okiem toksykologa klinicznego
|
|
- Julian Janicki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Problem dopalaczy okiem toksykologa klinicznego Zjawisko rozpowszechnienia w naszym kraju tzw. dopalaczy, inaczej produktów kolekcjonerskich, i związane z tym zagrożenia od dwóch lat są głównym tematem debat toksykologów klinicznych i sądowych. Przedstawiciele tych środowisk za największy problem uznają ograniczenia w diagnostyce laboratoryjnej. dr n. med. Dorota Klimaszyk Oddział Toksykologii i Chorób Wewnętrznych, ZOZ Poznań Jeżyce, Katedra Ratownictwa Medycznego UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Toksykolodzy kliniczni i sądowi zgadzają się, że diagnostykę laboratoryjną dopalaczy utrudnia brak szybkich i wiarygodnych testów toksykologicznych dostępnych w warunkach ostrego dyżuru. Placówki ochrony zdrowia nie posiadają odpowiedniego sprzętu analitycznego, dlatego zarówno badanie tych substancji w materiale biologicznym pobranym od pacjenta, jak i identyfikacja znalezionych próbek są niemożliwe. Trudności te dotyczą nie tylko jednostek ratownictwa medycznego i pomocy doraźnej, ale również laboratoriów przy Regionalnych Ośrodkach Toksykologii Klinicznej. Diagnostyka dopalaczy jest skomplikowana nawet dla laboratoriów policyjnych i sądowych, w działalności których czynnik czasu nie odgrywa tak istotnej roli. Zapowiedzią owych problemów był rosnący trend rozrywkowego stosowania legalnie dostępnych preparatów medycznych i suplementów diety. Diagnostyka toksykologiczna w tym przypadku jest obciążona podobnymi jak w przypadku dopalaczy trudnościami. Decyduje o tym wielość i różnorodność substancji chemicznych dostępnych na rynku, a także ogromna inwencja ich użytkowników. Na przełomie lat , gdy zatrucia dopalaczami nie były jeszcze istotnym problemem klinicznym, olbrzymią popularnością, głównie wśród młodzieży gimnazjalnej i licealnej, zaczęły cieszyć się różnorakie substancje rekreacyjne. Były wśród nich m.in. leki na przeziębienie dostępne bez recepty, środki psychoaktywne pozyskiwane z preparatów weterynaryjnych, a nawet z produktów stosowanych dotąd wyłącznie w celach przemysłowych. Niejednokrotnie zdarzało się, że pacjent w stanie ostrego zatrucia, leczony na oddziale toksykologii, był jednocześnie producentem i dystrybutorem autorskich mieszanek odurzających czy psychoaktywnych. Przepisy na ich tworzenie bez trudu można było odnaleźć na witrynach internetowych. Atrakcyjna była nie tylko cena substancji stających się tańszymi odpowiednikami twardych narkotyków, ale także ich dostępność i legalność. W przypadku posiadania nawet niewielkich ilości narkotyków (marihuana czy ecstasy) istnieje obowiązek zgłaszania takich przypadków policji i karania użytkowników. Podlegają mu także Streszczenie W ciągu ostatnich dwóch lat w Polsce znacząco zwiększyła się liczba zatruć dopalaczami. Dostępne jako legalne produkty kolekcjonerskie są popularnymi substancjami psychoaktywnymi stosowanymi w celach rozrywkowych. W artykule przedstawiono problematykę związaną z rozpowszechnieniem dopalaczy z punku widzenia toksykologa klinicznego. Słowa kluczowe dopalacze, substancje psychoaktywne, ostre zatrucia Summary Over last two years in Poland number of acute poisonings with psychoactive substances so called legal highs increased distinctly. In presented paper problems resulting from recreational use of chemicals sold as collectioners items observed by clinical toxicologists are described. Key words legal highs, smarts, psychoactive substances, acute poisonings 34 Na Ratunek 4/10
2 pracownicy ochrony zdrowia, udzielający pomocy pacjentowi w stanie zagrożenia zdrowia i życia, przy którym znajdą zabronione substancje. Toksykologom z poznańskiego oddziału leczenia ostrych zatruć zdarzały się prośby od funkcjonariuszy policji o pozyskanie dowodów przestępstwa za pomocą zabiegów dekontaminacyjnych. Proszono m.in. o wykonanie płukania żołądka u osób przywożonych w tym celu do toksykologicznej izby przyjęć, które podobno połknęły opakowania z narkotykami w trakcie zatrzymania przez policję. Z powyższych względów legalne substancje rozrywkowe okazały się wygodnym i stosunkowo tanim rozwiązaniem dla użytkowników obawiających się kolizji z prawem. Łatwo dostępne preparaty medyczne w połączeniu z różnymi dodatkami umożliwiły tworzenie rozmaitych mieszanek i koktajli o pożądanym działaniu. Wśród młodzieży pojawiła się moda na oryginalne mieszanki euforyzujące, których działanie dodatkowo wzmacniało picie alkoholu. Spotkania przed imprezami w klubach i dyskotekach, podczas których stosuje się takie specyfiki, nazywane są biforkami (określenie to ma swoje źródło w angielskim słowie before, czyli przedtem ). Jednymi z najpowszechniej stosowanych do tego celu leków stały się preparaty przeciwkaszlowe zawierające dekstrometorfan (DXM). Liczba przypadków zatruć DXM w Regionalnym Ośrodku Toksykologicznym w Poznaniu wzrosła kilkunastokrotnie w ciągu kilkunastu miesięcy. Jako toksykolodzy zdawaliśmy sobie już wtedy sprawę, że jesteśmy świadkami zjawiska o szerokiej skali i że obserwujemy jedynie wierzchołek góry lodowej. Świadomość ta wynikała z rozmów z pacjentami, ich rodzinami, terapeutami uzależnień oraz z kontaktów z instytucjami zajmującymi się obserwacją rynku narkotykowego. Oprócz dekstrometorfanu coraz powszechniejsze stało się stosowanie innych preparatów dostępnych bez recepty kodeiny, efedryny, pseudoefedryny