SYSTEM EDUKACJI W USA

Transkrypt

1 98 STUDIA SYSTEM EDUKACJI IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: SZKOLNICTWO PODSTAWOWE I ŚREDNIE W Stanach Zjednoczonych obowiązek szkolny obejmuje młodzież do szesnastego roku życia. Dzieci zwykle rozpoczynają naukę na poziomie podstawowym w przedszkolu (kindergarten, K) w wieku pięciu lat i kontynuują ją aż do szkoły średniej (klasa 12). W szkołach średnich nauka odbywa się w zespołach, a zajęcia mają raczej formę elastycznych bloków niż 45 lub 50-minutowych lekcji przedmiotowych. Szkoły kładą nacisk na edukację w małych grupach, interdyscyplinarne podejście do przedmiotów i pracę przy projektach, które mają na celu zainteresowanie młodzieży. Duże szkoły ponadgimnazjalne (high schools) dają młodzieży możliwość wyboru przedmiotów podstawowych i opcjonalnych. Uczniowie mogą również wybrać jeden z wielu klubów, grup zainteresowań, sportów, działań łączących naukę z pracą lub innych zajęć pozalekcyjnych, a w oparciu o uzyskane oceny i wyniki egzaminów istnieje możliwość wyboru przedmiotów akademickich, ogólnych lub zawodowych. Popularne jest szkolnictwo prywatne prowadzone przez kościoły i inne organizacje religijne. Przeszło połowa uczniów uczęszczających do szkół prywatnych chodzi do szkół katolickich stanowiących najstarszy system szkolnictwa prywatnego w USA. Pozostałe szkoły prywatne odzwierciedlają zróżnicowanie wyznań Amerykanów - szkoły prowadzą niemal wszystkie odłamy protestantyzmu, kwakrzy, muzułmanie, żydzi i prawosławni. Najstarsze prywatne instytucje oświatowe w kraju to elitarne szkoły z internatami, które szczycą się wykształceniem licznych przywódców intelektualnych i politycznych USA. Według danych z najnowszego spisu powszechnego, kolejne 1,1 miliona uczniów uzyskuje wykształcenie w domu od rodziców, zgodnie z wytycznymi określonymi przez każdy z 50 stanów. Organami odpowiedzialnymi za szkoły są poszczególne stany i lokalne władze terytorialne. W przeciwieństwie do większości państw, Stany Zjednoczone nie wprowadziły jednolitego systemu edukacji narodowej. Choć i od tej zasady są wyjątki, do których należą amerykańskie akademie wojskowe i szkoły dla Indian. Nie istnieje narodowy program nauczania, który podlegałby zatwierdzeniu przez rząd i administrację na szczeblu centralnym. Nadzór nad okręgami nauczania sprawują stanowe zarządy edukacji (boards of education) we współpracy z kuratorem stanowym (superintendent lub commissioner). Te same gremia ustanawiają normy dla nauczycieli i uczniów, zatwierdzają plany nauczania w klasach i często również opiniują dobór podręczników. Stany w coraz większym stopniu oddziałują na system oświaty poprzez finanse: większość stanów w znacznym stopniu subsydiuje szkoły, uzupełniając środki na ich utrzymanie z podatków lokalnych. Konsekwencją tego systemu są różnice między bogatymi i ubogimi okręgami szkolnymi. Niedawno - pod presją sądów stanowych i społecznych grup nacisku, wiele stanów podjęło kroki mające zapewnić równiejszy poziom finansowania okręgów szkolnych. Rząd Federalny wspiera równość dostępu do edukacji i jej wysoki poziom, finansując jednocześnie programy kredytów dla uczniów i studentów oraz wsparcia uczniów i studentów z rodzin o niższych dochodach. Jednak zasadnicza odpowiedzialność za oświatę spoczywa na władzach stanowych i społeczności lokalnej. Na przestrzeni dziesięcioleci, szkoły amerykańskie spotkały się z wieloma falami imigracji, a dziś są bardziej zróżnicowane pod względem etnicznym niż kiedykolwiek wcześniej. Afro- -Amerykanie stanowią ok. 17% uczniów objętych oświatą na poziomie K-12. Najliczniejszą mniejszością w szkołach publicznych stają się Latynosi. Zwłaszcza na Wschodnim i Zachodnim Wybrzeżu często spotyka się szkoły, których uczniowie - dzieci imigrantów urodzonych poza granicami USA - porozumiewają się w kilkunastu językach: od arabskiego po wietnamski. Dlatego też jednym z najważniejszych obowiązków spoczywających na systemie oświaty jest nauczanie angielskiego jako drugiego języka. Materiały przygotowane przy współpracy z: Portal: Centrum EducationUSA przy Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta www. fulbright.edu.pl, edukacja@fulbright.edu.pl

2 STUDIA 99 SZKOLNICTWO WYŻSZE W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje przeszło szkół wyższych - od szkół pomaturalnych typu community college, po ogromne uniwersytety stanowe. College, uniwersytet czy instytut? Każda z tych instytucji przyznaje stopnie naukowe, a uczelnie o nazwie college i institute w niczym nie ustępują uniwersytetom. Zasadniczo college e są mniejsze i zwykle oferują studia pierwszego stopnia (undergraduate), natomiast uniwersytety prowadzą również studia drugiego stopnia (graduate), chodź bywają college e prowadzące również studia II stopnia. Instytuty zwykle specjalizują się w programach studiów w kilku ściśle powiązanych obszarach tematycznych: Institute of Technology, Fashion Institute, Art Institute itp. W ramach każdej uczelni (college u bądź uniwersytetu) funkcjonują szkoły (schools), które są odpowiednikiem wydziałów na polskich uczelniach np. School of Law, School of Business. Uniwersytety stanowe Uniwersytety stanowe to zwykle ogromne uczelnie, współfinansowane przez odpowiednie jednostki stanowe, które są także ich organami założycielskimi np. Michigan State University, State University of New York. Niektóre uniwersytety stanowe mają w swoich nazwach przymiotniki precyzujące region, który obejmują (np. wschodni czy południowy ) np. Western Washington University. Uniwersytety prywatne Uczelnie prywatne utrzymują się z darowizn, dotacji, czesnego, subwencji na badania naukowe i zapisów finansowych absolwentów. Opłaty za studia pobierane przez uniwersytety prywatne są wyższe od czesnego na uniwersytetach stanowych, jednak uczelnie prywatne przyznają znacznie więcej stypendiów studentom zagranicznym niż instytucje stanowe. Szkoły prowadzone przez stowarzyszenia o charakterze religijnym i niekoedukacyjne są zawsze prywatne. Studia pierwszego stopnia (Undergraduate) Community i Junior College - prowadzą dwuletnie studia po ukończeniu szkoły średniej: docelowe (terminal) - wprowadzające na rynek pracy oraz akademickie (academic) przygotowujące studentów do przejścia na uczelnię o czteroletnim programie studiów. Absolwenci zwykle otrzymują stopień Associate in Arts (A.A.) bądź Associate in Sciences (A.S.). Technical Institute - prowadzą od jednego do trzech lat studiów powyżej poziomu szkoły średniej i przygotowują studentów do szybkiego wejścia na rynek pracy. Liberal Arts College, Liberal Arts University oferują ogólne wykształcenie uniwersyteckie, obejmujące nauki przyrodnicze, społeczne i studia humanistyczne. Edukacja w samodzielnym college u typu liberal arts może być równie prestiżowa jak studiowanie w college u będącym częścią uniwersytetu. Nauczanie sztuk pięknych i muzyki często odbywa się na uczelniach typu liberal arts, warto jednak wiedzieć, że ma też miejsce w specjalistycznych akademiach, szkołach i konserwatoriach. Uzyskanie stopnia Bachelor s Degree wymaga czteroletnich studiów pierwszego stopnia, (undergraduate) z dziedziny nauk humanistycznych (Liberal Arts, stopień B.A.) lub nauk ścisłych (Science, stopień B.S.). Do uzyskania stopni B.A. i B.S. wymaganych jest z reguły 120 punktów (credits) i 4 lata nauki. Dlatego uczelnie amerykańskie nie zawsze zaliczają 3 letnie studia licencjackie na uczelniach polskich i europejskich jako równoważne ze studiami typu undergraduate. Przedmioty podstawowe, czasem określane mianem core courses są obowiązkowe dla wszystkich studentów, a ich zaliczenie następuje podczas pierwszych dwóch lat. Pozwalają uzyskać około 1/3 wszystkich punktów wymaganych do ukończenia studiów i obejmują m.in. język angielski, języki obce, nauki przyrodnicze, nauki społeczne i matematykę. Specjalistyczne przedmioty związane z kierunkiem wybranym przez studenta określa się terminem major courses i studiuje podczas dwóch ostatnich lat studiów. Opcjonalne przedmioty dodatkowe (elective) można dobierać dowolnie. Studia podyplomowe Graduate and Professional Studies Szkoły podyplomowe (Graduate and Professional Schools) dają możliwość studiowania po ukończeniu studiów uniwersyteckich I stopnia i pozwalają na uzyskanie tytułu Master oraz Ph.D. (doktorat). Do dopuszczenia na studia II stopnia (graduate) niezbędny jest tytuł Bachelor degree lub jego ekwiwalent nadany w innym kraju. Stopnie Master, w tym M.A., M.S. i M.B.A. wymagają studiów przez przynajmniej jeden rok akademicki, jednak zwykle programy trwają 18 miesięcy bądź dwa lata. W przypadku studiów typu Master od studenta wymaga się zdobycia minimum od 30 do 60 punktów oraz średniej oceny z przedmiotów na poziomie B. Stopnie doktorskie Ph.D. - studia trwają od 4 do 7 lat po uzyskaniu licencjatu, a w przypadku absolwentów studiów magisterskich - od dwóch do czterech lat. Większość szkół podyplomowych nie wymaga stopnia Master do aplikowania na studia doktoranckie. Wielu studentów wybiera jednak drogę poprzez zaliczenie programu Master. Większość przyznanych stopni doktorskich określa się jednak mianem doktoratu z filozofii czyli Ph.D. (Doctor of Philosophy). Od studentów ubiegających się o doktorat, uniwersytet wymaga: uzyskania odpowiedniej liczby kredytów (credits) z ściśle określonej listy przedmiotów średniej oceny na poziomie B egzaminu z wymaganych przedmiotów egzaminu z co najmniej jednego języka obcego napisania i obronienia pracy stanowiącej wynik własnych badań zdania ustnego kolokwium. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

