Substancja - jest to taka postać materii, która ma masę spoczynkową różną od zera.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Substancja - jest to taka postać materii, która ma masę spoczynkową różną od zera."

Transkrypt

1

2 BILANS SUBSTANCJI Prawa zachowania umożliwiają sformułowanie równań bilansowych W technice cieplnej wykorzystuje się: - prawo zachowania substancji - prawo zachowania energii. U w a g a: prawo zachowania masy nie jest niezależne od prawa zachowania energii (Einstein równoważność masy i energii) Prawo zachowania ilości substancji Obowiązuje tu zachowanie: - liczby drobin (przy rozpatrywaniu procesów fizycznych) - liczby atomów (przy rozpatrywaniu procesów chemicznych) - liczby nukleonów (przy rozpatrywaniu rozszczepienia i syntezy jąder atomowych). Substancja - jest to taka postać materii, która ma masę spoczynkową różną od zera. Materia złożona z atomów, drobin i innych cząstek elementarnych mających masę spoczynkową różną od zera. U w a g a : materia niesubstancjalna (polowa) (np. fotony promieniowania elektromagnetycznego) ma również pewną masę, ale jej masa spoczynkowa jest równa zeru.

3 Jednostki ilości substancji: - normalny kilogram (1 kg n ) ilość substancji, której masa spoczynkowa wynosi 1` kg w normalnych warunkach energetycznych (normalna temperatura, ciśnienie, postać fazowa), - 1 kilomol (kmol) zawiera cząstek jednakowych lub występujących w stałej proporcji n gdzie: M masa drobinowa. U w a g a : W procesach technicznych często utożsamia się bilans substancji z bilansem masy (znikomy wpływ poziomu energetycznego na masę). Przy sporządzaniu bilansu substancji lub energii rozpatrywany układ wyodrębnia się za pomocą osłony kontrolnej, przez którą może przepływać materia i energia. Bilans substancji sporządza się oddzielnie dla poszczególnych substancji (procesy fizyczne) lub poszczególnych pierwiastków (procesy chemiczne).

4 Równania bilansowe mają postać: lub G = G + G di ui wi n di = n ui + n wi G di, n di ilość i-tej substancji (w kg lub kmol) doprowadzonej do układu G wi, n wi - ilość i-tej substancji wyprowadzonej z układu G, przyrost ilości i-tej substancji w układzie. ui n ui Bilanse substancji sporządza się tylko dla składników odgrywających istotną rolę w procesie tj. dla substancji zasadniczych (w procesach fizycznych) i pierwiastków zasadniczych (w procesach chemicznych). Dla nieskończenie krótkiego odcinka czasu d τ : di n di G n di di, dτ = d Gui + G wi dτ dτ = dn + n dτ ui G, - strumień i-tej substancji dopływającej do układu (w kg/s wi n wi lub kmol/s) G, - strumień i-tej substancji wypływającej z układu d G, d - elementarny przyrost ilości i-tego składnika w układzie. ui n ui wi

5 Stan ustalony urządzenie działa w sposób ciągły, przy stałym obciążeniu i stałych warunkach eksploatacji. Wówczas: Gui = idem ; Gui = 0 a równania bilansowe: G = G, n = n di wi di wi Przykład: Rozpatrywany jest proces spalania. Pierwiastki zasadnicze: C, H, S, O, N Równania bilansowe dla procesu ustalonego: * bilans węgla * bilans siarki * bilans wodoru '' ( 1 x) = n ([ CO ] [ CO] ) ' nc ss 2 + n = n ' s '' ss [ SO ] n + n + X n = n ' ' ' " H 2 H 2O za a H 2O * różnica bilansów tlenu i wodoru (postać prostsza niż bilans tlenu, bo nie zawiera tlenu związanego w wilgoci) 1 ' ' '' 1 nh na = nss ' no 2 2 * bilans azotu n n = n ' N 2 [ CO ] + [ CO] + [ SO ] + [ O ] ' a " ss [ N ] 2

6 * bilans popiołu pa oraz dodatkowo = x c c sm ( 1 c ) założenie: stałe produkty spalania zawierają tylko popiół i węgiel. sm Oznaczenia: n,n,n,n, n,n - liczba kilomoli pierwiastka węgla, ' ' ' ' ' c s H 2 O2 N 2 H 2O siarki, wodoru, tlenu, azotu i wilgoci w jednostce paliwa " " " n,nss,nh O - liczba kilomoli powietrza, spalin suchych i wilgoci a 2 spalin na jednostkę paliwa X za - molowy stopień zawilgocenia powietrza, kmol H 2 O/kmol suchego powietrza [ ][, CO ][, SO ][, O ][, ] CO - udział molowy składnika w N 2 spalinach suchych x - stosunek niecałkowitego spalenia (stosunek ilości wolnego pierwiastka węgla w stałych produktach spalania do ilości pierwiastka węgla w paliwie) c,c sm - udział gramowy pierwiastka węgla w paliwie i w stałych produktach spalania p - udział gramowy popiołu w paliwie a - stosunek kontrakcji popiołu (uwzględnia różnicę warunków tworzenia popiołu w palenisku i w laboratorium) dla kotłów pyłowych, a = 0.85.

