Człowiek najlepsza inwestycja

Transkrypt

1 Człowiek najlepsza inwestycja

2 MODEL PARTNERSTWA PUBLICZNO-SPOŁECZNEGO NA RZECZ RYNKU PRACY MODELL EINER SOZIALEN PARTNERSCHAFT ZUR FÖRDERUNG DES ARBEITSMARKTES DOBRE PRAKTYKI GOOD PRACTICE

3 Spis treści: Publikacja współfinansowana jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska Publikacja bezpłatna, niedostępna w sprzedaży Die Publikation wird durch Europäische Union aus Mitteln des Europäischen Sozialfonds (ESF) im Rahmen des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes mitfinanziert Kostenlose Publikation, im Handel nicht erhältlich Dlaczego partnerstwo na rzecz rynku pracy? 11 Charakterystyka projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska 17 Model partnerstwa publiczno-społecznego rekomendacje 25 Przykłady praktyk na rzecz aktywnej polityki rynku pracy w Niemczech 31 Przykłady praktyk na rzecz aktywnej polityki rynku pracy w Polsce 37 Rekomendacje dla realizacji przyszłych przedsięwzięć w zakresie budowania partnerstw publiczno-społecznych na rzecz aktywnej polityki rynku pracy 47 Raport upowszechniający rezultaty projektu Wersja elektroniczna publikacji do pobrania na: copyright by Związek Pracodawców Dolnego Śląska REDAKCJA NAUKOWA: dr hab. Aldona Wiktorska-Święcka Uniwersytet Wrocławski AUTORZY: Tomasz Antosiak, Andrzej Kalisz, Maciej Kosiński, Bożena Nowak, Irena Nowak, Aldona Wiktorska-Święcka WYDAWCA: ZPDŚ Związek Pracodawców Dolnego Śląska Wrocław ul. Szewska 3 Nakład 500 egz. Wrocław 2013 Bericht zur Veröffentlichung von Projektergebnissen Elektronische Version zum Herunterladen auf der Seite: copyright by Związek Pracodawców Dolnego Śląska WISSENSCHAFTLICHE REDAKTION: Dr. habil. Aldona Wiktorska-Święcka Universität Wrocław AUTOREN: Tomasz Antosiak, Andrzej Kalisz, Maciej Kosiński, Bożena Nowak, Irena Nowak, Aldona Wiktorska-Święcka HERAUSGEBER: ZPDŚ Związek Pracodawców Dolnego Śląska/ZPDŚ [Verband der Niederschlesischen Arbeitgeber] Wrocław ul. Szewska 3 Auflage: 500 Exemplare Wrocław 2013 Table of Contents: Warum gerade die partnerschaft für den arbeitsmarkt? 11 Charakteristik des projektes Europäisches forum des Niederschlesichen arbeitsmarktes 17 Modell einer sozialen partnerschaft empfehlungen 25 Beispiele von maßnahmen zur unterstützung aktiver arbeitsmarktpolitik in Deutschland 31 Beispiele von good practice /guten praktiken zur förderung aktiver arbeitsmarktstrategien in Polen 37 Empfehlungen für künftigen initiativen im zusammenhang mit aufbau von sozialen partnerschaften zur unterstützung aktiver arbeitsmarktpolitik 47

4 Szanowni Państwo! Sehr geehrte Damen und Herren, 7 Razem dla rynku pracy to wspólny tytuł trzech konferencji organizowanych w ramach projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska. To także motto, myśl przewodnia całego ponadnarodowego przedsięwzięcia realizowanego w partnerstwie przez Związek Pracodawców Dolnego Śląska oraz Saksońską Akademię Zarządzania z Drezna. Prezentowany poniżej raport to nie końcowa publikacja zamykająca i podsumowująca cały projekt. To raczej meldunek z trasy, to wartość dodana do toczącej się dyskusji na temat optymalnego modelu nowoczesnego rynku pracy. Od kształtu tego modelu w znacznym stopniu zależeć będzie gospodarczy rozwój naszego kraju. 1 maja 2011 roku Niemcy, jako ostatni kraj tzw. starej Unii, otworzyły swój rynek pracy dla obywateli państw, które przystąpiły do wspólnoty w 2004 roku. To praktycznie zakończyło proces tworzenia wspólnego rynku pracy Unii Europejskiej. To także skłoniło Związek Pracodawców Dolnego Śląska, działającego w regionie graniczącym bezpośrednio z Dolną Saksonią do podjęcia wspólnego projektu z niemieckim partnerem. Wspólny, otwarty rynek pracy to ogrom szans, ale i zagrożeń. Trzeba zrobić wszystko, by te pierwsze wykorzystać jak najlepiej i jednocześnie wyeliminować, lub choć przynajmniej zminimalizować te drugie. Partnerstwo jest jedną z podstawowych zasad Unii Europejskiej. W zjednoczonej Europie wartością szczególną stała się unter dem einheitlichen Motto Gemeinsam für den Arbeitsmarkt wurden im Rahmen des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes drei Konferenzen organisiert. Die Idee wurde dann auch zum Leitmotiv der ganzen länderübergreifenden Initiative, die partnerschaftlich durch zwei Organisationen aufgenommen wurde, nämlich durch den niederschlesischen Arbeitgeberverband Związek Pracodawców Dolnego Śląska und durch das Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh / Managementakademie aus Dresden. Der im weiteren Teil präsentierte Bericht ist keinesfalls ein Abschlußbeitrag, mit dem das ganze Projekt beendet und zusammengefaßt wird. Es handelt sich hier vielmehr um einen laufenden Zwischenbericht, einen Mehrwert zur aktuellen Diskussion über optimales Modell des modernen Arbeitsmarktes. Die Form und Ausprägung dieses Modells werden sich dann bedeutend auf die wirtschaftliche Entwicklung unseres Landes auswirken. Am 1. Mai 2011 hat Deutschland als letztes der sog. alten EU- Mitgliedsstaaten seinen Arbeitsmarkt für Bürger aus neuen EU-Ländern, die 2004 der Union beigetreten sind, geöffnet. Mit diesem Ereignis wurde die Bildung eines gemeinsamen europäischen EU-Arbeitsmarktes praktisch abgeschlossen. Dies brachte auch den in der unmittelbar an Sachsen angrenzenden Region tätigen Niederschlesischen Arbeitgeberverband/ZPDŚ auf die Idee, ein gemeinsames Projekt mit dem deutschen Projekt zu entwickeln. Ein gemeinsamer offener Arbeitsmarkt bringt sowohl viele Chancen als auch zahlreiche Gefahren mit sich. Man soll alles unternehmen, um die sich anbietenden Chancen optimal zu nutzen und gleichzeitig die möglichen Gefahren zu verhindern beziehungsweise zu minimieren.

5 współpraca i solidarność działań. Dziś ta wartość nabiera szczególnego, dodatkowego znaczenia. W czasie spowolnienia, recesji i ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego nikt nie uratuje się samodzielnie. Wyzwaniem chwili jest partnerstwo oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Niezbędna jest współpraca, i na szczeblu Unii, i ta bilateralna pomiędzy poszczególnymi rządami i regionami, i ta na szczeblu poszczególnych instytucji i organizacji. Razem dla rynku pracy to dzielenie się wiedzą, informacjami i doświadczeniami, sukcesami i porażkami, które były udziałem partnerów. To wymiana dobrych praktyk, których realizacja przyniosła pozytywne efekty i które możliwe są do zaimplementowania na innym obszarze i w innym środowisku. To także podejmowanie wspólnych działań szczególnie w obszarach przygranicznych. Współdziałającym stronom towarzyszyło przekonanie, że ta współpraca to już nie jest dobrosąsiedzka grzeczność, a realna konieczność. Temu właśnie służyły realizowane w ramach projektu międzynarodowe konferencje z udziałem naukowców, ekspertów i praktyków działających w obszarze rynku pracy, wizyty studyjne i liczne konsultacje na terenie całego Dolnego Śląska. Ale Razem dla rynku pracy to nie tylko współpraca z zagranicznym partnerem. To także, a może przede wszystkim, fundament kształtowania nowoczesnego środowiska pracy na Dolnym Śląsku. Efektywna realizacja polityki rynku pracy nie może się obejść bez szerokiej partnerskiej współpracy. Polityka rynku pracy realizowana przez władze publiczne opierać się powinna na dialogu i współpracy z partnerami społecznymi. Die Partnerschaft ist eine der wichtigsten Grundprinzipien der Europäischen Union. In dem vereinigten Europa wurden Zusammenarbeit und Solidarität hinsichtlich gemeinsamer Maßnahmen zu einem besonderen Wert, welcher heute eine einzigartige zusätzliche Bedeutung erlangt. In der Zeit der wirtschaftlichen Verlangsamung, der Rezession und der Weltwirtschaftskrise kann sich niemand alleine retten. Eine akute Herausforderung ist eine auf gegenseitige Achtung und Vertrauen aufgebaute Partnerschaft. Unentbehrlich ist ebenfalls die Zusammenarbeit, nicht nur innerhalb der EU, sondern auch bilaterales Zusammenwirken einzelner Regierungen und Regionen und Initiativen, die durch einzelne Institutionen und Organisationen aufgegriffen werden. Gemeinsam für den Arbeitsmarkt bedeutet nicht nur Austausch von Erkenntnissen, Informationen, Erfahrungen, Erfolgen und Mißerfolgen, welche die Partner selbst sammeln beziehungsweise erleben konnten. Es handelt sich vielmehr um den Austausch von Good Practice, also Erfolgsmethoden, die zu positiven Ergebnissen führten und in einem anderen Gebiet und unter anderen Voraussetzungen implementiert werden können. Dazu kommen auch gemeinsame Initiativen, insbesondere in Grenzgebieten. Wichtig ist auch die Überzeugung der mitbeteiligten Parteien, daß die Zusammenarbeit nicht mehr nur gutnachbarliche Beziehungen, sondern auch eine reale Notwendigkeit bedeutet. Diesen Zweck haben unter anderem die im Rahmen unseres Projektes veranstalteten internationalen Konferenzen verfolgt, an welchen mehrere wissenschaftliche Mitarbeiter, Experten und die am Arbeitsmarkt engagierten Praktiker teilgenommen haben. Darüber hinaus wurden in ganz Niederschlesien zahlreiche Studienbesuche, öffentliche Anhörungen und Treffen organisiert. Gemeinsam für den Arbeitsmarkt bedeutet allerdings nicht nur Kooperation mit einem ausländischen Partner. Es geht hier auch möglicherweise vor allem darum Fundamente eines modernen Arbeitsmarktes in Niederschlesien zu gestalten. Eine erfolgreiche Umsetzung der Arbeitsmarktpolitik setzt selbstverständlich eine umfassende partnerschaftliche Zusammenarbeit voraus, daher soll die durch öffentliche Verwaltungsorgane verfolgte Arbeitsmarktstrategie auf Dialog und Zusammenwirken mit Sozialpartnern basieren. Aufgrund mehrerer Faktoren, wie Globalisierung, schnelle Entwicklung neuer Produktionstechnologien, Informationstechniken, demographische Lage oder Änderungen im sozialen Bewußtsein erfährt der polnische Arbeitsmarkt heutzutage intensive Veränderungen. Einen besonderen Impuls setzte die Finanzkrise, zu der es im Sommer 2007 kam und die sich ein Jahr später rasant als globale Wirtschaftskrise über die ganze Welt ausbreitete. Das polnische Wirtschaftswachstum wird langsamer, die Arbeitslosenquote erreicht die höchsten Werte seit 6 Jahren und steigt weiter an und die Arbeitslosigkeit unter jungen Menschen wird zur sozialen Gefahr. Wir kommen weder mit beruflicher Aktivierung der Menschen im Alter von 50+noch mit 8 9 Polska doświadcza intensywnych zmian na rynku pracy na skutek między innymi globalizacji, szybkiego tempa rozwoju nowych technik produkcji, technologii informacyjnych, sytuacji demograficznej, czy zmian zachodzących w społecznej świadomości. Szczególnym impulsem dla zmian był kryzys finansowy, który pojawił się latem 2007 roku i rok później eksplodował na cały świat, jako globalny kryzys gospodarczy. Polska gospodarka hamuje, bezrobocie jest na poziomie najwyższym od sześciu lat i nadal rośnie. Społecznym zagrożeniem staje się poziom bezrobocia wśród ludzi młodych. Nie radzimy sobie z zawodową aktywizacją osób w wieku 50+ i tworzeniem warunków dla zawodowej aktywności kobiet. System kształcenia jest niespójny z potrzebami rynku pracy. Z jednej strony zapaść szkolnictwa zawodowego i ogromna liczba absolwentów szkół wyższych, którzy nie znajdują zatrudnienia, z drugiej problemy pracodawców, którzy nie mogą pozyskać pracowników o potrzebnych kwalifikacjach. Nowym wyzwaniem staje się reforma emerytalna przedłużająca wiek naszej aktywności zawodowej. Tylko tych kilka zagrożeń obrazuje ogrom problemów stojących przed nami. Razem dla rynku pracy jesteśmy przekonani, że tylko działając wspólnie rząd wraz z samorządami, organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi, bogatym sektorem pozarządowym- jesteśmy w stanie wypracować i wprowadzić w życie rozwiązania najlepsze dla rynku pracy i wszystkich jego uczestników. Związek Pracodawców Dolnego Śląska od lat jest propagatorem i czynnym uczestnikiem dialogu społecznego, a właściwie szerzej rozumianego dialogu obywatelskiego. Wierzymy, że odpowiednio zorganizowany proces angażowania obywateli w podejmowanie decyzji publicznych może nie tylko zwiększyć społeczną akceptację dla działań władzy, lecz przede wszystkim sprawić, że będą one dokładniej przemyślane i zrównoważone, a także przyniosą oczekiwane przez wszystkich rezultaty. Sposób realizacji projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska jest najlepszym przykładem efektywności działań realizowanych w partnerstwie. Wierzę, że jego rezultaty, w tym zaproponowany model działania publiczno -społecznego, staną się impulsem do podejmowania wielu działań służących doskonaleniu rynku pracy naszego regionu, a także budowaniu kapitału społecznego i społeczeństwa obywatelskiego. Razem dla rynku pracy to już nie tylko idea, ale znaczący fragment naszej społecznej rzeczywistości. dr Andzej Kalisz Przewodniczący Związku Pracodawców Dolnego Śląska Schaffung beruflicher Chancen für Frauen zurecht. Unser Bildungssystem entspricht nicht der aktuellen Nachfrage auf dem Arbeitsmarkt. Einerseits können wir den Kollaps unserer Berufsausbildung und eine riesige Zahl an arbeitslosen Hochschulabsolventen beobachten, andererseits verzweifelte Arbeitgeber, die keine Arbeitnehmer mit erforderlichen Berufsqualifikationen finden können. Jetzt müssen wir uns einer neuen Herausforderung d.h. der das Rentenmindestalter verlängernden Rentenreform, stellen. Erwähnt wurden nur einige Gefahren, die uns mehrere zu erwartende Probleme vor Augen führen. Gemeinsam für den Arbeitsmarkt wir sind überzeugt, daß nur durch gemeinsames Zusammenwirken von Regierung, Selbstverwaltungsorganen, Arbeitgeberverbänden, Gewerkschaften und einem großen Sektor von Nichtregierungsorganisationen die besten Lösungen für den Arbeitsmarkt und für alle Arbeitsmarktbeteiligte ausgearbeitet und umgesetzt werden können. Bereits seit Jahren ist der Niederschlesische Arbeitgeberverband ZPDŚ Befürworter und aktiver Teilnehmer eines sozialen und genauer gesagt eines inhaltlich weiter gefaßten zivilen Dialogs. Wir glauben, daß ein entsprechend organisiertes Verfahren, mit dem die Bürger zur Teilnahme an öffentlichen Entscheidungsprozessen angeregt werden sollen, nicht nur die gesellschaftliche Akzeptanz für die Regierungspolitik steigert, sondern auch dazu beiträgt, daß die im Rahmen hoheitlicher Tätigkeit getroffenen Maßnahmen gut durchdacht und ausgewogen sind und zum erwarteten Erfolg führen. Die Art und Weise, wie das Projekt Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes umgesetzt wird, ist das beste Beispiel für erfolgreiche Tätigkeit im Rahmen einer Partnerschaft. Ich glaube, daß seine Ergebnisse, darunter das präsentierte Modell einer öffentlichen-sozialen Tätigkeit können zu vielen anderen Maßnahmen nicht nur zur Verbesserung unseres lokalen Arbeitsmarktes sondern auch zur Bildung des sozialen Kapitals und einer Bürgergesellschaft Anstoß geben. Gemeinsam für den Arbeitsmarkt ist daher keine bloße Idee mehr, sondern ein wesentlicher Bestandteil unserer sozialen Realität. Dr. Andrzej Kalisz Vorsitzender des Niederschlesischen Arbeitgeberverbandes/ZPDŚ

