UMOWA AGENCYJNA ZASADA DOMNIEMANIA NIEWINNOŚCI W POLSKIM PROCESIE KARNYM. Izabela Mycko-Katner. Anna Tęcza-Paciorek
|
|
- Antoni Wróbel
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 UMOWA AGENCYJNA ZASADA DOMNIEMANIA NIEWINNOŚCI W POLSKIM PROCESIE KARNYM Izabela Mycko-Katner Anna Tęcza-Paciorek Warszawa 2012
3 Spis treści Wykaz skrótów / 13 Wstęp / 17 Rozdział I Rys historyczny (geneza) umowy agencyjnej i jej zastosowanie w praktyce / Rys historyczny umowy agencyjnej / Zastosowanie umowy agencyjnej w praktyce / 31 Rozdział II Typy (rodzaje) agencji / Uwagi ogólne / Umowa agencyjna o pośredniczenie przy zawieraniu umów (agent jako pośrednik) / Umowa agencyjna o zawieranie umów (agent jako pełnomocnik) / Uwagi ogólne / Udzielenie pełnomocnictwa a umowa agencyjna / Agent jako rzekomy pełnomocnik (falsus procurator) / Skutki działalności agenta jako rzekomego pełnomocnika / Agent a prokurent / Stałość stosunku agencji a pośrednictwo jednorazowe / 63 Rozdział III Strony umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / 71 5
4 Spis treści 6 2. Działalność gospodarcza / Pojęcie działalności gospodarczej / Rodzaje działalności gospodarczej / Działalność wytwórcza / Działalność budowlana / Działalność handlowa / Działalność usługowa / Poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż / Działalność zawodowa. Zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej / Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej / Wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu / Prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły / Prowadzenie działalności w celach zarobkowych / Prowadzenie działalności gospodarczej przez agenta / Przedsiębiorstwo / Przedsiębiorca / Pojęcie przedsiębiorcy / Osoba fizyczna jako przedsiębiorca / Osoba prawna jako przedsiębiorca / Ułomna osoba prawna jako przedsiębiorca / Wspólnicy spółki cywilnej jako przedsiębiorcy / Agent jako przedsiębiorca / Podmioty mogące być agentami / Uwagi ogólne / Osoba fizyczna jako agent / Osoba prawna jako agent / Ułomna osoba prawna jako agent / Spółka jawna jako agent / Spółka partnerska jako agent / Spółka komandytowa jako agent / Spółka komandytowo-akcyjna jako agent / Spółka z o.o. i spółka akcyjna w organizacji jako agent / 114
5 Spis treści 5.5. Wspólnicy spółki cywilnej jako agenci / Podmiot dający agentowi zlecenie / Konsekwencje braku podmiotowej kwalifikacji stron umowy agencyjnej / Rejestracja przedsiębiorcy zagadnienia wspólne dla obu stron umowy agencyjnej / 123 Rozdział IV Forma i sposoby zawarcia umowy agencyjnej / Forma umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / Forma umowy według przepisów ogólnych kodeksu cywilnego / Forma umowy agencyjnej według przepisów szczególnych kodeksu cywilnego / Skutki niezachowania formy / Sposoby zawarcia umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / Zawarcie umowy agencyjnej w drodze przyjęcia oferty / Zawarcie umowy agencyjnej w wyniku negocjacji / Zawarcie umowy agencyjnej w drodze aukcji lub przetargu / 157 Rozdział V Obowiązki i prawa stron umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / Obowiązki agenta / Obowiązek stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów lub zawierania umów w imieniu i na rzecz dającego zlecenie / Obowiązek lojalności wobec dającego zlecenie / Obowiązek przekazywania dającemu zlecenie wszelkich informacji, przestrzegania jego wskazówek oraz ochrony jego praw / Obowiązek przekazywania wszelkich informacji mających znaczenie dla dającego zlecenie / Obowiązek przestrzegania wskazówek dającego zlecenie / 175 7
6 Spis treści Obowiązek podejmowania, w zakresie prowadzonych spraw, czynności potrzebnych do ochrony prawa dającego zlecenie / Obowiązek przestrzegania zakazu działalności konkurencyjnej po rozwiązaniu umowy w przypadku jego ustanowienia / Obowiązki dającego zlecenie / Obowiązek zapłaty wynagrodzenia (prowizji) / Obowiązek złożenia agentowi oświadczenia w sprawie należnej mu prowizji oraz udostępnienia informacji co do ustalenia jej wysokości / Obowiązek przekazywania agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy oraz zawiadamiania o zawieranych umowach / Obowiązek przekazywania agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy / Obowiązek zawiadomienia agenta o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy / Obowiązek zawiadomienia agenta o znacznie niższej liczbie umów lub ich wartości od normalnie spodziewanych / Obowiązek zwrotu wydatków / Obowiązek zapłaty świadczenia wyrównawczego / Obowiązek wypłaty sumy pieniężnej za ustanowienie ograniczenia (zakazu) działalności konkurencyjnej / Obowiązek lojalności wobec agenta / Prawa agenta / Prawo agenta do wynagrodzenia (prowizji) / Uwagi ogólne / Rodzaje (modele) wynagrodzenia w umowie agencyjnej / Wynagrodzenie prowizyjne pojęcie, wysokość i rodzaje prowizji / Nabycie prawa do prowizji / 213
7 Spis treści Chwila nabycia prawa do prowizji / Wymagalność roszczenia o prowizję / Przedawnienie roszczenia o prowizję / Zwrot prowizji / Zabezpieczenie roszczenia o wynagrodzenie prawo zastawu / Prawo agenta do żądania pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających / Prawo agenta do żądania udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia wysokości prowizji / Prawo agenta do zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia / Ustawowe prawo zastawu agenta / Powstanie prawa zastawu / Przedmiot zastawu / Utrata prawa zastawu / Prawo do świadczenia wyrównawczego po rozwiązaniu umowy / Uwagi ogólne / Przesłanki uzyskania świadczenia wyrównawczego / Dochodzenie roszczenia o świadczenie wyrównawcze / Pozyskanie przez agenta w czasie trwania umowy agencyjnej nowych klientów lub doprowadzenie do istotnego wzrostu obrotów z nimi / Dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z dawnymi klientami agenta / Względy słuszności / Termin zgłoszenia roszczenia o świadczenie wyrównawcze / Wysokość świadczenia wyrównawczego / Podmioty uprawnione do żądania świadczenia wyrównawczego / Świadczenie wyrównawcze a odszkodowanie / Okoliczności wyłączające uzyskanie świadczenia wyrównawczego / Prawa dającego zlecenie / 255 9
8 Spis treści Prawo żądania pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających / Prawo żądania informacji / Prawo wypowiedzenia umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia / Prawo odwołania ograniczenia (zakazu) działalności konkurencyjnej / Wybrane prawa i obowiązki stron umowy agencyjnej w ujęciu porównawczym / 258 Rozdział VI Dodatkowe zastrzeżenia w umowie agencyjnej / Zakaz podejmowania przez agenta działalności konkurencyjnej po rozwiązaniu umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / Działalność konkurencyjna agenta według ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji / Działalność konkurencyjna agenta w dyrektywie 86/653 oraz niektórych krajach Unii Europejskiej / Ograniczenie (zakaz) działalności konkurencyjnej agenta według przepisów kodeksu cywilnego / Uwagi ogólne / Forma właściwa dla ustanowienia zakazu działalności konkurencyjnej agenta / Ograniczenia stron w kształtowaniu zakazu działalności konkurencyjnej / Obowiązek dającego zlecenie do wypłaty agentowi rekompensaty (sumy pieniężnej) za ograniczenie (zakaz) działalności konkurencyjnej / Prawo agenta do zwolnienia z ograniczenia (zakazu) działalności konkurencyjnej / Prawo dającego zlecenie do odwołania ograniczenia (zakazu) działalności konkurencyjnej / Skutki prawne naruszenia ograniczenia (zakazu) konkurencji po rozwiązaniu umowy agencyjnej / Zobowiązanie (klauzula) del credere agenta / 289