7 BILANS ENERGII Podstawowe równanie bilansu energii: E = E + d E d, E w - energia doprowadzana do układu i wyprowadzana z niego E u - przyrost energii układu. Dla stanu ustalonego: d E w E = u d E w E, - strumień energii doprowadzonej do układu i wyprowadzonej z niego. E w Składniki energii doprowadzonej i wyprowadzonej: - praca mechaniczna - energia (praca) elektryczna - ciepło - energia strugi substancji przecinającej osłonę kontrolną E r 1 2 Er = G w + gh + i 2 G ilość substancji przechodzącej przez osłonę w prędkość strugi względem osłony h wysokość nad poziomem odniesienia g przyśpieszenie grawitacyjne i entalpia właściwa.

8 Energia substancji zawartej wewnątrz osłony kontrolnej gdzie: u energia wewnętrzna u = i p - ciśnienie bezwzględne ν - objętość właściwa. E u 1 2 = G w + gh + u 2 pν W procesach chemicznych energię chemiczną rozpatruje się jako składnik entalpii i = i f + i ch i f - entalpia fizyczna jest to przyrost entalpii od stanu w temperaturze otoczenia i pod ciśnieniem otoczenia do stanu rozpatrywanego przy stałym składzie chemicznym i f = i ( T, p) i ( T, p ) ot ot i ch - entalpia chemiczna dotyczy stanu w temperaturze otoczenia i pod ciśnieniem otoczenia. i = i ch i = i + i f ( T, p ) ot ot ( T, p ) ot ot

9 Liczba stanów odniesienia entalpii chemicznej jest równa liczbie pierwiastków uczestniczących w reakcjach chemicznych. Dla każdego pierwiastka przyjmuje się odrębną substancję odniesienia. Dla każdego związku chemicznego rozpatrywanych pierwiastków sformułować można równanie reakcji odniesienia. Przykład: Substancjami odniesienia pierwiastków C, H, O, Ca są odpowiednio: CO 2, H 2 O, O 2, CaCO 3. Równanie reakcji odniesienia związku Ca(OH) 2 : Ca (OH) 2 + CO 2 Ca CO 3 + H 2 O CO 2 - dodatkowa substancja odniesienia Ca CO 3, H 2 O - wynikowe substancje odniesienia. Entalpia standardowa reakcji odniesienia: - dotyczy temperatury otoczenia i wyraża entalpię chemiczną rozpatrywanego związku chemicznego.

10 Przykład: Proces spalania Substancje odniesienia produkty zupełnego spalania. Dla pierwiastków: C, H, S, O, N substancjami odniesienia są: CO 2, H 2 O, SO 2, O 2, N 2. Entalpię chemiczną wyraża wartość opałowa: W d kj/kg czyli maksymalna ilość ciepła możliwa do uzyskania z jednostki paliwa. U w a g a : zakres stosowania wartości opałowej jest ograniczony do procesów przebiegających z udziałem pierwiastka C, H, S, O, N. Pojęciem ogólniejszym jest entalpia dewaluacji energia chemiczna względem substancji odniesienia powszechnie występujących w otaczającej przyrodzie.

11 Bilans energii przedstawić można w formie wykresu pasmowego (wykres Sankey a), na którym szerokość pasm jest proporcjonalna do poszczególnych składników bilansu.

12 WSKAŹNIKI JEDNOSTKOWEGO ZUŻYCIA ENERGII W procesach przetwarzania energii występują nieuniknione straty w postaci ciepła odprowadzanego do otoczenia oraz energii chemicznej produktów odpadowych. Zużycie energii bezpośredniej jest zawsze mniejsze od zużycia energii pierwotnej. Obliczenia dotyczące racjonalizacji użytkowania energii powinno się prowadzić za pomocą wskaźników zużycia energii bezpośredniej. Ocenę całości gospodarki energetycznej kraju dokonuje się za pomocą tzw. wskaźników skumulowanego zużycia energii. Wskaźniki jednostkowego zużycia energii bezpośredniej wykorzystuje się do porównywania różnych metod wytwarzania tego samego wyrobu oraz do oceny efektów racjonalizacji użytkowania energii. Przy podawaniu wartości wskaźnika należy sprecyzować: - metodę produkcji - rodzaj i zasięg rozpatrywanego obiektu technologicznego - rodzaj półwyrobów i surowców - zakres wykorzystania energii odpadowej - czas objęty rozważaniami - warunki eksploatacji obiektu.

13 Metoda produkcji wpływa na zużycie energii (np. inna wartość obciąża produkcję ciekłej stali dla procesu konwertorowego niż dla procesu łukowego) Obiekt technologiczny powinien obejmować wszystkie urządzenia związane bezpośrednio z rozpatrywanym procesem wytwarzania. Istotne informacje: wielkość, poziom techniczny, stopień zużycia, wydajność, stan urządzeń pomocniczych. Produkt użyteczny wymagane jednoznaczne określenie jakości oraz miejsce i sposób pomiaru ilości. Sposób zasilania energią dla każdego rodzaju energii zasilającej określa się odrębny wskaźnik jednostkowego zużycia. Wykorzystanie energii odpadowej prowadzić może do: bezpośredniej oszczędności energii napędowej lub do wytwarzania nośnika energii oddawanego do innych procesów.