3 100 STUDIA IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: Studia prawnicze i medyczne są w Stanach Zjednoczonych studiami II stopnia tzn. można aplikować na nie dopiero po ukończeniu licencjatu i zaliczeniu odpowiednich egzaminów. Więcej informacji na temat wyboru uczelni i procedur aplikacyjnych jest dostępnych na dalszych stronach internetowych naszego serwisu. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA TYPY UCZELNI W Stanach Zjednoczonych istnieje około 4000 instytucji szkolnictwa wyższego. Każda uczelnia, a często nawet poszczególne wydziały w ramach jednej uczelni, mają własny system kształcenia. Dlatego aktualne informacje na temat przyjęć na studia najlepiej uzyskać bezpośrednio z wybranych uczelni. Uniwersytety stanowe Uniwersytety stanowe funkcjonują w każdym stanie i są współfinansowane przez odpowiednie władze stanowe, które są także ich organami założycielskimi. Zwykle są to ogromne uczelnie, gdzie czesne jest zasadniczo niższe niż na uniwersytetach prywatnych - zwłaszcza w przypadku mieszkańców danego stanu. Jednak zagraniczni studenci często nie mogą korzystać ze specjalnych, niższych opłat za naukę. Uniwersytety prywatne Prywatne uniwersytety utrzymują się z darowizn, dotacji celowych, czesnego, grantów na badania naukowe i zapisów finansowych absolwentów. Zwykle opłaty za studia pobierane przez uniwersytety prywatne są wyższe od czesnego w uniwersytetach stanowych, jednak są jednakowe dla wszystkich studentów. Co więcej, uczelnie prywatne przyznają znacznie więcej stypendiów studentom zagranicznym. Szkoły prowadzone przez stowarzyszenia o charakterze religijnym i niekoedukacyjne są prywatne. Uczelnie typu Community i Junior College Szkoły te prowadzą dwuletnie programy po ukończeniu szkoły średniej: docelowe (terminal) - wprowadzające na rynek pracy i akademickie (academic) przygotowujące studentów do przejścia do uczelni o czteroletnim programie studiów. Absolwenci otrzymują dyplom Associate in Arts (A.A.) lub Associate in Sciences (A.S.). Uczelnie typu Technical Institute Oferują dwu lub trzyletnie studia przygotowujące do praktycznego wykonywania niektórych zawodów, m.in. technik dentystyczny, technik inżynier, technik medyczny. Oferta kształcenia w formule Terminal Occupational Education (docelowe doskonalenie zawodowe) obejmuje od jednego do trzech lat studiów powyżej poziomu szkoły średniej i przygotowuje studentów do szybkiego wejścia na rynek pracy. Programy studiów technicznych - znane też pod nazwami Vocational Studies oraz Organized Occupational Studies (studia zawodowe) nie przygotowują studentów do kontynuowania dalszej edukacji w szkole wyższej w ramach czteroletnich studiów w college u lub na uniwersytecie. Uczelnie typu Liberal Arts College i Liberal Arts University Oferują ogólne wykształcenie uniwersyteckie, obejmujące nauki przyrodnicze, społeczne i studia humanistyczne. Termin college często odnosi się do studiów pierwszego stopnia (undergraduate). Ponadto, college może być niezależną instytucją specjalizującą się w studiach I stopnia. Na przykład Harvard College stanowi oddział Uniwersytetu Harvarda prowadzący studia pierwszego stopnia. Natomiast Vassar College, Amherst College i Sarah Lawrence College to samodzielne instytucje oferujące edukację z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Pod względem statusu akademickiego, samodzielny college oferujący edukację humanistyczną (liberal arts) można porównać z częścią uniwersytetu zwaną college em. Uczelnie typu Liberal Arts College prowadzą też programy artystyczne z zakresu sztuk pięknych i muzyki. Warto jednak wiedzieć, że zajmują się tym również specjalistyczne akademie, szkoły i konserwatoria. Uzyskanie dyplomu Bachelor wymaga cztero- lub pięcioletnich studiów pierwszego stopnia (undergraduate) z wybranej dziedziny. Stopnie B.A. i B.S. przyznaje się na podstawie ukończenia z pozytywnym wynikiem określonej liczby przedmiotów. Do uzyskania licencjatu w USA, wymaganych jest z reguły 120 punktów (credits). Program studiów I stopnia (bachelor) trwa zwykle 4 lata. Studentów pierwszego roku określa się mianem Freshman, drugiego - Sophomore, trzeciego - Junior, a ostatniego - Senior. Przedmioty nauczane w ciągu dwóch pierwszych lat określa się mianem lower division, natomiast upper division to przedmioty, które studiuje się podczas trzeciego i czwartego roku nauki. Studia I stopnia mają kilka podstawowych wymagań: 1. Przedmioty podstawowe, czasem określane mianem core courses są obowiązkowe dla wszystkich studentów, a ich zaliczenie następuje podczas pierwszego roku lub dwóch. Pozwalają uzyskać około 1/3 wszystkich punktów wymaganych do ukończenia studiów i obejmują m.in. język angielski, języki obce, nauki przyrodnicze, nauki społeczne i matematykę. 2. Specjalistyczne przedmioty związane z kierunkiem wybranym przez studenta określa się terminem major courses i studiuje się głównie podczas dwóch ostatnich lat studiów. Pozwalają uzyskać około 1/4 wszystkich punktów wymaganych do ukończenia studiów. 3. Opcjonalne przedmioty dodatkowe (elective) można dobierać dowolnie. Zagraniczni studenci niekoniecznie rozpoczynają studia na amerykańskich uczelniach od pierwszego roku. Mogą zostać

4 STUDIA 101 przyjęci na wyższy rok, a każda uczelnia indywidualnie określa poziomy przyjęć (entry levels) dla studentów. Może się zdarzyć tak, że student ukończy studia licencjackie w czasie krótszym niż cztery lata, po zaliczeniu części przedmiotów w trakcie kursów letnich. WYBÓR UCZELNI DLACZEGO WARTO STUDIOWAĆ? Zapraszamy przyszłych studentów, ich rodziców oraz wszystkie osoby zainteresowane studiami na uczelniach amerykańskich do zapoznania się z informacjami w naszym serwisie. Prezentowana przez nas strona internetowa w języku polskim, została przygotowana na podstawie strony Departamentu Stanu EducationUSA.info przez Biuro Doradztwa Edukacyjnego w Konsulacie Generalnym USA w Krakowie przy współpracy Ambasady Stanów Zjednoczonych w Warszawie oraz Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta. Czy warto studiować w Stanach Zjednoczonych? Uczelnie amerykańskie znane są na całym świecie z wysokiego poziomu kształcenia, najnowszych badań naukowych oraz najlepszego wyposażenia laboratoriów, sal wykładowych i obiektów sportowych. Uniwersytety w Stanach Zjednoczonych dają możliwość wyboru programów na różnych poziomach. Zróżnicowane są wymagania i tok studiów oraz zakres specjalizacji, niespotykany innych krajach. Absolwenci amerykańskich uniwersytetów mają ogromną przewagę na rynkach pracy na całym świecie. Szeroka oferta edukacyjna, możliwości uzyskania pomocy finansowej, ciekawe życie studenckie są atrakcyjne dla studentów z całego świata. Amerykańskie uczelnie dają też możliwość transferu, kontynuacji studiów, zmiany kierunku, zaliczenia wszystkich studiowanych przedmiotów i programów w różnym trybie i na uczelniach o różnym statusie. Czym różnią się uczelnie amerykańskie od polskich? Zajęcia na uczelniach amerykańskich polegają na czynnym udziale studentów w zajęciach teoretycznych i praktycznych oraz w dyskusjach między studentami a profesorami. Profesorowie traktują swoich studentów jako równorzędnych partnerów w dyskusji, a na zajęciach ceni się aktywność i kreatywność. Amerykańscy studenci otwarcie przyznają, że czegoś nie wiedzą albo nie rozumieją i nie jest to odbierane jako nieprzygotowanie do zajęć. Uczelnie w Stanach różnią się też sposobami egzekwowania i sprawdzania wiedzy. Punkty potrzebne do zaliczenia kursu studenci gromadzą przez cały semestr, mimo że większość przedmiotów kończy się semestralnym egzaminem sprawdzającym, tzw. final exam. W trakcie całego semestru zalicza się materiał na testach, sprawdzianach, prowadzi się projekty badawcze i pisze eseje. W amerykańskim systemie edukacji dużą wagę przywiązuje się do umiejętności prezentacji swojej wiedzy i większość uczelni prowadzi dodatkowe zajęcia, na których studenci uczą się publicznych wystąpień i prezentacji. Przygotowanie i przeprowadzenie przez studenta prezentacji na dany temat na zajęciach jest praktykowane na każdym kierunku studiów. Zasoby finansowe amerykańskich uczelni, pozwalają na zatrudnienie wybitnych profesorów i specjalistów, którzy prowadzą zajęcia w nowoczesny i atrakcyjny sposób. WYBIERAMY UCZELNIĘ Zanim wybierzesz uczelnię odpowiedz sobie na następujące pytania: Co chcesz studiować? Sztukę, nauki ścisłe, biznes, inżynierię? W jakim kierunku chciałbyś/chciałabyś się rozwijać? Jakie przedmioty lubisz najbardziej? Kierunki przeznaczone dla osób zorientowanych na karierę, np. biznes, inżynierię, pielęgniarstwo, itp., łatwiej jest znaleźć na większych uczelniach. Reputacja uczelni Jaką opinię na temat uczelni, która Cię interesuje mają obecni lub byli studenci? Jakie miejsce uczelnia zajmuje w rankingach? Ilu ma zagranicznych studentów? Jak przebiega rekrutacja? Duże uczelnie stanowe i renomowane uczelnie prywatnie są bardziej znane ze względu na poziom nauczania i zaawansowane programy badawcze. Są też bardziej popularne wśród studentów zagranicznych i bardzo konkurencyjne. Typ uczelni Czy jest to uczelnia państwowa czy prywatna? Czy studiują tam kobiety, mężczyźni czy jest koedukacyjna? Czy jest dwuletnia czy czteroletnia? Studenci aplikujący na uczelnie amerykańskie powinni zapoznać się z systemem edukacji na poziomie uniwersyteckim i znać różnice pomiędzy uczelniami stanowymi i prywatnymi, wiedzieć na czym polega studiowanie w Community College, Liberal Arts College itp. Rekrutacja Czy uczelnia wymaga zdania egzaminów typu SAT lub TOEFL? Jaki jest próg punktowy? Niektóre uczelnie prywatne nie wymagają od studentów zagranicznych wyników z egzaminu SAT. Są też szkoły prowadzące kursy zerowe dla kandydatów, którzy nie znają biegle języka angielskiego. Dopiero po kursie przygotowawczym studenci mogą przystąpić do egzaminu TOEFL. Jakość kształcenia Jak bogaty jest wybór kierunków, kursów, specjalizacji, kół naukowych, programu studiów? Czy uczelnia oferuje możliwość zdobycia wszystkich stopni naukowych, które Cię interesują? Czy istnieje możliwość prowadzenia badań naukowych i studiowania więcej niż jednego kierunku? Czy uczelnia oraz in- CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