czy benzydaminy. W niektórych kręgach modne stało się łączenie ich z różnymi lekami dostępnymi wyłącznie na receptę, w tym także psychotropowymi, i alkoholem. Użytkownicy uznali, że nawet silnie działające leki mogą się przyczyniać do uzyskiwania przyjemnych doznań. Jednym z takich odkryć jest tramadol, którego dodatkowym atutem jest działanie przeciwbólowe. Z doświadczeń poznańskich toksykologów klinicznych wynika, że niektórzy pacjenci stosujący ten lek początkowo w celach terapeutycznych, z czasem dostrzegają jego walory rozrywkowe, co sprzyja uzależnianiu się od niego. Niepokoi nas także narastający trend do odurzania się preparatami stosowanymi w terapii zespołów abstynencyjnych, tj. metadon czy benzodiazepiny. Dopalacze wchodzą na rynek Do tych wszystkich problemów na początku 2009 roku dołączyło zagrożenie związane z pojawieniem się smart shopów i produktów kolekcjonerskich. Wśród nich szczególnym popytem zaczęły cieszyć się tzw. party pills, sprzedawane jako legalna i całkowicie bezpieczna alternatywa dla zakazanych halucynogennych pochodnych amfetaminy. Rynek dopalaczy podbiły wówczas pochodne piperazyny: benzylpiperazyna BZP i 1-(3-trifluorometylofenylo) piperazyna TFMPP oraz ich mieszanki w preparatach o nazwach Extasy X4, Diablo, Exotic Pills, Jump, X-treme Energy pills. Jeszcze do niedawna legalnymi, a do tego powodującymi silniejsze doznania od naturalnych kannabinoli, były syntetyczne kannabinoidy, sprzedawane w preparatach pod handlową nazwą Spice. Reklamowane jako zamienniki marihuany stanowiły szeroką gamę substancji o symbolach zaczynających się od liter JWH, CP lub HU. Oprócz środków syntetycznych dostępna była bogata oferta środków roślinnych, w tym słynna Salvia preparat zawierający szałwię wieszczą, roślinę o niezwykle silnym działaniu halucynogennym. W latach na poznańskim oddziale toksykologii hospitalizowano kilka przypadków zatruć dopalaczami rocznie, podczas gdy od stycznia do początku października 2010 roku było ich już ponad 80. Wśród nich dominowały zatrucia lekkie i średnie, nie odnotowano ani jednego przypadku zgonu w ich przebiegu. Głównym powodem zgłaszania się użytkowników dopalaczy na oddział toksykologii były długo utrzymujące się lęk i złe samopoczucie lub niepokój rodzin pacjentów, spowodowany ich dziwnym zachowaniem. Należy podkreślić, że w takich sytuacjach niezwykle trudne jest stwierdzenie, czy podawane objawy kliniczne są efektem ostrego zatrucia, czy zejścia po dopalaczach, czy też są zaburzeniami psychicznymi, wynikającymi z przewlekłego nadużywania wielu różnych środków. Rozstrzygnąć to może jedynie obserwacja szpitalna i badanie psychologiczne i/lub psychiatryczne. Z mojego doświadczenia wynika, że osoby stosujące dopalacze mają tendencje do równoczesnego eksperymentowania z innymi substancjami psychoaktywnymi. Oprócz etanolu są to różnorodne substancje zarówno legalne, jak i zabronione. Najczęściej jest to amfetamina, 35
3 fot. Shutterstock Młodzi, często imprezujący i lubiący używki ludzie od dwóch lat coraz chętniej sięgają również po dopalacze, łączone nieraz z alkoholem i tradycyjnymi narkotykami metylenodioksymetamfetamina, czyli ecstasy, rzadziej kokaina, ketamina, fencyklidyna. Często w materiale biologicznym pacjenta wykrywano również obecność leków współcześnie rzadko stosowanych w lecznictwie otwartym, tj. opioidy czy barbiturany. Jest to o tyle niepokojące, że podobny profil substancji jest używany do celów przestępczych napaści i gwałtów. Środki ułatwiające gwałt są z reguły dodawane do napojów alkoholowych w trakcie imprez klubowych, często w postaci wieloskładnikowych mieszanek. Złożone z kilkunastu substancji są tak skomponowane, by powodowały szybki efekt odurzenia i zaburzenia pamięci ofiary, będąc jednocześnie trudne do wykrycia za pomocą rutynowych testów toksykologicznych. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że są to mieszaniny wielu powszechnie dostępnych leków nasennych, uspokajających i psychotropowych, łączonych z narkotykami klubowymi, różnorodnymi dodatkami i wypełniaczami. Udowodnienie czynu przestępczego, oprócz niepełnych wspomnień ofiary, z reguły utrudnia brak wiarygodnego materiału dowodowego. W chwili, kiedy ofiara przestępstwa uświadamia sobie fakt jego zaistnienia, z reguły nie ma podejrzanego napoju, nie zachowało się też naczynie, w którym był podany, lub zostało już do tego czasu umyte, nie ma też odzieży z resztkami wymiocin, w których mogły pozostać resztki podejrzanej substancji. Zdarzało się, że z tych powodów pacjenci leczeni na naszym oddziale, mimo podejrzenia działania przestępczego innych osób, odstępowały od zgłaszania ich policji. Moim zdaniem w niedługim czasie podobne problemy dotyczyć będą również dopalaczy. W 2010 roku tematyka legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych po raz kolejny zdominowała doroczne spotkanie toksykologów sądowych. Pojawienie się tego problemu nie spowodowało zniknięcia ani ograniczenia innej, od lat niezmiennie aktualnej kwestii śmiertelnych oraz przestępczych zatruć alkoholem i jego zamiennikami. Zgony w wyniku tych zatruć i wypadki drogowe spowodowane przez osoby pod wpływem etanolu dominują w statystykach sądów zajmujących się przypadkami stosowania substancji psychoaktywnych. Toksykolodzy kliniczni i sądowi postrzegają problem dopalaczy z innej perspektywy, ale widzą tę samą trudność niemożność precyzyjnej identyfikacji poszczególnych