SWOBODY RYNKU WEWNĘTRZNEGO

Transkrypt

1 SWOBODY RYNKU WEWNĘTRZNEGO art. 26 ust. 2 TFUE : rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału zgodnie z postanowieniami Traktatów

2 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU

3 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU art. 28 TFUE podstawą UE jest unia celna, która rozciąga się na całą wymianę towarową i obejmuje zakaz ceł przywozowych i wywozowych między państwami członkowskimi oraz wszelkich opłat o skutku równoważnym, jak również przyjęcie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z państwami trzecimi Kodeks Celny UE od zniesienie formalności celnych przy przewozie towarów przez wewnętrzne granice pomiędzy państwami członkowskimi

4 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU co oznacza swoboda towarów? że towary na obszarze państw członkowskich UE mogą się przemieszczań bez jakichkolwiek utrudnień (art. 28 ust. 2 TFUE) towary pochodzące z państw członkowskich towary z państw trzecich, jeżeli znajdują się one w swobodnym obrocie w państwach członkowskich

5 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU eliminacja barier: taryfowych poprzez utworzenie unii celnej pomiędzy państwami członkowskimi parataryfowych np. opłat krajowych o charakterze protekcjonistycznym dyskryminującym (opłaty fiskalne ) pozataryfowych- np. ilościowych, jakościowych

6 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU definicja TS UE traktatowe pojęcie towaru produkt, którego wartość jest wyrażona w pieniądzu i który może, jako taki, stanowic przedmiot transakcji handlowej (o wartości zarówno pozytywnej jak i negatywnej) pozytywna np.:» energia elektryczna oraz nośniki energii» materialne nośniki informacji» artykułu mające wartość artystyczna, historyczna, etnograficzną np. pieniądze, które wyszyły z obrotu negatywna np. wszelkie rodzaje odpadów

7 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU swobody przepływ towarów nie obejmuje: produktów określonych w Traktacie o Euroatomie produktów rolnych objętych wspólna organizacją rynku produktów związanych ze swobodą przepływu usług (np. audycje telewizyjne i radiowe, druki reklamowe) produktów związanych ze swobodą przepływu kapitału (np. pieniądze)

8 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU towar unijny, gdy: wyprodukowany lub wydobywany jest całkowicie w pańswie członkowskim, bez udziału towarów pochodzących z państw trzecich (np. produkty mineralne lub roślinne lub wydobyte z mórz) pochodzi z państwa trzeciego, ale znajduje się w swobodnym obrocie w UE jest wyprodukowany w więcej niż jednym państwie lub został uzyskany z towarów z państw trzecich w takiej sytuacji ma pochodzenie tego z państw, w którym nastąpiła ostatnia zasadnicza, gospodarczo uzasadniona obróbka lub przetworzenie, stanowiące istotny etap w jego produkcji o pochodzeniu towaru może decydować» miejsce dokonania ostatniego istotnego przetworzenia towaru» jeżeli w wyniku przetworzenia wartość towaru zwiększyła się o ponad 50% w stosunku do produktów pierwotnych» jeżeli w trakcie przetworzenia wykorzystano ponad 50 % nowych części pochodzących z państwa, w którym nastąpiło to przetworzenie

9 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU art. 30 CŁA zakaz w handlu towarami pomiędzy państwami członkowskimi stosowania ceł importowych i eksportowych, a także opłat o skutku równoważnym do ceł Państwa członkowskie są bowiem objęte unią celną i posiadają wspólną taryfę celną wobec państw trzecich Cła to opłaty (daniny publicznoprawne) nakładane przez poszczególne państwa na podstawie taryfy celnej

10 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU opłata o skutku równoważnym do ceł każde obciążenie nałożone na towary pochodzące z innego państwa członkowskiego, niezależnie od nazwy tej opłaty, celu czy sposobu pobierania oraz przeznaczeniu uzyskanych śródków, jeżeli ma ono charakter dyskryminujący lub protekcjonistyczny. będą to opłaty nakładane jednostronnie przez państwa członkowskie na towary krajowe lub pochodzące z innych państw członkowskie, w związku z przekraczaniem przez te taryfy granicy: opłaty weterynaryjne i fitosanitarne opłaty nakładane w związku z wydawaniem koniecznej licencji eksportowej opłaty w związku ze zbieraniem danych statystycznych opłaty za wywóz dzieł sztuki opłaty w związku z kontrolą jakości produktu.

11 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU usprawiedliwienie opłat pobieranych w związku przekroczeniem granicy: stanowi wynagrodzenie za usługę rzeczywiście świadczoną podmiotowi gospodarczemu w wysokości proporcjonalnej do jej wartości jest związana z kontrolami jednakowo i obowiązkowo przeprowadzanymi na terenie całej UE jest opłatą administracyjną, pobieraną w zamian za odpowiadające świadczenie administracyjne w stosunku do konkretnego podmiotu gospodarczego, przynoszące mu korzysc odnosi się do ogólnego systemu należności podatkowych, stosowanym w sposób niedyskryminujący UE nie reguluje bezpośrednio polityki podatkowej, ale państwa członkowskie są zobowiązane do przestrzegania reguł zakazu dyskryminacji i protekcjonizmu

12 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU art. 110 TFUE - żadne państwo członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe Różnica pomiędzy opodatkowaniem dyskryminującym a cłami i opłatami o skutku równoważnym do ceł polega na tym, że opodatkowanie dotyczy zarówno towarów importowanych, jak i krajowych; natomiast cła i opłaty o skutku podobnym nakładane są na produkty importowane Opodatkowanie dyskryminacyjne będzie zachodziło, jeśli do produktów podobnych zastosowane zostaną zróżnicowane stawki podatkowe, rozszerzony zostanie zakres obowiązku podatkowego lub, gdy podatki będą pobierane w zróżnicowanym terminie Podatek może zostać uznany za pośrednio dyskryminujący, jeśli jest stosowany niezależnie od kraju pochodzenia towaru, w stosunku do tej samej kategorii nakłada takie same obciążenia podatkowe, jednakże faktycznie tylko produkty importowane dotyka w sposób bardziej obciążający

13 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Dwie metody uznawania produktów za podobne (orzecznictwo TS UE): metoda sformalizowana towary podobne to takie, które klasyfikowane są w ten sam sposób z punkt widzenia regulacji podatkowych, celnych lub statystycznych metoda liberalna - towary podobne to takie, które mogą być używane zamiennie przez konsumenta, mają analogiczne właściwości lub zaspokajają takie same potrzeby. Produkty nie musza być identyczne, ale ich zastosowanie musi być podobne i porównywalne

14 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Państwa członkowskie nie mogą nakładać na towary sprowadzone z państw UE pośrednich lub bezpośrednich podatków, które byłyby wyższe niż nakładane na towary krajowe. Podstawowym wymogiem jest ustalenie czy podatek pochodzący z innego państwa członkowskiego ma charakter dyskryminujący. Swoboda przepływu towarów zostaje naruszona tylko w przypadku, gdy produkt z innego państwa jest gorzej traktowany w państwie członkowskim, do którego został sprowadzony niż produkt tego państwa Państwa posiadają prawo do ustalania i różnicowania podatków, pod warunkiem, że nie prowadzi do: jakiejkolwiek formy dyskryminacji produktów importowanych ochrony konkurencyjnych produktów krajowych.

15 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Na podstawie art. 110 ust.2 TFUE- żadne państwo członkowskie nie nakłada na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty (opodatkowanie protekcjonistyczne) Zgodnie z bezpośrednio skutecznymi postanowieniami art. 34 TFUE (w imporcie) oaz art. 35 TFUE (w eksporcie) w handlu wewnątrzwspólnotowym zakazane są: ograniczenia o charakterze ilościowym, gdy przepisy państw wprowadzają zakaz sprzedaży danego produktu lub określają pewne limity (np. kontyngenty - określenie z góry ilości danego towaru mogącego być importowanym do danego państwa, czy przepisy ograniczające przywóz towarów lub regulujące ich rozmiar, wagę) wszelkiego rodzaju środki mające podobny skutek - zdefiniowane przez TS UE jako wszystkie przepisy państw członkowskich, które mają zastosowanie do obrotu i mogą utrudniac handel rzeczywiście lub potencjalnie; mogą mieć charakter praktyki administracyjnej lub innych utrudnien, nawet nieznacznych (przepisy regulujące skład, kształt produktu, nazewnictwo itd.)

16 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU formuła Dassonville: Wszystkie towary produkowane i wprowadzone na rynek zgodnie z prawem w jednym państwie członkowskim, nie mogą być poddane ograniczeniom, co do sprzedaży i wprowadzania do obrotu w innym państwie.