5 IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: STUDIA teresujący Cię program studiów mają akredytację? Należy koniecznie sprawdzić akredytację uczelni. Wybór kierunków i specjalizacji jest zazwyczaj większy na dużych renomowanych uczelniach. Warunki kształcenia W jak dużych grupach odbywają się zajęcia? Ile zajęć prowadzonych jest przez profesorów, a ile przez doktorantów i asystentów? Czy ważna jest dla Ciebie możliwość częstego kontaktu z wykładowcą? W jakim zakresie uczelnia to zapewnia? Studenci mniejszych uczelni mają często więcej okazji do udziału w różnorodnych zajęciach. Małe uczelnie dają większą możliwość indywidualnego kontaktu z wykładowcami zarówno podczas dyżurów i zajęć, jak i w laboratoriach. Oferują też większą pomoc i wsparcie w podjęciu decyzji, jaki kierunek studiów wybrać. Warto sprawdzić jak wyglądają pierwsze lata nauki na danej uczelni, gdyż często zdarza się, że składają się na nie przedmioty ogólne, a kierunek wybiera się dopiero po zakończeniu danego etapu studiów. Zaplecze dydaktyczne Jakie zaplecze dydaktyczne posiada uczelnia? Jak duża jest biblioteka i jaką ilość materiałów dydaktycznych oferuje? Jak łatwy jest dostęp do materiałów audiowizualnych i archiwalnych? Czy na uczelni znajdują się pracownie komputerowe? Finanse Jaki jest średni koszt utrzymania w miejscu, w którym uczelnia jest zlokalizowana? Jaki jest koszt akademika, posiłków, podręczników, komunikacji miejskiej i innych opłat? Czy, aby utrzymać się podczas studiów, będziesz potrzebował/potrzebowała pomocy finansowej? Czy uczelnia oferuje stypendia lub wsparcie finansowe dla studentów zagranicznych? Czy koszty studiowania na danej uczelni są porównywalne z kosztami studiowania na innych uczelniach tego typu? Należy pamiętać, że małe prywatne uczelnie mogą mieć większe możliwości przyznania pomocy finansowej dla studentów zagranicznych, a duże stanowe uniwersytety mają preferencyjne warunki przyjęć i wsparcia finansowego jedynie dla studentów pochodzących z danego stanu. Lokalizacja Czy jest to miejsce, w którym chciałbyś/chciałabyś mieszkać? Czy jest to duże miasto, czy mała miejscowość? Jakie panują tam warunki pogodowe? Jaki charakter ma miejscowość? Czy znajduje się w niej więcej ośrodków studenckich? Zawsze dobrze jest sprawdzić swoje preferencje, jednak konkretna lokalizacja geograficzna może znacznie zawężać możliwość wyboru. Proponujemy rozpatrzenie przynajmniej jednej uczelni, która znajduje się poza preferowaną lokalizacją. Uczelnie zlokalizowane na południowym wschodzie i południowym zachodzie mogą być atrakcyjne dla osób lubiących klimat ciepły. Osoby lubiące chłodny lub zimny klimat powinny rozważyć uczelnie zlokalizowane na środkowym zachodzie. Znajduje się tam wiele dobrych szkół, które nie są aż tak konkurencyjne jak te na północnym wschodzie. Colorado, California, Utah czy Vermont to stany, które przyciągają miłośników gór. Pomoc dla studentów zagranicznych Czy uczelnia organizuje programy orientacyjne, imprezy zapoznawcze, wycieczki, wyjazdy wakacyjne, możliwość integracji z rodzinami amerykańskimi, pomoc mentora? Czy uczelnia realizuje programy takie jak ESL (English as a Second Language), ESOL (English for Speakers of Other Languages), and EFL (English as a Foreign Language)? Działalność poza uniwersytecka Jak chciałbyś/chciałabyś rozwijać się poza uczelnią? Co Cię pasjonuje? Czy jesteś typem sportowca, artysty, muzyka? Czy interesują Cię konkretne organizacje studenckie, kulturalne lub religijne, do których chciałbyś/chciałabyś należeć? Członkowie samorządów studenckich, przyszli liderzy powinni pamiętać, że zdecydowanie łatwiej jest wyróżniać się wśród mniejszej społeczności, na mniejszej uczelni. Nie należy od razu zakładać, że tylko na większych i konkurencyjnych uczelniach studiują prawdziwi intelektualiści. Jest wiele mniejszych uczelni, których studenci osiągają bardzo wysokie wyniki w nauce. Fiske Guide to Getting into the Right College by Edward B. Fiske & Bruce G. Hammond WYBIERAMY UNIWERSYTET W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje przeszło 4000 akredytowanych uczelni. Wybór właściwej jest zatem nie lada wyzwaniem. Wybranie odpowiedniej uczelni jest niemal równie istotne, jak wybranie interesującego kierunku studiów. Na co zatem warto zwracać uwagę? Akredytacja i nostryfikacja dyplomów Przed podjęciem decyzji o aplikacji na daną uczelnię sprawdź na stronie internetowej Council for Higher Education Accreditation czy instytucja ta posiada akredytację. Kierunek studiów Amerykański przedmiot wiodący to tzw MAJOR. Jest to po prostu kierunek studiów. Nie musisz podawać go w chwili zapisywania się na uniwersytet. Jeśli jednak wiesz już jaki kierunek chcesz studiować - należy szukać uniwersytetów oferujących twój wybrany kierunek. Profil szkoły Należy sprawdzić także profil uniwersytetu i dowiedzieć się czy wybrana uczelnia jest prywatna czy publiczna. Sprawdź również czy szkoła prowadzi tylko studia pierwszego stopnia, czy też ma również programy podyplomowe. System szkolnictwa wyższego w Stanach Zjednoczonych opisany jest na naszych stronach -> tutaj. Stosunek liczby studentów do wykładowców Duża liczba studentów przypadających na jednego nauczyciela sugeruje duże grupy, a w konsekwencji mniejszą ilość czasu jaką nauczyciele mogą poświęcić każdemu ze studentów.

6 STUDIA 103 Na wielu dużych uniwersytetach zajęcia na studiach I stopnia prowadzą studenci studiów II stopnia (przede wszystkim doktoranci). W małych prywatnych uczelniach zajęcia prowadzą zazwyczaj profesjonalni nauczyciele akademiccy, a od studentów oczekuje się większego zaangażowania. Finanse Wybór uczelni zależy również od kosztów edukacji. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o tym jak obliczyć koszt studiów i jak zdobyć stypendia, zapoznaj się z rozdziałem o finansach. Powinieneś znad dokładnie wysokość czesnego i harmonogramy opłat, które większość uniwersytetów zamieszcza w publikowanych przez siebie katalogach. Dolicz do nich koszt zakwaterowania, wyżywienia, nauki i podróży, a także inne opłaty i wydatki na okres pełnych czterech lat. Wtedy zdecydujesz czy możesz pokryć wszystkie koszty związane ze studiami na wybranej uczelni czy będziesz starać się o stypendium. Lokalizacja Kampusy uniwersyteckie w miastach oferują wiele rozrywek i zajęć dodatkowych oraz wybór programów kulturalnych. Uniwersytety mogą też być zlokalizowane na terenach poza większymi ośrodkami miejskimi. To zwykle oznacza ciche otoczenie, znacznie bardziej skoncentrowane na uczelni. Pamiętaj o warunkach klimatycznych, możesz przebywać w gorącym klimacie Arizony, a może wolisz łagodny klimat stanu Waszyngton. Mieszkanie Warto jest sprawdzić różnice między kosztami mieszkania na kampusie i poza nim. Niektóre uczelnie wymagają, aby studenci I stopnia mieszkali na campusie. Studenci często dzielą pokój z jednym bądź dwoma, a czasem nawet trzema kolegami. Prywatne mieszkania wynajmują studenci wyższych lat i dzielą się kosztami. Na wielu uniwersytetach studenci zagraniczni mieszkają na kampusie przez cały okres studiów. Pamiętaj, że przynajmniej podczas pierwszego roku lub dwóch mieszkając na terenie kampusu, łatwiej i szybciej można zintegrować się ze społecznością uczelni. Wielkość Liczba studentów na kampusie amerykańskiej uczelni waha się od 200 do Są uniwersytety, które wyglądają jak małe miasteczka: posiadają własne urzędy pocztowe, sklepy spożywcze i centra handlowe. Inne, choć funkcjonują w obszarach miejskich, mają stosunkowo niewielu studentów. W zależności od stylu życia jaki preferujesz, możesz wybrać niezależność jaką daje przebywanie pośród wielu studentów na kampusie lub bardziej osobisty kontakt, jaki może zaoferować mały college. Życie towarzyskie Większość amerykańskich uniwersytetów - poza programem akademickim nauczania - oferuje studentom dodatkowe zajęcia sportowe i kulturalne. Warto pamiętać, że ma to wpływ na życie towarzyskie na kampusie. Zrzeszenia i organizacje studenckie Na wielu amerykańskich uczelniach, życie towarzyskie skupia się wokół organizacji zrzeszających studentów (fraternities) i studentki (sororities). Poza organizacją czasu wolnego, stowarzyszenia te często sponsorują przedsięwzięcia charytatywne. Dowiedz się czy organizacje te zdominowały życie towarzyskie na wybranym kampusie. Problemy mogą pojawić się, jeśli nie odpowiada Ci taki system, a wybrałeś uniwersytet, na którym presja, by się do niego zapisać będzie silna, a dostępne poza nim opcje - ograniczone. Studenci zagraniczni Liczba studentów zagranicznych przyjmowanych na amerykańskie uczelnie waha się od kilku do przeszło Katalogi uczelni zwykle podają informacje o liczbie zagranicznych studentów przyjętych przez każdą z uczelni. Tam, gdzie liczba studentów zza granicy jest niewielka, możesz liczyć na dużą popularność wśród kolegów. Z drugiej strony te właśnie szkoły świadczą zwykle mniej specjalnych usług na rzecz studentów zza granicy. Tam, gdzie studiuje wielu zagranicznych studentów, mogą funkcjonować specjalne grupy wsparcia, ale nawiązanie bliższych kontaktów ze studentami amerykańskimi może być trudniejsze. Afiliacje Wszystkie amerykańskie szkoły wyższe przyjmują studentów niezależnie od ich rasy, koloru skóry i wyznania. Należy jednak pamiętać, że powstaniu wielu uczelni przyświecały pewne misje - mógł to być duch religijny, tradycja edukacji niekoedukacyjnej, a także praca z konkretną grupą etniczną. Zapoznaj się dokładnie z misją szkoły i zobacz czy jej założenia są zgodne z twoimi przekonaniami. Około spośród przeszło 4000 amerykańskich uczelni działa przy kościołach różnych wyznać i ugrupowaniach religijnych. Ponadto w Stanach działa około 70 college ów biblijnych, służących studentom pomocą w łączeniu wiary z nauką i przygotowujących ich do życia - także zawodowego - zgodnego z zasadami wiary. W bieżących statystykach znajdujemy 13 college ów wyłącznie dla mężczyzn i około 65 tylko dla kobiet. Są też i takie, które pracują wyłącznie z Afro-Amerykanami lub Latynosami. Zajęcia dodatkowe Uniwersytety amerykańskie oferują studentom wiele zajęć poza programem nauczania - w ramach drużyn sportowych, klubów studenckich, uniwersyteckich serwisów informacyjnych, teatrów, klubów muzycznych i innych. Jeśli masz skonkretyzowane zainteresowania, upewnij się, że na wybranej uczelni znajdziesz grupę czy klub swoich zainteresować. I nie zapominaj, że nawet jeśli nie znajdziesz zawsze będziesz mógł ją założyć. Wyjdź poza Ivy League Chociaż Ivy League na początku swojego istnienia była ligą sportową obejmującą pewną liczbę college ów na Wschodnim Wybrzeżu, dziś terminem tym określa się kilka elitarnych instytucji. Ale w Stanach Zjednoczonych wiele znakomitych uczelni funkcjonuje również poza wspomnianą ligą. Nie można skreślać uniwersytetu bądź college u tylko dlatego, że nikt pośród znanych ci osób o nim wcześniej nie słyszał. Przeanalizuj dokładnie wszystkie dostępne możliwości i upewnij się, że w żaden sposób nie ograniczasz sobie szans na znalezienie uczelni, która będzie dla ciebie najlepsza. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