6 Rozdział I. Kapitel I. Dlaczego partnerstwo na rzecz rynku pracy? Warum gerade die partnerschaft für den arbeitsmarkt? Aldona Wiktorska-Święcka Aldona Wiktorska-Święcka Partnerstwo lokalne jest formą trwałej, efektywnej, ukierunkowanej na cele i transfer wiedzy współpracy, w której podmioty wzajemnie się wspierają i lepiej rozwijają, dzięki otwarciu na doświadczenia innych wraz z ich odmiennym sposobem myślenia i działania. Partnerstwo jest jedną z podstawowych zasad Unii Europejskiej, a doświadczenia pierwszych lat obecności Polski w Unii wskazują, iż efektywne zarządzanie politykami publicznymi, w tym polityki rynku pracy, nie może obejść się bez tej formy współpracy. Partnerstwo lokalne jest definiowane jako platforma współpracy pomiędzy różnorodnymi partnerami, którzy wspólnie w sposób systematyczny, trwały i z wykorzystaniem innowacyjnych metod oraz środków planują, projektują, wdrażają i realizują określone działania i inicjatywy, których celem jest rozwój lokalnego środowiska społeczno-gospodarczego i budowa tożsamości lokalnej wśród członków danej społeczności (por. Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Warszawa, 2007, s. 8). Lokale Partnerschaft ist die Form einer nachhaltigen, effektiven, ziel- und wissenstransferorientierten Zusammenarbeit, bei der die Beteiligten dank ihrer Offenheit gegenüber Erfahrungen und einer abweichenden Denk- und Handlungsweise von anderen Partnern einander unterstützen und sich besser entfalten. Die Partnerschaft ist eines der wichtigsten Prinzipien der Europäischen Union. Die Erfahrungen der ersten Jahre nach Polens EU-Beitritt zeigen, daß derartige Zusammenarbeit für ein effektives Management in Bezug auf öffentliche Strategien, darunter auf Arbeitsmarktpolitik unentbehrlich ist. Lokale Partnerschaft wird definiert als eine Kooperation zwischen verschiedenen Partnern, die nachhaltig, systematisch und unter Einsatz innovativer Mittel und Methoden bestimmte Maßnahmen und Initiativen planen, entwerfen, implementieren und durchsetzen, um die Entwicklung von lokalen sozialwirtschaftlichen Bedingungen und den Aufbau lokaler Identität bei Mitgliedern der jeweiligen örtlichen Gemeinschaft zu fördern (vgl. Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy. [Durch Zusammenarbeit zum Erfolg. Lolale Partnerschaft auf dem Arbeitsmarkt] Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik. Warschau 2007, S. 8).

7 Z zapisów Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynika, że polityka rynku pracy realizowana przez władze publiczne opierać się powinna na dialogu i współpracy z partnerami społecznymi, w szczególności w ramach: działalności rad zatrudnienia, partnerstwa lokalnego, uzupełniania i rozszerzania oferty usług publicznych służb zatrudnienia przez partnerów społecznych i agencje zatrudnienia. Ponadto przepisy ustawowe mówią, iż instytucje partnerstwa lokalnego realizują zadania określone w ustawie, takie jak m.in. promocja zatrudnienia, aktywizacja zawodowa bezrobotnych i poszukujących pracy. Jednocześnie mowa jest o tym, że instytucje partnerstwa lokalnego są podmiotami realizującymi inicjatywy partnerów rynku pracy, które tworzone są na rzecz realizacji zadań określonych ustawą. Do zadań tych należą m.in. doradztwo i poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy. Możliwe jest przekazanie części kompetencji w tym zakresie podmiotom zewnętrznym wobec publicznych służb zatrudnienia. Ponadto ustawa wskazuje, iż instytucje partnerstwa lokalnego wspierane są przez organy samorządu terytorialnego. W ustawie (art. 108) jest również mowa o finansowaniu ze środków Funduszu Pracy takich działań partnerstwa jak m.in. organizacja spotkań i konferencji z udziałem przedstawicieli instytucji partnerskich oraz instytucji realizujących inicjatywy partnerów rynku pracy. Zapisy ustawowe praw polskiego w tym zakresie spójne są z założeniami europejskich rozwiązań instytucjonalnych dotyczących rynku pracy: Partnerstwa społeczne mają do odegrania kluczową rolę we wsparciu przemian mających na celu stworzenie społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy. Ich wkład potrzebny jest nie tylko z powodu radykalnych zmian na rynku pracy, ale także ze względu na konieczność zapewnienia wspólnego rozumienia wszystkich elementów, które potrzebne są do stworzenia dynamicznej gospodarki od zasobów ludzkich poprzez pomysły do rynku (por. The Lisbon European Council an agenda for economic and social renewal for Europe, Bruksela 2000). Jak pokazują doświadczenia wielu krajów Unii Europejskiej lokalne partnerstwa odgrywają podwójną rolę na rynku pracy. Kreują warunki sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości, poprzez troskę o to, aby lokalni pracodawcy mieli pracowników o kwalifikacjach odpowiadającym ich wymogom. Z drugiej strony partnerstwa działają także z myślą o osobach, czy całych środowiskach, które mają największe problemy w funkcjonowaniu na rynku pracy, Das polnische Gesetz über Beschäftigungsförderung und Arbeitsmarktinstitutionen [Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy] schreibt vor, daß die durch öffentliche Organe realisierte Arbeitspolitik auf Dialog und Zusammenarbeit mit sozialen Partnern beruhen soll. Die angemessenen Aktivitäten sollten insbesondere im Rahmen von Beschäftigungsräten, lokalen Partnerschaften, Ergänzung und Erweiterung des Angebots an Dienstleistungen öffentlicher Beschäftigungsdienste durch soziale Partner und Arbeitsagenturen vorgenommen werden. Darüber hinaus bestimmen die Gesetze, daß die Institutionen lokaler Partnerschaften zur Erfüllung von bestimmten gesetzlich geregelten Aufgaben, wie Beschäftigungsförderung. berufliche Aktivierung von Arbeitslosen und Arbeitssuchenden verpflichtet sind. Gleichzeitig wird gesagt, daß die an lokaler Partnerschaft Beteiligten für die Umsetzung von Initiativen der Arbeitsmarktpartner zuständig sind und für Zwecke der gesetzlich vorgeschriebenen Aufgaben gegründet werden. Diese Aufgaben sind u.a. Beratung, Berufsberatung und Arbeitsvermittlung. Ein Teil dieser Kompetenzen darf an Dritte (fremde Körperschaften) übermittelt werden, die von öffentlichen Beschäftigungsorganen unabhängig sind. Darüber hinaus weist das Gesetz hin, daß die an lokaler Partnerschaft Beteiligten durch Organe der territorialen Selbstverwaltung unterstützt werden. Gesetzlich vorgeschrieben (Art. 108) ist auch die Finanzierung solcher partnerschaftlichen Maßnahmen wie u.a. Treffen und Konferenzen mit Vertretern der beteiligten Partner und Einrichtungen, welche mit der Umsetzung von Initiativen der Arbeitsmarktpartner beauftragt wurden, durch Arbeitsfonds. Polnische gesetzliche Bestimmungen sind diesbezüglich mit Vorgaben europäischer institutioneller Lösungen kohärent: Soziale Partnerschaften sollten bei Förderung des Wandels zu einer Wissensgesellschaft und einer wissensorientierten Wirtschaft eine zentrale Rolle spielen. Dabei ist ihr Beitrag nicht nur wegen radikaler Änderungen auf dem Arbeitsmarkt erforderlich, sie sollen vielmehr ein gemeinsames Verständnis von allen zur Entwicklung einer dynamischen Wirtschaft benötigten Komponenten gewährleisten und zwar von Personalressourcen über Ideen und Konzepte bis zum Markt selbst (vgl. The Lisbon European Council an agenda for economic and social renewal for Europe, Brüssel 2000). Am Beispiel mehrerer EU-Länder sehen wir, daß lokale Partnerschaften auf dem Arbeitsmarkt eine zweifache Rolle spielen. Zum einen sorgen sie dafür, daß lokale Arbeitgeber die Mitarbeiter mit erforderlichen Berufsqualifikationen bekommen, wodurch sie günstige Bedingungen für die Entwicklung des Unternehmertums schaffen. Zum anderen berücksichtigen die Partnerschaften Personen oder sogar ganze Gesellschaftsgruppen, für die es besonders schwierig ist, sich auf dem Arbeitsmarkt zurecht zu finden. Gemeint werden hier zum Beispiel Personen, die langfristig arbeitslos sind oder auch diejenigen, die geringe berufliche Qualifikationen nachweisen czyli na przykład pozostających na długoterminowym bezrobociu i osobach o niskich kwalifikacjach. Partnerstwa tworzą programy służące zwiększeniu stopnia ich zatrudnialności i poprawie ich adaptacyjności na rynku pracy. Takie podejście jest zgodne z przyjętą Europejską Strategią Zatrudnienia. Komisja Europejska zaleca, aby partnerstwa społeczne tworzące lokalne strategie zatrudnienia, realizowały cztery zasadnicze cele: tworzenie nowych miejsc pracy; podnoszenie poziomu zatrudnialności lokalnych mieszkańców; wspomaganie w staraniach o pracę; wyrównywanie szans. Aby partnerstwa mogły z powodzeniem realizować pierwszy cel, Komisja Europejska rekomenduje skupienie się na: promowaniu społeczności lokalnej jako miejsca inwestycji, zachęcaniu do tworzenia nowych firm, zakładaniu przedsiębiorstw społecznych, wspomaganiu lokalnej kultury przedsiębiorczości. Z kolei, aby podnieść poziom zatrudnialności lokalnych pracowników, Komisja rekomenduje: badanie potrzeb pracodawców w zakresie umiejętności pracowników i szkolenie ich, aby zaspokoić te potrzeby, rozpoznawanie sektorów wzrostu i szkolenie, aby mieszkańcy mogli w nich pracować, rozpoznanie uprzednich doświadczeń i umiejętności ludzi i społeczności, tworzenie pośredniego i chronionego zatrudnienia, aby pomóc w ten sposób długoterminowym bezrobotnym wrócić na rynek pracy, docieranie i szkolenie osób zagrożonych wykluczeniem z rynku pracy, zachęcanie do mobilności przestrzennej osób posiadających odpowiednie kompetencje. Partnerstwa publiczno-społeczne na rzecz lokalnej polityki rynku pracy mogą organizować pomoc w znajdowaniu zatrudnienia poprzez: oferowanie możliwości opieki na dziećmi i innymi osobami zależnymi, sprostanie kosztom dojazdów, rozwiązywanie problemów transportowych, dostarczanie lepszej informacji o wakatach, zachęcanie pracodawców do stosowania elastycznych form zatrudniania, organizowanie przedsięwzięć, które umożliwiają kontakt pracodawców i pracobiorców. können. Partnerschaften entwickeln spezielle Programme, um die Beschäftigung von solchen Personen zu fördern und ihre Anpassung an den Arbeitsmarkt zu unterstützen. Diese Einstellung entspricht bei weitem der geltenden Europäischen Beschäftigungsstrategie. Gemäß Empfehlung der EU-Kommission sollten die sich mit Erarbeitung lokaler Beschäftigungsstrategien befassenden sozialen Partnerschaften, folgende vier Hauptziele verfolgen: Schaffung neuer Arbeitsplätze; Steigerung des Beschäftigungsniveaus auf lokaler Ebene; Unterstützung der Arbeitssuchenden; Chancenausgleich. Damit die Partnerschaften das erste Ziel erfolgreich realisieren können, empfiehlt die Europäische Kommission, sich in erster Linie auf folgende Aufgaben zu konzentrieren: Förderung lokaler Gemeinschaften als Investitionsstandorte, Förderung von Unternehmensgründungen, Gründung von Sozialunternehmen, Förderung lokaler unternehmerischer Kultur. Um die Beschäftigung auf lokaler Ebene zu steigern, werden durch EU-Kommission folgende Maßnahmen empfohlen: Feststellung der Anforderungen von Arbeitgebern an Kenntnisse und Qualifikationen potentieller Mitarbeiter mit dem Ziel, etwaige Ansprüche zu erfüllen, Feststellung der Wachstumsbereiche Bildungsmaßnahmen zur Vorbereitung auf die Beschäftigung in diesen Wirtschaftsbereichen, Untersuchung und Feststellung früher erworbener Erfahrungen und Fertigkeiten von Menschen und Gemeinschaften, Schaffung von indirekten und geschützten Arbeitsplätzen, um den langfristig Arbeitslosen die Möglichkeit einer Rückkehr auf den Arbeitsmarkt zu verschaffen, Suche und Schulung von Personen, die vom Arbeitsmarkt ausgeschlossen werden können, Anregung zur räumlichen Mobilität von Personen, die über entsprechende Kompetenzen verfügen. Sozialpartnerschaften für lokale Arbeitsmarktstrategien können die Arbeitssuchenden auch durch folgende Maßnahmen unterstützen: Betreuung von Kindern und pflegebedürftigen Personen, Zuschüsse zu den Fahrtkosten, Lösung von Problemen mit der Beförderung, verbesserte Informationsdienste in Bezug auf Stellenangebote, Förderung von Arbeitgebern bei der Einführung von flexiblen Arbeitszeiten, Aktivitäten und Veranstaltungen, die den Kontakt von Arbeitgebern und potentiellen Arbeitnehmern ermöglichen.

