RYNEK USŁUG IT W POLSCE

Transkrypt

1 2015 RYNEK USŁUG IT W POLSCE

2 Koordynator projektu: Janusz Górecki, Head of Research, ABSL Autorzy raportu: Piotr Czupryn, IT Operations Manager, Kemira rozdział 7 Janusz Górecki, Head of Research, ABSL rozdział 1, 2, 3, 4 Ewa Kapusta, Market Analyst, ABSL rozdział 3, 5 Aleksandra Kujawa, Business Unit Manager, Antal International rozdział 6 Grzegorz Micek, Adiunkt, Uniwersytet Jagielloński rozdział 1, 2, 4 Grzegorz Śniadała, Global Master Data Management technical platform leader, Procter & Gamble rozdział 7 Projekt graficzny i skład: ABSL 2015 Wszystkie prawa autorskie do niniejszego utworu należą do ABSL. Z wyłączeniem wyjątków przewidzianych prawem, używanie, udostępnianie, przetwarzanie, kopiowanie, dokonywanie adaptacji, modyfikowanie lub retransmisja niniejszego utworu, w części lub w całości, dokonane w jakiejkolwiek formie, bez zgody ABSL wyrażonej na piśmie, jest naruszeniem prawa autorskiego.

3 1. Usługi IT w Polsce liczba firm, 4 zatrudnienie, lokalizacja 2. Wartość, struktury i perspektywy wzrostu 12 rynku usług IT w Polsce 3. Charakterystyka działalności 14 firm świadczących usługi IT 4. Klastry IT w Polsce jako platforma współpracy 30 firm innowacyjnych 5. Rynek pracy Wynagrodzenia Podsumowanie RYNEK USŁUG IT W POLSCE

4 4 1 Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja W firmach świadczących usługi IT pracuje w Polsce ponad 140 tys. osób. W 2013 roku usługi IT w Polsce stanowiły około 1,7% wartości globalnego rynku usług IT, z kolei wartość rynku usług IT to 29% całkowitej wartości rynku IT w Polsce (dane IDC). Liczba firm usługowych IT 1 działających w Polsce dynamicznie rośnie. Według danych GUS w ciągu czterech lat ( ) wzrosła z 40,2 tys. do 60,7 tysiąca, to jest o ponad połowę. Ponad 60% wzrost liczby firm odnotowały Wrocław, Kraków, Lublin i Rzeszów. W firmach świadczących usługi IT pracuje w Polsce ponad 140 tys. osób 2. W dużych przedsiębiorstwach (zatrudniających co najmniej 200 osób) w usługach IT zatrudnionych jest 55 tys. pracowników, w tym około 18,7 tys. w firmach należących do krajowego kapitału (Ryc. 2). Dwie trzecie pracujących w dużych firmach oferujących usługi IT jest zatrudnionych w przedsiębiorstwach zagranicznych. Największym zatrudnieniem w usługach IT po firmach polskich odznaczają się przedsiębiorstwa amerykańskie (13,9 tys. pracowników) i francuskie (10 tys.). 1 PKD 62 (Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana). 2 Szacunki ABSL. Zatrudnienie włącznie z firmami jednoosobowymi. 1% 1% 2% 2% 2% 2% 5% Polska USA Francja Finlandia Niemcy Japonia Wielka Brytania Korea Południowa 7% 55 tys. 34% Szwajcaria Indie inne 18% Rycina 1 Struktura zatrudnienia w dużych firmach usługowych IT w Polsce według krajów pochodzenia Źródło: opracowanie własne ABSL 26%

5 Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja 5 USŁUGI IT * W POLSCE DUŻE FIRMY USŁUGOWE IT W POLSCE ** 60,7 tys. liczba firm świadczących usługi IT 140 tys. liczba zatrudnionych w usługach IT 29% udział usług IT w wartości rynku IT 55 tys. łączna liczba pracowników 34% zatrudnienie w firmach z kapitałem polskim 66% zatrudnienie w firmach z kapitałem zagranicznym 1,7% udział usług IT w Polsce w wartości globalnego rynku usług IT Rycina 2 Rynek IT w Polsce w liczbach Źródło: opracowanie własne ABSL * włącznie z firmami jednoosobowymi ** zatrudniające ponad 200 osób

6 O Raporcie Celem niniejszego raportu ABSL jest kompleksowa charakterystyka rynku usług IT w Polsce. W publikacji przedstawiono wyniki analiz tematycznych bazujących na wypowiedziach 61 respondentów, reprezentujących najważniejsze firmy działające w branży, oferujące usługi IT dla klientów biznesowych i instytucjonalnych. Publikacja jest odpowiedzią na zapotrzebowanie firm współpracujących w ramach IT Club ABSL na opracowanie, w którym zostaną przedstawione najbardziej istotne charakterystyki branżowe dotyczące rynku usług IT w Polsce. Czytelnicy raportu mogą zapoznać się m.in. ze strukturą działalności firm oraz omówieniem istotnych trendów branżowych w obszarze usług IT. W publikacji zaprezentowano uwarunkowania rynku usług IT w Polsce oraz przedstawiono prognozy jego dalszego rozwoju. Raport zawiera ponadto informacje na temat klastrów IT, a także rynku pracy oraz wynagrodzeń w obszarze IT. Pragnę podziękować wszystkim osobom, które poświęciły swój czas na wypełnienie ankiet lub przygotowanie informacji wykorzystanych na potrzeby niniejszej publikacji. Janusz Górecki Head of Research, ABSL W badaniu ABSL wzięło udział 61 firm pochodzących z 12 krajów. Respondenci badania zatrudniają w usługach IT ponad 38 tys. osób (z czego blisko 10,5 tys. miejsc pracy wygenerowały firmy polskie) % 56% Liczba firm Liczba firm Zatrudnienie w usługach IT w firmach uczestniczących w badaniu Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] < before > Rok rozpoczęcia działalności w Polsce przez firmy uczestniczące w badaniu Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] Firma jest częścią globalnych struktur Firma jest niezależnym podmiotem Struktura organizacyjna firm uczestniczących w badaniu Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] 28% 44% 28% Komercyjny dostawca usług it / centrum outsourcingu IT Model hybrydowy (klienci zewnętrzni i wewnętrzni) Jednostka działająca na rzecz firmy macierzystej / część centrum usług wspólnych Sposób funkcjonowania firm uczestniczących w badaniu Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm]

7 Szczecin Zielona Góra Koszalin Aglomeracja Katowicka Asseco Capgemini Comarch EUVIC Future Processing IBM Infovide-Matrix ING Services JCommerce Sii SMT Software Steria Sygnity Unit4 Wasko Białystok Comarch SMT Software Sygnity Transition Technologies Wasko Bielsko-Biała Asseco Comarch EUVIC Infovide-Matrix JCommerce Wasko Bydgoszcz Asseco Atos Poznań Wrocław Bydgoszcz Toruń Opole Trójmiasto Łódź Częstochowa Kielce Mobica Wasko Częstochowa EUVIC Kielce Transition Technologies Wasko Koszalin REC Global Sygnity Transition Technologies Kraków Akamai Technologies Asseco Capgemini Cisco Comarch EPAM System Ericpol Google HCL HSBC IBM IT Kontrakt itworks JCommerce Luxoft Motorola Solutions Nokia Networks Qumak Sabre Samsung Olsztyn Aglomeracja Katowicka Kraków Bielsko-Biała Warszawa Rzeszów Białystok Lublin Sii SMT Software Sygnity UBS Lublin Asseco BL Stream Comarch Mobica Sii Wasko Łódź Accenture Services Atos Asseco Comarch Ericpol Fujitsu Technology Solutions GFT Mobica Samsung Sii Transition Technologies Wasko Olsztyn Sprint Wasko Opole Capgemini Future Processing Poznań CenturyLink Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja Comarch GFT Hicron Infovide-Matrix IT Kontrakt JCommerce Roche Samsung Sii SMT Software Sygnity Wasko Wikia Rzeszów Asseco Comarch JCommerce Mobica Wasko Szczecin BLStream Mobica REC Global Tieto Wasko Toruń Atos Trójmiasto ADVA Optical Networking Acxiom Atos Asseco Comarch EPAM Systems Intel IT Kontrakt Jeppesen Lufthansa Systems Qumak Sii Sygnity Wasko Warszawa 7N Accenture Services Atos BLStream 7 Capgemini Citibank Comarch Comp Connectis EUVIC Fujitsu Technology Solutions Google Hicron Infovide-Matrix IT Kontrakt itworks JCommerce Mobica PKP Informatyka Procter&Gamble Qumak Sii SMT Software Sygnity Transition Technologies Wasko Wrocław Atos BLStream Capgemini Comarch Credit Suisse EUVIC Hicron IBM IT Kontrakt Luxoft Nokia Networks REC Global Redknee Rinf SMT Software Sygnity Tieto Transition Technologies Unit4 Volvo IT Zielona Góra REC Global Sygnity Rycina 3 Wybrane firmy świadczące usługi IT w Polsce* Źródło: opracowanie własne ABSL * informacja dotyczy central i firm zatrudniających w skali kraju co najmniej 200 osób