14 Czas objęty rozważaniami łączne zużycie energii rozdzielić można na składniki odpowiadające: - czasowi produkcji (pr) - czasowi przygotowania produkcji (pp) - czasowi nieprzewidzianych przerw (a) - czasowi planowanych remontów (r) E N = E Npr + E Npp + E Na + E NN Warunki eksploatacji obiektu zdeterminowane są przez: - czynniki surowcowe (własności, skład chemiczny) - czynniki technologiczne (ciśnienie, temperatura, poziom automatyzacji i poziom techniczny obsługi) - czynniki konstrukcyjne (stopień zużycia obiektu, stan techniczny, wydajność urządzeń pomocniczych)

15 WSKAŹNIKI ZUŻYCIA ENERGII W PROCESACH SKOJARZONYCH Proces nazywamy skojarzonym jeśli: a) można wyróżnić produkt główny decydujący o lokalizacji i wydajności procesu b) oraz produkty uboczne zastępujące produkty główne innych procesów Zespołowy produkt główny jeśli dwa lub więcej produktów użytecznych nie zastępuje produkcji innego procesu wyspecjalizowanego. Nakłady energetyczne i finansowe na wytwarzanie produktu ubocznego należy ocenić według unikniętych nakładów w procesie zastąpionym. Jednostkowe zużycie energii na wytwarzanie produktu ubocznego: G e z e u = z = Gu G z - ilość produktu głównego procesu wyspecjalizowanego zastąpiona przez użytkowanie ilości G u produktu ubocznego G u - ilość produktu ubocznego procesu rozpatrywanego z u - stosunek zastępowania G z /G u e u, e z - jednostkowe zużycie energii na wytwarzanie produktu ubocznego i zastąpionego. z u e z

16 Użytkowanie produktu ubocznego zmniejsza nakłady na wytwarzanie produktu głównego Jeśli uwzględnimy konieczność uzdatniania produktu ubocznego wówczas: Jednostkowe zużycie energii obciążające wytwarzanie produktu głównego e g 1 = ER Gu u z uzu Gg u ( z e e ) E R - roczne zużycie energii w procesie skojarzonym G g, G u - roczna produkcja wytworu głównego oraz u- tego produktu ubocznego e uzu - jednostkowe zużycie energii na uzdatnianie u- tego produktu ubocznego.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ

WYBRANE ZAGADNIENIA Z TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Podstawowe pojęcia w termodynamice technicznej 1/1 WYBRANE ZAGADNIENIA Z TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ 1. WIADOMOŚCI WSTĘPNE 1.1. Przedmiot i zakres termodynamiki technicznej Termodynamika jest działem fizyki,

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA SPALANIA

STECHIOMETRIA SPALANIA STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia ważona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA SPALANIA

STECHIOMETRIA SPALANIA STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia waŝona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra

Bardziej szczegółowo

Termodynamika Termodynamika

Termodynamika Termodynamika Termodynamika 1. Wiśniewski S.: Termodynamika techniczna, WNT, Warszawa 1980, 1987, 1993. 2. Jarosiński J., Wiejacki Z., Wiśniewski S.: Termodynamika, skrypt PŁ. Łódź 1993. 3. Zbiór zadań z termodynamiki

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Program Analiza systemowa gospodarki energetycznej kompleksu budowlanego użyteczności publicznej

Program Analiza systemowa gospodarki energetycznej kompleksu budowlanego użyteczności publicznej W programie zawarto metodykę wykorzystywaną do analizy energetyczno-ekologicznej eksploatacji budynków, jak również do wspomagania projektowania ich optymalnego wariantu struktury gospodarki energetycznej.

Bardziej szczegółowo

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza

Bardziej szczegółowo

OCHRONA POWIETRZA. Opracował: Damian Wolański

OCHRONA POWIETRZA. Opracował: Damian Wolański OCHRONA POWIETRZA Policzenie aktualnej emisji pyłu, dwutlenku siarki SO2, tlenku węgla CO i tlenku azotu NO przeliczanego na dwutlenku azotu NO2 Opracował: Damian Wolański Wzory wykorzystywane w projekcie

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

BILANS CIEPLNY CZYNNIKI ENERGETYCZNE

BILANS CIEPLNY CZYNNIKI ENERGETYCZNE POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH Ludwik Synoradzki, Jerzy Wisialski BILANS CIEPLNY CZYNNIKI ENERGETYCZNE Jerzy Wisialski

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

PALIWO STAŁE, PALIWO CIEKŁE

PALIWO STAŁE, PALIWO CIEKŁE PALIWO STAŁE, PALIWO CIEKŁE SUBSTANCJA PALNA BALAST C S H 2 POPIÓŁ WILGOĆ PALIWO GAZOWE SUBSTANCJA PALNA BALAST C S H 2 CO 2,N 2, H 2 O SUBSTRATY PALIWO POWIETRZE KOMORA SPALANIA PRODUKTY SPALANIA S (romb)

Bardziej szczegółowo

Para wodna najczęściej jest produkowana w warunkach stałego ciśnienia.