17 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Dyrektywa 70/50 (już nieobowiązująca) definicje: Środki przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne oraz wszystkie inne akty wydawane przez organy państwowe łącznie z zaleceniami, uniemożliwiające przewóz, który byłby możliwy w razie ich niewprowadzenia, w tym środki, które czynią przewóz trudniejszym lub droższym w porównaniu ze zbytem produkcji krajowej jak np. przepisy narzucające importerowi: szczególne warunki magazynowania towaru, oznaczania państwa pochodzenia na oferowanych towarach, sprzedaż towaru w określonym opakowaniu, wadze czy rozmiarze. Rodzaje środków o skutku podobnym: dyskryminujące towary pochodzące z innych państw członkowskich, ograniczające handel między państwami, choć stosowane bez rozróżnienia wobec wszystkich towarów

18 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU formuła Cassis de Dijon: - ograniczenie formuły Dassonville uznanie standardów towar legalnie wytwarzany w państwie członkowskim powinien być dopuszczony do swobodnego obrotu we wszystkich pozostałych wymogi imperatywne każde państwo może wprowadzić pewne ograniczenia swobody obrotu towarowego, powołując się na ważny i uzasadniony interes publiczny

19 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Jeżeli w danym przypadku nie istnieją przepisy unijne, dane państwo może wprowadzić ograniczenia obrotu towarami z innego państwa, jeśli jest w stanie udowodnić, ze utrzymanie takich przepisów jest konieczne z uwagi na istniejący wymóg imperatywny, czyli interes publiczny wymagający ochrony, a w szczególności: 1. skutecznego nadzoru fiskalnego, 2. ochrony zdrowia publicznego, 3. rzetelności transakcji handlowych, 4. ochrony konsumenta.

20 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU formuła Keck test dostępu do rynku Stosowanie do towarów z innych państw członkowskich krajowych przepisów ograniczających lub zakazujących niektórych form sprzedaży, nie utrudnia z reguły handlu pomiedzy państwami członkowskimi, jeśli przepisy te odnoszą się do wszystkich podmiotów działających na terytorium danego państwa członkowskiego i wpływają jednakowo zarówno z prawnego, jak i faktycznego punktu widzenia na sprzedaż towarów krajowych i sprowadzonych z innych państw członkowskich.

21 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Formuła Keck została skrytykowana i uzupełniona innymi orzeczeniami! Test dostępu do rynku został doprecyzowany przez Trybunał, w tym sensie, że dla stwierdzenia, czy przepisy dotyczące formy sprzedaży w taki sam sposób wpływają na towary krajowe i sprowadzone konieczne jest ustalenie, w jakim stopniu przepisy te ograniczają dostęp do rynku: czy całkowicie uniemożliwiają lub znacznie ograniczają wejście towarów na rynek danego państwa czy też pozostawiają inne możliwości dotarcia do konsumentów

22 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU W przypadku odwrotnej dyskryminacji, gdzie towar krajowy musi spełniać ostrzejsze warunki niż taki sam produkt z innego państwa członkowskiego, TS UE uznał, że w przypadku żądania ochrony prawnej przez dyskryminowanego producenta, byłaby to zbyt daleko idąca ingerencja w kompetencje wewnętrzne państwa członkowskiego- taki producent może skorzystać z ochrony prawnej tylko w przypadku dyskryminacji danego towaru w innym państwie członkowskim W podobny sposób, jak w przypadku ograniczeń ilościowych w przywozie, określone zostały ograniczenia ilościowe w wywozie, będące środkami krajowymi, których celem jest ograniczenie wywozu w taki sposób, aby zapewnić szczególnie korzystną sytuację produkcji krajowej lub rynkowi państwa członkowskiego (np. wymóg posiadania szczególnych licencji wywozowych lub dopełnienie innych formalności)

23 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Środki o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych w wywozie: stosowane w sposób dyskryminujący (czyli nie są nimi środki stosowane bez rozróżnienia oraz środki dotyczące formy sprzedaży) mające na celu ograniczenie wywozu, zapewniające szczególną korzyść produkcji krajowej lub rynkowi krajowemu, kosztem handlu w innych państwach członkowskich np. całkowity zakaz wywozu czy uzyskanie licencji wywozowej

24 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU art. 36 TFUE- ograniczenia eksportowe lub importowe mogą być wprowadzane przez państw członkowskie w stosunku do towarów jeśli będą one uzasadnione Dozwolone ograniczenia ilościowe: ochrona moralność publicznej, porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt lub ochrony roslin, ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, ochrony własności przemysłowej i handlowej. Wymienione zakazy i ograniczenia nie powinny jednak stanowic środka samowolnej dyskryminacji, ani utajonego ograniczania handlu między członkami UE, nie mogą również służyć realizacji celów gospodarczych.