substancji w sytuacjach, w których istotny jest czynnik czasu. Przeprowadzenie takich badań jest możliwe tylko w warunkach laboratorium sądowego czy kryminalistycznego, z zastosowaniem specjalistycznego i drogiego sprzętu oraz z użyciem czasochłonnej i kosztownej metodyki. Taki standard badawczy jest konieczny w przypadkach postępowań policyjnych i prokuratorskich czy w procesach sądowych, gdzie dokładność ma znaczenie decydujące. W ochronie zdrowia jest to obecnie nie do zrealizowania. Dodatkowym problemem jest fakt ciągłego opóźnienia w stosunku do producentów i dystrybutorów dopalaczy, oferujących wciąż nowe, zmodyfikowane substancje. Do identyfikacji każdej z nich konieczne jest opracowywanie nowatorskich i specyficznych procedur analitycznych. W pierwszej połowie 2010 roku spośród wielu handlowych nazw dopalaczy wymienianych przez pacjentów leczonych w poznańskim ośrodku toksykologicznym szczególnie częstą było Cocolino. Użytkownicy opisywali niezwykle silne doznania euforyczne bezpośrednio po jego zażyciu, jak również długo utrzymujące się i nieprzyjemne zejścia po ustąpieniu działania substancji. Należą do nich: fatalne samopoczucie aż do stanów depresyjnych, zagubienie, bezładne i przyspieszone bicie serca, a nawet drgawki. Na pytanie, jaką substancję czynną zawiera ten preparat, przez jakiś czas nie 36 Na Ratunek 4/10
4 mogliśmy uzyskać wiarygodnej odpowiedzi. Oczywiście zdawaliśmy sobie sprawę, że nie każde opakowanie Cocolino ma ten sam skład chemiczny producenci i dystrybutorzy tych produktów nie podlegają przecież żadnej kontroli jakości. Dopiero dzięki badaniom w laboratoriach toksykologii doświadczalnej i sądowej zaczęto identyfikować składniki tych preparatów. Okazało się, że większość z nich zawiera nową, do niedawna legalną substancję psychostymulującą, tzw. pochodną katynonową o nazwie mefedron. Śledząc fora internetowe użytkowników opowiadających o doświadczeniach z produktami kolekcjonerskimi, przekonaliśmy się, że jest to jeden z najchętniej stosowanych, ale i najsilniej uzależniających i niebezpiecznych dopalaczy. W Europie opisano kilka przypadków zgonów związanych z jego użyciem w połączeniu z alkoholem. Po wpisaniu 25 sierpnia 2010 roku mefedronu na listę substancji kontrolowanych jego posiadanie stało się w Polsce karalne. Niestety preparaty mefedronu są nadal stosowane, a w międzyczasie na rynku pojawiły się już inne legalne środki psychostymulujące. Część z nich to podobne do mefedronu pochodne katynonowe, tj. bufedron, efedron i etylon, inne to pochodne ecstasy metylon oraz butylon. Coraz większą popularnością zaczyna się cieszyć substancja dostępna jako MDPV. W ostatnich miesiącach na oddział toksykologii trafili już użytkownicy tych nowych środków. Nasza wiedza o dopalaczach znów wzbogaciła się o nazwy preparatów handlowych nowej generacji. Oto niektóre z nich: Amphibia zawiera bufedron. Działania oczekiwane to pobudzenie ruchowe i intelektualne, poprawa samopoczucia, euforia, podniecenie, słowotok, zwiększenie koncentracji, brak uczucia głodu i potrzeby snu. Do działań niepożądanych należą bóle głowy, nieprzyjemne halucynacje, przyspieszone bicie serca, drżenie rąk oraz znaczne obniżenie samopoczucia prowadzące do depresji. Środek stosowany donosowo i doustnie, najczęściej ma postać pudru, proszku lub kryształków. Mitseez zawiera m.in. butylom, empatogenną substancję psychoaktywną, analog MDMA. Efekty działania są podobne do ecstasy, lecz nieco od niego łagodniejsze. M-cat zawiera metylokatynon (efedron), inhibitor zwrotnego wychwytu dopaminy i noradrenaliny o działaniu psychostymulującym, euforyzującym. Stosowany donosowo w formie proszku, w formie płynu do stosowania dożylnego lub w lufce do palenia, rzadziej doustnie. Przewlekle stosowany może doprowadzić do zaburzeń psychotycznych i paranoidalnych. Explosion zawiera metylon, użytkownicy cenią go za działanie psychostymulujące i wzmagające podniecenie seksualne, środek powoduje też halucynacje, bezsenność. Działania niepożądane mogą mieć charakter silnego pobudzenia z tachykardią, hipertensją, rozszerzeniem źrenic. Mogą wystąpić ciężkie stany psychotyczne. Kto i czego używa? Przedstawiam profile użytkowników substancji psychoaktywnych, charakterystycznych dla pacjentów leczonych w ciągu ostatnich lat na poznańskim oddziale toksykologii. Dane opracowano na podstawie obserwacji z opieki nad pacjentami na oddziale i podczas dyżurów w toksykologicznej izbie przyjęć. Dla kontrastu przedstawiono profil użytkownika jednej z substancji starego typu alkoholu która od lat jest przyczyną ostrych zatruć dużej grupy pacjentów hospitalizowanych w ośrodkach toksykologicznych. Profil użytkownika substancji typu dopalacze: wiek: lat, status: uczeń lub student, młody pracujący, z reguły ubezpieczony, sytuacja rodzinna: rodzice pacjenta zajęci pracą zawodową, często rozwiedzieni. Użytkownik ma problemy z utrzymaniem związków partnerskich, wywiad chorobowy: z reguły bez chorób somatycznych, ale często już z diagnozą zaburzeń zachowania i osobowości. Wcześniejsze epizody stosowania substancji psychoaktywnych i odurzających (alkohol i/lub typu mieszanek biforkowych ), okoliczności zatrucia: zgłasza się do szpitala sam lub przyprowadzony przez rodzinę. Niekiedy przywożony przez ZRM w asyście policji, charakter zatrucia: najczęściej przypadkowe, niekiedy intencjonalne. Najczęściej zatrucie ma charakter mieszany z alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi, przebieg zatrucia dopalaczami: najczęściej zatrucia o przebiegu średnim lub średnio ciężkim, w obrazie klinicznym dominują: złe samopoczucie, obniżenie nastroju lub gwałtowne zmiany nastrojów, silne pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia świadomości z reguły o charakterze splątania lub majaczenia, często agresywne i wulgarne zachowanie. Często wypisuje się ze szpitala na własne żądanie, 37
