Obraz siebie i samoocena mają olbrzymi wpływ na funkcjonowanie człowieka.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Obraz siebie i samoocena mają olbrzymi wpływ na funkcjonowanie człowieka."

Transkrypt

1 92 Psychologia sportu Obraz siebie i samoocena mają olbrzymi wpływ na funkcjonowanie człowieka. Tancerzy obraz własny Badania opisane w artykule miały na celu określenie obrazu siebie realnego i idealnego u osób tańczących profesjonalnie i amatorsko. 180 badanych (po 90 kobiet i mężczyzn) podzielonych na 3 grupy: tancerzy sportowych, amatorów (członków studenckich klubów tańca towarzyskiego) oraz nie tańczących (grupa kontrolna) przebadano testem ACL (Adjective Check List) H. G. Gougha i A. B. Helibruna w dwu wersjach: Jaki jesteś? oraz Jaki chciałbyś być?. Uzyskano wyniki wskazujące, iż uprawianie sportowych tańców towarzyskich wspomagać może rozwój osobowości. Nie można jednak wykluczyć trafności hipotezy, że to ludzie o większej potrzebie osiągnięć i lepszym zorganizowaniu wewnętrznym wybierają tę dyscyplinę sportu. SŁOWA KLUCZOWE: psychologia obraz siebie samoocena sportowy taniec towarzyski. Wprowadzenie Problematyka obrazu siebie, którą interesują się psycholodzy, pedagodzy, socjolodzy, stanowi ważny dział dociekań i analiz we współczesnych naukach Z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. społecznych. Wprowadzona została przez ojca amerykańskiej psychologii Williama Jamesa w 1980 roku w książce Principles of Psychology. James uważał, że ja to świadomość samego siebie, całość procesów psychicznych, ale również to wszystko, co nazywamy swoim własnym, a więc nie tylko swoje Sport Wyczynowy 2008, nr 1-3/

2 Tancerzy obraz własny 93 ciało, ale także posiadane rzeczy, przyjaciele, rodzina (7, s. 11). Wyróżniając I, czyli ja jako podmiot aktywnie poznający i me, ja jako przedmiot poznawany, James zapoczątkował w psychologii nurt zajmujący się pojęciem ja, a tym samym obrazem siebie. Carl Rogers wyróżnił później ja realne, które mówi o tym, jaką osobą się widzi, oraz ja idealne, mówiące, jaką osobą chciałoby się być. Właściwie od samego początku psychologowie starali się dociec, jak obraz siebie i samoocena wpływają na funkcjonowanie człowieka. W wyniku badań stwierdzono, że określają one sposób zachowania się osoby, przewidywalność jej zachowań, a także adaptację do społeczeństwa. Osoby z pozytywną samooceną i spójną koncepcją siebie mają być dobrze przystosowane do funkcjonowania w sytuacjach społecznych i poznawczych. Pewne trudności w tym względzie można dostrzec natomiast u osób ze znacznie zawyżoną lub zaniżoną samooceną. Osoby z negatywnym obrazem siebie mają tendencje do zawierzania raczej krytykom niż pochwałom, przypisywania sobie odpowiedzialności za porażki, a za sukcesy czynnikom zewnętrznym, niskiej motywacji do osiągania czegokolwiek, gdyż ich marzenia wydają im się nieosiągalne, a one uważają się za zbyt słabe, aby cokolwiek osiągnąć w życiu. Lubią sobie utrudniać drogę, po to, aby usprawiedliwić porażkę. W życiu społecznym osoby takie unikają kontaktów, które podnosiłyby ich samoocenę, często na partnerów wybierają osoby z problemami lub uzależnione, mają też tendencję do wycofywania się z życia społecznego i stania w cieniu mimo czasem dość oczywistych talentów. Natomiast osoby z zawyżoną samooceną nie akceptują informacji negatywnych na swój temat, uważają się za idealne i perfekcyjne. Porażki przypisują czynnikom zewnętrznym, natomiast sukcesy własnej ciężkiej pracy i talentowi. W przeciwieństwie do osób z negatywnym obrazem siebie utrudniają sobie drogę, aby ich sukces był bardziej wartościowy i spektakularny. Uwielbiają być podziwiane, a swych krytyków uważają za mało inteligentnych i niegodnych uwagi (10, 13). Poniżej omawiam wyniki badań własnych nad obrazem samych siebie u osób uprawiających sportowy i rekreacyjny taniec towarzyski. Przyjęłam, że właśnie od tego obrazu zależeć może motywacja osiągnięć, wytrwałość w realizacji celów treningowych, odporność w sytuacjach stresowych, pewność siebie, a więc to, co warunkuje uzyskiwanie najlepszych wyników. Szczególnie ważnym aspektem tych badań była samoocena i to, co się z tym wiąże, umiejętność przyjmowania sukcesów i porażek oraz realistyczna ocena możliwości i umiejętności (12). Zagadnienie to ma charakter uniwersalny odnosi się właściwie do wszystkich sportów. Poznanie specyfiki funkcjonowania zawodnika, a więc obrazu siebie, potrzeb i sposobów reagowania na różne sytuacje, umożliwi profesjonalne i kompetentne wspieranie ich w radzeniu sobie ze stresem, stawianie celów czy motywowanie, a także pomoc w prze-

3 94 zwyciężaniu problemów związanych z kontuzjami czy innymi wypadkami losowymi. Metoda badań Badaniami obrazu samych siebie objęto 180 osób, po 90 kobiet i mężczyzn w wieku od 15 do 36 lat. Znaleźli się wśród nich tancerze profesjonalni z wysokimi osiągnięciami w dziedzinie sportowego tańca towarzyskiego (klasy taneczne B, A, S), tancerze amatorzy ze studenckich zespołów tanecznych, oraz młodzież nie biorąca udziału w żadnych treningach tanecznych, stanowiąca grupę odniesienia dla badanych wymienionych wcześniej (grupa kontrolna). W badaniach wykorzystano Test Przymiotnikowy ACL (Adjective Check List) H. G. Gougha i A. B. Helibruna, metodę kwestionariuszową, opartą na samoopisie. Pod względem zastosowań oraz budowy i sposobu obliczania wyników test ten jest bliski skalom obserwacyjnym, inwentarzom samooceny, Q-sortom, a także skalom do badania osobowości, jak WISKAD czy CPI (2). Zawiera listę 300 przymiotników, spośród których badany wybiera te, które go określają. Podstawowe pytania, na jakie odpowiada, to: Jaki jesteś? oraz Jaki chciałbyś być?. Zastosowany test odznacza się rzetelnością i trafnością, określaną za pomocą współczynnika a Crombacha. Można przyjąć, iż dla mężczyzn współczynnik ten wynosi od 0,45 do 0,93, a dla kobiet od 0,40 do 0,94. W Polsce stosuje się normy centylowe, co oznacza, że wyniki surowe przelicza się na skalę stustopniową, ze średnią 50 i odchyleniem 10. Normą są więc wyniki w zakresie od 40 do 60 centyli. Wyjątek stanowią skale: typowości (Com), gdzie średni wynik mieści się w granicach centyli oraz idealnego obrazu siebie (Iss), gdzie średni wynik waha się w granicach 70 centyla. Średnie wyniki dla wyróżnionych grup porównano ze sobą za pomocą testu ANOVA z wykorzystaniem testu posthoc Tuckeya oraz testu t-studenta. Wyniki badań W zakresie realnego obrazu siebie w grupie kobiet wystąpiły istotne różnice statystyczne w zakresie: liczby wybranych przymiotników negatywnych (Unfav), typowości (Com), potrzeby osiągnięć (Ach), dominacji (Dom), afiliacji (Aff), zaufania do siebie (S-Cfd), obrazu idealnego (Iss), dorosłego (A) 1 i dziecka adaptowanego (AC) 2. W realnym obrazie siebie u mężczyzn istotne okazały się jedynie dwie różnice w skalach: gotowości na poradę i pomoc innym (Crs) oraz zaufania do siebie (S-Cfd). W grupach tańczących profesjonalnie i amatorsko (kobiet i mężczyzn) istotnie wyższe wyniki w obrazie idealnym w stosunku do realnego wystąpiły 1 Niskie wyniki w skali dorosłego oznaczają osobę wydajną i skoncentrowaną na zobowiązaniach. 2 Wysokie wyniki w tej skali oznaczają osoby autonomiczne, skuteczne, ale również tłumiące własne uczucia i ignorujące innych ludzi.

4 Tancerzy obraz własny 95 w następujących skalach potrzeby: dominacji (Dom), wytrwałości (End), porządku (Ord), zaufania do siebie (S-Cfd), dorosłości (A); a istotnie niższe wyniki w skalach potrzeby wsparcia ze strony innych (Suc) oraz dziecka adaptowanego (AC). Kobiety tańczące amatorsko uzyskały istotnie wyższe wyniki w obrazie idealnym w porównaniu do realnego w skalach przystosowania osobistego (P-Ajd) i osobowości twórczej (Cps) oraz istotnie niższe wyniki w skalach: potrzeby poniżania się (Aba), kobiecości (Fem) oraz skali A2 (wysoka oryginalność, wysoka inteligencja). Kobiety tańczące profesjonalnie uzyskały zdecydowanie więcej istotnych różnic przy porównaniu dwu obrazów siebie. Istotnie wyższe wyniki w zakresie obrazu idealnego w stosunku do realnego uzyskały w skalach: potrzeby osiągnięć (Ach), rozumienia siebie i innych (Int), opiekowania się (Nur), afiliacji (Aff), kontaktów heteroseksualnych (Het), samokontroli (S-Cn), przystosowania osobistego (P-Ajd), osobowości twórczej (Cps), zdolności przywódczych (Mls), męskości (Mas), rodzica wychowawczego 3 (NP), dziecka wolnego 4 (FC) oraz skali A3 (niska oryginalność, niska inteligencja). Istotnie niższe wyniki w obrazie idealnym 3 Wysokie wyniki w tej skali oznaczają osoby przełamujące stereotypy, które uważają, że rutyna jest krępująca, niezadowolone z własnej sytuacji, ale też gwałtowne i mało odporne na presję społeczeństwa. 4 Wysokie wyniki w tej skali oznaczają osoby mało przedsiębiorcze i ostrożne. uzyskały w skalach potrzeby zmiany (Cha) oraz A2 (wysoka oryginalność, wysoka inteligencja). W przypadku mężczyzn zauważono odwrotną tendencję więcej istotnych różnic u tańczących amatorsko. I tak, oprócz wyników wymienionych wcześniej, uzyskali oni istotnie wyższe wyniki w zakresie obrazu idealnego w stosunku do realnego w skalach: osiągnięć (Ach), rozumienia siebie i innych (Int), kontaktów heteroseksualnych (Het), przystosowania społecznego (P-Ajd), osobowości twórczej (Cps), zdolności przywódczych (Mls), męskości (Mas), rodzica wychowawczego (NP), dziecka wolnego (FC) oraz A4 (niska oryginalność, wysoka inteligencja). Istotnie niższe wyniki uzyskali natomiast w skalach: potrzeby poniżania się (Aba) oraz gotowości na poradę i pomoc innym (Crs). Mężczyźni tańczący profesjonalnie uzyskali natomiast istotnie wyższe wyniki w zakresie obrazu idealnego w stosunku do realnego w następujących skalach: potrzeby osiągnięć (Ach), rozumienia siebie i innych (Int), opiekowania się (Nur), zdolności przywódczych (Mls), rodzica wychowawczego (NP) oraz A4 (niska oryginalność, wysoka inteligencja). Istotnie niższe wyniki uzyskali w skalach potrzeby poniżania się (Aba) oraz A2 (wysoka oryginalność, wysoka inteligencja). Dyskusja Wyniki badań wskazują na charakterystyczne cechy osobowości w poszczególnych grupach kobiet i mężczyzn.

5 96 Tancerki-amatorki wierzą w siebie, są optymistyczne i towarzyskie. Lubią przebywać z innymi ludźmi i łatwiej się przystosowują niż przedstawiciele innych grup. Są bardziej pracowite od członkiń grupy kontrolnej i bardziej ukierunkowane na cel, dążą też do wyższych osiągnięć. Opisują siebie jako przedsiębiorcze, odważne, ambitne, skuteczne i wewnętrznie zdyscyplinowane. To kobiety o tendencjach ekstrawertycznych, zadowolone z siebie, odważnie oraz ambitnie dążące do wyznaczonego celu, nie zważając na przeszkody. Można to tłumaczyć tym, że włączono je do badań ze względu na zaangażowanie w uniwersytecki ruch taneczny i uczestnictwo w zajęciach tańca towarzyskiego. Taniec amatorski zorientowany jest dużo bardziej społecznie niż taniec profesjonalny nie kładzie dużego nacisku na rozwój fizyczny i techniczny, ale na relacje społeczne (por. 1 poz. piśm.) dlatego też wyniki w zakresie potrzeby afiliacji u tańczących kobiet mogą być istotnie wyższe. Wynikiem wartym interpretacji jest również niższa liczba przymiotników negatywnych w ocenie realnego obrazu siebie wybranych przez kobiety tańczące - zarówno amatorki, jak i profesjonalistki. Potwierdzać to może tezę zawartą w literaturze (1, 5), iż osoby uprawiające sport mają istotnie wyższą ogólną samoocenę. Obraz idealny siebie kobiet tańczących amatorsko opiera się na dwóch filarach z jednej strony jest to stateczność i konwencjonalność, a z drugiej spontaniczność i twórcza inteligencja. Istnieje tu wyraźna przewaga podejścia skoncentrowanego na zadaniu, ukierunkowania na cel, wytrwałości w dążeniu do jego realizacji takimi właśnie amatorki chciałyby być. Zdaje się to zrozumiałe w dzisiejszym świecie, w którym kobieta, aby osiągnąć sukces, musi być przedsiębiorcza, skuteczna i przebojowa. Do takiego ideału dążą tańczące studentki. Tancerki profesjonalistki, podobnie jak amatorki, wykazują dużą potrzebę osiągnięć i wierzą, że mogą skutecznie dojść do postawionego sobie celu. Mają zaufanie do siebie, ambitne i przedsiębiorcze, są jednak mniej towarzyskie być może ze względu na dużą ilość czasu spędzanego na treningach, a także koncentrację na celach związanych z tańcem. Sportowy taniec towarzyski skoncentrowany jest na stronie technicznej i wytrwałym dążeniu do doskonałości, a nie jak taniec amatorski bardziej na społecznej integracji i rozwoju interpersonalnym. Jako ideał profesjonalne tancerki postrzegają osobę spokojną, cierpliwą, stabilną wewnętrznie, radosną, pełną entuzjazmu i wyrazu. Chciałyby być bardziej towarzyskie, bardziej angażować się w życie i więcej przebywać z ludźmi. Profesjonalistki stanowią więc, w przeciwieństwie do amatorek, grupę bardziej introwertywną, choć równie ambitną i skoncentrowaną na celu. Jak podają inni autorzy (por. 12) im wyższy poziom samooceny, tym większe ambicje sportowca i wyższe cele, co stanowi potwierdzenie wyników moich badań.

6 Tancerzy obraz własny 97 Mężczyźni, którzy tańczą amatorsko, w przeciwieństwie do kobiet, stanowią grupę wyciszoną, wstydliwą, o mniejszym zaufaniu do siebie. W ich przypadku uczęszczanie na zajęcia taneczne może stanowić próbę przełamania introwersji i otworzenia się na inne osoby. Ich ideał to osoba dobrze zorganizowana, czujna, rozważna i przewidująca. Chcieliby być bardziej przedsiębiorczy i wytrwali w dążeniu do celu. Wyraźne większe jest u nich dążenie do bycia towarzyskim i angażowania się w życie towarzyskie, a także bycia bardziej empatycznym i współpracującym. Mężczyźni tańczący profesjonalnie są zdecydowanie bardziej przedsiębiorczy i stanowczy. Mają zaufanie do siebie i dobrze radzą sobie w rolach przywódczych w parze to partner prowadzi i dyktuje partnerce, co ma tańczyć, tak więc stanowczość jest tu bardzo pożądaną i rozwijaną w trakcie treningu cechą. Tańczący profesjonalnie mężczyźni chcieliby być bardziej opiekuńczy, empatyczni i towarzyscy. Pojawia się u nich pragnienie większego otwarcia na innych ludzi, co świadczyć może o wyraźnie mniejszym zadowoleniu z życia towarzyskiego. Mężczyźni tańczący profesjonalnie czują również jeszcze większą potrzebę niezależności, ukierunkowania na cel i skuteczności w dążeniu do założonych celów. Ta potrzeba zorganizowania i praktyczności wynikać może z trudu godzenia niejednokrotnie wyczerpujących treningów oraz studiów (często na prestiżowych kierunkach i uczelniach) i pracy. Może również wynikać z dużych ambicji i potrzeby osiągnięć, jak u tych, którzy zdobywają najwyższe laury na turniejach w Polsce i na świecie. W parach amatorskich osobą dominującą jest partnerka, energiczna, przedsiębiorcza, towarzyska. Mężczyźni w tej grupie są natomiast wstydliwi i przytłumieni. W parach profesjonalnych nie ma aż tak wyraźnych różnic, zarówno mężczyźni, jak i kobiety charakteryzują się pewnością siebie, przedsiębiorczością i ukierunkowaniem na cel. Oznaczać to może, iż trening taneczny wspomaga rozwój osobowości. Nie można jednak wykluczyć również hipotezy, że to ludzie o większej potrzebie osiągnięć i lepszym zorganizowaniu wewnętrznym wybierają tę dyscyplinę sportu. Poznanie obrazu siebie, a także związanego z nim obrazu ciała zawodnika (por. 4), stanowi, moim zdaniem, ważny etap w pracy psychologa sportu, której celem jest wspomaganie zawodników w drodze do mistrzostwa sportowego. Pozytywna samoocena przekłada się bowiem na wysoką pewność siebie, swoich możliwości i umiejętności, jest stanem nie tylko osobowościowym, ale także poznawczym. Jak twierdzi współczesna psychologia sportu, pewność siebie jest niezbędnym warunkiem optymalnego stanu psychicznego przygotowania zawodnika do zawodów i decyduje o poziomie osiągnięć. Piśmiennictwo 1. Bowker A., Gadbois S., Cornock B.: Sports participation and self-esteem: variations as a function of gender and gender

7 98 role orientation. Sex Roles: A Journal of Research 2003, 49, Drwal R. Ł.: Adaptacja kwestionariuszy osobowości: wybrane zagadnienia i techniki. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Hall C. S., Lindzey G.: Teorie osobowości. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 4. Jakubiec B., Sękowski A.: Obraz ciała u tancerzy. Zatwierdzony do druku. Studia z psychologii w KUL (2007). 5. Koivula N.: Sport participation: Differences in motivation and actual participation due to gender typing. Journal of Sport Behavior 1999, 22, Kostrubiec B.: Obrazy postmodernizmu. Lublin Wydawnictwo Naukowe KUL. 7. Łaguna M.: Budować obraz siebie. Lublin Redakcja Wydawnictw KUL. 8. McDowell J.: Jego obraz, mój obraz. Kraków Towarzystwo Krzewienia Etyki Chrześcijańskiej. 9. Niebrzydowski L.: Psychologia wychowawcza i społeczna. Zielona Góra Wydawnictwo WSP. 10. Oleś P. K.: Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa Wydawnictwo Naukowe Scholar. 11. Pervin L. A.: Psychologia osobowości. Gdańsk GWP. 12. Sankowski T.: Wybrane psychologiczne aspekty aktywności sportowej. Poznań Wydawnictwo AWF. 13. Schutz A.: Samoocena a strategie interpersonalne [w:] J. P. Forgas, K. D. Williams, L. Wheeler (red.). Umysł społeczny (s ). Gdańsk GWP. 14. Vasta R., Haith M. M., Miller S. A.: Psychologia dziecka. Warszawa WSiP.

TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL

TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL materiał do dyspozycji klienta TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL (Adjective Check List, H. B. Gough, A.B. Heilbrun) DLA PANI X Y Warszawa, dnia 30.10.2012 roku PREZENTACJA NARZĘDZIA TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL (Adjective

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * OPIS PRZEDMIOTU

OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * OPIS PRZEDMIOTU pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * OPIS PRZEDMIOTU Kultury Fizycznej, Zdrowia i Turystyki Poziom kształcenia

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU)

OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kultury Fizycznej, Zdrowia

Bardziej szczegółowo

Nazwa zadania: Diagnoza zjawiska spożywania napojów alkoholowych

Nazwa zadania: Diagnoza zjawiska spożywania napojów alkoholowych Raport z zadania realizowanego w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii Dla Miasta Lublin w roku 2015 Nazwa zadania:

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 182 SECTIO D 2003

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 182 SECTIO D 2003 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 182 SECTIO D 2003 Katedra i Klinika Psychiatrii AM w Lublinie Department of Psychiatry Medical University of Lublin

Bardziej szczegółowo

Nauczyciel w percepcji uczniów i rodziców. Prof. dr hab. Zbigniew B. Gaś Zakład Psychoprofilaktyki i Pomocy Psychologicznej WPiP WSEI Lublin

Nauczyciel w percepcji uczniów i rodziców. Prof. dr hab. Zbigniew B. Gaś Zakład Psychoprofilaktyki i Pomocy Psychologicznej WPiP WSEI Lublin Nauczyciel w percepcji uczniów i rodziców Prof. dr hab. Zbigniew B. Gaś Zakład Psychoprofilaktyki i Pomocy Psychologicznej WPiP WSEI Lublin Funkcje kompetentnego nauczyciela funkcja modelowa to konstruktywny

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Psychologia potrzeb. Dr Monika Wróblewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia potrzeb Dr Monika Wróblewska Uniwersytet w Białymstoku 10 czerwca 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL 1. Specyfika potrzeb

Bardziej szczegółowo

Znaczenie więzi w rodzinie

Znaczenie więzi w rodzinie Znaczenie więzi w rodzinie Instytut Psychologii KUL Dagmara Musiał WPROWADZENIE Na proces budowania więzi w rodzinie można spojrzeć z wielu perspektyw naukowych Użytecznym paradygmatem jest paradygmat

Bardziej szczegółowo

dr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:

dr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG: Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie

Bardziej szczegółowo

Procedura przeprowadzania egzaminu magisterskiego w Instytucie Psychologii (obowiązująca od roku akad. 2010/11):

Procedura przeprowadzania egzaminu magisterskiego w Instytucie Psychologii (obowiązująca od roku akad. 2010/11): Procedura przeprowadzania egzaminu magisterskiego w Instytucie Psychologii (obowiązująca od roku akad. 2010/11): 1.W trakcie egzaminu magisterskiego student otrzymuje trzy pytania główne: a. Recenzent

Bardziej szczegółowo

Nazwa zadania: Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie

Nazwa zadania: Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie Raport z zadania realizowanego w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych orazgminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii Dla Miasta Lublin w roku 2015 Nazwa zadania:

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6.

Bardziej szczegółowo

to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji

to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji ze swoim otoczeniem i poczucia spełnienia się w życiu.

Bardziej szczegółowo

Raport z testu osobowościowego SOFTSkill

Raport z testu osobowościowego SOFTSkill Raport z testu osobowościowego SOFTSkill Sporządzony dla: HR 24 SP. Z O.O. / ŚCIŚLE POUFNE / Osoba badana: Jan Kowalski Data wykonania testu: 2012-07-20 Data sporządzenia raportu: 2012-07-25 i Informacje

Bardziej szczegółowo

OBRAZ SIEBIE I OBRAZ AUTORYTETU U MŁODZIEŻY

OBRAZ SIEBIE I OBRAZ AUTORYTETU U MŁODZIEŻY ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LIV, zeszyt 10 2007 BEATA PAWŁOWSKA EWA KOCIŃSKA MAŁGORZATA MAJ OBRAZ SIEBIE I OBRAZ AUTORYTETU U MŁODZIEŻY Obraz siebie jest jednym z najważniejszych elementów osobowości, regulującym

Bardziej szczegółowo

Metody terapii grupowej - opis przedmiotu

Metody terapii grupowej - opis przedmiotu Metody terapii grupowej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Metody terapii grupowej Kod przedmiotu 05.9-WP-PSP-MTG-K_pNadGenHNA7E Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii

Bardziej szczegółowo

Kariera i przedsiębiorczość

Kariera i przedsiębiorczość Kariera i przedsiębiorczość Przedsiębiorczość to zdolność do kreowania i zaspokajania swoich i cudzych potrzeb. Siłą napędową przedsiębiorczości są niezaspokojone potrzeby człowieka. Psychologiczne i socjologiczne

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Osobowościowe predyktory skutecznej sprzedaży

Wykład 4. Osobowościowe predyktory skutecznej sprzedaży Metody sprzedaży Wykład 4 Osobowościowe predyktory skutecznej sprzedaży Uwarunkowania psychologiczne Postawy Osobowość i koncepcja JA Uczenie się KONSUMENT Potrzeby i motywacja Stosunek do ryzyka Spostrzeganie

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE STUDIA STACJONARNE

PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE STUDIA STACJONARNE PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU PSYCHOLOGIA JEDNOLITE MAGISTERSKIE STUDIA STACJONARNE Filozofia z elementami logiki Psychologia mowy i języka Biologiczne podstawy zachowań Wprowadzenie do psychologii

Bardziej szczegółowo

Terminologia, definicje, ujęcia.

Terminologia, definicje, ujęcia. Terminologia, definicje, ujęcia. społeczno-kulturowa tożsamość płci płeć kulturowa Tworzony przez społeczeństwo i kulturę zespół cech i zachowań, ról płciowych i stereotypów przypisywanych kobietom i mężczyznom,

Bardziej szczegółowo

POCZUCIE ZMIANY OBRAZU SIEBIE LIDERÓW MŁODZIEŻOWYCH W WYNIKU DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH.

POCZUCIE ZMIANY OBRAZU SIEBIE LIDERÓW MŁODZIEŻOWYCH W WYNIKU DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH. dr Ewa Ziarek Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 3 w Lublinie POCZUCIE ZMIANY OBRAZU SIEBIE LIDERÓW MŁODZIEŻOWYCH W WYNIKU DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH. (Artykuł opublikowany [w:] Margasiński A., Zajęcka

Bardziej szczegółowo

Kierowanie zespołami ludzkimi Kod przedmiotu

Kierowanie zespołami ludzkimi Kod przedmiotu Kierowanie zespołami ludzkimi - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Kierowanie zespołami ludzkimi Kod przedmiotu 14.9-WP-PSD-KZL Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii

Bardziej szczegółowo

Percepcja siebie i świata uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzących z rodzin pełnych i niepełnych

Percepcja siebie i świata uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzących z rodzin pełnych i niepełnych Percepcja siebie i świata uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzących z rodzin pełnych i niepełnych Percepcja, czyli świadome reagowanie na bodziec zewnętrzny, umożliwia dziecku zdobywanie informacji

Bardziej szczegółowo

A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A

A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A VOL. XV SECTIO J 2002 Wydział Pedagogiki i Psychologii Zakład Psychologii Społecznej AGATA

Bardziej szczegółowo

Raport dla Andrew Jones

Raport dla Andrew Jones Raport dla Andrew Jones Data ukończenia 09/16/2013 RAPORT DLA Andrew Jones DATA UKOŃCZENIA 09/16/2013 SPÓJNOŚĆ - 99.2% Odpowiedzi były prawdopodobnie dokładne i zgodne z prawdą ORGANIZACJA Harrison Assessments

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania. The psychological basis of upbringing and education. Kod Punktacja ECTS* 3

KARTA KURSU. Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania. The psychological basis of upbringing and education. Kod Punktacja ECTS* 3 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania The psychological basis of upbringing and education Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator dr Michał Gacek Zespół dydaktyczny

Bardziej szczegółowo

SZKOLNE ZASADY DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 70 W ZSS NR 3 W KRAKOWIE

SZKOLNE ZASADY DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 70 W ZSS NR 3 W KRAKOWIE SZKOLNE ZASADY DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 70 W ZSS NR 3 W KRAKOWIE Opracowały: Katarzyna ZIĘTARA Halina KLISZ 1. str. 1 / 7 I. PODSTAWY PRAWNE: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

Bardziej szczegółowo

Publikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego

Publikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego Recenzent: prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar

Bardziej szczegółowo

POZIOM SAMOOCENY I OCENY ŻONY PRZEZ MĘŻCZYZN UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU

POZIOM SAMOOCENY I OCENY ŻONY PRZEZ MĘŻCZYZN UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU ROCZNIKI TEOLOGICZNE Tom LIV, zeszyt 10 2007 MARIA CHUCHRA ANTONI FERENC POZIOM SAMOOCENY I OCENY ŻONY PRZEZ MĘŻCZYZN UZALEŻNIONYCH OD ALKOHOLU Samoocena determinuje sposób funkcjonowania człowieka w różnych

Bardziej szczegółowo

Test inteligencji emocjonalnej. Katarzyna Thomas

Test inteligencji emocjonalnej. Katarzyna Thomas Test inteligencji emocjonalnej Wykresy i liczby 2013-08-01 Poufne Normy: Poland 2010 Niniejszy raport zawiera informacje i wskazówki pomocne przy rozwijaniu wiedzy i świadomości dotyczącej inteligencji

Bardziej szczegółowo

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Duchowość 1. Duchowość = religijność 2. Duchowość versus religijność

Bardziej szczegółowo

Efektywne zarządzanie kadrami w bibliotece szkoły wyższej

Efektywne zarządzanie kadrami w bibliotece szkoły wyższej Efektywne zarządzanie kadrami w bibliotece szkoły wyższej Małgorzata Bańkowska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu Zamiast wstępu. Szanuj, wymagaj, nie

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku KARTA OPISU ZAJĘĆ (SYLABUS) W CYKLU KSZTAŁCENIA 2019/2022

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku KARTA OPISU ZAJĘĆ (SYLABUS) W CYKLU KSZTAŁCENIA 2019/2022 Załącznik nr... do Uchwały Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr 4 Senatu AWFiS z dnia 23 stycznia 2019 r. Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku KARTA OPISU ZAJĘĆ (SYLABUS) W CYKLU KSZTAŁCENIA 2019/2022

Bardziej szczegółowo

ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI

ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI ROLA TRENERA W SZKOLENIU I WYCHOWANIU MŁODYCH PIŁKARZY ORAZ WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Paweł Podgórski Trener EDUKATOR ZZPN E-mail: kontakt@sport-edukacja.pl CEL GŁÓWNY w pracy z najmłodszymi CEL SZKOLENIOWY

Bardziej szczegółowo

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/5

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/5 Nazwa przedmiotu Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Nauk Społecznych Instytut Psychologii Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin tel. + 48814453340; fax: + 48814454293; e-mail: inpsych@kul.pl

Bardziej szczegółowo

DR URSZULA GEMBARA TWÓRCZOŚĆ A ROZWÓJ OSOBOWOŚCI W KONTEKŚCIE PRACY NAUCZYCIELA

DR URSZULA GEMBARA TWÓRCZOŚĆ A ROZWÓJ OSOBOWOŚCI W KONTEKŚCIE PRACY NAUCZYCIELA DR URSZULA GEMBARA TWÓRCZOŚĆ A ROZWÓJ OSOBOWOŚCI W KONTEKŚCIE PRACY NAUCZYCIELA Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plan prezentacji: 1. Rozumienie

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/2018 (skrajne daty)

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/2018 (skrajne daty) Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Psychologia aktywności

Bardziej szczegółowo

Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce

Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce Psychologia pozytywna i jej rozwój w Polsce Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma niezbyt długą historię, jednak czerpie z dokonań psychologii na przestrzeni wielu dziesięcioleci.

Bardziej szczegółowo

O Z A A N G A Ż O W A N Y M O J C O S T W I E J A N U S Z W I Ś N I E W S K I 1 9 / 0 6 /

O Z A A N G A Ż O W A N Y M O J C O S T W I E J A N U S Z W I Ś N I E W S K I 1 9 / 0 6 / J E S T E M T A T Ą, T O M O J A K A R I E R A O Z A A N G A Ż O W A N Y M O J C O S T W I E J A N U S Z W I Ś N I E W S K I 1 9 / 0 6 / 2 0 1 8 dzieci z rodzin zaangażowanych ojców mają lepszą samoocenę,

Bardziej szczegółowo

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Idealny lider grupy to ja Sztuka bycia liderem dr Anna Tomaszuk Politechnika Białostocka Wydział Inżynierii Zarządzania 11 maja 2019 r. prezentacja Czym się będziemy zajmować?

Bardziej szczegółowo

Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki

Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i

Bardziej szczegółowo

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego Recenzje: prof. dr hab. Marina Zalewska dr hab. Mariola Bidzan, prof. UG Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Adaptacja okładki i stron tytułowych: Katarzyna Juras

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pojęcia i systemy pedagogiczne. 2. KIERUNEK: Pedagogika

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pojęcia i systemy pedagogiczne. 2. KIERUNEK: Pedagogika Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pojęcia i systemy pedagogiczne 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS:

Bardziej szczegółowo

UCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W SANDOMIERZU

UCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W SANDOMIERZU Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku polskim angielskim UCZELNIANY SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ W SANDOMIERZU Załącznik do procedury nr USZJK-II KARTA

Bardziej szczegółowo

Wojciech Otrębski, Grzegorz Wiącek Instytut Psychologii KUL

Wojciech Otrębski, Grzegorz Wiącek Instytut Psychologii KUL 1 Kontekst teoretyczny diagnozy zainteresowań zawodowych i przystosowania do sytuacji pracy, czyli jak pomóc uczniowi z niepełnosprawnością umysłową w efektywnym przejściu ze szkoły na rynek pracy Wojciech

Bardziej szczegółowo

Kapitał społeczny. mgr Zofia Mockałło 2016 r.

Kapitał społeczny. mgr Zofia Mockałło 2016 r. Kapitał społeczny mgr Zofia Mockałło 2016 r. Kapitał społeczny jest kapitałem, którego wartość opiera się na wzajemnych stosunkach społecznych i zaufaniu między ludźmi. Jeden z autorów koncepcji kapitału

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pracy. Przedszkola Publicznego Nr 32. w Tarnowie. Promującego Zdrowie

Koncepcja pracy. Przedszkola Publicznego Nr 32. w Tarnowie. Promującego Zdrowie Koncepcja pracy Przedszkola Publicznego Nr 32 w Tarnowie Promującego Zdrowie Koncepcja Pracy Przedszkola Publicznego Nr 32 w Tarnowie została opracowana na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji

Bardziej szczegółowo

POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego

POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego Doradztwo zawodowe i edukacja dorosłych jako systemy wspierania rozwoju człowieka

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

A W A R E T E A M C Z Y L I S K U T E C Z N Y Z E S P Ó Ł

A W A R E T E A M C Z Y L I S K U T E C Z N Y Z E S P Ó Ł A W A R E T E A M C Z Y L I S K U T E C Z N Y Z E S P Ó Ł Aware Team Idea szkoleń Aware team to koncepcja sześciu etapów rozwoju, który z grupy roboczej potrafi stworzyć samodzielnie działający, sprawczy

Bardziej szczegółowo

Jak wykorzystać swoją uwagę do efektywnej pracy?

Jak wykorzystać swoją uwagę do efektywnej pracy? Jak wykorzystać swoją uwagę do efektywnej pracy? Wielu psychologów sportu jest zdania, że sukces można osiągnąć realizując regułę KOP, czyli, że kluczem do osiągnięcia celu są koncentracja, opanowanie

Bardziej szczegółowo

Kurs trening mentalny w sporcie - program

Kurs trening mentalny w sporcie - program Kurs trening mentalny w sporcie - program I BLOK Wprowadzenie do treningu mentalnego Trening mentalny w sporcie Metody pracy w treningu mentalnym Eneagram testy ćwiczenia 1 godz. Testy osobowości ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011

Bardziej szczegółowo

Alkohol w rodzinie zaburzone więzi

Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego

Bardziej szczegółowo

Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości

Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Konferencja Międzynarodowa Zdrowie

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT PSYCHOLOGII Minimum programowe rok akademicki 2015/ /2020. Rok studiów. Liczba godz. w sem.

INSTYTUT PSYCHOLOGII Minimum programowe rok akademicki 2015/ /2020. Rok studiów. Liczba godz. w sem. Nazwa przedmiotu Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Nauk Społecznych Instytut Psychologii Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin tel. + 48814453340; fax: + 48814454293; e-mail: inpsych@kul.pl

Bardziej szczegółowo

SYSTEM ORIENTACJI ZAWODOWEJ III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. UNII LUBELSKIEJ W LUBLINIE

SYSTEM ORIENTACJI ZAWODOWEJ III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. UNII LUBELSKIEJ W LUBLINIE SYSTEM ORIENTACJI ZAWODOWEJ III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. UNII LUBELSKIEJ W LUBLINIE CELE: Kształtowanie umiejętności samopoznania, rozpoznawania swoich możliwości i predyspozycji zawodowych Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy zachowania. wykład 1 45 E/5

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy zachowania. wykład 1 45 E/5 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Nauk Społecznych Instytut Psychologii Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin tel. + 48 81 445 33 40; fax: + 48 81 445 4293; e-mail: inpsych@kul.pl INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka

Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka OSOBOWOŚĆ Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka Jak powstała koncepcja Wielkiej Piątki? Poszukiwania podstawowych wymiarów osobowości: - leksykalne badania Allporta i Odberta, w wyniku których

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce PROGRAM ROZWIJANIA KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH. I. Wstęp Rozwój kompetencji społecznych jest niezbędnym czynnikiem warunkującym prawidłowe i dobre funkcjonowanie jednostki.

Bardziej szczegółowo

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/6. ćwiczenia 1 15 Z/1

Rok studiów. Liczba godz. w sem. Forma zal./punkty ECTS I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/6. ćwiczenia 1 15 Z/1 Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Nauk Społecznych Instytut Psychologii Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin tel. + 48 81 445 33 40; fax: + 48 81 445 4293; e-mail: inpsych@kul.pl INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Rok. sem. I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/6. Emocje i motywacje wykład 1 30 E/3 Emocje i motywacje ćwiczenia 1 30 Z/2

Rok. sem. I ROK Blok zajęć ogólnych Biologiczne podstawy wykład 1 30 E/6. Emocje i motywacje wykład 1 30 E/3 Emocje i motywacje ćwiczenia 1 30 Z/2 Nazwa przedmiotu Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Nauk Społecznych Instytut Psychologii Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin tel. + 48 81 445 33 40; fax: + 48 81 445 4293; e-mail: inpsych@kul.pl

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/ii semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3

Bardziej szczegółowo

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

KOMPETENCJE SPOŁECZNE Załącznik nr do Regulaminu przeprowadzania okresowej oceny pracowników niebędących nauczycielami akademickimi ARKUSZ OCENY NR Wypełnia: Pracownik, który nie zajmuje stanowiska kierowniczego (oceniany)

Bardziej szczegółowo

Psychologia osobowości - opis przedmiotu

Psychologia osobowości - opis przedmiotu Psychologia osobowości - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia osobowości Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-POs-Ć-S14_pNadGen9W37A Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i

Bardziej szczegółowo

1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) 2. Zachowania ludzi w organizacji (8 godz.)

1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) 2. Zachowania ludzi w organizacji (8 godz.) 1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) Kulturowe i społeczne uwarunkowania kierowania ludźmi Style kierowania Menedżer a przywódca Ewolucja koncepcji przywództwa Zachowania

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Oddział w Skierniewicach

Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Oddział w Skierniewicach Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Oddział w Skierniewicach WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Konieczność zmiany miejsc i form zatrudnienia Aktywna postawa w sferze

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE...15 I. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY PROFESJOLOGII...19

WPROWADZENIE...15 I. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY PROFESJOLOGII...19 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...15 I. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY PROFESJOLOGII...19 1.1. Historyczne źródła profesjonalizmu i profesjologii... 19 1.2. Warunki powstawania i rozwoju nowych dziedzin wiedzy i nauk...

Bardziej szczegółowo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) Kierunek: Dialog i Doradztwo Społeczne ...

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) Kierunek: Dialog i Doradztwo Społeczne ... I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu kształcenia: Psychologia wychowawcza 2. Kod modułu kształcenia 3. Rodzaj modułu kształcenia: wykład nieobowiązkowy, ćwiczenia obowiązkowe 4. Kierunek studiów: Dialog

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Pedagogiki i Psychologii Katedra Psychologii Klinicznej Psychologia. jednolite studia magisterskie stacjonarne

OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Pedagogiki i Psychologii Katedra Psychologii Klinicznej Psychologia. jednolite studia magisterskie stacjonarne OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Praktyczna diagnoza kliniczna dziecka w relacji z opiekunem wypełnia instytut/katedra Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz mistrza Jan Przewoźnik

Kwestionariusz mistrza Jan Przewoźnik Kwestionariusz mistrza Jan Przewoźnik Na następnych stronach zamieszczono stwierdzenia, który pozwolą adeptowi szachów porównać się z ludźmi osiągającymi sukcesy w sporcie oraz w biznesie. Kwestionariusz

Bardziej szczegółowo

PRYWATNOŚĆ JAKO POTRZEBA W RAMACH KONCEPCJI SIEBIE

PRYWATNOŚĆ JAKO POTRZEBA W RAMACH KONCEPCJI SIEBIE ROCZNIKI PSYCHOLOGICZNE Tom VIII, numer 2 2005 111 KATARZYNA JĘDRUSZCZAK 1 PRYWATNOŚĆ JAKO POTRZEBA W RAMACH KONCEPCJI SIEBIE Potrzeba prywatności zyskuje coraz większe zainteresowanie badaczy, zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA

WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2018/2019 SEMESTR 1 I

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Zarządzanie zasobami ludzkimi Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Człowiek w firmie czyli kto i jak tu rządzi? Style kierowania i ich wpływ na nasze życie Emilia Kijanka Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 6 marca 2013 r. EKONOMICZNY

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wartości w budowaniu więzi w rodzinie

Znaczenie wartości w budowaniu więzi w rodzinie Znaczenie wartości w budowaniu więzi w rodzinie Zofia Kończewska-Murdzek Maria Murdzek-Wierzbicka Jan Wierzbicki Psychologia jako nauka opisująca i wyjaśniająca ludzkie zachowanie oraz jego podmiotowe

Bardziej szczegółowo

Vademecum Doradztwa Edukacyjno-Zawodowego. Czynniki wpływające na decyzje zawodowe - preferencje i predyspozycje zawodowe

Vademecum Doradztwa Edukacyjno-Zawodowego. Czynniki wpływające na decyzje zawodowe - preferencje i predyspozycje zawodowe Vademecum Doradztwa Edukacyjno-Zawodowego Czynniki wpływające na decyzje zawodowe - preferencje i predyspozycje zawodowe Specyficzne potrzeby w orientacji zawodowej ucznia Pomóc uczniom zbudować obraz

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Człowiek w firmie czyli kto i jak tu rządzi? Style kierowania i ich wpływ na nasze życie Karolina Cyran Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Rzeszów, 17.10.2013r.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do psychologii

Wprowadzenie do psychologii Wprowadzenie do psychologii wychowania Psychologia wychowawcza - pedagogiczna Literatura podstawowa: Brzezińska A. (2000). Psychologia wychowania. [W:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki,

Bardziej szczegółowo

S c h r o n i s k o d l a N i e l e t n i c h D o m i n ó w 8 1 C

S c h r o n i s k o d l a N i e l e t n i c h D o m i n ó w 8 1 C S c h r o n i s k o d l a N i e l e t n i c h D o m i n ó w 8 1 C 20 388 Lublin 6 tel. 081 7518741, tel / fax. 081 7518621 PROGRAM ODDZIAŁYWAŃ SOCJOTERAPEUTYCZNYCH. BEZ ZŁUDZEŃ ZAŁOŻENIA OGÓLNE opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Dyżur psychologa w postaci udzielania porad psychologicznych:

Dyżur psychologa w postaci udzielania porad psychologicznych: W ramach niniejszego projektu oferujemy: poradnictwo psychologiczne poradnictwo prawne telefon zaufania - 32 426 00 33 wew. 11 program psychoedukacyjny dla rodziców i opiekunów prawnych,,szkoła dla rodziców

Bardziej szczegółowo

Sexuality of dancers and Japanese martial arts athletes

Sexuality of dancers and Japanese martial arts athletes Seksuologia Polska 2013, 11, 1, 11 16 Copyright 2013 Via Medica, ISSN 1731 6677 P R A C A O R Y G I N A L N A Sexuality of dancers and Japanese martial arts athletes 1 1 2 Instytut Genetyki Generacja Adres

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Psychologia sportu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej

Bardziej szczegółowo

Zarzycka, B., Larus, D. (2009). Obraz siebie u mężczyzn homoseksualnych. Studia Gnesnensia, 23,

Zarzycka, B., Larus, D. (2009). Obraz siebie u mężczyzn homoseksualnych. Studia Gnesnensia, 23, BEATA ZARZYCKA Instytut Psychologii Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin DARIUSZ LARUS Wydział Teologiczny Uniwersytet im. A. Mickiewicza Poznań OBRAZ SIEBIE U MĘŻCZYZN HOMOSEKSUALNYCH The

Bardziej szczegółowo

Najnowsze trendy w profilaktyce. Dr Joanna Chwaszcz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Najnowsze trendy w profilaktyce. Dr Joanna Chwaszcz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Najnowsze trendy w profilaktyce Dr Joanna Chwaszcz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Rozumienie Profilaktyki Pojęcie profilaktyki według Amerykańskiej Organizacji Zapobiegania Problemom Uzależnień:

Bardziej szczegółowo

TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia

TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia Katarzyna Rewers TEST MOTYWACJI realizacji planów i zamierzeń związanych z przyszłością zawodową dla ucznia Imię i nazwisko lub pseudonim.. Płeć : M / K Wiek Data badania.. Instrukcja Ludzie różnią się

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO na lata

SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO na lata SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO na lata 2016-2019 Gimnazjum w Piotrowicach I. GŁÓWNE CELE PROGRAMU : a) wyposażenie uczniów w umiejętności służące podejmowaniu właściwych decyzji życiowych, określeniu

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE MISJA SZKOŁY

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE MISJA SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH im. STANISŁAWA STASZICA w STĄPORKOWIE MISJA SZKOŁY Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Stąporkowie 1 MISJA ZESPOŁU SZKÓŁ: Mottem koncepcji jest myśl

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Rozwoju 4. Kod przedmiotu/modułu

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Rozwoju 4. Kod przedmiotu/modułu 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia rozwoju człowieka 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of human development 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział

Bardziej szczegółowo

JACEK GRABOWSKI prezes zarządu Impel Volleyball S.A.

JACEK GRABOWSKI prezes zarządu Impel Volleyball S.A. SPORT PROFESJONALNY. Znaczenie w systemie sportu. Wpływ na rozwój sportu dzieci i młodzieży. Źródło finansowania i współpraca z samorządami. JACEK GRABOWSKI prezes zarządu Impel Volleyball S.A. AGENDA

Bardziej szczegółowo

Psychologia jako dziedzina nauki i praktyki

Psychologia jako dziedzina nauki i praktyki Psychologia jako dziedzina nauki i praktyki Plan Co to jest psychologia Cele psychologii Nauki powiązane z psychologią Czym zajmuje się psychologia (psycholog) Psychologia jako nauka - problemy etyczne

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY DYDAKTYKI DOROSŁYCH DYDAKTYKA TECHNOLOGICZNA DYDAKTYKA HUMANISTYCZNA DYDAKTYKA KRYTYCZNA

ELEMENTY DYDAKTYKI DOROSŁYCH DYDAKTYKA TECHNOLOGICZNA DYDAKTYKA HUMANISTYCZNA DYDAKTYKA KRYTYCZNA ELEMENTY DYDAKTYKI DOROSŁYCH DYDAKTYKA TECHNOLOGICZNA DYDAKTYKA HUMANISTYCZNA DYDAKTYKA KRYTYCZNA Warunki uczenia się Słuchacze odczuwają potrzebę uczenia się Zasady nauczania 1. Nauczyciel ujawnia studentom

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz stylu komunikacji

Kwestionariusz stylu komunikacji Kwestionariusz stylu komunikacji Z każdego stwierdzenia wybierz jedno, które uważasz, że lepiej pasuje do twojej osobowości i zaznacz jego numer. Stwierdzenia w parach nie są przeciwstawne, przy wyborze

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU. Psychologia różnic indywidualnych 1100-Ps2RI-SJ. Kod przedmiotu. Pedagogiki i Psychologii

OPIS PRZEDMIOTU. Psychologia różnic indywidualnych 1100-Ps2RI-SJ. Kod przedmiotu. Pedagogiki i Psychologii OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Psychologia różnic indywidualnych 1100-Ps2RI-SJ Wydział Instytut/Katedra Kierunek Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia Specjalizacja/specjalność

Bardziej szczegółowo

Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów

Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Studia niestacjonarne jednolite magisterskie Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży NAZWA MODUŁU i ELEMENTY SKŁADOWE LICZBA GODZIN PUNKTY ECTS ROK

Bardziej szczegółowo

Raport z ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki

Raport z ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki Raport z ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki Przygotowała: Barbara Górecka Atkinson 1. Ewaluacja została dokonana na podstawie: - obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, pozalekcyjnych oraz

Bardziej szczegółowo

Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów

Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Studia niestacjonarne jednolite magisterskie Psychologia kliniczna i zdrowia NAZWA MODUŁU i ELEMENTY SKŁADOWE LICZBA GODZIN PUNKTY ECTS ROK SEMESTR

Bardziej szczegółowo

Narzędzie nr 9: Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć

Narzędzie nr 9: Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć 1.1.9. Jaką mam motywację? Motywacja to stan gotowości do podjęcia określonego działania. Motywem nazwać zaś można przeżycie pobudzające człowieka do działania lub powstrzymujące go, uniemożliwiające jego

Bardziej szczegółowo

Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach

Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach Dzieci w opinii rodziców czują się dobrze i są ogólnie zadowolone z życia, bez względu na to, czy poszły do szkoły, czy zerówki. Rodzice nie zaobserwowali różnic

Bardziej szczegółowo

PRZYSZŁOŚĆ TWOJEGO DZIECKA NIE MUSI BYĆ ZAGADKĄ PROGRAM DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I LICEALNYCH

PRZYSZŁOŚĆ TWOJEGO DZIECKA NIE MUSI BYĆ ZAGADKĄ PROGRAM DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I LICEALNYCH PRZYSZŁOŚĆ TWOJEGO DZIECKA NIE MUSI BYĆ ZAGADKĄ PROGRAM DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I LICEALNYCH Każdy z nas pamięta zapewne siebie sprzed kilkunastu, kilkudziesięciu

Bardziej szczegółowo