9 Spis treści 2.1. Uwagi ogólne / Klauzula del credere agenta według kodeksu cywilnego / Zakres odpowiedzialności agenta wynikający z klauzuli del credere / Granice odpowiedzialności agenta z klauzuli del credere / Forma klauzuli del credere / 305 Rozdział VII Ustanie (wygaśnięcie) umowy agencyjnej / Uwagi ogólne / Ustanie umowy agencyjnej na skutek upływu czasu / Rozwiązanie umowy agencyjnej / Rozwiązanie umowy agencyjnej przez wypowiedzenie / Wypowiedzenie umowy agencyjnej zawartej na czas nieoznaczony z zachowaniem terminów wypowiedzenia / Wypowiedzenie umowy agencyjnej zawartej na czas oznaczony / Wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym bez zachowania terminów wypowiedzenia / Odszkodowanie za wypowiedzenie umowy z powodu okoliczności, za które druga strona odpowiada / Rozwiązanie umowy na skutek porozumienia stron / Rozwiązanie przez odstąpienie od umowy / Niemożliwość następcza świadczenia jako powód wygaśnięcia umowy agencyjnej / Śmierć albo utrata zdolności do czynności prawnych przez agenta lub dającego zlecenie / Śmierć lub utrata zdolności do czynności prawnych przez dającego zlecenie / Śmierć lub utrata zdolności do czynności prawnych przez agenta / Upadłość jednej ze stron /
10 Spis treści Zakończenie / 341 Bibliografia / 347 Wykaz orzecznictwa / 369 Wykaz aktów normatywnych i innych dokumentów / 373
11 Wykaz skrótów Akty prawne BGB dyrektywa 86/653 HGB k.c. k.h. k.m. k.p. k.p.c. k.s.h. Bürgerliches Gesetzbuch (niemiecki kodeks cywilny) dyrektywa Rady EWG 86/653 z dnia 18 grudnia 1986 r. w sprawie harmonizacji praw państw członkowskich dotyczących niezależnych agentów handlowych (Dz. Urz. WE L 382 z , s. 17) Handelsgesetzbuch (niemiecki kodeks handlowy) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz. U. 57, poz. 502 z późn. zm., akt archiwalny) ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 217, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz z późn. zm.) 13
12 Wykaz skrótów k.z. p.p.m. pr. spółdz. p.u.n. TUE TWE u.d.u. u.p.p. u.p.u. u.s.d.g. u.z.n.k. ustawa o KRS rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 października 1933 r. Kodeks zobowiązań (Dz. U. Nr 82, poz. 598 z późn. zm., akt archiwalny) ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432) ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.) Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 83 z , s. 13) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 321E z , s. 37) ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.) ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 z późn. zm.) ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U r. Nr 220, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz z późn. zm.) 14
13 Wykaz skrótów Czasopisma i publikatory Dz. U. Dziennik Ustaw EPS Europejski Przegląd Sądowy GP Gazeta Prawna GSP Gdańskie Studia Prawnicze KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego M.P. Monitor Polski M. Prawn. Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo NSA Naczelny Sąd Administracyjny OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNAPiUS Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna i Pracy OSP Orzecznictwo Sądów Polskich OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór urzędowy, Seria A PiP Państwo i Prawo PiZS Praca i Zabezpieczenia Społeczne PL Przegląd Legislacyjny PN Przegląd Notarialny POP Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PPH Przegląd Prawa Handlowego Pr. Spółek Prawo Spółek PS Przegląd Sądowy PUG Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego RPEiS Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny SC Studia Cywilistyczne 15
14 Wykaz skrótów SPE Zb. Orz. ZNAE ZNUŚ PPHZ Studia Prawno-Ekonomiczne Zbiory orzecznictwa Trybunału Europejskiego Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Problemy Prawne Handlu Zagranicznego Inne EDG ETS EWG j.g.u. LEX KRS MIH PECL PKD PKWiU RM SN Ewidencja Działalności Gospodarczej Europejski Trybunał Sprawiedliwości (obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) Europejska Wspólnota Gospodarcza jednostki gospodarki uspołecznionej System Informacji Prawnej LEX Krajowy Rejestr Sądowy Międzynarodowa Izba Handlowa Zasady Europejskiego Prawa Umów Polska Klasyfikacja Działalności Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług Rada Ministrów Sąd Najwyższy
15 Wstęp Instytucja agenta pojawiła się na ziemiach polskich jeszcze pod zaborami. W zaborze pruskim regulowana była przepisami niemieckiego kodeksu handlowego, który obowiązywał od 1861 r., natomiast w zaborze austriackim przepisami austriackiego kodeksu handlowego z 1862 r. W zaborze rosyjskim pojęcie agenta nie było znane. Rosyjski kodeks handlowy, który obowiązywał w latach , określał jedynie status prawny subiekta, którego funkcja była zbliżona do funkcji agenta. W niemieckim kodeksie handlowym agent występował pod nazwą agent podróżujący 1, zaś w austriackim podróżujący komiwojażer 2. Żaden z tych aktów prawnych nie używał nazwy agent handlowy. Po raz pierwszy pojawiła się ona w niemieckim kodeksie handlowym z 1897 r., który wszedł w życie 1 stycznia 1900 r. W świetle tego aktu prawnego agentem mogła być tylko osoba zawodowo trudniąca się obrotem handlowym, zwana kupcem. Przepisy, które obowiązywały na ziemiach polskich w okresie zaborów, nie były dostosowane do rozwijających się stosunków handlowych po zniesieniu zaborów. Pierwsza próba zmiany stanu prawnego w tej dziedzinie pojawiła się jednak dopiero w 1927 r. Minister Przemysłu i Handlu wydał mianowicie rozporządzenie w sprawie wykonywania czynności komiwojażerów i samodzielnych ajentów handlowych 3. Był to pierwszy akt 1 Agent podróżujący miał jedynie kompetencje do podejmowania czynności wiążących się z prowadzeniem przedsiębiorstwa handlowego, w tym również do odbioru ceny kupna za sprzedane przez siebie towary lub do oznaczania terminu zapłaty, ale tylko wtedy, gdy nie był miejscowy. 2 Komiwojażer posiadał co najmniej pełnomocnictwo do wszelkich czynności i działań prawnych, jakie wiążą się zazwyczaj z prowadzeniem przedsiębiorstwa handlowego oraz wykonywaniem czynności związanych z jego prowadzeniem. Dominus negotii mógł bowiem udzielić mu prokury (zob. art. 47 austriackiego k.h. z 1862 r.). 3 Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 28 listopada 1927 r. o prawie przemysłowym (Dz. U. Nr 53, poz. 468 z późn. zm.). Wydano je na mocy delegacji ustawowej zawartej w prawie przemysłowym z 1927 r. Nieformalnie (klauzula derogacyjna nie obejmowała bo- 17