5 postępowanie w zatruciu: z re - guły objawowe głównie sedacja, rokowanie: pełne wyleczenie somatyczne, ale z reguły zalecenie pilnego podjęcia leczenia psychiatrycznego w placówkach typu zamkniętego. Częste powtórne hospitalizacje z powodu ostrych zatruć dopalaczami, nierzadko w kilku- lub kilkunastodniowych odstępach. Tak zwane dopalacze to niezbyt dobrze zdefiniowana grupa substancji pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, które posiadają lub którym przypisuje się działanie psychoaktywne. W szerszym rozumieniu dopalacze to wszystkie inne niż podstawowe, znane narkotyki; w węższym te, które nie zostały jeszcze zakazane, a są używane w celach podobnych jak narkotyki klasyczne. Gwałtowny wzrost zainteresowania dopalaczami w Polsce jest uwarunkowany wieloprzyczynowo. Jednym z powodów może być restrykcyjne prawo, które powoduje, że niezdelegalizowane substancje stają się atrakcyjne przez niepowodowanie konfliktów z prawem. Generuje to określone problemy medyczne dla służby zdrowia (ratownictwo medyczne, oddziały interwencyjne, ośrodki detoksykacyjne, oddziały psychiatryczne i leczenia uzależnień), przed którą stoi zadanie zmierzenia się ze skutkami działania substancji, o których wiadomo mało lub niewiele; które trudno lub niemal nie można zidentyfikować metodami laboratoryjnymi. Przydatne mogą być doświadczenia z działaniem znanych substancji umiejętność rozróżniania zespołów serotoninergicznych, antycholinergicznych, dopaminonoradrenergicznych. Ale i tu należy wykazywać ostrożność, gdyż, przykładowo, niektóre pochodne amfetaminy (np. PMA) są znacznie bardziej toksyczne niż znana ze swego działania MDMA, mimo zbliżonego początkowego obrazu klinicznego. Dr Bogusław Habrat kierownik Zespołu Profilaktyki i Leczenia Uzależnień Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Artykuł dr. Bogusława Habrata na temat dopalaczy ukaże się w najbliższym numerze Na Ratunek. Profil użytkownika substancji typu mieszanki biforkowe : wiek: lat, status: uczeń lub student, z reguły ubezpieczony, sytuacja rodzinna: problemy rodzinne rodzice pacjenta zajęci pracą zawodową, rozwiedzieni, wywiad chorobowy: z reguły bez chorób somatycznych, wcześnie przebyta inicjacja alkoholowa, okoliczności zatrucia: przyprowadzony do szpitala przez rodziców lub przywieziony przez ZRM ze szkoły lub innego miejsca z powodu dziwnego zachowania, charakter zatrucia: najczęściej przypadkowe podczas rekreacyjnego stosowania mieszanek. Z reguły objawy nasilają się po wypiciu alkoholu lub w wyniku jednoczesnego stosowania innych substancji psychoaktywnych, przebieg zatrucia mieszankami substancji rekreacyjnych i etanolem: najczęściej lekkie lub średnie, zaburzenia świadomości z reguły ilościowe, spowolnienie i senność naprzemiennie z pobudzeniem psychoruchowym o różnym nasileniu, postępowanie w zatruciu: z reguły objawowe, najczęściej sedacja, niekiedy konieczne stosowanie odtrutek specyficznych (nalokson w zatruciu tramalem lub opioidami), rokowanie: pełne wyleczenie somatyczne, konieczna systematyczna opieka psychologiczna lub terapeutów uzależnień. Profil użytkownika etanolu i jego toksycznych zamienników (glikol etylenowy, metanol): wiek: lat, status: bezrobotny lub nieubezpieczony, często bezdomny, sytuacja rodzinna: pacjent z reguły samotny (rozwiedziony lub stanu wolnego), w konflikcie z rodziną, latami nie utrzymujący z nią kontaktów. Alkoholizm jednego lub kilku członków rodziny, wywiad chorobowy: zespół zależności alkoholowej, padaczka alkoholowa, choroba wrzodowa, zaburzenia psychiczne na podłożu organicznym i inne, okoliczności zatrucia: pacjent znajdowany nieprzytomny w miejscach użyteczności publicznej (ulica, dworzec kolejowy, klatka schodowa itp.). W większości przypadków przywożony do szpitala przez ZRM, przebieg zatruć: pacjenci leczeni z powodu ciężkich zatruć etanolem i/lub alkoholami niespożywczymi, ciężkich zatruć lekami przeciwpadaczkowymi i psychotropowymi. Liczne powikłania i uszkodzenia narządowe w przebiegu zatruć rabdomioliza, kwasica metaboliczna, ostra niewydolność nerek i wątroby, ostre zapalenie trzustki, nieżyt krwotoczny przewodu pokarmowego, udary i krwotoki mózgowe, zachłystowe zapalenie płuc z ostrą niewydolnością oddechową i inne, rokowanie: niekiedy zgony w przebiegu zatruć, powikłania narządowe zatruć wymagające długotrwałej terapii (np. hemodializoterapia, terapia na OIOM). Bezpośrednio po wyleczeniu zatrucia konieczne leczenie psychiatryczne lub odwykowe w placówkach typu zamkniętego, inne problemy: częste nawroty choroby alkoholowej, zaburzeń psychicznych, porzucanie terapii odwykowej, liczne pobyty na oddziale toksykologii, szpitalnych oddziałach ratunkowych, chirurgicznych i innych. 38 Na Ratunek 4/10
Dopalaczom powiedz nie
Dopalaczom powiedz nie 1. Co to są dopalacze? 2. Podział dopalaczy. 3. Objawy i skutki zażywania dopalaczy. 4. Powody brania narkotyków przez ludzi 5. Przykłady dopalaczy. 6. Wygląd ciała po zażyciu dopalaczy.
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. Katarzyna Ostrowska
DOPALACZE Katarzyna Ostrowska Dopalacz - to termin nie posiadający charakteru naukowego. Używa się go potocznie dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym bądź faktycznym działaniu
Bardziej szczegółowoKonferencja SAMOLECZENIE A EDUKACJA ZDROWOTNA, POLITYKA ZDROWOTNA, ETYKA Kraków, 20.04.2009 r.
Piotr Burda Biuro In formacji T oksykologicznej Szpital Praski Warszawa Konferencja SAMOLECZENIE A EDUKACJA ZDROWOTNA, POLITYKA ZDROWOTNA, ETYKA Kraków, 20.04.2009 r. - Obejmuje stosowanie przez pacjenta
Bardziej szczegółowoSprzedaż dopalaczy od literatury akcesoria substancje pochodzenia naturalnego syntetycznego
Dopalacze To nazwa różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym bądź faktycznym działaniu psychoaktywnym, nieznajdujących się na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu
Bardziej szczegółowoLISTA TOP 5. Substancje psychoaktywne, najczęściej identyfikowane w zabezpieczanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, tzw.
LISTA TOP 5 Substancje psychoaktywne, najczęściej identyfikowane w zabezpieczanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, tzw. dopalaczach GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY DEPARTAMENT NADZORU NAD ŚRODKAMI
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia r. Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie toksykologii klinicznej za rok 2015
Warszawa, dnia 06.02.2016 r. Katarzyna Kalinko Pododdział Toksykologii Szpital Praski w Warszawie ul. Aleja Solidarności 67 03-401 Warszawa telefon: 505186431 fax.: 22 6196654 email: k.kalinko@onet.eu
Bardziej szczegółowoNa podstawie: www.wypalacze.com.pl www.kbpn.gov.pl www.dopalaczeinfo.pl http://www.narkomania.org.pl
Na podstawie: www.wypalacze.com.pl www.kbpn.gov.pl www.dopalaczeinfo.pl http://www.narkomania.org.pl Co to są dopalacze? W ciągu ostatniego roku w prasie i TV pojawiało się wiele doniesień na temat tzw.
Bardziej szczegółowoUżywanie legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży
Używanie legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży Artur Malczewski Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Konferencja PAP,
Bardziej szczegółowoDopalacze co to takiego?
Dopalacze co to takiego? Dopalacze to substancje chemiczne o działaniu psychoaktywnym. Dopalacze bywają mieszankami substancji naturalnych np. ziół, lub mogą być syntetyczne, czyli wytworzone w laboratorium
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA TOKSYKOLOGII. Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UJ CM. kierownik: prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kłys, tel.
PRACOWNIA TOKSYKOLOGII Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UJ CM kierownik: prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kłys, tel. /12/619 96 50 tel. do Pracowni 619 96 55 Informacje ogólne: Zakres badań obejmuje
Bardziej szczegółowo,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM
,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA
Bardziej szczegółowoBLIZEJ SIEBIE DALEJ OD NARKOTYKÓW, DOPALACZY
BLIZEJ SIEBIE DALEJ OD NARKOTYKÓW, DOPALACZY Narkotyki i prawo Posiadanie narkotyków jest czynem karalnym, ale łamanie prawa przez dziecko biorące narkotyki związane bywa także ze zdobywaniem pieniędzy.
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI. Świadczenia szpitalne
Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia
Bardziej szczegółowoMonitoring lokalny West Pomerania Szczecin 2014
Monitoring lokalny West Pomerania Szczecin 2014 Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Wydział Współpracy Społecznej ul. Korsarzy 34, 70-540 Szczecin www.wws.wzp.pl Do zadań Samorządu Województwa
Bardziej szczegółowoWYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH
WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH niektórych dopalaczy pobranych na terenie powiatu namysłowskiego Przygotowała : Urszula Modrak 1 Niezły wkręt JWH 081 Walina Fenyloalanina RCS 4 (substancja syntetyczna) (aminokwas)
Bardziej szczegółowoDopalacze. Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach?
Dopalacze Nowe narkotyki. Czy znasz prawdę o dopalaczach? Dopalacze nowe narkotyki Dopalacze to nic innego jak nowe narkotyki, których użycie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia. W 2014
Bardziej szczegółowoDz. U. nr 3/2000 Poz 44
Dz. U. nr 3/2000 Poz 44 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 grudnia 1999 r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, zasad funkcjonowania i rodzajów zakładów lecznictwa odwykowego oraz udziału
Bardziej szczegółowoWZÓR. druga litera nazwiska
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2013 r. (poz. 1332) WZÓR Indywidualny kwestionariusz sprawozdawczy osoby zgłaszającej się do leczenia z powodu używania środków odurzających
Bardziej szczegółowo,,Dopalacze Historia problemu i nowe rozwiązania prawne
,,Dopalacze Historia problemu i nowe rozwiązania prawne Michał Kidawa Artur Malczewski Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii KBPN Warszawa 11-12 stycznia 2011 r. Co to są dopalacze? Dopalacz, czy
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 2 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego i, Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 2 Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczenia
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MEDYCYNY PRACY I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO W SOSNOWCU
INSTYTUT MEDYCYNY PRACY I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO W SOSNOWCU Regionalny Ośrodek Ostrych Zatruć z Oddziałem Toksykologii Klinicznej Kliniki Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu jest
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia..(poz. ) WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 1 Lp. Nazwa
Bardziej szczegółowoSTOP DOPALACZOM PORADNIK dla rodziców
STOP DOPALACZOM PORADNIK dla rodziców Czym są dopalacze? Są to produkty pochodzenia zarówno syntetycznego, jak i naturalnego, sprzedawane w sklepach internetowych lub poprzez sieć sklepów stacjonarnych.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD DLA PROFESJONALISTÓW. pt. Substancje Psychoaktywne (SPA) Prowadzi Zbigniew Michalczyk psycholog, specjalista terapii uzależnień
MIASTO OTWOCK I FUNDACJA KONSTRUKTYWNEGO ROZWOJU WYKŁAD DLA PROFESJONALISTÓW pt. Substancje Psychoaktywne (SPA) Prowadzi Zbigniew Michalczyk psycholog, specjalista terapii uzależnień Substancje Psychoaktywne
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Bardziej szczegółowoRynek narkotykowy zmienia się, pojawiają się nowe substancje. Od 3 lat obserwujemy na światowym rynku ekspansję nowego typu środków
Rynek narkotykowy zmienia się, pojawiają się nowe substancje. Od 3 lat obserwujemy na światowym rynku ekspansję nowego typu środków zwanych,,dopalaczami. Zaczęto je używać w krajach Europy Zachodniej już
Bardziej szczegółowoOstre zatrucie spowodowane użyciem alkoholu. świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) nasennych (F13.3); (F10.4); lekarz specjalista w dziedzinie chorób
Dziennik Ustaw 22 Poz. 1386 Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki
Bardziej szczegółowoFormularz TDI Belgijski rejestr wskaźnika zgłaszalności do leczenia problemów narkotykowych lub alkoholowych (wersja dla szpitali 3.
