PROGRAM PROFILAKTYKI CENTRUM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO WE WROCŁAWIU. Na lata

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI CENTRUM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO WE WROCŁAWIU Na lata

2 1. UWAGI WSTĘPNE Twrząc Prgram prfilaktyki pieraliśmy się na przeknaniu, że: Prfilaktyka jest chrną człwieka przed zagrżeniami i reagwaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka raz wzmacnianie czynników chrniących. Placówka jest miejscem realizacji prfilaktyki pierwszrzędwej, skierwanej d grupy niskieg ryzyka raz prfilaktyki drugrzędwej skierwanej d grupy pdwyższneg ryzyka. Prgram prfilaktyki t gół działań chrniących słuchaczy przed zakłóceniami w rzwju i interwencyjnych w sytuacji pjawiających się zagrżeń. Prgram prfilaktyki bejmuje działania pdejmwane w trakcie realizacji prgramów nauczania i Prgramu wychwawczeg placówki, gdy realizwane są gólne zadania placówki, a także działania specyficzne dla prfilaktyki, częst wynikające z ptrzeb draźnych. Prgram prfilaktyczny jest wspierany regulaminami bwiązującymi w placówce. Innymi słwy raczej nie da się zrealizwać dbreg Prgramu prfilaktyki szklnej pierając g jedynie na gtwych prgramach prfilaktycznych (scenariuszach), nawet jeśli będą liczne i dbrze przygtwane. 2. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedaggiczna Określa zadania w zakresie prfilaktyki. Określa zaptrzebwanie na realizację prgramów prfilaktycznych. Dknuje analizy działalnści prfilaktycznej. Nauczyciele Współpracują z wychwawcami klas w realizacji zadań prfilaktycznych. Wyknują zalecenia zawarte w rzeczeniach wydanych przez PPP. Dsknalą kwalifikacje i zdbywają nwe umiejętnści w zakresie działań prfilaktycznych. Wychwawca klasy Integruje zespół klaswy. Dba pczucie bezpieczeństwa i akceptacji słuchacza w klasie. Wypsaża słuchaczy w umiejętnści radzenia sbie w trudnych sytuacjach. Realizuje zadania w zakresie prfilaktyki we współpracy z prawnymi piekunami słuchaczy.

3 Wicedyrektr Mnitruje pracę wychwawców klas i pedagga w zakresie prfilaktyki. Analizuje czekiwania słuchaczy i prawnych piekunów w zakresie prfilaktyki. Współpracuje z pdmitami placówki raz instytucjami wspmagającymi działania z zakresu prfilaktyki.. Pedagg szkły Rzpznaje indywidualne ptrzeby słuchaczy raz analizuje przyczyny niepwdzeń szklnych. Określa frmy i spsby udzielania słuchaczm, pmcy psychlgicznpedaggicznej, dpwiedni d rzpznanych ptrzeb. Organizuje i prwadzi różne frmy pmcy psychlgiczn-pedaggicznej dla słuchaczy, piekunów prawnych i nauczycieli. Realizuje działania prfilaktyczn-wychwawcze wynikające z Prgramu wychwawczeg placówki i Prgramu prfilaktyki. 3. ZASADY ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Adekwatnść ddziaływań Działania prfilaktyczne pwinny być pprzedzne diagnzą sytuacji raz dstswane d ptrzeb i prblemów dbirców. Skutecznść Działania pwinny być zgdne z aktualnym stanem wiedzy z dziedziny, której dtyczą. Działania pwinny wykrzystywać wiedzę dtyczącą sprawdznych strategii, frm i metd ddziaływania. Bezpieczeństw uczestników Respektwanie pdmitwści uczestników. Pszanwanie ich gdnści i indywidualnści. Ochrna prywatnści i zapewnienie dyskrecji. Uwzględnianie wieku i pzimu rzwju uczestników. Uwzględnianie systemu wartści i stpnia wrażliwści uczestników.

