REFORMA SYSTEMU EDUKACJI (wybrane zagadnienia) Stanisław Sławiński 9 marca 2016

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "REFORMA SYSTEMU EDUKACJI (wybrane zagadnienia) Stanisław Sławiński 9 marca 2016"

Henryk Kasprzak
7 lat temu
Przeglądów:

1 REFORMA SYSTEMU EDUKACJI (wybrane zagadnienia) Stanisław Sławiński 9 marca 2016

2 Publikacje: 1. MEN - Reforma Systemu Edukacji koncepcja wstępna Styczeń 1998 (żółta książeczka) 2. MEN Reforma Systemu Edukacji Projekt Maj 1998 (pomarańczowa książeczka) 3. MEN Reforma Systemu Edukacji szkolnictwo ponadgimnazjalne (projekt - materiały do dyskusji) Kwiecień 2000

3 Autorskie sprawozdanie o reformowaniu systemu edukacji Wojciech Książek Rzecz o reformie edukacji Warszawa 2001 wyd. Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna ADAM

4 Kierownictwo reformy systemu edukacji Minister Edukacji Narodowej - Mirosław Handke Sekretarz Stanu w MEN Irena Dzierzgowska Podsekretarz Stanu w MEN Wojciech Książek Doradca Ministra Edukacji Narodowej Anna Radziwiłł

5 Powody podjęcia reformy systemu edukacji (1) 1. Brak zdolności samoadaptacyjnej obecnego systemu edukacji do tempa i zakresu przemian cywilizacyjnych i społecznych. 2. Kryzys roli wychowawczej szkoły, wynikający z dominacji przekazywania informacji nad kreowaniem umiejętności i kształtowaniem osobowości.

6 Powody podjęcia reformy systemu edukacji (2) 3. Brak równości szans w dostępie do edukacji na każdym jej poziomie oraz niski wskaźnik procentowy młodzieży uzyskującej średnie i wyższe wykształcenie. 4. Konieczność dostosowania systemu edukacji do zapisów konstytucji i do reformy ustrojowej państwa.

7 Powody podjęcia reformy systemu edukacji (3) 5. Dostosowanie kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb gospodarki rynkowej. 6. Potrzebę silniejszego powiazania szkoły na każdym poziomie z rodziną i społecznością lokalną.

8 Zasadnicze cele reformy systemu edukacji Upowszechnienie kształcenia na poziomie średnim, oraz wyraźny wzrost liczby podejmujących studia wyższe. 2. Zwiększenie i wyrównanie szans dostępu do edukacji na wszystkich jej poziomach. 3. Sprzyjanie poprawie jakości edukacji przez przywrócenie właściwych proporcji pomiędzy przekazem wiadomości, kształtowaniem umiejętności a troską o rozwój osobowości ( ).

9 Formy realizacji celów reformy systemu edukacji (1) 1. Zmiana ustroju szkolnego (nowym elementem gimnazjum) 2. Dostosowanie zarządzania i nadzorowania do nowego ustroju państwa. 3. Wprowadzenie niezależnego od szkoły systemu i zasad oceniania i egzaminowania.

10 Formy realizacji celów reformy systemu edukacji (2) 4. Zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli w powiązaniu z nowymi ścieżkami awansów oraz form doskonalenia ustawicznego. 5. Zmiana źródeł i sposobów finansowania zadań szkolnych. 6. Wdrożenie reformy programowej obejmującej wprowadzenie podstaw programowych i zmiany w organizacji i metodach kształcenia.

11 Tematy do poruszenia w dalszej części wykładu 1. Koncepcja reformowania 2. Zmiana ustrój szkolnego 3. System awansu zawodowego nauczycieli 4. Podstawa programowa

12 Koncepcja reformowania (1) 1. Reforma systemu edukacji, czy raczej pakiet reform dotyczących edukacji? 2. Czy trzeba, czy warto i czy można wszystko robić równocześnie?

13 Koncepcja reformowania (2) 3. Czy warto skromną osłonę budżetową rozpraszać na tyle pól? 4. Czy możliwe jest skoordynowanie przez jeden ośrodek decyzyjny tak dużej liczby dodatkowych, nowych jakościowo działań?

14 Zmiana ustroju szkolnego (1) W miejsce dwuszczeblowej struktury (2/3/5) szkoła podstawowa + liceum (ZSZ, technikum) Wprowadzono strukturę trójszczeblową (4) szkoła podstawowa + gimnazjum + liceum/liceum profilowane/ technikum/zsz, (technikum)

15 Zmiana ustroju szkolnego (2) Gimnazjum To jest koło zamachowe reformy, struktura naruszająca stary system, dawne przyzwyczajenia i układy (w tym personalne). Zdawaliśmy sobie sprawę, że właściwe serce zmiany, tj. reforma programowa, nie zafunkcjonuje należycie w skali całego kraju bez zmiany dotychczasowej struktury. (W. Książek s. 19)

16 Zmiana ustroju szkolnego (3) Wprowadzenie gimnazjum od początku budziło kontrowersje Największe zastrzeżenia dotyczyły - skutków organizacyjnych i finansowych (budynki, dowóz uczniów) - skrócenia czasu nauki w liceum do 3 lat. Mimo upływu czasu głosy zwolenników likwidacji gimnazjów są nadal słyszalne

17 System awansu zawodowego nauczycieli (1) W Polsce głównym aktem prawnym regulującym funkcjonowanie nauczycieli jest ustawa Karta Nauczyciela z 1982 roku. Karta Nauczyciela była wielokrotnie nowelizowana z powodu konieczności dostosowywania jej do zachodzących zmian. Nowelizacja dokonana w ramach reform min. Handkego wprowadziła zmianę przełomową system awansu zawodowego nauczyciela.

18 System awansu zawodowego nauczycieli (2) Wprowadzono 4 stopnie awansu zawodowego: - nauczyciel stażysta - nauczyciel kontraktowy - nauczyciel mianowany - nauczyciel dyplomowany

19 System awansu zawodowego nauczycieli (3) Wdrażanie systemu awansu zawodowego nauczyciela modyfikacje wymagań i procedur. Efekty wdrożenia systemu awansu zawodowego nauczyciela czy nastąpiła przełomowa zmiana projakościowa? Badanie opinii o systemie awansu ( )

20 System awansu zawodowego nauczycieli (4) Awans zawodowy nauczycieli podsumowanie badań. - Idea awansu jest akceptowana - Awans wnosi pewne pozytywy dla funkcjonowania szkół, ale dużo zależy od postawy dyrektora szkoły. - System awansu ulega erozji zbiurokratyzowaniu i jałowej rytualizacji. - Największą słabością tego systemu jest stosunkowo wczesne uzyskiwanie dyplomowanego (i potem spoczywanie na laurach)

21 Podstawa programowa (1) Projekt zmiany systemu zarządzania programową działalnością szkoły w oparciu o podstawę programową powstał już w 1992 roku. Jednakże wdrożenie nowego systemu nastąpiło dopiero w ramach działań reformatorskich ekipy min. Handkego.

22 Podstawa programowa (2) Podstawa programowa jest głównym narzędziem systemowej reformy programowej. Wdrożenie podstawy programowej umożliwiło wprowadzenie pluralizmu w zakresie programów nauczania i podręczników. Równocześnie z podstawą programową nastąpiła wymiana całego pakietu przepisów regulujących sferę programową działalności szkoły.

23 Podstawa programowa (3) Tempo zmian sprawia, że wiedza zdobyta w szkole i na uczelni bardzo szybko przestaje wystarczać (bo co chwila pojawiają się nowe ważne odkrycia i wynalazki). Dlatego już wkrótce uczenie się przez całe życie będzie równie oczywiste, jak dziś posyłanie dziecka do szkoły.

24 Podstawa programowa (4) Dynamika zmian politycznych, gospodarczych i społecznych powoduje, że zdobywane w szkole wiadomości o świecie współczesnym bardzo szybko tracą aktualność. Osobne problemy wynikają stąd, że w świetle nowych odkryć wiele z tego, czego uczy dziś szkoła okazuje się być wątpliwe, czasem nawet błędne.

25 Podstawa programowa (5) Szybki przyrost wiedzy we wszystkich dziedzinach i rosnąca liczba nowych dzieł z różnych dziedzin twórczości, przy nie zwiększonej liczbie lat nauki w szkole, stawia przed edukacją szkolną znacznie trudniejszy niż dawniej problem aktualizowania podstawy programowej.

26 Podstawa programowa (6) Dla polskiej edukacji nie ma obecnie ważniejszej sprawy niż wytworzenie skutecznego mechanizmu (oraz tradycji) sukcesywnej aktualizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego, żeby odpowiednio do warunków cywilizacyjnych XXI wieku, szkoła mogła łączyć nowe treści i metody kształcenia z najlepszymi tradycjami polskiego szkolnictwa.

27 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Polska polityka edukacyjna. Dydaktyka matematyki Uniwersytet Warszawski Agnieszka Sułowska, Zbigniew Marciniak

Polska polityka edukacyjna. Dydaktyka matematyki Uniwersytet Warszawski Agnieszka Sułowska, Zbigniew Marciniak Polska polityka edukacyjna Dydaktyka matematyki Uniwersytet Warszawski Agnieszka Sułowska, Zbigniew Marciniak Struktura systemu edukacji przed 2000 r. 7 13 15 18 Matura Egzamin wstępny Szkoła podstawowa