16 Wstęp prawa rodzimego, który regulował status prawny komiwojażerów i samodzielnych ajentów handlowych. Drugim aktem prawnym, który dotyczył m.in. tej sfery działalności, był kodeks handlowy z 1934 r. 4 Uregulował on w sposób jednolity dla całego obszaru Polski umowę agencyjną, która następnie przejęta została do kodeksu cywilnego z 1964 r. 5 W 1991 r. Polska podpisała w Brukseli umowę stowarzyszeniową ze Wspólnotami Europejskimi. Artykuł 68 Układu Europejskiego nałożył na Polskę obowiązek znowelizowania przepisów dotyczących umowy agencyjnej. W jednym z rozdziałów aneksu do Białej Księgi, przyjętej przez Radę Europejską w 1994 r. 6, wymieniono dyrektywę Rady EWG 86/653 z 18 grudnia 1986 r., z którą powinny być z uwagi na cel jej wydania zharmonizowane prawa państw członkowskich dotyczące niezależnych agentów handlowych. Obowiązujące w tym czasie przepisy art polskiego k.c., które normowały umowę agencyjną, nie odpowiadały wymaganiom zawartym w dyrektywie. Konieczna więc była ich nowelizacja. Dokonano jej ustawą z 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny. Zmienione przepisy weszły w życie 9 grudnia 2000 r. 7 Umowa agencyjna, w świetle ich postanowień, ma ewidentnie handlowy charakter. Jej stronami są podmioty posiadające status przedsiębiorcy. Przepisy chronią wyraźnie agenta jako słabszą stronę stosunku prawnego. Znaczna ich część ma charakter bezwzględnie obowiązujący lub semiimperatywny. Umowa agencyjna cieszy się dużym zainteresowaniem przedstawicieli nauki prawa cywilnego i handlowego. Przed wojną została ona wiem przepisów wykonawczych prawa przemysłowego) uchylono to rozporządzenie ustawą z dnia 1 lipca 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła i niektórych usług przez jednostki gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 45, poz. 224 z późn. zm.). 4 Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz. U. Nr 57, poz. 502 z późn. zm.), wszedł w życie z dniem 1 lipca 1934 r. 5 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zob. też art. VI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.), który uchyla kodeks handlowy z 1934 r., z wyjątkami przewidzianymi w 1, 2 i 3 tego artykułu. 6 Biała księga jako dokument przyjęty przez Radę Europejską w 1994 r. miała na celu przygotowanie krajów stowarzyszeniowych Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej. 7 Na mocy art. 2 ust. 2 przywołanej ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. (Dz. U. Nr 74, poz. 857) do umów agencyjnych zawartych przed dniem 9 grudnia 2000 r. stosować należało przepisy dotychczasowe. Po upływie roku od dnia wejścia w życie tej ustawy (tj. od 10 grudnia 2001 r.) wszystkie stosunki agencyjne zawarte przed jej wejściem w życie pomiędzy podmiotami kwalifikowanymi (tj. między agentami o statusie przedsiębiorcy a dającymi zlecenie przedsiębiorcami) zostały jednak objęte nową regulacją, o ile nie wygasły. 18
17 Wstęp poddana wnikliwej analizie ze strony M. Allerhanda (Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935) oraz T. Dziurzyńskiego, Z. Fenichela, M. Honzatki (Kodeks handlowy. Komentarz, t. II, Kraków 1936). Przed nowelizacją kodeksu cywilnego z 1964 r., która nastąpiła w 2000 r., umowie agencyjnej poświęcono kilka prac naukowych. Wśród nich na uwagę zasługują zwłaszcza J. Kruszewskiej, T. Jackowskiego, Umowa agencyjna. Umowa komisu, Warszawa Katowice ; J. Kufla, Umowa agencyjna, Warszawa 1977 i B. Ziemianina, Handel agencyjny. Zagadnienia organizacyjno-prawne, Warszawa Po nowelizacji kodeksu cywilnego umowie agencyjnej poświęcili swoje prace E. Rott-Pietrzyk, Umowa agencyjna po nowelizacji. Komentarz, Kraków 2001 i tejże, Agent handlowy regulacje polskie i europejskie, Warszawa 2006 oraz T. Wiśniewski, Umowa agencyjna według kodeksu cywilnego, Warszawa Opracowania naukowe, które opublikowane zostały przed wojną i przed nowelizacją kodeksu cywilnego z 1964 r., mają w znacznym stopniu znaczenie już tylko historyczne. Natomiast pełną aktualność zachowują prace E. Rott-Pietrzyk i T. Wiśniewskiego, opublikowane po nowelizacji kodeksu. Nie mają one jednak charakteru wyczerpującego. Pierwsza praca E. Rott-Pietrzyk jest komentarzem do przepisów o agencji, natomiast druga odnosi się głównie do europejskich regulacji agenta handlowego, polską regulację zaś omawia w stosunkowo wąskim zakresie. Praca T. Wiśniewskiego stanowi w pewnym stopniu syntezę kodeksowej regulacji umowy agencyjnej, ale pomija wiele istotnych zagadnień, które wymagają wnikliwej analizy. Chodzi zwłaszcza o takie zagadnienia jak: kwalifikacja podmiotowa stron, forma umowy, sposoby zawierania umowy, katalog praw i obowiązków stron, wygaśnięcie umowy agencyjnej. Ze względu na duże znaczenie gospodarcze zarówno w obrocie krajowym, jak i międzynarodowym umowa agencyjna zasługuje w pełni na opracowanie monograficzne, uwzględniające m.in. wskazane wyżej zagadnienia. Niniejsza rozprawa doktorska stanowi taką próbę. Rozważania w niej zawarte oparte są głównie na dyrektywie Rady EWG 86/653 8 i przepisach kodeksu cywilnego. Do umów agencyjnych stosuje się wprawdzie nie tylko przepisy tego kodeksu, lecz także ustaw szczególnych, dotyczących m.in. agentów morskich, ubezpieczeniowych 9, turystycznych, celnych. Jednakże z punktu widzenia tematu rozprawy 8 Obecnie Rada Unii Europejskiej. 9 Agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorcą wykonującym działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń; wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych (art. 7 ust. 1 u.p.u.). 19
18 Wstęp gruntowna analiza tych szczególnych aktów prawnych nie była konieczna, ponieważ kluczowe zagadnienia dla wszystkich rodzajów agencji są normowane przepisami kodeksu cywilnego, które objęte zostały dokładną analizą. Przepisy ustaw szczególnych przywołano tylko w tych miejscach, w których trzeba było wskazać podobieństwa i różnice między występującymi w obrocie rodzajami agencji. Dla celów prawnoporównawczych przywołano w rozprawie także przepisy prawne innych państw europejskich, zwłaszcza brytyjskie, austriackie, francuskie i niemieckie, dotyczące umów agencyjnych. Przepisy te wykorzystano w takim zakresie, w jakim było to konieczne do wskazania podobieństw i różnic polskiej regulacji umowy agencyjnej w stosunku do innych systemów prawnych. W rozprawie wykorzystana została szeroko literatura krajowa i zagraniczna (głownie anglo- i niemieckojęzyczna). Za ważne źródła informacji uznano także orzecznictwo polskich sądów powszechnych, Sądu Najwyższego oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a także orzecznictwo sądów niektórych krajów europejskich. Analizie poddano wiele umów agencyjnych, które funkcjonują w obrocie gospodarczym, głównie w handlu i w towarzystwach ubezpieczeniowych. Kluczowym zagadnieniem w każdej umowie są prawa i obowiązki jej stron. Dlatego też prawa i obowiązki agenta oraz dającego zlecenie stanowią osnowę niniejszej rozprawy. Wyniki analizy istniejących rozwiązań normatywnych, literatury prawniczej oraz orzecznictwa sądowego pozwoliły na sformułowanie w tym zakresie pewnych wniosków de lege ferenda. Zawarte one zostały w treści poszczególnych rozdziałów rozprawy, a także w jej części końcowej. *** Niniejsza monografia stanowi zaktualizowane opracowanie rozprawy doktorskiej pt. Umowa agencyjna po nowelizacji kodeksu cywilnego, obronionej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Pragnę złożyć szczególne podziękowania za opiekę naukową, wsparcie i nieocenione uwagi promotorowi rozprawy Panu Profesorowi dr. hab. Bronisławowi Ziemianinowi. Chciałabym także podziękować recenzentom rozprawy, Pani Profesor dr hab. Urszuli Promińskiej z Uniwersytetu Łódzkiego oraz Panu Profesorowi dr. hab. Zbigniewowi Kuniewiczowi z Uniwersytetu Szczecińskiego, za zgłoszone uwagi, które pomogły przygotować niniejszą publikację.
19 Rozdział I Rys historyczny (geneza) umowy agencyjnej i jej zastosowanie w praktyce 1. Rys historyczny umowy agencyjnej Charakteryzując umowę agencyjną, należy zaznaczyć, że jest ona stosunkowo młodą instytucją prawną. Obowiązująca w obecnej postaci, jest jedną z najbardziej szczegółowo uregulowanych umów nazwanych 10. Pojęcie agenta pojawiało się w wiekach średnich w rozmaitych dokumentach z zakresu historii gospodarki i handlu 11. Niemniej działających wówczas agentów uznać można jedynie za prekursorów dzisiejszych agentów. Agencja, jako instytucja prawna, która obejmuje swym zakresem dokonywanie czynności prawnych lub faktycznych w imieniu i na rachunek dającego zlecenie, nie była znana w wiekach średnich. Dopiero w XIX wieku, na skutek ożywionego rozwoju gospodarczego, pojawia się pojęcie agencji, które jest adekwatne do współczesnej agencji. W głównej mierze dzieje się to dzięki rozwojowi przemysłu, który stał się asumptem do zapewnienia rozmaitym podmiotom rynków zbytu określonych dóbr, między innymi przez zaangażowanie podmiotów, które podejmowały się pośredniczenia przy sprzedaży określonych towarów. Z historycznego punktu widzenia umowa agencyjna należy do umów o świadczenie usług 12, a ściślej mówiąc, do umów o stałe pośred- 10 Z. Radwański, Teoria umów, Warszawa 1977, s J. Kufel, Umowa agencyjna, Warszawa 1977, s Umowy o świadczenie usług w starożytnym Rzymie wywodziły się z umowy najmu, bowiem Rzymianin, który potrzebował rąk do pracy, kupował lub najmował niewolnika, który wykonywał dla niego pracę. Zakwalifikowanie umowy agencyjnej do grupy umów o świadczenie usług ma jedynie charakter doktrynalny i sięga jeszcze czasów, kiedy obowiązywał kodeks zobowiązań z 1933 r., który w rozdziale czwartym, 21
20 Rozdział I. Rys historyczny (geneza) umowy agencyjnej... nictwo 13, których przedmiotem jest praca w znaczeniu ekonomicznym. Stąd też genezy tej instytucji upatrywać należy w podziale pracy 14 i posługiwaniu się przy jej wykonaniu pełnomocnikami, pośrednikami, pomocnikami czy asystentami. Pozycja agenta, choć nie jest tożsama z pozycją pracownika, pod wieloma względami jest do niej zbliżona 15. Zarówno umowa o pracę, jak i umowa agencyjna, mają te same korzenie. Przedmiotem obu umów jest świadczenie określonych usług (pracy) na rzecz konkretnego podmiotu (pracodawcy czy zleceniodawcy). Różnica sprowadza się w głównej mierze do tego, że pracownik jako strona umowy o pracę nie ma statusu przedsiębiorcy i jest służbowo podporządkowany pracodawcy. Agent zaś, będąc przedsiębiorcą, nie jest podporządkowany dającemu zlecenie 16. Podobieństwo obu umów uwidocznione zostało w prawie Unii Europejskiej. Rada Unii Europejskiej, wskazując kierunki harmonizacji przepisów prawa krajowego do prawa unijnego, w zakresie umowy agencyjnej odwołuje się do sytuacji socjalnej pracownika. Jednym z głównych założeń UE jest bowiem objęcie agenta taką samą ochroną jak pracownika 17. w art , normował umowę o pośrednictwo. W systematyce kodeksowej zaliczano ją do umów o świadczenie usług. Jej ścisły związek z umową agencyjną uregulowaną w kodeksie handlowym z 1934 r. można by wywieść z art. 522 k.z. Co do klasyfikacji umownych stosunków prawnych zob. Z. Żabiński, Systematyka umownych stosunków prawnych pod względem treści, SC 1972, t. XIX, s. 103 i 124. Autor w klasyfikacji przedmiotowej umownych stosunków prawnych umowę agencyjną zalicza do grupy umów o świadczenie usług, która w praktyce występuje jako umowa o staranne wykonanie usługi i kwalifikuje ją jako jedną z odmian umowy o pośrednictwo. 13 Zob. R. Longchamps de Bérier, Prawo cywilne zobowiązania, Lwów 1939, s Autor do umów agencyjnych zaliczał umowy o stałe pośredniczenie, jeżeli pośrednik był kupcem, a sama umowa miała handlowy charakter. Dla odmiany umowy o stałe pośredniczenie, ale zawarte ze sprzedawcami podróżującymi i z akwizytorami, zaliczał do umów o pracę. Przepisy o agencji, o ile przepisy szczegółowe nie stanowiły inaczej, stosowane były także do stałych agentów ubezpieczeniowych działających na podstawie prawa ubezpieczeniowego i rozporządzenia Prezydenta z dnia 24 października 1934 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 96, poz. 864). 14 E. Rott-Pietrzyk, Agent handlowy regulacje polskie i europejskie, Warszawa 2006, s Por. Z. Żabiński, Systematyka..., s Podłożem stosunku agencyjnego jest chęć dokonania wymiany ekonomicznej między dwoma partnerami (kontrahentami). Agent działa na rzecz dającego zlecenie, lecz nie należy zapominać, że jest to działanie we własnym interesie, bowiem chce on uzyskać prowizję. Zob. W. Czachórski, Zobowiązania, Warszawa 1968, s Zob. preambuła dyrektywy Rady EWG (obecnie Rada Unii Europejskiej) 86/653 w sprawie harmonizacji praw państw członkowskich dotyczących niezależnych agentów handlowych w związku z art. 117 TWE. 22
21 1. Rys historyczny umowy agencyjnej Na uwagę zasługuje ewolucja, jaką agencja przeszła w okresie międzywojennym i powojennym. W momencie odzyskania niepodległości Polska nie stanowiła jednolitego organizmu ekonomicznego. Ziemie każdego z byłych zaborów należały do różnych stref celnych, monetarnych i kredytowych. Miały one różne systemy ustawodawstwa cywilnego, handlowego i skarbowego, w tym także ustawodawstwa odnoszącego się do agencji. Na terenach byłego Królestwa Polskiego obowiązywał w latach kodeks handlowy Napoleona, któremu pojęcie agenta handlowego nie było znane 18. Podobnie wyglądała sytuacja na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego, gdzie od 1919 r. obowiązywał rosyjski kodeks handlowy z 1912 r. Nie zawierał on przepisów o agentach handlowych, a jedynie określał sytuację prawną subiekta, którym był każdy, kto zarządzał handlowymi sprawami swego pryncypała bądź tylko wykonywał jego zlecenie w ciągu określonego czasu 19. Na ziemiach byłego zaboru pruskiego pojęcie agenta pojawiło się zaś już w powszechnym kodeksie handlowym niemieckim obowiązującym od 1861 r., ale odnosiło się jedynie do agenta podróżującego 20, a nie handlowego. Pierwsza regulacja prawna dotycząca agentów handlowych znalazła się w niemieckim kodeksie handlowym z 1897 r., który zaczął obowiązywać od 1 stycznia 1900 r. 21 W świetle jego przepisów 22 agentami 18 W art obowiązującego od 24 marca 1809 r. kodeksu handlowego Napoleona określano tylko sytuację prawną agentów wymiany i maklerów, którzy byli jedynie pośrednikami w czynnościach handlowych i różnili się między sobą rodzajem czynności podejmowanych dla swoich mocodawców. Agenci wymiany uczestniczyli np. w obrocie wekslami czy akcjami kolei żelaznych. Maklerzy zaś pośredniczyli w zawieraniu umów towarowych. 19 J. Kufel, Umowa..., s. 9. Subiekt nie był jednak zwykłym kupcem, bowiem był on wyznaczony przez pryncypała do prowadzenia spraw handlowych nie tylko w sklepie, ale także w innym miejscu w celu sprzedaży towarów. 20 Agent podróżujący miał jedynie kompetencje do podejmowania czynności wiążących się z prowadzeniem przedsiębiorstwa handlowego, w tym również do odbioru ceny kupna za sprzedane przez siebie towary lub do oznaczania terminu zapłaty, ale tylko wtedy, gdy nie był miejscowy. 21 Na mocy ówczesnego 84 HGB agentem była osoba, która nie będąc przyjęta jako pełnomocnik handlowy, miała na stałe powierzone pośredniczenie w interesach handlowych drugiego przedsiębiorcy albo miała prawo do zawierania umów w imieniu dominus negotii. 22 Przepisy niemieckiego kodeksu handlowego dotyczące agentów handlowych miały charakter dyspozytywny, nie wskazywały jednoznacznie o cesze odpłatności tego stosunku prawnego, a wynagrodzenie agenta przybierało postać prowizji. Niejasne były też przepisy co do tego, czy agent posiadał także pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu dominus nagotii. 23
22
Spis treści. Przedmowa... XI Wykaz skrótów... XV Literatura... XXIX Wykaz orzeczeń sądowych... LII Wykaz stron internetowych... LV
Przedmowa... XI Wykaz skrótów... XV Literatura... XXIX Wykaz orzeczeń sądowych... LII Wykaz stron internetowych... LV Rozdział I. Wprowadzenie... 1 1. Geneza i znaczenie umowy agencyjnej... 1 2. Umowa
Bardziej szczegółowoUMOWA AGENCYJNA. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
UMOWA AGENCYJNA Literatura: Z. Radwański, J. Panowicz - Lipska, Zobowiązania część szczegółowa, Wydanie 10, Warszawa 2013 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 5, Warszawa 2011 Opracowała
Bardziej szczegółowoArt. 760 [Lojalność stron] Każda ze stron obowiązana jest do zachowania lojalności wobec drugiej.