8 Ponadto niezmiernie ważne wydają się działania partnerstw na rzecz redukowania nierówności między zatrudnionymi. Mogą to osiągać poprzez: tworzenie miejsc pracy dla grup zagrożonych marginalizacją i tworzenie dla nich specjalnych usług doradczych, zapobieganie dyskryminowaniu ich w dostępie do edukacji, szkoleń i zatrudnienia, zachęcanie pracodawców do rekrutowania w tym środowisku, włączanie ich do planowania i realizowania projektów (por. Practical Handbook on Developing Local Employment Strategies in New Member States & Candidate Countries of the European Union, European Commission 2004, s ). Skuteczne budowanie partnerstwa lokalnego wiąże się z koniecznością przestrzegania pewnych zasad, bez których zastosowania nie będzie możliwe skuteczne funkcjonowanie partnerstwa. Wśród zasad tych wymienić należy: równość wszystkich partnerów wobec siebie; budowanie partnerstw oddolnie na poziomie lokalnym; wspólne planowanie i podejmowanie decyzji a następnie ich wspólne wdrażanie; innowacyjność i kompleksowość podejmowanych działań; zaufanie, otwartość i jawność działań; koncentracja na rzeczywistych problemach społeczności lokalnych; łagodzenie konfliktów; poszerzanie kręgu partnerskiego Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Warszawa, 2007, s. 22. Przestrzeganie powyższych zasad nie jest gwarancją sukcesu, ale pozwala na prawidłowe funkcjonowanie partnerstwa i unikanie przez jego uczestników fundamentalnych błędów, które powodują nieskuteczność podejmowanych działań w ramach partnerstwa. Powyżej przedstawione założenia ideowe i instytucjonalne znalazły praktyczne przełożenie na rzeczywistość regionalną w ramach realizacji projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska. Poprzez partnerstwo międzynarodowe, szeroki udział instytucji i osób zaangażowanych na rzecz rynku pracy, działania o charakterze transferu wiedzy oraz testowaniu praktycznych umiejętności w budowaniu i zarządzaniu partnerstwami publiczno-społecznymi w wymiarze lokalnym projekt pozwolił na przetestowanie, na ile założenia europejskie są realizowane, oraz mają szansę być realizowane w przyszłości w rzeczywistości zarządzania regionalnego i lokalnego. Wdrażanie projektu wskazało ponadto, gdzie istnieją potencjały, mocne strony, ale Äußerst wichtig scheinen auch die durch Partnerschaften ergriffenen Maßnahmen zur Reduzierung von ungleichen Chancen unter Beschäftigten zu sein. Hier wären u.a. folgende Aktivitäten zu nennen: Schaffung von Arbeitsplätzen für Gesellschaftsgruppen, die durch Marginalisierung bedroht werden, spezielle Beratungsdienste für diese Gruppen, Verhinderung der Diskriminierung von bedrohten Gruppen hinsichtlich ihres Zugangs zur Bildung, Weiterbildung und Beschäftigung, Förderung der Arbeitgeber, neue Mitarbeiter innerhalb dieser Gruppen zu suchen und ihre Anbindung an Planung und Umsetzung von Projekten (vgl. Practical Handbook on Developing Local Employment Strategies in New Member States & Candidate Countries of the European Union, European Commission 2004, S ). Für den erfolgreichen Aufbau einer lokalen Partnerschaft ist die Einhaltung von bestimmten Regeln notwendig. Sollten sie nicht beachtet werden, kann eine Partnerschaft nicht effizient und wirksam funktionieren. Zu nennen sind solche Prinzipen wie: Gleichheit aller Partner einander gegenüber; Aufbau von Partnerschaften auf lokaler Ebene von unten gemeinsame Planung, gemeinsam getroffene Entscheidungen und anschließend gemeinsame Implementierung von Lösungen; innovative und komplexe Maßnahmen; Vertrauen, Offenheit und öffentlich bekannte Maßnahmen; Konzentration auf tatsächlichen Problemen lokaler Gemeinschaften; Schlichtung von Konflikten; poszerzanie kręgu partnerskiego Erweiterung des Partnerschaftskreises Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy. [Durch Zusammenarbeit zum Erfolg. Lokale Partnerschaft auf dem Arbeitsmarkt] Ministerium für Arbeit und Sozialpolitik. Warschau 2007, S. 22) Die Einhaltung von oben definierten Grundsätzen ist keine Erfolgsgarantie. Dadurch kann jedoch die Partnerschaft einwandfrei und ordnungsgemäß funktionieren, ohne daß ihre Teilnehmer fundamentale Fehler begehen, die schlimmstenfalls zur Unwirksamkeit aller im Rahmen der Partnerschaft getroffenen Maßnahmen führen könnten. Die oben präsentierten Ideen und institutionellen Voraussetzungen wurden auf regionaler Ebene im Rahmen des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes umgesetzt. Durch internationale Partnerschaft, eine zahlreiche Beteiligung von Institutionen und arbeitsmarktbeteiligten Personen, mehrere mit Wissenstransfer verbundene Maßnahmen sowie durch Testen von praktischen Fertigkeiten im Aufbau und in der Verwaltung von lokalen Sozialpartnerschaften zeigte das Projekt, też ograniczenia i słabości w funkcjonowaniu partnerstw. Dzięki konferencjom, forom, spotkaniom konsultacyjnym, wizytom studyjnym, katalogowi istniejących rozwiązań funkcjonujących w Niemczech oraz dobrych polskich praktyk, projekt w istotny sposób przyczynił się do pozytywnej zmiany w rozwoju Dolnego Śląska. in wieweit europäische Grundsätze bereits realisiert werden bzw. in Zukunft auf regionaler und örtlicher Ebene umgesetzt werden können. Bei der Implementierung des Projektes konnten außerdem sowohl Potentiale und Stärken, als auch Einschränkungen und Schwächen der Partnerschaften erkannt werden. Dank Konferenzen, Foren, öffentlichen Anhörungen, Studienbesuchen, einem Katalog an Lösungen, die in Deutschland funktionieren sowie dank polnischer guter Praxis hat das Projekt zu einer positiven Veränderung der Entwicklung von Niederschlesien erheblich beigetragen.

9 Rozdział II. Charakterystyka projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska Kapital II. Charakteristik des projektes Europäisches forum des Niederschlesichen arbeitsmarktes Irena Nowak Irena Nowak Cele projektu Dolnośląski rynek pracy zmaga się z bezrobociem utrzymującym się powyżej średniej krajowej oraz z jego dużym zróżnicowaniem lokalnym. Starzenie się ludności, nadciągający niż demograficzny w grupie ludności w wieku produkcyjnym, emigracja zarobkowa mogą jeszcze bardziej pogłębić istniejące problemy regionalnego rynku pracy. Dlatego też Związek Pracodawców Dolnego Śląska wspólnie z Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh rozpoczął w 2011 roku realizację projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Działania podjęte w ramach projektu miały skupić się na problemach bezrobocia całego regionu, ze zwróceniem szczególnej uwagi na grupy osób znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji na dolnośląskim rynku pracy. Głównym celem projektu było opracowanie modelu działania publiczno- społecznego na rzecz aktywnej polityki rynku pracy w województwie dolnośląskim przy współpracy z partnerem zagranicznym. Cele szczegółowe w projekcie dotyczyły: opracowania modelu działania na rzecz aktywnej polityki rynku pracy z partnerem z Niemiec oraz wymiany z nim doświadczeń poprzez organizację międzynarodowego forum publiczno-społecznego na rzecz aktywnej polityki rynku pracy; poznania rozwiązań na rzecz aktywnej polityki rynku pracy funkcjonujących w Niemczech poprzez wizyty studyjne; stworzenia bazy dobrych praktyk dla Dolnego Śląska na rzecz aktywnej polityki rynku pracy. Projektziele Die Arbeitslosenquote liegt in Niederschlesien über dem Landesdurchschnitt und ist territorial sehr differenziert. Alternde Bevölkerung, herannahende geburtenschwache Jahrgänge innerhalb der Gruppe im erwerbsfähigen Alter, Auswanderung ins Ausland wegen besserer Verdienstmöglichkeiten können die jetzigen Probleme des regionalen Arbeitsmarktes nur noch vertiefen. Im Hinblick darauf wurde im Jahre 2011 durch den Niederschlesischen Arbeitgeberverband ZPDŚ in Zusammenarbeit mit Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh ein gemeinsames aus Mitteln des Europäischen des Europäischen Sozialfonds (ESF) mitfinanziertes Projekt unter dem Motto Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes gestartet. Die im Rahmen des Projektes getroffenen Maßnahmen sollten sich auf Problemen der ganzen Region unter besonderer Berücksichtigung von besonders schwer betroffenen Gruppen auf niederschlesischem Arbeitsmarkt konzentrieren. Das Hauptziel des Projektes war dabei die Erarbeitung einer öffentlich-sozialen Strategie zur Unterstützung aktiver Arbeitsmarktpolitik in Niederschlesien und zwar in Kooperation mit einem ausländischen Partner. Die Einzelziele des Projektes bezogen sich auf folgende Themenbereiche: Erarbeitung eines Modells zur Unterstützung aktiver Arbeitsmarktpolitik in Zusammenarbeit mit dem deutschen Partner, Austausch von Erfahrungen im Rahmen eines internationalen öffentlich-sozialen Forums zur Förderung aktiver Arbeitsmarktpolitik; Veranstaltung von Studienbesuchen mit dem Zweck, deutsche Lösungen zur Umsetzung aktiver Arbeitsmarktpolitik kennenzulernen; Erstellung einer Good Practice-Datenbank für aktive Arbeitsmarktförderung in Niederschlesien.

10 Maßnahmen zur Förderung aktiver Arbeitsmarktpolitik Konferenzen und Arbeitsmarktforen Im Rahmen des ersten Projektzieles wurden internationale Konferenzen unter Teilnahme von Experten aus Deutschland und Polen veranstaltet. An Konferenzen, die unter dem Motto Gemeinsam für den Arbeitsmarkt durchgeführt wurden, nahmen zur Bereicherung des internationalen Erfahrungsaustausches neben dem deutschen Partner auch spanische Experten teil. Am 22. September hat eine Konferenz zur Eröffnung des Projektes stattgefunden, auf der Informationen zu Arbeitsmarktbedingungen, darunter zu arbeitsmarktfördernden Partnerschaften präsentiert wurden. Die Situation auf dem deutschen Arbeitsmarkt verbesserte sich wesentlich, zur Zeit haben wir die besten wirtschaftlichen Kennziffern seit 20 Jahren, die Öffnung des deutschen Arbeitsmarktes hatte auch keinen bedeutenden Zustrom polnischer Arbeitskräfte verursacht, somit erwiesen sich die Befürchtungen vor einem Anstieg der Arbeitslosigkeit in Deutschland als verfrüht sprach der Konferenzteilnehmer Herr Heiko Prötzsch Geschäftsführer von Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh. Über die Situation auf dem Arbeitsmarkt in ganz Deutschland und in Sachsen sowie über Good Practices sprach Maciej Kosiński aus Management Akademie Sachsen: Im August 2011 haben an Maßnahmen im Rahmen aktiver Arbeitsmarktpolitik in ganz Deutschland 1,09 Millionen Personen teilgenommen. Will man das zahlenmäßig zum Ausdruck bringen so heißt es, daß pro 2,7 Arbeitslosen 1 Person mit verfügbaren Instrumenten unterstützt wurde. Im Vergleich zu dem vergangenen Jahr war also ein Rückgang von Maßnahmen Działania na rzecz aktywnej polityki rynku pracy Konferencje i Fora rynku pracy W ramach realizacji pierwszego celu projektu, działania skupiały się na organizacji międzynarodowych konferencji z udziałem ekspertów z Niemiec i Polski. Konferencje, organizowane pod hasłem Razem dla rynku pracy, miały międzynarodowy zasięg: poza niemieckim partnerem, dla wzbogacenia międzynarodowego zasięgu wymiany doświadczeń, uczestniczyli w nich eksperci z Hiszpanii. W dniu 22 września 2011 roku odbyła się konferencja inaugurująca projekt, podczas której przedstawione i omówione zostały informacje na temat uwarunkowań rynku pracy, w tym funkcjonowania partnerstwa na rzecz rynku pracy. Sytuacja na niemieckim rynku pracy znacznie się poprawiła, aktualnie posiadamy najlepsze wskaźniki gospodarcze od 20 lat, otwarcie niemieckiego rynku pracy nie spowodowało znaczącego napływu pracowników z Polski, obawy wzrostu bezrobocia w Niemczech okazały się przedwczesne mówił podczas konferencji Pan Heiko Prötzsch Dyrektor Generalny Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh. O sytuacji na rynku pracy w Niemczech i Saksonii oraz dobrych praktykach mówił Maciej Kosiński z Saksońskiej Akademii Zarządzania: W sierpniu 2011 roku w przedsięwzięciach w ramach aktywnej polityki rynku pracy na terenie Niemiec znajdowało się 1,09 mln osób, wyrażając to w liczbach: na 2,7 osoby bezrobotnej przypadała 1 osoba wspierana aktualnie istniejącymi narzędziami, w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano tym samym 22% redukcję przedsięwzięć aktywnej polityki rynku pracy. Kryzys finansowy dotknął szczególnie kraje Europy Południowej, w tym rynek hiszpański. Upadły branże budowlane i usługowe, spadek produkcji spowodował utratę miejsc pracy, ograniczono dostęp do kredytów dla przedsiębiorców i ludności, zablokowane zostały układy zbiorowe przez pracodawców. Stopa bezrobocia w Hiszpanii na koniec 2011 roku wynosiła 21% a w samej Andaluzji 30%. To zmusiło Hiszpanów do reformy prawa pracy mówił podczas konferencji Fernando Bastarreche Grávalos, przedstawiciel Organizacji Pracodawców z Hiszpanii. W lutym 2012 roku pod patronatem Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu odbyło się dwudniowe I Forum Rynku Pracy. Tym razem prelegenci przedstawili informacje na temat sytuacji, zmian oraz uwarunkowań rynku pracy i edukacji, omówili problemy i wyzwania, jakie niesie system kształcenia ustawicznego, a także przeanalizowali funkcjonowanie partnerstw publiczno społecznych w tym obszarze. O udziale pracodawców Hiszpanii w kształtowaniu polityki rynku pracy i edukacji mówił prelegent Miquel Camano Sabin. Informację o sytuacji na niemieckim rynku pracy i dualnym systemie kształcenia w Niemczech z udziałem pracodawców przedstawił Maciej Kosiński z Saksońskiej Akademii Zarządzania. Forum gościło także wybitnych gości z największych uczelni wyższych i placówek edukacyjnych we Wrocławiu. im Rahmen aktiver Arbeitsmarktpolitik um 22% zu verzeichnen. Von der Finanzkrise wurden besonders schwer die südeuropäischen Länder, darunter Spanien, betroffen. Erhebliche Verluste und Einbußen haben sowohl Bauwesen als auch Dienstleistungssektor erlitten, geringere Produktion hatte den Abbau von Arbeitsplätzen zur Folge, eingeschränkt wurde die Verfügbarkeit von Bankkrediten nicht nur für Unternehmen, sondern auch für Verbraucher, geltende Tarifverträge wurden durch Arbeitgeber aufgehoben. Ende 2011 betrug die Arbeitslosenquote in Spanien 21%, selbst in Andalusien lag sie bei 30%. Dies brachte die Spanier dazu, ihr Arbeitsrecht zu reformieren erzählte Fernando Bastarreche Grávalos, Vertreter eines Arbeitgeberverbandes aus Spanien. Im Februar 2012 fand unter Schirmherrschaft der Handelshochschule [Wyższa Szkoła Handlowa] in Wrocław ein zweitägiges 1. Forum des Arbeitsmarktes statt. Die teilnehmenden Referenten haben über Situation, Wandel und Bedingungen, die sich auf den Arbeitsmarkt und auf die Bildung maßgeblich auswirken, berichtet. Angesprochen wurden sowohl Probleme, als auch Herausforderungen, die mit Programmen für lebenslanges Lernen verbunden sind. Analysiert wurde auch die Frage der sozialen Partnerschaften in diesem Bereich