7 IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: STUDIA Rankingi Instytucje federalne nie prowadzą rankingu uniwersytetów. Zwykle rankingi robione są przez dziennikarzy i opierają się na wielu kryteriach, ale nie koniecznie biorą pod uwagę standardy nauczania akademickiego czy ogólnej reputacji. Jednak dane z uznanych rankingów mogą być niezłym punktem wyjścia do poszukiwań. Staże i programy studiów za granicą Wiele uniwersytetów amerykańskich ujmuje w programach swoich studiów staże (na zasadzie wolontariatu bądź odpłatnych praktyk) oraz studia za granicą. Być może właśnie wśród nich znajdziesz coś interesującego. Źródła informacji EducationUSA Advising Centers (Centra doradztwa EducationUSA) są idealnym miejscem do rozpoczęcia poszukiwać. W Polsce biura EducationUSA znajdują się w Warszawie i w Krakowie. Posiadają biblioteki z księgozbiorem zawierającym informacje pomocne w szukaniu uczelni w Stanach Zjednoczonych. Witryny poszczególnych szkół i bezpośrednia komunikacja przez . Niemal każda amerykańska uczelnia jest obecna w Internecie i udostępnia na swoim portalu informacje o programach studiów, procedurach aplikacyjnych, stypendiach i innych możliwościach finansowanie studiów. Odwiedziny na kampusie. Jeśli przed wyborem uczelni możesz wybrać się do Stanów Zjednoczonych na wakacje, skorzystaj z okazji żeby zobaczyć jak wygląda uczelnia, na której chcesz studiować. Wiele amerykańskich szkół organizuje dni otwarte, podczas których kandydatów oprowadzają po uczelni obecni studenci. Konsultanci i agencje rekrutacyjne. W Polsce działa kilka prywatnych agencji rekrutujących za granicą kandydatów na studia na uczelniach USA. Jeżeli postanowiłeś skorzystać z ich usług, sprawdź czy firma jest wiarygodna i czy osoby korzystające z jego usług w przeszłości były z nich zadowolone. AKREDYTACJE Zanim zdecydujesz się aplikować na wybrane przez siebie uczelnie sprawdź ich akredytacje: Jeśli dokonała ich właściwa organizacja akredytująca, uzyskany stopień naukowy będzie uznawany przez inne instytucje, a także przez pracodawców. Organizacje akredytujące posiadają autoryzację Departamentu Edukacji do ustanawiania standardów i oceniania czy program danej szkoły jest z nimi zgodny. Jeśli uczelnia spełnia założone warunki otrzymuje pozwolenie na prowadzenie zajęć dydaktycznych oraz badań naukowych. Istnieje wiele organizacji akredytujących, a uniwersytety i college e same decydują czy poddać się akredytacji tylko jednej czy wielu. Ponadto poszczególne programy uniwersyteckie (np. studiów inżynierskich) mogą podlegać akredytacji ze strony profesjonalnych organizacji branżowych. UWAGA! Istnieją szkoły, które zakładają własne instytucje akredytujące wyłącznie po to, by zdobyć dla siebie akredytację i móc reklamować się tak uzyskanym bezwartościowym certyfikatem. Z pozoru może on wydawać się bez zarzutu. FABRYKI DYPLOMÓW Fabryki dyplomów (diploma mills) to instytucje prowadzące nielegalną działalność polegającą na odpłatnym nadawaniu stopni naukowych. Często nie wymagają nawet, by student udowodnił swoją znajomość przedmiotu, uczęszczał na kursy czy przystępował do testów i egzaminów. Na pierwszy rzut oka trudno jest czasem odróżnić te instytucje od działających legalnie. Studenci polscy planujący studia w szkołach wyższych w USA powinni wybierać wyłącznie instytucje akredytowane przez uznane i kompetentne agencje akredytujące. Punkty, stopnie, kwalifikacje i tytuły nadane przez jednostki nieposiadające akredytacji nie są uznawane przez legalnie działające uczelnie, organy udzielające licencji na wykonywanie zawodu i wartościowych pracodawców. Po czym poznać fabryki dyplomów (diploma mills)? często posługują się nazwą podobną do znanych uczelni nie powołują się na żadne agencje akredytujące lub tworzą własne fałszywe agencje stopnie uzyskuje się w czasie o wiele krótszym niż można się tego spodziewać nie ma procesu selekcji kandydatów, często nie zadaje się pytań o ukończone szkoły i kursy nie ma kontaktu z profesorami i kadrą wymagania konieczne do uzyskania stopnia naukowego są nieprecyzyjne, zazwyczaj określają tylko wysokość opłaty koniecznej do uzyskania danego stopnia. JAK APLIKOWAĆ NA STUDIA I STOPNIA? Proces rekrutacji na amerykańskie uczelnie trwa znacznie dłużej niż na uczelnie polskie. Należy zatem zacząć go na około 18 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem nauki. Odpowiednia organizacja i planowanie są kluczowym etapami rekrutacji. Każda uczelnia ustala swoje własne kryteria przyjęcia. Stąd też, nieuniknione są różnice w minimalnej ilości wymaganych punktów z egzaminów SAT czy TOEFL jak też w procedurach aplikacyjnych. Poniżej przygotowany kalendarz orientacyjnie podaje etapy aplikacji, które jednak należy weryfikować z informacjami podanymi na stronach wybranych uczelni. 18 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem studiów Wybierz od kilku do kilkunastu uczelni kierując się następującymi kryteriami: dostępność kierunku, lokalizacja uczelni (duże/małe miasto, warunki klimatyczne itp.), referencje obecnych i byłych studentów/pracowników oraz

8 STUDIA 105 instytucji edukacyjnych. Pomogą ci w tym informacje w dziale: Jak wybrać uniwersytet Sprawdź dokładne wymagania uczelni Zapoznaj się z ofertami dla międzynarodowych studentów Zarejestruj się i zacznij przygotowania do egzaminów SAT i TOEFL: Informacje na temat egzaminów Wykorzystaj czas, aby polepszyć średnią ocen w szkole; będziesz musiał(a) przedstawić je uczelni w postaci School Report. 15 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem studiów Przystąp do egzaminów SAT i TOEFL. Większość uniwersytetów wymaga zdania egzaminu przed grudniem (na semestr jesienny kolejnego roku). Wczesne podejście do egzaminów daje szansę na ewentualne poprawienie wyniku. 12 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem studiów Przygotuj formularze aplikacyjne (jeśli nie są dostępne na stronie www uczelni, to skontaktuj się z nią) Wybierz osoby, które mogłyby napisać listy rekomendacyjne - na studia pierwszego stopnia (undergraduate applicants) najlepszą osobą rekomendującą jest wychowawca klasy, dyrektor szkoły, nauczyciele. Poproś szkołę o przygotowanie transkryptu ocen, które stanowią formalny dowód na to, jakie przedmioty realizowałeś(aś) i jakie otrzymałeś(aś) za nie oceny. Jeśli wynik z egzaminów nie jest satysfakcjonujący, zapisz się na nie po raz kolejny. 11 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem studiów Jeśli nie masz jeszcze potrzebnych formularzy aplikacyjnych, skontaktuj się ponownie z wybranymi uczelniami Przeczytaj dokładnie formularze i zwróć uwagę na terminy składania dokumentów. Poproś swoją szkołę o przesłanie poświadczonego transkryptu ocen do uczelni, na które aplikujesz. Poproś wybrane osoby o napisanie listów polecających, dostarcz im odpowiednie formularze i poinformuj o formie, w jakiej listy mają być napisane. Często uczelnie wymagają by studenci składający aplikacje na studia pierwszego stopnia (undergraduate applicants) napisali tzw. personal essay, czyli wypracowanie, które przedstawi kandydata w jak najlepszym, ale autentycznym świetle. Po jego napisaniu warto skonsultować się z nauczycielem języka angielskiego i poprosić o komentarz. Zastanów się czy będzie ci potrzebna pomoc finansowa (financial aid). Poszukaj odpowiednich formularzy na stronie www, bądź skontaktuj się z uczelnią w celu złożenia podania o stypendium. 10 miesięcy przed rozpoczęciem studiów Skompletuj wypełnione dokumenty (formularze, eseje, podanie o pomoc finansową). Pamiętaj, żeby wypełniać dokumenty bardzo starannie i czytelnie, ponieważ stanowią one wizytówkę i świadczą o rzetelności kandydata. Zrób kopie wszystkich dokumentów i zachowaj je dla siebie. Oryginały wyślij do wybranych uczelni odpowiednio wcześnie by doszły na czas. Jeśli uważasz, że twój wynik z egzaminów SAT i TOEFL jest niesatysfakcjonujący, przystąp do nich po raz kolejny. Upewnij się, że listy polecające i transkrypty ocen zostały wysłane. 9 miesięcy przed wylotem do USA W tym okresie uczelnie mogą poprosić cię o dodatkowe informacje lub o ponowne wysłanie niektórych dokumentów 4-5 miesięcy przed wylotem do USA Zaczniesz otrzymywać informacje z decyzjami od uniwersytetów. Skontaktuj się z tymi, od których nie otrzymałeś żadnej odpowiedzi. Zaakceptuj tylko jedną ofertę przyjęcia i daj znad wszystkim uczelniom o swojej decyzji. Poproś szkołę, którą wybrałeś(aś) o wystawienie i przesłanie formularza DS Zorganizuj sobie zakwaterowanie, w razie problemów, skontaktuj się z uczelnią. Złóż podanie o paszport (jego okres ważności musi być dłuższy o minimum 6 miesięcy niż okres twojego pobytu w USA) 3 miesiące przed wylotem do USA Wypełnij odpowiedni formularz wizowy i umów się na wizytę w Ambasadzie USA. Więcej informacji na temat wiz znajdziesz: Kup / zarezerwuj bilety lotnicze Upewnij się, że masz odpowiednie ubezpieczenie. EGZAMINY DLA KANDYDA- TÓW NA STUDIA I STOPNIA SAT I/SAT II (Scholastic Aptitude Test) Zaliczenie egzaminu SAT to zwykle warunek dla wszystkich kandydatów na studia w Stanach Zjednoczonych, zarówno dla Polaków jak i dla Amerykanów. Testy SAT można zdawać kilka razy w roku, a pod uwagę brany jest najlepszy wynik. odpowiednik polskiej matury SAT I obejmuje matematykę (3 części) i język angielski, w tym czytanie ze zrozumieniem (3 części) i pisanie (3 części + esej), a także część eksperymentalną niepodlegającą ocenie SAT II to test z wybranych przedmiotów: historii, matematyki (na poziomie wyższym niż w SAT I), biologii, chemii, fizyki, języków obcych, itp. punktacja: od 600 do 2400 pkt (średni wynik uzyskiwany przez kandydatów to 1500 pkt); za każdą złą odpowiedź odejmuje się 25% punktów należnych za tę odpowiedź egzaminy odbywają się siedem razy w roku, w: październiku, listopadzie, grudniu, styczniu, marcu lub kwietniu (tylko w USA), maju i czerwcu koszt egzaminu wynosi 75 USD; składa się z 47 USD opłaty CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

9 106 STUDIA IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: egzaminacyjnej oraz tzw. International Processing Fee - opłaty wnoszonej w przypadku egzaminów odbywających się poza terytorium USA, wynoszącej 28 USD Zapoznaj się z informacjami na stronie College Board: Gdzie i kiedy zdawać egzamin SAT? zarejestruj się na stronie College Board, egzamin SAT możesz zdawać w: - Warszawie: American School of Warsaw Konstancin- Jeziorna: - Krakowie: The International School of Kraków: www. iskonline.org ACT (American College Testing) wymagany zamiennie z SAT ACT ma za zadanie ocenę ogólnej zdolności kandydatów na studia na poziomie uniwersyteckim test wielokrotnego wyboru, sprawdzający umiejętności z: języka angielskiego, matematyki, czytania ze zrozumieniem oraz nauk ścisłych i przyrodniczych można też zdawać test pisemny sprawdzający umiejętność planowania i pisania krótkich esejów punktacja: od 1 do 36 (średni osiągany wynik to 21) do egzaminu można podejść sześć razy w roku, we wrześniu, październiku, grudniu, lutym, kwietniu i czerwcu koszt egzaminu to 33 USD, a w przypadku wyboru opcji obejmującej pisanie (writing) - 48 USD więcej informacji można znaleźć na stronie: Egzaminy sprawdzające znajomość języka angielskiego TOEFL (Test of English as a Foreign Language) Egzamin TOEFL, sprawdzający znajomość języka angielskiego jest obowiązkowym egzaminem dla wszystkich kandydatów na studia w USA, których językiem ojczystym nie jest angielski oraz tych, którzy program szkoły średniej zaliczali w innych językach. TOEFL jest egzaminem najczęściej wymaganym przez amerykańskie uczelnie sprawdza umiejętność posługiwania się i rozumienia języka angielskiego w środowisku akademickim egzamin w Polsce przeprowadzany jest komputerowo (tzw. Internet-based Test, IbT) składa się z czterech części: reading, listening, speaking oraz writing do egzaminu można przystąpić ok razy w roku w wybranych miastach Polski: Białymstoku, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Zabrzu punktacja: od 0 do 120 pkt. wynik egzaminu zachowuje ważność przez dwa lata od daty podejścia do egzaminu więcej informacji na stronie: IELTS International English Language Testing międzynarodowy egzamin, sprawdzający poziom znajomości języka angielskiego dwie wersje: Academic Training Test oraz General Training Test; pierwszą przeznaczono dla osób, planujących studia w kraju anglojęzycznym, a drugą (ogólną) - dla osób, które chcą podjąć pracę i/lub zdobyć doświadczenie zawodowe obie wersje składają się z czterech części: listening, speaking, reading i writing. Testy listening i speaking są takie same w obu wersjach, natomiast i reading i writing różnią się poziomem trudności (wersja Academic Training Test jest trudniejsza) egzamin organizuje się ok. 50 razy w roku w siedmiu miastach Polski: Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu punktacja: od 1 (non-user) do 9 (expert user) wynik egzaminu zachowuje ważność przez dwa lata od daty podejścia do egzaminu więcej informacji można znaleźć na stronach: oraz: POMOC FINANSOWA DLA STUDENTÓW ZAGRANICZNYCH NA STUDIACH I STOPNIA Zanim zdecydujesz się na studia w Stanach Zjednoczonych, zaplanuj budżet i zastanów się jak znaleźć środki na pokrycie kosztów związanych następującymi wydatkami: aplikowaniem na uniwersytet, opłatą czesnego, mieszkaniem i utrzymaniem ubezpieczeniem zakupem podręczników Roczne wydatki na opłaty, czesne, zakwaterowanie i wyżywienie kształtują się na poziomie od tys. USD na tańszych uniwersytetach publicznych, do przeszło 50 tys. USD na niektórych prywatnych uczelniach. Należy również pamiętać, że sama rekrutacja wiąże się z kosztami: Testy Opłaty aplikacyjne ($ za aplikację) Opłaty wizowe i SEVIS (około $250) Cena wzrośnie, gdy dodamy do niej koszty jeszcze podróży oraz wydatki własne. Wiele szkół oferuje swoim studentom wsparcie finansowe, czasem w formie stypendiów dla najlepszych kandydatów (merit based scholarships - stypendia naukowe), oraz pomoc socjalną dla studentów, którzy nie mają środków na pokrycie kosztów studiowania (need based scholarships), a także różne formy pożyczek i szanse na łączenie pracy zarobkowej ze studiami. Amerykańscy studenci otrzymują pomoc socjalną w formie stypendiów federalnych i stanowych. Studenci nieposiadający obywatelstwa amerykańskiego lub prawa stałego pobytu nie kwalifikują się do wsparcia w postaci stypendiów rządu federalnego. Jeżeli nie posiadasz środków na opłacenie studiów na amerykańskiej uczelni to sprawdź zasady: undergraduate.phtml

10 Tylko kilka uniwersytetów oferuje pełną pomoc finansową dla przyjętych studentów. Są to: Massachusetts Institute of Technology Harvard University Princeton University Yale University Williams College Middlebury College Dartmouth College Amherst College Lawrence University Zachęcamy do sprawdzenia portali internetowych, które pomogą Wam znaleźć możliwości zdobycia stypendium między innymi: College Board EducationUSA Institute of International Education Dla kandydatów, którzy mogą udokumentować swoje osiągnięcia sportowe na arenie krajowej lub międzynarodowej istnieje możliwość otrzymania stypendium sportowego. Więcej informacji na ten temat przeczytaj w dziale: Stypendia sportowe. Po przyjęciu na studia, chcąc uzyskać wizę studencką, musisz udowodnić, że posiadasz wystarczające środki w formie subsydiów, stypendiów, pożyczek i oszczędności własnych do opłacenia kursów i utrzymania się podczas studiów. Wybierając uniwersytet, pamiętaj, że: uniwersytety publiczne/stanowe zwykle są tańsze od prywatnych, ale ponieważ większość pieniędzy otrzymują od władz federalnych i stanowych, masz w nich mniejszą szansę na uzyskanie wsparcia finansowego jako student obcokrajowiec, stypendia naukowe są często przedmiotem dużej konkurencji zwłaszcza, jeśli uczelnia nie ma stypendiów dla kandydatów obcokrajowców; myśląc o tej formie stypendium, szukaj szkół, w których będziesz wśród najlepszych kandydatów. Zdobycie pożyczki na studia wymaga podpisania jej przez obywatela amerykańskiego. Istnieją też szkoły oferujące swoim studentom pożyczki o korzystnym oprocentowaniu, inne pomagają studentom zza granicy uzyskać pożyczki bankowe, co ułatwia proces zdobywania kredytu. Posiadając wizę F-1 studenci mogą również pracować na kampusie 20 godzin tygodniowo podczas roku szkolnego, a 40 godzin w tygodniu w czasie wakacji. Szkoła powinna posiadać informacje o ofertach i możliwości pracy na kampusie. Chociaż praca na kampusie nie pokryje większości wydatków (dochód może wynieść USD rocznie) - tego typu praca pozwoli sfinansować wydatki własne podczas całego roku. Stworzyliśmy listę uczelni oferujących znaczące wsparcie finansowe studentom obcokrajowcom uczęszczającym na studia czteroletnie. Mamy nadzieję, że pomoże zidentyfikować uczelnie, które udzielają pomocy finansowej studentom zagranicznym. STUDIA Na koniec przestroga: szukając stypendiów uważaj! 107 Istnieje wiele fałszywych ofert. Uważaj zwłaszcza na wszelkie formy dofinansowania, które wymagają wniesienia opłaty, lub wymagają podania niestandardowych informacji osobistych, np. numeru konta bankowego. Więcej informacji na temat oszustw stypendialnych znajdziesz tutaj: org/scholarships/scams.phtml COMMUNITY COLLEGE Uczelnie typu Community College to grupa najszybciej rozwijających się uczelni w USA. Dziś można już wybierać z przeszło 1200 publicznych i niezależnych szkół tego typu. DLACZEGO MOŻNA WYBRAĆ COMMUNITY COLLEGE? Niższe koszta Średni poziom opłat w community college wynosi około 6500 USD rocznie. To znacznie mniej niż w większości czteroletnich uczelni. Studenci mogą obniżyć koszt zdobycia licencjatu (bachelor s degree) studiując program akademicki. Możliwość transferu Większość szkół typu community college podpisało umowy z uczelniami czteroletnimi (umowy o studiach w formule 2 + 2), co pozwala studentom na przepisanie punktów na konto studiów uniwersyteckich. W ten sposób, studenci trafiają na początku na dwa lata do community college, gdzie zdobywają tytuł dyplomowanego specjalisty (associate), a następnie przenoszą się na uniwersytet, gdzie po kolejnych dwóch latach zdobywają stopień licencjacki (bachelor s degree). 2 lata w Community College + 2 lata studiów uniwersyteckich = bachelor s degree Warto wiedzieć: Wiele uniwersytetów stanowych posiada preferencyjne warunki dla studentów, którzy chcą kontynuować naukę po ukończeniu community college na terenie ich stanu. Wymagania dotyczące znajomości języka angielskiego Ponieważ szkoły te same prowadzą ocenę poziomu znajomości języka i oferują studentom Intensywne Programy Nauczania Języka Angielskiego (Intensive English Programs, IEP) wyniki testów znajomości języka angielskiego jako języka obcego (TOEFL) nie muszą mieć decydującego znaczenia dla przyjęcia kandydata. Nauczanie i sukces absolwentów Kadra profesorska posiada zawsze praktyczne doświadczenie w swojej dziedzinie. Dzięki małym grupom wykładowcy mogą poświęcić więcej czasu poszczególnym studentom. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

11 IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: STUDIA Zdobycie praktycznych doświadczeń Studenci spoza USA posiadający wizę F-1 są uprawnieni do rocznego Opcjonalnego Szkolenia Praktycznego (Optional Practical Training, OPT) z dziedziny, którą studiują natychmiast po uzyskaniu stopnia dyplomowanego specjalisty (associate), oraz drugiego roku szkolenia OPT bezpośrednio po uzyskaniu licencjatu (bachelor s degree). Wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii Dzięki silnym więzom z biznesem i przemysłem, większość tego typy szkół dysponuje nowoczesnymi technologiami, klasami i zapleczem. Szkoły tego typu są najlepsze zapewniają wykształcenie w wiodących dziedzinach, m.in. inżynierii biomedycznej, biotechnologii, robotyce, optyce laserowej, technologiach informatycznych i sieciowych oraz w systemach informacji przestrzennej. Duży wybór kierunku studiów Szkoły typu community college oferują nauczanie we wszystkich ważniejszych kierunkach, a punkty w nich zdobyte można przenosić do uczelni czteroletnich. Dziś najpopularniejszymi programami studiów wśród studentów spoza USA są biznes, inżynieria, informatyka, grafika komputerowa, technologie sieciowe, multimedia, hotelarstwo, zarządzanie restauracjami, psychologia, księgowość, nauczanie początkowe oraz ochrona środowiska. Poznanie lokalnej społeczności i kultury Ponieważ szkoły te są silnie związane ze społecznościami lokalnymi, oferują studentom zza granicy nie tylko bogate środowisko akademickie, ale także wyjątkową okazję zapoznania się z wieloma aspektami życia w USA. STYPENDIA SPORTOWE studiuje przeszło 380 tysięcy studentów - sportowców. Około tysiąca uczelni amerykańskich ma ofertę stypendiów dla studentów posiadających uzdolnienia sportowe: w zamian za grę w drużynie akademickiej mogą uzyskać stypendium, które pokryje koszta związane z edukacją. JAK UZYSKAĆ STYPENDIUM SPOR- TOWE? Zacznij jak najwcześniej Zacznij co najmniej miesięcy przed spodziewanym rozpoczęciem studiów, zgłaszając się do drużyny musisz liczyć się z konkurencją. Ukończ szkołę średnią Sprawdź w Academic Guide for International Student-Athletes ( Przewodnik dla studentów sportowców zza granicy ) jakie wymagania stawia się odnośnie świadectwa i niezbędnej średniej z ocen (grade point average, GPA). Znajdź uczelnię Zapoznaj się z SportListing - listą prowadzoną przez National Collegiate Athletic Association (Narodowym Zrzeszeniem Akademickich Związków Sportowych, NCAA); znajdują się na niej amerykańskie uczelnie biorące udział w programie sportowym. Te, które należą do I Ligi, choć konkurencja jest ogromna - oferują najwięcej stypendiów. Pamiętaj też, że: stypendia dla sportowców funkcjonują w przypadku większości sponsorowanych dyscyplin w II Lidze NCAA wsparcie finansowe dla studentów-sportowców oferuje też przeszło 350 niewielkich programów sportowych na poziomie college ów w ramach National Association of Intercollegiate Athletics (Narodowego Międzyuczelnianego Stowarzyszenia Sportu, NAIA) wsparcie dla studentów-sportowców znajdziesz też w blisko 510 college ach zrzeszonych w National Junior College Athletic Association Szukając uczelni, kieruj się dyscyplinami studiów. Zacznij od przeszukiwania wg. ogólnych kryteriów, W Internecie funkcjonują witryny pozwalające Ci na ocenę poziomu umiejętności sportowych. Ponadto doradcy EducationUSA mogą Ci pomóc w znalezieniu właściwego rozwiązania łączącego studia z karierą sportową. Poproś trenera o rekomendacje i kontakty. Do korespondencji z trenerami dołącz opinię swojego trenera (obecnego lub byłego) Zarejestruj się w centrum NCAA Eligibility center (lub dowiedz się o zasady certyfikacji w NAIA i NJCAA). Wypełnij formularz Student Release Form dla studentów zza granicy. W przypadku większości studentów zza granicy, Twój status zostanie poddany ocenie po dosłaniu do centrum eligibility center świadectw i zaświadczeń o przebiegu Twoich dotychczasowych studiów. Koszt rejestracji wynosi 85 USD. a. Niezbędne jest spełnienie wszystkich wymagań stawianych przez NCAA odnośnie kursów z przedmiotów zasadniczych (core courses) w szkole średniej. b. Termin: nie określono daty, do której musisz się zarejestrować. Musisz jednak uzyskać certyfikat zanim otrzymasz stypendium sportowe i/lub zaczniesz ćwiczyć/ uczestniczyć w zawodach w barwach jednej ze szkół I lub II Ligi NCAA. Przystąp do egzaminu SAT lub ACT (konieczne do uzyskania certyfikatu NCAA; mogą go również wymagać instytucje będące członkami NAIA, a. I Liga NCAA: zapoznaj się z przewodnikiem dla studentówsportowców udających się do college u i z wymaganiami dotyczącymi minimalnych wyników testów. b. II Liga NCAA: wymaganych jest co najmniej 820 punktów łącznie z części matematycznej i ustnej egzaminu SAT lub wynik co najmniej 68 pkt z egzaminu ACT. c. Podchodząc do egzaminów ACT i SAT, wyślij swój wynik do eligibility center

12 STUDIA 109 Ponadto od większości studenci spoza USA powinni zdać egzamin TOEFL lub IELTS. Napisz wstępną wersję CV koncentrując się na osiągnięciach sportowych Na 1 lub 2 stronach powinieneś umieścić konkretne informacje o swoich osiągnięciach i celach, najlepiej w punktach. Nie zapomnij o danych kontaktowych, dacie ukończenia szkoły, planowanym kierunku studiów (tj. przedmiocie wiodącym, major), a także danych szczegółowych, m.in. wynikach testów SAT/ACT (lub planowanych datach przystąpienia do nich), wynikach GPA oraz Twojej pozycji w klasie/grupie. Napisz list przewodni z opisem osiągnięć akademickich i sportowych, a następnie wyślij go do trenera (head coach) każdej z uczelni, do których składasz podanie (tu przyda Ci się stworzone wcześniej sportowe CV). Złóż podanie do jak największej liczby amerykańskich uczelni (college e, uniwersytety) Jeśli masz jeszcze pytania związane ze swoja aplikacją, przeczytaj raz jeszcze podstawowe informacje lub skontaktuj się z EducationUSA. Życzymy szczęścia! Udział w sportowej reprezentacji uczelni to jedna z najciekawszych przygód jakie czekają Was na kampusach amerykańskich uniwersytetów. Pamiętaj: W przypadku I i II Ligi NCAA studenci muszą zarejestrować się w centrum NCAA Eligibility center dostępne są stypendia dla sportowców stypendia mogą obejmować całość bądź część kosztów czesnego i utrzymania na amerykańskim college u/ uniwersytecie W przypadku III Ligi NCAA każda uczelnia ustala własne normy istnieją jeszcze inne formy stypendiów i wsparcia finansowego dla utalentowanych studentów. Przydatne informacje znajdziesz również pod adresem: STUDIA DRUGIEGO STOPNIA WYBRANE KIERUNKI STUDIÓW Oferty studiów II stopnia na uczelniach amerykańskich różnią się w zależności od uniwersytetu. Szukając uniwersytetu należy sprawdzić jakie kierunki są oferowane oraz jakie są ich terminy i procedury aplikacyjne. Studentom planującym aplikowania na studia podyplomowe w USA radzimy przeczytać informacje dotyczące poszczególnych kierunków. Aeronautics and Aviation Science Anthropology Art Business Administration Chemistry Culinary Studies Dental Education Economics Education Engineering Environmental Science and Health Journalism and Mass Communication Medical Education Music Oceanography Philosophy Photography Political Science and International Relations Psychology Public Policy and Administration Statistics Urban Planning JAK Z SUKCESEM APLIKOWAĆ NA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA 1. Wykorzystaj jak najlepiej proces aplikacji i potraktuj go jak ciekawe doświadczenie, które pozwoli ci dużo dowiedzieć się o samym sobie i systemie edukacji w Stanach Zjednoczonych. 2. Zapewnij sobie dużo czasu, aby nie działać pod presją. To pozwoli ci skupić się i na treści i na odpowiedniej formie aplikacji. 3. Stosuj się do wymagań i wskazówek uczelni. Oto kilka przykładów: Jeżeli podano limit słów, których można użyć w esejach, trzymaj się go. Nie licz na wyrozumiałość, jeśli go przekroczysz. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

13 IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: STUDIA Jeśli poproszono o dwa listy referencyjne, nie wysyłaj trzech. Nie nalegaj na rozmowę kwalifikacyjną, jeżeli uczelnia zaprasza tylko niektórych kandydatów. Jeśli uczelnia sugeruje rozmowę kwalifikacyjną - poproś o nią i postaraj się, by do niej doszło. Jeśli jesteś studentem zza granicy nie spieraj się czy powinieneś zdawać test językowy nawet, jeśli twoja angielszczyzna jest bez zarzutu. 4. Bądź profesjonalistą. Pamiętaj, że jesteś jednym z wielu kandydatów. Bądź spokojny, asertywny, cierpliwy i szczery, bez nuty arogancji. Wśród najlepszych aplikacji trafiają się takie, które tracą ze względu na zachowanie kandydatów. 5. Zwróć uwagę na treść i formę aplikacji i eseju. Nie możesz pozwolić sobie na przeoczenia, sprzeczności, niepełne informacje, a absolutnie niedopuszczalne są błędy ortograficzne i gramatyczne. Nie licz, że będziesz traktowany ulgowo, ze względu na to, że angielski jest dla ciebie drugim językiem. 6. Bądź sobą. Nie udawaj kogoś, kim nie jesteś. Oprzyj się pokusie skłamania, koloryzowania i tłumaczenia się. Co najważniejsze: nie kłam i nie upiększaj niczego - wielu oceniających weryfikuje część uzyskanych informacji. Nie usprawiedliwiaj się, ale wyjaśnij przyczyny, dla których w twoim wniosku pojawia się słaby punkt, zwłaszcza, jeżeli jest to choroba lub kłopoty finansowe. 7. Zaplanuj alternatywę na wypadek niepowodzenia. Pewność siebie i pozytywne podejście do sprawy to nie jedno, ale powinieneś przygotować się na odmowę, a także na to, że możesz znaleźć się na liście rezerwowej. Dlatego zaplanuj co chcesz robić przez cały rok, jeśli nie dostaniesz się na upragnione studia. Przygotowanie się na wszelkie ewentualności nie jest znakiem braku wiary w siebie czy w możliwość dostania się na studia. Stracone szanse, czyli dodatkowy komentarz dra Martina: Oceniając całymi latami podania i podejmując na ich podstawie decyzje, spotykałem się z ludźmi o wielkim talencie i potencjale, których nie dopuszczono na studia, którym cofnięto decyzję o przyjęciu i których relegowano, ponieważ kłamali lub naciągali fakty. Nie pisz sobie sam rekomendacji, nie wymyślaj ich autorów ani też nie podrabiaj niczyich podpisów. Kiedy zadzwoni do Ciebie ktoś z komisji rekrutacyjnej nie udawaj, że jesteś kimś innym. Kilka powszechnych i poważnych błędów popełnianych przez kandydatów na studia: niegrzeczne lub aroganckie zachowanie, nieuczciwość, zbyt częste kontakty, nie stosowanie się do poleceń, przesyłanie nieprawdziwych i/lub niepotwierdzonych informacji, zadawanie pytań, na które odpowiedzi są umieszczone na portalu uniwersytetu, pozostawienie czegoś bez odpowiedzi lub próba wytłumaczenia się. Przygotowane na podstawie: EGZAMINY DLA KANDYDATÓW NA STUDIA II STOPNIA Uważnie zapoznaj się z wymaganiami uczelni na stronach internetowych. Przystąpienie do egzaminów zaplanuj jak najwcześniej, przynajmniej na rok przed planowanym rozpoczęciem studiów. Centra EducationUSA w Polsce dysponują materiałami przygotowującymi do egzaminów - można z nich korzystać na miejscu lub wypożyczać. Skontaktuj się z doradcą EducationUSA i dowiedz się więcej. GRE (Graduate Record Examination) Test uznawany przez większość programów. Sprawdza zdolność logicznego myślenia kandydatów. Składa się z trzech części: verbal reasoning, quantitative reasoning oraz analytical writing. Poziom trudności pytań rośnie wraz z udzieleniem każdej poprawnej odpowiedzi i spada z każdą błędną. Koszt egzaminu wynosi 160 USD. GMAT (Graduate Management Admission Test) Egzamin wymagany przez szkoły biznesu i studia ekonomiczne. Składa się z trzech części: analytical writing assessment, quantitative section oraz verbal section. Podobnie jak w przypadku GRE, poziom trudności rośnie z każdą poprawnie udzieloną odpowiedzią a spada w przypadku odpowiedzi błędnych. Koszt egzaminu wynosi 250 USD. LSAT (Law School Admission Test) Egzamin wymagany na kierunki prawnicze. Został stworzony by ocenić umiejętności werbalne oraz logicznego myślenia. Można do niego podejść cztery razy w roku, w: czerwcu, na przełomie września i października, w grudniu oraz w lutym. Składa się z sześciu części: logical reasoning (dwie), reading comprehension, analytical reasoning, unscored experimental section (nie podlegającej ocenie części eksperymentalnej) oraz writing sample. Koszt egzaminu wynosi 165 USD. MCAT (Medical College Admission Test) MCAT to test komputerowy dla kandydatów na studia medyczne. Sprawdza umiejętność rozwiązywania problemów, krytycznego myślenia, pisemnej analizy, a także znajomość pojęć i zasad naukowych. Test składa się z czterech części: physical sciences, verbal reasoning, biological sciences, writing sample. Pierwsze trzy części mają formę testu wielokrotnego wyboru, a w części pisemnej należy napisać dwa krótkie eseje.

14 STUDIA 111 Koszt egzaminu wynosi 230 USD (na terenie Kanady, USA) lub 295 USD (dla osób podchodzących do egzaminu poza terytoriami Kanady i USA). Kandydat na studia II stopnia musi wykazać się bardzo dobrą znajomością języka angielskiego w mowie, piśmie i rozumieniu tekstów pisanych. TOEFL i IELTS to dwa testy, których wyniki są najczęściej uznawane na uniwersytetach. TOEFL (Test of English as a Foreign Language) Najczęściej wymagany egzamin językowy. Sprawdza umiejętność posługiwania się i rozumienia języka angielskiego w środowisku akademickim. W Polsce egzamin jest oferowany w formie Internet-based Test (IbT) i składa się z czterech części sprawdzających umiejętności: czytania, słuchania, mówienia i pisania. Egzamin kosztuje 155 USD. IELTS Sprawdza umiejętności posługiwania się językiem angielskim w pisaniu, czytaniu, słuchaniu i mówieniu. Części czytania i pisania są dostępne w dwóch wersjach: akademickiej oraz ogólnej. W Polsce jest oferowany w placówkach British Council. Koszt egzaminu wynosi 660 PLN (cena obowiązywała do czerwca 2014 r.). SPOSOBY FINANSOWANIA STUDIÓW II STOPNIA Wszystkim wiadomo, że studia w USA są drogie. Istnieje jednak wiele możliwości sfinansowania kosztów, które student ponosi: opłat za studia, utrzymania, mieszkania, książek, ubezpieczenia itp. Radzimy uważnie przeczytać informacje na naszych stronach i zapoznać się z różnymi możliwościami finansowania studiów I i II stopnia. Finansowanie udzielane przez uniwersytety na studia II stopnia: Staże i stypendia na pokrycie czesnego są przyznawane przez szkoły na podstawie osiągnięć i oceny ogólnej studenta. Uczelnie zazwyczaj same wybierają stypendystów, czasem jednak kandydaci są proszeni o złożenie odpowiedniej aplikacji. W tym wypadku nie wymaga się, by stypendyści pracowali na rzecz uniwersytetu w zamian za otrzymane stypendia. Asystentury na prowadzenie badań naukowych (Research Assistantship): Profesorowie prowadzący badania naukowe na uczelniach zatrudniają wielu studentów studiów II stopnia na stanowiskach asystentów. W tym przypadku finansowanie obejmuje zwolnienie z opłaty za studia oraz miesięczne stypendium na pokrycie wydatków bieżących. Stypendia asystenckie mogą pokrywać całość lub tylko część wydatków związanych ze studiami. Asystentury w dydaktyce (Teaching Assistantship, TA): Profesorowie prowadzący zajęcia na studiach I stopnia wybierają asystentów spośród studentów II stopnia do pomocy w prowadzeniu konwersatoriów, ćwiczeń, kierowaniu laboratoriami, ocenianiu prac itp. Pomoc finansowa, podobnie jak w poprzednim przypadku obejmuje zwolnienie z opłaty za studia oraz comiesięczne stypendium pełne lub częściowe na pokrycie wydatków bieżących. Czasem zdarza się możliwość otrzymania asystentury w dydaktyce na innym wydziale. Na przykład student studiów podyplomowych na kierunku inżynieryjnym może zostać asystentem na matematyce, a student studiów podyplomowych na kierunku humanistycznym może otrzymać stypendium w katedrze swojego ojczystego języka. Asystentury dla studentów podyplomowych (Graduate Assistantship): Zdarza się, że niektóre wydziały zatrudniają asystentów w administracji, bibliotece, konserwacji sieci komputerowych itp. Zatrudnienie tego typu pozwala na pokrycie części kosztów studiów. Praca na terenie kampusu: Prawo amerykańskie zezwala studentom na pracę na terenie kampusu, jeśli nie przekracza ona 20 godzin w tygodniu. W tych ramach dostępnych jest wiele prac biurowych, administracyjnych oraz IT. Praca tego typu zapewne nie wystarczy na pokrycie czesnego, ale może być dodatkiem na książki, ubrania oraz potrzeby własne. Staże poza kampusem zapewniają praktyczne doświadczenie. Należy jednak pamiętać, że potrzebne jest oficjalne pozwolenie na pracę. W zdobyciu zatrudnienia poza uczelnią pomagają Biura ds. Studentów Zagranicznych. Kilka rad jak dostać się na studia II stopnia z pełnym finansowaniem. Wybierz wydziały zatrudniające profesorów zainteresowanych badaniami, które prowadzisz. Dowiedz się również jak napisać dobry list motywacyjny. Składaj aplikacje do programów oferujących najwyższe finansowanie. Przygotuj się na opłacenie I semestru w trakcie którego możesz pokazać uczelni, że finansowanie twoich studiów jest dobrym pomysłem. Asystentury są w rękach profesorów: skontaktuj się z nimi i wykaż wartościowym doświadczeniem, które może stać się twoim przyczynkiem do ich pracy. Pamiętaj, że uczelnie przyznają najwięcej grantów osobom: - z najlepszymi wynikami z egzaminów GRE/GMAT i TOEFL lub IELTS, - które przedstawiły się dobrze w listach motywacyjnych, - które zadbały o jak najlepsze rekomendacje, - które wysłały profesjonalnie napisane aplikacje. Aplikuj na uniwersytety, które uważasz za interesujące. Zacznij planować na co najmniej miesięcy przed datą rozpoczęcia, chcąc zacząć studia w sierpniu, prześlij wypełnione wnioski do końca grudnia poprzedniego roku. STUDIA PRAWNICZE I stopień w dziedzinie nauk prawnych Studia prawnicze w Stanach Zjednoczonych odbywają się tylko po ukończeniu studiów I stopnia. Najlepiej jest odbyć studia pre-law, ale każdy kto ukończy studia I stopnia może starać się o przyjęcie pod warunkiem zaliczenia odpowiednich egzaminów. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

15 IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: STUDIA Tytuł J.D. (Juris Doctor) Osoby studiujące prawo w ramach programów zakończonych przyznaniem tytułu Juris Doctor (J.D.), zdobywają wykształcenie ściśle związane z systemem prawnym USA. Sam tytuł J.D. zwykle nie jest przydatny studentom zza granicy. Program studiów obejmuje nauczanie przygotowujące do praktycznego wykonywania zawodu w USA, a możliwości podjęcia studiów porównawczych bądź specjalistycznych praktycznie nie ma. Chociaż uczelnie, na których wykłada się prawo oferują pojedyncze kursy koncentrujące się na takich dziedzinach jak np. prawo środowiskowe czy podatkowe, ale na tym poziomie studiów nie ma specjalizacji. Dyplom J.D. otrzymuje się po zaliczeniu 3 lat studiów, na które można się dostać po dowolnych czteroletnich studiach I stopnia (undergraduate). Od kandydatów wymaga się biegłej znajomości języka angielskiego, bardzo dobrych ocen, oraz wystarczająco wysokich wyników z testu LSAT (Law School Admission Test). Po ukończeniu studiów, aby wykonywać zawód prawnika, niezbędne jest zdanie egzaminu organizowanego przez amerykański odpowiednik Rady Adwokackiej (the bar examination) oraz spełnić wymagania danego stanu, w którym planuje się rozpocząć praktykę. Program M.C.L. oraz M.C.J. Programem studiów najlepiej dostosowanym do potrzeb międzynarodowych studentów prawa są studia pozwalające otrzymać stopień Master of Comparative Law (M.C.L.) oraz Master of Comparative Jurisprudence (M.C.J.). Koncentrując się na różnicach między systemami prawnymi wielu państw, a prawem zwyczajowym w wersji, którą stosuje się w Stanach Zjednoczonych, programy pozwalają prawnikom spoza USA zapoznać się z instytucjami prawnymi w Stanach Zjednoczonych oraz ze specyfiką amerykańskiego prawa. Program LLM (Master of Law) Innym wyjściem jest program Master of Law (L.L.M.) - stopnia oferowanego w różnych odmianach, z zastrzeżeniem, że od treści danego kursu - a programy różnią się znacznie między sobą - zależy czy będzie on przydatny prawnikowi zza granicy. Ponadto warto się zainteresować programami z dziedziny prawa międzynarodowego oraz międzynarodowego prawa biznesowego. Niemal wszystkie programy studiów magisterskich z dziedziny prawa trwają rok. Program można dostosować do zainteresowań studenta. W toku studiów jest szansa zapoznania się z pracą sądów i agencji rządowych w Stanach Zjednoczonych. Wymogi względem kandydatów obejmują niższy stopień naukowy z nauk prawnych, świetne wyniki w nauce, listy referencyjne, list motywacyjny i/lub próbki pisma oraz bardzo dobrą znajomość języka angielskiego, udokumentowaną wynikiem testu TOEFL/IELTS/PTE Academic w przypadku studentów, którzy studia niższego stopnia odbywali w języku innym niż angielski. Do większości kursów na tym poziomie nie wymaga się standardowych testów wstępnych. Uczelnie prowadzą też programy studiów doktoranckich z dziedziny prawa. Przyjmuje się na nie niewielu kandydatów, zazwyczaj rekrutujących się spośród osób, które ukończyły w jednej z amerykańskich szkół program studiów prawa na poziomie magisterskim i które planują karierę wykładowcy. Wsparcie finansowe łatwiej zdobyć studentom planującym kontynuację kształcenia na studiach doktoranckich niż tym, którzy chcą poprzestać na rocznym programie magisterskim. Wiele amerykańskich szkół i wydziałów prawa prowadzi - zwłaszcza latem - programy zaprojektowane z myślą o studentach zza granicy. Ich długość waha się od tygodnia do dwóch miesięcy. Podobne programy prowadzą też stowarzyszenia branżowe oraz prywatne organizacje szkoleniowe. STUDIA MEDYCZNE UWAGA! W Stanach Zjednoczonych, studia medyczne rozpoczyna się po uzyskaniu licencjatu (Bachelor s Degree). Uczelnie medyczne, zwłaszcza publiczne, są w dużej mierze finansowane z podatków lokalnych, dlatego zwykle w procesie rekrutacyjnym, preferowani są mieszkańcy danego stanu. Część szkół finansowanych przez państwo rozpatruje wyłącznie podania składane przez obywateli amerykańskich i osoby posiadające status rezydenta. Pierwszy stopień w dziedzinie nauk medycznych Kurs medycyny zwykle trwa cztery lata i jest zakończony przyznaniem tytułu Doktora Medycyny (Doctor of Medicine, M.D.). Od kandydatów wymaga się ukończenia akredytowanych studiów niższego stopnia. Dopuszcza się studia z wielu dyscyplin, pod warunkiem, że student ukończył wymaganą liczbę godzin z nauk biologicznych, chemii, matematyki, nauk społecznych, psychologicznych oraz przedmiotów humanistycznych. Wśród wymogów dodatkowych warto wymienić świetne wyniki uzyskane na niższym poziomie studiów, biegłą znajomość języka angielskiego, doświadczenie zawodowe, wolontariat, a także wysoki wynik komputerowego testu wstępnego na akademie medyczne (Medical College Admission Test, MCAT). Studia podyplomowe Wielu absolwentów szkół medycznych, którzy otrzymali pierwszy stopień medyczny w kraju pochodzenia, decyduje się na kontynuację edukacji w Stanach Zjednoczonych. Wszyscy lekarze chcący praktykować w Stanach Zjednoczonych muszą: Otrzymać pierwszy stopień medyczny w szkole medycznej akredytowanej przez Liasion Committee on Medical Education (LCME); Zaliczyć staż albo wyższe medyczne wykształcenie; Zaliczyć stanowy egzamin licencjonujący. Uzyskanie dyplomu ECFMG System kształcenia lekarzy w USA wymaga ukończenia określonego czasowo szkolenia klinicznego (odpowiednik stażu) z wybranej specjalizacji medycznej (residency). Programy tego typu podlegają akredytacji przez Accreditation Council for Graduate Medical Education. Do uzyskania pozwolenia na wykonywanie zawodu lekarza, który ma kontakt z pacjentem, absolwenci uczelni medycznych spoza USA muszą otrzymać certyfikat Commission for Foreign Medical Graduates, który jest gwarancją, że absolwenci uczelni medycznych za granicą posiadają kwalifikacje porównywalne z osobami, które ukończyły studia w USA.

16 STUDIA 113 Chcąc uzyskać certyfikację ECFMG należy: Przedstawić dokumenty potwierdzające ukończenie akademii medycznej ujętej w najaktualniejszej (w chwili jej ukończenia) wersji Światowego Katalogu Akademii Medycznych (World Directory of Medical College). Przedstawić dokumenty potwierdzające spełnienie wszelkich wymogów pozwalających na wykonywanie zawodu w kraju, w którym ukończyło się studia medyczne. Lekarze pochodzący z innych krajów muszą przedstawić licencję na wykonywanie zawodu w swoim kraju. Zdać obydwie części Amerykańskiego Egzaminu Licencyjnego (US Medical Licensing Examination, USMLE) - podstawy nauk medycznych (krok 1) i nauki kliniczne (krok 2). Są to egzaminy komputerowe prowadzone w centrach egzaminacyjnych na całym świecie. Więcej informacji można otrzymać w centrach informacyjno-doradczych oraz na stronie USMLE: Zdać test Clinical Skills Assessment (CSA) sprawdzający znajomość języka angielskiego w mowie oraz znajomość zasad pracy klinicznej. CSA prowadzi się obecnie w Centrum Oceny Umiejętności Klinicznych ECFMG (ECFMG Clinical Skills Assessment Center) w Filadelfii, w stanie Pensylwania. Lekarz może przystąpić do CSA dopiero po zakończeniu wszystkich innych egzaminów ECFMG z pozytywnym wynikiem. Uzyskać zadawalający wynik z testu językowego (Test of English as a Foreign Language, TOEFL), będącego komputerowym testem znajomości języka angielskiego prowadzonym w wielu ośrodkach na całym świecie. Więcej informacji można otrzymać w Centrum doradczym EducationUSA, a także na witrynie internetowej TOEFL: Wszystkie informacje na temat ECFMG można otrzymać w formie aktualizowanej corocznie broszury, zawierającej szczegółowy opis procesu certyfikacji. W tym celu należy się skontaktować z ECFMG pod adresem: Educational Commission for Foreign Medical Graduates 3624 Market Street, 4th floor Philadelphia, PA , USA tel: , fax: , Niektóre stany przed przystąpieniem do programu stażowego wymagają od absolwentów zagranicznych akademii medycznych - poza certyfikacją przez ECFMG - zdania trzeciego egzaminu licencjonującego - USMLE krok 3. Test ten prowadzi się tylko na terenie Stanów Zjednoczonych. Szukanie stażu Certyfikat ECFMG nie gwarantuje znalezienia miejsca w programie dla stażystów. Zdarzają się lata, w których zaledwie niewielki odsetek zagranicznych absolwentów studiów medycznych trafia na staże. Zagraniczni absolwenci studiów medycznych składający wnioski o staże muszą otrzymać certyfikat ECFMG przed rozpoczęciem stażu, natomiast korespondencję dotyczącą programu stażowego warto oczywiście rozpocząć przed jego otrzymaniem. Informacje na temat programów stażowych można znaleźć w sieci w elektronicznej interaktywnej bazie danych o stażach (Fellowship and Residency Electronic Interactive Database, FREIDA) Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego (American Medical Association, AMA) pod adresem org/ama/pub/education-careers/graduate-medical-education/ freida-online.page. Ponadto AMA co roku publikuje posiadane informacje w formie papierowej oraz na płytach CD pod tytułem Directory of Graduate Medical Education. Wiele centrów informacyjno-doradczych posiada jej kopie. Formularz wniosku można zamówić przez stowarzyszenie AMA. AMA Order Dept. OP P.O. Box 7046 Dover, DE , USA fax: Prowadząc korespondencję z programem stażowym, należy koniecznie uzyskać informacje związane z wynagrodzeniem, czasem trwania kontraktu, elementami programu, liczbą godzin pracy i zakresem obowiązków, a także kwestiami ubezpieczeń zdrowotnych oraz od odpowiedzialności. Zgłoszenia należy składać do poszczególnych programów; ponadto zgłaszający powinni zasadniczo uczestniczyć w krajowym programie dopasowywania stażystów National Resident Matching Program (NRMP) bądź którymś z pozostałych skomputeryzowanych programów zgłoszeń, w których uczestniczą programy stażowe z danej specjalizacji. W przypadku coraz większej liczby specjalizacji medycznych wymaga się korzystania z elektronicznego systemu zgłoszeń do staży medycznych Electronic Residency Application System (ERAS), prowadzonym dla zagranicznych absolwentów studiów medycznych przez ECFMG. Chcąc otrzymać formularz zgłoszeniowy do ERAS, należy skontaktować się z: ECFMG ERAS Program P.O. Box 13467, Philadelphia, PA , USA tel: , fax: erashelp@ecfmg.org By wziąć udział w NRMP, lekarze muszą zdać egzaminy ECFMG przed 1 stycznia w roku, w którym planują rozpocząć staż. NRMP pozwala każdemu kandydatowi na przedłożenie listy preferowanych przez siebie staży, która następnie zostaje dopasowana do warunków programów stażowych. Więcej informacji można znaleźć w biuletynie ECFMG, lub kontaktując się z NRMP: NRMP 2501 M Street N.W., Suite One, Washington, DC , USA tel , W przypadku zagranicznych lekarzy posiadających certyfikat ECFMG, którym przyznano miejsca na stażach, ECFMG zwykle występuje jako sponsor wiz J-1 (exchange visitor). Okres ważności statusu J-1 różni się w zależności od danej dziedziny medycyny: odpowiedni czas szkolenia klinicznego absolwentów w danej specjalizacji określają rady poszczególnych specjalizacji. Po ukończeniu określonego czasu szkolenia, osoby przebywające na wymianie muszą opuścić USA. Następnie przez okres co najmniej dwóch lat spędzonych w kraju pochodzenia lub kraju, w którym poprzednio zamieszkiwały na stałe nie wolno im składać wniosków o powrót do USA w charakterze imigranta, pracownika tymczasowego, stażysty ani pracownika firmy przenoszonego do innego oddziału. Rozwiązania alternatywne, nie wymagające certyfikacji ECFMG Nauczanie akademickie na poziomie graduate Zagraniczni absolwenci szkół medycznych mogą zgłaszać swo- CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA:

17 114 STUDIA IMPORTANT EVERYDAY INFORMATION FOR POLISH-AMERICANS ON: je kandydatury bezpośrednio do programów akademickich w dziedzinach związanych z medycyną, ale niewymagających opieki nad pacjentem. Tego typu programy nie wymagają certyfikatu ECFMG. Procedury zgłoszeniowe są podobne do tych co w programach dla absolwentów w dziedzinach innych niż medycyna. Przykłady tego typu dziedzin studiów związanych z medycyną obejmują radiologię, immunologię, biologię molekularną, genetykę, neurologię, patologię i fizjologię. Absolwenci zagranicznych szkół medycznych mogą również składać wnioski o dofinansowanie badań z dziedziny nauk o zdrowiu. Badania można prowadzić w szpitalach, na uniwersytetach oraz w niezależnych placówkach badawczych. Oferta krótkotrwałych form edukacji Centra medyczne, szpitale i stowarzyszenia medyczne często oferują konferencje i krótkie kursy, o czasie trwania od kilku dni do kilku miesięcy. Oferta ta - o ile nie wymaga bezpośredniego kontaktu z pacjentem - przeznaczona jest dla osób, które ukończyły studia medyczne za granicą i nie posiadają licencji ECFMG. Niektóre ośrodki medyczne - zwłaszcza większe instytucje badawczo-edukacyjne - mogą również, na żądanie, zorganizować indywidualne szkolenia dla lekarzy zza granicy. Międzynarodowy program nauczania nauk medycznych ECFMG Fellowships in Medical Education W ramach międzynarodowego programu stypendiów naukowo-badawczych dla nauczycieli nauk medycznych (ECFMG International Fellowships in Medical Education) na wykłady i zajęcia zaprasza się starannie dobranych wykładowców akademii medycznych z wielu krajów. Program ten trwa od 6 do 12 miesięcy. Obszary objęte tym programem to m.in. metodyka nauczania, tworzenie programów nauczania, ocena systemów, zarządzanie akademiami medycznymi oraz zasady tworzenia wydziałów nauk podstawowych i klinicznych. Zazwyczaj ECFMG organizuje kontakt z akademią medyczną w USA. Konieczne jest dołączenie do zgłoszenia poparcia ze strony alma mater kandydata. Programy te nie mają na celu przeprowadzenia uczestników przez formalny kurs nauczania zakończony przyznaniem stopnia naukowego. Więcej informacji można uzyskać od: ECFMG, International Fellowships in Medical Education, 2401 Pennsylvania Avenue, N.W., Suite 475 Washington, DC 20037, USA tel: , fax: WIZY STUDENCKIE Wiza amerykańska jest dokumentem uprawniającym do starania się o wjazd na terytorium USA. Wiza nie gwarantuje wjazdu do Stanów Zjednoczonych. Oznacza jedynie, że podanie wizowe zostało rozpatrzone przez konsula amerykańskiego, który stwierdził, iż można podróżować do punktu granicznego na lotnisku, w porcie morskim bądź na granicy lądowej i ubiegać się o zezwolenie na wjazd w określonym celu. Jedynie amerykański urzędnik imigracyjny Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego (DHS) jest uprawniony do wydania zezwolenia na wjazd do Stanów Zjednoczonych i to on decyduje jak długo można pozostać na terytorium USA. Wizy nieimigracyjne przeznaczone są dla osób zamieszkałych na stałe poza terytorium Stanów Zjednoczonych, które zamierzają wjechać do USA w celach turystycznych, służbowych, medycznych, biznesowych bądź edukacyjnych. Kategoria wizy zależy od celu podróży. KATEGORIE WIZ STUDENCKICH: F1 - studenci i uczniowie Osoby planujące podjąć naukę na uniwersytecie amerykańskim, w innym ośrodku akademickim, szkole średniej lub językowej powinny starać się o wizę F-1. To najbardziej popularna wiza wydawana studentom. Małżonkowie i dzieci osób studiujących otrzymają wizę F2. J1 - Au-Pairs, stażyści, wymiana naukowa/ studencka, program Work & Travel Wizy J-1 przeznaczone są dla osób, udających się do Stanów Zjednoczonych na programy wymiany: m.in. studenci studiów podyplomowych, absolwenci medycyny udający się w celu zdobycia specjalizacji, stypendyści tymczasowo zasilający kadry uniwersyteckie, bądź zapraszani przez uniwersytety, a także uczestnicy szkoleń biznesowych. Ponadto istnieje kilka programów wymiany przeznaczonych dla studentów, w tym program (Work and Travel), studentów - stażystów, oraz opiekunek do dzieci (program Au Pair). M1 - studenci, szkolenie zawodowe Osoby planujące wyjazd do USA w celu podniesienia kwalifikacji na kursach specjalistycznych o charakterze innym niż naukowo-akademicki, np. w szkołach zawodowych powinny ubiegać się o wizę M-1. JAK UBIEGAĆ SIĘ O WIZĘ? Pierwszym krokiem do otrzymania wizy studenckiej jest przyjęcie na amerykańska uczelnię. Wtedy należy przedstawić odpowiednie dokumenty, które świadczą o tym, że osoba przyjęta na studia dysponuje środkami na pokrycie kosztów studiowania. Po sprawdzeniu dokumentów, szkoła wydaje dokument, na podstawie którego zostanie wydana wiza. Dopiero po otrzymaniu formularza DS-2019 można zapisać się na spotkanie w sprawie wizy. Zanim zaczniesz proces aplikacji o wizę, pamiętaj o zarejestrowaniu w systemie SEVIS (Student and Exchange Visitor Information System) na stronie Department of Homeland Security: Opłatę SEVIS można wnieść korzystając z formularza I-901 dostępnego na stronie internetowej Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego: Następnym krokiem będzie wypełnienie formularza -> DS-160 Online Visa Application Form. Inne przydatne informacje Możesz zostać poproszony o przedłożenie dodatkowych dokumentów, np. wynik Twojego egzaminu językowego i wstępnego. Na rozmowę z konsulem zabierz ze sobą również potwierdzenie źródła finansowania, które pozwoli na opłacenie czesnego i pokrycie kosztów utrzymania podczas studiów.

18 STUDIA 115 Doborem kategorii wizy zajmie się uczelnia lub organizacja, która Cię przyjmuje. Ambasada USA/Konsulat nie może wystawić wizy na więcej niż 120 dni przed rozpoczęciem programu. Jeśli będziesz studiować w USA po raz pierwszy, nie możesz przekroczyć granicy USA na więcej niż 30 dni przed rozpoczęciem studiów. Studia na amerykańskiej uczelni wymagają znajomości języka angielskiego, zatem rozmowa z konsulem zostanie przeprowadzona w języku angielskim. Niezwłocznie po przybyciu na uniwersytet, należy zgłosi się do akademickiego biura współpracy międzynarodowej (International Office). Biuro to ma obowiązek zgłosić twój przyjazd w systemie SEVIS. Niedopełnienie powyższego stanowi naruszenie prawa i może spowodować utratę wizy. CODZIENNIE WAŻNE INFORMACJE DLA POLAKÓW NA: