1. Wprowadzenie. Monika Szynol

Transkrypt

1 Kultura współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w latach Rozwój infrastruktury kulturalnej przykłady zagospodarowania przestrzeni publicznych w Polsce Monika Szynol Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Katowicach; Zakład Stosunków Międzynarodowych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, monika.szynol@us.edu.pl Streszczenie: Jednym z obszarów, które zostały zakwalifikowane do interwencji funduszy strukturalnych w latach , jest kultura. Wśród kategorii interwencji znalazły się trzy dotyczące tego obszaru: ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego, rozwój infrastruktury kulturalnej oraz inna pomoc w poprawie usług kulturalnych. Na cel ten zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym skierowano ponad 0,5 mld EUR (z 67,3 mld EUR, które Polska otrzymała z budżetu UE). Dokonane w latach inwestycje w kulturę dotyczyły obiektów stanowiących siedziby placówek kulturalnych, ich wyposażenia oraz projektów promocyjnych. W niniejszym artykule uwaga została poświęcona inwestycjom infrastrukturalnym, związanym z zagospodarowaniem przestrzeni publicznych w Polsce. Na podstawie przykładów zrealizowanych projektów z zakresu infrastruktury kulturalnej, na poziomie ogólnokrajowym i regionalnym, dostrzec można kilka tendencji związanych z budownictwem i modernizacją infrastruktury kulturalnej w Polsce w latach , w tym m.in. zróżnicowane podejście regionów do tego zagadnienia oraz silne powiązanie obszaru kultury z obszarem turystyki. Słowa kluczowe: infrastruktura, infrastruktura społeczna, infrastruktura kulturalna, instytucje kultury, fundusze strukturalne, Fundusze Europejskie Wprowadzenie W realizację Narodowej Strategii Spójności (Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia), za której cel uznano tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej, zaangażowano łącznie ok. 85,6 mld euro. W tym 67,3 mld EUR przeznaczono z budżetu Unii Europejskiej; 11,9 mld EUR z krajowych środków publicznych (a ok. 5,93 mld EUR z budżetu państwa) oraz ok. 6,4 mld EUR ze strony podmiotów prywatnych 1. 28,3 mld EUR (41,8% alokacji) skierowano na realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności), natomiast 17,3 mld EUR (25,4% alokacji) przeznaczono na realizację 16 programów regionalnych (współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). Środki rozdzielono na poszczególne kategorie interwencji 2. Kategorie interwencji funduszy strukturalnych to, jak podaje Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, obszary/zagadnienia tematyczne objęte pomocą na zasadach obowiązujących we Wspólnocie Europejskiej; dziedzina interwencji funduszy strukturalnych pomocna przy identyfikacji, badaniu i monitorowaniu działań 3. Do głównych obszarów interwencji zaliczono zatem rolnictwo, leśnictwo, promowanie dostosowania i rozwoju obszarów rolniczych, rybołówstwo, pomoc dla dużych przedsiębiorstw, pomoc dla średnich i małych przedsiębiorstw, turystykę, infrastrukturę transportową, infrastrukturę telekomunikacyjną i społeczeństwo informacyjne, infrastruktury energetyczne, infrastrukturę środowiskową, planowanie przestrzenne i odbudowę, infrastrukturę społeczną i ochronę zdrowia publicznego 4. Jednym z takich obszarów jest również kultura, w tym także instytucje kultury, organizujące działalność kulturalną, w szczególności w szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury 5. Podmioty te mieszczą się w obszarze przestrzeni publicznej, którą definiuje ustawa z dnia 27 1 Portal Funduszy Europejskich, Fundusze Europejskie , Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Ibidem. 3 Portal Funduszy Europejskich, Kategorie interwencji funduszy strukturalnych, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Ibidem. 5 Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Dz. U Nr 114 poz. 493 z późniejszymi zmianami. 1

2 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z późniejszymi zmianami. Przez ten termin należy rozumieć obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalnoprzestrzenne 6. Warto w tym miejscu również wskazać definicję infrastruktury kulturalnej, znajdującej się na obszarze przestrzeni publicznej, którą najprościej można określić jako zespół instytucji i usług zaspokajających w zorganizowany sposób ludzkie potrzeby w dziedzinie kultury. Interwencje w obszarze kultury zostały więc odpowiednio skodyfikowane pod kątem wykorzystania funduszy strukturalnych: 58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego; 59 Rozwój infrastruktury kulturalnej; 60 Inna pomoc w poprawie usług kulturalnych. Warto zauważyć, że są to priorytety ustalone (na mocy Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności) w krajowym programie reform (NSS), które uzupełniają priorytety Unii Europejskiej obejmujące promowanie konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy. Inwestycje w obszarze kultury finansowane były głównie w ramach alokacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz w ramach programów regionalnych. 2. Inwestycje o zasięgu ponadregionalnym Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ ) stanowił jeden z programów operacyjnych, które były podstawowym narzędziem w osiąganiu celów założonych przez Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program łączył kwestie związane z podstawową infrastrukturą (obejmującą zarówno infrastrukturę techniczną, jak i zasadnicze elementy infrastruktury społecznej), a jego celem była poprawa atrakcyjności inwestycyjnej kraju 7. Wśród osi priorytetowych PO IiŚ znalazła się również oś dotycząca Kultury i dziedzictwa kulturowego (oś priorytetowa XI), w ramach której realizowano m.in. inwestycje związane z rozwojem infrastruktury kulturalnej. Jako główny cel tej osi uznano wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski 8, zaś wśród celów szczegółowych wymieniono: ochronę, zachowanie i efektywne wykorzystanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym, poprawę stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnych oraz zwiększenie dostępu do kultury, rozwój infrastruktury szkolnictwa artystycznego 9. W uzasadnieniu osi priorytetowej podkreślono, że inwestycje w kulturę wpływają na zwiększenie atrakcyjności osiedleńczej i lokalizacyjnej kraju dla mieszkańców i inwestorów, determinują rozwój turystyki, kreują przemysły kultury, pozytywnie wpływają na wzrost kompetencji kulturalnych społeczeństwa oraz współokreślają funkcje metropolitarne miast 10. Zauważono jednocześnie wieloletnie zaległości w tym sektorze, co jedynie potwierdziło konieczność wsparcia kultury z funduszy strukturalnych. W ramach osi priorytetowej XI wskazano następujące działania: 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym (kategoria interwencji: 58 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego); 11.2 Rozwój oraz poprawa stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnym (kategoria interwencji: 59 Rozwój infrastruktury ; 11.3 Infrastruktura szkolnictwa wyższego (kategoria interwencji: 75 Infrastruktura systemu oświaty) 11. W zakresie interwencji rozwijających infrastrukturę kulturalną wymieniono dwa typy projektów przewidzianych do realizacji w ramach działania: budowę, rozbudowę, remont i przebudowę instytucji kultury, a także zakup i remont trwałego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej (wyłącznie jako jeden z elementów projektu) 12. Tabela 1. Indykatywny podział środków w ramach PO IiŚ PO IiŚ Priorytet 11 Działanie 11.2 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR 6 Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U Nr 80 poz. 717 z późniejszymi zmianami. 7 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia , Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 2014, s Ibidem. 9 Ibidem, s Ibidem. 11 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Szczegółowy opis priorytetów, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 2015, s Ibidem. 2