8 8 Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja Tabela 1 Wybrane największe firmy świadczące usługi IT w Polsce Nazwa firmy Profil działalności Kraj pochodzenia Rok powstania Przedział zatrudnienia (tylko w usługach IT) 7N Usługi doradcze w zakresie rozwoju systemów IT, dopasowania IT do biznesu oraz infrastruktury IT i operacji Dania Akamai Technologies Przyspieszanie i zabezpieczanie danych i aplikacji USA Accenture Services Usługi doradcze i outsourcingowe w zakresie IT USA Acxiom Wsparcie informatyczne (m.in. w zakresie programowania, testowania, administracji systemów i sieci, administracji baz danych, zarządzania bezpieczeństwem sieci i systemów) dla klientów i oddziałów firmy USA ADVA Optical Networking Dział R&D. Tworzenie oprogramowania telekomunikacyjnego Niemcy Asseco Atos Produkcja i rozwój oprogramowania; kompleksowe, dedykowane rozwiązania IT Usługi doradcze i technologiczne; integracja systemów i usług zarządzanych; Cloud, Big Data, rozwiązania Security Polska Francja BLStream Zaawansowane rozwiązania mobilne i webowe Finlandia Capgemini Polska (Infrastructure Services) Capgemini Polska (Software Solutions) Wsparcie klientów w zakresie systemów IT Francja Rozwój oprogramowania i usługi IT Francja CenturyLink Usługi na wirtualnych, dedykowanych oraz kolokacyjnych platformach USA Cisco Citibank International (Citi Service Center) Usługi wsparcia technicznego i biznesowego w zakresie doradztwa i usług technicznych (m.in. monitoring sieci i infrastruktury klientów), zarządzania w chmurze Administracja dostępami na serwerach i bazach danych, administracja systemami, kontrola technologiczna i bezpieczeństwo informacji, obsługa infrastruktury teleinformatycznej z wykorzystaniem technologii VoIP oraz wsparcie użytkowników stacji roboczych USA USA Comarch Producent rozwiązań informatycznych oraz integrator Polska Comp Connectis Credit Suisse Integrator systemów IT oraz dostawca rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa, usług serwisowych oraz szkoleniowych Outsourcing kadry IT, testowanie oprogramowania, wynajem programistów Opracowywanie oprogramowania dla banku, usługi z zakresu zarządzania ryzykiem i infrastruktury technologicznej Polska Polska Szwajcaria EPAM Systems Prowadzenie i wdrażanie projektów IT USA Ericpol EUVIC Fujitsu Technology Solutions Rozwiązania dedykowane w obszarach telekomunikacji, komunikacji M2M i aplikacji Projekty informatyczne dla biznesu; usługi outsourcingowe, wdrożenia własnych produktów i rozwiązań partnerów, migracje istniejącego oprogramowania na nowe platformy Usługi IT w ramach Service Desk. Dostarczanie usług związanych z obsługą systemów zarządzania, infrastrukturą informatyczną, outsourcingiem desktopów, networkingiem centrów danych oraz pakietem usług powiązanych (w tym help desk) Polska Polska Japonia

9 Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja 9 Nazwa firmy Profil działalności Kraj pochodzenia Rok powstania Przedział zatrudnienia (tylko w usługach IT) Future Processing Projektowanie, implementacja, testowanie i integracja oprogramowania Polska GFT Rozwiązania IT dla sektora bankowości Niemcy Google Centra badawczo-rozwojowe i innowacji USA HCL Wsparcie IT, rozwój aplikacji informatycznych i usług infrastrukturalnych Indie Hicron Systemy klasy ERP, rozwiązania SAP; kompleksowe projekty IT; integracja oraz projektowanie dedykowanych rozwiązań IT Polska HP (Applications Services Global Delivery) Projektowanie, rozwój, dokumentowanie i utrzymanie aplikacji USA HSBC Usługi finansowe: cały zakres funkcji IT Wielka Brytania IBM Global Services Delivery Centre IBM Software Laboratory Centrum wsparcia technicznego drugiego i trzeciego poziomu, zarządzanie problemem i zmianą w projektach Inteligentna analityka i hurtownie danych, chmury obliczeniowe (ze szczególnym uwzględnieniem wirtualizacji i zarządzania przestrzenią dyskową) i zarządzanie elementami dużej infrastruktury IT USA USA Infovide-Matrix Dostawa usług doradczych i rozwiązań IT (rozwiązania na zamówienie) Polska ING Services Intel Hosting zasobów systemowych, usługi zdalnego zarządzania zasobami informatycznymi, usługi związane z bezpieczeństwem IT Rozwój nowych technologii oraz produktów, przeznaczonych na rynek serwerów; projektowanie, implementacja oraz walidacja sterowników grafiki trójwymiarowej dla układów graficznych; tworzenie i testowanie oprogramowania do kart sieciowych; departament zarządzania usługami sprzedaży internetowej Holandia USA IT Kontrakt Outsourcing kadry IT Polska itworks Usługi ITO (w tym audyt obszaru IT) Polska Jcommerce Jeppesen Projektowanie, doradztwo oraz wdrażanie rozwiązań informatycznych z obszaru Information Management; usługi w zakresie outsourcingu specjalistów IT, realizacji projektów pod klucz oraz autorskich szkoleń BI Rozwój i testowanie aplikacji na urządzenia mobilne; produkty integrujące nawigację i informacje logistyczne Polska USA Lufthansa Systems Digitalizacja map lotniczych i morskich; dedykowane rozwiązania IT Niemcy Luxoft Rozwiązania IT w zakresie handlu akcjami, instrumentami pochodnymi, obrotu na rynku dewizowym Rosja Mobica Usługi w zakresie oprogramowania (definicja, projekt, testowanie i wdrożenie), systemy wbudowane Wielka Brytania Motorola Solutions Rozwój oprogramowania dla sektora administracji, służb mundurowych i przedsiębiorstw USA Nokia Networks Badania oraz testy nowych technologii telekomunikacyjnych Finlandia PKP Informatyka Usługi informatyczne dedykowane firmom działającym na rynku transportowo-logistycznym Polska

10 10 Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja Nazwa firmy Profil działalności Kraj pochodzenia Rok powstania Przedział zatrudnienia (tylko w usługach IT) Procter & Gamble Qumak REC Global Redknee Usługi IT na rzecz grupy (m.in. obsługa danych referencyjnych i cenowych) Systemy do zarządzania dużymi organizacjami, systemy transportowe, projektowanie i wdrożenia infrastruktury lotniskowej Usługi badawczo-rozwojowe w zakresie inżynierii oprogramowania dla nowych produktów; rozwiązania dla firm programistycznych Produkty wspierające działalność operatorów teleinformatycznych; programy zarządzające sposobem naliczania opłat, mierzeniem czasu rzeczywistych rozmów, wystawianiem faktur oraz systemami bilingowymi USA Polska Polska Kanada Rinf Outsourcing i rekrutacja specjalistów IT Polska Roche Polska, Centrum Usług Informatycznych (ADMD) Sabre Tworzenie, obsługa i utrzymanie szerokiego wachlarza systemów oraz aplikacji IT, które służą wszystkim oddziałom Roche na świecie; jedno z najważniejszych centrów innowacji IT w Roche. Tworzenie oprogramowania oraz dostarczanie wsparcia technicznego w sektorze turystyki Szwajcaria USA Samsung (Research & Development Center) Systemy specjalizujące się w integracji rozwiązań mobilnych i multimedialnych (w tym automatyzacja i monitorowanie procesów biznesowych, integracja danych i narzędzi analityki biznesowej) Korea Południowa Sii SMT Software Services Steria Analizy, testy i rozwój oprogramowania, zarządzanie infrastrukturą oraz integracja i utrzymanie systemów Outsourcing specjalistów, zespołów i projektów informatycznych (w tym rozwiązania dedykowane, rozwiązania mobilne, rozwiązania online, systemy GIS, testy i audyty bezpieczeństwa) Dostawa usług i rozwiązań IT, doradztwo, optymalizacja infrastruktury, aplikacji i procesów biznesowych Francja Polska Francja Sprint Dostawca systemów telekomunikacyjnych i integrator IT Polska Sygnity Doradztwo, integracja aplikacji, bezpieczeństwo danych, platformy systemowe, centra przetwarzania danych, systemy pamięci masowych i archiwizacji danych, testowanie oprogramowania, zarządzanie infrastrukturą Polska Tieto Usługi w zakresie infrastruktury i konkretnych rozwiązań IT Indie Transition Technologies UBS Unit4 Wasko Produkcja i sprzedaż oprogramowania, optymalizacja procesów technologicznych, tworzenie rozwiązań w technologiach mobilnych, działalność badawczo-rozwojowa, outsourcing usług programistycznych, consulting usług programistycznych Analiza danych, rozwój oprogramowania, ocena analiza ryzyka w zakresie IT Producent oprogramowania biznesowego klasy ERP, HR, Business Intelligence Projektowanie i produkcja oprogramowania, realizacja kompleksowych usług w zakresie wdrażania, utrzymania i eksploatacji systemów informatycznych Polska Szwajcaria Holandia Polska Źródło: opracowanie własne ABSL

11 Rynek usług IT w Polsce Usługi IT w Polsce liczba firm, zatrudnienie, lokalizacja 11

12 12 2 Wartość, struktury i perspektywy wzrostu rynku usług IT w Polsce Według analiz IDC wartość rynku usług IT w Polsce w 2013 roku sięgnęła poziomu 3,14 mld USD. Największą wartość rynku odnotowano w usługach projektowych (1,625 mld USD czyli ponad 50% wartości rynku usług IT), w tym przede wszystkim w integracji systemów. Usługi wsparcia wygenerowały 29,5%, z kolei usługi outsourcingowe 18,8% wartości rynku usług IT 3. W roku 2013 udział firm deklarujących wykorzystanie narzędzi IT do rozwiązania problemów biznesowych wzrósł do niemal 65%. Pomimo rozwoju outsourcingu procesy IT w większości polskich firm są nadal prowadzone wewnętrznie. Zdaniem największej grupy respondentów IDC decyduje o tym szybki czas reakcji na zdarzenie związany z ograniczoną formalizacją wewnętrznych procedur i większą elastycznością działań. Z drugiej strony główną zaletą korzystania z outsourcingu usług IT jest poprawa jakości usług przy jednoczesnej redukcji kosztów 4. Według IDC największym odbiorcą usług IT w 2013 roku był sektor finansowy (24,1% udziału w rynku), administracja (20,5%), media i komunikacja (ICT) (16,4%), a następnie sektor produkcyjny (14,3%). Struktura usług IT według rodzaju świadczonych usług staje się coraz bardziej dojrzała. 29% 19% 52% 3 Poland IT Services Market Forecast and 2013 Analysis, IDC; IDC CEE Black Book Q3/2014. Rynek usług projektowych Rynek usług wsparcia Rynek usług outsourcingowych 4 Zupełnie nowy świat outsourcingu usług IT. KPMG IT Outsourcing Service Provider Performance & Satisfaction Study 2014/2015. Rycina 4 Struktura rynku usług IT (według wartości) Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych IDC Rozdział sporządzono na podstawie danych IDC zawartych w publikacji Poland IT Services Market Forecast and 2013 Analysis. Więcej informacji:

13 Rynek usług IT w Polsce Wartość, struktury i perspektywy wzrostu rynku usług IT w Polsce 13 Spada w niej udział podstawowych usług (instalacja infrastruktury i wsparcie techniczne), a rośnie udział usług outsourcingowych. W 2013 roku najwięcej usług (według ich wartości) było świadczonych w obszarze integracji systemów (24,8%), a wszystkie rodzaje outsourcingu skupiły 18,8% wartości usług IT. Według danych IDC najbardziej dynamicznie rosły w latach : rozwój dedykowanych aplikacji (custom application development, wzrost o 8,1%), hosting infrastruktury (hosting infrastructure services, wzrost o 16,7%) i zarządzanie aplikacjami klienta 5 (hosted application management, wzrost o 20,8%). Perspektywy rozwoju sektora usług IT w Polsce IDC przewiduje umiarkowany rozwój rynku usług IT z uwagi na skłonność firm do ścisłej kontroli budżetów IT i korzystania z takich usług zewnętrznych, które są koniecznie z uwagi na regulacje i uwarunkowania rynkowe. Obok usprawnienia usług IT połączonego z poprawą ich elastyczności redukcja kosztów usług IT jest drugim najważniejszym celem biznesowym dla firm 6. Według IDC wydatki na usługi IT będą rosły w Polsce w średniorocznym tempie 4,6% (CAGR, ), aby osiągnąć w roku 2018 poziom 3,941 mld USD. Jednymi z wyższych wskaźników wzrostu odznaczać się będą usługi outsourcingowe, których udział w rynku usług IT w latach wzrośnie z 18,8% do 21,9% (Tab. 2). Najbardziej dynamiczny wzrost odnotują usługi z zakresu hostingu infrastruktury (hosting infrastructure services, 17,5% CAGR, ) i zarządzania aplikacjami klienta (hosted application management, 17,6% CAGR, ), do czego może się przyczynić szersze wykorzystanie rozwiązań w chmurze. 5 Zarządzanie poza centrum danych dostawcy, w dedykowanym klientowi środowisku lub w środowisku dzielonej infrastruktury. 6 Zupełnie nowy świat outsourcingu usług IT. KPMG IT Outsourcing Service Provider Performance & Satisfaction Study 2014/2015. Tabela 2 Perspektywy wzrostu rynku usług outsourcingowych IT ( ) Segment CAGR ( ) Wartość rynku (w mln USD) Udział w rynku usług IT Zarządzanie aplikacjami (Application Management) 6,6% 74,26 102,18 2,4% 2,6% Outsourcing systemów IT (Information System Outsourcing) 0,0% 193,92 194,34 6,2% 4,9% Outsourcing sieci i desktopu (Network and Desktop Outsourcing) 0,5% 122,95 119,73 3,9% 3,0% Zarządzanie aplikacjami klienta (Hosted Application Management) 17,6% 26,53 59,58 0,8% 1,5% Hosting Infrastruktury (Hosting Infrastructure Services) 17,5% 173,40 388,86 5,5% 9,9% Suma 591,06 864,69 18,8% 21,9% Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych IDC

14 14 3 Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Rynek usług IT dla klientów biznesowych i instytucjonalnych cechuje się dużą różnorodnością. Firmy świadczą szeroki wachlarz usług IT dla klientów wewnętrznych i zewnętrznych z wielu regionów świata. Zdecydowana większość podmiotów działa w co najmniej kilku obszarach tematycznych usług IT. W niniejszym rozdziale przedstawiono wybrane, istotne zdaniem autorów, aspekty działalności firm świadczących usługi IT w Polsce. 1% Na Rycinie 5 zaprezentowano strukturę zatrudnienia przedsiębiorstw w usługach IT, w podziale na branże ich firm macierzystych. Zestawienie oparto na odpowiedziach firm zatrudniających w usługach IT łącznie osób. Największym udziałem w strukturze zatrudnienia analizowanych podmiotów charakteryzuje się sektor ICT (58%). W firmach zajmujących się usługami biznesowymi i profesjonalnymi pracuje 31% ogółu zatrudnionych w usługach IT, a w firmach z sektora finansowego 10%. Wśród klientów (zewnętrznych i wewnętrznych) badanych firm zajmujących się świadczeniem usług IT najczęściej znajdują się podmioty z sektora finansowego. Na rzecz przedsiębiorstw z tej branży pracuje 2/3 respondentów. Udział firm świadczących usługi IT dla wyszczególnionych branż jest większy w przypadku firm będących niezależnymi podmiotami (w porównaniu do firm będących częścią globalnych struktur). 31% 10% 58% Wyniki analizy wskazują, że udział firm świadczących usługi IT dla wyszczególnionych branż jest większy w przypadku firm zatrudniających co najmniej 100 osób (w porównaniu do firm w których pracuje mniej niż 100 osób). Technologie i telekomunikacja (sektor ICT) Usługi biznesowe i profesjonalne (w tym BPO) Usługi finansowe (bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne) Inne branże Rycina 5 Struktura zatrudnienia firm w usługach IT w podziale na branże podmiotów macierzystych Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm zatrudniających osób]

15 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 15 Usługi finansowe (bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne) Technologie i telekomunikacja Usługi biznesowe i profesjonalne Usługi konsumenckie (w tym handel i dystrybucja) Produkcja towarów przemysłowych i konsumenckich Energia, usługi komunalne (media), surowce i półprodukty Sektor publiczny Ochrona zdrowia Inne branże 66% 65% 67% 64% 50% 81% 51% 41% 63% 41% 35% 48% 41% 35% 48% 36% 29% 44% 33% 26% 41% 31% 21% 44% 8% 9% 7% Udział firm świadczących usługi IT dla danej branży [%] Ogółem Firma jest częścią globalnych struktur Firma jest niezależnym podmiotem 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 6 Struktura branżowa klientów (zewnętrznych i wewnętrznych) obsługiwanych przez firmy świadczące usługi IT w podziale na model organizacyjny firmy Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] Usługi finansowe (bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne) Technologie i telekomunikacja Usługi biznesowe i profesjonalne Usługi konsumenckie (w tym handel i dystrybucja) Produkcja towarów przemysłowych i konsumenckich Energia, usługi komunalne (media), surowce i półprodukty 66% 83% 42% 64% 71% 54% 51% 57% 42% 41% 54% 23% 41% 49% 31% 36% 40% 31% Udział firm świadczących usługi IT dla danej branży [%] 33% Sektor publiczny 40% 23% Ogółem 31% Ochrona zdrowia 37% Firma zatrudnia co najmniej 100 osób 23% 8% Firma zatrudnia <100 osób Inne branże 9% 8% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 7 Struktura branżowa klientów (zewnętrznych i wewnętrznych) obsługiwanych przez firmy świadczące usługi IT w podziale na przedziały zatrudnienia Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm]

16 16 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Udział firm świadczących usługi IT z wyszczególnionych kategorii [%] 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Application Lifecycle Management Software development 82% Application Lifecycle Management Software maintenance 79% Application Lifecycle Management Application area: ERP, CRM, BI, EAI (etc.) 52% Application Lifecycle Management Technology origin: custom, vendor based 33% Enabling Services Project Management 59% Enabling Services Service Management 48% Enabling Services Business Analysts 43% Enabling Services Research & Development 36% Enabling Services Other Enabling Services 25% Infrastructure Management / Support Middleware / Databases 54% Infrastructure Management / Support Applications / Tools 52% Infrastructure Management / Support Network and Collaboration tools 48% Infrastructure Management / Support OS 48% Infrastructure Management / Support Data (Storage / Backup) 44% Infrastructure Management / Support Virtualization 39% Infrastructure Management / Support Hardware 36% User support / Service Desk 51% Information Security User Management 38% Information Security Audit / Compliance / Implementation 31% Automatization / Optimization of Service Delivery (cost, quality) 34% Request Fulfillment / process execution (BPO) 28% Inne kategorie usług IT, nie wymienione powyżej 34% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 8 Rodzaje usług IT świadczonych w badanych firmach Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm]

