Wymagania na ocenę dobrą Uczeń: podaje przykłady podziału czasu w historii wyjaśnia, dlaczego należy chronić zabytki historyczne

Transkrypt

1 Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu historia i społeczeństwo dla klasy 4 szkoły podstawowej. Poniższy plan wynikowy stanowi propozycję wyjściową, którą nauczyciel powinien zmodyfikować, uwzględniając możliwości i potrzeby swoich uczniów. * Kursywą oznaczono tematy, które wykraczają poza podstawę programową Temat (rozumiany jako lekcja) Wymagania na ocenę dopuszczającą Uczeń: Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń: Wymagania na ocenę dobrą Uczeń: Wymagania na ocenę bardzo dobrą Uczeń: Wymagania na ocenę celującą Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: I. Moje miejsce w świecie 1. Moje pierwsze spotkanie z historią omawia podział czasu w historii posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok rozróżnia rodzaje źródeł rozróżnia historię rozumianą jako dzieje od historii rozumianej jako nauka o przeszłości objaśnia, na czym polega praca historyka podaje przykłady podziału czasu w historii wyjaśnia, dlaczego należy chronić zabytki historyczne podaje przykłady różnych źródeł materialnych miejsca, w których chroni się zabytki polega rola i znaczenie miejsc, w których chroni się zabytki 2. Jestem dokonuje podziału omawia wybraną

2 człowiekiem, żyję wśród ludzi potrzeby każdego człowieka potrzeb człowieka instytucje międzynarodowe i krajowe, które niosą pomoc dzieciom polega zaspokajanie potrzeb człowieka polega odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka przez siebie organizację niosącą pomoc dzieciom 3. Moja rodzina podaje przykłady praw i obowiązków poszczególnych członków rodziny polega znaczenie rodziny w życiu każdego człowieka wyjaśnia, dlaczego tolerancja ułatwia wzajemne stosunki międzyludzkie udowadnia, że uprzejmość i tolerancja wpływają na poprawne stosunki w rodzinie formułuje stanowisko dotyczące pielęgnowania tradycji rodzinnych kultywowania tradycji rodzinnych udowadnia, jak ważna jest we wzajemnych stosunkach sprawiedliwość 4. Moja szkoła podaje przykłady uprzejmego zachowania, dotyczące rówieśników i personelu szkoły organy szkoły polegają jego obowiązki i prawa w szkole podaje przykłady szkolnych i klasowych konfliktów przedstawia strukturę szkolnictwa w Polsce i umieszcza siebie (jako ucznia) w tej strukturze podaje przykłady działalności samorządu uczniowskiego w swojej szkole tłumaczy, na czym polega tolerancja we wzajemnych stosunkach w klasie i w szkole przedstawia sposoby rozwiązywania szkolnych i klasowych konfliktów rozumie, że zasady zachowania sprawiedliwego są uwzględnione w dokumentach szkoły podaje przykłady szkolnych i klasowych konfliktów oraz przedstawia sposoby ich rozwiązywania 5. Moja mała ojczyzna wyjaśnia, czym dla niego jest mała ojczyzna, co składa się na przeszłość małej ojczyzny tłumaczy, na czym polega rola małej ojczyzny w życiu historię swojej małej ojczyzny oraz jej uzyskuje z różnych źródeł informacje na temat postaci i

3 każdego człowieka tradycje kulturowe rozumie pojęcie samorządu terytorialnego z przeszłości małej ojczyzny omawia zakres działań oraz sposoby powoływania władz lokalnych 6. Moja Ojczyzna definiuje pojęcie: naród polskie symbole narodowe zna hymn Polski tłumaczy, co łączy wszystkich Polaków polskie święta państwowe przedstawia miejsca pamięci narodowej znajdujące się w jego najbliższej okolicy polega umiejętność godnego zachowania się podczas uroczystości państwowych 7. Moje miejsce w świecie powtórzenie wiadomości Moje miejsce w świecie sprawdzian wiadomości II. Fundamenty Europy 8. Najdawniejsze dzieje człowieka rozróżnia poszczególne rodzaje pisma pismo rodzaje materiałów piśmiennych: papirus i gliniane tabliczki życie człowieka w epoce kamienia omawia znaczenie wyjaśnia wpływ pisma dla dalszego rozwoju cywilizacyjnego wyjaśnia, jak doszło do wykształcenia się władzy politycznej w Mezopotamii i Egipcie

4 hieroglificzne i klinowe wynalazki epoki kamienia pierwsze państwa Egipt i Babilon omawia wierzenia pierwszych ludzi pierwsze miasta epoki archeologiczne (kamienia i brązu) wynalazków dla rozwoju wspólnoty ludzkiej lokalizuje na mapie państwa: Egipt i Babilon wyjaśnia kryterium podziału prahistorii na epoki archeologiczne społeczności ludzkich wyjaśnia, w jakich warunkach powstały pierwsze państwa wyjaśnia rolę kodeksu Hammurabiego w dziejach prawa (kodyfikacji Hammurabiego) 9. Mieszkańcy Aten lokalizuje Grecję, Ateny i Spartę na mapie grupy społeczne w Atenach zajęcia Greków: rolnictwo, handel, rzemiosło wie o alfabecie greckim przedstawia miastopaństwo: Ateny dom grecki ubiór grecki grupy społeczne w Atenach określa V w. p.n.e. jako wiek świetności Aten pracy w życiu Ateńczyków alfabetu polegała istota obywatelstwa w Atenach zgromadzenie ludowe zajęcia Greków: rolnictwo, handel, rzemiosło identyfikuje postać Peryklesa porównuje rolę i znaczenie poszczególnych grup społecznych w społeczeństwie ateńskim polegała demokracja ateńska przedstawia miastopaństwo: Spartę porównuje Ateny i Spartę demokracji dla społeczeństwa ateńskiego 10. Kultura starożytnych Greków rodzaje ofiar składanych bogom greckim zna herosów greckich: Heraklesa i Odyseusza rozpoznaje wyjaśnia, czym były mity rozpoznaje bogów greckich: Atenę i Zeusa, oraz ich atrybuty podaje cechy rozpoznaje bogów greckich: Posejdona, Hadesa, oraz ich atrybuty identyfikuje postaci uczonych i poetów rozpoznaje bogów greckich: Afrodytę, Artemidę i Apolla, oraz ich atrybuty opowiada o roli wierzeń w życiu Greków opowiada wybrane mity greckie tworzy album prezentujący dzieła architektury i rzeźby greckiej

5 reprezentacyjne budowle Aten datami: 776 r. p.n.e. charakterystyczne religii politeistycznej zna postaci uczonych i poetów greckich: Homera i Hezjoda rozpoznaje Akropol, Partenon i teatr grecki greckich: Platon i Homer najwspanialsze zabytki greckie: Akropol i Partenon igrzysk i przedstawień teatralnych identyfikuje postać Hipokratesa 11. Mieszkańcy Rzymu identyfikuje postaci: Romulus i Remus, Juliusz Cezar lokalizuje na mapie miasto Rzym i Półwysep Apeniński grupy społeczne w Rzymie datami i ustala wiek : 753 r. p.n.e., 509 r. p.n.e., 27 r. p.n.e., 476 r. n.e. dom grecki i rzymski ubiór rzymski pracy w życiu Rzymian oblicza upływ czasu między zadanymi wydarzeniami historycznymi grupy społeczne w starożytnym Rzymie instytucje polityczne starożytnego Rzymu: król, senat, zgromadzenie ludowe, cesarz identyfikuje postać: Oktawian August opowiada legendę o początkach Rzymu grupy społeczne w Rzymie i objaśnia ich rolę instytucje polityczne starożytnego Rzymu: dyktator, konsulowie rozróżnia dwie formy ustrojowe starożytnego Rzymu porównuje rolę i znaczenie poszczególnych grup społecznych w społeczeństwie rzymskim prawa rzymskiego dla Rzymian ustrój monarchiczny (Rzym królewski i cesarstwo) i republikański wyjaśnia, jak doszło do powstania republiki rzymskiej wyjaśnia, jak doszło do powstania cesarstwa rzymskiego 12. Kultura rzymska rozpoznaje reprezentacyjne i omawia zastosowanie i i omawia zastosowanie i wielkie miasta

6 budowle Rzymu: łuk triumfalny, akwedukt, Panteon, Koloseum przytacza przykłady rozrywek w starożytnym Rzymie: walki gladiatorów, przedstawienia teatralne znaczenie stałych elementów urbanistyki miejskiej: akwedukty, teatry, drogi technikę budowlaną Rzymian posługuje się pojęciami: rzymski beton, kolumna, łuk, kopuła znaczenie stałych elementów urbanistyki miejskiej: amfiteatry, kanalizacja, cyrki, mosty wybrane zabytki rzymskie wyjaśnia znacznie sieci dróg rzymskich prawa dla Rzymian odróżnia alfabet łaciński od greckiego prawa rzymskiego dla świata współczesnego porównuje osiągnięcia kulturowe Greków i Rzymian 13. Sztuka wojenna Greków i Rzymian zna pojęcia: hoplita, falanga, galera, legion datami i ustala wiek : 338 r. p.n.e., 216 r. p.n.e., 202 r. p.n.e. identyfikuje postaci: Aleksander Wielki, Hannibal uzbrojenie żołnierza greckiego uzbrojenie żołnierza rzymskiego oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi: 338 r. p.n.e., 216 r. p.n.e., 202 r. p.n.e. sztukę wojenną Greków i Rzymian taktykę walki falangi taktykę walki starożytnych okrętów wojennych znaczenie Aleksandra Wielkiego wyjaśnia różnicę między armią obywatelską a wojskiem zawodowym wygląd i omawia znaczenie rzymskich obozów wojskowych wojen w dziejach Rzymu na podstawie samodzielnie zdobytych informacji opisuje działalność Cezara jako wodza 14. Narodziny chrześcijaństwa rozumie pojęcia: Biblia, Arka Przymierza, Mesjasz, Ewangelia, Pismo Święte wierzenia starożytnych Rzymian religię mieszkańców Palestyny przedstawia rozwój chrześcijaństwa wyjaśnia, jak narodziło się chrześcijaństwo porównuje religie politeistyczne i monoteistyczne porównuje pogańską religię Rzymian z chrześcijaństwem stosunki między wyznawcami religii wyjaśnia związek między chrześcijaństwem a Żydami i judaizmem

7 pogańskich bogów rzymskich: Jowisza, Neptuna, Wenus i Marsa datami i ustala wiek : narodziny chrześcijaństwa, 381 r. n.e. podaje cechy charakterystyczne religii monoteistycznej narodziny Chrystusa z początkiem nowej ery chrześcijaństwo pogańskiej i państwem rzymskim a pierwszymi chrześcijanami 15. Fundamenty Europy powtórzenie wiadomości Fundamenty Europy sprawdzian wiadomości III. Społeczeństwo średniowiecza 16. Europa średniowieczna nowe państwa w Europie przedstawia osiągnięcia kultury wędrówkę Słowian w Europie przedstawia charakterystyczne podaje przykłady zabytków romańskich i gotyckich znajdujących się w jego regionie ustrój feudalny zabytki romańskie i gotyckie znajdujące się w jego regionie polegał konflikt między cesarstwem a papiestwem szkolnictwo w

8 Europy rozróżnia zabytki romańskie i zabytki gotyckie cechy stylu romańskiego i stylu gotyckiego Europie 17. W klasztornych murach zakony Europy średniowieczny klasztor życie mnichów zna postać św. Franciszka z Asyżu cechy klasztoru przedstawia działalność zakonów postać św. Franciszka z Asyżu wyjaśnia, jak doszło do powstania zakonów samodzielnie wyszukuje informacje i prezentuje postaci założycieli zakonów 18. Na rycerskim zamku średniowieczny zamek życie rycerzy identyfikuje zamki znajdujące się w regionie cechy zamku mieszkańców zamku opowiada, jak budowano zamki w Europie uzbrojenie rycerza przedstawia zwyczaje rycerskie podaje cechy charakterystyczne wzoru osobowego rycerza samodzielnie wyszukuje informacje i prezentuje życiorysy sławnych rycerzy 19. W średniowiecznym mieście odróżnia gród i miasto cechy grodu i miasta przedstawia, jak budowano miasto przedstawia władze wyjaśnia, jak doszło do przekształcenia wyszukuje i prezentuje informacje na temat

9 średniowieczny gród, podgrodzie i miasto życie mieszkańców podgrodzi, grodów i miast omawia dzień powszedni i dzień świąteczny mieszkańca miasta mieszkańców miasta miasta grodów w miasta funkcjonowanie miasta porównuje warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym średniowiecznych dziejów swojej miejscowość 20. W wsi średniowieczną wieś życie mieszkańców wsi zna metody uprawy ziemi w średniowieczu obowiązki chłopów zajęcia chłopów cechy wsi omawia dzień powszedni i dzień świąteczny chłopa mieszkańców wsi warunki życia na wsi objaśnia, jak zakładano wieś w średniowieczu porównuje życie chłopa z życiem rycerza i mieszczanina metody uprawy ziemi w średniowieczu wyszukuje i prezentuje informacje na temat średniowiecznych dziejów swojej miejscowość 21. Społeczeństwo średniowiecza lekcja powtórzeniowa Społeczeństwo średniowiecza sprawdzian

10 wiadomości IV. W Polsce 22. Zanim powstała Polska zna pojęcia: szlak bursztynowy, ród, plemię i charakteryzuje bogów słowiańskich bohaterów legend słowiańskich: Czecha, Lecha i Rusa zna pojęcia: wiec, książę, opole, palisada zna treść legendy o Piaście i Popielu gród w Biskupinie samodzielnie opowiada legendę o Lechu, Czechu i Rusie przedstawia organizację plemion słowiańskich wyjaśnia pojęcie: kultura archeologiczna wykopaliska archeologiczne jako główne źródło wiedzy o osadzie w Biskupinie 23. Mieszko I i jego państwo lokalizuje na mapie: Gniezno, Kraków, Cedynię bohaterów legend z początków państwowości polskiej zna postaci: Mieszko I i Dąbrówka datami: 966 r. i 972 zna treść legendy o Piaście i Popielu gród gnieźnieński rozpoznaje cechy legendy na podstawie mapy opisuje położenie Polski za Mieszka I, Gniezna, Krakowa i Cedyni opowiada legendę o Piaście i Popielu początki państwa polskiego wyjaśnia różnicę między postaciami legendarnymi a postaciami historycznymi przyjęcia chrztu przez Mieszka I stosunki polsko-czeskie i polsko-niemieckie za panowania Mieszka I porównuje gród w Gnieźnie z osadą w Biskupinie, wskazując na te ich cechy, które świadczą o różnicach w strukturze społecznej

11 r. i ustala wiek 24. Panowanie Bolesława Chrobrego zna postaci: Bolesław Chrobry, św. Wojciech datami: 1000 r r. i ustala wiek zna postaci: Otto III, Gaudenty, Henryk II, opisuje Drzwi Gnieźnieńskie przedstawia postać św. Wojciecha oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi : 966 r., 992 r., 1000 r., 1025 r. opowiada historię zjazdu gnieźnieńskiego wojny Bolesława Chrobrego z sąsiadami na podstawie mapy przedstawia zmiany granic Polski Bolesława Chrobrego wyjaśnia skutki zjazdu gnieźnieńskiego dla Polski organizację państwa Bolesława Chrobrego porównuje osiągnięcia Mieszka I i Bolesława Chrobrego polityczne koronacji królewskiej Bolesława Chrobrego 25. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego zna pojęcia: rozbicie dzielnicowe, senior zna postaci: Bolesław Krzywousty, Gall Anonim, Konrad Mazowiecki datami: 1138 r., 1226 r., i ustala wiek zna postaci: Konrad Mazowiecki; Henryk Pobożny datami: 1109 r., 1241 r., 1308 r., i ustala wiek zamek w Malborku oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi: 1085 r., 1109 r., 1138 r., 1226 r, r. zna postaci: Władysław Wygnaniec, Bolesław Kędzierzawy, Henryk Sandomierski, Mieszko Stary przypisuje dziedzicom Bolesława Krzywoustego przydzielone im dzielnice polegało rozbicie dzielnicowe panowanie Bolesława Krzywoustego omawia zagrożenie zewnętrzne podczas rozbicia dzielnicowego wyjaśnia przyczyny sprowadzenia Krzyżaków w Polsce opowiada o bitwie pod Głogowem postanowienia testamentu Krzywoustego opowiada o najeździe Mongołów opowiada o bitwie pod Legnicą 26. Kazimierz zna pojęcia: cło, zna postaci: objaśnia, na czym wyjaśnia, jak ocenia dokonania

12 Wielki i jego państwo lokowanie wsi, statut; rozbicie dzielnicowe, senior zna postaci: Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki datami: 1320 r., 1333 r., 1364 r., i ustala wiek wie o założeniu Akademii Krakowskiej, uczcie u Wierzynka Władysław Przemysł II przedstawia osiągnięcia Kazimierza w dziedzinie polityki wewnętrznej datami: 1295 r., 1308 r., 1370 r., i ustala wiek oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi: 1295 r., 1308 r., 1320 r., 1333 r., 1364 r., 1370 r. założenia Akademii Krakowskiej ucztę u Wierzynka wyjaśnia, dlaczego Kazimierzowi nadano przydomek Wielki doszło do zjednoczenia ziem polskich politykę zagraniczną Kazimierza reformy wewnętrzne Kazimierza Wielkiego Przemysła II, Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego porównuje politykę Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego wobec Krzyżaków i wyjaśnia przyczyny różnic 27. W Polsce lekcja powtórzeniowa W Polsce sprawdzian wiadomości