Formularz TDI Belgijski rejestr wskaźnika zgłaszalności do leczenia problemów narkotykowych lub alkoholowych (wersja dla szpitali 3.0) IDENTYFIKACJA REJESTRACJI CI2. CI4. PI1. Nazwa programu/jednostki/placówki,
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. ODZIEŻ W 2011 r.
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEM ODZIEŻ W 11 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW
Bardziej szczegółowoLISTA TOP 5. Substancje psychoaktywne, najczęściej identyfikowane w zabezpieczanych przez organy Paostwowej Inspekcji Sanitarnej, tzw.
LISTA TOP 5 Substancje psychoaktywne, najczęściej identyfikowane w zabezpieczanych przez organy Paostwowej Inspekcji Sanitarnej, tzw. dopalaczach GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY DEPARTAMENT NADZORU NAD ŚRODKAMI
Bardziej szczegółowoRODZAJE SUBSTANCJI ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA RYNKU
STOP DOPALACZOM!!! CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze to termin nie posiadający charakteru naukowego, to potoczne określenie różnego rodzaju produktów (grupy substancji) zawierających substancje psychoaktywne
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr /../16 Rady Miejskiej w Zalewie z dnia 21 grudnia 2016r.
Załącznik do Uchwały Nr /../16 Rady Miejskiej w Zalewie z dnia 21 grudnia 2016r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY ZALEWO NA ROK 2017 Spis treści ROZDZIAŁ I. Wprowadzenie...3 1. Postanowienia
Bardziej szczegółowoDOPALACZE I INNE ŚRODKI ODURZAJĄCE
DOPALACZE I INNE ŚRODKI ODURZAJĄCE CZYM SĄ? JAK DZIAŁAJĄ? NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ? GDZIE SZUKAĆ POMOCY? DOPALACZE termin "dopalacze" jest używany potocznie dla określenia grupy różnych substancji to tzw. produkty
Bardziej szczegółowoCzym są dopalacze? 1. Charakterystyka dopalaczy - mieszanki trucizn
Czym są dopalacze? To nic innego, niż substytut legalnych narkotyków. Dopalacze to tylko określenie slangowe. W języku angielskim kryją się one pod nazwami: legal high, herbal high, smarts, boosters. Są
Bardziej szczegółowoWARUNKI WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW
YJNEJ 1 2 świadczenia w oddziale psychiatrycznym świadczenia w oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży 4700 4701 4703 4705 oddział psychiatryczny oddział psychiatryczny dla dzieci, oddział psychiatryczny
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. mogą Cię wypalić
DOPALACZE mogą Cię wypalić MOTTO Nigdy nie powiedziałem, że źle jest wkraczać do świata czarów. Mówiłem tylko, że to zawsze jest niebezpieczne. Walter Charleton CEL dostarczenie podstawowych informacji
Bardziej szczegółowoPROGRAM. PONIEDZIAŁEK 19 września 2016 r ROZPOCZĘCIE WYKŁAD. inż. Janusz Kurleto
PROGRAM PONIEDZIAŁEK 19 września 2016 r. 11.00 11.15 ROZPOCZĘCIE 11.15 12.00 WYKŁAD Instruktaż ogólny z zakresu BHP dla osób uczestniczących w szkoleniach prowadzonych przez IES inż. Janusz Kurleto 12.00
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 13.02.2015 r. Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie toksykologii klinicznej za rok 2014
Warszawa, dnia 13.02.2015 r. Katarzyna Kalinko Pododdział Toksykologii Szpital Praski w Warszawie ul. Aleja Solidarności 67 03-401 Warszawa fax.: 22 6196654 email: k.kalinko@onet.eu Raport Konsultanta
Bardziej szczegółowoStany nagłe. Andrzej Wakarow Dariusz Maciej Myszka
Stany nagłe Andrzej Wakarow Dariusz Maciej Myszka Definicja Zachowanie pacjenta, które ze względu na swą niezwykłość, niezrozumiałość, niedostosowanie, gwałtowny charakter może stwarzać zagrożenie Kontakt
Bardziej szczegółowoUWAGA SPECJALIZUJĄCY!
Uprzejmie informuję, że w dniach 7.03.-15.03.20011 odbędzie się kurs dla diagnostów laboratoryjnych z Laboratoryjnej Toksykologii Medycznej Kurs Toksykologia kliniczna, sądowa, terapia monitorowania stężeniami
Bardziej szczegółowoZAWARTYCH W DOPALACZACH ICH WPŁYW NA ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE
RENATA LIPNICKA CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW ZAWARTYCH W DOPALACZACH ICH WPŁYW NA ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE DOPALACZE - DOPALACZE ang. smart,legal high, herbal high, boosters??? Dopalacze to termin nie
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoPlan szkoleń wewnętrznych na 2019r. Szpital Obserwacyjno-Zakaźny ul. Krasińskiego 4/4a
Plan szkoleń wewnętrznych na 2019r. Szpital Zakaźny ul. Krasińskiego 4/4a Lp. Nazwa Oddziału Temat szkolenia Grupa zawodowa Miesiąc 1. Izba Przyjęć Postępowanie z pacjentem po ekspozycji na zakażenie krwiopochodne.