17 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 17 Udział firm świadczących usługi IT z wyszczególnionych kategorii [%] 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Application Lifecycle Management Software development Application Lifecycle Management Software maintenance Application Lifecycle Management Application area: ERP, CRM, BI, EAI (etc.) Application Lifecycle Management Technology origin: custom, vendor based Enabling Services Project Management Enabling Services Service Management Enabling Services Business Analysts Enabling Services Research & Development Enabling Services Other Enabling Services Infrastructure Management / Support Middleware / Databases Infrastructure Management / Support Applications / Tools Infrastructure Management / Support Network and Collaboration tools Infrastructure Management / Support OS Infrastructure Management / Support Data (Storage / Backup) Infrastructure Management / Support Virtualization Infrastructure Management / Support Hardware User support / Service Desk Information Security User Management Information Security Audit / Compliance / Implementation 81% 84% 78% 80% 44% 64% 31% 36% 61% 56% 50% 44% 36% 52% 36% 20% 28% 25% 47% 64% 53% 52% 44% 52% 47% 48% 36% 56% 42% 36% 39% 32% 44% 60% 39% 36% 31% 32% Automatization / Optimization of Service Delivery (cost, quality) Request Fulfillment / process execution (BPO) 39% 28% 25% 32% Firmy zagraniczne Firmy polskie Inne kategorie usług IT, nie wymienione powyżej 22% 24% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 9 Zakres usług IT świadczonych w badanych firmach w podziale na firmy polskie oraz zagraniczne Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm]

18 18 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Szybki rozwój firm usługowych w Polsce raport Deloitte Technology Fast 50 Central Europe 2014 W pierwszej dwudziestce raportu Deloitte Technology Fast 50 Central Europe 2014 wśród firm z Europy Środkowo-Wschodniej znalazło się aż osiem przedsiębiorstw z Polski. Wśród 50 szybko rosnących firm nowych technologii ponad 1/3 firm stanowią przedsiębiorstwa z Polski. Wysoką dynamikę wzrostów wyraża się w tym, że polskie firmy odznaczają się większym niż średnia dla wszystkich 50 szybko rosnących firm w Europie Środkowo-Wschodniej wzrostem przychodów (738% w latach ). Dodatkowo wśród dziesięciu wyróżnionych w Deloitte Technology Fast 50 Central Europe 2014 mniejszych przedsiębiorstw szybko rosnących (tzw. wschodzących gwiazd rising stars) znalazły się cztery firmy z Polski. ABSL IT Club Misją ABSL IT Club jest stworzenie środowiska przyjaznego dla innowacji, w którym różne firmy o odmiennej specyfice potrafią zjednoczyć się dzięki wizji stworzenia zróżnicowanego i stymulującego środowiska współpracy, które umożliwi branży IT w Polsce wspięcie się na wyższy poziom rozwoju. Wymiana poglądów w IT Club ma miejsce w trzech obszarach roboczych: Benchmarking, badania i analizy, Zarządzanie talentami oraz kontakt z uczelniami wyższymi, Public relations, prawo i lobbing. IT Club to zespół specjalistów IT działających na zasadzie non-profit, reprezentujących zarówno firmy z branży będące członkami ABSL jak i spoza organizacji. IT Club pozostaje również otwarty na dzielenie doświadczeń i współpracę z podmiotami z innych krajów europejskich.

19 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 19

20 20 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Zdecydowanie najwięcej miejsc pracy w badanych firmach (46%) zostało wygenerowanych w usługach związanych z zarządzaniem cyklem życia aplikacji (Application Lifecycle Management). Kolejnym z obszarów charakteryzujących się najwyższą liczbą pracowników jest zarządzanie infrastrukturą (Infrastructure Management) z 20% udziałem w strukturze zatrudnienia. Na trzecim miejscu znajdują się usługi wspomagające (Enabling Services), którymi zajmuje się 11% pracowników badanych firm. Globalny zasięg świadczonych usług charakteryzuje działalność aż 49% firm. Usługi świadczone dla wybranych krajów lub regionów świata są przedmiotem działalności 41% podmiotów. W przypadku 10% firm usługi skierowane są do odbiorców z jednego kraju. 49% 41% 11% 6% 11% 6% 46% 10% Globalny zasięg świadczonych usług Usługi świadczone dla wybranych krajów lub regionów świata Usługi świadczone na rzecz odbiorców z jednego kraju Application Lifecycle Management Infrastructure Management Enabling Services 20% User support / Service Desk Request Fulfillment / process execution Inne kategorie usług IT, nie wymienione powyżej Rycina 10 Struktura zatrudnienia w podziale na kategorie świadczonych usług IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=44 firmy zatrudniające osób] Rycina 11 Zasięg usług IT świadczonych przez firmy Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] Firmy działające w Polsce świadczą usługi IT na rzecz klientów zewnętrznych i wewnętrznych z wielu różnych części świata. Zdecydowana większość koncentruje się na obsłudze podmiotów działających w Europie Zachodniej (80%). Usługi dla polskich klientów biznesowych i instytucjonalnych realizuje 74% badanych przedsiębiorstw. Ponad połowa firm pracuje jeszcze na rzecz klientów z Ameryki Północnej i Europy Środkowo-Wschodniej (z wykluczeniem Polski). Analizując zasięg geograficzny działalności firm z polskim kapitałem należy zauważyć, że dominująca część z nich kieruje swoje usługi do klientów z Polski (88%). Większość pracuje również na rzecz podmiotów z Europy Zachodniej (64%). Udział klientów z Ameryki Północnej i Europy Środkowo- Wschodniej (z wykluczeniem Polski) wynosi po 40%.

21 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 21 56% Ameryka Północna 74% Polska 51% Europa Środkowo-Wschodnia (z wyłączeniem Polski) 80% Europa Zachodnia 30% 16% Ameryka Południowa 36% Bliski Wschód i Afryka Azja, Australia i Oceania Rycina 12 Zasięg geograficzny usług IT świadczonych przez firmy Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] Agile 60% 23% 6% 6% 6% Open source technologies 57% 24% 6% 7% 6% Security 58% 24% 23% 6% 8% 6% Social 58% 24% 25% 6% 6% 6% Big Data 59% 22% 6% 7% 6% Cloud 58% 24% 5% 7% 5% Mobility 58% 24% 5% 7% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Pełne zastosowanie Uruchomienie pierwszych projektów / usług Pilotaż pierwszych projektów / usług Rozważanie zastosowania Brak decyzji o zastosowaniu Rycina 13 Poziom przyjęcia (zastosowania) globalnych trendów IT w firmach Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=55 firm]

22 22 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Odsetek firm wykorzystujących wyszczególnione języki, platformy, technologie i systemy 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Windows Java Linux HTML Agile software development (Extreme Programming, Scrum, etc.) Mobile operating systems (Android, ios, etc.) Java Script C++ MS SQL.NET C# MySQL XML CSS PHP Traditional Software Development (e.g. Waterfall) Unix Visual Basic Python PostgreSQL Hardware engineering technologies Perl Other languages, platforms, technologies or systems 86% 85% 88% 81% 76% 88% 79% 82% 76% 78% 70% 88% 76% 73% 80% 76% 64% 92% 76% 67% 88% 76% 67% 88% 74% 70% 80% 74% 76% 72% 74% 70% 80% 67% 58% 80% 67% 61% 76% 64% 52% 80% 60% 52% 72% 57% 58% 56% 57% 61% 52% 57% 55% 60% 52% 48% 56% 45% 39% 52% 36% 33% 40% 29% 33% 24% 16% 9% 24% Ogółem Firma jest częścią globalnych struktur Firma jest niezależnym podmiotem Rycina 14 Wybrane języki, platformy, technologie i systemy, które są wykorzystywane w firmach Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=58 firm] 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

23 Rynek usług IT w Polsce 23 Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Odsetek firm, których pracownicy posiadają wyszczególnione certyfikaty 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% ITIL v3 Foundation 72% PMP: Project Management Professional 70% Certified Scrum Master 60% ITIL Expert Certification 56% MCSA: Microsoft Certified Systems Administrator 56% MCSE: Microsoft Certified System Engineer 50% JavaScript Specialist 46% CCNP: Cisco Certified Network Professional 46% MCSE: Microsoft Certified Solutions Expert 44% Agile Certified IC Agile Professional 42% MCTS: Microsoft Certified Technology Specialist 42% MCITP: Microsoft Certified IT Professional2 CCNA: Cisco Certified Network Associate 38% MCITP: Microsoft Certified IT Professional 36% 40% CCNA R&S: Cisco Certified Network Associate Routing and Switching 36% Six Sigma (Black Belt) 28% Six Sigma (Green Belt) 28% CCENT: Cisco Certified Entry Networking Technician 26% VCP-DCV: VMware Certified Professional Data Center Virtualization 24% Citrix Certified Administrator for Citrix XenApp 22% Certified Information Security Manager 20% CompTIA A+ 20% Certified Information Systems Auditor 18% CompTIA Security+ 16% Web Foundations Associate 12% CompTIA Network+ 12% CBAP: Certified Business Analysis Professional 8% Inne certyfikaty 34% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 15 Wybrane certyfikaty, których posiadaczami są pracownicy firm Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=50 firm]

24 24 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 15% 5% 2% 13% 65% 90% udział firm, w których w ostatnich 3 latach zwiększył się zakres świadczonych usług IT 95% udział firm, w których w ostatnich 3 latach zwiększył się poziom zaawansowania świadczonych usług IT (15% wzrósł nieznacznie, 80% wzrósł znacząco) Rozszerzenie działalności nowe działania, nowi klienci Rozszerzenie działalności te same działania, nowi klienci Rozszerzenie działalności nowe działania, ci sami klienci Stabilizacja i optymalizacja obecnych aktywności Brak sprecyzowanych planów 93% udział firm, które planują rozszerzenie działalności w okresie najbliższych dwóch lat Rycina 16 Plany firm dotyczące rozszerzenia działalności* Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=60 firm] * w okresie najbliższych dwóch lat 86% firm odnotowało w 2014 roku wzrost zatrudnienia 91% firm prognozuje, że w 2015 roku zwiększy zatrudnienie

25 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 25 Ponad 50% wzrostu 26-50% wzrostu 0-25% wzrostu Brak zmian Spadek zatrudnienia 7% 10% 24% 24% 60% 52% 7% 10% 2% 3% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 17 Roczne zmiany zatrudnienia w firmach świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] Prognoza 2015 Zmiana 2014 Wzrost popytu zewnętrznego 68% Nowe obszary działalności 64% Globalne plany restrukturyzacyjne 25% Przejęcie przedsiębiorstwa 14% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 18 Główne czynniki wzrostu firm świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=59 firm] Bardzo responsywany 2% Responsywny 8% Konkurencyjny 62% Nasycony 21% Przesycony 7% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 19 Ocena lokalnego rynku IT przez firmy świadczące usługi IT* Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] * ocena dla miast, w których respondenci badania zatrudniają największą liczbę pracowników

26 26 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Firma nie zatrudnia 10% 0-5% 47% 6-25% 19% 26-50% 12% >50% 10% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 20 Udział kontraktorów w całkowitym zatrudnieniu w firmach świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=58 firm] Rekrutacja bezpośrednia 98% Agencje HR, partnerzy outsourcingowi 58% Współpraca z uczelniami 58% Partnerstwa i programy praktyk 52% Rekomendacje 2% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 21 Sposoby rekrutacji pracowników w firmach oferujących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] 11-13% przeciętny poziom rotacji pracowniczej w firmach świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=34 firmy]

27 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT największa liczba języków wykorzystywanych w jednej firmie 8% firm świadczących usługi IT wykorzystuje co najmniej 10 języków 18% firm świadczących usługi IT wykorzystuje co najmniej 5 języków 25 języków jest wykorzystywanych do świadczenia usług IT w badanych firmach 100% 98% 90% 80% 74% 70% 60% 58% 50% 40% 30% 20% 10% 21% 19% 21% 11% 10% 10% 8% 8% 6% 6% 5% 3% 3% 3% 16% 0 angielski polski niemiecki francuski rosyjski hiszpański holenderski włoski szwedzki duński fiński portugalski słowacki norweski bułgarski czeski węgierski Inne* Rycina 22 Języki używane w firmach świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=61 firm] * w pojedynczych przypadkach pracownicy firm świadczących usługi IT dla biznesu posługują się językami: chińskim, estońskim, greckim, japońskim, koreańskim, rumuńskim, słoweńskim i tureckim

28 28 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT Aktualne trendy na rynku pracy IT w Polsce Trendy branżowe wskazują na konieczność doskonalenia dostępnych na rynku IT technologii i podnoszenia jakości tych rozwiązań. Wymusza to na firmach poszukiwanie pracowników specjalizujących się w wąskich dziedzinach, które (jak wskazują wypowiedzi przedstawicieli firm) cieszą się coraz większą popularnością, w tym w zakresie programowania SAP, testowania oprogramowania, zarządzania Big Data dla różnych sektorów czy w obszarze rozwiązań dla usług mobilnych. Efektywne wykorzystywanie technologii będzie zależeć od ścisłej specjalizacji pracowników oraz stopnia przyswojenia przez nich kompetencji miękkich, takich jak: umiejętność pracy w zespołach, komunikatywność, kreatywność, zarządzanie czasem w ramach realizowanych projektów czy odporność na stres. Bardzo istotna według pracodawców jest również intuicja biznesowa pozwalająca na dokonywanie optymalnych wyborów biznesowych w zależności od specyfiki danego projektu. Odsetek firm wykorzystujących wyszczególnione rodzaje szkoleń Zarządzanie projektami (np. PMP, Agile, Scrum) 90% Szkolenia wprowadzające 84% Umiejętności miękkie np. komunikacja, inteligencja emocjonalna 79% Technologie komputerowe i internetowe (np. ITIL) 76% Kompetencje językowe (w tym certyfikacja) 74% Manager coaching 67% Zarządzanie czasem 47% Analityka biznesowa (np. Six Sigma, CBAP) 41% Marketing (np. CIM) 14% Inne* 7% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 23 Szkolenia oferowane pracownikom przez firmy świadczące usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=58 firm] * wsród szkoleń wymienianych przez firmy w kategorii Inne znalazły się szkolenia techniczne (.NET, JAVA, DataBases, Microsoft), a także szkolenia szczegółowe: LEAN, CISSP, CISA, CEH, ISO 27001, CISM, GCIH

29 Rynek usług IT w Polsce Charakterystyka działalności firm świadczących usługi IT 29 Odsetek firm korzystających z podanych przykładów wsparcia publicznego Nie korzytaliśmy/nie korzystamy ze wsparcia publicznego 48% Dotacje unijne na szkolenia 21% Dotacje unijne na zatrudnienie 21% Dotacje rządowe 17% Ulgi podatkowe w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej 14% Lokalne ulgi podatkowe 7% Inne dotacje publiczne 2% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 24 Korzystanie ze wsparcia publicznego przez firmy świadczące usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=58 firm] Odsetek firm wykorzystujących wyszczególnione modele rozliczeń Time & Material (Cost-Plus) 74% Fixed Price 70% FTE based (rate card) 43% Transaction based 24% Output based 13% Revenue based 9% Demand based 7% Benefit based 2% Inne 4% 0 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Rycina 25 Modele rozliczeń wykorzystywane w firmach świadczących usługi IT Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=54 firmy]

30 30 4 Klastry IT w Polsce jako platforma współpracy firm innowacyjnych Fenomen klastrów polega na współpracy firm, instytucji naukowo-badawczych i administracji publicznej w celu zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw i instytucji. Synergia działań różnych podmiotów ma prowadzić do uzyskania przewagi konkurencyjnej nie tylko na rynku krajowym, ale również zagranicznym. Klastry jako forma współpracy obejmują na polskim rynku usług IT głównie innowacyjne małe i średnie firmy. Wyraźnie zaznacza się grupa czterech klastrów skupiających największą liczbę przedsiębiorstw. Największym i najmłodszym z tej czwórki klastrem IT w Polsce jest Interizon Pomorski Klaster ICT. Klaster ten skupia nie tylko firmy świadczące usługi IT, ale również firmy zajmujące się produkcją sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego. Za główne cele działalności stawia sobie: ułatwianie dostępu do nowej wiedzy i stymulowanie innowacji, zapewnienie dostępności wykwalifikowanych zasobów ludzkich, rozwój współpracy między uczestnikami klastra i wsparcie rozwoju przedsiębiorstw oraz promocję klastra jako atrakcyjnego i innowacyjnego ośrodka ICT. Mazowiecki Klaster ICT został założony w 2007 roku. Stawia sobie zadanie niwelowania różnic pomiędzy warunkami działania i rozwoju małych średnich firm z obszaru metropolitalnego Warszawy a pozostałą częścią województwa mazowieckiego. Powstały w 2008 roku Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny wspiera budowę i realizację projektów wdrożeniowych, a także dba o umiędzynarodowienie produktów i usług. Klaster dysponuje zapleczem infrastrukturalnym i kompetencyjnym w postaci laboratoriów Politechniki Poznańskiej i Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. Wschodni Klaster Informacyjnych i Telekomunikacyjnych Technologii (ICT) z siedzibą w Lublinie powstał w 2007 roku. Do celów klastra należą m.in.: spełnianie funkcji strategicznego centrum kompetencji dla samorządów, poprawa wizerunku Lublina na rynku ICT oraz stworzenie bazy informacji o kompetencjach naukowych. 1/3 wszystkich klastrów zaawansowanych działalności produkcyjnych i usługowych funkcjonujących w Polsce stanowią te, w których jedną ze specjalizacji są usługi IT.

31 Rynek usług IT w Polsce Klastry IT w Polsce jako platforma współpracy firm innowacyjnych 31 Tabela 3 Klastry usług IT w Polsce Nazwa Liczba firm Koordynator Strona internetowa Alternatywny Klaster Informatyczny (Klaster.info) 18 Sekwencja Digital Entertainment Cluster 17 Krakowski Park Technologiczny Digital Knowledge Cluster 55 Fundacja Obserwatorium Zarządzania ECDF mklaster 24 ECDF E-Commerce Connections 11 SpeedUp Iqbator pl/pl/klaster.html e-południe 60 Stowarzyszenie na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego "E-Południe" FutureHUB Klaster ICT 31 Stowarzyszenie FutureHUB Klaster ICT ICT Amber 16 Stowarzyszenie ICT Amber Klaster Teleinformatyczny ICT Polska Centralna Klaster 17 Politechnika Łódzka INTERIZON Pomorski Klaster ICT 138 Politechnika Gdańska Klaster "ICT Pomorze Zachodnie" (Klaster IT) 61 Stowarzyszenie Klaster ICT Pomorze Zachodnie Klaster e-innowacji 7 Ośrodek Innowacji i Rozwoju Technologii IT Klaster ICT Wspólnota Wiedzy i Innowacji w Zakresie Technik Informacyjnych i Komunikacyjnych 55 Politechnika Wrocławska Klaster Informatyczny Trident 11 Klaster Informatyczny Trident Sp. z o.o., Kraków Klaster Multimediów i Systemów Informacyjnych (MultiKlaster) 52 Stowarzyszenie Klaster Multimediów i Systemów Informacyjnych (MultiKlaster) Klaster Technologii Human Cloud 6 Fundacja na rzecz wspierania Technologii Human Cloud Lubelski Klaster Teleinformatyczny 35 Zarząd Stowarzyszenia LKT Małopolski Klaster Technologii Informacyjnych 17 Akademia Górniczo-Hutnicza Mazowiecki Klaster Technologii Informacyjnych i Telekomunikacyjnych (Mazowiecki Klaster ICT) 104 Stowarzyszenie Rozwoju Społeczno-Gospodarczego ''Wiedza'' Opolski Klaster Informatyczny OP Info 9 Opolskie Stowarzyszenie Gospodarczo-Społeczne w Opolu Podkarpacki Klaster Informatyczny (Klaster Firm Informatycznych Polski Wschodniej) 56 Stowarzyszenie Informatyka Podkarpacka Północno-Wschodni Klaster Edukacji Cyfrowej 12 Park Naukowo-Technologiczny Polska-Wschód w Suwałkach Sp. z o.o. Śląski Klaster ICT 24 Centrum Naukowo-Przemysłowe ICT Sp. z o.o. Śląski Klaster ICT i Multimediów HubClub 34 Fundacja Innovare Śląski Klaster IT 25 Stowarzyszenie Rytm Śląska Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny 102 Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny Wschodni Klaster ICT 90 Wschodnia Agencja Rozwoju Wzgórza Nowych Technologii NT Hills 27 NT Hills Regionalne Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Klastrowych i Edukacyjnych Źródło: opracowanie własne na podstawie Kowalski (2013), stron internetowych klastrów

32 32 5 Rynek pracy Informatyka jest najpopularniejszym kierunkiem studiów w Polsce wśród wszystkich kierunków studiów największa liczba kandydatów stara się o przyjęcie właśnie na Informatykę. W szkołach wyższych w całej Polsce kształci się ponad 70 tys. przyszłych informatyków. Co roku na rynek pracy wchodzi kilkanaście tysięcy absolwentów studiów informatycznych Od roku akademickiego 2012/2013 Informatyka pozostaje najpopularniejszym kierunkiem studiów (wybieranym przez największą liczbę kandydatów). W roku akademickim 2014/2015 o przyjęcie na Informatykę starało się 30,3 tys. kandydatów Niemal każdy student Informatyki deklaruje, że zna język angielski (94%). Prawie jedna trzecia (31%) twierdzi, że posługuje się językiem niemieckim (BKL 2013, N=1350) 0 Studenci Absolwenci Rycina 26 Liczba studentów i absolwentów kierunków informatycznych Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych GUS 7 Należy zaznaczyć, że liczba absolwentów informatyki od kilku lat systematycznie spada, co jest spowodowane przede wszystkim sytuacją demograficzną Polski (liczba absolwentów studiów wyższych zmalała z 492,6 tys. w 2011 roku do 424,6 tys. w 2014 roku). Charakteryzując rynek pracy IT w Polsce można również wskazać na migracje zarobkowe informatyków do krajów Europy Zachodniej. Wpływa to na zwiększający się deficyt pracowników IT, szacowany obecnie na kilkadziesiąt tysięcy osób. Warto jednak zaznaczyć, że rynek pracy IT w Polsce pozostaje bardzo atrakcyjny dla informatyków spoza Unii Europejskiej, głównie z Ukrainy. O wysokim poziomie polskiej informatyki świadczą miejsca zajmowane przez rodzimych informatyków w międzynarodowych konkursach IT. Przykładowo, w 2014 roku drużyna Politechniki Poznańskiej zwyciężyła w mistrzostwach świata w kodowaniu Hello World Open w Helsinkach, pokonując zespołów z 90 krajów 9. Polski zespół zwyciężył również w międzynarodowych zawodach Capture the Flag (CTF), dotyczących bezpieczeństwa systemów informatycznych, pokonując drużyn z wielu krajów Źródło: 9 Źródło: 10 Źródło:

33 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy 33 RYNEK PRACY IT W LICZBACH 1 miejsce Informatyka to najpopularniejszy kierunek studiów w Polsce od roku 2012/2013 (MNiSW) 70,6 tys. liczba studentów Informatyki w roku akademickim 2013/14 (GUS) 13,7 tys. liczba absolwentów Informatyki w roku akademickim 2012/2013 (GUS) 30,3 tys. liczba kandydatów na studia informatyczne w roku 2014/15 (MNiSW) 94% odsetek studentów Informatyki deklarujących posługiwanie się językiem angielskim (BKL 2013) 31% odsetek studentów Informatyki deklarujących posługiwanie się językiem niemieckim (BKL 2013) Rycina 27 Rynek pracy IT w liczbach Źródło: opracowanie własne ABSL GUS Główny Urząd Statystyczny MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego BKL Bilans Kapitału Ludzkiego

34 34 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy Trójmiasto * Olsztyn * Szczecin Bydgoszcz *** Białystok * Poznań Zielona Góra * Warszawa Łódź Wrocław Lublin * Opole * Kielce * Aglomeracja Katowicka ** Kraków Rzeszów * > < 2500 > 10% 5-10% 2,5-5% < 2,5% Liczba studentów kierunków informatycznych % ogółu studentów kierunków informatycznych w Polsce Rycina 28 Studenci kierunków informatycznych w Polsce (rok akademicki 2013/14) Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych GUS * podregiony, ** podregion katowicki, bytomski, gliwicki, sosnowiecki, tyski, *** podregion bydgosko-toruński

35 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy 35 Trójmiasto * Olsztyn * Szczecin Bydgoszcz *** Białystok * Poznań Zielona Góra * Warszawa Łódź Wrocław Lublin * Opole * Kielce * Aglomeracja Katowicka ** Kraków Rzeszów * > < 500 > 10% 5-10% 2,5-5% < 2,5% Liczba absolwentów kierunków informatycznych % ogółu absolwentów kierunków informatycznych w Polsce Rycina 29 Absolwenci kierunków informatycznych w Polsce (rok akademicki 2013/14) Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych GUS * podregiony, ** podregion katowicki, bytomski, gliwicki, sosnowiecki, tyski, *** podregion bydgosko-toruński

36 36 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy Koszalin Politechnika Koszalińska Trójmiasto Politechnika Gdańska Uniwersytet Gdański Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku Politechnika Warszawska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania Wojskowa Akademia Techniczna Uniwersytet Warszawski Europejska Uczelnia Informatyczno-Ekonomiczna Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych Akademia Finansów i Biznesu Vistula Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Szczecin Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Toruń Uniwersytet Mikołaja Kopernika Olsztyn Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Białystok Politechnika Białostocka Uniwersytet w Białymstoku Poznań Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski Politechnika Poznańska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Uniwersytet Ekonomiczny Łódź Warszawa Siedlce Uniwersytet Przyrodniczo- -Humanistyczny w Siedlcach Wrocław Politechnika Łódzka Uniwersytet Łódzki Wyższa Szkoła Informatyki i Umiejętności Społeczna Akademia Nauk Lublin Politechnika Wrocławska Wrocławska Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej Uniwersytet Ekonomiczny Uniwersytet Wrocławski Opole Politechnika Opolska Częstochowa Politechnika Częstochowska Kielce Politechnika Świętokrzyska Aglomeracja Katowicka Kraków Rzeszów Politechnika Lubelska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Politechnika Śląska Uniwersytet Śląski w Katowicach Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach Bielsko-Biała Politechnika Rzeszowska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania Akademia Techniczno-Humanistyczna Akademia Górniczo-Hutnicza Politechnika Krakowska Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Ekonomiczny Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości Uniwersytet Pedagogiczny Rycina uczelni kształcących największą liczbę studentów na kierunku Informatyka Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych GUS

37 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy 37 Tabela 4 Uczelnie, które uzyskały wyróżniającą ocenę Polskiej Komisji Akredytacyjnej w kategorii studiów informatycznych Uczelnia i wydział Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Politechnika Poznańska, Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska, Wydział Elektroniki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytet Warszawski, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Wrocławski, Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Nazwa kierunku Informatyka Informatyka Informatyka Informatyka i ekonometria Informatyka Informatyka i ekonometria Informatyka Informatyka Informatyka Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie danych Polskiej Komisji Akredytacyjnej Współpraca firm oferujących usługi IT z uczelniami Firmy świadczące usługi IT dla biznesu chętnie nawiązują współpracę z uczelniami wyższymi. Aby pozyskać przyszłych pracowników i umożliwić studentom nabywanie pierwszych doświadczeń zawodowych oferują staże i praktyki, uczestniczą w targach pracy. Organizują dni otwarte, warsztaty i wykłady, dzięki którym studenci, doktoranci oraz pracownicy naukowi mogą poszerzać swoją wiedzę i umiejętności praktyczne niezbędne w pracy w branży IT. Niektóre firmy oferują studentom współpracę i pomoc przy przygotowywaniu prac dyplomowych, począwszy od wyboru tematu pracy i wsparcia merytorycznego a skończywszy na udostępnianiu infrastruktury niezbędnej do przeprowadzania badań. Dominująca większość firm biorących udział w badaniu ABSL nawiązuje współpracę z uczelniami wyższymi. Współpraca ta przybiera różne formy. W przypadku zdecydowanej większości firm (78%) współpraca z uczelniami związana jest z kwestiami w obszarze rekrutacji przyszłych pracowników. Trzy czwarte firm stara się pozyskać przyszłych pracowników. Ponad połowa firm we współpracy z uczelniami organizuje konferencje, a niemal połowa projekty edukacyjne i szkolenia. Prawie jedna czwarta firm realizuje projekty badawcze we współpracy z uczelniami, a także uczestniczy w realizacji wspólnych studiów. 78% Rekrutacja przyszłych pracowników 52% 47% 43% Konferencje Projekty edukacyjne Szkolenia, kursy 23% Projekty badawcze 22% 8% Wspólne studia Firma nie współpracuje z uczelniami 100% 80% 60% 40% 20% Rycina 31 Formy współpracy firm oferujących usługi IT z uczelniami Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie ankiety skierowanej do firm [N=60 firm] 0

38 38 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy Tabela 5 Wybrane przykłady współpracy firm oferujących usługi IT z uczelniami wyższymi Firma Uczelnie Przykładowe działania w ramach współpracy firm z uczelniami wyższymi Atos Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu i Bydgoszczy Współpraca z uczelniami z województwa kujawsko-pomorskiego: uczelnie partnerskie Atosa to Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu i Bydgoszczy. Atos jest partnerem strategicznym studiów podyplomowych Zaawansowane zarządzanie projektami i programami oferowanych przez Wyższą Szkołę Bankową. We współpracy z Atosem powstały studia podyplomowe Zarządzanie infrastrukturą IT w przedsiębiorstwie, oferowane przez Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. Firma współpracuje również z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, m.in. jest konsultantem studiów podyplomowych IT w językach obcych. Asseco Uczelnie z całej Polski, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Asseco 3P Polish Programers Project program partnerski dla studentów, w ramach którego mogą oni skorzystać m.in. z płatnego stażu w firmie, stypendium, szkoleń, spotkań i wyjazdów integracyjnych. Do akcji przystąpiło kilka ośrodków akademickich, m. in. Akademia Górniczo-Hutnicza, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Wrocławska, Politechnika Łódzka, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Uniwersytet Warszawski. Obecnie Asseco współpracuje z 11 uczelniami. Współpraca z Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie w zakresie prowadzenia zajęć na kierunkach inżynieria oprogramowania i analityk biznesowy. Capgemini Uczelnie z całej Polski Organizacja szkoleń, wykładów i wydarzeń branżowych, np. Career Meetings z Capgemini Software Solutions Center dla studentów informatyki lub kierunków pokrewnych, zainteresowanych pracą w IT. Akademia Capgemini cykl wykładów oraz warsztatów przygotowanych i prowadzonych przez specjalistów Capgemini dla studentów informatyki lub kierunków ścisłych, którzy planują swoje kariery w branży IT. Zajęcia odbywają się we Wrocławiu, Poznaniu, Opolu i Białymstoku. Cisco Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Śląska w Gliwicach Comarch Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Krakowska Akademia Cisco szkolenia informatyczne m.in. z zakresu projektowania, budowania i administrowania sieciami komputerowymi, realizowane przez firmę Cisco we współpracy z wiodącymi uczelniami szkolącymi studentów w zakresie informatyki. Akademia Comarch projekt realizowany we współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie, którego celem jest przybliżenie studentom wiedzy i praktycznych umiejętności biznesowych w takich obszarach, jak np.: innowacyjne systemy informatyczne wspierające zarządzanie przedsiębiorstwem, zarządzanie projektem IT, zarządzanie portfelami inwestycyjnymi. Comarch Skills Laboratory projekt edukacyjny Comarch realizowany we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą, Uniwersytetem Jagiellońskim i Politechniką Krakowską, dedykowany studentom kierunków informatycznych. Celem CSL jest rozwój wiedzy i umiejętności z zakresu technologii i nowoczesnych rozwiązań informatycznych. Organizacja płatnych staży IT dla studentów studiów informatycznych. Staże mają różne profile i lokalizacje, odbywają się w 11 miastach: Białymstoku, Gdańsku, Gliwicach, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie, Wrocławiu.

39 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy 39 Ericpol Politechnika Łódzka, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Łódzki, Akademia Górniczo-Hutnicza Współpraca z ośrodkami akademickimi: Politechniką Łódzką, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Łódzkim i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie. Firma uczestniczy w procesie dydaktycznym studentów telekomunikacji, matematyki stosowanej oraz informatyki organizując wykłady i seminaria. Ericpol jest partnerem naukowym Politechniki Łódzkiej. Program praktyk letnich Ericpola w 2015 roku firma przyjmie na praktyki 150 studentów z Krakowa i Łodzi. Ericpol Science Ecosystem platforma współpracy z uczelniami wyższymi oraz otoczeniem naukowym stworzona przez Ericpol, mająca na celu połączenie teorii naukowych z praktyką produkcji i rozwoju oprogramowania. Future Processing Politechnika Śląska w Gliwicach, Uniwersytet Śląski Ufundowanie laboratoriów komputerowych Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu Śląskiego. Cykl szkoleń Dobre praktyki tworzenia oprogramowania w ramach FP Academy. Przygotowanie programu i prowadzenie kursu Tworzenie oprogramowania w zmiennym środowisku biznesowym dla studentów Informatyki na Politechnice Śląskiej. Letnie praktyki studenckie, na które składa się 256 godzin zajęć z 16 specjalistami z takich dziedzin jak Quality Assurance, Development, User Experience, Automation, czy metodyki wytwarzania oprogramowania, prowadzone przez inżynierów Future Processing oraz firmy Microsoft, partnera praktyk FP. GFT Uczelnie z całej Polski Program stażowy dla studentów, trwający 3 miesiące, obejmujący dwa etapy: 60 szkoleń tematycznych oraz pracę projektową. Prowadzenie szkoleń technicznych, kursów na studiach (np. z zakresu systemów rozproszonych w Javie i technologii.net, programowania w Scali, czy systemów bazodanowych w środowisku MS SQL Server i.net). IBM Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Politechnika Śląska w Gliwicach, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie ING Services Uniwersytet Śląski,»» Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Jcommerce Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Politechnika Opolska, Politechnika Warszawska, Politechnika Śląska Program studenckich praktyk edukacyjnych, skierowany do studentów kierunków informatycznych. W ramach programu uczestnicy planują i wykonują własny projekt pod okiem mentora specjalisty IBM. Zajęcia dla studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach z zakresu analityki biznesowej i Big Data. Program praktyk dla studentów, doktorantów i pracowników naukowych m.in. w formie Cloud computing, certyfikaty IBM dla pracowników naukowych. Program nauczania dla studentów: Corporate Readiness Certificate, realizowany przez firmy: IBM Polska, ING Services Polska, ING Bank Śląski przy współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach. Współpraca z Uniwersytetem Jagiellońskim w zakresie przygotowywania absolwentów filologii angielskiej do podejmowania pracy na rynkach nowoczesnych technologii, a także programów stażowych i szkoleń. Organizacja wraz z IBM Polska, ING Bank Śląski i Uniwersytetem Ekonomicznym programu Corporate Readiness Certificate. We współpracy z Biurem Karier Uniwersytetu Śląskiego realizacja projektu stażowego dla programistów Programowanie kariery wsparcie młodych osób na rynku pracy, kursu programowania aplikacji internetowych oraz 6-miesięcznych staży w organizacjach zatrudniających programistów.»» Prelekcje podczas IT Academic Day na 9 uczelniach w Polsce (m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim, Politechnice Opolskiej, Politechnice Warszawskiej i Politechnice Śląskiej), dotyczące na przykład tworzenia hurtowni danych, narzędzi Business Intelligence, kodowania w.net.

40 40 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy Mobica Politechnika Warszawska»» Wsparcie techniczne i organizacyjne studentów Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej w realizacji prac dyplomowych. Motorola Solutions Nokia Networks Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Krakowska Politechnika Krakowska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Uniwersytet Zielonogórski, Politechnika Poznańska, Uniwersytet Wrocławski, Politechnika Wrocławska Programy stażowe dla studentów kierunków związanych z profilem działalności firmy (informatyka, telekomunikacja, automatyka i robotyka oraz pokrewne, finanse, księgowość, rachunkowość czy też kierunki humanistyczne i pedagogiczne). Corocznie organizacja dnia otwartego, w trakcie którego studenci mogą zapoznać się z działalnością firmy. Kursy inżynierii oprogramowania, we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. Możliwość współpracy przy pisaniu pracy dyplomowej. Współpraca z uczelniami w zakresie organizacji staży i praktyk dla studentów oraz wsparcia realizacji prac dyplomowych. Partnerstwo przy realizacji innowacyjnych projektów, także finansowanych ze źródeł zewnętrznych. Oferty pracy dla absolwentów. Program Innovative Projects zakładający współpracę pracowników Nokii i studentów nad rozwiązaniem konkretnych problemów z różnych obszarów związanych z pracą w firmie. Co roku Nokia przygotowuje listę tematów projektów, które mogą być realizowane w ramach zajęć na uczelni, kół naukowych, a także indywidualnie. Każdy temat posiada swojego opiekuna ze strony firmy, z którym uczestnicy mogą się konsultować w ramach spotkań organizowanych w siedzibie Nokii. Sabre Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Krakowska Sabre Academy (2 edycja odbyła się w roku akademickim 2013/2014) seria wykładów i warsztatów organizowanych przez firmę Sabre dla studentów trzech krakowskich uczelni. Dotyczyły nowoczesnych technik rozwoju i testowania oprogramowania oraz ról jakie pełnią poszczególni członkowie zespołu, m.in. analityk biznesowy, menedżer projektu czy architekt oprogramowania. Sii Uczelnie z całej Polski Letnia Akademia Talentów program letnich praktyk w Gdańsku i Warszawie, dla studentów i absolwentów kierunków informatycznych lub pokrewnych zainteresowanych pracą w branży IT. Staż intensywnie informatyczny program stażowy w obszarze IT przy procesie wytwarzania oprogramowania w technologiach Java i.net, nabór do programu trwa cały rok. W ramach stażu studenci mają możliwość uczestniczenia w szkoleniach i warsztatach organizowanych przez Sii. Tieto Akademia Morska w Szczecinie, Politechnika Wrocławska Współpraca z Akademią Morską w Szczecinie w zakresie zarządzania projektami informatycznymi, czy wykorzystywania technologii do budowy i testowania oprogramowania. Celem współpracy jest również wzbogacanie programów nauczania Informatyki na Akademii o praktyczne zagadnienia niezbędne inżynierom IT w podejmowanej pracy. Współpraca z Politechniką Wrocławską organizacja praktyk, patronat nad konkursami programistycznymi, udostępnienie sprzętu i oprogramowania do testów i badań naukowych, pomoc w realizacji prac dyplomowych studentów Wydziału Elektroniki. Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie stron internetowych poszczególnych firm i uczelni

41 Rynek usług IT w Polsce Rynek pracy 41

42 42 6 Wynagrodzenia Od wielu miesięcy w sektorze IT utrzymuje się tak zwany rynek kandydata, czyli sytuacja, w której na danym rynku jest więcej ofert pracy, niż dostępnych, odpowiednich kandydatów. Firmom nie jest łatwo przyciągnąć najlepszych kandydatów coraz częściej, poza atrakcyjnym wynagrodzeniem, pracodawcy muszą zaoferować pracownikom dodatkowe benefity. Jak wynika z ostatniego raportu Antal Najbardziej pożądani pracodawcy w opinii specjalistów i menedżerów w Polsce, polscy specjaliści i menedżerowie coraz większą wagę przykładają do wielkości i prestiżu firmy, gdyż aż 45% respondentów wskazało tę cechę jako najważniejszą przy wyborze pożądanego pracodawcy. Co ciekawe, warunki finansowe (34%) nie są już tak ważne, jak w ubiegłym roku ustąpiły miejsca stylowi zarządzania i kulturze organizacyjnej firmy (41%). Mimo tej tendencji wynagrodzenia w branży IT regularnie wzrastają, utrzymując stałą dynamikę na poziomie 10% R/R w obszarze rozwoju i wdrażania oprogramowania. W dalszym ciągu największym zainteresowaniem wśród pracodawców cieszą się specjalistów Java. W dużej mierze wpływ na to ma szerokie zastosowanie tego języka programowania w praktycznie każdej aplikacji sieciowej, oraz możliwość korzystania z rozwiązań typu open source. Java jest bazą przy tworzeniu oprogramowania w firmach, aplikacji mobilnych, gier czy też treści internetowych. Ta popularność z pewnością będzie się utrzymywać przez najbliższe lata. Mniejsza dynamika wzrostu wynagrodzeń dotyczy testerów, analityków i administratorów, oscylując na poziomie 5% R/R. Najszybszy wzrost wynagrodzeń obserwujemy w województwach dolnośląskim i małopolskim, co bez wątpienia wiąże się z dynamicznym rozwojem tych regionów i zainteresowaniem współpracą ze strony potencjalnych, nowych inwestorów. W ciągu najbliższych 3 lat z pewnością interesujący też będzie rozwój aglomeracji Trójmiejskiej, która przeżywa aktualnie rozkwit i staje się bardzo atrakcyjnym miejscem dla inwestorów, zarówno pod kątem infrastruktury jak i dostępnych na tym rynku kandydatów. Można się spodziewać, że wraz z rozwojem biznesu nastąpi wzrost wynagrodzeń oraz konieczność relokacji specjalistów z innych regionów Polski. Na swoją szansę rozwoju w dalszym ciągu czeka Lublin, który przyciąga nowe inwestycje. Wprawdzie podaż kandydatów w dalszym ciągu nie jest wystarczająca, ale tę lukę starają się zagospodarować uczelnie wyższe kształcąc kadry IT. Podobna sytuacja jest w Poznaniu i Katowicach, których rozwój w najbliższych latach zdecydowanie będzie zasługiwał na uwagę. Antal International jest liderem rekrutacji specjalistów i menedżerów oraz doradztwa HR. Marka obecna jest w 35 krajach, w Polsce działa od 1996 roku. Dzięki tradycji wąskiej specjalizacji, konsultanci są ekspertami w poszczególnych sektorach i dyscyplinach. Antal International świadczy usługę rekrutacji stałej, jak i zatrudnienia kontraktowego oraz oferuje szeroki wachlarz rozwiązań z zakresu oceny i rozwoju pracowników. Biura w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Krakowie prowadzą projekty w Polsce i za granicą, dla największych globalnych oraz lokalnych przedsiębiorstw z wszystkich sektorów gospodarki. Więcej informacji na

43 Dane prezentowane w tabelach to przekrój rynkowych stawek wynagrodzeń na wybranych stanowiskach IT (PLN brutto). Informacje pochodzą z rekrutacji przeprowadzanych przez Antal w Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Katowice Tabela 6 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT w Katowicach Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Helpdesk Tester 1 i 2 linia linia Manualny brak 6000 brak Automatyczny Analityk Testów net Java Programista Frontend Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Administrator Systemowy Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International Wynagrodzenia Rynek usług IT w Polsce 43

44 Kraków Tabela 7 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT w Krakowie Wynagrodzenia 44 Rynek usług IT w Polsce Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. 1 i 2 linia Helpdesk 3 linia Manualny brak 6000 brak Tester Automatyczny Analityk Testów net Java Frontend Programista Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Systemowy Administrator Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International

45 Łódź Tabela 8 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT w Łodzi Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. 1 i 2 linia Helpdesk 3 linia Manualny Tester Automatyczny Analityk Testów net Java Frontend Programista Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Systemowy Administrator Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International Wynagrodzenia Rynek usług IT w Polsce 45

46 Poznań Tabela 9 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT w Poznaniu Wynagrodzenia 46 Rynek usług IT w Polsce Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. 1 i 2 linia Helpdesk 3 linia Manualny Tester Automatyczny Analityk Testów net Java Frontend Programista Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Systemowy Administrator Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International

47 Warszawa Tabela 10 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT w Warszawie Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. 1 i 2 linia Helpdesk 3 linia Manualny Tester Automatyczny Analityk Testów net Java Frontend Programista Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Systemowy Administrator Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International Wynagrodzenia Rynek usług IT w Polsce 47

48 Wrocław Tabela 11 Wynagrodzenie miesięczne na wybranych stanowiskach IT we Wrocławiu Wynagrodzenia 48 Rynek usług IT w Polsce Stanowisko Specjalizacja Do 2 lat doświadczenia Do 5 lat doświadczenia 5-10 lat doświadczenia Team Leader (2 5 osób) Menedżer / Dyrektor Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. Min. Opt. Max. 1 i 2 linia Helpdesk 3 linia Manualny Tester Automatyczny Analityk Testów net Java Frontend Programista Php backend Mobilne (Android, ios) C++ embedded Sieci Systemowy Administrator Baz Danych ds. Bezpieczeństwa Konsultant Wdrożeniowy Projektant Systemowy Analityk Biznesowy z wiedzą IT Project Manager Product Manager Źródło: dane ANTAL International

49 Rynek usług IT w Polsce Podsumowanie 49 7 Podsumowanie Respondenci badania ABSL zakładają wzrost branży w najbliższych latach i rozszerzenie skali świadczonej działalności. Przyszły rozwój sektora zdefiniują te firmy, które zdołają okiełznać główne rynkowe trendy: cloud, mobility, Big Data/analytics, social technology, Internet of Things, drukowanie 3D, automatyzację/robotyzację i cybersecurity. Profil świadczonej z Polski działalności ulega zmianom. Coraz więcej firm zajmuje się spektrum usług związanych z Application Lifecycle Management, Project Management tworząc pole do dalszego wzrostu biznesu usług dodanych. Zwraca uwagę wyraźny wzrost znaczenia zwinnych (Agile) metodyk dostarczania projektów informatycznych i związane z tym zapotrzebowanie na doświadczonych pracowników. Trendy demograficzne w Polsce, spodziewany spadek liczby studentów i absolwentów wchodzących na rynek pracy połączony z planami i oczekiwaniami dalszego wzrostu biznesu wskazuje na konieczność podjęcia skoordynowanych działań związanych z: uelastycznieniem obecnych, tradycyjnych form zatrudnienia, umożliwiając w większym zakresie teleprace, luźniejsze, samoorganizujące się zespoły projektowe korzystające w większym stopniu z wiedzy tzw. freelancerów, wykorzystaniem w coraz większym stopniu robotyzacji, machine learning i automatyzacji powtarzalnych procesów biznesowych, uwalniając w ten sposób cenne zasoby ludzkie do podjęcia nowych działań. Usługi dostarczane przez firmy zlokalizowane w Polsce są świadczone głównie na rzecz klientów z Europy Zachodniej, Ameryki Północnej i Europy Środkowo-Wschodniej. Geograficzne położenie Polski, możliwość pracy zarówno z Azją, jak i z Ameryką Północną i Południową w trakcie tego samego dnia biznesowego, znakomity balans pomiędzy kosztami i jakością usług świadczonych przez naszą wykwalifikowaną kadrę pracowników predestynują Polskę do bycia Doliną Krzemową Europy. Zasadnym wydaje się postawienie pytania co możemy i powinniśmy zrobić żeby przyciągnąć do Polski więcej klientów biznesowych z Azji, Afryki i Ameryki Południowej?

50 50 Rynek usług IT w Polsce Wynagrodzenia

51