11 Podczas I Forum swój wykład pt: System kształcenia ustawicznego współpraca z pracodawcami wygłosił prof. dr hab. Z. Jagiełło, rektor Wyższej Szkoły Handlowej. Część plenarna I Forum zakończyła się wykładem dr Aldony Wiktorskiej-Święckiej z Uniwersytetu Wrocławskiego pt: Governace jako instrument partnerstwa międzysektorowego. W części panelowej Forum dominował temat partnerstw. O ich tworzeniu dyskutowali Tomasz Antosiak, animator partnerstw, Aleksandra Królak- Wąsowicz z Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego oraz Uwe Brandstätter z Saksońskiej Akademii Zarządzania. Tematyka kolejnego Forum, które odbyło się we wrześniu 2012 roku, skupiała się na działaniach związanych z przeciwdziałaniem bezrobociu na przykładzie doświadczeń lokalnego samorządu powiatu trzebnickiego i partnera niemieckiego, a druga część Forum poświęcona była tematyce budowania partnerstw. Konferencja została objęta honorowym patronatem Starosty Powiatu Trzebnickiego, który wziął aktywny udział w Forum. Powiat trzebnicki osiągnął za rok 2011 wysoką efektywność zatrudnienia 68,2% przy średniej całego województwa 55,7%, plasując się na drugim miejscu, Starostwo oraz władze gminne powiatu angażują się aktywnie na rzecz roz- Über die Beteiligung von spanischen Arbeitgebern an der Gestaltung der Arbeitsmarkt- und Bildungspolitik hat Herr Miquel Camano Sabin berichtet. Informationen über die Situation auf dem deutschen Arbeitsmarkt und über duales Bildungssystem in Deutschland lieferte Maciej Kosiński aus Management Akademie Sachsen. Unter den Teilnehmern des 1. Forums fanden sich auch prominente Gäste Vertreter der wichtigsten Hochschulen und Bildungseinrichtungen in Wrocław. Seinen Vortrag u.d.t. Systeme des lebenslangen Lernens Kooperation mit Arbeitgebern hielt u.a. Professor Dr. habil. Z. Jagiełło, Rektor der Handelshochschule in Wroclaw. Beendet wurde der gemeinsame Plenarteil des 1. Forums mit dem Vortrag von Dr. Aldona Wiktorska-Święcka aus der Universität Wrocław: Governace als Instrument einer Partnerschaft zwischen Sektoren. In den anschließenden Podiumsgesprächen, dem zweiten Teil des Forums, dominierte das Thema Partnerschaften. Über ihre Bildung diskutierten Tomasz Antosiak, Partnerschaftsbeauftragter, Aleksandra Królak- Wąsowicz, Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung und Uwe Brandstätter, Management Akademie Sachsen. Nächstes Forum, das im September 2012 veranstaltet wurde, konzentrierte sich auf Maßnamen zur Bekämpfung der Arbeitslosigkeit am Beispiel der lokalen Selbstverwaltung in Trzebnica und des deutschen Partners. Im weiteren Teil der Veranstaltung wurde über den Aufbau von Partnerschaften diskutiert. Die Konferenz wurde unter Schirm woju lokalnych partnerstw, działania te zostały wyróżnione w roku 2011 przyznaniem starostwu powiatu wyróżnienia Dolnośląski Samorząd roku 2011 jako jednostka samorządu terytorialnego na Dolnym Śląsku najbardziej wspierająca rozwój lokalnej przedsiębiorczości społecznej. W imieniu Lidera Projektu dr Andrzej Kalisz Przewodniczący Związku Pracodawców w swoim wystąpieniu pt: Działania pracodawcy na rzecz aktywnej polityki rynku pracy zwrócił uwagę na istniejące bariery przedsiębiorczości. Na konferencji wystąpiła także Pani Dorothea Nicklisch koordynatorka kształcenia z Saksońskiej Akademii Zarządzania z tematem swojego wystąpienia pt: Instrumenty niemieckiego rynku pracy przeciwdziałające bezrobociu. Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Trzebnicy, pan Łukasz Szymczak, omówił Lokalne programy powiatu trzebnickiego przeciwdziałające bezrobociu, a prezes fundacji Rozwoju Ekonomii Społecznej, Zenon Matuszko, przedstawił tematykę spółdzielni socjalnych oraz możliwości współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi. W części panelowej Forum uczestnicy zapoznali się z modelem budowania partnerstwa publiczno-społecznego. Wszystkie konferencje i fora realizowane w ramach projektu zgromadziły podmioty działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich, przedstawicieli urzędów pracy, rady zatrudnienia, organizacje związkowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, agencje zatrudnienia, samorządy powiatowe, firmy szkoleniowe, a także organizacje pozarządowe, przedsiębiorców i naukowców. Łącznie wzięło w nich udział 200 osób. Szczegółowe relacje z konferencji oraz prezentacje prelegentów zostały zamieszczone na stronie projektu Na zakończenie projektu obędzie się ostatnie III Forum zamykające projekt. Niniejsza publikacja nie zawiera rezultatów z tego działania. Spotkania konsultacyjne na terenie Dolnego Śląska, wizyty studyjne W czasie trwania projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska realizatorzy postanowili dokładnie zapoznać się z funkcjonującymi rozwiązaniami w obszarze współpracy między sektorem pozarządowym a samorządami i innymi instytucjami publicznymi działającymi na rzecz rynku pracy. Konsultanci projektu odwiedzili kilka miejscowości na Dolnym Śląsku: Krzyżowa, Świdnica, Świeradów Zdrój, Żmigród, Prusice, Trzebnica, Wrocław, Wołów. Do momentu powstaherrschaft des Landrates des Kreises Trzebnica organisiert, der sich selbst aktiv am Forum beteiligte. Das Landkreis Trzebnica erreichte im Jahr 2011 einen hohen Beschäftigungserfolg von 68,2%, welcher ihm den zweiten Platz in der Woiwodschaft sicherte (die durchschnittliche Beschäftigung in der Woiwodschaft lag bei 55,7%). Sowohl das Landratsamt als auch kommunale Machtträger setzen sich aktiv für die Entwicklung von lokalen Partnerschaften ein, so daß im Jahre 2011 ihre Erfolge bei Förderung lokaler Sozialwirtschaft durch die Verleihung einer Auszeichnung Die beste niederschlesische Selbstverwaltung im Jahr 2011, geehrt wurden. Der Projektleiter Dr. Andrzej Kalisz, Vorsitzender des Arbeitgeberverbandes ZPDŚ machte in seinem Beitrag: Arbeitgebermaßnahmen zur Unterstützung einer aktiven Arbeitsmarktpolitik auf die existierenden Barrieren der wirtschaftlichen Entwicklung aufmerksam. Ihren Vortrag zum Thema: Instrumente des deutschen Arbeitsmarktes zur Bekämpfung der Arbeitslosigkeit hielt auch Frau Dorothea Nicklisch, Bildungskoordinatorin bei der Management Akademie Sachsen. Herr Łukasz Szymczak, Leiter des Kreisarbeitsamtes in Trzebnica hielt ein Referat über Lokale Programme des Landkreises Trzebnica zur Bekämpfung der Arbeitslosigkeit und Herr Zenon Matuszko, Präsident der Stiftung Entwicklung der Sozialwirtschaft berichtete über soziale Genossenschaften und Möglichkeit einer Zusammenarbeit zwischen kommunalen Organen und NGOs. Während der Podiumsdiskussion hatten die Teilnehmer die Möglichkeit, sich mit einem Modell zum Aufbau einer Sozialpartnerschaft vertraut zu machen. An allen Konferenzen und Foren, die im Rahmen des Projektes veranstaltet wurden, nahmen zahlreiche die Personalentwicklung fördernden Organisationen, Vertreter von Arbeitsämtern, Beschäftigungsräten, Vereinigungen, Arbeitgeberverbänden, Wirtschaftskammern, Arbeitsvermittlungsagenturen, kommunalen Selbstverwaltungsorganen, Schulungs- und Weiterbildungsfirmen, Nichtregierungsorganisationen sowie Unternehmer und Wissenschaftler teil. Bezogen auf alle Veranstaltungen wurden insgesamt 200 angemeldete Teilnehmer erfasst. Detaillierte Berichte über Konferenzen sowie Referate und Vorträge sind im Internet unter com.pl verfügbar. Zum Abschluß unseres Projektes wird unser letztes 3.Forum geplant. In der vorstehenden Publikation wurden die Berichte und Ergebnisse der letzten Maßnahme nicht berücksichtigt. Öffentliche Anhörungen in Niederschlesien, Studienbesuche Im Laufe des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes beschloß die Projektgruppe die bereits funktionierenden Lösungen im Bereich der Kooperation zwischen Nichtregierungsorganisationen und Kommunen bzw. sonstigen öffentlichen den Arbeitsmarkt unterstützenden Or-

12 nia publikacji zorganizowano 8 spotkań konsultacyjnych, w których brali udział przedstawiciele lokalnych środowisk działających w obszarze rynku pracy: przedstawiciele lokalnych władz, liderzy społeczności lokalnych, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy. Celem spotkań konsultacyjnych było: zdefiniowanie na gruncie wspólnego zbioru pojęciowego, czym jest partnerstwo, kiedy ma swój początek, a kiedy koniec; określenie zapotrzebowania na tworzenie partnerstwa publiczno- społecznego na rzecz rozwoju lokalnego rynku pracy; rozpoznanie istniejących problemów związanych z funkcjonowaniem partnerstwa; zainspirowanie lokalnych działaczy oraz decydentów do wdrożenia wypracowanych w trakcie realizacji projektu rozwiązań; zebranie doświadczeń, dobrych praktyk na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, w tym bezrobotnych kobiet. Spotkania konsultacyjne cieszyły się dużym zainteresowaniem środowisk lokalnych, zwłaszcza członków lokalnych władz oraz liderów stowarzyszeń działających na rzecz regionu i społeczności lokalnej. Interesującym aspektem spotkań konsultacyjnych był fakt aktywnego uczestnictwa kobiet, które w swoich środowiskach często pełnia funkcję lokalnych liderek i tzw. lokomotyw aktywności społecznej. Rezultatem spotkań konsultacyjnych było przede wszystkim uporządkowanie informacji na temat formalności związanych z tworzeniem partnerstw, stworzenie wspólnej bazy pojęciowej m.in. doprecyzowanie samego pojęcia współpracy partnerskiej, co ma istotny wpływ na wdrażanie konganen zu erforschen. Einige niederschlesische Städte und Ortschaften wie: Krzyżowa, Świdnica, Świeradów Zdrój, Żmigród, Prusice, Trzebnica, Wrocław, Wołów wurden durch Projektbetreuer vor Ort besucht. Bis zur Veröffentlichung dieser Publikation wurden 8 öffentliche Anhörungen durchgeführt. Ihre Teilnehmer waren Vertreter von lokalen am Arbeitsmarkt beteiligten Gemeinschaften und Kreisen, unter anderem Vertreter der Kommunalselbstverwaltung, Sprecher lokaler Gemeinschaften und Interessengruppen, Vertreter von NGOs, Unternehmer. Ziele der öffentlichen Anhörungen: gemeinsame Begriffsbestimmung und Definition: Was ist eine Partnerschaft? Wann beginnt sie? Wann geht sie zu Ende?; Festlegung eines Bedarfs an sozialer Partnerschaft zur Förderung des lokalen Arbeitsmarktes; Untersuchung von akuten Problemen im Zusammenhang mit Funktionierung von Partnerschaften; Anregung lokaler Aktivisten und Entscheidungsträger, die im Laufe des Projektes erarbeiteten Lösungen praktische umzusetzen; Erfassung von Erfahrungen und Good Practice-Beispielen im Bereich der Aktivierung von arbeitslosen Personen, darunter von arbeitslosen Frauen. Die öffentlichen Anhörungen erweckten großes Interesse und waren insbesondere durch Vertreter lokaler Selbstverwaltungsorgane sowie durch Sprecher von regional und lokal engagierten Organisationen gut besucht. Ein interessanter Aspekt der Anhörungen war ebenfalls eine aktive Teilnahme von Frauen, welche in ihren Kreisen öfters eine Rolle von lokalen Sprecherinnen und sog. Antriebsmotoren für soziale Aktivität spielen. Dank der Maßnahme konnten vor allem Informationen über Formalitäten, die mit Bildung eikretnych działań partnerskich, gdyż komunikują się ze sobą tworząc inicjatywy partnerskie podmioty zupełnie różne i złożone z różnych osób o odmiennych doświadczeniach. W ramach projektu zorganizowane zostały również wizyty studyjne w Niemczech i w Polsce z udziałem partnera niemieckiego. Wizyty studyjne miały na celu wypracowanie modelu partnerstwa publiczno-społecznego, poznanie dobrych praktyk i rozwiązań aktywnej polityki niemieckiego rynku pracy, a także rozwoju dialogu i współpracy na rzecz rozwoju zasobów ludzkich. Wizyty studyjne i konsultacje w terenie zakończone zostały stworzeniem modelu działania publiczno- społecznego na rzecz rynku pracy, jednego z kluczowych rezultatów projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska. ner Partnerschaft anfallen, in Ordnung gebracht werden. Darüber hinaus war auch eine gemeinsame einheitliche Begriffsbestimmung möglich u.a. in Bezug auf eine partnerschaftliche Zusammenarbeit. Eine präzise Definition wirkt sich bedeutend auf die Umsetzung von konkreten im Rahmen der jeweiligen Kooperation getroffenen Maßnahmen aus, wobei die an einer gemeinsamen Initiative mitwirkenden Partner öfters vollkommen unterschiedlich und durch Menschen mit völlig anderen Erfahrungen vertreten sind. Im Rahmen des Projektes wurden Studienbesuche in Deutschland und unter Teilnahme des deutschen Partners in Polen unternommen. Ihr Ziel war es, das Modell einer Sozialpartnerschaft zu erarbeiten, Good Practice und deutsche Lösungen aus dem Bereich aktiver Arbeitsmarktpolitik kennenzulernen sowie Dialog und Zusammenarbeit in Bezug auf Personalentwicklung zu verbessern. Studienbesuche und öffentliche Anhörungen endeten mit Ausarbeitung eines Modells der sozialen Partnerschaft für den Arbeitsmarkt. Somit wurde eines der wichtigsten angestrebten Ziele des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes erreicht