3 Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR 0 EUR 0 EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,77% całości alokacji PO IiŚ (%) Opracowanie własne na podstawie: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia , Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Tabela 2. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej PO IiŚ Budowa Centrum Nauki Kopernik w Warszawie Miasto Stołeczne Warszawa Warszawa ,06 PLN ,00 PLN Budowa Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu Gmina Wrocław Wrocław ,65 PLN ,00 PLN Budowa siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach Miasto Katowice Katowice ,76 PLN ,43 PLN Budowa Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku Gmina Miasta Gdańska Gdańsk ,80 PLN ,59 PLN Budowa Międzynarodowego Centrum Kultur w Kielcach Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga Kielce ,74 PLN ,27 PLN Budowa Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego Lusławice ,15 PLN ,05 PLN Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu Miasto Opole Opole ,44 PLN ,40 PLN 3. Inwestycje o zasięgu regionalnym 3.1. Województwo dolnośląskie Rozwój infrastruktury kulturalnej uwzględniono w priorytecie 6. Wykorzystanie i promocja potencjału turystycznego i kulturowego Dolnego Śląska ( Turystyka i Kultura ) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata Jako cel działań w tym zakresie wskazano wzrost konkurencyjności dolnośląskiej oferty turystycznej oraz wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa przeszłości dla podniesienia atrakcyjności regionu (zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym) szczególnie dlatego, że turystyka, oparta również na dziedzictwie kulturowym regionu, jest jednym z filarów dolnośląskiej gospodarki 13. Ich realizacja miała przyczynić się do wzrostu znaczenia turystyki i kultury jako czynnika stymulującego rozwój gospodarczy i społeczny województwa 14. Warto także zauważyć, że realizowane projekty miały wpisywać się w założenia 13 Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 2014, s Ibidem. 3

4 Programu Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolnośląskiego, w którym za cel uznano m.in. przyciągnięcie turystów spoza regionu. Szczegółowy Opis Priorytetów RPO WD dotyczący Działania 6.4 Turystyka kulturowa wskazywał rodzaje projektów, które mogły zostać wsparte. Wśród przykładów znalazły się projekty infrastrukturalne 15 dotyczące m.in.: obiektów dziedzictwa historycznego (konserwacja, restauracja oraz roboty budowlane, adaptacja i wykorzystanie zabytków, dostosowanie infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych, inwestycje dotyczące termomodernizacji i wykorzystania energii słonecznej, adaptacji i zastosowania środków ochrony) oraz obiektów instytucji kultury (modernizacja obiektów, termomodernizacja i wykorzystanie energii słonecznej, doposażenie w sprzęt informatyczny i oprogramowanie komputerowe) 16. Tabela 3. Indykatywny podział środków w ramach RPO WD RPO WD Priorytet 6 Działanie 6.4 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,37% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Tabela 4. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WD Dolnośląskie Centrum Filmowe (przebudowa Kina Warszawa we Wrocławiu) Odra-Film Wrocław ,18 PLN ,72 PLN Modernizacja Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu Wałbrzych ,38 PLN ,91 PLN Przebudowa ze zmianą sposobu użytkowania budynku gospodarczego w XVIII-wiecznym założeniu pałacowo-parkowym w Staniszowie na centrum kultury i sztuki Domu Sztuki Fundacja Forum Staniszów Staniszów ,26 PLN ,04 PLN 3.2. Województwo kujawsko-pomorskie Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata w osi priorytetowej 3 Rozwój infrastruktury społecznej wśród swoich celów wskazywał ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, co przyczynić miało się do wzmocnienia pozycji kulturalnej regionu 17. Podkreślono, że wsparciem objęte będę inwestycje rozwoju infrastruktury kultury o znaczeniu regionalnym, zwiększające potencjał kreacji oferty kulturalnej będącej znakiem rozpoznawczym województwa kujawsko-pomorskiego, elementem jego wizerunku Pośród przykładowych projektów wskazywano również projekty dotyczące upowszechniania informacji o dziedzictwie przeszłości oraz o przedsięwzięciach jednostek kultury (tworzenie i upowszechnianie baz danych, digitalizacja zasobów), informacji i promocji turystyki kulturowej, organizacji imprez/wydarzeń kulturalnych o znaczeniu co najmniej regionalnym oraz przedsięwzięcia z zakresu współpracy międzynarodowej i międzyregionalnej w celu zapewniania wymiany dobrych praktyk oraz doświadczeń. Zob. Szczegółowy Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata (Uszczegółowienie RPO WD), Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 2015, s Ibidem. 17 Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2007, s Ibidem. 4

5 Uszczegółowienie RPO WK-P na lata wskazywało również przykładowe rodzaje projektów, które mogły ubiegać się o współfinansowanie w ramach działania 3.3. Rozwój infrastruktury kultury, którego cel określono precyzyjniej jako poprawę stanu infrastruktury kultury dla zwiększenia standardu i dostępności świadczonych usług, a także ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego 19. Wśród przykładów wskazywano m.in. budowę, rozbudowę, przebudowę obiektów kultury o znaczeniu regionalnym, wraz z przystosowaniem obiektów kultury dla osób niepełnosprawnych; inwestycje z zakresu rewaloryzacji, restauracji, renowacji obiektów i zespołów zabytkowych wraz z otoczeniem (nie związanych z mieszkalnictwem) czy też zakup i instalację systemów zabezpieczeń obiektów i zespołów zabytkowych przed pożarem, kradzieżą i zniszczeniem 20. Tabela 5. Indykatywny podział środków w ramach RPO WK-P RPO WK-P Priorytet 3 Działanie 3.3 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość 0 PLN 0 PLN 0 PLN Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 1,18% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Tabela 6. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WK-P Zagospodarowanie terenu Jordanek na cele kulturalno-kongresowe Gmina Miasta Toruń Toruń ,24 PLN ,00 PLN Budowa zaplecza inscenizacyjnego dla Opery NOWA w Bydgoszczy Opera NOVA w Bydgoszczy Bydgoszcz ,26 PLN ,70 PLN Rekonstrukcja obiektów archeologicznych in situ wraz z infrastrukturą obsługi muzealnej w Muzeum Archeologicznym w Biskupinie Muzeum Archeologiczne w Biskupinie Biskupin ,44 PLN ,01 PLN 3.3. Województwo lubelskie Województwo lubelskie podkreśla, iż to jeden z ciekawszych przyrodniczo i kulturowo regionów Polski 21. W nawiązaniu do tego osią priorytetową VII Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata zostały obszary kultury, turystyki i współpracy międzyregionalnej. Za cel działań realizowanych w ramach tego priorytetu uznano zwiększenie udziału sektorów kultury i turystyki w gospodarce województwa lubelskiego oraz wzmocnienie powiązań międzynarodowych regionu 22. Projekty związane z rozwojem infrastruktury kulturalnej ujęto w działaniu 7.1 RPO WL. Wśród przykładowych wskazywano inwestycje w ochronę dziedzictwa kulturowego, inwestycje w infrastrukturę turystyki oraz inwestycje w infrastrukturę kultury, w szczególności: roboty budowlane i modernizację infrastruktury kultury (m.in. sal koncertowych i wystawowych, amfiteatrów, ośrodków kultury, bibliotek publicznych); zakup, modernizację i roboty 19 Szczegółowy opis osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata (Uszczegółowienie RPO), Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2013, s Ibidem. 21 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego 2013, s Ibidem. 5