Para wodna najczęściej jest produkowana w warunkach stałego ciśnienia. PARA WODNA 1. PRZEMIANY FAZOWE SUBSTANCJI JEDNORODNYCH Para wodna najczęściej jest produkowana w warunkach stałego ciśnienia. Przy niezmiennym ciśnieniu zmiana wody o stanie początkowym odpowiadającym

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Hessa

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Hessa Prawo zachowania energii: ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Hessa Ogólny zasób energii jest niezmienny. Jeżeli zwiększa się zasób energii wybranego układu, to wyłącznie kosztem

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne technologie dla poprawy efektywności energetycznej Audyt Energetyczny

Innowacyjne technologie dla poprawy efektywności energetycznej Audyt Energetyczny Innowacyjne technologie dla poprawy efektywności energetycznej Audyt Energetyczny Ireneusz Szczygieł Zabrze, 4 lipca 2013 Co to jest audyt energetyczny? Audyting energetyczny działanie o charakterze rzeczoznawstwa,

Bardziej szczegółowo

Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl)

Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl) TRANSPORT MASY I CIEPŁA Seminarium Transport masy i ciepła Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl) WARUNKI ZALICZENIA: 1. ZALICZENIE WSZYSTKICH KOLOKWIÓW

Bardziej szczegółowo

Technologia chemiczna. Zajęcia 2

Technologia chemiczna. Zajęcia 2 Technologia chemiczna Zajęcia 2 Podstawą wszystkich obliczeń w technologii chemicznej jest bilans materiałowy. Od jego wykonania rozpoczyna się projektowanie i rachunek ekonomiczny planowanego lub istniejącego

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA. TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki.

TERMOCHEMIA. TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki. 1 TERMOCHEMIA TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki. TERMODYNAMIKA: opis układu w stanach o ustalonych i niezmiennych w

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA

WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA WYKŁAD 3 TERMOCHEMIA Termochemia jest działem termodynamiki zajmującym się zastosowaniem pierwszej zasady termodynamiki do obliczania efektów cieplnych procesów fizykochemicznych, a w szczególności przemian

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja instalacji i urządzeń do wytwarzania i przesyłania energii cieplnej

Bardziej szczegółowo

Termochemia efekty energetyczne reakcji

Termochemia efekty energetyczne reakcji Termochemia efekty energetyczne reakcji 1. Podstawowe pojęcia termodynamiki chemicznej a) Układ i otoczenie Układ, to wyodrębniony obszar materii, oddzielony od otoczenia wyraźnymi granicami (np. reagenty

Bardziej szczegółowo

dr Dariusz Wyrzykowski ćwiczenia rachunkowe semestr I

dr Dariusz Wyrzykowski ćwiczenia rachunkowe semestr I Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Fizyczne prawa gazowe. Zad. 1. Ile cząsteczek wody znajduje się w 0,12 mola uwodnionego azotanu(v) ceru Ce(NO 3 ) 2 6H 2 O? Zad. 2. W wyniku reakcji 40,12 g rtęci

Bardziej szczegółowo

Procentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi:

Procentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi: Stechiometria Każdą reakcję chemiczną można zapisać równaniem, które jest jakościową i ilościową charakterystyką tej reakcji. Określa ono bowiem, jakie pierwiastki lub związki biorą udział w danej reakcji

Bardziej szczegółowo

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm

Bardziej szczegółowo

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO. dr inż. Anna Zielińska-Jurek Pok. 026 Ch.A.

TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO. dr inż. Anna Zielińska-Jurek Pok. 026 Ch.A. TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO dr inż. Anna Zielińska-Jurek anna_z@chem.pg.gda.pl Pok. 026 Ch.A. Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Klasyczny

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji?

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Energia Zdolność do wykonywania pracy lub do produkowania ciepła Praca objętościowa praca siła odległość 06_73 P F A W F h N m J P F A Area A ciśnienie

Bardziej szczegółowo

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 017 Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja instalacji i urządzeń do wytwarzania i przesyłania energii cieplnej

Bardziej szczegółowo

Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E

Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E ROK AKADEMICKI 2015/2016 Zad. nr 4 za 3% [2015.10.29 16:00] Ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu gazu zależy liniowo od temperatury.

Bardziej szczegółowo

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej.