13 Rozdział III. Model partnerstwa publiczno-społecznego rekomendacje Tomasz Antosiak, Maciej Kosiński, Bożena Nowak, Irena Nowak Kapitel III. Modell einer sozialen partnerschaft empfehlungen Tomasz Antosiak, Maciej Kosiński, Bożena Nowak, Irena Nowak Głównym celem wdrażania modelu partnerstwa jest budowanie trwałego partnerstwa pomiędzy instytucjami rządowymi, lokalnymi liderami, samorządem i organizacjami pozarządowymi, instytucjami infrastruktury oraz mieszkańcami społeczności lokalnej na rzecz ożywienia gospodarczego oraz poprawy sytuacji na rynku pracy. Rys. Podmioty mogące partycypować w partnerstwach publiczno społecznych na rzecz środowisk lokalnych Hauptziel der Implementierung und Umsetzung des Partnerschaftsmodells ist Aufbau einer nachhaltigen Partnerschaft zwischen staatlichen Regierungsinstitutionen, führenden Kommunalpolitikern, Gemeindevertretern, kommunalen Selbstverwaltungskörperschaften, Nichtregierungsorganisationen, infrastrukturellen Einrichtungen und der lokalen Bevölkerung zur Förderung der wirtschaftlichen Belebung und zur Verbesserung der Situation auf dem Arbeitsmarkt. Abb. Körperschaften, die an sozialen Partnerschaften zur Förderung von lokalen Gemeinschaften mitwirken können WŁADZE POWIATOWE REGIONALNE KREIS - UND REGIONALVERWAL -TUNGEN ORGANIZACJE POZARZĄDOWE WSPÓLNE DZIAŁANIA SZKOŁY OŚRODKI SZKOLEWNIOWE NICHTREGIERUNGS ORGANISATIONEN GEMEINSAME MAßNAHMEN UND AKTIONEN SCHULEN UND BILDUNGSEINRICH -TUNGEN PUP WUP OPS ZWIĄZKI WYZNANIOWE KREIS - UND WOIWODSCHAFTS - ARBEITSÄMTER SOZIALÄMTER RELIGIONS GEMEINSCHAFTEN Źródło: Opracowanie własne Kluczowym potencjalnym partnerem publicznym na rzecz partnerstwa jest przedstawiciel władzy lokalnej na terenie powiatu lub gminy: starosta lub burmistrz, którzy formalnie odpowiadają za aktywne przeciwdziałanie bezrobociu oraz podejmowanie działań mających na celu ożywienie gospo- Quelle: Eigene Bearbeitung Beim Aufbau einer Partnerschaft kommt die wichtigste Rolle dem Vertreter von kommunalen Kreis- bzw. Gemeindebehörden d.h. dem Landrat oder dem Bürgermeister zu, welche offiziell für aktive Bekämpfung der Arbeitslosigkeit sowie für Maßnahmen zur Belebung lokaler Wirtschaft zuständig sind. Darüber hinaus führen sie Aufsicht über öffentliche Institutionen, die gesetzlich zur Umsetzung der Arbeitsmarktpolitik

14 darcze swojego terenu. Ponadto nadzorują pracę instytucji publicznych ustawowo działających na rzecz realizacji polityki rynku pracy: Powiatowe Urzędy Pracy, Centra Aktywizacji Zawodowej, Publiczne Ośrodki Pomocy Społecznej, instytucje edukacyjne, szkoły, ośrodki kultury, rady mieszkańców gmin, miast i osiedli. Podczas spotkań przeprowadzanych w terenie w ramach projektu można było zauważyć coraz większe zaangażowanie lokalnych władz samorządowych w rozwój współpracy z partnerami społecznymi. To bardzo ważny pozytywny prognostyk, szczególnie na początku współpracy międzysektorowej, zważywszy chociażby na fakt, iż to partner społeczny najczęściej występuje z inicjatywą współpracy. Na podstawie zebranych doświadczeń wypływających z wdrażania poszczególnych działań projektu, zespół zaproponował następujące etapy budowania partnerstwa publiczno-społecznego na rzecz aktywnej polityki rynku pracy: etap 1: określenie zakresu działania: zrozumienie wyzwania, zebranie informacji, konsultacja z instytucjami lokalnymi, z zewnętrznymi dostawcami, z przedstawicielami organizacji lokalnych, samorządów etc; budowanie wizji partnerstwa; etap 2: analiza środowiska problemu: obejmuje wszystkie instytucje i zjawiska związane z danym problemem; społeczność lokalna to wielość podmiotów, a dany problem może dotyczyć tylko pewnej, wybranej grupy; etap 3: analiza i identyfikacja potencjalnych partnerów dokonując analizy odpowiadamy na następujące pytania: Jaki jest status prawny potencjalnego partnera? Jakie są jego główne cele i klienci, którym pomaga? Dlaczego jest istotny dla rozwiązania problemu? Co może wnieść do partnerstwa? Co może zyskać na współpracy z innymi? Analiza ta jest podstawą do określenia ludzi bądź instytucji, które warto pozyskać do współpracy; etap 4: analiza potencjalnych przeciwników lub sytuacji, spraw mogących stanowić przeszkodę w realizacji planów partnerskich: uświadomienie sobie ich obecności przyczynia się do poszerzenia naszego widzenia rzeczywistości; etap 5: planowanie, budowanie, zarządzanie: partnerzy budują swoje relacje robocze poprzez uzgadnianie wspólnych celów, zadań i podstawowych zasad, na których opierać się będzie ich partnerstwo, planują program działań i zaczynają szkicować spójny projekt, partnerzy badają strukturę i zarządzanie swojego partnerstwa średnio i długoterminowo; etap 6: gromadzenie środków: partnerzy identyfikują i mobilizują środki finansowe i niefinansowe; verpflichtet sind, d.h. über Kreisarbeitsämter, Zentren für berufliche Aktivierung, öffentliche Sozialämter, Bildungseinrichtungen, Schulen, Kulturzentren, Gemeinde- und Stadträte sowie Bezirksausschüsse. Während zahlreicher Veranstaltungen, die im Rahmen des Projektes vor Ort durchgeführt wurden, konnte man wachsendes Engagement lokaler Selbstverwaltungsorgane in die Entwicklung von Kooperationen mit Sozialpartnern beobachten. Dies ist eine sehr positive Prognose, gerade am Anfang einer Kooperation zwischen Sektoren, insbesondere wenn man bedenkt, daß die Zusammenarbeit meistens durch soziale Partner initiiert wird. Aufgrund bisheriger Erfahrungen mit Einführung und Umsetzung von einzelnen Projektmaßnahmen hat das Projektteam folgende Etappen der Entwicklung einer sozialen Partnerschaft zur Förderung aktiver Arbeitsmarktpolitik vorgeschlagen: Schritt 1: Definierung des Tätigkeitsbereiches: Vorstellung von Herausforderungen, Erfassung von Informationen, Tagungen und Gespräche mit lokalen Institutionen, nicht beteiligten Dritten, mit Vertretern von örtlichen Organisationen, Selbstverwaltungsorganen etc.; Erstellung einer Partnerschaftsvision; Schritt 2: Analyse der Umgebung des jeweiligen Problems: betroffen sind alle Institutionen und Erscheinungen, die im Zusammenhang mit dem Problem stehen; lokale Gemeinschaft ist eine Ansammlung von mehreren Interessenträgern, wobei ein konkretes Problem nur eine gewisse ausgewählte Gruppe betreffen kann; Schritt 3: Analyse und Identifizierung von potentiellen Partnern: dank Analyse können wir folgende Fragen beantworten: Wie ist der rechtliche Status eines potentiellen Partners? Was sind seine Hauptziele und Kunden, die er unterstützt? Warum ist er für die Lösung des Problems wichtig? Was kann er in die Partnerschaft miteinbringen? Welche Vorteile kann für ihn die Zusammenarbeit mit anderen Partnern haben? Diese Analyse ist Grundlage für die Bewertung von Menschen bzw. Institutionen, die für die geplante Partnerschaft nützlich und wertvoll sein könnten; Schritt 4: Analyse von möglichen Gegnern bzw. Situationen und Angelegenheiten, die beim Aufbau einer Partnerschaft ein Hindernis darstellen könnten: indem wir uns mögliche Hindernisse vor Augen führen, können wir die umgebende Realität weiter erfassen; Schritt 5: Planung, Aufbau, Management: die Partner bauen ihre laufende Beziehungen durch Abstimmung gemeinsamer Ziele, Aufgaben und grundlegenden Regeln ihrer Partnerschaft auf, planen Maßnahmen und beginnen ein kohärentes Projekt zu entwerfen. Sie untersuchen die Struktur und Management ihrer Partnerschaft mittel- und langfristig; Schritt 6: Mittel: die Partner stellen die verfügbaren finanziellen und nichtfinanziellen Mittel fest und versuchen sie zu aktivieren; Schritt 7: Implementierung: Umsetzung der im Voraus vereinbarten Maßnahmen gemäß dem Zeitplan und idealerweise unter Berücksichtigung von Notlösungen (wenn die erforderlichen Mittel bereits vorliegen und das Projekt detailliert abgestimmt wurde); etap 7: wdrożenie: realizacja wcześniej uzgodnionych działań zgodnie z uzgodnionym harmonogramem i idealnie z uwzględnieniem zapewnieniem rozwiązań awaryjnych (kiedy środki są zebrane i projekt jest uzgodniony w szczegółach); etap 8: mierzenie: pomiar i raportowanie wpływu i efektywności wyników czy partnerstwo osiąga swoje cele? etap 9: korekta korygowanie partnerstwa, programu działania lub projektu w świetle doświadczeń; etap 10: instytucjonalizacja: budowanie odpowiednich struktur i mechanizmów partnerstwa dla zapewnienia długofalowego porozumienia i ciągłości; etap 11: podtrzymywanie bądź zakończenie: budowanie trwałości lub uzgodnienie odpowiedniego zakończenia. W partnerstwie ważną rolę pełni lider. Lider jest siłą napędową partnerstwa i pozwala na jego funkcjonowanie. Bycie liderem może wynikać z faktu bycia inicjatorem partnerstwa, posiadania największego potencjału ze wszystkich członków, posiadania autorytetu i doświadczenia dostrzeganego przez wszystkich partnerów. Tabela: Model działania publiczno społecznego na rzecz rynku pracy Lider Partnerstwa Partner publiczny Partner społeczny Role partnerów: wkład finansowy dofinansowanie z Funduszu Pracy wynajem pomieszczeń wsparcie doradcze, wsparcie informacyjne, zaufanie społeczne zaplecze kadrowe pomysł na działania realizacja działań jawność działań kierowanie zespołem Działania partnerstwa na rzecz lokalnego rynku pracy: usługi transportowe, usługi pielęgnacji zieleni i porządkowe, prace budowlano remontowe, sprzątanie, usługi opiekuńcze, szkoleniowe, poligraficzne, renowacja mebli, rękodzieło, usługi gastronomiczne, kiermasze, festyny, rekreacja. Współpraca Źródło: Opracowanie własne Rekomendowane przez zespół projektowy formy partnerstwa publiczno-społecznego: partnerzy powołują osobny podmiot prawny, np. spółkę, fundację, stowarzyszenie, który staje się partnerstwem, w tym wypadku partnerstwo opracowuje nie tylko cele strategiczne, projektuje i opracowuje programy, ale także zajmuje się pozyskiwaniem środków finansowych i bezpośrednią realizacją projektów; Schritt 8: Erfassung und Berichten: Auswirkungen und Effizienz der erzielten Ergebnisse Werden durch die Partnerschaft geplante Ziele erreicht? Schritt 9: Korrektur Optimierung der Partnerschaft, des Verfahrens oder des Projektes im Lichte der gewonnenen Erfahrungen; Schritt 10: Institutionalisierung: Aufbau von erforderlichen Strukturen und Partnerschaftsmechanismen zur Sicherung einer langfristigen Verständigung und Nachhaltigkeit; Schritt 11: Erhaltung oder Beendigung: Ausarbeitung von dauerhaften Lösungen bzw. Abstimmung eines angemessenen Projektabschlusses. Eine wichtige Rolle spielt in einer Partnerschaft der führende Partner (engl. Leader). Er verleiht ihr die notwendige Antriebskraft und macht ihre einwandfreie Funktionierung möglich. Die Übernahme der Führung kann auf die Rolle eines Anregers zurückgeführt werden, sie kann aber auch mit dem größten Potential im Vergleich mit allen anderen Mitgliedern, mit der Autorität oder mit der durch alle Partner geschätzten und anerkannten Erfahrung verbunden sein. Tabelle: Modell einer öffentlich sozialen Aktivität zur Förderung des Arbeitsmarktes Die führende Partei (Leader) einer Partnerschaft öffentlicher Partner sozialer Partner Rollen der Partner: finanzieller Beitrag Personal Zuschüsse aus dem Arbeitsfonds Umsätzung von Maßnahmen Ideen für Aktivitäten Vermietung öffentliche Tätigigkeit von Räumlichkeiten Teamleitung Beratung öffentliches Vertrauen Aktivitäten im Rahmen einer Partnerschaft zur Unterstützung von lokalen Arbeitsmärkten: Transportleistungen, Pflege von Grünflächen und Räumungsarbeiten, Bau- und Sanierungsarbeiten, Reinigungsdienste, Betreuung, Schulung und Weiterbildung, Druckleistungen, Möbelrenovierung, Handwerk, Gastronomie, Märkte, Volksfeste, Freizeit und Erholung. Zusammenarbeit Quelle: Eigene Bearbeitung Die durch das Projektteam bevorzugten Formen einer sozialen Partnerschaft: die Partner gründen eine separate Rechtsperson, z.b. eine Gesellschaft, eine Stiftung, einen Verein, die zu einer Partnerschaft wird. In solch einem Fall ist die Partnerschaft nicht nur für Definierung von strategischen Zielen sowie für Entwicklung und Bearbeitung von Programmen zuständig,

15 partnerzy opracowują cele i przygotowują projekt, ale nie zajmuje się już ich bezpośrednią realizacją przedsięwzięć; tymi działaniami, podejmowanymi na podstawie podpisanych umów, dokonują inne wyznaczone podmioty; partnerstwo może posiadać osobowość prawą, ale nie jest to warunek konieczny, kluczowym dla istnienia partnerstwa jest struktura formalna, partnerstwo koncentruje się na formułowaniu polityk i opracowuje cele strategiczne, przy pozyskiwaniu środków partnerstwo prowadzi jedynie lobbing i popiera wnioski o środki finansowe, programy i projekty, które realizują partnerzy indywidualnie lub w grupie (wybierając lidera projektu). Uczestnicy spotkań realizowanych na terenie Dolnego Śląska wskazywali na ważny akcent współpracy z organizacjami pozarządowymi: wyznaniowymi (przede wszystkim katolickimi), towarzystwami regionalnym i krajowymi cieszącymi się dużym zaufaniem społecznym, pełniącym często rolę patrona partnerstwa. Organizacje te pełnią najczęściej funkcję inicjującą partnerstwa, a następnie wspierają (por. Patron w Jeleniej Górze, Arte w Bielawie). Taka współpraca buduje zaufanie wśród lokalnych władz samorządowych i zachęca je do zlecania realizacji zadań publicznych podmiotom ekonomii społecznej, np. spółdzielniom. Właściwie podejmowane działania partnerstwa powinny wpływać na rozwój lokalnego środowiska społeczno- -gospodarczego i rynku pracy na trzech płaszczyznach: tworzenia nowych sieci współpracy i kanałów komunikacji; tworzenia nowych systemów i modeli wsparcia oraz projektów pilotażowych i innowacyjnych instrumentów rozwoju; działania bezpośrednie (np. zwiększanie poziomu wiedzy, kwalifikacji, tworzenie nowych miejsc pracy, wsparcie dla przedsiębiorstw i nowych inwestycji). Działając w oparciu o wypracowany model partnerstwa publiczno-społecznego wprowadzony może być porządek w miejsce chaosu, który ma czasem miejsce, gdy w danym środowisku powstaje i zaczyna działać kilka inicjatyw oddolnych. Model doprecyzowuje pojęcia, którymi posługują się podmioty aktywne na rynku pracy różnice w definiowaniu pojęć są różne, nie zawsze występują, ale mogą wynikać m. in. ze zróżnicowanych doświadczeń podmiotów działających na lokalnym rynku. Model pomaga w określeniu celu współpracy publiczno społecznej. Model burzy myślenie schemasondern beschäftigt sich auch mit Suche nach finanzieller Förderung und unmittelbarer Umsetzung von Projekten; Projektpartner bestimmen die Ziele und bereiten das Projekt vor, sind aber an unmittelbarer Umsetzung von Projektmaßnahmen nicht beteiligt. Mit der Durchführung des Projektes werden aufgrund gültiger Verträge andere Rechtsträger (Dritte) beauftragt; Die Partnerschaft kann die Form einer juristischen Person annehmen, wobei diese Rechtsform keine zwingende Bedingung darstellt. Eine ausschlaggebende Bedeutung spielt bei einer Partnerschaft ihre formelle Struktur. Die Tätigkeit einer Partnerschaft konzentriert sich auf Formulierung von Strategien und Ausarbeitung von strategischen Zielen. Bei der Beschaffung von Mitteln kann sich die Partnerschaft nur mit Lobbying beschäftigen und die gestellten Anträge auf Finanzierung sowie die durch Partner individuell oder in einer Gruppe (mit einem führenden Partner) realisierten Programme unterstützen. Alle Teilnehmer der in Niederschlesien organisierten Veranstaltungen und Anhörungen haben auf die Zusammenarbeit mit Nichtregierungsorganisationen wie Religionsgemeinschaften (vor allem katholischen) und Regional- und Landesverbände, die ein großes öffentliches Vertrauen genießen und öfters die Rolle eines Schirmherrn der jeweiligen Partnerschaft übernehmen, hingewiesen. Diese Organisationen konzentrieren sich meistens auf Anregung und Förderung von Partnerschaften (vergleiche z.b. Patron in Jelenia Góra, Arte in Bielawa).Derartige Kooperation schafft Vertrauen bei kommunalen Behörden und ermutigt sie, öffentliche Aufträge an Institutionen und Rechtsträger zu vermitteln, die mit Sozialökonomie verbunden sind z.b. an Genossenschaften. Werden im Rahmen einer Partnerschaft richtige Maßnahmen getroffen, wirken sie sich positiv auf die Entwicklung örtlicher sozial-wirtschaftlichen Umgebung und des lokalen Arbeitsmarktes aus. Berücksichtigt werden dabei drei Ebenen: Bildung von neuen Kooperationsnetzen und Kommunikationskanälen; Erarbeitung von neuen Systemen und Förderungsmodellen sowie von Pilotprojekten und innovativen Entwicklungsinstrumenten; direkte Maßnahmen (z.b. Weiterbildung, Erhöhung von Qualifikationen, Schaffung neuer Arbeitsplätze, Unterstützung von Unternehmen und neuen Investitionen). Indem man sich auf das ausgearbeitete Modell einer sozialen Partnerschaft stützt ist es möglich, Chaos zu verdrängen und da, wo in einer bestimmten Umgebung unabhängig voneinander mehrere unterschiedliche Initiativen umgesetzt werden, Ordnung zu schaffen. Mit dem Partnerschaftsmodell können Begriffe, welcher sich die am Arbeitsmarkt beteiligten Organisationen und Rechtsträger bedienen, präziser definiert werden. Mit Abweichungen im Verständnis von Begriffen haben tami może pozytywnie wpływać na łamanie stereotypów funkcjonujących w różnych środowiskach, np. o niedostępności osób działających w samorządach. Model pozwala wskazać kamienie milowe procesu budowania dobrych relacji samorządu i organizacji społecznych, oraz określić co trzeba zrobić, żeby współpraca ta miała sens. wir nicht immer zu tun, sie können aber u.a. aus unterschiedlichen Erfahrungen der lokalen Akteuren hervorgehen. Das Partnerschaftsmodell hilft uns, das Ziel einer sozialen Kooperation festzulegen. Es verhindert eine schematische Denkweise und trägt zur Überwindung von lokalen Klischees z.b. in Bezug auf einen erschwerten Zugang zu Personen, die in kommunalen Selbstverwaltungen tätig sind, bei. Darüber hinaus läßt uns das Modell Meilensteine im Prozeß der Entwicklung von guten Beziehungen zwischen kommunalen Behörden und sozialen Organisationen erkennen und weist darauf hin, was für eine sinnvolle und effektive Partnerschaft erforderlich ist

16 Rozdział IV. Kapitel IV. Przykłady praktyk na rzecz aktywnej polityki rynku pracy w Niemczech Beispiele von maßnahmen zur unterstützung aktiver arbeitsmarktpolitik in Deutschland Maciej Kosiński Maciej Kosiński Integracja poprzez wymianę IdA Integration durch Austausch W 2008 roku Federalne Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w Niemczech zainicjowało w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program IdA Integration durch Austausch (z j. niem.). Głównym założeniem Programu jest zwiększenie szans zatrudnienia młodocianych z grupy zagrożonej wykluczeniem społecznym oraz długotrwale bezrobotnych lat (powracający na 1-szy rynek pracy, absolwenci bez szans na zatrudnienie lub osoby bez doświadczenia zawodowego), poprzez wspieranie transnarodowych wymian i praktyk zawodowych, jak również mobilności tejże grupy na terenie całej Wspólnoty zgodnie ze strategią Europa Program IdA ma na celu wspieranie reform rynku pracy, a w szczególności reformy ds. europejskiej polityki zatrudnienia i ich zastosowania w praktyce Głównym celem Programu IdA jest zainicjowanie oraz wypróbowanie innowacyjnych metod i instrumentów ds. IdA Integration durch Austausch Im Jahre 2008 hat das Bundesministerium für Arbeit und Soziales im Rahmen des Europäischen Sozialfonds das transnationale Programm IdA Integration durch Austausch gestartet. Der wichtigste Schwerpunkt von IdA besteht darin, Beschäftigungschancen benachteiligter Menschen im Alter von 18 bis 30 Jahren, welche durch sozialen Ausschluss bedroht bzw. langfristig arbeitslos sind (Personen, die in den ersten Arbeitsmarkt zurückkehren möchten, Schulabgänger ohne Beschäftigungsaussichten oder Personen ohne Berufserfahrung) durch transnationale Ausbildungs- und Austauschprojekte zu verbessern. Ein weiteres Ziel ist die Steigerung der Mobilität der Zielgruppe innerhalb der ganzen Europäischer Union im Sinne der Strategie Europa Mit dem Projekt sollen die Arbeitsmarktreformen, insbesondere die Reform der europäischen Beschäftigungspolitik und ihrer praktischen Umsetzung gefördert werden. Die wichtigste Voraussetzung von IdA ist Anregung und Erprobung von innovativen Methoden und Instrumenten zur Förderung von Beschäftigungschancen benachteiligter Menschen, die infolge einer Langzeitarbeitslosigkeit durch sozialen

17 zwiększenia szans na zatrudnienie osób z grupy ryzyka dotyczącego wykluczeniem społecznym wskutek długotrwałego bezrobocia lub z terenów objętych dużym bezrobociem w grupie docelowej. Polegają one na wspieraniu transnarodowych wymian i praktyk zawodowych, a także transnarodowej mobilności potencjalnych pracowników na terenie UE. Ponadto poprzez wymianę ukierunkowaną na zdobycie przede wszystkim (nowych) kompetencji zawodowych i społecznych (w zależności od wieku i okresu bezrobocia) w partnerskim kraju UE. Odbywa się to w formie praktyk zawodowych w firmach lub poprzez grupowe prace projektowe, zorientowane na konkretny wynik lub produkt, jak np. WorkCamp. Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft, jako Koordynator konsorcjum, składającego się z 4 operacyjnych oraz 4 strategicznych Partnerów w Saksonii, w projekcie IdA im Dreiländereck Elbe-Labe-Neisse-Nysa zdecydowała się na zjednoczenie strategicznych podmiotów regionalnego rynku pracy. Konstelacja konsorcjum składająca się z doświadczonych firm szkoleniowych i kształcących zawodowo oraz Agencji Pracy / Jobcenter działających w strefie przygranicznej z Polską po jednej oraz z Republiką Czeską po drugiej stronie, zdecydowała się na realizację Programu w Euroregionie Nysa / Łaba, na styku 3 sąsiadujących krajów UE Niemiec, Polski i Czech. Wynika to również z zapotrzebowania na nowe rozwiązania na regionalnym rynku pracy umożliwiając ww. grupie docelowej udostępnienia innowacyjnych i elastycznych ścieżek rozwoju zawodowego, orientacji zawodowej, ewentualnie możliwości zatrudnienia we wspólnej strefie gospodarczej. W projekcie uczestniczą młodzi ludzie, dla których praktyki zawodowe za granicą nie są oczywistością, bezrobotni lat, bez wykształcenia, bez doświadczenia zawodowego, na granicy nauka życie zawodowe, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym wskutek długotrwałego bezrobocia, osoby powracające na rynek pracy, np. młode matki. Cele, jakie założyliśmy w projekcie to: podnoszenie lub zmiana kwalifikacji dla potrzeb regionalnego, krajowego lub europejskiego rynku pracy, wypróbowanie innowacyjnych metod aktywizacji zawodowej osób będących w trudnej sytuacji na rynku pracy poprzez zagraniczne praktyki zawodowe, zwiększenie mobilności na (unijnym) rynku pracy, zwiększenie szans na zatrudnienie dzięki nowym kwalifikacjom zdobytymi za granicą oraz rozwój wspólnego, unijnego rynku pracy. Efektywność zatrudnieniowa konsorcjum IdA wynosi 50% mówi kierownik projektu Maciej Kosiński BSW/MAS. Ausschluß bedroht sind bzw. die aus Gebieten mit erheblicher Arbeitslosigkeit in der Zielgruppe herkommen. Die eingesetzten Methoden und Instrumente bestehen in Förderung von transnationalen Austausch- und Praktikumsprogrammen sowie in Unterstützung der transnationalen Mobilität potentieller Arbeitnehmer innerhalb der EU. Eine andere Maßnahme sind Auslandspraktika, die vor allem auf Erwerb von (neuen) beruflichen und sozialen Kompetenzen (je nach Alter und Länge der Arbeitslosigkeit) in einem EU-Partnerland ausgerichtet sind. Die Auslandsprogramme werden entweder in Form von Berufspraktika in Unternehmen oder durch ergebnis- oder produktorientierte (z.b. WorkCamp) Gruppenprojekte abgewickelt. Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft, als Koordinator des Konsortiums, das aus 4 operativen und 4 strategischen Partnern in Sachsen gebildet wurde, hat sich bei der Abwicklung von IdA im Dreiländereck Elbe-Labe-Neiße-Nysa für Zusammenführung von strategischen Akteuren des regionalen Arbeitsmarktes entschieden. Das Konsortium, zu dem bewährte Bildungseinrichtungen, Berufsbildungszentren und Arbeitsagenturen/ Jobcenter aus dem Grenzgebiet zu Polen und zu Tschechien gehören, entschloß sich das Programm in der Euroregion Neiße/Elbe, am Grenzpunkt von drei benachbarten EU-Ländern d.h. Deutschland, Polen und Tschechien zu realisieren. Die Idee ist aber auch auf den Bedarf an neuen Lösungen auf dem regionalen Arbeitsmarkt zurückzuführen, denn dadurch kann den vorgenannten benachteiligten Gruppen, Zugang zu innovativen und flexiblen Möglichkeiten einer beruflichen Entwicklung und sogar zur Beschäftigung innerhalb der gemeinsamen Wirtschaftszone gewährt werden. Am Projekt nehmen junge Erwachsene teil, für die Auslandspraktika keine Selbstverständlichkeit sind, Arbeitslose im Alter von 18 bis 30 Jahren, ohne Ausbildung und ohne Berufserfahrung, an der Grenze zwischen der Ausbildung und dem Berufsleben sowie Langzeitarbeitslose, die durch sozialen Ausschluß bedroht sind und Personen, die in den Arbeitsmarkt zurückkehren wie z.b. junge Mütter. Unsere Ziele sind Erhöhung von Qualifikationen bzw. Umschulung zur Anpassung an den Bedarf des regionalen, des inländischen bzw. des europäischen Arbeitsmarktes, Erprobung innovativer Methoden zur beruflichen Aktivierung von benachteiligten Personen durch Berufspraktika im Ausland, Steigerung der Mobilität auf dem EU- Arbeitsmarkt, Erhöhung von Beschäftigungschancen durch Qualifikationen, die im Ausland erworben werden sowie Entwicklung eines gemeinsamen EU-Arbeitsmarktes. Der durch IdA -Konsortium erreiche Beschäftigungserfolg liegt bei 50% berichtet der Projektleiter Maciej Kosiński BSW/MAS Sprawnie ze studiów do zawodu Career Service Center To przykład partnerstwa publicznej szkoły z organizacją pożytku publicznego BSW ggmbh, które koncentruje się na wspieraniu studentów w trakcie ostatnich dwóch lat akademickich i doktorantów Wyższej Szkoły Mittweida w przejściu z nauki do zawodu. Celem partnerstwa jest zwiększenie możliwości rozwoju kariery absolwentów wyższej szkoły na saksońskim rynku pracy. W tym celu CSC zapewnia systematyczną ofertę studentom, która składa się z czterech etapów: analiza kompetencji, doradztwo, rozwój kompetencji, rozpoczęcie pracy. Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh spełnia rolę partnera do inicjowania współpracy z przedsiębiorcami i związkami pracodawców w regionie. Współpraca z regionalnymi przedsiębiorcami, związkami pracodawców, izbami i instytucjami kulturalnymi są dla CSC bardzo istotne. Ze względu na równoczesne bezpośrednie zaangażowanie kompetentnych partnerów z sektora usług z niezbędnym praktycznym doświadczeniem, tworzy się zespół ekspercki z szerokimi kompetencjami, który zapewnia trwały i skuteczny rozwój absolwentów WS Mittweida. Rozpoczęcie pracy CSC zapewnia wsparcie w przejściu z nauki do zawodu, w tym celu zbudowano Jobportal CSC, który zawiera aktualne oferty pracy i praktyk oraz propozycje regionalnych pracodawców dla tematów dyplomowych. Uczestnicy otrzymują wsparcie w przejściu z nauki do zawodu poprzez bogatą ofertę analizy ich kompetencji, doradztwa, rozwoju kompetencji i pomocy w rozpoczęciu pracy. Zmiany spowodowane realizacją projektu w środowisku lokalnym to: zwiększenie możliwości rozwoju kariery absolwentów wyższej szkoły na saksońskim rynku pracy, interfejs pomiędzy uczelniami, a przedsiębiorcami w regionie, zawieranie współpracy, wykorzystywanie saksońskiej sieci współpracy, zaangażowanie przedstawicieli przemysłu i organizacji gospodarczych, weryfikacja oczekiwań przedsiębiorców oraz określenie profilu i wymagań kandydatów, opracowywanie strategii zatrudnienia przyszłej kadry menadżerskiej, na szczególną uwagę zasługuje fakt, że angażowane są w działania osoby 65+ tzw. Senior Partner służące dobrą radą dla absolwentów, pomocą i doradztwem mówi Kerstin Seidel, kierownik CSC/BSW. Reibungsloser Übergang vom Studium in den Beruf Career Service Center Es handelt sich hier um eine Partnerschaft zwischen einer Bildungseinrichtung und der BSW ggmbh als gemeinnütziger Organisation. Ziel der Partnerschaft ist Unterstützung von Studenten der letzten Studiensemester (2 letzte Studienjahre) und Doktoranden der Hochschule Mittweida beim Übergang vom Studium in den Beruf. Gefördert werden die Möglichkeiten einer beruflichen Karriere der Hochschulabgänger auf dem sächsischen Arbeitsmarkt. Um dieses Ziel zu verfolgen, wird den Studenten durch CSC ein laufendes Angebot unterbreitet, das sich aus in vier Abschnitten zusammensetzt. Hierzu zählen Analyse von Kompetenzen, Beratung, Entwicklung von Kompetenzen und Arbeitsaufnahme. Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh spielt die Rolle eines Partners, der für die Aufnahme einer Kooperation mit regionalen Unternehmen und Arbeitgeberverbänden zuständig ist. Die Zusammenarbeit mit regionalen Unternehmen, Arbeitgeberverbänden, Wirtschaftskammern sowie kulturellen Einrichtungen sind für CSC von großer Bedeutung. Dank gleichzeitiger unmittelbarer Beteiligung von kompetenten Partnern aus dem Dienstleistungssektor, die über notwendige praktische Erfahrung verfügen, steht uns ein Expertenteam mit umfangreichen Kompetenzen zur Verfügung, das eine nachhaltige und erfolgreiche Entwicklung der Mittweida Studenten und Doktoranden gewährleistet. Arbeitsaufnahme. CSC bietet die Unterstützung beim Übergang vom Studium in den Beruf an. Zu diesem Zweck wurde auch unter das CSC- Jobportal eingerichtet, das neben aktuellen Stellen- und Praktikumsangeboten auch Vorschläge von Arbeitgebern in Bezug auf Themen der Diplomarbeiten veröffentlicht. Die Teilnehmer bekommen eine große Unterstützung beim Übergang von der Ausbildung in den Beruf. Diese umfaßt Analyse ihrer Kompetenzen sowie Hilfe bei der Arbeitsaufnahme. Zu den wichtigsten Veränderungen, die durch Umsetzung des Projektes auf dem lokalen Markt erkennbar sind, zählen unter anderem: größere Möglichkeiten einer beruflichen Karriere auf dem sächsischen Arbeitsmarkt, Aufbau einer Schnittstelle zwischen Hochschulen und regionalen Unternehmen, Aufnahme von Kooperationen, Nutzung des sächsischen Kooperationsnetzwerkes, Beteiligung der Industrie und Wirtschaftsorganisationen, Überprüfung von Arbeitgeberanforderungen, Ermittlung von Profilen und Erwartungen der Kandidaten, Erstellung einer Beschäftigungsstrategie in Bezug auf künftige Führungskräfte. Es soll dabei insbesondere darauf hingewiesen werden, daß bei vielen Maßnahmen Personen im Alter von 65+ d.h. die sog. Senior Partner mitwirken, die Hochschulabgänger beraten und unterstützen können erzählt Kerstin Seidel, Leiterin CSC/BSW.