4 Niestswanie technik, które naruszają mechanizmy brnne sbwści (terapeutycznych, psychmanipulacyjnych). Realizatrzy działań prfilaktycznych pwinni psiadać przygtwanie pedaggiczne raz wykazywać się wyskimi kmpetencjami interpersnalnymi. Rzetelnść Infrmacje pwinny być rzetelne. Infrmacje pwinny być dstswane d pzimu rzwju intelektualneg, emcjnalneg i spłeczneg adresata, d jeg mżliwści percepcyjnych. Infrmacje pwinny uwzględniać pzim już psiadanej wiedzy (zbyt wczesne wkraczanie z infrmacjami na temat zagrżeń mże pdsuwać pmysły na niepżądane zachwania). Infrmacje pwinny być rzeczwe (dwływanie się d emcji, np. straszenie, mże pwdwać brnne drzucanie zagrażających infrmacji lub też pbudzać ciekawść). Infrmacje dtyczące zagrżeń nie pwinny być zbyt szczegółwe (aby nie stanwiły instruktażu nieprawidłwych zachwań). Czas trwania Czas trwania ddziaływań i ich intensywnść zależą d zdiagnzwaneg wcześniej stpnia zagrżenia. Kierujemy się systematycznścią i wielczynnikwścią działań. 4. ROZPOZNANE CZYNNIKI RYZYKA Czynniki ryzyka t wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyk wystąpienia zachwań prblemwych i związanych z nimi szkód. Są ne zróżnicwane w zależnści d rdzaju prblemu bjęteg prfilaktyką (d kilkunastu d pnad stu, w zależnści d typu prblemu). D zbadanych czynników ryzyka należą: Śrdwisk spłeczne i nrmy w nim bwiązujące, prmujące dane wzrce zachwań. Mdelwanie takich zachwań w dmu i w szkle. Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachwania dysfunkcyjne. Słabe wyniki w nauce. Brak celów życiwych. Dstęp d śrdków i substancji psychaktywnych. Wczesna inicjacja w zachwaniach ryzykwnych.

5 5. ZACHOWANIA RYZYKOWNE I ICH PRZYCZYNY Zachwania ryzykwne, t działania zwiększające prawdpdbieństw pjawienia się niekrzystnych knsekwencji psychicznych, spłecznych i zdrwtnych. rdzaj zachwania ryzykwneg wagary brak zaintereswania nauką palenie papiersów, picie alkhlu, zażywanie innych śrdków psychaktywnych, chrby cywilizacyjne zachwania agresywne brak kultury sbistej, zachwania wulgarne, knsekwencje spłecznprawne przestępczści wśród młdcianych i drsłych wczesna inicjacja seksualna przyczyny trudnści w nauce uległść wbec klegów strach przed sprawdzeniem brak zaintereswania niemżnść sprstania ambicjm rdziców i wymaganim nauczycieli nuda na lekcjach brak dyscypliny chęć zaimpnwania innym niedstswanie wymagań d pzimu słuchaczy niejasne kryteria ceniania jakść prgramów nauczania lenistw sba nauczyciela nudne lekcje negatywny wpływ grupy rówieśniczej brak zaintereswania ze strny rdziców i piekunów prawnych ciekawść, dstępnść brak właściwej wiedzy wpływ reklamy w mediach wzrwanie się na drsłych spsób na dreagwanie napięć mda, szpan nuda, przekra, bunt sytuacja dmwa negatywny wpływ grupy rówieśniczej stres szklny negatywne wzrce spsób na dreagwanie stresu i załatwienie sprawy chęć dminwania, zaistnienia w grupie nieumiejętnść radzenia sbie z prblemami dpwiedź na prwkację byczaj śrdwiskwy wzrce wyniesine z dmu chęć zaimpnwania wyraz buntu, manifestwanie drsłści wzrce w mediach złe relacje nauczyciel-uczeń brak reakcji nauczyciela i innych drsłych ubóstw językwe niski pzim wiedzy i uświadmienia niedjrzałść emcjnalna używanie substancji psychaktywnych presja rówieśnicza mda na drsłść uległść, nie znajmść zachwań asertywnych brak dbrych relacji w rdzinie

6 6. CZYNNIKI CHRONIĄCE Czynniki chrniące, t wszystkie elementy słabiające ddziaływanie czynników ryzyka. Wymienia się w tym kntekście: silną więź z rdzicami, piekę drsłych zaintereswanie nauką i własnym rzwjem, aktywnść, ciekawść pznawczą praktyki religijne zakrzenienie w tradycji spłecznści i szacunek dla jej nrm knstruktywną grupę rówieśniczą, autrytety znajmść faktów związanych z zagrżeniami 7. CELE PROFILAKTYKI Ochrna słuchaczy przed zagrżeniami spłecznymi. Reagwanie na pjawiające się zagrżenia. 8. ZADANIA PROFILAKTYKI W PLACÓWCE Dstarczenie adekwatnych infrmacji na temat skutków zachwań ryzykwnych i tym samym umżliwienie racjnalneg wybru. Pmc w rzwijaniu ważnych umiejętnści spłecznych i psychlgicznych. Rzwijanie mżliwści pdejmwania działań alternatywnych pprzez zaangażwanie słuchaczy w działalnść pzytywną. Reagwanie w sytuacjach rzpznania pierwszych prób pdejmwania zachwań ryzykwnych pprzez dwłanie się d specjalistycznej pmcy. Pmc w rganizwaniu pierwszeg kntaktu ze specjalistą. Nawiązanie kntaktu z rdzicami i piekunami prawnymi. Mtywwanie d pdjęcia leczenia, terapii.

7 9.ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE Czynniki ryzyka Zadania Spsby realizacji Odpwiedzialni Śrdwisk spłeczne i nrmy w nim występujące, prmujące dane wzrce zachwań 1. negatywne wzrce w mediach 2. nieznajmść nrm prawnych 3. fałszywe przekna nia rzeczywistści -steretypy 1.1. uczyć krytyczneg stsunku d mediów 2.1. pdnieść pzim świadmści zagrżeń słuchaczy, zapznać z nrmami prawnymi 3.1. przekształcać wiedzę partą na mitach pprzez dstarczanie faktów zrganizwać debatę szklną nt. rli mediów w kształtwaniu negatywnych wzrców zachwań zrganizwać sptkanie słuchaczy z przedstawicielem Plicji i Straży Miejskiej nt. prawnych aspektów przestępczści wśród nieletnich rganizwać przedsięwzięcia łamiące steretypy z uwzględnieniem dminujących prblemów pszczególnych klas piekun Samrządu Słuchaczy, pedagg wicedyrektr, wychwawcy klas wychwawcy klas, rganizatrzy 1.1. eliminwać nudne lekcje pprzez upwszechnienie aktywizujących metd nauczania zrganizwać frmy dsknalenia zawdweg nt. metd aktywizacji uczniów na lekcjach lider WDN u, dyrekcja Mdelwanie negatywnych zachwań w dmu i w szkle 1. nuda na lekcjach 2. brak dyscypliny na lekcjach 3. brak kntaktu z rdzicami uczniów 4. brak pszanwania dla nrm prawnych 2.1. pdnieść umiejętnści i wiedzę nauczycieli w zakresie dyscyplinwania 2.2. respektwać nrmy ppraw neg zachwania na lekcjach 3.1. nawiązać kntakt z dmem rdzinnym ucznia (w przy padku jeg braku) 3.2. zwiększyć częsttliwść kntaktu z dmem rdzin nym ucznia 4.1. egzekwwać przestrzeganie prawa wewnątrzszklneg zrganizwać warsztaty w ramach WDN- u ustalić nrmy, wdrżyć je w praktyce lekcyjnej wysyłać wezwania przez szkłę przeprwadzać indywidualne sptkania z rdzicami (bwiązkw dtyczy przypadków negatywnych zachwań ucznia) stswać statutwy system nagród i kar lider WDN -u nauczyciele przedmitów wychwawcy klas wychwawcy klas, wicedyrektr, pedagg wychwawcy klas, wicedyrektr, pedagg zrganizwać wybry i kreślić zadania Samrządu Słuchaczy piekun Samrządu Słuchaczy w przumieniu z wychwawcami klas Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachwania dysfunkcyjne 1. przemc i agresja 1.1.integrwać zespły klaswe 1.2. graniczyć zjawiska przemcy i agresji wśród uczniów przeprwadzić bwiązkwe zajęcia wychwawcze integrujące zespły klaswe inicjwać klaswe przedsięwzięcia służące integracji zespłów uczniwskich (wspólne wyjścia) pedagg we współpracy z wychwawcami klas wychwawcy klas 2. uleganie negatywnej presji rówieśniczej 1.3. pdnieść umiejętnści i wiedzę nauczycieli w zakresie prblematyki przemcy 2.1. dstarczyć ucznim wiedzę nt. spsbów radzenia sbie z emcjami, stresem i zagr żeniem zdiagnzwać miejsca raz sytuacje występwania przemcy i agresji w szkle zrganizwać warsztaty nt. przemcy i agresji w ramach WDN- u przeprwadzić zajęcia wychwawcze nt. kształtwa nia prawidłwych pstaw raz ćwiczenia umiejętnści zachwania się w sytuacji stresu, frustracji raz zagr żenia. Ćwiczenie umiejętnści dmawiania. wychwawcy klas, pedagg, piekun lider WDN- u pedagg we współpracy z wychwawcami klas