Art. 758 [Pojęcie] 1. Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z
Bardziej szczegółowoKOMENTARZ. Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Ewa Marcisz. Stan prawny na 28 kwietnia 2014 roku
KOMENTARZ Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Ewa Marcisz W Y DA N I E 2 Stan prawny na 28 kwietnia 2014 roku Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów................................................
Bardziej szczegółowoPodstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Tytuł XX III Umowa agencyjna
Istota umowy agencyjnej Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Tytuł XX III Umowa agencyjna art. 758 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przepisy
Bardziej szczegółowoPRAWNE PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI. Autorzy: Piotr Horosz, Jarosław R. Antoniuk
PRAWNE PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Autorzy: Piotr Horosz, Jarosław R. Antoniuk Rozdział 1 Prawo gospodarcze i działalność gospodarcza Przedsiębiorczość a prawo gospodarcze Pojęcie przedsiębiorczości Prawo
Bardziej szczegółowoZatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego
Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego Aleksandra Bocheńska / monografie / prawo pracy i ubezpieczeń społecznych Wydanie 1 Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis
Bardziej szczegółowoMONOGRAFIE PRAWNICZE
MONOGRAFIE PRAWNICZE Instytucja wadium w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Małgorzata Sieradzka Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE MAŁGORZATA SIERADZKA INSTYTUCJA WADIUM W POSTĘPOWANIU
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. Prezes SN Tadeusz Ereciński
Sygn. akt II CSK 65/07 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 marca 2007 r. Prezes SN Tadeusz Ereciński w sprawie z powództwa "Ż. " Spółki Akcyjnej z siedzibą w P. przeciwko R. K. o zapłatę,
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 11 WSTĘP 13
SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 11 WSTĘP 13 Rozdział I. PAŃSTWO A GOSPODARKA 15 1. Stosunki gospodarcze a funkcje państwa 15 2. Podstawowe typy zachowań państwa wobec gospodarki oraz wynikające z nich zadania...
Bardziej szczegółowoDP/2310/6/14 ZAŁĄCZNIK NR 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
ZAŁĄCZNIK NR 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA System Informacji Prawnej Opisane poniżej funkcjonalne wymagania mają jedynie charakter minimalny. Wykonawca może zaproponować szerszą niż opisana funkcjonalność.
Bardziej szczegółowospółki komandytowo-akcyjnej... 102 72. Wskaż zalety i wady organizacji i funkcjonowania
SPIS TREŚCI 1. Czym jest prawo gospodarcze i jakie jest jego miejsce w systemie prawa polskiego?... 15 2. Wyjaśnij istotę źródeł prawa gospodarczego.... 16 3. Wskaż i omów podstawowe zasady prawa gospodarczego....
Bardziej szczegółowoPRAWO GOSPODARCZE. Kazus 1. Egzamin radcowski 2010 r. Część III. Prawo gospodarcze
Część III. PRAWO GOSPODARCZE Kazus 1. Egzamin radcowski 2010 r. I. Po zapoznaniu się z treścią zadania, proszę sporządzić umowę nazwaną, określoną w Kodeksie cywilnym. Zlecenie przygotowania umowy pochodzi
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I. Prawnokarna ochrona obrotu gospodarczego
Wykaz skrótów... 13 Wstęp... 17 Część I. Prawnokarna ochrona obrotu gospodarczego Wprowadzenie... 21 Rozdział I. Obrót gospodarczy w kodeksowym prawie karnym... 36 1. Przestępstwa menadżerów (nadużycie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści
Spis treści Spis treści Wprowadzenie... Wykaz skrótów... XI XIX Literatura... XXIII Rozdział I. Ewolucja podstaw prawnych działalności gospodarczej podmiotów zagranicznych w Polsce... 1 1. Zmiany w systemie
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek
Przedmowa Wykaz skrótów V XV Rozdział I Systematyka i źródła prawa spółek 1 1 Pojęcie i systematyka prawa spółek 3 I Spółka i prawo spółek 3 II Regulacje ogólne prawa spółek 10 III Regulacje szczególne
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek
Przedmowa..................................................... V Wykaz skrótów.................................................. XV Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek.......................
Bardziej szczegółowoOgłoszenie. 1. Nazwa przedmiotu zamówienia System informacji prawnej dla Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Lublinie.
Ogłoszenie 1. Nazwa przedmiotu zamówienia System informacji prawnej dla Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Lublinie. 2. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia (ilościowo-jakościowy) z podaniem kodów CPV Kod
Bardziej szczegółowoZastrzeżenie: Powyższa opinia nie iest wiażaca dla organów samorządu radców prawnych. Kraków, dnia r.
STANOWISKO (opinia) Komisji ds. wykonywania zawodu i etyki Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie dotyczące przedmiotu działalności kancelarii radcy prawnego oraz możliwości jednoczesnego wykonywania
Bardziej szczegółowoNapisanej pod kierunkiem naukowym dr hab. Tomasza Siemiątkowskiego, prof. UKSW
Mgr Sebastian Kidyba Streszczenie pracy doktorskiej Zawiązanie spółek osobowych Napisanej pod kierunkiem naukowym dr hab. Tomasza Siemiątkowskiego, prof. UKSW Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Bardziej szczegółowoRys historyczny (geneza) umowy agencyjnej i jej zastosowanie w praktyce 1. Rys historyczny umowy agencyjnej
Rozdział I Rys historyczny (geneza) umowy agencyjnej i jej zastosowanie w praktyce 1. Rys historyczny umowy agencyjnej Charakteryzując umowę agencyjną, należy zaznaczyć, że jest ona stosunkowo młodą instytucją
Bardziej szczegółowoZMOWY PRZETARGOWE W ŚWIETLE PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH ORAZ PRAWA KONKURENCJI
MONOGRAFIE PRAWNICZE ZMOWY PRZETARGOWE W ŚWIETLE PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH ORAZ PRAWA KONKURENCJI MAŁGORZATA SIERADZKA Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE MAŁGORZATA SIERADZKA ZMOWY PRZETARGOWE
Bardziej szczegółowoZagadnienia poruszane na ćwiczeniach w semestrze zimowym STUDIA STACJONARNE
PRAWO HANDLOWE dr Bartłomiej Gliniecki Zagadnienia poruszane na ćwiczeniach w semestrze zimowym STUDIA STACJONARNE wszystkie wskazane pozycje literatury dostępne są w Bibliotece UG w razie dostępności
Bardziej szczegółowoUmowa ubezpieczenia po nowelizacji kodeksu cywilnego Komentarz
I Umowa ubezpieczenia po nowelizacji kodeksu cywilnego Komentarz 1 2 I I Andrzej Chróścicki Umowa ubezpieczenia po nowelizacji kodeksu cywilnego Komentarz praktyczne komentarze 3 I Wydawca: Izabela Dorf
Bardziej szczegółowoKOMENTARZE BECKA. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
KOMENTARZE BECKA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Polecamy nasze publikacje z serii Komentarze Becka: Zygmunt Niewiadomski (red.) PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE. KOMENTARZ, wyd. 5 Marzena
Bardziej szczegółowoJe r z y P. Na w o r s k i. Przedsiębiorca w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym) de lege lata i de lege ferenda
Je r z y P. Na w o r s k i Przedsiębiorca w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym) de lege lata i de lege ferenda Spis treści Wykaz skrótów... 9 Wprowadzenie... 13 Rozdział I Różnorodność ujęć
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I. Umowy regulujące przeniesienie praw VII. str. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XVII
str. Przedmowa..................................................... V Wykaz skrótów.................................................. XVII Część I. Umowy regulujące przeniesienie praw Rozdział I. Sprzedaż.............................................
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp Część I. Istota i granice swobody umów w prawie spółek handlowych... 11
Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XXI Wstęp... 1 Część I. Istota i granice swobody umów w prawie spółek handlowych... 11 Rozdział I. Autonomia woli stron i swoboda umów w polskim prawie cywilnym... 13
Bardziej szczegółowoUSTAWA O TRANSPORCIE DROGOWYM
USTAWA O TRANSPORCIE DROGOWYM Renata Strachowska 2. wydanie Warszawa 2011 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 7 Wstęp... 15 Ustawa z dnia z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym... 17 Rozdział 1. Przepisy
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wykaz skrótów...7 Wprowadzenie...11 Dział I PRZEPISY WSPÓLNE...14 Rozdział 1. Przepisy ogólne...14 Rozdział 1a. Prawa pacjenta...120 Rozdział 2. Szpitale...151 Rozdział 3. Inne zakłady opieki
Bardziej szczegółowoZakaz konkurencji. www.pip.gov.pl
www.pip.gov.pl Zawarcie umowy Pracodawca, który prowadzi działalność jako podmiot gospodarczy, może zabezpieczyć swoje interesy przed ewentualnymi, niepożądanymi zachowaniami aktualnie zatrudnionych, jak
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Wykaz skrótów
Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Podstawowe wiadomości z zakresu prawa gospodarczego publicznego 1 Pytania 1 31 Rozdział II. Rejestry przedsiębiorców 23 Pytania 32 82 Rozdział
Bardziej szczegółowoPytania egzaminacyjne z prawa handlowego dla studentów IV roku prawa studia dzienne II semestr roku akademickiego 2010/2011
Dr hab. Andrzej Herbet Katedra Prawa Handlowego Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego dla studentów IV roku prawa studia dzienne II semestr roku
Bardziej szczegółowoODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE
Sopot, dnia 23 stycznia 2018 r. Sygn.: 007247 ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 22 stycznia 2018 r. o godzinie 17:30 w ramach abonamentu Przedmiot odpowiedzi: 1. Czy pracodawca
Bardziej szczegółowoOpinia prawna ZAWIERANIE UMÓW O ZATRUDNIENIE Z WYKORZYSTANIEM PLATFORMY AUTENTI MARZEC Opracowano na zlecenie Autenti sp. z o. o.
Opinia prawna ZAWIERANIE UMÓW O ZATRUDNIENIE Z WYKORZYSTANIEM PLATFORMY AUTENTI Opracowano na zlecenie Autenti sp. z o. o. Przedmiotem niniejszej opinii jest ocena możliwości i skuteczności zawierania
Bardziej szczegółowoEGZAMIN O Z PODSTAW PRAWA GOSPODARCZEGO ODARCZEGO I ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH rok akademicki 2014/2015
UNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI Zakład Prawa Handlowego i Gospodarczego EGZAMIN O Z PODSTAW PRAWA GOSPODARCZEGO ODARCZEGO I ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH rok akademicki 2014/2015 USTAWA z dnia
Bardziej szczegółowoPRAWO UMÓW GOSPODARCZYCH
PRAWO UMÓW GOSPODARCZYCH Celem szkolenia jest uzyskanie kompleksowej, zgodnej z obowiązującym stanem prawnym wiedzy w zakresie umów występujących w obrocie gospodarczym, wskazanie typowych sposobów ich
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wstęp... XVII. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XXIII. Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1
Przedmowa... XV Wstęp... XVII Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1 Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie prawa cywilnego...
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA POŚREDNIKA. ADW. KONRAD MISIAK 2018 rok Wszelkie prawa zastrzeżone
ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA POŚREDNIKA ADW. KONRAD MISIAK 2018 rok Wszelkie prawa zastrzeżone Rys historyczny Geneza umowy pośrednictwa k.z. z 1933 r. przewidywał umowę pośrednictwa w okresie komunizmu widocznie
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
Kancelaria Sejmu s. 1/10 USTAWA z dnia 26 lipca 2000 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2000 r. Nr 74, poz. 857; o zmianie ustawy - Kodeks cywilny Art. 1. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks
Bardziej szczegółowoSpis treści SŁOWO WSTĘPNE... 17 ROZDZIAŁ VI PRAWO PODEJMOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 19
Spis treści SŁOWO WSTĘPNE... 17 ROZDZIAŁ VI PRAWO PODEJMOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 19 1. Źródła prawa gospodarczego... 19 2. Główne zasady prawa gospodarczego... 22 2.1. Wprowadzenie... 22 2.2.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści
Spis treści Wykaz skrótów... XI Literatura... XVII Wprowadzenie... 1 Rozdział I. Zagadnienie osobowości prawnej... 15 1. Dyskusje dotyczące znaczenia pojęć... 15 2. Dychotomiczny podział podmiotów prawa...
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt III CSK 111/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 22 listopada 2007 r. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Zbigniew
Bardziej szczegółowoPrzedmiot zobowiązania z umowy zlecenia
MONOGRAFIE PRAWNICZE Przedmiot zobowiązania z umowy zlecenia Krzysztof Topolewski Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE KRZYSZTOF TOPOLEWSKI PRZEDMIOT ZOBOWIĄZANIA Z UMOWY ZLECENIA Polecamy nasze najnowsze
Bardziej szczegółowoPrawo, studia stacjonarne
mgr Maciej Etel, asystent w Katedrze Publicznego Prawa Gospodarczego Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku Program ćwiczeń Publiczne prawo gospodarcze w roku akademickim 2010-2011 Ćwiczenia 1 Zajęcia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI Wprowadzenie... XVII Wykaz skrótów... XIX
Przedmowa........................................... XI Wprowadzenie........................................ XVII Wykaz skrótów........................................ XIX Część I. Kodeks pracy Rozdział
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Bardziej szczegółowoCzym różni się wolność od anarchii? Jaki charakter ma wolność gospodarcza?