18 Regionalna Grupa Robocza SCHULEWIRTSCHAFT Sachsen Grupa istnieje od 1993 roku pod patronatem Ministerstwa Kultury i Przewodniczącego Zrzeszenia Gospodarki Saksońskiej. BSW jest koordynatorem Regionalnych Grup Roboczych. Celem Grupy Roboczej jest inicjacja i tworzenie dialogu oraz współpracy pomiędzy szkołami a gospodarką, a także wspieranie kształcenia ekonomicznego. Regionalne Grupy Robocze to lokalna podstawa współpracy miedzy szkołami i przedsiębiorcami, istnieją na terenie całej Saksonii (aktualnie 26 grup), organizują się samodzielnie w miejscu działania, są za otwartością, wolontariatem i współpracą, rozwijają wspólne działania na rzecz wzmocnienia współpracy miedzy szkołami i przedsiębiorcami, przyczyniają się do lepszego przejścia ze szkoły do kształcenia zawodowego / studiów w regionie. Sieć SCHULEWIRTSCHAFT jedyna w skali kraju inicjatywa szkoła-gospodarka, która reprezentuje całą gospodarkę, na poziomie federalnym wspierana jest przez Konfederację Pracodawców Niemieckich oraz Instytut Gospodarki Niemieckiej w Kolonii. 15 Regionalnych Grup Roboczych koordynuje prace na szczeblu krajowym. Na terenie Niemiec istnieją 432 Grupy Robocze, zorganizowano imprez w 2009 roku z czego 44% wizyt w zakładach pracy (konferencje, konkursy, przyznawanie nagród, doradztwo i usługi dla Grup Roboczych). Zbudowano kontaktów do szkół, przedsiębiorstw, przedszkoli i innych instytucji. W Regionalnych Grupach Roboczych pracuje wolontariuszy ze szkół, biznesu, polityki i innych instytucji i organizacji. W planowaniu są zadania we współpracy z saksońskimi ministerstwami i urzędami pracy. Rozwiązania dla kobiet na niemieckim rynku pracy Kobiety w Niemczech stanowią 51% (41,9 mln) ogółu społeczeństwa. Żyją przeciętnie dłużej niż mężczyźni (kobiety 81 lat, a mężczyźni 76 lat). Wśród kobiet aktywnych zawodowo, połowa z nich pracowała jedynie w 5 z 87 grup zawodowych i były to przede wszystkim prace w obszarze usług takie jak: praca biurowa (19,9%) oraz praca w dziale sprzedaży (8%). Mimo tego, konkurencyjność kobiet na niemieckim rynku pracy wzrasta z roku na rok, a obecnie plasuje się na poziomie 64%. Kobiety znajdują dla siebie pracę już nie tylko w sektorze publicznym, ale także w sektorze prywatnym. Zatrudniane są coraz częściej na uczelniach i stanowiskach związanych z zarządzaniem. W Niemczech znacznym Regionale Arbeitsgruppe SCHULEWIRTSCHAFT Sachsen Die Gruppe wurde bereits 1993 unter der Schirmherrschaft des Kultusministeriums und des Präsidenten der Vereinigung der Sächsischen Wirtschaft e.v. gegründet. BSW übernahm die Rolle eines Koordinators von Regionalen Arbeitsgruppen. Ziel der Arbeitsgruppe ist es, Dialog und Zusammenarbeit zwischen den Schulen/Bildungseinrichtungen und der Wirtschaft anzuregen und aufzubauen sowie die betriebs-/volkswirtschaftliche Ausbildung zu fördern. Regionale Arbeitsgruppen bilden eine lokale Grundlage der Zusammenarbeit zwischen Schulen und Unternehmen. Sie sind über ganz Sachsen verbreitet (zur Zeit 26 Gruppen), organisieren sich selbständig vor Ort und plädieren für Offenheit, Volontariat und Zusammenarbeit. Darüber hinaus entwickeln sie gemeinsame Maßnahmen zur Förderung der Zusammenarbeit zwischen Schulen und Unternehmen und tragen dadurch zu einem verbesserten Übergang von der Schule zur Ausbildung/zum Studium in ihrer Region bei. Das Netzwerk SCHULEWIRTSCHAFT ist bundesweit die einzige Initiative zwischen Schulen und Wirtschaft. Vertretern wird dabei die gesamte deutsche Wirtschaft, auf der Bundesebene wird das Netzwerk durch Bundesvereinigung der Deutschen Arbeitgeberverbände sowie durch Institut der Deutschen Wirtschaft Köln unterstützt. 15 regionale Arbeitsgruppen koordinieren die Aktivitäten auf der Landesebene. In ganz Deutschland funktionieren zur Zeit 432 Arbeitskreise, im Jahre 2009 wurden Veranstaltungen organisiert, davon 44% Besuche in Werken und Betrieben (Konferenzen, Wettbewerbe, Preisverleihungen, Beratung, sowie Leistungen für Arbeitskreise). Es wurden Kontakte mit Schulen, Unternehmen, Kindertagesstätten sowie sonstigen Einrichtungen aufgenommen. Bei regionalen Arbeitskreisen wirken Volontäre aus Businessschulen, Politik und anderer Organisationen mit. Geplant werden Maßnahmen, die in Zusammenarbeit mit sächsischen Ministerien und Jobcentern/Arbeitsagenturen abgewickelt werden. Frauen auf dem Arbeitsmarkt Lösungen in Deutschland Die Frauen machen in Deutschland 51% (41,9 Millionen) der Bevölkerung aus. Ihre Lebenserwartung ist höher als die der Männer (Frauen: 81 Jahre, Männer: 76 Jahre). Unter Frauen, die beruflich aktiv sind, hat die Hälfte lediglich in 5 von insgesamt 87 Berufsgruppen gearbeitet. Es handelte sich hier vor allem um Beschäftigung im Dienstleistungssektor, wie zum Beispiel: Büroarbeit (19,9%) oder Vertriebsabteilung (8%). Trotz dieser Zahlen steigt die Wettbewerbsfähigkeit von Frauen auf dem deutschen Markt von Jahr zu Jahr, zur Zeit beträgt sie etwa 64%. Die Frauen finden die Arbeit nicht nur im öffentlichen, sondern auch im privaten Sektor. Immer öfter werden sie an Hochschulen beschäftigt und belegen die Managerstellen dla kobiet udogodnieniem na rynku pracy jest wprowadzenie w dużej mierze tzw. modelu flexicurity, którego idea (stosowana przez państwa członkowskie UE w ramach wdrożenia Strategii Lizbońskiej), polega na łączeniu elastycznego rynku pracy z polityką publiczną. Ponad 2/3 kobiet po urodzeniu dziecka bierze urlop wychowawczy. Po tym okresie, by wrócić na swoje stanowisko, często zachodzi potrzeba przekwalifikowania się lub wyszukania nowej pracy. Federalny Urząd Pracy w Niemczech proponuje kobietom skorzystać z ich strony internetowej, gdzie szybko i sprawnie można zorientować się na rynku pracy. W razie pytań można zgłosić się do Zawodowego Centrum Informacyjnego (BIZ- Berufsinformationszentrum), gdzie uzyska się informacje, mapy, filmy i książki na temat wybranego zawodu. Dla kobiet, które chcą założyć działalność gospodarczą prowadzone są specjalne spotkania w Urzędzie Pracy. Wykaz wszelkich spotkań można znaleźć na stronie Na portalu pilotażowym Perspektive Wiedereinstieg kobiety poszukujące pracy znajdą informacje i fachowe wsparcie, jak skutecznie powrócić do zawodu. W pobliskiej poradni, z kartą ponownego wejścia na rynek (Wiedereinstiegskarte) kobieta otrzymuje wykaz praktycznych list, linki z adresami kontaktowymi i wykaz aktualnych działań opublikowana została Inicjatywa dotycząca zmian strukturalnych (Initiative zur Flankierung des Strukturwandels), projekt dla osób bezrobotnych kobiet, które są zmotywowane do dalszej pracy i widzą potrzebę przekwalifikowania się. Dotyczy to kobiet, które były długo na urlopie wychowawczym. W ramach tego projektu osoby zainteresowane mogą uczestniczyć w szkoleniu do nowego zawodu, który trwa 2/3 czasu szkoły zawodowej. W 2012 roku w ramach środków budżetowych przeznacza na ten projekt 400 mln. Na niemieckim rynku pracy jest bardzo duże zapotrzebowanie na wykwalifikowany personel. Projekt ten umożliwia osobom o niskich kwalifikacjach podwyższenie ich lub zdobycie nowego zawodu. To ułatwi kobietom powrót do pracy. Eine sehr günstige Lösung war für deutsche Frauen die Einführung des sog. Flexicurity-Modells, dessen Konzept (eingeführt in EU-Mitgliedsstaaten im Rahmen der Implementierung der Lissabon-Strategie) einen flexiblen Arbeitsmarkt mit öffentlichen Strategien verknüpft. Über zwei Drittel aller Frauen nimmt nach Kindesgeburt Erziehungsurlaub in Anspruch. Wollen sie dann ihre alte Arbeitsstelle übernehmen, sind sie öfters gezwungen, sich umzuqualifizieren oder eine neue Arbeit zu suchen. Das Bundesministerium für Arbeit bietet den Frauen an, die Online-Plattform www. arbeitsagentur.de zu nutzen, um einen schnellen Überblick über die Arbeitsmarktsituation zu bekommen. Bei eventuellen weiteren Fragen kann man sich ans BIZ (Berufsinformationszentrum) wenden, wo ausführliche Informationen, Landkarten, Filme und Bücher über den gewählten Beruf angeboten werden. Den Frauen, die sich selbständig machen möchten, werden durch Jobcenter/Arbeitsagenturen spezielle Veranstaltungen angeboten. Das Verzeichnis aller Veranstaltungen kann auf der Seite eingesehen werden. Auf dem Pilot-Portal Perspektive Wiedereinstieg finden die arbeitssuchenden Frauen erforderliche Informationen sowie notwendige Unterstützung beim erfolgreichen Wiedereinstieg in den Beruf. In einer der nahliegenden Beratungsstellen können Frauen, zusammen mit einer Wiedereinstiegskarte ein Verzeichnis mit praktischen Informationen, Listen von Kontaktadressen (E- Mail) sowie eine Auskunft über aktuelle Aktionen erhalten. Am wurde eine Initiative zur Flankierung des Strukturwandels veröffentlicht. Es handelt sich hier um ein Projekt, das sich an arbeitslose, zur weiteren beruflichen Aktivität motivierte Frauen, die ihre Umschulung/Umqualifizierung für notwendig halten. Das Konzept richtet sich an Frauen, die eine lange Zeit im Erziehungsurlaub waren. Im Rahmen dieses Projektes können die interessierten Personen an einer Umschulung zum neuen Beruf teilnehmen, die zwei Drittel einer regelmäßigen Ausbildungszeit an einer Berufsschule dauert. Im Jahre 2012 wurde dieses Projekt mit 400 Millionen aus dem Staatshaushalt gefördert. Auf dem deutschen Markt ist eine sehr große Anfrage am qualifizierten Personal zu verzeichnen. Durch dieses Projekt können Personen mit geringen Berufsqualifikationen, ihre Fertigkeiten erhöhen bzw. einen neuen Beruf erlernen. Dadurch kann auch der berufliche Wiedereinstieg von Frauen erleichtert werden.

19 Czeki na dalsze kształcenie Innym przykładem na poprawienie sytuacji osób o niskich kwalifikacjach w Saksonii są czeki na dalsze kształcenie (Weiterbildungsscheck Sachsen) w ramach projektu do zwiększenia elastyczności pracowników i firm. Czeki przeznaczone są dla osób pracujących, nie zameldowanych jako bezrobotni. Ich dochód: nie może przekraczać 2500 brutto - (pokrycie 100% kosztów kursu); wynagrodzenie wynosi od 2500 do 4150 (pokrycie 60% kosztów kursu); Należy spełnić 1 z trzech warunków: wiek ponad 50 lat, praca na czas określony, pracownik tymczasowy lub na pół etatu, pracownik chce zdobyć wykształcenie wyższe. Aby dostać czek na kurs dalszego kształcenia należy najpierw znaleźć 3 instytucje, które prowadzą dany kurs. Saksoński Bank Odbudowy- Bank Wsparcia decyduje o wyborze instytucji. Bony edukacyjne z programu Aktywnego Wsparcia Rynku Pracy Dla osób bezrobotnych mogą być stosowane bony edukacyjne z programu Aktywnego Wsparcia Rynku Pracy (Massnahmen der aktiven Arbeitsförderung). Program ten pokrywa koszty szkolenia zawodowego, koszty kursu, przejazdu, zakwaterowania, opieki nad dzieckiem (130 miesięcznie) i zasiłek dla bezrobotnych w czasie trwania szkolenia. Treścią bonu edukacyjnego jest: cel kształcenia, czas szkolenia, regionalny obszar działania i ważność wydania bonu (max. 3 mies.). Osoba bezrobotna sama wybiera firmę szkoleniową. Weiterbildungsscheck Sachsen Ein weiteres Beispiel für die Verbesserung der Situation von Personen mit niedrigen Berufsqualifikationen sind in Sachsen die Weiterbildungsschecks, die im Rahmen von Projekten zur Steigerung der Flexibilität von Arbeitnehmern und Unternehmen zur Verfügung gestellt werden. Die Weiterbildungsschecks können erwerbstätige Personen erhalten, die nicht als Arbeitslose gemeldet sind, wobei: ihr Einkommen den Betrag von 2500 brutto nicht überschreiten darf (Übernahme von 100% der Kurskosten); ihr Einkommen von 2500 bis 4150 beträgt (Übernahme von 60% der Kurskosten); eine der 3 Voraussetzungen erfüllt ist und zwar: Alter über 50 Jahre, befristetes Arbeitsverhältnis, Zeitarbeiter, bzw. Halbzeitbeschäftigung oder wenn ein Mitarbeiter einen Hochschulabschluß erreichen will. Um einen Weiterbildungscheck zu erhalten, müssen vorerst 3 Institutionen gefunden werden, die den jeweiligen Kurs anbieten. Die Sächsische Wiederaufbaubank (SAB) die Förderbank entscheidet über die Wahl der Bildungseinrichtung. Bildungschecks als Massnahmen der aktiven Arbeitsförderung Den arbeitslosen Personen werden als Maßnahmen der aktiven Arbeitsförderung Bildungschecks angeboten. Dieses Programm übernimmt sowohl Kosten der Berufsausbildung, Kurskosten, Fahrtkosten, Übernachtungskosten, Kosten der Kinderbetreuung (bis 130 monatlich) sowohl das Arbeitslosengeld für die Zeit der Ausbildung/Schulung. In einem Bildungscheck werden der Ausbildungszweck, die Ausbildungszeit, regionaler Gültigkeitsbereich sowie die Gültigkeit des Checks (max. 3 Monate) angegeben. Eine arbeitslose Person darf sich die Bildungseinrichtung selbst aussuchen Rozdział V. Przykłady praktyk na rzecz aktywnej polityki rynku pracy w Polsce Bożena Nowak, Produktem projektu Europejskie forum rynku pracy Dolnego Śląska jest platforma informacyjna pod adresem na której gromadzone są aktualności, informacje, relacje z wydarzeń oraz Baza Dobrych Praktyk w formie elektronicznej. Baza służy udokumentowaniu i promowaniu ciekawych rozwiązań na rzecz aktywnej polityki regionalnego rynku pracy, które mogą stać się przykładem do ich naśladowania przez innych. Załączony w bazie formularz on-line umożliwia opisanie i przesłanie dobrej praktyki do bazy. Dobre praktyki gromadzone były podczas spotkań konsultacyjnych na terenie Dolnego Śląska. Żarowska Spółdzielnia Socjalna Raz, dwa, trzy To przykład dobrych praktyk partnerstwa na terenie woj. dolnośląskiego. Inicjatorami byli: Zastępca Burmistrza Żarowa, Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych, członkowie Partnerstwa Lokalnego oraz Urząd Miejski w Żarowie. Członkowie spółdzielni Raz Dwa Trzy przez wiele lat byli bezrobotni, ale wykorzystali swoją szansę. Od kilku lat to oni dbają o wizerunek Żarowa, dostali kredyt zaufania, którego na pewno nie zmarnują. Ci ludzie jak nikt doceniają pracę, bo żyli bez niej nawet kilka lat. Lucyna Skorupska Prezes Spółdzielni to kobieta sukcesu, nie chciała więcej żyć z pomocy państwa albo pracować dorywczo. Namówiła znajomych i wspólnie założyli spółdzielnię socjalną. Kapitel V. Beispiele von good practice /guten praktiken zur förderung aktiver arbeitsmarktstrategien in Polen Bożena Nowak, Als Ergebnis des Projektes Europäisches Forum des Niederschlesischen Arbeitsmarktes ist eine Informationsplattform www. forumrynkupracy.com.pl erstellt worden, auf der aktuelle Ereignisse, Informationen, Berichte sowie Good-Practice-Datenbank online veröffentlicht werden. Die Datenbank wird zur Dokumentierung und Förderung von interessanten Lösungen aus dem Bereich aktiver Strategien regionaler Arbeitsmärkte genutzt, die für andere zu wertvollen und nachahmungswerten Mustern werden können. Eigene Good-Practice Beispiele werden in dem beigefügten Online-Formular beschrieben und anschließend an die Datenbank übermittelt. Der Inhalt der Datenbank ist Ergebnis der öffentlichen Anhörungen in Niederschlesien. Sozialgenossenschaft Raz, dwa, trzy in Żarów Es handelt sich hier um eine Good-Practice-Lösung als Beispiel einer erfolgreichen Partnerschaft in der Region Niederschlesien. Die Initiative wurde durch den stellvertretenden Bürgermeister von Żarów, Regionales Zentrum für Förderung von Nichtregierungsprojekten, Mitglieder lokaler Partnerschaft sowie durch die Stadtverwaltung in Żarów veranlasst. Mitglieder der Genossenschaft Raz Dwa Trzy sind Menschen, die langfristig arbeitslos waren und ihre Chance des Wiedereinstiegs genutzt haben. Seit einigen Jahren sorgen sie für das Stadtbild von Żarów und genießen einen Vertrauenskredit, den sie sicherlich nicht verspielen werden. Wie niemand anderer wissen diese Menschen ihre Arbeit zu schätzen, weil sie sogar einige Jahre arbeitslos waren. Lucyna Skorupska Vorstandsvorsitzende der Genos-

20 Droga do sukcesu była trudna i bardzo długa. Bezrobotni przeszli liczne kursy i musieli zmierzyć się z biurokracją. Tu z pomocą przyszła gmina. Każda z 6 osób otrzymała 12 tys. dofinansowania z Urzędu Pracy. Pieniądze zostały zainwestowane w sprzęt. Mamy pracę, sprzątamy ulice, kosimy rowy, obcinamy żywopłoty, chcemy zawojować lokalny rynek usług porządkowych. I jesteśmy na dobrej drodze. Żadnej pracy się nie boimy i mamy motywację. Przez lata byliśmy bezrobotni. Teraz czujemy się potrzebni i mamy możliwość zarobienia pieniędzy na życie. To dla nas ogromna radość mówi Lucyna Skorupska, prezes spółdzielni. Najważniejsze, że nie brakuje nam zleceń, obecnie zatrudniamy 8 osób i 2 wolontariuszy, zostaliśmy wyróżnieni nagrodą Przedsiębiorcy Roku Szkoła w Krzyżowej To projekt w partnerstwie samorządu świdnickiego z Fundacją Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego będący innowacją edukacyjną łączącą w sobie pożądaną we współczesnej szkole interdyscyplinarność nauczania z atrakcyjnością formy. Projekt skierowany jest do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych. Oparty jest na wykorzystaniu potencjału ośrodka w Krzyżowej do nauki takich przedmiotów, jak: historia, wiedza o społeczeństwie, j. polski, j. niemiecki, wiedzy o kulturze, ekologia. Lekcje są wzbogacane o treści humanistyczne związane z ideą Krzyżowej miejscem dialogu i pojednania. Uczniowie i nauczyciele uczestniczący w projekcie Szkoła w Krzyżowej korzystają z pomocy naukowych, które gwarantuje Fundacja. Młodzież przyjeżsenschaft ist eine Erfolgsfrau, die auf staatliche Unterstützung bzw. auf Gelegenheitsarbeiten nicht mehr angewiesen sein wollte. Sie hat einige Bekannte zu ihrer Idee überzeugt, so daß sie gemeinsam eine soziale Genossenschaft gegründet haben. Der Weg zum Erfolg war sehr lange und anstrengend. Arbeitslose haben an zahlreichen Kursen teilgenommen und mußten bürokratische Anforderungen erfüllen. Hier war aber unsere Gemeinde behilflich. Jeder der 6 Personen hat vom Arbeitsamt eine Finanzierung in Höhe von Zloty bekommen. Die Gelder wurden in Ausrüstung investiert. Jetzt haben wir Arbeit, reinigen Straßen, räumen und mähen Gräben, schneiden Hecken und möchten die lokalen Reinigungsdienste ganz übernehmen. Wir sind auch auf dem richtigen Weg, denn wir scheuen keine Arbeit und sind hochmotiviert. Jahrelang hatten wir keine Arbeit. Jetzt spüren wir, daß wir gebraucht werden und können Geld verdienen. Das macht uns Riesenspaß sagt Lucyna Skorupska, Vorstandsvorsitzende der Genossenschaft. Am wichtigsten ist für uns, daß wir genügend Aufträge bekommen. Zur Zeit beschäftigen wir 8 Personen und 2 Volontäre. Im Jahre 2010 wurden wir als Unternehmen des Jahres 2010 ausgezeichnet. Schule in Krzyżowa /Kreisau Schule in Kreisau ist ein Projekt, das aufgrund der Partnerschaft zwischen der Selbstverwaltung Świdnica/Schweidnitz und der Stiftung Kreisau (poln. Krzyżowa ) für Europäische Verständigung entwickelt wurde. Ziel des Projektes war ein innovatives Bildungskonzept, bei dem die in der heutigen Schule gefragte Interdisziplinarität mit einer attraktiven Form vereinigt werden konnte. Das Projekt richtet sich an Schüler der Sekundarstufe. Seine wichtigste Voraussetzung ist Nutzung des Potentials der Stiftung Kreisau im Unterricht. Bevorzugt werden dabei solche Fächer wie: Geschichte, Sozialkunde, Polnisch, Deutsch, Kulturwissenschaft oder Ökologie. Ergänzt wird der herkömmliche Unterricht durch geisteswissenschaftliche Inhalte im Zusammenhang mit dem Konzept der Stiftung Kreisau, als eines Standortes, an dem Dialog und Verständigung gefördert werden Schüler und Lehrer, die am Projekt Schule in Kreisau teilnehmen, nutzen die durch die Stiftung zur Verfügung gestellten Hilfsmittel. Die interdisziplinären Workshops für Jugendliche sind ganztätige Veranstaltungen und werden sowohl durch Lehrer als auch durch Stiftungsmitarbeiter geführt. Das Schweidnitzer Landratsamt, als Partner dieser Initiative, unterstützt die Veranstaltungen finanziell und fördert die Idee des Projektes. Eine andere Maßnahme sind auch Lehrerkonferenzen. Das Projekt fördert eine bessere Arbeit mit Quellentexten, bringt den Schülern bei, wie man die Schriften sprachlich, historisch und politisch bearbeitet und analysiert. Es kann als eine studienvordża na całodniowe interdyscyplinarne warsztaty prowadzone przez swoich nauczycieli oraz przez pracowników Fundacji. Starostwo, jako partner, współfinansuje organizację zajęć, promuje ideę projektu. W ramach działań odbywają się też konferencje dla nauczycieli. Projekt przyczynia się do rozwinięcia umiejętności pracy z tekstem źródłowym, opracowania i analizowania materiałów pod kątem językowym, historycznym, politycznym. Pomaga w przygotowaniu młodzieży do studiów na kierunkach: politologia, historia, dziennikarstwo. Uczniowie biorą udział w zajęciach poza szkolna ławką, co wpływa na wzrost atrakcyjności formy. Poza tym uczą się w miejscu, które żyje historią i ma wielkie znaczenie dla kształtowania stosunków polsko niemieckich. Projekt przyczynił się do wzrostu zainteresowania nowymi metodami pracy wśród nauczycieli Powiatu Świdnickiego. W ramach działań odbywają się też konferencje prasowe, podczas których młodzież opowiada o swoim udziale w projekcie. Stąd społeczność lokalna jest na bieżąco informowana o tym, co wydarzyło się w danym roku projektowym, zwiększa też swoje zainteresowanie ofertą edukacyjną Powiatu Świdnickiego mówi Pełnomocnik Zarządu Fundacji Aleksandra Królak Wąsowicz. Wielobranżowa Spółdzielnia Socjalna w Żmigrodzie Arkadia Utworzenie spółdzielni zapoczątkowało podpisanie w 2007 roku Programu Wspierania Ekonomii Społecznej w Gminie Żmigród był to drugi tego typu dokument podpisany w Polsce. Dzięki porozumieniu osoby zainteresowane zakładaniem spółdzielni socjalnych mogły liczyć na wsparcie merytoryczne i finansowe ze strony samorządu. Obecnie WSS Arkadia realizuje kompleksową obsługę cateringową szkoleń, konferencji, bankietów, imprez okolicznościowych. Prowadzi również sprzedaż indywidualną wyrobów garmażeryjnych dla mieszkańców Żmigrodu, jak również planuje wejść ze swoimi wyrobami do drobnych sklepów spożywczych. Sukces wyrobów Arkadii to domowa kuchnia opierająca się na przepisach rodzinnych. W 2010 roku Arkadia została laureatem konkursu Dolnośląski Przedsiębiorca Społeczny Roku W ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego WSS Arkadia podjęła współpracę publiczno-społeczną w celu wdrożenia nowego produktu, jakim są usługi opiekuńcze, z Powiatowym Urzędem Pracy bereitende Maßnahme für solche Studienrichtungen wie Politikwissenschaften, Geschichte oder Journalistik betrachtet werden. Die Schüler nehmen an einem Unterricht teil, der außerhalb ihrer Schule stattfindet, was seine attraktive Vermittlungsform betont. Außerdem besuchen sie einen Ort, wo die Geschichte lebendig ist und der für die Gestaltung von deutsch-polnischen Beziehungen eine sehr große Bedeutung hat. Das Projekt hat zur Steigerung des Interesses an neuen Unterrichtsmethoden unter Lehrern aus dem Kreis Świdnica/Schweidnitz beigetragen. Im Rahmen von zahlreichen Aktivitäten werden auch Pressekonferenzen veranstaltet, auf welchen die Jugendlichen über ihre Teilnahme am Projekt berichten. Dadurch wird auch die lokale Gemeinschaft regelmäßig über laufende Maßnahmen in dem jeweiligen Projektjahr informiert, was zur Steigerung ihres Interesses am Bildungsangebot des Kreises Świdnica beiträgt berichtet Aleksandra Królak Wąsowicz, Bevollmächtigte des Stiftungsvorstands. Soziale Mehrbranchengenossenschaft Arkadia in Żmigród Der Gründung dieser Genossenschaft lag die Unterzeichnung des Programms zur Förderung der Sozialwirtschaft in der Gemeinde Żmigród im Jahre 2007 zugrunde. Es war erst das zweite Mal, das ein solches Dokument in Polen unterschrieben wurde. Dank dieser Vereinbarung konnten die an der Gründung einer Genossenschaft interessierten Träger sachliche und finanzielle Förderung seitens kommunaler Einrichtungen bekommen. Zur Zeit leistet die Arkadia komplexe Partyservice- und Cateringdienste, welche bei Schulungen, Seminaren, Konferenzen, Partys sowie sonstiger Festlichkeiten beansprucht werden. Darüber hinaus führt sie auch Verkauf von Fertigspeisen an Privatpersonen und beabsichtigt, ihre Erzeugnisse im Einzelhandel