8 Słabe wyniki w nauce 1.1. aktywizwać uczniów stswać metdy aktywizujące w pracy z uczniami nauczyciele przedmitów 1. lenistw 1.2. pszerzyć fertę spędzania czasu wlneg, umżliwić zdbycie nwych umiejętnści zaangażwać uczniów w działalnść pzytywną (spłeczna, charytatywną, itp.) Centrum Wlntariatu OHP, Szklny Ośrdek Kariery wychwawcy klas przy współpracy z kmendantami OHP 2. niska samcena słuchaczy 2.1. stswać wzmcnienia pzytywne, uwzględniać zasby słuchaczy wykrzystywać elementy mtywacji w systemie ceniania nagradzać słuchaczy za rzeczywiste siągnięcia i umie jętnści nauczyciele przedmitów nauczyciele przedmitów mtywwać d krzystania z knsultacji nauczycieli rganizwać prezentacje siągnięć słuchaczy nauczyciele przedmitów, pedagg pedagg, wychwawcy klas 3. pzim absencji na zajęciach w szkle 3.1. graniczać rzmiary absencji uczniów ma lekcjach zapznać słuchaczy i rdziców z treściami Statutu szkły dt. praw i bwiązków słuchaczy, zasad usprawiedliwiania niebecnści raz systemu nagród i kar wychwawcy klas mnitrwać absencję słuchaczy w szkle wychwawcy klas, pedagg rganizwać zespły wychwawcze dla uczniów z wyską absencją wicedyrektr, wychwawcy klas pedagg 4. prblemy rzwju 4.1. rzpznać prblemy rzwjwe uczniów wspmagać rdziców i piekunów prawnych w nawiązaniu kntaktu ze specjalistycznymi pradniami (w tym PPP) pedagg, wychwawcy klas 1.1. wdrżyć d realizacji treści ścieżek edukacyjnych : edukacja przdrwtna pracwać rejestr słuchaczy psiadających rzeczenia PPP i mnitrwać realizację zaleceń uwzględniać tematykę realizacji ścieżek pedagg, wychwawcy klas nauczyciele przedmi tów Wczesna inicjacja w zachwaniach ryzykwnych 2.1. dstarczyć ucznim wiedzę AIDS raz chrbach prze nsznych drgą płciwą 3.1 zwiększyć świadmść knsekwencji zdrwtnych i spłecznych durzania się śrdkami psychaktywnymi w tym dpalaczami 4.1 Zapbieganie zakażeniu HPV pdjąć tematykę AIDS i chrób przensznych drgą płciwą z wykrzystaniem śrdków audiwizualnych przeprwadzić zajęcia edukacyjne NT. knsekwencji psychsmatycznych i prawnych durzania się edukacja zdrwtna ( przeciwdziałanie, wykrycie, leczenie) wychwawcy klas pedagg

9 10. EWALUACJA PROGRAMU Oceny efektów realizacji Prgramu prfilaktyki, bk bieżąceg mnitrwania raz samceny przeprwadzanej przez. zaintereswane pdmity, dknuje się w trakcie psiedzeń Rady Pedaggicznej pdsumwujących pracę w pierwszym i drugim półrczu rku szklneg. Ocenie pddawanajest realizacja działań prfilaktycznych zawartych w prgramie. Pdstawądla frmułwania cen pszczególnych działań zawartych w prgramie są: narzędzia stswane w ramach wewnętrzneg mierzenia jakści pracy: sprawzdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, bserwacje, hspitacje, zapisy w dkumentacji, badania ankietwe, pinie, wniski, zgłszne innwacje i prjekty działań, prgramy, scenariusze, itp. 11. WYBRANA LITERATURA Gaś Z. B., Prfilaktyka uzależnień, Warszawa Gaś Z. B., Prfilaktyka w szkle. [W:] Zapbieganie uzależnienim uczniów, Warszawa Grzelak J., Schcki M. (red.), Ewaluacja prfilaktyki prblemów dzieci i młdzieży, Warszawa Hawkins J. D., Pdręcznik ewaluacji prgramów prfilaktycznych, Warszawa Olsztyn1994. Kczurwska J., Standardy jakści prgramów prfilaktycznych. [W:] Prfilaktyka w śrdwisku lkalnym, Warszawa Krprwicz L. (red.),ewaluacja w edukacji, Warszawa Ksińska E., Mądrze i skutecznie. Zasady knstruwania szklneg prgramu prfilaktyczn-wychwawczeg, Kraków Pdręcznik prewencji. Alkhl, narktyki tytń, Warszawa Simm M.. Węgrzyn-Jnek M., Budwanie szklneg prgramu prfilaktyki, Kraków 2002.

10 Szymańska J., Prgramy prfilaktyczne. Pdstawy prfesjnalnej psychprfilaktyki, Warszawa Szymańska J., Szkła jak miejsce realizacji działań prfilaktycznych, [W:] Prfilaktyka w śrdwisku lkalnym, Warszawa Wjcieszke K.A., Jak uruchmić prgram prfilaktyczny? [w:] Pradnik wychwawcy, (red. M. Pmianwska), Warszawa Wjcieszke K.A. cykle artykułów w miesięczniku "Remedium" w latach