Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania

Transkrypt

1 Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania INFORMACJA O WYNIKACH KONTROLI PRZEPROWADZONYCH W 2008 ROKU W ZAKRESIE LEGALNOŚCI ZABUDOWY NA TERENACH RODZINNYCH OGRODÓW DZIAŁKOWYCH W POZNANIU Poznań, luty 2009 roku

2 1. Uwarunkowania prawne Na wstępie przedstawiam podstawy prawne, które mają zastosowanie do stanów faktycznych występujących na działkach w Rodzinnych Ogrodach Działkowych. W aktualnie obowiązującej ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz.1118 z późn. zm.) kwestia zabudowy na działkach w ROD uregulowana jest w art. 29 ust. 1, pkt 4, który mówi, Ŝe pozwolenia na budowę nie wymaga budowa altan i obiektów gospodarczych na działkach w ROD o powierzchni zabudowy do 25 m² w miastach i do 35 m² poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich. Artykuł 30 ust.1, pkt.1 wyŝej przywołanej ustawy zwalnia obiekty o ww. parametrach z obowiązku dokonania zgłoszenia zamiaru ich budowy w organie administracji architektoniczno budowlanej. Wymieniona ustawa weszła w Ŝycie w dniu 01 stycznia 1995 roku i w związku z tym wszystkie obiekty, które powstawały na działkach w ROD od tej daty do chwili obecnej, podlegają jej przepisom. W tej sytuacji części altan, które przekraczają wyŝej opisaną powierzchnię, a wybudowane zostały po dniu 01 stycznia 1995 r. bez pozwolenia na budowę stanowią tzw. samowolę budowlaną i podlegają sankcjom art. 48 wyŝej przywołanej ustawy Prawo budowlane. Natomiast altany, które powstały przed dniem 01 stycznia 1995 roku na podstawie art. 103 ust. 2 wyŝej przywołanej ustawy Prawo budowlane podlegają przepisom dotychczasowym. Przepisami dotychczasowymi były ustawa z dnia 24 października 1974 r. (Dz.U. Z 1974 r. Nr 38, poz.229) Prawo budowlane oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 roku w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego (Dz. U. z 1975 r. Nr 8, poz. 48 z późn. zm.). Szczegółowa regulacja dotycząca budowy altan na ówczesnych Pracowniczych Ogrodach Działkowych zawarta była w przytoczonym wyŝej rozporządzeniu z 20 lutego 1975 roku, które w 44 ust. 2, pkt. 1 mówiło, Ŝe pozwolenia na budowę nie wymaga budowa altanek nieprzystosowanych do stałego zamieszkania na działkach w pracowniczych ogrodach działkowych. Niemniej przepisy wówczas obowiązujące nie definiowały pojęcia altanki i w związku z tym w postępowaniach prowadzonych w Inspektoracie altanka utoŝsamiana jest mimo zdrobnienia z uŝywaną aktualnie przez ustawodawcę nazwą altana. RównieŜ w aktualnych przepisach ustawodawca nie zdefiniował tego pojęcia, jednak odnosząc się do przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz z późn. zm.), która w art.13 ust. 4 mówi, Ŝe działka w ROD przeznaczona jest do zaspokajania potrzeb uŝytkownika i jego rodziny w zakresie wypoczynku i rekreacji oraz prowadzenia upraw ogrodniczych, z wyłączeniem potrzeb mieszkaniowych i wykonywania działalności gospodarczej. NaleŜy zatem przyjąć, Ŝe obiekt będący altaną moŝe być budynkiem w rozumieniu przepisów prawa budowlanego i posiadać wewnątrz wyposaŝenie, które umoŝliwia uŝytkownikom działki całodzienny pobyt jednak z załoŝeniem, Ŝe wyposaŝenie to nie powinno być wykorzystywane przez uŝytkownika działki do stałego zamieszkiwania. Zestawiając takie rozumienie pojęcia altanki z faktem braku określenia przez ustawodawcę w przepisach obowiązujących przed dniem 01 stycznia 1995 r., maksymalnej powierzchni zabudowy altanki, do której jej budowa zwolniona była z wymogu uzyskania pozwolenia na budowę przyjmuje się, Ŝe nawet jeŝeli powierzchnia zabudowy takiej altanki przekracza 25 m² to nie ma podstaw, aby

3 traktować taki obiekt jako samowolę budowlaną. W związku z tym postępowania w których ustalono, Ŝe altana przekraczająca powierzchnię zabudowy 25 m² powstała przed 01 stycznia 1995 r., podlegają umorzeniu jako bezprzedmiotowe. 2. Skala problemu oraz bezpośrednie przyczyny podjęcia systemowych działań, mających na celu przywrócenie porządku prawnego na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych w Poznaniu Do roku 2007 w Inspektoracie prowadzono postępowania administracyjne dotyczące budowy nowych, jak i rozbudowy juŝ istniejących altan na terenach ROD w niewielkiej ilości, poniewaŝ sprawy te inicjowane były pojedyńczymi zawiadomieniami poszczególnych działkowców, których liczba nie przekraczała kilkunastu na rok. Jednak sytuacja ta uległa diametralnej zmianie od drugiego kwartału 2007 roku. Począwszy od maja 2007 roku zaczęły wpływać do Inspektoratu zbiorowe wnioski zawierające prośbę o skontrolowanie większej liczby działek. Pierwszy z takich wniosków, pochodzący od mieszkańca miasta zawierał prośbę o skontrolowanie wszystkich działek pod kątem zgodności ich zabudowy z przepisami Prawa budowlanego na jednym z ROD w Poznaniu, w którego skład wchodzi 147 działek. Następnie w miesiącach lipiec, sierpień, wrzesień 2007 r. wpłynęły do Inspektoratu trzy wnioski dotyczące największego w Poznaniu ROD Camping przy ul. Złotowskiej, mówiące o nie respektowaniu Prawa budowlanego przez uŝytkowników, w sumie 17 działek. Do kontroli, jako pierwsze przewidziane zostały działki na terenie ROD Camping. Kontrole te rozpoczęto w dniu 14 grudnia 2007 roku. Skutkiem pierwszych kontroli było zbiorowe zawiadomienie z dnia 19. grudnia 2007 r. pochodzące od uŝytkowników kontrolowanych działek, w którym wskazali oni na kolejnych 15 działek uŝytkowanych przez innych członków ROD Camping. W roku 2008 nadal wpływały wnioski o dokonanie kontroli działek na terenach róŝnych ROD, ale przede wszystkim dotyczyły one ROD Camping oraz drugiego co do wielkości ROD na terenie miasta Poznania tj. ROD "Złotowska II" przy ul. Złotowskiej. Przykładem moŝe być wniosek kilkudziesięciu działkowców oraz członków zarządu ROD Camping z kwietnia 2008 r. kierowany do Prezydenta Miasta Poznania, zawierający wniosek o skontrolowanie wszystkich działek na tym ROD. JeŜeli chodzi natomiast o ROD "Złotowska II", to pismem z lutego 2008 r. Okręgowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców w Poznaniu wniósł prośbę o skontrolowanie 25 działek, na których znajdują się ponadnormatywne altany. 3. Zakres i formy czynności podjętych przez inspektorów Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania W związku z przewidywaną dalszą eskalacją konfliktów na terenie ROD Camping, który jest największym ogrodem w Poznaniu (na jego terenie znajduje się 1090 działek) oraz systematycznie wpływającymi zawiadomieniami dotyczącymi innych ROD z terenu miasta, które pozwalały sądzić, Ŝe skala samowolnych inwestycji na terenach ROD jest olbrzymia postanowiliśmy podejść do tego zagadnienia w sposób systemowy. Ustalono na wstępie, Ŝe na terenie miasta Poznania znajduje się 90 Rodzinnych Ogrodów Działkowych, w skład których wchodzi łącznie prawie 19 tysięcy działek. W tej sytuacji w dniu 20 grudnia 2007 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanegon dla Miasta

4 Poznania, Paweł Łukaszewski zatwierdził Program działania Oddziału Orzecznictwa Administracyjnego Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania na 2008 rok w zakresie kontroli problemowych. Program ten określał, Ŝe celem kontroli problemowych na terenach ROD będzie przede wszystkim zahamowanie coraz powszechniejszego zjawiska nieprzestrzegania przepisów ustawy Prawo budowlane, przejawiającego się przekraczaniem przez uŝytkowników poszczególnych działek 25m² powierzchni zabudowy altan, których budowa do takiej wielkości na terenach miast zwolniona jest z wymogu uzyskania zarówno pozwolenia na budowę, jak i dokonania zgłoszenia zamiaru ich budowy w organie administracji architektoniczno - budowlanej. Ponadto program ten zakładał, Ŝe z uwagi na bardzo duŝą liczbę działek, a co za tym idzie, procentowo licząc, potencjalnie duŝą liczbę przypadków wymagających przeprowadzenia postępowania administracyjnego będącego konsekwencją samowoli budowlanej, działania Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania prowadzone będą w liczbie adekwatnej do jego moŝliwości finansowych i kadrowych. Określono, Ŝe Oddział Orzecznictwa Administracyjnego Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania przeprowadzać będzie w kaŝdym kwartale 2008 roku 15 kontroli na terenach ROD. Ponadto w ramach działań prewencyjnych Zastępca Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania oraz kierownik Oddziału Orzecznictwa Administracyjnego wzięli udział w dwóch spotkaniach w dniach 14 i 21 stycznia 2008 r. w siedzibie Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Poznaniu przy ul. Umultowskiej 1, których celem było omówienie z prezesami i członkami zarządów ROD zagadnień związanych z przestrzeganiem przepisów Prawa budowlanego na terenach ROD. 4. Wyniki dotychczasowych kontroli ogrodów działkowych Ogółem kontrolami objęto 89 obiektów na terenach 7 Rodzinnych Ogrodów Działkowych, w tym : ROD "Złotowska II" przy ul. Złotowskiej, ROD "Camping" przy ul. Złotowskiej, ROD im. M. Kopernika przy ul. Czechosłowackiej, ROD im. 2 Armii WP przy ul. Bukowskiej, ROD "Darzynka" przy ul. Sępia/Majakowskiego, ROD "Pod Kasztanami" przy ul. Silniki, ROD "Wichrowa" przy ul. Wichrowej. Spośród 89 kontroli na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych 65 odbyło się po uprzednim, pisemnym zawiadomieniu uŝytkownika, natomiast 24 odbyły się w sposób niezapowiedziany. W sumie z 89 skontrolowanych obiektów 33 okazały się samowolą budowlaną, 16 wymaga dokonania dodatkowych wyjaśnień, a 40 nie daje podstaw do dalszych działań nadzoru budowlanego, poniewaŝ nie narusza przepisów Prawa budowlanego.

5 5. Wnioski oraz plany na 2009 rok Na wstępie naleŝy stwierdzić, Ŝe problemowe podejście do legalności zabudowy na terenach ROD, które spowodowało systematyczne przeprowadzanie kontroli pojedyńczych działek moŝna uznać za dotąd niepraktykowane. Takie stwierdzenie moŝna sformułować na podstawie znikomej ilości orzecznictwa sądów administracyjnych, dotyczącego tej problematyki. Bardzo pozytywnym przejawem naszych działań jest dobra współpraca Inspektoratu z członkami zarządów kontrolowanych ROD oraz z przedstawicielami Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Poznaniu. Wspomagają oni kontrole od strony organizacyjnej i udzielają wyczerpujących informacji, które są w ich posiadaniu. Natomiast nawarstwienie się licznych przypadków samowoli budowlanych na terenach ROD jest skutkiem zjawiska, które moŝna nazwać wieloletnim, "cichym przyzwoleniem" na nierespektowanie zarówno przepisów ustawy Prawo budowlne, jak i ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych oraz przepisów związkowych, tj. statutu PZD i regulaminów konkretnych Rodzinnych Ogrodów Działkowych. Jednak skutkiem rozpoczęcia systematycznych kontroli na terenach ROD w Poznaniu jest to, Ŝe ogólna świadomość prawna działkowców jak i członków zarządów poszczególnych ROD zaczyna niewątpliwie wzrastać, a równocześnie zapoczątkowane zostało zanikanie wśród działkowców powszechnego przeświadczenia o bezkarności samowolnych działań. Ponadto Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców dała wyraz swojej dezaprobaty na samowolne działania na terenach ROD poprzez uchwalenie w dniu 26 listopada 2008 r. trzech uchwał, będących skutkiem informacji docierających do Polskiego Związku Działkowców w Warszawie o rozpowszechniającym się zjawisku samowoli budowlanch na terenach ROD w kraju. Uchwały te, to: Uchwała Nr 1/V/2008 w sprawie budownictwa ponadnormatywnego na działkach w ROD, Uchwała Nr 2/ V/2008 w sprawie zakazu zamieszkiwania i meldowania na terenach działek w rodzinnych ogrodach działkowych i Uchwała Nr 3/V/2008 w sprawie interpretacji statutu PZD. Podsumowując pierwszy rok działań Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego dla Miasta Poznania w zakresie kontroli problemowych, dotyczących sprawdzania legalności zabudowy w Rodzinnych Ogrodach Działkowych naleŝy stwierdzić, Ŝe przyniósł on konkretne juŝ skutki. I to nie tylko wynikające z naszych przedsięwzięć, ale takŝe z powodu zainicjowania działań porządkujących obecny stan przez władze związkowe działkowców róŝnych szczebli. Bez tego - sankcjonowanie juŝ powstałych samowoli budowlanych oraz zapobieganie powstawaniu nowych skazane byłyby na niepowodzenie. Tym samym rozpoczęty został długotrwały proces porządkowania zabudowy na terenach ROD w Poznaniu. W związku z tym w roku 2009 kontynuowane będą działania kontrolne na terenach poszczególnych ROD w liczbie podobnej do ubiegłorocznej. Opracował : Jerzy Plejer Kierownik Oddziału Orzecznictwa Administracyjnego PINB dla Miasta Poznania

6