dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM"

Transkrypt

1 dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM

2 skrót GINA ICS PEF LTRA SABA LABA FORM OCS ACOS POChP; COPD GOLD OF DRP GKS rozwinięcie The Global Initiative for Asthma Światowa Inicjatywa na Rzecz Astmy Inhaled corticosteroids; glikokortykosteroidy wziewne Peak expiratory flow; szczytowy przepływ wydechowy Antagoniści receptora leukotrienowego Short acting beta-2-agonist; krótkodziałające beta-2-mimetyki Long acting beta-2-agonist; długodziałające beta-2-mimetyki formoterol Oral corticosteroids; glikokortykosteroidy doustne Asthma-COPD overlap syndrome Zespół nakładania; współistnienie astmy i POChP Przewlekła obturacyjna choroba płuc Global Initiative For Chronic Obsructive Lung Disease; Światowa Inicjatywa na Rzecz POChP Opieka farmaceutyczna Drug related problems; problemy lekowe Glikokortykosteroidy

3 Sprawowanie opieki farmaceutycznej nad pacjentem chorym przewlekle - aspekty prawne i organizacyjne

4 Podstawa prawna czynnego udziału aptekarzy w procesie farmakoterapii zawarta w znowelizowanej ustawie o izbach aptekarskich: wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia publicznego i obejmuje udzielanie usług farmaceutycznych polegających w szczególności na: ( ) sprawowaniu opieki farmaceutycznej polegającej na dokumentowanym procesie, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania określonych jej efektów poprawiających jakość życia pacjenta Dz.U nr 47 z 2008 r., poz. 273

5 Kadra: fachowo przygotowana i właściwie motywowana, szkolenia z OF/komunikacji oraz wybranych zagadnień np. astma/pochp/farmakoterapia chorób dróg oddechowych/preparaty OTC w chorobach przewlekłych/styl życia w chorobach przewlekłych/aspekty psychologiczne (opiekę sprawuje magister farmacji!) Sugerowane warunki materialne: osobne pomieszczenie umożliwiające rozmowę z pacjentem, komputer z dostępem do internetu, drukarka, literatura fachowa: podręczniki i czasopisma Dokumentacja: zbieranie i przechowywanie informacji dotyczących pacjentów objętych opieką farmaceutyczną(! Gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych; dane wrażliwe: programy naukowe/i lub apteka sama występuje o zgodę do GIODO); wymagane jest odpowiednie zabezpieczanie danych Regulacje prawne i finansowe: umożliwiające farmaceutom zbieranie informacji o pacjencie i (opcjonalne) wynagrodzenie farmaceutów za dodatkową pracę/ oddelegowanie farmaceuty do prowadzenia opieki farmaceutycznej (np. w wyznaczonych godzinach)

6 zapewniony komfort rozmowy (prywatność); umożliwiające prowadzenie pełnej dokumentacji: komputer z odpowiednim oprogramowaniem i dostępem do internetu (bazy danych: pacjentów, leków, epidemiologiczne; itp.)stały dostęp do wytycznych GINA (astma), GOLD (POChP) fax, drukarka umożliwiające przekazywanie/drukowanie materiałów przygotowanych dla poszczególnych pacjentów przez farmaceutę wyposażenie/aparatura przydatna do szkolenia (edukacji) pacjenta w zakresie problematyki związanej z astmą/pochp: w szczególności: pikflometr, przykładowe inhalatory, inhalatory szkoleniowe (zawierające placebo/lub z gwizdkiem ) i in.); spejsery, nebulizatory, materiały szkoleniowe plansze edukacyjne dot. schorzenia, informatory, ulotki

7 LEKARZ za zgodą pacjenta FARMACEUTA PACJENT Aktywne uczestnictwo w podejmowaniu decyzji odnośnie własnego zdrowia świadoma zgoda pacjenta na przedstawione zalecenia kompleksowa edukacja zmiana przyzwyczajeń podtrzymywanie (dobrych) przyzwyczajeń Ryc. opracowane przez dr hab. n. farm. A.Skowron

8 Eta p 1 Eta p 2 Nawiązanie profesjonalnego kontaktu farmaceuty z pacjentem Zebranie, scalenie i interpretacja informacji o pacjencie, jego chorobach i stosowanych przez niego lekach Eta p 3 Eta p 4 Eta p 5 Eta p 6 Eta p 7 Eta p 8 Eta p 9 Spisanie i uszeregowanie pod względem ważności wszystkich rzeczywistych i potencjalnych problemów lekowych oraz potrzeb lekowych pacjenta. Określenie, którymi z nich należy zająć się w pierwszej kolejności Wyznaczenie pożądanych efektów farmakoterapii dla każdego problemu lekowego Określenie dostępnych alternatyw farmakoterapeutycznych; spisanie możliwości terapeutycznych umożliwiających osiągnięcie przez pacjenta pożądanych efektów Wybór najlepszego rozwiązania farmakoterapeutycznego i indywidualizacja postępowania terapeutycznego (opracowanie planu opieki). Opracowanie planu monitorowania. Wdrożenie zindywidualizowanego planu opieki i planu monitorowania Kontynuacja opieki i ocena uzyskanych efektów WSZYSTKIE DZIAŁANIA Z ETAPÓW 2-9 WYMAGAJĄ SZCZEGÓŁOWEJ DOKUMENTACJI!!! SPOSÓB PROWADZENIA DOKUMENTACJI ZALEŻY OD FARMACEUTY MUSI JEDNAK UMOŻLIWIAĆ ODTWORZENIE PRZEBIEGU PROCESU OF ORAZ OCENĘ UZYSKIWANYCH EFEKTÓW Tabela: udostępnione, opracowane przez dr hab. n. farm. A.Skowron

9 kontakt /- w warunkach polskich farmaceuta typuje pacjenta do objęcia opieką farmaceutyczną (np. pacjent z astmą jako chory przewlekle i stosujący politerapię, częsty gość naszej apteki) wiedza o pacjencie (zebranie, scalenie i interpretacja informacji o pacjencie, jego chorobach i stosowanych przez niego lekach dokładna dokumentacja) Dokumentowane są wszystkie informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta tak aby umożliwić kompleksową ocenę jego potrzeb w centrum zainteresowania jest pacjent, a nie izolowana jednostka chorobowa

10 DANE ZDROWOTNE WIEDZA O PACJENCIE WYMAGA: IDENTYFIKACJI NA PODSTAWIE PRZEPROWADZONEGO WYWIADU WYWIAD POGŁĘBIONY OPIEKA FARMACEUTYCZNA WYWIAD SKRÓCONY PORADNICTWO FARMACEUTYCZNE w przypadku nieplanowanej wizyty pacjenta objętego OF również dokumentowany 10

11 Dokumentacja: co, skąd i po co? PACJENT WYRAŻA PISEMNĄ ZGODĘ NA DOKUMENTOWANIE (konieczność) ORAZ NA KONTAKT FARMACEUTY Z LEKARZEM (opcja) Dane są potrzebne do oceny i analizy potrzeb lekowych pacjenta Zadanie farmaceuty: zebranie i sklasyfikowanie oraz powiązanie ze sobą różnego rodzaju informacji Źródło informacji o przebiegu choroby/farmakoterapii: pacjent ewentualnie jego opiekun (rola profesjonalnego kontaktu; indywidualizacja podejścia; odpowiednie kierowanie rozmową); Gromadzone i dokumentowane informacje mogą mieć charakter zarówno obiektywny (weryfikowalne; mierzalne np. liczba zaostrzeń, wynik samokontroli, konieczność użycia SABA) i subiektywne (nie są mierzalne np. gorsze samopoczucie) 11

12 DANE MEDYCZNE FARMAKOTERAPIA DANE DEMOGRAFICZNE, STYl ŻYCIA - problemy medyczne (zdiagnozowane choroby, kiedy zdiagnozowano) - informacje o wszystkich lekach pacjenta/ich efektach - dolegliwości - identyfikacja ostrych i przewlekłych problemów -dane obiektywne i subiektywne - umożliwia ocenę, które problemy są leczone; ustabilizowane; stosunek do terapii: biernyaktywny - np. ocena stopnia kontroli astmy, stosowanie się do zaleceń (wytyczne) - leki z przeszłości efekty (w tym uboczne) - leki stosowane obecnie- Rp, OTC, nasza apteka i np. stacja benzynowa, pożyczone od sąsiadki (opcja: przegląd lekowy); zioła, suplementy -stosowanie (analiza poprawności, schemat, kontrola stosowania zwłaszcza leków wziewnych; czy dobór inhalatora jest właściwy) - jak przechowuje leki Dane pacjenta (wiek pleć), dane kontaktowe Status rodzinny, zawodowy, styl życia, stos. używek, dieta - efekty terapeutyczne (subiektywnie i w zestawieniu z wytycznymi), działania niepożądane (obserwowane/dolegliwości, dz. toksyczne 12

13 Problemy lekowe ( Drug Related Problem, DRP)- IDENTYFIKACJA I ROZWIĄZYWANIE DRP TO PODSTAWOWE ZADANIE FARMACEUTY CZUWAJĄCEGO NAD OPTYMALIZACJĄ PROCESU FARMAKOTERAPII

14 Stworzona przez Europejską Sieć Opieki Farmaceutycznej (PCNE) definicja (tłumaczenie): problem lekowy to zdarzenie lub okoliczności dotyczące farmakoterapii, które rzeczywiście lub potencjalnie przeszkadzają w uzyskaniu pożądanych efektów zdrowotnych Strona w języku angielskim: PCNE, informacje dotyczące DRP

15 wyraźna granica między PROBLEMAMI MEDYCZNYMI - spektrum odpowiedzialności LEKARSKIEJ, a PROBLEMAMI LEKOWYMI - obszar działania FARMACEUTÓW świadomość różnic - umiejętność poprawnego zdefiniowania czym jest problem lekowy, pozwala na działanie farmaceutom bez obaw o przekroczenie własnych kompetencji

16 Problem medyczny to: choroba czyli sytuacja spowodowana zmianami w fizjologii prowadzącymi do powstania określonego stanu klinicznego. Wykrycie problemu medycznego (rozpoznanie) nie leży w zakresie kompetencji aptekarza i jest możliwe wyłącznie przez lekarza. Farmaceuta podając pacjentowi domniemaną diagnozę wykracza poza zakres kompetencji zawodowych, wkraczając na pole działania lekarza. Problem lekowy powodowany jest lekiem, albo wynika z niepoddawania się farmakoterapii; jego wykrycie stanowi podstawowe zadanie farmaceuty.

17 Pojęcie problemu lekowego odnosi się do sytuacji związanej z farmakoterapią, która: 1. dotyczy pacjenta 2. przejawia się jako określony objaw lub niedogodność 3. ma związek lub prawdopodobieństwo związku z lekiem Problem rzeczywisty - u pacjenta się już ujawnił a zadanie farmaceuty polega na jego zauważeniu (wykryciu) i rozwiązaniu (np. pleśniawki u pacjenta stosującego ICS) Problem potencjalny - sytuacja, która sprzyja pojawieniu się problemu lekowego. Rola farmaceuty polega na zapobieganiu jego wystąpieniu (pacjent dostał receptę i wykupił nowy lek wziewny ICS a dotychczas stosował jedynie lek doraźny ratunkowy (SABA) myślał, że lekarz zamienił mu lek wziewny i chce zutylizować stary inhalator z SABA; farmaceuta interweniuje i zapobiega DRP).

18 Europie uznawana jest klasyfikacja stworzona przez Europejską Sieć Opieki Farmaceutycznej PCNE wyróżnia jedynie 4 główne klasy problemów ZADANIA/OBOWIĄZKI FARMACEUTY (w zakresie DRP) 1. wykrycie 2. sklasyfikowanie danego problemu 3. znalezienie przyczyny (uwzględnione w klasyfikacji) 4. podanie sposobu rozwiązania (czyli rodzaju podjętej interwencji) Dla danej klasy problemu lekowego można podać kilka przyczyn, które jednocześnie mogą implikować kilka problemów. Każdy problem lekowy wykryty przez farmaceutę musi zostać odnotowany i opisany (również każda podjęta interwencja) - jakość dokumentacji jest kluczem prawidłowego monitorowania farmakoterapii

19 Klasyfikacja problemów podstawowe klasy- kodowane (P1 P4), w ich obrębie wydzielono po kilka podklas problem z efektywnością farmakoterapii (P1); wyróżniono podklasy (P1.1-P1.4) brak efektu farmakoterapii, nieoptymalny efekt terapii (jest skutek, ale gorszy niż zakładano), niewłaściwy efekt terapii (pojawił się efekt inny niż terapeutyczny ale nie jest nim działanie niepożądane), brak terapii mimo wskazań (pacjent nie zażywa leku chociaż go potrzebuje); (czyli w relacji pacjenta to problemy typu: działa/nie działa/źle działa ) reakcje niepożądane leków (P2) ; w ich obrębie - reakcje o charakterze alergii, reakcje nie związane z alergią oraz reakcje toksyczności leku (dawkozależne) koszty leczenia (P3) ; stosowana terapia jest droższa niż to konieczne (są dostępne tańsze alternatywy) lub niepotrzebna ostatnia klasa (P4) to tzw. inne problemy ; brak satysfakcji pacjenta z terapii pomimo uzyskania jej optymalnych efektów, problemy, których nie dało się sklasyfikować w żadnej z powyższych grup

20 Należy znaleźć odpowiedź na pytanie czy: 1. problem dotyczy leku przepisanego przez lekarza/zaleconego przez farmaceutę np. inhalatora z laba który jest stosowany (omyłkowo/celowo?) przez pacjenta doraźnie 2. problem dotyczy preparatu, który pacjent samodzielnie zastosował np. aspiryna kupiona na stacji benzynowej Poszukując przyczyn (źródła) problemu związanego z farmakoterapią należy określić czy jego źródłem jest farmaceuta, lekarz czy może sam pacjent. Problem może dotyczyć leku przepisanego przez lekarza, lecz źródłem problemu może być pacjent np. pacjent myli inhalator z SABA z inhalatorem LABA lub stosuje/wykupuje je wymiennie

21 Stan chorego się pogarsza np. częściej pojawiają się duszności np. pacjent z kontrolowaną astmą nie ma dolegliwości, ale nie jest w stanie podjąć wysiłku fizycznego np. pacjent nie leczy infekcji np. zahamowanie wzrostu u dziecka np. dwa inhalatory z SABA np. pacjent z kontrolowaną astmą nie ma dolegliwości, ale nie chce stosować leków wziewnie np. pacjent z alergią sezonową na pyłki traw stosuje lek przeciwhistaminowy również zimą

22 Jakie kroki można/należy podjąć w przypadku wykrycia DRP? Kiedy farmaceuta zidentyfikuje DRP oraz odnajdzie jego przyczynę musi opisać je w karcie pacjenta (papierowa/elektroniczna) oraz podjąć kroki (mieszczące się w zakresie nałożonych przez ustawodawcę kompetencji zawodowych) zmierzające do ich rozwiązania Przed podjęciem interwencji należy ocenić wagę problemów i na początku rozwiązać problemy najistotniejsze z punktu widzenia skuteczności farmakoterapii. Wystarczy odpowiedzieć na kilka pytań: które DRP muszą być rozwiązane natychmiast? (np.zagrażające życiu/grożące hospitalizacją na OIOM ataki astmy), które można rozwiązać samodzielnie (np.edukując pacjenta, zmienić typ inhalatora)?, które wymagają interwencji innych osób (np. opiekunów pacjenta) a z którymi pacjent musi udać się do lekarza?

23 W przedstawionej przez PCNE klasyfikacji wyróżniono 8 głównych przyczyn generujących problemy lekowe (kodowane od C1 do C8) w obrębie których wyodrębniono podklasy

24

25 KLASA C1 WYBÓR LEKU (SUBSTANCJI CZYNNEJ) DOTYCZY PREPARATU ZALECONEGO PRZEZ LEKARZA LUB FARMACEUTĘ np. farmaceuta doradził/wydał aspirynę choremu na astmę np. dwa inhalatory z SABA np. nieleczona infekcja przebiegająca z gorączką

26 KLASA C2 WYBÓR POSTACI LEKU np. zlecono typ/rodzaj inhalatora, którego pacjent nie potrafi/nie da rady prawidłowo zastosować np. wydano preparat otc w kapsułce pomimo dostępności postaci rozpuszczalnej, choć pacjent ma kłopoty z połykaniem KLASA C3 WYBÓR DAWKI/SCHEMATU DAWKOWANIA LEKU (ZLECONE P/LEKARZA/FARMACEUTĘ wg. ChPL; obowiązujących wytycznych np. w przypadku zahamowania wzrostu po leku wziewnym (steryd) u dziecka np. przy przejściu pacjenta na inny stopień kontroli astmy

27 KLASA C4 CZAS TRWANIA TERAPII np. brak efektu od razu po pierwszym podaniu sterydu donosowo np. odstawienie sterydu wziewnego po ustąpieniu objawów/dolegliwości np. pacjent z alergią sezonową na pyłki traw stosuje lek przeciwhistaminowy również zimą KLASA C5 UŻYCIE LUB PODANIE LEKU PRZEZ PACJENTA dotyczy sytuacji, gdy pacjent został poinformowany/wyedukowany przez lekarza i farmaceutę jak poprawnie stosować lek Klasyfikacja przyczyn w klasie C5, gdzie źródło stanowi pacjent obejmuje sytuacje zawinione przez pacjenta np. specjalnie stosuje lek częściej/ w większej dawce, bo sądzi, że wtedy szybciej się wyleczy, jak i niezawinione np. pacjent z chorobą Parkinsona nie jest wstanie włożyć kapsułki do inhalatora

28 KLASA C6 LOGISTYKA Dotyczy sytuacji gdy przyczyna problemu może być związana z mechanizmami w procesie przepisywania/dyspensowania leku np. brak w hurtowni, koniec produkcji, wycofanie serii.. KLASA C7 PACJENT Przyczyna problemu może być związana z osobowością/zachowaniem pacjenta np. steryd do nebulizacji nie ochroniony przed światłem

29 KLASA C8 INNE BRAK JEST JASNEJ PRZYCZYNY LUB NIE DA SIĘ JEJ SKLASYFIKOWAĆ PAMIĘTAJ Jedna przyczyna może implikować kilka problemów (podjęcie jednej interwencji-działania będzie skutkowało rozwiązaniem kilku DRP), a jeden problem może mieć kilka przyczyn (podjęcie kilku interwencji-działań będzie skutkowało jednym wynikiem) Odpowiednia dokumentacja pozwoli na na ocenę skuteczności późniejszej interwencji

30 Główne rodzaje interwencji lek Rp na poziomie przepisania (poinformowanie przepisującego lek, zaproponowanie rozwiązania), prośba o informacje u przepisującego (np. poinformowanie o dostępności tańszego odpowiednika w przypadku recepty z adnotacją NZ dla pacjenta, którego nie stać na lek). na poziomie pacjenta/opiekuna polegające na poradzie farmaceutycznej w formie ustnej lub/i pisemnej, odesłanie do lekarza, zawiadomienie opiekuna. na poziomie leku - zamianę leku na inny (OTC), wpływ na jego dawkowanie, zamianę postaci leku (np. acetylocysteina z przepisu lekarza dla pacjenta z kłopotami z połykaniem zamiana kapsułek na postać do sporządzania roztworu), wpływ na instrukcję użycia (np. acetylocysteina z zalecenia lekarza dla pacjenta po przebytej infekcji górnych dróg oddechowych lepiej po posiłku np. śniadaniu rano /nigdy wieczorem), zalecenie zaprzestania stosowania leku OTC rozpoczęcie terapii nowym lekiem.

31 Każde działanie podjęte przez farmaceutę MUSI BYĆ ZGODNE z obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi (np. farmaceuta nie może zamienić substancji leczniczej przepisanej przez lekarza/ zmienić dawki dobowej/dawkowania itp.)

32 W zakresie kompetencji farmaceuty leży również zgłoszenie działań niepożądanych odpowiednim organom Po podjęciu interwencji farmaceuta musi monitorować (i dokumentować!) efekt własnych działań, określając problem lekowy jako rozwiązany, częściowo rozwiązany lub nierozwiązany (czyli wymagający dodatkowych działań), a tym samym mieć rzeczywisty wpływ na proces farmakoterapii pacjenta.

33 Każdy wykryty problem lekowy powinien zostać dodany do planu opieki pacjenta. W działaniach należy dokumentować interwencje podjęte w celu jego rozwiązania.

34 oszacowanie przez farmaceutę czy stosowana (zaproponowana) terapia jest prawidłowa dla danego schorzenia, najbardziej skuteczna i odpowiednia dla danego pacjenta identyfikacja wszystkich problemów lekowych, obecnie występujących i takich, które mogą pojawić się w związku z oczekiwanymi celami terapeutycznymi rozpoznanie potencjalnych problemów lekowych, które mogą pojawić się w przyszłości

Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2)

Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2) Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2) Europejska Sieć Opieki Farmaceutycznej (Pharmaceutical Care Network Europe, PCNE) udostępniła kolejną wersję klasyfikacji problemów

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE)

KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE) KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE) Pharmaceutical Care Network Europe 6 kategorii problemów lekowych 6 kategorii przyczyn problemów lekowych 4 kategorie możliwych interwencji 3 kategorie wyników działań

Bardziej szczegółowo

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM Opieka farmaceutyczna- wykrywanie problemów lekowych u pacjentów z chorobami obturacyjnymi.

Bardziej szczegółowo

OPIEKA FARMACEUTYCZNA

OPIEKA FARMACEUTYCZNA MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DO ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: OPIEKA FARMACEUTYCZNA 1 OPIEKA FARMACEUTYCZNA - WPROWADZENIE Seminarium Nauczyciel akademicki prowadzący zajęcia: dr n. farm. Arleta Matschay Seminarium: Grupa

Bardziej szczegółowo

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym farmaceuta współpracuje z pacjentem oraz innym personelem medycznym,

Bardziej szczegółowo

Komputerowy system dokumentowania opieki farmaceutycznej*

Komputerowy system dokumentowania opieki farmaceutycznej* Komputerowy system dokumentowania opieki farmaceutycznej* INSTRUKCJA OBSŁUGI - wersja internetowa Komputerowy system dokumentowania opieki farmaceutycznej to aplikacja służąca do prowadzenia i dokumentowania

Bardziej szczegółowo

Przedmowa... Skróty...

Przedmowa... Skróty... VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..........................................................

Bardziej szczegółowo

dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON

dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI COLLEGIUM MEDICUM WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY ZAKŁAD FARMACJI SPOŁECZNEJ dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON KATOWICE, 24 KWIETNIA 2018R. SESJA B: FARMACEUCI W KOORDYNOWANEJ I PERSONALIZOWANEJ

Bardziej szczegółowo

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry

Bardziej szczegółowo

Fragment książki Agnieszki Skowron Model opieki farmaceutycznej dla polskiego systemu zdrowotnego. Wydawnictwo Fall. Kraków 2011

Fragment książki Agnieszki Skowron Model opieki farmaceutycznej dla polskiego systemu zdrowotnego. Wydawnictwo Fall. Kraków 2011 Fragment książki Agnieszki Skowron Model opieki farmaceutycznej dla polskiego systemu zdrowotnego. Wydawnictwo Fall. Kraków 2011 SPIS TREŚCI CZĘŚD I WSPÓŁCZESNA PRAKTYKA FARMACEUTYCZNA 1 Zalecenia i wytyczne

Bardziej szczegółowo

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów

Bardziej szczegółowo

SCHIZOFRENIA ROLA OPIEKUNÓW W KREOWANIU WSPÓŁPRACY DR MAREK BALICKI

SCHIZOFRENIA ROLA OPIEKUNÓW W KREOWANIU WSPÓŁPRACY DR MAREK BALICKI SCHIZOFRENIA ROLA OPIEKUNÓW W KREOWANIU WSPÓŁPRACY DR MAREK BALICKI PACJENT NA RYNKU PRACY 43 lata, stan wolny, wykształcenie średnie Pierwsze objawy w wieku 29 lat. Średnio 1 rok mija od momentu pierwszych

Bardziej szczegółowo

,, FARMACJA SZPITALNA, STARE PROBLEMY I NOWE WYZWANIA

,, FARMACJA SZPITALNA, STARE PROBLEMY I NOWE WYZWANIA ,, FARMACJA SZPITALNA, STARE PROBLEMY I NOWE WYZWANIA dr n. farm. Beata Kocięcka KATOWICE 2017 Definicja apteki szpitalnej APTEKA SZPITALNA jest placówką ochrony zdrowia publicznego, w której osoby uprawnione

Bardziej szczegółowo

Europejskie stanowisko dotyczące farmacji szpitalnej Bruksela, maj 2014 r.

Europejskie stanowisko dotyczące farmacji szpitalnej Bruksela, maj 2014 r. Europejskie stanowisko dotyczące farmacji szpitalnej Bruksela, maj 2014 r. Poniżej publikujemy dla Państwa stanowisko wypracowane przez Europejskie Stowarzyszenie Farmaceutów Szpitalnych wspólnie z organizacjami

Bardziej szczegółowo

Praca specjalizacyjna

Praca specjalizacyjna Praca specjalizacyjna N owe leki stosowane w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie Kamil Kiaszewicz Farmacja Apteczna Opiekun Specjalizacji Anna Kozłowska Wstęp Przewlekła obturacyjna choroba

Bardziej szczegółowo

Procedura dotycząca podawania dzieciom leków na terenie przedszkola. Procedura dotycząca podawania dzieciom leków na terenie przedszkola.

Procedura dotycząca podawania dzieciom leków na terenie przedszkola. Procedura dotycząca podawania dzieciom leków na terenie przedszkola. Podstawa prawna: Procedura dotycząca podawania dzieciom leków na terenie przedszkola art. 5 i 155 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59 z późn. zm.), art. 6 ustawy z 26

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Nr 1 W PRZYPADKU NAGŁYCH STANÓW CHOROBOWYCH U UCZNIÓW

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Nr 1 W PRZYPADKU NAGŁYCH STANÓW CHOROBOWYCH U UCZNIÓW PROCEDURA POSTĘPOWANIA Nr 1 W PRZYPADKU NAGŁYCH STANÓW CHOROBOWYCH U UCZNIÓW SOSW Ziemięcice Na podstawie: Ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela ( Dz. U. z 2006r., Nr.97, poz. 674 ze zmianami)

Bardziej szczegółowo

Opiniowanie Kandydatów na kierowników aptek lub hurtowni.

Opiniowanie Kandydatów na kierowników aptek lub hurtowni. Katowice 2008-12-17 Opiniowanie Kandydatów na kierowników aptek lub hurtowni. Opiniowanie Kandydatów na kierowników i wydawanie rękojmi należytego prowadzenia apteki lub hurtowni odbywa się w ŚIA według

Bardziej szczegółowo

Samoleczenie. Elwira Smoleńska SKN Zdrowia Publicznego Warszawa, 2013 r.

Samoleczenie. Elwira Smoleńska SKN Zdrowia Publicznego Warszawa, 2013 r. Samoleczenie Elwira Smoleńska SKN Zdrowia Publicznego Warszawa, 2013 r. Start Konferencja Ałma-Ata, 1978 r. Ludzie mają prawo i obowiązek do zbiorowego i indywidualnego uczestniczenia w procesie planowania

Bardziej szczegółowo

Badanie zrealizowano metodą CAPI, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków n=1048

Badanie zrealizowano metodą CAPI, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków n=1048 Prezentacja szczegółowych wyników badania: Pacjent lekarz leki przeprowadzonego przez PBS DGA na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków dla Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego Grudzień

Bardziej szczegółowo

Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016

Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016 Dagmara Samselska Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę Warszawa 20 kwietnia 2016 przewlekła, autoagresywnie uwarunkowana, nawrotowa choroba zapalna o podłożu genetycznym nie zaraża!!!

Bardziej szczegółowo

Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Astma trudna w leczeniu czy możemy bardziej pomóc choremu? Maciej Kupczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Astma trudna do leczenia CIĘŻKA UMIARKO WANA ŁAGODNA

Bardziej szczegółowo

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM Plan opieki i edukacja pacjenta z astmą/pochp Plan opieki zawsze: dotyczy indywidualnego

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1 SPIS TREŒCI Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego........................... 13 Rozdzia³ 1 NADCIŒNIENIE TÊTNICZE JAKO PROBLEM ZDROWOTNY prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski,

Bardziej szczegółowo

Nadzór nad rynkiem leków w Polsce

Nadzór nad rynkiem leków w Polsce Nadzór nad rynkiem leków w Polsce Rejestracja leków i bezpieczeństwo ich stosowania Grzegorz Cessak Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Lek jest:!!

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU

ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU Barbara FILIPEK Gabriel NOWAK Jacek SAPA Włodzimierz OPOKA Marek BEDNARSKI Małgorzata ZYGMUNT ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU Copyright by Barbara Filipek,

Bardziej szczegółowo

Standardy leczenia astmy -czy GINA zgadza się z NFZ?

Standardy leczenia astmy -czy GINA zgadza się z NFZ? Standardy leczenia astmy -czy GINA zgadza się z NFZ? Marta Krawiec Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik Kliniki prof. dr hab. n. med. Marek

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 26 października 2011 r., III CZP 58/11

Uchwała z dnia 26 października 2011 r., III CZP 58/11 Uchwała z dnia 26 października 2011 r., III CZP 58/11 Sędzia SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Jan Górowski Sędzia SN Wojciech Katner Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa "B."

Bardziej szczegółowo

Badanie zrealizowano metodą CAPI, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków n=1069, w dniach listopad 2005.

Badanie zrealizowano metodą CAPI, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków n=1069, w dniach listopad 2005. Prezentacja szczegółowych wyników badania: Pacjent lekarz leki przeprowadzonego przez PBS na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków dla Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego Sopot,

Bardziej szczegółowo

Wzór zgody na rozpoczęcie leczenia

Wzór zgody na rozpoczęcie leczenia Wzór zgody na rozpoczęcie leczenia Pacjent wyraził zgodę na rozpoczęcie leczenia. Został poinformowany o przeciwwskazaniach do rozpoczęcia leczenia, sposobie przeprowadzenia terapii, o najczęściej występujących

Bardziej szczegółowo

NIE ZWLEKAJMY! INFORMUJMY PACJENTÓW O MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z TAŃSZYCH LEKÓW!

NIE ZWLEKAJMY! INFORMUJMY PACJENTÓW O MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z TAŃSZYCH LEKÓW! ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Katowice 2004-05-25 Szanowni Aptekarze - Szanowni Właściciele aptek No to

Bardziej szczegółowo

Szanse i zagrożenia przygotowania RSS na podstawie raportu HTA

Szanse i zagrożenia przygotowania RSS na podstawie raportu HTA Szanse i zagrożenia przygotowania RSS na podstawie raportu HTA Co może być istotne w procesie tworzenia RSS? Magdalena Władysiuk Ustawa refundacyjna W krajach o średnim dochodzie RSSs są szansą na finansowanie

Bardziej szczegółowo

Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii

Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii dr hab. Anna Machoy-Mokrzyńska, prof. PUM Katedra Farmakologii Regionalny Ośrodek Monitorujący Działania Niepożądane

Bardziej szczegółowo

Trendy na rynku leków. Wpływ aktualnych przepisów na ordynację lekarską i postawy lekarzy KONFERENCJA LEKI 2015

Trendy na rynku leków. Wpływ aktualnych przepisów na ordynację lekarską i postawy lekarzy KONFERENCJA LEKI 2015 Trendy na rynku leków. Wpływ aktualnych przepisów na ordynację lekarską i postawy lekarzy KONFERENCJA LEKI 15 27 października 15 Wpływ nowego prawa na ordynację lekarską Ustawa Refundacyjna w istotny sposób

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)

LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej

Bardziej szczegółowo

KIERUNKOWE ZMIANY LEGISLACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA

KIERUNKOWE ZMIANY LEGISLACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA KIERUNKOWE ZMIANY LEGISLACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA 2012-2015 Kierunkowe zmiany legislacyjne Zwiększenie efektywności finansowania lecznictwa ze środków publicznych Stworzenie kręgosłupa bezpieczeństwa zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Nazwa przedmiotu/modułu. Farmakologia Kliniczna. Wydział Lekarski I. Nazwa kierunku studiów. Lekarski. Język przedmiotu

SYLABUS. Nazwa przedmiotu/modułu. Farmakologia Kliniczna. Wydział Lekarski I. Nazwa kierunku studiów. Lekarski. Język przedmiotu Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Wydział Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie stacjonarne polski SYLABUS Farmakologia Kliniczna

Bardziej szczegółowo

Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP)

Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) Przewodnik postępowania ambulatoryjnego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) Na podstawie Światowej strategii rozpoznawania, leczenia i prewencji przewlekłej obturacyjnej choroby płuc GLOBAL

Bardziej szczegółowo

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03 SUBSTANCJA CZYNNA (INN) GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) PODMIOT ODPOWIEDZIALNY NAZWA HANDLOWA PRODUKTU LECZNICZEGO, KTÓREGO DOTYCZY PLAN ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna:

Bardziej szczegółowo

ELEKTRONICZNA PLATFORMA ZBIERANIA DANYCH RZECZYWISTYCH

ELEKTRONICZNA PLATFORMA ZBIERANIA DANYCH RZECZYWISTYCH ELEKTRONICZNA PLATFORMA ZBIERANIA DANYCH RZECZYWISTYCH KATEGORIE DANYCH Internet i media społecznościowe Pozostałe dane Urządzenia Dane biometryczne i ilościowe Zakupy Dane osobowe 1400 1200 Media Badania

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź na pytanie nr 1.:

Odpowiedź na pytanie nr 1.: Odpowiedź na pytanie nr 1.: Czy farmaceuta zamieniając lek na tańszy odpowiednik musi sprawdzać, czy podmieniany lek ma te same wskazania, co lek zapisany na recepcie? Osoba realizująca receptę i dokonująca

Bardziej szczegółowo

Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta.

Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

Regulacje prawne w zakresie badań naukowych. dr Monika Urbaniak

Regulacje prawne w zakresie badań naukowych. dr Monika Urbaniak Regulacje prawne w zakresie badań naukowych dr Monika Urbaniak Badania naukowe mogą przyjąć postać badań interwencyjnych i eksperymentów medycznych Pojęcie: badanie nieinterwencyjne oznacza, że wybór terapii

Bardziej szczegółowo

Wojanów 2008-05.23 / 24 NEBULIZACJE

Wojanów 2008-05.23 / 24 NEBULIZACJE Wojanów 2008-05.23 / 24 NEBULIZACJE BTS Nebulizacja domowa raport z konferencji Podawanie leków dooskrzelowych w pediatrii w leczeniu astmy Urządzenia stosowane do inhalacji w leczeniu dzieci Budesonid

Bardziej szczegółowo

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

W leczeniu wypryskuatopowego stosujemy kremy zawierające miejscowe glikokortykosteroidy (mgks).

W leczeniu wypryskuatopowego stosujemy kremy zawierające miejscowe glikokortykosteroidy (mgks). Informacja dla rodziców W leczeniu wypryskuatopowego stosujemy kremy zawierające miejscowe glikokortykosteroidy (mgks). Jednak wielu ludzi niechętnie stosuje te kremy w obawie przed ich potencjalnymi działaniami

Bardziej szczegółowo

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez: W dniach 22-26 kwietnia obchodzimy, już po raz IX, Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez poszczególne

Bardziej szczegółowo

Profesjonalna obsługa. pacjenta w aptece. realizacja recept. Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek. Sponsorem programu jest producent leku nasic

Profesjonalna obsługa. pacjenta w aptece. realizacja recept. Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek. Sponsorem programu jest producent leku nasic Profesjonalna obsługa pacjenta w aptece realizacja recept Dr n. farm. Małgorzata Wrzosek Sponsorem programu jest producent leku nasic Apteka - miejsca świadczenia usług farmaceutycznych Farmaceuci posiadający

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta /5000 GP PL. Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta /5000 GP PL. Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta 077794/5000 GP PL Viburcol plus, krople doustne, roztwór Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera

Bardziej szczegółowo

Procedura postępowania w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia dziecka w Samorządowym Przedszkolu nr 33 w Krakowie

Procedura postępowania w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia dziecka w Samorządowym Przedszkolu nr 33 w Krakowie Procedura postępowania w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia dziecka w Samorządowym Przedszkolu nr 33 w Krakowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia r.

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia r. Projekt z dnia 8 marca 2016 r. R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia.. 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia dla kierunków

Bardziej szczegółowo

Zbigniew Doniec. Ocena skuteczności i tolerancji leczenia salmeterolem w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie oskrzelowej

Zbigniew Doniec. Ocena skuteczności i tolerancji leczenia salmeterolem w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie oskrzelowej Zbigniew Doniec Ocena skuteczności i tolerancji leczenia salmeterolem w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc i astmie oskrzelowej Klinika Pneumonologii Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy

Bardziej szczegółowo

NIE ZWLEKAJMY! INFORMUJMY PACJENTÓW O MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z TAŃSZYCH LEKÓW!

NIE ZWLEKAJMY! INFORMUJMY PACJENTÓW O MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z TAŃSZYCH LEKÓW! ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Katowice 2004-05-25 Szanowni Aptekarze - Szanowni Właściciele aptek No to

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta tabletki powlekane 100 mg Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolska Konferencja Naukowa Farmaceuta na oddziale szpitalnym korzyści i wyzwania. Wrocław, 22 kwietnia 2017.

Ogólnopolska Konferencja Naukowa Farmaceuta na oddziale szpitalnym korzyści i wyzwania. Wrocław, 22 kwietnia 2017. Ogólnopolska Konferencja Naukowa Farmaceuta na oddziale szpitalnym korzyści i wyzwania Wrocław, 22 kwietnia 2017 Oferta Sponsorska Szanowni Państwo! Organizowana przez nas konferencja stawia czoła zwiększającym

Bardziej szczegółowo

BADANIE NA TEMAT WIEDZY OCZEKIWAŃ I DOSTĘPNOŚCI TERAPII BIOLOGICZNYCH W POLSCE #KUPAPYTAŃ

BADANIE NA TEMAT WIEDZY OCZEKIWAŃ I DOSTĘPNOŚCI TERAPII BIOLOGICZNYCH W POLSCE #KUPAPYTAŃ PIERWSZE W POLSCE PACJENCKIE BADANIE NA TEMAT WIEDZY OCZEKIWAŃ I DOSTĘPNOŚCI TERAPII BIOLOGICZNYCH W POLSCE #KUPAPYTAŃ PREZENTACJA WYNIKÓW PATRONATY HONOROWE PARTNERZY Badanie zostało przeprowadzone dzięki

Bardziej szczegółowo

Nowa ustawa refundacyjna.

Nowa ustawa refundacyjna. Nowa ustawa refundacyjna. Co nowego dla pacjenta onkologicznego? Forum Organizacji Pacjentów Onkologicznych - Warszawa, 26 kwietnia 2012 Magdalena Kręczkowska, Fundacja Onkologiczna DUM SPIRO-SPERO USTAWA

Bardziej szczegółowo

Gabinet pielęgniarki otwarty jest we wtorki i środy

Gabinet pielęgniarki otwarty jest we wtorki i środy Opiekę nad zdrowiem naszych uczniów sprawuje pielęgniarka p. Barbara Koniuszy, która współpracuje z naszą szkołą od wielu lat. Udziela pomocy medycznej naszym wychowankom, służy radą rodzicom i opiekunom

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL

PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL PRZEWODNIK DLA FARMACEUTY JAK WYDAWAĆ LEK INSTANYL WAŻNE INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA: INSTANYL, AEROZOL DO NOSA LEK STOSOWANY W LECZENIU PRZEBIJAJĄCEGO BÓLU NOWOTWOROWEGO Szanowny Farmaceuto, Należy

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Omnisolvan przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Omnisolvan przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Omnisolvan przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Nadmierne wydzielanie śluzu w drogach

Bardziej szczegółowo

Co roku na POChP umiera ok. 15 tys. Polaków

Co roku na POChP umiera ok. 15 tys. Polaków Światowy Dzień POChP - 19 listopada 2014 r. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) stanowi coraz większe zagrożenie dla jakości i długości ludzkiego życia. Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

Bardziej szczegółowo

Ponadto oświadczam, że zostałam/em w sposób wyczerpujący i w języku dla mnie zrozumiałym poinformowana/y o :

Ponadto oświadczam, że zostałam/em w sposób wyczerpujący i w języku dla mnie zrozumiałym poinformowana/y o : OŚWIADCZENIE ŚWIADOMA ZGODA NA ZABIEG CHIRURGICZNY LUB LECZENIE Imię i nazwisko pacjenta:... Adres zamieszkania:... Data urodzenia:... Rodzaj planowanego zabiegu operacyjnego:...... Rodzaj planowanego

Bardziej szczegółowo

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności

Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności Produkty złożone (combo) stosowane w nadciśnieniu tętniczym a system refundacji leków ocena potencjału oszczędności MIEJ SERCE I PATRZAJ W SERCE... I TĘTNICE HEALTH PROJECT MANAGEMENT 23 maja 2016 r. Nieprzestrzeganie

Bardziej szczegółowo

PYTAJ, aby uzyskać więcej informacji

PYTAJ, aby uzyskać więcej informacji PYTAJ, aby uzyskać więcej informacji Poniższe dane kontaktowe mogą być pomocne w uzyskaniu dokładniejszych informacji na temat astmy i jej leczenia. Asthma UK www.asthma.org.uk Porady telefoniczne: 0800

Bardziej szczegółowo

Przewodnik Ubezpieczonego

Przewodnik Ubezpieczonego Przewodnik Ubezpieczonego I. Ubezpieczenie Zdrowotne LUX MED Panaceus 1. Czym jest Ubezpieczenie Zdrowotne LUX MED Panaceus? Przedmiotem ubezpieczenia jest zdrowie i następstwa nieszczęśliwego wypadku

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45)

LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) Załącznik B.44. LECZENIE CIĘŻKIEJ ASTMY ALERGICZNEJ IGE ZALEŻNEJ (ICD-10 J 45.0) ORAZ CIĘŻKIEJ ASTMY EOZYNOFILOWEJ (ICD-10 J 45) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie ciężkiej

Bardziej szczegółowo

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Pseudovac, roztwór do wstrzykiwań Szczepionka poliwalentna przeciwko pałeczce ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa 1 ml szczepionki zawiera antygeny

Bardziej szczegółowo

Gdzie szczepić: ZOZ-Y czy apteki? Propozycje nowych rozwiązań

Gdzie szczepić: ZOZ-Y czy apteki? Propozycje nowych rozwiązań Gdzie szczepić: ZOZ-Y czy apteki? Konferencja GRYPA 2013/2014 16 kwietnia 2013 Warszawa Propozycje nowych rozwiązań Dr n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

2. Podstawą przyjęcia do ZPOP jest zdiagnozowana przewlekła choroba psychiczna.

2. Podstawą przyjęcia do ZPOP jest zdiagnozowana przewlekła choroba psychiczna. Kontakt: Punkt Pielęgniarski: (087) 562 64 83, Sekretariat: (087) 562 64 79 Kliknij po więcej informacji Regulamin Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego Psychiatrycznego w Specjalistycznym Psychiatrycznym

Bardziej szczegółowo

Przejście w dorosłość z chorobą przewlekłą. 1 Monika Zientek 18 czerwca 2019

Przejście w dorosłość z chorobą przewlekłą. 1 Monika Zientek 18 czerwca 2019 Przejście w dorosłość z chorobą przewlekłą 1 Monika Zientek 18 czerwca 2019 2 Początek, czyli organizacje listy piszą. 3 Wspólne problemy Jak utrzymać ciągłości leczenia? Jak zachować standardy leczenia

Bardziej szczegółowo

Kampania edukacyjna Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych - Lek Bezpieczny

Kampania edukacyjna Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych - Lek Bezpieczny Kampania edukacyjna Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych - Lek Bezpieczny www.urpl.gov.pl 1 Od 2006 roku Urząd prowadzi Ogólnopolską Kampanię społeczną Lek

Bardziej szczegółowo

Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń?

Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg chorób i zgonów. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż

Bardziej szczegółowo

Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych

Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych Praktyka zawodowa z Choroby wewnętrzne i pielęgniarstwo internistyczne Studia stacjonarne Autor programu: dr Stanisława Talaga Liczba godzin : 160 godz.;4 tygodnie Czas realizacji; II rok ;semestr IV Miejsce

Bardziej szczegółowo

Wpływ nowych terapii na budżet NFZ czy stać nas na refundację?

Wpływ nowych terapii na budżet NFZ czy stać nas na refundację? Wpływ nowych terapii na budżet NFZ czy stać nas na refundację? Leszek Stabrawa W A R S Z A W A, 1 1 s i e r p n i a 2 0 1 6 Dostęp do innowacyjnych terapii w Polsce o Jednym z celów ustawy refundacyjnej

Bardziej szczegółowo

W klasyfikacji zawodów i specjalności zawód farmaceuty jest pod kodem 2281.

W klasyfikacji zawodów i specjalności zawód farmaceuty jest pod kodem 2281. Wymagania Charakterystyka zawodu Możliwość zatrudnienia Prawo wykonywania zawodu farmaceuty Specjalizacja Wykaz specjalizacji farmaceutycznych Egzamin państwowy Zadania zawodowe W klasyfikacji zawodów

Bardziej szczegółowo

Leczenie POCHP z perspektywy pacjenta

Leczenie POCHP z perspektywy pacjenta Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergie i POCHP W Polsce ok.2.000.000-2.500.000 osób choruje na POCHP 20% posiada odpowiednie rozpoznanie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi systemu wsparcia decyzji terapeutycznej AsystentMD - bezpieczny wybór leków

Instrukcja obsługi systemu wsparcia decyzji terapeutycznej AsystentMD - bezpieczny wybór leków Instrukcja obsługi systemu wsparcia decyzji terapeutycznej AsystentMD - bezpieczny wybór leków Informacja o aplikacji AsystentMD ma na celu wsparcie lekarza w codziennym procesie podejmowania decyzji terapeutycznej.

Bardziej szczegółowo

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

Miejsce i rola stałych połączeń leków inhalacyjnych w jednym inhalatorze w leczeniu astmy

Miejsce i rola stałych połączeń leków inhalacyjnych w jednym inhalatorze w leczeniu astmy Miejsce i rola stałych połączeń leków inhalacyjnych w jednym inhalatorze w leczeniu astmy na przykładzie inhalatora Easyhaler Prof. dr hab. n. med. Michał Pirożyński Kierownik Centrum Alergologii, Pneumonologii,

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,

Bardziej szczegółowo

Zmiany najnowszych Wytycznych Leczenia i Prewencji Astmy GINA Na co powinniśmy zwrócić uwagę?

Zmiany najnowszych Wytycznych Leczenia i Prewencji Astmy GINA Na co powinniśmy zwrócić uwagę? ARTYKUŁ REDAKCYJNY Izabela Kupryś-Lipińska, Piotr Kuna Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. N. Barlickiego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Kierownik: prof. dr.

Bardziej szczegółowo

Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny

Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny Prof. Karina Jahnz-Różyk Wojskowy Instytut Medyczny Przewlekła choroba układu oddechowego przebiegająca z dusznością Około 2 mln chorych w Polsce, ale tylko 1/3 jest zdiagnozowana (400-500 tys) Brak leczenia

Bardziej szczegółowo

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM

dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM dr n. med. mgr farm. Anna Gołda mgr farm. Justyna Dymek Zakład Farmacji Społecznej, Wydział Farmaceutyczny UJCM Podstawowe informacje POChP -"przewlekła obturacyjna choroba płuc - powoduje zwężenie oskrzeli

Bardziej szczegółowo

krople doustne, roztwór Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi

krople doustne, roztwór Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Mucofluid, 50 mg/ml, aerozol do nosa, roztwór. Mesnum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Mucofluid, 50 mg/ml, aerozol do nosa, roztwór. Mesnum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Mucofluid, 50 mg/ml, aerozol do nosa, roztwór Mesnum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona

Bardziej szczegółowo

Pneumonologia przez przypadki zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne

Pneumonologia przez przypadki zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne Pneumonologia przez przypadki zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne 29-30 września 2017 roku Centralny Szpital Kliniczny MSW w Warszawie Centrum Konferencyjne ul. Wołoska 137 02-507 Warszawa Kierownictwo

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5)

ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5) ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5) Ulotka informacyjna dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć

Bardziej szczegółowo

Lista rzeczy, które należy sprawdzić przepisując Isoderm ( ) (Kursywą przedstawione są informacje dotyczące wyłącznie kobiet)

Lista rzeczy, które należy sprawdzić przepisując Isoderm ( ) (Kursywą przedstawione są informacje dotyczące wyłącznie kobiet) Broszura dokumentacyjna z wykazem czynności kontrolnych opracowana na podstawie zaleceń Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych dla produktu leczniczego Isoderm

Bardziej szczegółowo

1. Rp. Seronil 20 mg 100 szt. ds. 2 tabl. rano data recepty 15.12.2012 r data realizacji od 15.12.2012 r Ile wydać: 60 szt. Czy 100 szt.

1. Rp. Seronil 20 mg 100 szt. ds. 2 tabl. rano data recepty 15.12.2012 r data realizacji od 15.12.2012 r Ile wydać: 60 szt. Czy 100 szt. 1. Rp. Seronil 20 mg 100 szt. ds. 2 tabl. rano data recepty 15.12.2012 r data realizacji od 15.12.2012 r Ile wydać: 60 szt. Czy 100 szt. Zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

KONKURS OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ 14.03.2015R. LUBLIN ANTYBIOTYKOTERAPIA

KONKURS OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ 14.03.2015R. LUBLIN ANTYBIOTYKOTERAPIA KONKURS OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ 14.03.2015R. LUBLIN ANTYBIOTYKOTERAPIA Część pisemna Opis przypadku: Kobieta rok urodzenia 1943 Czas pobytu w szpitalu Rozpoznanie wstępne Rozpoznanie kliniczne W opisie

Bardziej szczegółowo

Często interpretuję i przybliżam aptekarzom przepisy dotyczące ich pracy m. in. w zakresie realizacji recept na leki refundowane.

Często interpretuję i przybliżam aptekarzom przepisy dotyczące ich pracy m. in. w zakresie realizacji recept na leki refundowane. Śląska Izba Aptekarska, 40-637 Katowice ul. Kryniczna 15 tel.: +48 (32) 6089760, fax: 48 (32) 6089769, kom. 668220354, email: katowice@oia.pl www.katowice.oia.pl Sz.P. Agnieszka Pachciarz Prezes Narodowego

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r. Dz.U.2006.169.1216 2011.02.13 zm. Dz.U.2011.10.55 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów

Bardziej szczegółowo

ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO

ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO RUTINOSAL C Salicis cortex + Rutosidum + Vitaminum C tabletka, 300 mg + 20 mg + 40 mg Skład tabletki: kora wierzby - 300 mg rutozyd

Bardziej szczegółowo

POZIOMY SPEŁNIANIA STANDARDÓW AKREDYTACYJNYCH POZ W 2018 ROKU

POZIOMY SPEŁNIANIA STANDARDÓW AKREDYTACYJNYCH POZ W 2018 ROKU POZIOMY SPEŁNIANIA STANDARDÓW AKREDYTACYJNYCH POZ W 2018 ROKU KRAKÓW 2019 WO_1_1: JEDNOSTKA OCENIA CZĘSTOŚĆ PRZEKAZYWANIA PACJENTÓW WARUNKI DODATKOWE: ID_KLIENTA=2018 WO_1_1: Jednostka ocenia częstość

Bardziej szczegółowo

WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE

WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE ANEKS 1 WARUNKI LUB OGRANICZENIA DOTYCZĄCE BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO DO WDROŻENIA PRZEZ KRAJE CZŁONKOWSKIE Kraj członkowski musi upewnić się ze wszystkie warunki lub ograniczenia

Bardziej szczegółowo