Bardziej szczegółowoKod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8
// Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r.
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU
Bardziej szczegółowoMedyczne przyczyny chwiejności emocjonalnej
Medyczne przyczyny chwiejności emocjonalnej Małgorzata Dąbrowska-Kaczorek Lekarz specjalizujący się w psychiatrii i psychoterapii pozn-behehawioralnej Centrum Diagnozy i Terapii ADHD Zaburzenia psychiczne
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoSamodzielny Publiczny Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu
pytanie nr 1 45,1 % 7,1 % 89, 57,8 % 48,1 % 6 65,9 % 72 % 35, 6,7 % 1, 31, 37 % 3 28 % 1 16,1 % 32,1 % 1, 14,8 % 1 15,9 % Samodzielny Publiczny Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu
Bardziej szczegółowoScena narkotykowa Część I - Epidemiologia
Scena narkotykowa Część I - Epidemiologia Michał Kidawa Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii KBPN Urząd Dzielnicy Ochota 01.10.2010 Warszawa Epidemiologia zjawiska używania narkotyków oraz narkomanii
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE KURZĘTNIK NA ROK 2008
Załącznik do Uchwały Rady Gminy w Kurzętniku z dnia GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE KURZĘTNIK NA ROK 2008 I. Wstęp. Przeciwdziałanie narkomanii jest jednym z podstawowych i najbardziej
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Rimantin, 50 mg, tabletki Rymantadyny chlorowodorek Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Należy zachować
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.
Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoPaństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św. OSTRZEGA przed groźnymi skutkami zażywania środków zastępczych tzw.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowcu Św. OSTRZEGA przed groźnymi skutkami zażywania środków zastępczych tzw. dopalaczy DOPALACZE NISZCZĄ MŁODY ORGANIZM tak samo jak normalne narkotyki oraz
Bardziej szczegółowoUżywki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.
Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,
Bardziej szczegółowoDopalacze oblicza zagrożeń
Dopalacze oblicza zagrożeń Dopalacze To substancje psychoaktywne, produkowane nielegalnie, zmieniające cechy narkotyku tak, aby mogły być legalnie dystrybuowane, po zażyciu wykazujące efekty narkotyczne
Bardziej szczegółowoSylabus modułu kształcenia na studiach wyższych
Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 118 Rektora UJ z 19 grudnia 2016 r. Sylabus modułu kształcenia na studiach wyższych Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu Wydział Lekarski Klinika
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoKategoria zaburzeń Przykład Kod ICD-10. zaburzenia nastroju (afektywne) Depresja F30-F39
Wioleta Kitowska Kategoria zaburzeń Przykład Kod ICD-10 zaburzenia psychiczne organiczne, włącznie z zespołami objawowymi Zespół czołowy F00-F09 zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem
Bardziej szczegółowoV LECZNICTWO STACJONARNE
V LECZNICTWO STACJONARNE V LECZNICTWO STACJONARNE W 2004 r. na terenie województwa lubelskiego funkcjonowało 35 szpitali ogólnych, 3 szpitale psychiatryczne, 1 sanatorium przeciwgruźlicze oraz jeden zakład
Bardziej szczegółowoZażywanie narkotyków, dopalaczy i leków zjawisko groźne dla młodzieży. Dla czego po nie sięgają?
Zażywanie narkotyków, dopalaczy i leków zjawisko groźne dla młodzieży. Dla czego po nie sięgają? Szkolenie dla koordynatorów programu ARS, czyli jak dbać o miłość. 05. 11. 2014 Warszawa Marihuana Marihuana
Bardziej szczegółowoRada Naukowa przy Ministrze Zdrowia Warszawa 27.10.2010 r.
Dopalacze epidemia? Jak zapobiegać zatruciom? Rada Naukowa przy Ministrze Zdrowia Warszawa 27.10.2010 r. dr n. med. Piotr Burda KK Toksykologia Kliniczna Dopalacze Produkty handlowe o różnej formulacji,
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoProblem uzaleŝnień w województwie zachodniopomorskim
Problem uzaleŝnień w województwie zachodniopomorskim Dźwirzyno 11-12 grudnia 2014 Monitorowanie definicja Systematyczna, zazwyczaj naukowa, ale zawsze kontynuowana obserwacja wybranych aspektów rzeczywistości,
Bardziej szczegółowoo w i t CZY ZNASZ PRAWDĘ P o Gdzie szukać pomocy? s t W SYTUACJI ZAGROŻENIA ŻYCIA
P o s t ę p o w an i e W SYTUACJI ZAGROŻENIA ŻYCIA Objawy zatrucia nowymi narkotykami, takie jak m.in.: utrata przytomności, zaburzenia świadomości, zatrzymanie oddechu czy nadmierne pobudzenie psychoruchowe
Bardziej szczegółowoAgencja(Oceny(Technologii(Medycznych(i(Taryfikacji
Agencja(Oceny(Technologii(Medycznych(i(Taryfikacji(!! www.aotmit.gov.pl( OBWIESZCZENIE PREZESA AGENCJI OCENY TECHNOLOGII MEDYCZNYCH I TARYFIKACJI Z DNIA 29 CZERWCA 2016 R. W SPRAWIE TARYF ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XIV/152/11 RADY MIEJSKIEJ W WIELUNIU. z dnia 15 grudnia 2011 r.