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej. TEMAT: TEORIA SPALANIA Spalanie reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła. Jeżeli w procesie spalania wszystkie składniki palne

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych 1. Wielkości i jednostki stosowane do wyrażania ilości materii 1.1 Masa atomowa, cząsteczkowa, mol Masa atomowa Atomy mają

Bardziej szczegółowo

Fizyka Termodynamika Chemia reakcje chemiczne

Fizyka Termodynamika Chemia reakcje chemiczne Termodynamika zajmuje się badaniem efektów energetycznych towarzyszących procesom fizykochemicznym i chemicznym. Termodynamika umożliwia: 1. Sporządzanie bilansów energetycznych dla reakcji chemicznych

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA

TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA Termodynamika - opisuje zmiany energii towarzyszące przemianom chemicznym; dział fizyki zajmujący się zjawiskami cieplnymi. Termochemia - dział chemii zajmujący się efektami

Bardziej szczegółowo

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach 1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Bardziej szczegółowo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo Katalizator spalania DAGAS sp z.o.o Katalizator REDUXCO - wpływa na poprawę efektywności procesu spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych w różnego rodzaju kotłach instalacji wytwarzających energie

Bardziej szczegółowo

1. 1 J/(kg K) nie jest jednostką a) entropii właściwej b) indywidualnej stałej gazowej c) ciepła właściwego d) pracy jednostkowej

1. 1 J/(kg K) nie jest jednostką a) entropii właściwej b) indywidualnej stałej gazowej c) ciepła właściwego d) pracy jednostkowej 1. 1 J/(kg K) nie jest jednostką a) entropii właściwej b) indywidualnej stałej gazowej c) ciepła właściwego d) pracy jednostkowej 2. 1 kmol każdej substancji charakteryzuje się taką samą a) masą b) objętością

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE WYKRESU INDYKATOROWEGO I TEORETYCZNEGO - PRZYKŁADOWY TOK OBLICZEŃ

PORÓWNANIE WYKRESU INDYKATOROWEGO I TEORETYCZNEGO - PRZYKŁADOWY TOK OBLICZEŃ 1 PORÓWNANIE WYKRESU INDYKATOROWEGO I TEORETYCZNEGO - PRZYKŁADOWY TOK OBLICZEŃ Dane silnika: Perkins 1104C-44T Stopień sprężania : ε = 19,3 ε 19,3 Średnica cylindra : D = 105 mm D [m] 0,105 Skok tłoka

Bardziej szczegółowo

Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe.

Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe. Kurs energetyczny G2 (6 godzin zajęć) Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe. Zakres uprawnień: a. piece przemysłowe o mocy powyżej 50 kw; b. przemysłowe

Bardziej szczegółowo

5.5. Możliwości wpływu na zużycie energii w fazie wznoszenia

5.5. Możliwości wpływu na zużycie energii w fazie wznoszenia SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 Podstawowe określenia... 13 Podstawowe oznaczenia... 18 1. WSTĘP... 23 1.1. Wprowadzenie... 23 1.2. Energia w obiektach budowlanych... 24 1.3. Obszary wpływu na zużycie energii

Bardziej szczegółowo

Termochemia elementy termodynamiki

Termochemia elementy termodynamiki Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.

Bardziej szczegółowo

Opracował: dr inż. Tadeusz Lemek

Opracował: dr inż. Tadeusz Lemek Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria i Gospodarka Wodna w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracował:

Bardziej szczegółowo

1. PIERWSZA I DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI TERMOCHEMIA

1. PIERWSZA I DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI TERMOCHEMIA . PIERWSZA I DRUGA ZASADA ERMODYNAMIKI ERMOCHEMIA Zadania przykładowe.. Jeden mol jednoatomowego gazu doskonałego znajduje się początkowo w warunkach P = 0 Pa i = 300 K. Zmiana ciśnienia do P = 0 Pa nastąpiła:

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH. Opracował. Dr inż. Robert Jakubowski

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH. Opracował. Dr inż. Robert Jakubowski OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (rzeczywistego) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH DANE WEJŚCIOWE : Opracował Dr inż. Robert Jakubowski Parametry otoczenia p H, T H Spręż sprężarki, Temperatura gazów

Bardziej szczegółowo

Jednostki Ukadu SI. Jednostki uzupełniające używane w układzie SI Kąt płaski radian rad Kąt bryłowy steradian sr

Jednostki Ukadu SI. Jednostki uzupełniające używane w układzie SI Kąt płaski radian rad Kąt bryłowy steradian sr Jednostki Ukadu SI Wielkość Nazwa Symbol Długość metr m Masa kilogram kg Czas sekunda s Natężenie prądu elektrycznego amper A Temperatura termodynamiczna kelwin K Ilość materii mol mol Światłość kandela

Bardziej szczegółowo

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 4

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 4 Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 4 dr hab. inż. Bartosz Zajączkowski bartosz.zajaczkowski@pwr.edu.pl Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn

Bardziej szczegółowo

Mol, masa molowa, objętość molowa gazu

Mol, masa molowa, objętość molowa gazu Mol, masa molowa, objętość molowa gazu Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Mol Mol jest miarą liczności materii. 1 mol dowolnych indywiduów

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA DREWNO POLSKIE OZE 2016

NOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA DREWNO POLSKIE OZE 2016 NOWOCZESNE KOMORY SPALANIA BIOMASY - DREWNA 2016 OPAŁ STAŁY 2 08-09.12.2017 OPAŁ STAŁY 3 08-09.12.2017 Palenisko to przestrzeń, w której spalane jest paliwo. Jego kształt, konstrukcja i sposób przeprowadzania

