SPOTKANIE PIERWSZE SPOTKANIE DRUGIE

Transkrypt

1 Nazywam się Natalka van Dijk. Mam dziesięć lat. Gdybym chodziła w Polsce do szkoły, byłabym w czwartej klasie i od tego roku miałabym historię. Na tych lekcjach uczyłabym się na pewno polskiej historii. Jednak mieszkam w Holandii i w mojej szkole poznajemy teraz starożytną i holenderską historię. Ale czy to znaczy, że taka dziewczynka jak ja nie może poznać polskich dziejów? Nie! Oczywiście, że może. Chociaż nie mieszkam w Polsce, to wcale nie znaczy, że nie spotykam polskiej historii. Można ją spotkać wszędzie, w przeróżnych miejscach. Nawet czasem w bardzo dziwnych miejscach i nieoczekiwanych momentach. I może ją spotkać każdy, nie tylko Polacy. Oto niektóre z takich spotkań: SPOTKANIE PIERWSZE Prawie co roku chodzę w listopadzie z dziećmi z naszej polskiej szkoły na cmentarz w Rotterdamie, na którym są pochowani polscy żołnierze. Zabieramy ze sobą kwiaty, znicze i biało- czerwone kokardki. Ale tak naprawdę długo prawie nic o nich nie wiedzieliśmy. Dopiero w tamtym roku Basia de Zeeuw (dziewczynka z naszej szkoły) napisała razem ze swoim tatą list do organizacji Oorlogsgravenstichting ( i poprosiła o informacje o Polakach pochowanych na cmentarzu Crooswijk w Rotterdamie. Ta organizacja zajmuje się grobami wojennymi w Holandii, zbiera o nich informacje, organizuje spotkania upamiętniające poległych w wojnie, organizuje lekcje dla młodzieży. Królowa Willemina powiedziała kiedyś tak: "Nederland zal de martelaren, die vielen voor zijn bevrijding, nimmer vergeten. Naam voor naam, persoon voor persoon, zal hun nagedachtenis bij ons voortleven." A to znaczy: Holandia nigdy nie zapomni o tych, którzy zginęli w walce o jej wyzwolenie. Każde nazwisko, każda osoba, będzie żyć w naszej pamięci. I właśnie takie jest zadanie tej organizacji. Basia dostała szybko odpowiedź na swój list (oczywiście po niderlandzku) i teraz już wiemy trochę więcej o ludziach, na groby których już od lat chodzimy. Z listu dowiedzieliśmy się, że w honorowej części cmentarza pochowanych jest 11 polskich lotników, którzy służyli w PAF (Polish Air Force). To były samodzielne polskie jednostki w angielskim lotnictwie RAF (Royal Air Force). O każdym lotniku była też krótka informacja i to jest bardzo ważne, bo takich informacji nie ma w zwykłych książkach do historii : Lotnicy Waszkiewicz, Wierzbicki, Zakielarz, Sawczuk i Horoch zginęli, kiedy ich bombowiec Wellington został zestrzelony przez niemieckiego myśliwca koło Oud- Beijerland w nocy z 10 na 11 września 1942r. Lotnicy lecieli z zadaniem zbombardowania niemieckiego miasta Düsseldorf. Lotnicy Ośmiałowski, Steininger, Zabal, Świech i Buda zginęli w nocy z 30 na 31 sierpnia Ich bombowiec Wellington został zestrzelony przez niemieckiego myśliwca koło miasta Kethel. Polscy lotnicy lecieli bombardować niemieckie miasto Mönchengladbach. Pilot Daniel Napiórowski służył w dywizionie grudnia 1944 roku, podczas lotu zwiadowczego samolotem Spirfire, został zestrzelony przez niemiecką obronę przeciwlotniczą koło Doordrechtu. Ciężko ranny, jeszcze tego samego dnia zmarł w szpitalu marynarki wojennej w Rotterdamie. A polskie dzieci w Holandii też mają swoje zadanie. Muszą pamiętać o polskich żołnierzach, którzy walcząc podczas wojny o wolną Europę zginęli i są pochowani w Holandii. SPOTKANIE DRUGIE Pewnego dnia kiedy byłam w mojej holenderskiej szkole pani zawołała mnie do siebie i pokazała mi książkę. Była to książka pt. Soldaat Wojtek, której autorką jest holenderska pisarka Bibi Dumon Tak. Ale dlaczego pani akurat mnie wybrała a nie kogoś innego??? Bo wie, że moja mama jest z Polski i że ja też jestem na pół z 1