Wolność Gospodarcza Czym różni się wolność od anarchii? Jaki charakter ma wolność gospodarcza? Jakie zastosowanie ma zasada wolności gospodarczej w procesie tworzenia prawa? Czy wolność gospodarcza w Konstytucji
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 6 listopada 2002 r., III CZP 67/02
Uchwała z dnia 6 listopada 2002 r., III CZP 67/02 Sędzia SN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Jan Górowski Sędzia SN Tadeusz Żyznowski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoKODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
KOMENTARZ Helena Ciepła, Dariusz Zawistowski, Tadeusz Żyznowski KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO pod redakcją Henryka Doleckiego Tadeusza Wiśniewskiego Tom IV Artykuły 730 1088 Stan prawny: 1 lipca 2011 r.
Bardziej szczegółowoPostanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r. I CSK 354/11
id: 20380 1. [R]oszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako spór o prawo majątkowe, pozostaje w dyspozycji stron, a także może stać się przedmiotem
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp...
Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp... xi XIII XV Dział I. Zagadnienia ogólne prawa gospodarczego... 1 Rozdział 1. Pojęcie i rodzaje przedsiębiorców... 1 Zagadnienie 1. Definicja przedsiębiorcy... 1
Bardziej szczegółowoINFORMACJE POŚWIĘCONE ZASADOM DOBRA OGÓLNEGO W ZAKRESIE PROWADZENIA POŚREDNICTWA UBEZPIECZENIOWEGO NA TERENIE RP
Wstęp INFORMACJE POŚWIĘCONE ZASADOM DOBRA OGÓLNEGO W ZAKRESIE PROWADZENIA POŚREDNICTWA UBEZPIECZENIOWEGO NA TERENIE RP Niniejsze informacje przeznaczone są dla zainteresowanych prowadzeniem działalności
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa Wykaz skrótów Wykaz literatury Rozdział I. Geneza oraz ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania
Przedmowa... XIII Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XXIII Rozdział I. Geneza oraz ogólna charakterystyka prawna Zgrupowania 1 1. Wstęp. Geneza EZIG... 1 1.1. Stanowisko niemieckich prawników wobec
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf
Sygn. akt II PK 326/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 lipca 2013 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z EDUKACJI PRAWNEJ (GRUPA III D E)
Temat zajęć edukacyjnych Norma prawna. Przepis prawa Osiągnięcia ucznia: Pojecie prawa, normy prawnej, przepisu prawa; oceny: dopuszczający: uczeń zna pojęcia prawa, normy prawnej, przepisu prawa, innych
Bardziej szczegółowoSpis treści SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI KODEKS CYWILNY KSIĘGA PIERWSZA. CZĘŚĆ OGÓLNA Tytuł I. Przepisy wstępne (art. 1-7) 9 Tytuł II. Osoby 10 Dział I. Osoby fizyczne 10 Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Bardziej szczegółowoWYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W
ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR 68/VII/2009 KRAJOWEJ RADY RADCÓW PRAWNYCH Z DNIA 5 CZERWCA 2009r. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W 2009 1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.
Bardziej szczegółowoUSTAWA O KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM
USTAWA O KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM KOMENTARZ Agnieszka Michnik Warszawa 2013 Stan prawny na 1 czerwca 2013 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Ewa Wysocka Opracowanie redakcyjne Anna
Bardziej szczegółowoAkty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek
Akty normatywne PPwG prof. Stanisław Piątek Rodzaje aktów normatywnych Akty normatywne (źródła prawa) - dokumenty odpowiednio ustanowione przez organy władzy publicznej, które zawierają przepisy prawa,
Bardziej szczegółowoPostępowanie cywilne
Kinga Flaga-Gieruszyńska Postępowanie cywilne pytania 7. wydanie REPETYTORIA C H BECK Postępowanie cywilne W sprzedaży: E. Marszałkowska-Krześ (red.) POSTĘPOWANIE CYWILNE, wyd. 2 Podręczniki Prawnicze
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów... Część I. Zagadnienia ogólne
Przedmowa... Wykaz skrótów... XIX XXIII Część I. Zagadnienia ogólne Rozdział 1. Ogólna charakterystyka prawa gospodarczego prywatnego... 3 1. Pojęcie prawa gospodarczego prywatnego... 3 I. Obrót gospodarczy...
Bardziej szczegółowoPrawo handlowe Prezentacja 1. Agnieszka Regiec
Prawo handlowe Prezentacja 1 Agnieszka Regiec CEIDG CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza
Bardziej szczegółowoZdzisław Krzemiński. Alimenty i ojcostwo. Komentarz
Zdzisław Krzemiński Alimenty i ojcostwo Komentarz Zdzisław Krzemiński Alimenty i ojcostwo Komentarz 3. wydanie Warszawa 2008 Stan prawny na 1 stycznia 2008 Wydawca: Izabela Dorf Sk³ad i ³amanie: Studio
Bardziej szczegółowoKryterium podmiotowe w orzecznictwie antymonopolowym Kryterium funkcjonalne - pojęcie działalności gospodarczej
Spis treści: Wstęp Rozdział I Zagadnienia wstępne 1. Konkurencja i jej ochrona w przepisach prawa 2. Polskie i europejskie prawo ochrony konkurencji 3. Cele prawa ochrony konkurencji 4. Treść prawa ochrony
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział VI. Państwowy sektor gospodarczy struktura podmiotowa 31. Uwagi wstępne 32. Przedsiębiorstwo państwowe
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział VI. Państwowy sektor gospodarczy struktura podmiotowa... 1 31. Uwagi wstępne... 2 I. Przesłanki, zakres i kryteria wyodrębnienia sektora państwowego w gospodarce...
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział VI. Państwowy sektor gospodarczy struktura podmiotowa 31. Uwagi wstępne 32. Przedsiębiorstwo państwowe
Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział VI. Państwowy sektor gospodarczy struktura podmiotowa... 1 31. Uwagi wstępne... 2 I. Przesłanki, zakres i kryteria wyodrębnienia sektora państwowego w gospodarce...
Bardziej szczegółowoDecyzja Nr 12/ 07 /I/2013 w sprawie interpretacji indywidualnej
Dyrektor znak: Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w w Katowicach Dyrektor Śląskiego znak: WSS Oddziału - 12/ 07 Wojewódzkiego /I/2013 Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach
Bardziej szczegółowoPODMIOTY PRAWA PRYWATNEGO (KONTYNUACJA)
PODMIOTY PRAWA PRYWATNEGO (KONTYNUACJA) Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Z. Radwański,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści. 1. Ochrona pracodawcy jako konsekwencja stosunku
Spis treści Wstęp... XIII Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Rozdział I. Obowiązki pracownika a interes gospodarczy pracodawcy jako przedmiot ochrony... 1 1. Uwagi wstępne... 1 2. Stosunek
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wykaz skrótów.................................................. 9 Czasopisma i inne publikatory................................... 9 Źródła prawa.................................................
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 14 maja 1998 r. I PKN 121/98
Wyrok z dnia 14 maja 1998 r. I PKN 121/98 Pracodawcę, który zawarł z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji obciąża wzajemne zobowiązanie do zapłaty uzgodnionego odszkodowania, także wówczas, gdy po
Bardziej szczegółowoPRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE
KOMENTARZ Andrzej Jakubecki Feliks Zedler PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE 3. wydanie Stan prawny: 1 października 2010 r. Warszawa 2010 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 9 Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo
Bardziej szczegółowoO CZYM BĘDZIEMY MÓWILI?
O CZYM BĘDZIEMY MÓWILI? PRAWO KONSUMENCKIE, W TYM DEFINICJA KONSUMENTA PRZEPISY DOTYCZĄCE SPRZEDAŻY, W SZCZEGÓLNOŚCI RĘKOJMIA I GWARANCJA UCHYLENIE SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ NOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE RĘKOJMI
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ PIERWSZA WSTĘP. B. Ochrona na płaszczyźnie międzynarodowej str. 34
Spis treści Wykaz skrótów str. 11 Od autorów str. 19 CZĘŚĆ PIERWSZA WSTĘP A. Wprowadzenie str. 23 B. Ochrona na płaszczyźnie międzynarodowej str. 34 I. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych
Bardziej szczegółowoTemat Podatek od towarów i usług --> Podatnicy i płatnicy --> Podatnicy
Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura IPPP1-443-1233/10-2/JL Data 2011.01.20 Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Temat Podatek od towarów i usług --> Podatnicy i płatnicy --> Podatnicy
Bardziej szczegółoworejestracja na kasie fiskalnej czynności wykonywanych na podstawie umowy agencyjnej
IP Interpretacja dostarczona przez portal http://interpretacja-podatkowa.pl/. Największe archiwum polskich interpretacji podatkowych. Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Data 2010.08.06 Rodzaj dokumentu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Testy. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Spis treści Wykaz skrótów Wykaz ważniejszej literatury Przedmowa V XVII XXIII XXV
Wykaz skrótów Wykaz ważniejszej literatury Przedmowa V XVII XXIII XXV Część A. Testy Test 1. 1 Odpowiedzi do testu 1 18 Test 2. 4 Odpowiedzi do testu 2 20 Test 3. 7 Odpowiedzi do testu 3 23 Test 4. 11
Bardziej szczegółowoELEMENTY PRAWA. Klasa 2 TI. Na podstawie programu: TI/PZS1/PG/2012. Nr w szkolnym zestawie programów nauczania na rok szkolny 2014/2015: 16/T/2012/1
ELEMENTY PRAWA Klasa 2 TI Na podstawie programu: TI/PZS1/PG/2012 Nr w szkolnym zestawie programów nauczania na rok szkolny 2014/2015: 16/T/2012/1 Powiatowy Zespół Szkół Nr 1 Łukasz Łoncki Rok szkolny 2014/2015
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 17. Wstęp... 19. Część I WPROWADZENIE
Spis treści Wykaz skrótów............................................................ 17 Wstęp.................................................................... 19 Część I WPROWADZENIE ROZDZIAŁ I. Zagadnienia
Bardziej szczegółowoWYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sygn. akt I PK 260/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 maja 2007 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Romualda Spyt w sprawie
Bardziej szczegółowoUchwała z dnia 25 października 2006 r., III CZP 67/06
Uchwała z dnia 25 października 2006 r., III CZP 67/06 Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący) Sędzia SN Iwona Koper Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Spółdzielczej
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 29 września 2011 r., IV CSK 650/10. Artykuł 322 k.p.c. ma zastosowanie do ustalenia świadczenia przewidzianego w art. 764 3 1 k.c.
Wyrok z dnia 29 września 2011 r., IV CSK 650/10 Artykuł 322 k.p.c. ma zastosowanie do ustalenia świadczenia przewidzianego w art. 764 3 1 k.c. Sędzia SN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Wykaz skrótów
Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Podstawowe wiadomości z zakresu prawa gospodarczego publicznego 1 Pytania 1 27 Rozdział II. Rejestry przedsiębiorców 23 Pytania 28 80 Rozdział
Bardziej szczegółowoZamówienia publiczne. Wzory pism z objaśnieniami. Anna Płatkowska Przemysław Kocielski. Wydanie 1
Zamówienia publiczne Wydanie 1 Wzory pism z objaśnieniami Anna Płatkowska Przemysław Kocielski Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów................................................
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 5 stycznia 2015 r. Poz. 4 USTAWA z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W
Bardziej szczegółowoPojęcie działalności gospodarczej
Pojęcie działalności gospodarczej Cechy: Działalność gospodarcza w orzecznictwie SN 1. Zawodowy charakter 2. Powtarzalność 3. Racjonalne gospodarowanie (zysk i opłacalność) 4. Uczestnictwo w obrocie gospodarczym
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Marta Romańska
Sygn. akt I CSK 669/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 9 lipca 2015 r. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Marta Romańska w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoUMOWA O PRACĘ NA CZAS OKREŚLONY W POLSKIM I UNIJNYM PRAWIE PRACY. Karol Łapiński
UMOWA O PRACĘ NA CZAS OKREŚLONY W POLSKIM I UNIJNYM PRAWIE PRACY Karol Łapiński Warszawa 2011 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów / 11 Wstęp / 15 Rozdział I Rozwój instytucji umowy o pracę na czas określony
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... V
Przedmowa V Wykaz skrótów XIII Rozdział I Ogólna charakterystyka spółek kapitałowych 1 1 Podstawy wyodrębnienia spółek kapitałowych 3 2 Poszukiwania skutecznych instrumentów ochrony wierzycieli w spółkach
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów...
Przedmowa....................................... Wykaz skrótów.................................... XI XV Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń z dnia 15 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2486)...... 1 Rozdział
Bardziej szczegółowoM. Bączyk, Odpowiedzialność cywilna poręczyciela, Toruń 1982, M. Bączyk, Poręczenie w świetle przepisów prawa bankowego z 1997 r.
UMOWA PORĘCZENIA 1. Charakter prawny (zabezpieczenie osobiste) 2. Poręczenie a instytucje podobne (poręczenie wekslowe, gwarancja, umowne przystąpienie do długu, patronat) 3. Wierzytelności zabezpieczone
Bardziej szczegółowoPrawo handlowe dla ekonomistów. Redakcja: Bogusława Gnela
Prawo handlowe dla ekonomistów. Redakcja: Bogusława Gnela Rozdział I Zagadnienia ogólne 1.1.Podstawowe pojęcia z zakresu prawa handlowego 1.1.1.Pojęcie prawa handlowego i jego źródła 1.1.2.Pojęcie działalności
Bardziej szczegółowoRejestr organizatorów turystyki i pośredników turystycznych procedura uzyskania wpisu w świetle ustawy o usługach turystycznych
Rejestr organizatorów turystyki i pośredników turystycznych procedura uzyskania wpisu w świetle ustawy o usługach turystycznych Lidia Winkler Departament Sportu i Turystyki Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowoAnna Fogel PRAWNA OCHRONA PRZYRODY W LOKALNYM PLANOWANIU PRZESTRZENNYM
Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym Anna Fogel PRAWNA OCHRONA PRZYRODY W LOKALNYM PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Stan prawny na dzień 01.11.2011 r. Warszawa 2011 1 Anna Fogel Wydawca:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego... 76
Spis treści Spis treści Wykaz skrótów... 9 Ustawa... 15 Dział I Przepisy wstępne... 17 Rozdział 1 Przepisy ogólne... 17 Rozdział 2 Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych... 74 Rozdział 3 Właściwość
Bardziej szczegółowo412/4/B/2013. POSTANOWIENIE z dnia 13 lutego 2013 r. Sygn. akt Ts 243/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie: Leon Kieres, 412/4/B/2013 POSTANOWIENIE z dnia 13 lutego 2013 r. Sygn. akt Ts 243/12 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej L.J. w sprawie
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
Sygn. akt I CZ 111/08 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 lutego 2009 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Barbara Myszka SSN Kazimierz Zawada w sprawie z powództwa
Bardziej szczegółowoWyrok z dnia 18 stycznia 2005 r. II PK 126/04
Wyrok z dnia 18 stycznia 2005 r. II PK 126/04 Zobowiązanie pracownika do zachowania tajemnicy służbowej, bez względu na to, czy jest ona tajemnicą służbową w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 22 stycznia
Bardziej szczegółowo