Bardziej szczegółowo

Kontrola procesu spalania

Kontrola procesu spalania Kontrola procesu spalania Spalanie paliw polega na gwałtownym utlenieniu składników palnych zawartych w paliwie przebiegającym z wydzieleniem ciepła i zjawiskami świetlnymi. Ostatecznymi produktami utleniania

Bardziej szczegółowo

podstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu

podstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu Podstawy obliczeń chemicznych podstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu prawo zachowania masy mówi, że w reakcji chemicznej

Bardziej szczegółowo

12.1. Proste obiegi cieplne (Excel - Solver) Proste obiegi cieplne (MathCad) Proste obiegi cieplne (MathCad) Proste obiegi cieplne

12.1. Proste obiegi cieplne (Excel - Solver) Proste obiegi cieplne (MathCad) Proste obiegi cieplne (MathCad) Proste obiegi cieplne .. Proste obiegi cieplne (Excel - Solver).. Proste obiegi cieplne (MathCad).3. Proste obiegi cieplne (MathCad).. Proste obiegi cieplne (MathCad).5. Mała elektrociepłownia - schemat.6. Mała elektrociepłownia

Bardziej szczegółowo

Bilans materiałowy TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO

Bilans materiałowy TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO TECHNOLOGIA CHEMICZNA BILANS MATERIAŁOWY I CIEPLNY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO dr inż. Anna Zielińska-Jurek annjurek@pg.gda.pl Pok. 30 Ch.A. Bilans materiałowy Podstawą wszystkich obliczeń w technologii chemicznej

Bardziej szczegółowo

3. Przyrost temperatury gazu wynosi 20 C. Ile jest równy ten przyrost w kelwinach?

3. Przyrost temperatury gazu wynosi 20 C. Ile jest równy ten przyrost w kelwinach? 1. Która z podanych niżej par wielkości fizycznych ma takie same jednostki? a) energia i entropia b) ciśnienie i entalpia c) praca i entalpia d) ciepło i temperatura 2. 1 kj nie jest jednostką a) entropii

Bardziej szczegółowo

PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza

PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne

Bardziej szczegółowo

4. ODAZOTOWANIE SPALIN

4. ODAZOTOWANIE SPALIN 4. DAZTWANIE SPALIN 4.1. Pochodzenie tlenków azotu w spalinach 4.2. Metody ograniczenia emisji tlenków azotu systematyka metod 4.3. Techniki ograniczania emisji tlenków azotu 4.4. Analiza porównawcza 1

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do techniki ćwiczenia energia, sprawność, praca

Wprowadzenie do techniki ćwiczenia energia, sprawność, praca Wprowadzenie do techniki ćwiczenia energia, sprawność, praca Energia zdolność do wywoływania zmian (działań) to funkcja stanu, której wartość zależy od parametrów stanu i jest zachowywana tak długo, jak

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (SILNIK IDEALNY) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH

OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (SILNIK IDEALNY) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH OBLICZENIA SILNIKA TURBINOWEGO ODRZUTOWEGO (SILNIK IDEALNY) PRACA W WARUNKACH STATYCZNYCH DANE WEJŚCIOWE : Parametry otoczenia p H, T H Spręż sprężarki π S, Temperatura gazów przed turbiną T 3 Model obliczeń

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Podstawy termodynamiki Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MIC-1-206-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Ciepła Specjalność: - Poziom studiów:

Bardziej szczegółowo

... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów. ... Nazwa szkoły, miejscowość. I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09

... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów. ... Nazwa szkoły, miejscowość. I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09 ......... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów KOPKCh... Nazwa szkoły, miejscowość I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09 ETAP III 28.02.2009 r. Godz. 10.00-13.00 Zadanie 1 (10 pkt.) ( postaw

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

BILANSE ENERGETYCZ1TE. I ZASADA TERMODYNAMIKI

BILANSE ENERGETYCZ1TE. I ZASADA TERMODYNAMIKI BILANSE ENERGETYCZ1TE. I ZASADA TERMODYNAMIKI 2.1. PODSTAWY TEORETYCZNE Sporządzenie bilansu energetycznego układu polega na określeniu ilości energii doprowadzonej, odprowadzonej oraz przyrostu energii

Bardziej szczegółowo

ANALIZA TERMOGRAWIMETRYCZNA W ZASTOSOWANIU DO BADAŃ PROCESU PIROLIZY WĘGLA

ANALIZA TERMOGRAWIMETRYCZNA W ZASTOSOWANIU DO BADAŃ PROCESU PIROLIZY WĘGLA Marek Ściążko Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze Seminarium Netzsch Zastosowanie metod termoanalitycznych w obszarach energii i paliw CE AGH, Kraków, 218r. ANALIZA TERMOGRAWIMETRYCZNA W ZASTOSOWANIU

Bardziej szczegółowo

Zał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza

Zał.3B. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Zał.3B Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia emisji zanieczyszczeń do powietrza Wrocław, styczeń 2014 SPIS TREŚCI 1. Wytyczne w zakresie określenia ilości ograniczenia lub uniknięcia

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po

Bardziej szczegółowo

Plan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów

Plan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów Plan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów Dział: Reakcje chemiczne. Podstawy obliczeń chemicznych. Kl. I LO Nr programu DKOS-4015-33-02 Nr zad. Sprawdzane wiadomości iumiejętności

Bardziej szczegółowo

GAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych.

GAZ DOSKONAŁY. Brak oddziaływań między cząsteczkami z wyjątkiem zderzeń idealnie sprężystych. TERMODYNAMIKA GAZ DOSKONAŁY Gaz doskonały to abstrakcyjny, matematyczny model gazu, chociaż wiele gazów (azot, tlen) w warunkach normalnych zachowuje się w przybliżeniu jak gaz doskonały. Model ten zakłada:

Bardziej szczegółowo

Podstawowymi składnikami paliw są następujące pierwiastki: C, H, S oraz pierwiastki niepalne jak O, N oraz nieznaczne ilości związków mineralnych.

Podstawowymi składnikami paliw są następujące pierwiastki: C, H, S oraz pierwiastki niepalne jak O, N oraz nieznaczne ilości związków mineralnych. ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z GEWiŚ Cz. I 1. Klasyfikacja, rodzaj i spalanie paliw Paliwami nazywamy substancje zawierające określony związek chemiczny lub mieszaniny różnych pierwiastków i związków chemicznych,

Bardziej szczegółowo

Temodynamika Roztwór N 2 i Ar (gazów doskonałych) ma wykładnik adiabaty κ = 1.5. Określić molowe udziały składników. 1.7

Temodynamika Roztwór N 2 i Ar (gazów doskonałych) ma wykładnik adiabaty κ = 1.5. Określić molowe udziały składników. 1.7 Temodynamika Zadania 2016 0 Oblicz: 1 1.1 10 cm na stopy, 60 stóp na metry, 50 ft 2 na metry. 45 m 2 na ft 2 g 40 cm na uncję na stopę sześcienną, na uncję na cal sześcienny 3 60 g cm na funt na stopę

Bardziej szczegółowo

Efekt ekologiczny modernizacji

Efekt ekologiczny modernizacji Efekt ekologiczny modernizacji Gradowa 11 80-802 Gdańsk Miasto na prawach powiatu: Gdańsk województwo: pomorskie inwestor: wykonawca opracowania: uprawnienia wykonawcy: data wykonania opracowania: numer

Bardziej szczegółowo

Kontakt,informacja i konsultacje

Kontakt,informacja i konsultacje Kontakt,informacja i konsultacje Chemia A ; pokój 307 elefon: 347-2769 E-mail: wojtek@chem.pg.gda.pl tablica ogłoszeń Katedry Chemii Fizycznej http://www.pg.gda.pl/chem/dydaktyka/ lub http://www.pg.gda.pl/chem/katedry/fizyczna

Bardziej szczegółowo

Termodynamika techniczna i chemiczna, 2015/16, zadania do kol. 1, zadanie nr 1 1

Termodynamika techniczna i chemiczna, 2015/16, zadania do kol. 1, zadanie nr 1 1 Termodynamika techniczna i chemiczna, 2015/16, zadania do kol. 1, zadanie nr 1 1 [Imię, nazwisko, grupa] prowadzący 1. Obliczyć zmianę entalpii dla izobarycznej (p = 1 bar) reakcji chemicznej zapoczątkowanej

Bardziej szczegółowo

Liczba cząsteczek w 1 molu. Liczba atomów w 1 molu. Masa molowa M

Liczba cząsteczek w 1 molu. Liczba atomów w 1 molu. Masa molowa M Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - liczba Avogadro, mol, masa molowa, molowa objętość gazów, obliczenia stechiometryczne + zadania z rozwiązaniami I. Podstawowe definicje 1. Masa atomowa - masa atomu

Bardziej szczegółowo

A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów

A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość

Bardziej szczegółowo

1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru

1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru 1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji

ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został

Bardziej szczegółowo

Wykład 10 Równowaga chemiczna

Wykład 10 Równowaga chemiczna Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości

Bardziej szczegółowo

Przemiany substancji

Przemiany substancji Przemiany substancji Poniżej przedstawiono graf pokazujący rodzaje przemian jaki ulegają substancje chemiczne. Przemiany substancji Przemiany chemiczne Przemiany fizyczne Objawy: - zmiania barwy, - efekty

Bardziej szczegółowo

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH 1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)

Bardziej szczegółowo

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji?

Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Energia Zdolność do wykonywania pracy lub produkowania ciepła Praca objętościowa praca siła odległość 06_73 P F A W F h N m J P F A Area A ciśnienie siła/powierzchnia

Bardziej szczegółowo

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana

G Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni) przemysłowej. Nr turbozespołu zainstalowana MINISTERSTWO GOSPODARKI pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G 10.3 Sprawozdanie o mocy i produkcji energii elektrycznej i ciepła elektrowni (elektrociepłowni)

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i TSP DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i TSP DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i TSP DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2015 rok luty 2017 SPIS

Bardziej szczegółowo

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/ Załącznik nr 2 Załącznik nr 2-5 - WZÓR WYKAZU ZAWIERAJĄCEGO INFORMACJE O ILOŚCI I RODZAJACH GAZÓW LUB PYŁÓW WPROWADZANYCH DO POWIETRZA, DANE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH OKREŚLONO TE ILOŚCI, ORAZ INFORMACJE O

Bardziej szczegółowo

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0

Bardziej szczegółowo

Pytania zaliczeniowe z Gospodarki Skojarzonej w Energetyce

Pytania zaliczeniowe z Gospodarki Skojarzonej w Energetyce Pytania zaliczeniowe z Gospodarki Skojarzonej w Energetyce Temperatura jest miarą: a) ilości energii, b) Ilości ciepła c) Intensywności energii Gaz doskonały jest: a) najlepszy, b) najbardziej odpowiadający

Bardziej szczegółowo

a. Dobierz współczynniki w powyższym schemacie tak, aby stał się równaniem reakcji chemicznej.

a. Dobierz współczynniki w powyższym schemacie tak, aby stał się równaniem reakcji chemicznej. Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3 H 5 N 3 O 9 ) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: C 3 H 5 N 3 O 9 (c) N 2 (g) + CO 2 (g) + H 2 O (g) + O 2 (g) H rozkładu = - 385 kj/mol

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,

Bardziej szczegółowo

Opracował: mgr inż. Maciej Majak. czerwiec 2010 r. ETAP I - BUDOWA KOMPLEKSOWEJ KOTŁOWNI NA BIOMASĘ

Opracował: mgr inż. Maciej Majak. czerwiec 2010 r. ETAP I - BUDOWA KOMPLEKSOWEJ KOTŁOWNI NA BIOMASĘ OBLICZENIE EFEKTU EKOLOGICZNEGO W WYNIKU PLANOWANEJ BUDOWY KOTŁOWNI NA BIOMASĘ PRZY BUDYNKU GIMNAZJUM W KROŚNIEWICACH WRAZ Z MONTAŻEM KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH I INSTALACJI SOLARNEJ WSPOMAGAJĄCYCH PRZYGOTOWANIE

Bardziej szczegółowo

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut

Szkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut Szkolny konkurs chemiczny Grupa B Czas pracy 80 minut Piła 1 czerwca 2017 1 Zadanie 1. (0 3) Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie: elektrony rozmieszczone

Bardziej szczegółowo

4. Przyrost temperatury gazu wynosi 20 C. W kelwinach przyrost ten jest równy

4. Przyrost temperatury gazu wynosi 20 C. W kelwinach przyrost ten jest równy 1. Która z podanych niżej par wielkości fizycznych ma takie same jednostki? a) energia i entropia b) ciśnienie i entalpia c) praca i entalpia d) ciepło i temperatura 2. 1 bar jest dokładnie równy a) 10000

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Konwersji Energii SILNIK SPALINOWY

Laboratorium z Konwersji Energii SILNIK SPALINOWY Laboratorium z Konwersji Energii SILNIK SPALINOWY 1. Wstęp teoretyczny Silnik spalinowy to maszyna, w której praca jest wykonywana przez gazy spalinowe, powstające w wyniku spalania paliwa w przestrzeni

Bardziej szczegółowo

EKOZUB Sp. z o.o Żerdziny, ul. Powstańców Śl. 47 Tel ; Prelegent: mgr inż.

EKOZUB Sp. z o.o Żerdziny, ul. Powstańców Śl. 47 Tel ; Prelegent: mgr inż. SERDECZNIE WITAMY Temat wystąpienia: Paleniska rusztowe w aspekcie dotrzymania norm emisji zanieczyszczeń po 2016r. Palenisko rusztowe najbardziej rozpowszechniony sposób spalania węgla w ciepłownictwie

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.

BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. 1. Którą mieszaninę można rozdzielić na składniki poprzez filtrację; A. Wodę z octem. B. Wodę z kredą. C. Piasek z cukrem D. Wodę

Bardziej szczegółowo

Emisja i wskaźniki emisji zanieczyszczeń powietrza dla celów monitoringu stanu jakości powietrza oraz POP (wybrane zagadnienia)

Emisja i wskaźniki emisji zanieczyszczeń powietrza dla celów monitoringu stanu jakości powietrza oraz POP (wybrane zagadnienia) Emisja i wskaźniki emisji zanieczyszczeń powietrza dla celów monitoringu stanu jakości powietrza oraz POP (wybrane zagadnienia) Aleksander Warchałowski Katarzyna Bebkiewicz Warszawa, wrzesień 2011 WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12

Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12 Podstawowe pojęcia Masa atomowa (cząsteczkowa) - to stosunek masy atomu danego pierwiastka chemicznego (cząsteczki związku chemicznego) do masy 1/12 atomu węgla 12 C. Mol - jest taką ilością danej substancji,

Bardziej szczegółowo