UCHWAŁA Nr XIV/152/11 RADY MIEJSKIEJ W WIELUNIU z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminnie Wieluń na rok 2012 Na podstawie art. 10 ust 3 ustawy
Bardziej szczegółowoProjekty Taryf świadczeń w odniesieniu do świadczeń gwarantowanych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień
Projekty Taryf świadczeń w odniesieniu do świadczeń gwarantowanych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień Lp Zakres Świadczenie jednostkowe Projekt Taryfy Uwagi dodatkowe 1 świadczenia psychiatryczne
Bardziej szczegółowoRekomendacje dla medycznych laboratoriów w zakresie diagnostyki toksykologicznej
Rekomendacje dla medycznych laboratoriów w zakresie diagnostyki toksykologicznej Ewa Gomółka 1, 2 1 Pracownia Informacji Toksykologicznej i Analiz Laboratoryjnych, Katedra Toksykologii i Chorób Środowiskowych,
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoRaport Dopalacze. 29 lutego
Raport Dopalacze 29 lutego 216 Opracowanie przygotowane przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Katowicach Dział Nadzoru Sanitarnego oraz oddział Epidemiologiczny Zawartość 1. Nadzór Państwowej
Bardziej szczegółowoMZ-15. za rok 2010. kod podmiotu, który utworzył zakład (część III) Kod specjalności komórki organizacyjnej (część VIII)
MINISTERSTWO ZDROWIA CENTRUM SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH OCHRONY ZDROWIA Nazwa jednostki macierzystej MZ-15 Adresat Nazwa i adres poradni/gabinetu 1 nazwa ulica, nr kod, miejscowość województwo Numer identyfikacyjny
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoW szpitalach psychiatrycznych organizuje się całodobowe oddziały wyspecjalizowane, takie jak oddziały:
Oddzialy psychiatryczne szpitalne - Opieka całodobowa Opieka całodobowa Psychiatryczne oddziały szpitalne Psychiatryczne leczenie szpitalne powinno być stosowane tylko w przypadkach ciężkich zaburzeń psychicznych
Bardziej szczegółowoCharakterystyka nowych substancji psychoaktywnych (NPS)
Charakterystyka nowych substancji psychoaktywnych (NPS) Ewelina Pieprzyca, Joanna Kulikowska Katedra i Zakład Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej SUM w Katowicach 1 Co to są dopalacze? Dopalacz
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
Podnoszenie kompetencji kadr medycznych uczestniczących w realizacji profilaktycznej opieki psychiatrycznej, w tym wczesnego wykrywania objawów zaburzeń psychicznych KONSPEKT ZAJĘĆ szczegółowy przebieg
Bardziej szczegółowoPATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA. OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk
PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk ALKOHOLIZM Alkoholizm - nazywany jest również zespołem uzależnienia od alkoholu, chorobą alkoholową
Bardziej szczegółowoPodstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych
Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne
Bardziej szczegółowoANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowo2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzajemne oddziaływanie substancji leczniczych, suplementów diety i pożywienia może decydować o skuteczności i bezpieczeństwie terapii. Nawet przyprawy kuchenne mogą w istotny sposób
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW 1. SPECJALNOŚĆ WYBRANA: 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
Bardziej szczegółowow sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018
Uchwała Nr XLII.230.2017 Rady Gminy w Białośliwiu z dnia 29 listopada 2017 w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r.
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały nr Rady Miejskiej Leszna z dnia 2014r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2015-2018
Załącznik do Uchwały nr Rady Miejskiej Leszna z dnia 2014r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2015-2018 A. Wprowadzenie Narkotyki są problemem wielowymiarowym, ograniczającym rozwój gospodarczy,
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Specyficzne i szczegółowe efekty kształcenia na kierunku ratownictwo medyczne zostały dostosowane do zaleceń Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, jak i do celów i efektów kształcenia wskazanych
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl OBWIESZCZENIE PREZESA AGENCJI OCENY TECHNOLOGII MEDYCZNYCH I TARYFIKACJI Z DNIA 30 WRZEŚNIA 2015 R. W SPRAWIE TARYF ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH
Bardziej szczegółowoMłodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych
Młodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych Narkotyki, alkohol, papierosy dopalacze, przemoc czy problem istnieje w naszej
Bardziej szczegółowoNARKOTYKI. Placówki ambulatoryjne dzienne
NARKOTYKI Placówki ambulatoryjne dzienne 1. TRiDPU Powrót z U Poradnia Profilaktyki Środowiskowej Kontakt ul. Elektoralna 26 00 892 Warszawa tel. (22) 620 64 35 Czynne: pon. czw. 9.00 19.00; pt. 9.00 18.00
Bardziej szczegółowoRATOWNICTWO MEDYCZNE 2014/2015 Toksykologia niestacjonarne
S t r o n a 1 RATOWNICTWO MEDYCZNE 2014/ Toksykologia niestacjonarne semestr letni Wykłady (4 x 5 godziny) Piątek godzina 7.45 11.30, ul. Żołnierska 14C, sala Katedry Farmakologii Lp. data temat Liczba
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoTermin przekazania: zgodnie z PBSSP 2016 r. Nazwa i adres przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. leczniczego. leczniczego
MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH DEPARTAMENT ZDROWIA MSW-36 Sprawozdanie z działalności jednostki lecznictwa ambulatoryjnego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, osób uzależnionych od alkoholu oraz innych
Bardziej szczegółowoI. PODSTAWY PRAWNE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW NARKOMANII
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XIX /147 /08 w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii GMINA ŚWIĘCIGCHOWA GMINNY PROGRAM PRZGCIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2009 Święciechowa 2008 r. A. WPROWADZGNIG
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXX/232/2016 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 29 grudnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XXX/232/2016 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Żarów na 2017 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15
Bardziej szczegółowowiększość 0 % 3 % 0 % około połowy 0 % 1 % 0 %
BURMISTRZ MIASTA Bielsk Podlaski, 2015-02-18 BIELSK PODLASKI 17-100 Bielsk Podlaski ul. Kopernika 1 Br.0012.2.2.2015 Komisja ds. Inwestycji, Gospodarki Przestrzennej oraz Rozwoju Gospodarczego i Promocji
Bardziej szczegółowoNeurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoPodlaski Urząd Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej ZAKŁADY PSYCHIATRYCZNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2008 R.
Podlaski Urząd Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej ZAKŁADY PSYCHIATRYCZNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2008 R. Białystok, listopad 2009 W 2008 roku funkcjonowały w województwie podlaskim
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowo