WSTĘP 3 PROFIL RESPONDENTÓW 4 I. KORZYSTANIE Z POCZTY ELEKTRONICZNEJ 6 II. MARKETING W OCENIE ODBIORCÓW 12

Transkrypt

1

2 WSTĘP 3 PROFIL RESPONDENTÓW 4 1. PŁEĆ RESPONDENTÓW 4 2. WIEK RESPONDENTÓW 4 3. SYTUACJA ZAWODOWA 5 4. ZATRUDNIENIE 5 I. KORZYSTANIE Z POCZTY ELEKTRONICZNEJ 6 5. LICZBA POSIADANYCH KONT POCZTOWYCH 6 6. LICZBA I OTRZYMYWANYCH W CIĄGU DNIA 6 7. CZY TWOJA PRACA ZAWODOWA BYŁABY MOŻLIWA BEZ POCZTY ELEKTRONICZNEJ? 7 8. SPOSÓB ODBIORU POCZTY ELEKTRONICZNEJ 7 9. POCZTA NA PORTALACH PROGRAMY POCZTOWE PRZESYŁANIE ZNAJOMYM MAILI O CHARAKTERZE ROZRYWKOWYM LICZBA NIEZAMÓWIONYCH MAILI (SPAMU) OTRZYMYWANYCH DZIENNIE STOSUNEK DO SPAMU STOSOWANIE BLOKADY WYSKAKUJĄCYCH OKIENEK STOSOWANIE BLOKADY WYŚWIETLANYCH GRAFIK W MAILACH STOSOWANIE FILTRÓW ANTYSPAMOWYCH 11 II. MARKETING W OCENIE ODBIORCÓW CZY SUBSKRYBUJESZ NEWSLETTERY? KONTO NAJCZĘŚCIEJ DOPISYWANE DO LIST SUBSKRYPCYJNYCH LICZBA NEWSLETTERÓW OTRZYMYWANYCH W CIĄGU TYGODNIA RODZAJE OTRZYMYWANYCH NEWSLETTERÓW STOSUNEK DO NEWSLETTERÓW KORZYŚCI OSIĄGANE DZIĘKI SUBSKRYPCJI NEWSLETTERÓW PREFEROWANE GODZINY OTRZYMYWANIA NEWSLETTERÓW PREFEROWANE DNI OTRZYMYWANIA NEWSLETTERÓW PREFEROWANA CZĘSTOTLIWOŚĆ OTRZYMYWANIA NEWSLETTERÓW PREFEROWANA CZĘSTOTLIWOŚĆ OTRZYMYWANIA WYBRANYCH RODZAJÓW NEWSLETTERÓW CECHY DOBREGO NEWSLETTERA PREFEROWANY FORMAT NEWSLETTERA NAJBARDZIEJ RAŻĄCE BŁĘDY W NEWSLETTERACH SUBSKRYPCJA INFORMACJI POPRZEZ KANAŁ RSS 18 III. MARKETING W FIRMACH CZY FIRMA, W KTÓREJ PRACUJESZ, WYSYŁA NEWSLETTERY? OD KIEDY FIRMA, W KTÓREJ PRACUJESZ, WYSYŁA NEWSLETTERY CZY DZIĘKI MARKETINGOWI FIRMA MOŻE OSIĄGNĄĆ WYMIERNE KORZYŚCI? KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z WYKORZYSTANIA MARKETINGU DEKLAROWANE WYKORZYSTANIE MARKETINGU W PRZYSZŁOŚCI 21 PODSUMOWANIE

3 Oddajemy w Państwa ręce już piąty raport z badania wykorzystania poczty elektronicznej w Polsce. Ankieta jego kolejnej edycji zawierała część skierowaną do wszystkich użytkowników poczty elektronicznej oraz fragment dedykowany tylko pracownikom działu marketingu, PR oraz dyrektorom i właścicielom firm. Pozwoliło to wykazać różnice w postrzeganiu poczty elektronicznej jako kanału komunikacji między nadawcami a odbiorcami komunikatów marketingowych. Baza podstawowych zagadnień pozostała taka sama jak w poprzednich edycjach, aby można było wskazać trendy i zmiany, które zaszły w ciągu ostatnich lat. Nowe, dodatkowe pytania zostały stworzone na podstawie odpowiedzi ankietowanych z lat ubiegłych oraz sugestii Klientów SARE. Celem badania jest poznanie preferencji dotyczących komunikacji ingowej oraz ukazanie zmian w tej materii na przestrzeni trzech ostatnich lat. Wyniki przysłużą się podnoszeniu jakości tworzonych newsletterów i mailingów oraz wskażą kierunki rozwoju systemu SARE. Badanie przeprowadzone zostało przy wykorzystaniu ankiety internetowej, która dostępna była w sieci od 1 lipca do 31 lipca 2008 roku. Grupą docelową były osoby aktywne zawodowo, zajmujące różne stanowiska w marketingu, PR, IT oraz menedżerowie wyższego szczebla i właściciele firm. W czasie trwania badania ankietę wypełniło poprawnie respondentów. Realizowany przez SARE projekt jest jedynym w Polsce cyklicznym badaniem dotyczącym sposobu korzystania z poczty elektronicznej. Patronat branżowy nad wydarzeniem objęło Interactive Advertising Bureau Polska oraz Stowarzyszenie Marketingu Bezpośredniego. Tegoroczną edycję badania wspierali dodatkowo: MediaRun, Brief.pl, Radio PiN, Interaktywnie.com, Goldenline oraz Nowoczesna Firma. 3

4 W tegorocznym badaniu mamy niewielką nadreprezentację mężczyzn. Stanowią oni 54 proc. badanych. Kobiety dominują w przedziale wiekowym lat (o 12 proc. więcej pań) oraz mają niewielką przewagę w przedziale wiekowym lat. Większość uczestników badania stanowią osoby w wieku lat (42 proc.), 30 proc. respondentów ma od 30 do 39 lat. Na trzecim miejscu uplasował się przedział lat (21 proc.). Natomiast jedynie 2 proc. ogółu respondentów ma od 15 do 19 lat. Struktura wiekowa tegorocznego badania pokrywa się z wynikami poprzedniej edycji. 4

5 Spośród wszystkich ankietowanych aż 86 proc. to osoby aktywne zawodowo. Poznanie ich opinii miało dla badania kluczowe znaczenie. Najliczniejszą grupę zawodową w badaniu stanowili pracownicy marketingu (24 proc.) oraz przedstawiciele innych zawodów (18 proc.), a zaraz po nich menedżerowie wyższego szczebla (17 proc.). 5

6 Liczba posiadanych przez ankietowanych adresów nieznacznie wzrosła w porównaniu z ubiegłym rokiem. 60 proc. z nich posiada i korzysta z ponad dwóch skrzynek pocztowych. Nie jest zaskoczeniem, że największą liczbę adresów posiadają pracownicy działów IT (81 proc.). Liczba wiadomości otrzymywanych w ciągu dnia utrzymuje się na niemal niezmienionym, w stosunku do ubiegłego roku, poziomie. Tylko 6 proc. ankietowanych odbiera dziennie od jednego do trzech maili. 26 proc. respondentów znajduje w swojej skrzynce do 20 nowych listów każdego dnia. Natomiast 22 proc. uczestników badania otrzymuje powyżej 40 i dziennie. Najwięcej wiadomości odbierają dyrektorzy, pracownicy PR i marketingu. Najmniej zatrudnieni w administracji i produkcji, co z pewnością związane jest ze specyfiką ich pracy. 6

7 Zdecydowana większość ankietowanych (83 proc.) nie wyobraża sobie pracy zawodowej bez poczty elektronicznej. Niemożliwa byłaby ona przede wszystkim dla pracowników marketingu, PR i IT. Większość respondentów nie ogranicza się do jednego sposobu odbioru poczty elektronicznej i przegląda maile zarówno za pomocą programu pocztowego, jak i strony www. Nieco popularniejsze jest jednak używanie programów pocztowych (np. Microsoft Outlook). Korzysta z nich 74 proc. ankietowanych. Na uwagę zasługuje odbieranie korespondencji przez telefon komórkowy ten sposób wskazało 14 proc. badanych. Obserwujemy tu wzrost aż o 40 proc. w stosunku do 2007 r. Metodą tą posługuje się najczęściej kadra zarządzająca (25 proc.), osoby z działów IT (21 proc.) oraz pracownicy marketingu (18 proc.). 7

8 W tym roku po raz pierwszy zapytaliśmy o to, w jakich serwisach internauci posiadają skrzynki pocztowe. Odpowiedzi są cenną wskazówką w kontekście optymalizacji kreacji newsletterów i mailingów pod różne portale. Największą popularnością cieszy się konto pocztowe Gmaila (27 proc.), a następnie Wirtualnej Polski (19 proc). Zaledwie 7 proc. badanych posiada skrzynkę pocztową w serwisie Gazeta.pl. W tegorocznej edycji badania po raz pierwszy pytamy również o program pocztowy, z którego korzystają ankietowani. W czołówce znajduje się oprogramowanie Microsoftu, z którego korzysta siedmiu na dziesięciu badanych. Na polskim rynku liczy się jeszcze tylko Mozilla Thunderbird (14 proc. wskazań). 8

9 Tegoroczne badanie wykazało, że nieznacznie spadła popularność przesyłania znajomym wiadomości o charakterze rozrywkowym. Jednak w dalszym ciągu marketing wirusowy ma duży potencjał, gdyż zaledwie do 5 proc. respondentów nie trafia tego typu korespondencja, a jedynie co piąta osoba deklaruje, że nie przesyła dalej tego typu maili. Problem spamu jest niestety w dalszym ciągu dość powszechny, niemniej jednak trend wzrostowy uległ zatrzymaniu, a nawet lekkiemu odwróceniu. Zmalała liczba internautów otrzymujących od jednej do trzech oraz ponad 11 niezamówionych wiadomości dziennie. Liczba osób odbierających od czterech do dziesięciu wiadomości utrzymuje się niemal na takim samym poziomie jak w ubiegłym roku. Co istotne wzrosła liczba respondentów, którzy nie znajdują na swojej skrzynce żadnego spamu. Nasuwa się wniosek, że użytkownicy coraz lepiej potrafią się bronić przed przesyłanymi im niechcianymi wiadomościami. 9

10 Nie jest zaskakujące, że aż 84 proc. ankietowanych ma negatywny stosunek do spamu. Maleje liczba osób, którym otrzymywanie spamu jest obojętne, a rośnie odsetek zdecydowanych wrogów niezamówionej korespondencji (aż 61 proc.). Użytkownicy Internetu powszechnie wykorzystują blokadę wyskakujących okienek przeglądarki. Nie bez znaczenia jest fakt jej domyślnego włączenia w większości przeglądarek (Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera). Jest to istotna wskazówka dla marketerów, aby nie umieszczać formularzy subskrypcji w okienkach pop-up. 10

11 Blisko połowa ankietowanych (47 proc.) blokuje wyświetlanie grafik w mailach. Opcja ta jest domyślnie włączona w programach pocztowych, obsługiwanych przez www, niektórych polskich portali oraz czołowych programach pocztowych. Warto więc zalecić marketerom opatrywanie grafik alternatywnym tekstem. W niektórych przypadkach dobrze jest rozważyć wysyłkę mailingu z obrazkami załączonymi do wiadomości. W celu ochrony przed niechcianą korespondencją aż 77 proc. respondentów stosuje różnego rodzaju filtry antyspamowe. Na równym poziomie stosują je menedżerowie wyższego szczebla, pracownicy marketingu i PR oraz działu IT (ponad 80 proc.). Zastosowanie filtrów antyspamowych wzrosło o 10 proc. w stosunku do ubiegłego roku. 11

12 marketing to forma komunikacji ciesząca się dużą popularnością wśród internautów. Zapytaliśmy uczestników badania, czy subskrybują newslettery oraz jakie mają zdanie na ich temat. Aż 87 proc. z nich subskrybuje przynajmniej jeden. Biuletyny elektroniczne najchętniej zamawiane są przez pracowników marketingu, PR, działów sprzedaży oraz właścicieli firm. Analogicznie jak w zeszłym roku większość respondentów (70 proc.) deklaruje chęć otrzymywania newsletterów na prywatne skrzynki pocztowe, podczas gdy 30 proc. wykorzystuje do tego celu konta służbowe. Wśród pracowników marketingu i PR, a także kadry zarządzającej proporcje rozkładają się niemal pół na pół. Kobiety częściej dopisują do list subskrypcyjnych konta służbowe. 12

13 Prawie 40 proc. badanych odbiera od trzech do pięciu newsletterów tygodniowo, a co czwarty otrzymuje od sześciu do dziesięciu biuletynów elektronicznych tygodniowo. Powyżej dziesięciu newsletterów w ciągu tygodnia otrzymuje aż 34 proc. pracowników PR. Jeżeli chodzi o popularność konkretnych rodzajów newsletterów, to najczęściej otrzymujemy dzienniki internetowe, newslettery reklamowe i aktualności firmowe. Niewielki wzrost odnotowały biuletyny firmowe (o 1 punkt proc.) oraz relacje inwestorskie (o 4 punkty proc.). Największy spadek zaliczyły dzienniki internetowe. W zeszłym roku otrzymywało je 62 proc. uczestników badania, natomiast obecnie ten rodzaj newsletterów dostaje 55 proc. ankietowanych. Respondenci wskazali szereg e-biuletynów, których nie uwzględniono w pytaniu, np. newslettery e-learningowe, wszelkie poradniki i periodyki, informacje o imprezach rozrywkowych i kulturalnych, oferty pracy, a także wyniki badań. 13

14 W tegorocznej edycji badania odnotowaliśmy niezmiennie wysoki poziom pozytywnych opinii o newsletterach. Aż w trzech na czterech badanych jest do nich dobrze nastawionych. Negatywnie o tej formie komunikacji wyraziło się jedynie 3 proc. ankietowanych. Podobnie jak w ubiegłym roku na pytanie o najważniejsze korzyści wynikające z subskrypcji newsletterów respondenci najczęściej wymieniali te związane z zaspokajaniem potrzeb informacyjnych. Wśród innych benefitów wskazywano m.in. zdobywanie wiedzy na interesujący temat, brak konieczności zakupu prasy, oszczędność czasu przy poszukiwaniu informacji, wykorzystanie wiadomości z newsletterów w pracy zawodowej. 14

15 Kolejnym zagadnieniem naszego badania były preferencje godzinowe otrzymywania newsletterów. Zdecydowana większość osób chciałaby odbierać je w godzinach porannych (40 proc.) i przedpopołudniowych. Wynikać to może z charakteru zamawianych biuletynów, gdyż w większości są to newslettery informacyjne. Dla większości uczestników badania nie ma znaczenia, w jakim dniu otrzymają newsletter, choć równocześnie jedna czwarta ankietowanych wskazała poniedziałek jako najlepszy dzień na dostarczenie tego rodzaju wiadomości. Na drugim miejscu znalazł się wtorek, z wynikiem 12 proc. głosów. 35 proc. respondentów zadeklarowało chęć otrzymywania newsletterów raz w tygodniu. Zanotowaliśmy tu wzrost aż o 25 proc. w stosunku do ubiegłorocznych wyników. O 28 proc. natomiast zmalała liczba osób chętnych do odbierania newsletterów codziennie. 15

16 Niewielkim zainteresowaniem cieszy się też bardzo częste oraz bardzo rzadkie otrzymywanie biuletynów. Optymalna wydaje się więc wysyłka newslettera raz w tygodniu, choć oczywiście wszystko zależy od jego rodzaju oraz zawartości. Poniższy wykres pokazuje preferowaną częstotliwość otrzymywania konkretnych rodzajów newsletterów. Wynika z niego, że raz w tygodniu rozsyłane powinny być przede wszystkim aktualności firmowe i biuletyny wewnętrzne. Te dwa rodzaje newsletterów mogą być wysyłane nawet z nieco większą częstotliwością. Przykładowo, aż 45 proc. badanych chciałoby otrzymywać aktualności firmowe częściej niż raz na tydzień. W przypadku mailingów reklamowych i informacji konkursowych ankietowani wskazują w równym stopniu dwutygodniowe i miesięczne odstępy czasowe. Raz w miesiącu chcieliby natomiast otrzymywać biuletyn programu lojalnościowego. Co ciekawe badani nie wskazują zbyt często, jako optymalnej, pośredniej dwutygodniowej częstotliwości otrzymywania newsletterów. 16

17 Jak co roku poprosiliśmy respondentów o wskazanie cech idealnego newslettera. Najczęściej wybierano rzeczowość i czytelność te dwie cechy wskazywano najchętniej również w latach poprzednich. Wśród spontanicznie podawanych odpowiedzi najczęściej pojawiały się takie cechy dobrego newslettera, jak: dostosowanie do zainteresowań, podawanie faktów, a nie komentarzy i brak reklam. Zgodnie z trendem z ubiegłych lat rośnie popularność newsletterów w formacie HTML. Mailingi te są o wiele atrakcyjniejsze wizualnie, a dodatkowymi ich atutami jest interaktywność i możliwość śledzenia wysyłek. Wśród najbardziej rażących błędów w otrzymywanych newsletterach prym wiedzie brak możliwości wypisania się z listy mailingowej. Przypomnijmy, że zgodnie z Ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną, każda wiadomość musi zawierać możliwość prostego doprowadzenia do zaprzestania otrzymywania dalszej korespondencji. 17

18 Okazuje się, że wiele firm bagatelizuje ten zapis i nie zamieszcza w swoich mailingach stopki do wypisu. Wyniki badania wskazują jednak, że takie niedopatrzenie nie jest jedynie naruszeniem prawa, ale może też spowodować negatywne reakcje odbiorców. Wśród najbardziej rażących błędów na dalszych miejscach znajdują się: niepoprawne wyświetlanie grafik i zbyt długi czas ściągania wiadomości z serwera. Ankietowani dodatkowo wskazywali na zbyt dużą objętość newslettera, niedziałające linki, powtarzające się treści, otrzymywanie niezamówionych newsletterów, pojawiające się błędy językowe i merytoryczne, nieczytelność przekazu oraz zbyt dużą liczbę nachalnych reklam. W porównaniu z zeszłorocznymi wynikami wzrósł odsetek osób korzystających z kanałów RSS. Ten sposób dystrybucji informacji wciąż jednak nie jest zbyt powszechny. 24 proc. pytanych nie ma pojęcia, czym jest RSS. 18

19 Ostatnia część badania dedykowana była pracownikom marketingu, PR, menedżerom wyższego szczebla oraz właścicielom firm. Wymienione grupy najlepiej orientują się w bieżącej działalności marketingowej przedsiębiorstw, w których pracują. Zawarte tu dane tworzą obraz wykorzystania marketingu po stronie marketerów oraz prognozę jego rozwoju. Niemal połowa badanych pracuje w firmach, które wykorzystują w swoich działaniach marketing. Choć wiele firm wciąż nie korzysta z ingu, to odsetek marketerów wykorzystujących tę formę komunikacji stale rośnie. Ponad jedna czwarta przedsiębiorstw wprowadziła działania marketingowe na przestrzeni ostatniego roku. Jednak większość przedsiębiorstw wykorzystujących tę formę komunikacji czyni to już od dłuższego czasu (najczęściej ponad 2 lata). 19

20 Świadomość korzyści wynikających z wykorzystania marketingu jest bardzo duża ma ją aż 89 proc. pytanych. W pytaniu o konkretne korzyści wynikające z wykorzystania marketingu respondenci najczęściej wskazywali możliwość zwiększenia liczby kontaktów z klientami oraz większą liczbę odwiedzin strony www. Wśród innych odpowiedzi znalazły się: dotarcie do nowych klientów, dopasowanie oferty do indywidualnych potrzeb, umacnianie relacji z klientem, budowanie lojalności konsumenckiej oraz kreowanie pozytywnego wizerunku nowoczesnej firmy. 20

21 Zdecydowana większość badanych (59 proc.) deklaruje zwiększenie intensywności działań marketingowych przy wykorzystaniu poczty elektronicznej. Jedynie 6 proc. respondentów nie planuje w przyszłości wykorzystywania ingu w swoich firmach. To dobra prognoza dla rozwoju rynku marketingu w Polsce. 21

22 Wyniki piątego badania wykorzystania poczty elektronicznej w Polsce potwierdzają wiele trendów widocznych już w zeszłym roku. Odbiorcy otrzymują coraz więcej wiadomości , jednak przyrost ten nie jest aż tak dynamiczny jak jeszcze kilka lat temu. Większość znajduje w swoich skrzynkach od 11 do 20 wiadomości dziennie. Również liczba adresów , którymi posługują się użytkownicy, wzrosła bardzo nieznacznie, choć warto zwrócić uwagę, że aż 60 proc. z nich utrzymuje trzy lub więcej skrzynek pocztowych. Większe różnice zaobserwować można, jeśli chodzi o stosowanie różnego rodzaju zabezpieczeń związanych z korzystaniem z poczty elektronicznej. Filtry antyspamowe używane są już przez 77 proc. badanych (wzrost o 10 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem), natomiast kolejne 11 proc. nie ma pewności, czy to robi. Podejrzewać jednak można, że większość z nich także je wykorzystuje, nie będąc świadomymi tego faktu. Wzrosło również wykorzystanie blokad grafik zaciąganych do wiadomości z zewnętrznych serwerów (do 47 proc.) oraz blokowanie okienek pop-up (do 66 proc.), w których często umieszczane są formularze subskrypcji. Z radością odnotowujemy zatrzymanie wzrostu liczby niechcianych wiadomości otrzymywanych przez odbiorców. Można nawet powiedzieć, że ilość dostarczanego spamu nieznacznie spadła w stosunku do zeszłego roku. Podobną informację podał niedawno Google po analizie ruchu na swoich serwerach. Coraz gorszy jest za to i tak już bardzo negatywny stosunek odbiorców do spamu. Interesującym faktem jest wzrost wykorzystania programów pocztowych do wysyłania i odbierania wiadomości w zestawieniu z interfejsami poczty udostępnianymi poprzez serwisy i strony www. Jest to ciekawe zjawisko, bowiem w przypadku innych aplikacji obserwujemy odwrotny trend. Z klientów poczty korzysta 74 proc. badanych. Najpopularniejsze są oczywiście rozwiązania Microsoftu (głównie Outlook i Outlook Express), które wykorzystuje ponad siedmiu na dziesięciu ankietowanych. Pocztę poprzez stronę www odbiera niemal 60 proc. badanych, co oznacza, że większość osób korzysta na przemian z jednego bądź drugiego sposobu. Wśród najpopularniejszych serwisów udostępniających bezpłatne skrzynki pocztowe prym wiodą Gmail oraz Wirtualna Polska. Dane te mają szczególne znaczenie w kontekście optymalizacji kreacji wysyłanych newsletterów i mailingów. Jeśli chodzi o samą komunikację newsletterową, to jest ona niezmiennie popularna. Niemal dziewięciu na dziesięciu badanych subskrybuje przynajmniej jeden biuletyn elektroniczny, a większość z nich otrzymuje tygodniowo od trzech do pięciu tego typu wiadomości. 74 proc. ankietowanych deklaruje pozytywny lub bardzo pozytywny stosunek do newsletterów. Nie przepada za nimi jedynie 3 proc. ankietowanych. Wydaje się więc, że odbiorcy mają już dobrze wyrobione zdanie na temat marketingu. 22

23 Wskazują też na podobne jak w zeszłym roku korzyści wynikające z otrzymywania newsletterów, które związane są w największym stopniu z zaspokajaniem potrzeb informacyjnych. Dlatego wśród zamawianych biuletynów dominują wciąż dzienniki internetowe. Co ciekawe na drugim miejscu znalazły się newslettery reklamowe, co oznacza, że badani chętnie otrzymują komunikaty o charakterze marketingowym przekazywane w tej formie. Warunkiem jest jednak samodzielne dopisanie się do listy subskrypcyjnej i możliwość wypisania się z niej w dowolnym momencie. Preferencje dotyczące terminu otrzymywania newsletterów, jak i ich formy są zbliżone do tych zeszłorocznych. Wiadomości powinny więc być przede wszystkim rzeczowe i czytelne. Dziewięciu na dziesięciu badanych wybiera format HTML i obserwujemy tu stały, choć niewielki już wzrost jego popularności. Najlepiej, aby newslettery znalazły się w skrzynkach odbiorczych raz w tygodniu przed ósmą rano, ale wiele zależy oczywiście od jego rodzaju. Dzień wysyłki nie ma już jednak tak wielkiego znaczenia. Dobrze też udostępnić newsletter jako kanał RSS, bowiem już 27 proc. badanych wykorzystuje ten format subskrypcji. Warto odnotować, że w tym roku liczba firm wykorzystujących marketing w swoich działaniach komunikacyjnych przekroczyła liczbę firm, które go nie wykorzystują. Spośród menedżerów, którzy włączyli działania wykorzystujące pocztę elektroniczną do swoich strategii promocyjnych, aż 89 proc. widzi wymierne korzyści, wśród których wymienia głównie większą liczbę kontaktów z klientami i większą liczbę odwiedzin serwisu www. Wszystko to powoduje, że aż sześć na dziesięć osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki informacyjnej w swoich firmach planuje zwiększenie intensywności działań promocyjnych wykorzystujących pocztę elektroniczną, a zaledwie 6 proc. badanych nie zamierza wykorzystywać w przyszłości marketingu. 23