25 SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU Wymogi imperatywne (Cassis de Dijon) katalog otwarty: zapewnienie efektywnej kontroli fiskalnej, ochrona zdrowia publicznego, ochrona rzetelności obrotu handlowego, ochrona konsumentów, poprawa warunków pracy, ochrona kina jako formy kultury, ochrona środowiska, ochrona narodowych lub regionalnych cech szczególnych, ryzyko poważnego naruszenia równowagi finansowej systemu zabezpieczenia społecznego, konieczność utrzymania pluralizmu pracy, ochrona praw podstawowych.

26 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB

27 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB ma na celu ułatwienie pracownikom obywatelom UE poszukiwania i podjęcia działalności zawodowej wszelakiego rodzaju na terenie Unii Europejskiej. powstała w celu zapobieżenia dyskryminacji lub nakładania ograniczeń względem pracowników (art. 45 TFUE), jak i osób samo zatrudniających (art. 49 TFUE) posiadających obywatelstwo państwa członkowskiego.

28 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB Uprawnienia: swobodne przemieszczanie się po terytorium państw członkowskich, przebywanie w jednym z państw członkowskich w celu podjęcia pacy, pozostanie na terytorium państwa członkowskiego po ustaniu stosunku pracy, zakaz jakiegokolwiek dyskryminującego zachowania w stosunku do pracownika ze względu na jego narodowość. Każdy obywatel UE może korzystać z publicznych służb zatrudnienia i w tym czasie podlega temu samemu ustawodawstwu, korzystając z takich samych przywilejów jak pracownicy krajowi. Równe traktowanie ma zastosowanie do wszystkich warunków regulujących zatrudnienie i pracę (wynagrodzenie, warunki pracy, wypowiedzenie)

29 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB Dyrektywa 2004/38/WE definicja członka rodziny: współmałżonek; partner, z którym obywatel Unii zawarł zarejestrowany związek partnerski, jeżeli ustawodawstwo przyjmującego państwa członkowskiego uznaje równoważność między zarejestrowanym związkiem partnerskim a małżeństwem; bezpośrednich zstępnych, którzy nie ukończyli 21 roku życia lub pozostają na utrzymaniu, oraz tych współmałżonka lub partnera, bezpośrednich wstępnych pozostających na utrzymaniu oraz tych współmałżonka lub partnera. Członkowie rodzin migrujących mają prawo korzystania z tych samych uprawnień.

30 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB PRACOWNIK samoistne znaczenie, różne od pojęcia pracownika funkcjonujące w systemach prawnych poszczególnych państw członkowskich Podstawową przesłanką stosunku zatrudnienia jest wykonywanie przez osoby pracy: efektywnej i rzeczywistej, w określonym czasie dla innej osoby (może być też w niepełnym wymiarze) pod jej nadzorem, w zamian za otrzymanie wynagrodzenia, bez względu na naturę stosunku prawnego, łączącego pracownika z pracodawcą. Praca musi być zarobkowa i mieć rzeczywisty, ekonomiczny wymiar.

31 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB Obywatele UE mogą wykonywać wybraną przez siebie działalność zawodową, jeśli zaraz po znalezieniu pracy i nie później niż 3 miesiące od przybycia, wystąpią z wnioskiem o wydanie dokumentu pobytowego dla obywatela Państwa Członkowskiego UE, który jest ważny przez 5 lat. W następstwie wykonywania działalności zawodowej nabywają uprawnienia do: swobodnego poruszania się (wyjazdu, wjazdu i pobytu) zatrudnienia, korzyści socjalnych, ulg podatkowych, nauki, nabywania nieruchomości na własne potrzeby, wzajemnego uznawania kwalifikacji, pozostania na terytorium państwa przyjmującego.

32 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB ZAKAZ DYSKRYMINACJI TS UE niepodobne traktowanie w porównywalnych sytuacjach (dissimilar treatment of comparable situations) czy też ustalenie niejednakowych wymagań w porównywalnych przypadkach (unequal conditions laid down for comparable cases) dyskryminacja bezpośrednia traktowanie innych osób w tych samych okolicznościach, gdy jakaś norma jest sprzeczna z traktatem, czyli w sytuacji gdy traktowanie dyskryminowanej osoby odbiega na jej niekorzyść od traktowania innych osób w przeszłości lub od prawdopodobnego dyskryminacja pośrednia stosuje się kryteria dozwolone przez traktat, które w rezultacie powodują powstanie dyskryminacji, czyli w sytuacji, gdy pozornie obojętny przepis, kryterium, lub praktyka powoduje szczególnie niekorzystną sytuację pewnej grupy osób w porównaniu z innymi osobami, chyba że taki przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie i prawnie uzasadnione, a środki mające służyć osiągnięciu tego celu są proporcjonalne i konieczne

33 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB ZAKAZ DYSKRYMINACJI kryteria określające z którym rodzajem dyskryminacji mamy do czynienia: zbiorowości rozstrzyga jakiej grupy dotyczy regulacja, która może okazac się dyskryminującą skutku regulacji określa wpływ, jaki wywiera dany przepis na grupę.

34 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB ZAKAZ DYSKRYMINACJI Art. 18. TFUE - Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową W zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, mogą przyjąć wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji. Art. 21 KPP - Niedyskryminacja 1. Zakazana jest wszelka dyskryminacja w szczególności ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. 2. W zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla ich postanowień szczególnych zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową.

35 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB ZAKAZ DYSKRYMINACJI Należy zapewnić równość kobiet i mężczyzn we wszystkich działaniach, w tym zakresie zatrudnienia, pracy i wynagrodzenia. Zasada równości nie stanowi przeszkody w utrzymywaniu lub przyjmowaniu środków zapewniających specyficzne korzyści dla osób płci niedostatecznie reprezentowanej. Wyłączenie spod działania zakazu dyskryminacji: ograniczenia zatrudnienia w administracji publicznej na stanowiskach, które obejmują wykonywanie uprawnień przyznanych przez prawo publiczne i chronią ogólne interesy państwa lub władz lokalnych (np. służby dyplomatyczne, siły zbrojne, policja i siły bezpieczeństwa, sądownictwo i organy podatkowe) ograniczenia zatrudnienia ze względów porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego» jedynie w uzasadnionych i konkretnych przypadkach» proporcjonalne w stosunku do przewidywanych celów

36 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB UZNAWANIE WYKSZTAŁCENIA I KWALIFIKACJI: Art. 53. Wzajemne uznawanie dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzający kwalifikacje 1. W celu ułatwienia podejmowania i wykonywania działalności prowadzonej na własny rachunek Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, uchwalają dyrektywy zmierzające do wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji oraz do koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących podejmowania i wykonywania działalności prowadzonej na własny rachunek. 2. W odniesieniu do zawodów medycznych i paramedycznych oraz farmaceutycznych, stopniowe znoszenie ograniczeń zależy od koordynacji warunków ich wykonywania w różnych Państwach Członkowskich.

37 SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB UZNAWANIE WYKSZTAŁCENIA I KWALIFIKACJI: Zagraniczne dokumenty o wykształceniu mogą być uznane w celu: I. kontynuacji kształcenia (tzw. uznanie do celów akademickich) II. zatrudnienia (tzw. uznanie do celów zawodowych)

38 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

39 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Swoboda ta obejmuje prawo do podjęcia i wykonywania działalność na zasadach samozatrudnienia oraz zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw. Swoboda ta gwarantuje swobodny przepływ przedsiębiorców w tym równouprawnienie spółek zarejestrowanych na terytorium UE

40 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Uprawnienia w ramach swobody przedsiębiorczości: prawo każdego obywatela państwa członkowskiego do wjazdu i pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego w celu prowadzenia tam działalności gospodarczej, do założenia i prowadzenia przedsiębiorstwa na terytorium innego państwa, do tworzenia w innym państwie członkowskim przedstawicielstwa, spółek-córek, filii, agencji, w sytuacji gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą ma miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim, do zakładania przedsiębiorstw w innych państwach UE umożliwia świadczenie usług w sposób ciągły i stały, do stosowania przez państwa członkowskie wobec obywateli innych państw takich samych uregulowań w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, jakie stosuje wobec swoich własnych obywateli (zasada traktowania narodowego) zakaz wprowadzania ograniczeń, które nie mają charakteru dyskryminującego.

41 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Przedsiębiorstwo w innym państwie UE może założyć zarówno osoba prawna (podmiot gospodarczy), jak i osoba fizyczna, jeśli chce prowadzić działalność gospodarczą na terenie tego innego państwa członkowskiego niż państwo pochodzenia w sposób ciągły, niezależnie od wybranej formy prawnej. Założenie i prowadzenie przedsiębiorstwa (TS UE) rzeczywiste wykonywanie działalności gospodarczej (o charakterze zarobkowym) za pomocą stałej infrastruktury w innym państwie członkowskim w nieokreślonym czasie Swoboda zakładania przedsiębiorstw określona w art. 49 TFUE jest działalności niezależna, prowadzoną w celach zarobkowych i obejmuje różne formy takie jak: pierwotną, w założonym przedsiębiorstwie koncentruje się większość działalności gospodarczej podmiotu zakładającego, wtórną, działalność jest wykonywana przynajmniej w dwóch państwach członkowskich

42 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI element transgraniczności na ochronę z art.49tfue może powołać się obywatel państwa członkowskiego, który zamierza rozpocząć działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim UE taka sytuacja nie będzie miała miejsca, gdy np. obywatel, celem ominięcia prawa krajowego, zakłada w innym państwie działalność gospodarczą a w swoim kraju zakłada spółki podległe

43 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Zasada traktowania narodowego Wynika z art. 49TFUE i nadaje ochronę zarówno przeciwko jawnej jak i ukrytej dyskryminacji. W tym zakresie, naruszeniem tej zasady mogą być nie tylko postanowienia prawa krajowego dotyczące podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, lecz również takie regulacje, które dotyczą uprawnień istotnych lub niezbędnych dla takiej działalności.

44 SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Wyłączenia swobody przedsiębiorczości: władza publiczna (art. 51 TFUE) działalność, która w jednym z państw członkowskich jest choćby przejściowo wykonywania, względy porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego uzasadniają zastosowanie przepisów ustawodawczych, wykonawczych lub administracyjnych przewidujących szczególne traktowanie cudzoziemców (art. 52 TFUE)jak np. jednolitość systemu podatkowego, ochrona konsumenta czy względu kulturowe.

45 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG

46 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Celem jej jest zapobieżenie tworzenia się barier w handlu, nierównym warunkom świadczenia usług na rynku wewnętrznym UE oraz zapewnienie jak najlepszej możliwości korzystania z usług Na podstawie art. 56 TFUE ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz UE są zakazane w odniesieniu do obywateli państw członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w państwie UE innym niż państwo odbiorcy świadczenia, z taki jednak zastrzeżeniem, że świadczący usługę może, w celu spełnienia świadczenia, wykonywać przejściowo działalność w państwie świadczenia na tych samych warunkach, jakie państwo to nakłada na własnych obywateli. Oznacza to wyłączenie przepisów krajowych, które utrudniają świadczenie usług pomiędzy państwami członkowskimi UE, w sposób pośredni czy bezpośredni nakaz do instytucji krajowych dokonywania interpretacji prawa krajowego zgodnej z zasadą swobodnego przepływu usług

47 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Definicja usługi Zgodnie z art. 57 TFUE usługami w rozumieniu niniejszego Traktatu są świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie w jakim nie SA objęte postanowieniami o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób. Rodzaje usług: działalność o charakterze przemysłowym, działalność o charakterze handlowym, działalność rzemieślnicza, wykonywanie wolnych zawodów,

48 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Swoboda świadczenia usług ma swoje zastosowanie, gdy pojawia się element transgraniczny tzn: I. usługodawca ma siedzibę w innym państwie niż usługobiorca, a sama usługa przekracza granice (np. usługa telewizyjna, porada telefoniczna, internetowa itp.) II. III. IV. usługodawca przyjeżdża chwilowo w celu wykonania usługi do kraju usługobiorcy (np. w celu wykonania robót budowlanych) usługobiorca przemieszcza się w celu otrzymania usług do kraju usługodawcy (np. w celach leczniczych) zarówno usługodawca, jak i usługobiorca pochodzą z jednego kraju, jednak sama usługa świadczona jest gdzie indzie.

49 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Do świadczenia usług na terytorium innego państwa nie jest wymagane posiadanie siedziby w kraju świadczenia usług lub miejsca zamieszkania w kraju wystarczy, że przedsiębiorca posiada siedzibe lub miejsce zamieszkania w państwie członkowskim UE, w którym jest zarejestrowany TS UE przyznał, że na podstawie TFUE nie można w żaden sposób określić, jaka długość trwania usługi powoduje, że danej działalności nie można już traktować jako świadczenia usług, a należy ją poddać regulacjom dotyczącym prawa prowadzenia działalności gospodarczej na terenie innego państwa członkowskiego, gdyż niektóre z nich mogą być wykonywane przez dłuższy czas

50 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Swoboda świadczenia usług obejmuje tzw. uprawnienia akcesoryjne, czyli prawo wyjazdu usługodawcy lub usługobiorcy z kraju ojczystego prawo wjazdu i pobytu w państwie goszczącym Uprawnienia te dotyczą również członków rodziny osoby świadczącej usługi, a państwo nie może stosować przepisów, które dyskryminowałyby usługodawców z innych państw członkowskich (zasada traktowania narodowego)

51 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Swoboda przepływu usług zakazuje państwu nakładania na świadczącego jakichkolwiek ograniczeń, które nie są stosowane wobec osób prowadzących działalność na tym obszarze. Państwo nie może różnicować przedsiębiorców ze względu na kryterium obywatelstwa albo siedziby poza jego terytorium. Pomimo zakazu, państwa nie zostały całkowicie pozbawione możliwości nakładania na świadczących usługi pewnych ograniczeń, regulacji albo szczególnych wymagań. Musza jednak wykazać, ze służą one interesowi ogólnemu czy publicznemu.

52 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Ograniczenia te nie mogą posiadac charakteru dobrowolnego, arbitralnego, nielimitowanego i być wyłączone spod kontroli organów UE. Weryfikacja legalności ograniczenia nie ma w tym przypadku charakteru automatycznego, bezwarunkowego. Zmusza natomiast państwa do wykazania niezbędności podjętych środków i starannego uzasadnienia względami obiektywnymi konieczności ochrony określonych dóbr, wskazanych, jako związanych z interesem ogólny. Podstawowym kryterium oceny pozostaje natomiast zachowanie granic proporcjonalności, a wiec przede wszystkim niemożność osiągnięcia założonych celów środkami mnie dotkliwymi i restrykcyjnymi

53 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG Wyłączenia i dozwolone ograniczenia zastosowania swobody przepływu usług: 1. władztwo państwowe może nastąpić w przypadku usług związanych z bezpośrednim wykonywaniem władzy publicznej działalność, której dotyczy wyłączenie powinna być związana, choćby tylko przejściowo z wykonaniem władzy publicznej, 2. klauzula porządku publicznego na którą państwa mogą powoływać się w wyjątkowych i szczególnych przypadkach, gdy występuje rzeczywiste i daleko idące zagrożenie dla interesu publicznego

54 SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG 3. ochrona interesu ogólnego może być powoływana jako uzasadnienie wyjątku tylko wówczas, gdy nie podlega ochronie w przepisach obowiązujących w państwie, gdzie świadczący usługi ma siedzibę swojego przedsiębiorstwa, a środki wprowadzające ograniczenia mają za zadanie chronić dobro ogólne i dotyczą w takim samym zakresie wszystkich podmiotów działających w danym państwie oraz powinny być proporcjonalne do zamieszonego celu i respektować kontrolę sprawowaną nad usługodawcą w kraju jego pochodzenia ochrona konsumentów ochrona ludności w odniesieniu do usług wykonywanych przez przedstawicieli wolnych zawodów, za pośrednictwem regulacji zawodowych, które wymagają określonych umiejętności i nakładają określone obowiązki, ochrona osób wykonujących działalność artystyczną przy pośrednictwie pracy, ochrona własności przemysłowej sprawy socjalne sprawy podatkowe

55 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU

56 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Art. 63 TFUE zakazuje wszelkich ograniczeń przepływu kapitału i płatności pomiędzy pastwami członkowskimi oraz pomiędzy nimi a innymi państwami, co oznacza swobodny transfer zysków z kraju do kraju oraz prawo inwestowania i nabywania aktów rzeczowych i finansowych zagranicą bez żadnych przeszkód. Zarówno osoby fizyczne jak i podmioty gospodarcze mające siedziby w państwach członkowskich mogą inwestować oraz nabywać środki rzeczowe i finansowe zagranicą oraz dokonywać swobodnego transferu zysków

57 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Definicja przepływu kapitału i płatności: brak traktatowej definicji: przepływ kapitału podlegający regulacjom związanym z zasadą swobodnego przepływu kapitału, mające na celu lokatę lub inwestycję kapitałową, a nie zapłatę za świadczenie płatności bieżące mające na celu realizację podstawowych swobód przepływu osób, towarów i usług; są jednocześnie świadczeniem wzajemnych w ramach dorozumianej transakcji Za przepływ kapitału uznaje się wyłącznie samodzielne transakcje finansowe o charakterze trans granicznym, które polegają na lokowaniu kapitału w innych państwach, w celach inwestycyjnych i nie są związane z przepływem osób, towarów i usług

58 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Przepływ kapitału w nomenklaturze obejmuje: wszystkie operacje niezbędne dla przepływów kapitału: zawarcie i realizacja transakcji oraz związanych z nią transferów operacje dokonywane przez osobę fizyczną lub prawną, dostęp podmiotów gospodarczych do wszystkich metod finansowych dostępnych na danym rynku w celu dokonania omawianej operacji; operacje likwidacji lub przekazania zgromadzonych aktywów, transfer dochodów z ich likwidacji lub niezwłoczne wykorzystanie tych dochodów w granicach określonych przez zobowiązania UE, operacje spłaty kredytów lub pożyczek

59 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Nomentklatura ta nie wyczerpuje pojęcia przepływów kapitał, dlatego nie powinna być uznawana jako ograniczenie zakresu zasady pełnej liberalizacji przepływów kapitału, bo np. uznaje się też: inwestycje bezpośrednie tworzenie, rozwój, nabywanie istniejących przedsiębiorstw, udział w przedsiębiorstwie i udzielanie pożyczek długoterminowych w celu ustanowienia lub utrzymania trwałych więzi gospodarczych inwestycje w nieruchomości zakup, sprzedaż, budowa, operacje na rynku papierów wartościowych zarówno znajdujących w obrocie giełdowym, jak i poza nim zakup, sprzedaż, emisja i wprowadzanie na rynek, operacje jednostkami uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych - zakup, sprzedaż, emisja i wprowadzanie na rynek, operacje na papierach wartościowych i innych instrumentach finansowych, będących przedmiotem obrotu na rynkach pieniężnych obligacje państwowych bonów skarbowych,

60 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU operacje na rachunkach bieżących i depozytowych (lokaty) instytucji finansowych otwieranie rachunków i wpłaty kredyty związane z transakcjami handlowymi lub usługami w których uczestniczy obywatel UE factoring i dyskonto weksli, inne pożyczki i kredyty leasing, poręczenia, gwarancje i prawa zastawu poręczenia bankowe, hipoteki, płatności wynikające z umów ubezpieczenia na życie i inne, przepływ kapitału o charakterze osobistym pożyczki, darowizny, posagi, spadki i zapisy, fizyczny przewóz i wywóz wartości majątkowych środków płatniczych i papierów wartościowych, pozostały przepływ kapitału podatki, odszkodowania, zwrot nienależnych świadczeń, honoraria z tytułu praw autorskich i własności intelektualnej i wszelkie inne świadczenia pieniężne.

61 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Płatności bieżące dokonywane za nabyte w ramach jednolitego rynku wewnętrznego towary i usługi i związane z nimi transfery nie są uważane za przepływ kapitału, gdyż nie są dokonywane w celach inwestycyjnych, lecz w wykonaniu świadczenia wzajemnego, wynikającego z realizacji swobody przepływu osób, towarów, usług czy kapitału (dlatego przyjmuje się, że przepływ płatności ma charakter akcesoryjny do pozostałych swobód).

62 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Gwarancje określone w art. 63 TFUE obejmują zarówno zakaz dyskryminacji bezpośredniej, jak i pośredniej, jak również ograniczenia o charakterze niedyskryminacyjnym, które stanowią przeszkodę w swobodnym przepływie kapitału. W przypadku ograniczeń dyskryminacyjnych dopuszczone są jedynie te wyjątki które zostały przewidziane w art. 63 TFUE, natomiast w odniesieniu do ograniczeń niedyskryminacyjnych stosowana będzie formuła tzw. wymogów imperatywnych.

63 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Prawa państw członkowskich. zakaz wprowadzania ograniczeń przez organy krajowe w swobodnym przepływie kapitału nie narusza prawa danego państwa członkowskiego do: stosowania przepisów prawa podatkowego traktującego odmiennie podatników z względu na różne miejsca zamieszkania (tj. rezydentów i nierezydentów) lub inwestowania kapitału podejmowania wszelkich środków niezbędnych do: zapobiegania naruszeniom ustaw i aktów wykonawczych danego państwa (zwłaszcza w sferze podatkowej i nadzoru nad instytucjami finansowymi) ustanowienia procedur deklarowania przepływu kapitału do celów informacji, administracyjnej bądź statystycznej, podejmowanej środków uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa publicznego

64 SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU Powyższe środki i procedury powinny być adekwatne do założonych celów, a wiec nie ograniczać swobody w stopniu większym niż konieczny do ich realizacji, nie mogą również stanowic dyskryminacji ani też ukrytego ograniczenia w swobodnym przepływie kapitału i płatności.