2 Polski. Dlatego uważała, że koniecznie muszę tę książkę przeczytać, bo opowiada ona o polskich żołnierzach, a szczególnie o jednym zupełnie niezwykłym żołnierzu- Wojtku. Powiedziała też, że na pewno mi się ta książka spodoba. I na dodatek chciała żebym opowiedziała historię Wojtka całej klasie. No i tak się stało. Wypożyczyłam książkę z biblioteki i ją przeczytałam. Bardzo mi się spodobała i pomyślałam, że moja pani miała rację, trzeba zachęcić dzieci z mojej klasy do jej przeczytania, więc postanowiłam to zrobić. Kim był właściwie Wojtek??? Ja wam o nim opowiem. To fajny syryjski brunatny niedźwiadek. Wojtek był małym samotnym biednym i wygłodzonym miesiem. Ale tylko do momentu kiedy polscy żołnierze zabrali go do siebie. Wtedy życie Wojtka całkiem się zmieniło. Znalazł przyjaciół i dostawał dużo smacznego jedzenia. Ale co też było bardzo ważne, on nie był misiem bez pracy tak jak inne misie, ponieważ był żołnierzem. Wojtek był prawdziwym polskim żołnierzem i jako Wojciech Miś został wpisany na oficjalną listę. Dostał mundur, menażkę, płaszcz przeciwdeszczowy, hełm i nawet kalosze! Palił też papierosy i lubił piwo. I oczywiście tak jak inni żołnierze walczył na wojnie! Wojtek przeżywał dużo przygód. Te przygody były fajne, śmieszne i czasem straszne. Wojtek był ciekawskim misiem i przez to też wpadał w tarapaty. Bardzo mi się jego przygody podobały. Postacie w różnych książkach często są wymyślone. Ich przygody też. Jeżeli jednak ktoś myśli, że Wojtek jest wymyślaną postacią, to się myli. On naprawdę żył i walczył z żołnierzami na wojnie. Ale nie sama walka Wojtka była najważniejsza, on osiągnął coś więcej. On dawał żołnierzom ze swojej kompanii odwagę i siłę do walki o wyzwolenie Europy. Pomagał wierzyć, że Polska będzie wolna. Ale dawał odwagę nie tylko żołnierzom ze swojej kompanii. Każdy kto go widział zapominał przez chwilę o wszystkim co złe dookoła. O miastach, które były niszczone, o ludziach, którzy ginęli, o huku armat, o głodzie i oczywiście tęsknocie do ojczyzny i rodziny. Czy to był oficer czy mały 10- letni chłopiec Wojtek pomagał łagodzić wojnę. Nie tylko Polakom ale każdemu. Wojna dotyka wszystkich. I żołnierzy i tych co na niej nie walczą. Tych co chcieli wojny i tych co nie chcieli wojny. Tak jak śpiewają dzieci z Arki Noego : Wojna jest zła. Nie ważne gdzie, kto rację ma. Na wojnie cierpią wszyscy. Ale dzięki Wojtkowi była ona trochę łagodniejsza. Książka Soldaat Wojtek nie jest bajką. To jest książka historyczna. Kto ją przeczyta może się dużo dowiedzieć o wydarzeniach II wojny światowej. O tym gdzie i jak walczyli Polacy. Uważam, że to jest bardzo ważne, żeby nie tylko polskie dzieci, ale też z innych krajów, wiedziały, że Polacy walczyli o wyzwolenie Europy. W mojej klasie opowiedziałam na przykład, że 2 Korpus Wojska Polskiego, do którego należał Wojtek walczył we Włoszech w wielkiej bitwie pod Monte Cassino i że na Monte Cassino znajduje się wielki cmentarz. Na tym cmentarzu leży bardzo dużo polskich żołnierzy, którzy tam w tej bitwie zginęli. Ale opowiedziałam też coś czego w książce nie było, a co holenderskie dzieci powinny wiedzieć. Polacy również walczyli o wolność Holandii. Generał Maczek ze swoimi żołnierzami wyzwolił Bredę, a spadochroniarze generała Sosabowskiego brali udział w wielkiej operacji pod Arnhem. Co roku jesienią odbywają się w w tych miejscach uroczystości na pamiątkę polskich żołnierzy. Dzięki Wojtkowi dzieci z mojej klasy mogły poznać tak dużo faktów historycznych. Dzięki Wojtkowi mogłam w ciekawy, fajny a nawet śmieszny sposób opowiedzieć o tym wszystkim. Kilka miesięcy później pojechaliśmy do Polski, do mojej Babusi. Kiedy dojechaliśmy, czekała na mnie fajna niespodzianka. Książka! Autorem tej książki jest Łukasz Wierzbicki, a tytuł to Dziadek i Niedźwiadek. Kiedy ją zobaczyłam, od razu zorientowałam się, że to są przygody tego samego misia: Wojtka! Skakałam z radości, bo wiedziałam, że ta książka też na pewno będzie fajna. Wiedziałam, że będę mogła znów czytać fantastyczne przygody fatastycznego misia. I może też poznam jakieś nowe przygody, których w pierwszej książce nie było. I oczywiście miałam rację, bo tak było! Ja to mam naprawdę szczęście, bo mogłam przeczytać aż dwie książki o Wojtku, jedną po polsku i jedną po niderlandzku. A Wojtek został moim przyjacielem. Takiego wspaniałego misia nie można zapomnieć!!! 2

3 Mru... SPOTKANIE TRZECIE W holenderskiej szkole każdy uczeń raz w roku musi wybrać sobie jakiś temat, a potem zebrać o nim informacje i zrobić w klasie prezentację. W tym roku postanowiłam, że będzie to prezentacja o Polsce. Nie było to wcale łatwe zadanie, bo jak można przez mniej więcej 20 minut opowiedzieć o takim pięknym, dużym i wspaniałym kraju? Ja mogłabym opowiadać o Polsce conajmniej godzinę. Trudno, jakoś trzeba było sobie poradzić i sobie poradziłam. Chyba nawet dobrze mi wyszło, bo chociaż przekroczyłam czas to dostałam 10, najlepszą ocenę. Moja praca miała 5 części. Zrobiłam rozdziały o języku, geografii, polskich ciekawostkach i o sławnych Polakach. Ale oczywiście nie mogło zabraknąć rozdziału o naszej historii, który wyglądał tak: Był to pierwszy rozdział (hoofdstuk 1), który nazwałam W wehikule czasu ( In de tijdmachine ). Wybrałam do niego te wydarzenia, które dla Polski były bardzo ważne. Opowiedziałam wszystkim więc bardzo krótko o: chrzście Polski, koronacji Bolesława Chrobrego, bitwie pod Grunwaldem, odsieczy wiedeńskiej, Konstucji 3 maja, rozbiorach Polski, odzyskaniu niepodległości, Polsce podczas II wojny światowej, rządach komunistów w Polsce, powstaniu Solidarności i uwolnieniu się od komunizmu, wstąpieniu do NATO a potem do Unii Europejskiej, a na końcu o katastrofie pod Smoleńskiem. Jeszcze piąty rozdział (hoofdstuk 5) był trochę historyczny, bo powiedziałam w nim o ważnych Polakach: Mikołaju Koperniku, Fryderyku Chopinie, Marii Skłodowskiej- Curie, papieżu Janie Pawle II, Lechu Wałęsie i o tym co oni zrobili dla świata. Holendrzy znają tych ludzi, ale nie wiedzą np. że Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin i Maria Skłodowska- Curie byli Polakami. No to dzieci w mojej klasie już to wiedzą. W przygotowaniu tego rozdziału poprosiłam o pomoc mojego starszego brata- Krzysia, bo ja sama jeszcze za mało znam polską historię. Mam nadzieję, że nasz wybór był dobry. Dzieciom się w każdym razie podobało, bo z ciekawością słuchały. A dla mnie na pewno była to dobra lekcja historii, bo przygotowując się do mojej prezentacji dużo się nauczyłam. SPOTKANIE CZWARTE Gdzie można spotkać Fryderyka Chopina, Mikołaja Kopernika, Króla Zygmunta III Wazę i innych wielkich Polaków? Ja wiem! W teatrze w Malden, na Wierszowisku! Wierszowisko to konkurs polskiej poezji dla dzieci, w którym biorą udział uczniowie z polskich szkół w Holandii. 3

4 Rok 2010 to był Rok Chopinowski, gdyż 200 lat wcześniej urodził się wielki polski wirtuoz fortepianu Fryderyk Chopin. Dlatego nasza szkoła przygotowała w tamtym roku przedstawienie pt. Etiuda o Fryderyku, napisane specjalnie dla nas przez panią Anetę Noworytę, polską pisarkę z Rotterdamu, która często pisze specjalnie dla nas fajne przedstawienia. Nasza Etiuda pokazała całe życie Fryderyka Chopina : jego dzieciństwo w Żelazowej Woli, pobyt w Warszawie, występy przed księciem Konstantym, wyjazd z Polski do Wiednia i emigrację w Paryżu. Było tam bardzo dużo muzyki i tańca i mieliśmy piękne stroje. Publiczności chyba najbardziej podobała się Scena wiedeńska. Nam też. Jest wigilia 1830 roku. Chopin jest w Wiedniu. Jest tam, bo musiał uciec z Polski przed władzą rosyjską. To jest najgorszy okres w jego życiu. W jego domu jest mokro, zimno i ciemno. Pali się tylko jedna świeca. Chopin ma mało pieniędzy. Jest bardzo smutny, bo jest sam w Wiedniu, a jego rodzina i przyjaciele siedzą razem w Warszawie przy wigilijnej kolacji. Fryderyk Chopin tęskni bardzo za swoją rodziną i za Polską, którą bardzo kochał. Dlatego zaczyna komponować. Ten utwór to: Scherzo h- moll. To bardzo smutna muzyka, w której słychać znaną polską kolędę. Ta kolęda to: Lulajże Jezuniu. Fryderykiem Chopinem był mój brat Krzyś. Trochę dziwny z niego Chopin. Nosi okulary, aparat na zębach, nie ma długich włosów i jest pół polski- pół holenderski, a nie pół polski- pół francuski. Ale starał się jak najlepiej zagrać tę rolę. Tak jak i ja- aniołek, który zagrał Fryderykowi na flecie kolędę Lulajże Jezuniu i w ten sposób przypomniał mu jego ojczyznę- Polskę. Wydaje nam się, że całkiem dobrze nam to wyszło. Dostaliśmy wielkie i gorące brawa od publiczności za odegranie tej sceny. Scena paryska też była bardzo ciekawa. Chopin siedzi przy swoim fortepianie w paryskim salonie. Słychać gwałtowne dźwięki Etiudy c- moll, która nosi też nazwę Etiudy Rewolucyjnej. To wspaniały utwór, który Chopin napisał, jak dowiedzał się, że powstanie listopadowe upadło. W tym utworze słychać, jak bardzo martwi się o Polskę. My- jako paryżanie i jako polscy emigranci otaczamy fortepian, słuchamy, bijemy brawo, jesteśmy dumni z naszego rodaka i wierzymy, że Polska pokona zaborcę. Fryderyk nie mógł wrócić do Polski, chociaż bardzo chciał. Jego przyjaciele uważali, że to zbyt niebezpieczne, a na emigracji może więcej zrobić dla Polski. Więc z Wiednia wyemigrował do Paryża. Został tam już do końca swojego życia i tylko jego serce powróciło do Warszawy. Paryż był wtedy kulturalną stolicą Europy, gdzie żyło dużo artystów, poetów, malarzy. Do Paryża przyjechali również inni wielcy Polacy, którzy uciekli z Polski. Razem tworzyli tak zwaną Wielką Emigrację. Muzyka i Polska były całym życiem Chopina. On służył Polsce swoją muzyką. To były armaty ukryte w kwiatach. W muzyce Chopina słychać polską muzykę i to chcieliśmy pokazać w naszej Etiudzie. Chopin światu dał muzykę, która polskim sercem bije to ostatnie słowa w Etiudzie i mówił je mój młodszy brat Piotr. W tym roku znów pojechaliśmy na Wierszowisko. Przygotowaliśmy zupełnie inne przedstawienie pt. Jak Boruta Polskę poznawał, w którym diabeł Boruta i Anioł zwiedzali Polskę. Razem z nimi publiczność i my poznaliśmy np. legendę o hejnale krakowskim, świętą Kingę, Syrenkę Warszawską, a nawet prawdziwego Mikołaja Kopernika w Toruniu i Króla Zygmunta III Wazę w Warszawie! Nie musieliśmy nawet wcale jechać do Polski! A ja już umieram z ciekawości, co będzie tematem Wierszowiska w przyszłym roku i co też fajnego znowu będziemy przedstawiać. MOJE SPOTKANIA Z POLSKĄ HISTORIĄ Opisałam moje cztery ciekawe spotkania z polską historią w Holandii : pierwsze w polskiej szkole, drugie w bibliotece, trzecie w holenderskiej szkole, a czwarte w teatrze. Ale to nie jest wszystko! Polską historię można spotkać wszędzie! W domu, pod choinką, w gościach, w kinie, w kościele, w telewizji, w gazecie, w 4

5 internecie, w ambasadzie, na różnych uroczystościach, na wakacjach, a nawet na ulicy! Jeśli się tylko chce, to można ją spotkać i dobrze poznać. 5