6 budowlane infrastruktury noclegowej i gastronomicznej oraz urządzeń rekreacyjnych jako uzupełniających wcześniej wskazane typy projektów, a także zagospodarowanie terenu wokół obiektów 23. Tabela 7. Indykatywny podział środków w ramach RPO WL RPO WL Priorytet 7 Działanie 7.1 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość 0 PLN 0 PLN 0 PLN Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,88% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego Tabela 8. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WL Budowa Centrum Spotkania Kultur w Lublinie Województwo Lubelskie Lublin ,00 PLN ,76 PLN Transgraniczne Centrum Edukacji Ekonomiczno-Społecznej dokończenie budowy Chełmskiej Biblioteki Publicznej Miasto Chełm ,31 PLN ,05 PLN Rewitalizacja zabytkowego Starego Miasta w Zamościu, jedynego obiektu z Województwa Lubelskiego wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Miasto Zamość Zamość ,29 PLN ,44 PLN 3.4. Województwo lubuskie Lubuski Regionalny Program Operacyjny na lata rozwój infrastruktury kulturalnej uwzględnił w priorytecie V Rozwój i modernizacja infrastruktury turystycznej i kulturowej. Jako cele szczegółowe realizacji tego priorytetu zdefiniowano: poprawę jakości i dostępności infrastruktury turystycznej, kulturowej i sportowej w województwie; wzmocnienie potencjału turystycznego regionu oraz wsparcie rozwoju produktów turystycznych regionu 24. Infrastruktura turystyczna i kulturowa zostały ujęte w jednym działaniu (5.1) Lubuskiego RPO na lata Wyszczególniono w nim przykładowe projekty w zakresie kultury, wśród nich m.in.: rewitalizację, konserwację, renowację, rewaloryzację, modernizację, adaptację historycznych i zabytkowych obiektów i zespołów obiektów wraz z ich otoczeniem; rewitalizację, konserwację, renowację, rewaloryzację, modernizację, adaptację publicznych obiektów poprzemysłowych i powojskowych wraz z otoczeniem oraz przystosowanie ich na cele kulturalnej oraz sportoworekreacyjne; budowę i/lub modernizację publicznej infrastruktury kulturalnej, przyczyniającej się do aktywizacji społeczeństwa czy wyposażenie obiektów dziedzictwa kulturowego 25. Warto podkreślić, że województwo lubuskie (podobnie jak i inne polskie województwa) uznało, iż podwyższenie jakości stanu technicznego infrastruktury kulturowej, turystycznej i sportowej jest niezbędnym warunkiem podnoszącym atrakcyjność regionu Szczegółowy opis osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego 2015, s Lubuski Regionalny Program Operacyjny na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 2011, s Uszczegółowienie Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata ( Szczegółowy opis osi priorytetowych ), Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 2014, s Ibidem. 6

7 Tabela 9. Indykatywny podział środków w ramach LRPO LRPO Priorytet 5 Działanie 5.1 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,97% Opracowanie własne na podstawie: Lubuski Regionalny Program Operacyjny na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Tabela 10. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej LRPO Budowa Centrum Edukacji Artystycznej Filharmonia Gorzowska Miasto Gorzów Wielkopolski Gorzów Wielkopolski ,81 PLN ,63 PLN Pałac Książęcy w Żaganiu Centrum Tożsamości i Przyszłości Europejskiej Gmina Żagań o statusie miejskim Żagań ,59 PLN ,50 PLN Lubuskie Centrum Tożsamości Regionalnej [pro vincja] Gmina Słubice Słubice ,00 PLN ,59 PLN 3.5. Województwo łódzkie W odniesieniu do województwa łódzkiego, rozwój infrastruktury kulturalnej został ujęty w osi priorytetowej V Infrastruktura społeczna Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata , za której cel uznano zapewnienie dogodnych warunków do rozwoju zasobów ludzkich 27. Wśród celów operacyjnych wskazano: poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców, wzrost znaczenia usług pomocy społecznej w rozwoju gospodarczym regionu, podniesienie wiedzy oraz dostosowywanie kompetencji do potrzeb rynku pracy, a także kształtowanie i rozwijanie kulturowej tożsamości regionalnej 28. Podkreślono także, że projekty z zakresu kultury, które otrzymają wsparcie w ramach osi VI RPO WŁ, będą musiały wspierać rozwój społeczno-gospodarczy regionu oraz wpływać na zwiększenie podaży usług kulturalnych 29. W Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowych, w działaniu 5.4 (Infrastruktura kultury) wymieniono przykładowe rodzaje projektów, wśród których warto wskazać prace konserwatorskie, restauratorskie lub inne roboty budowlane dopuszczalne w przypadku zabytków, a także budowę lub przebudowę infrastruktury kulturalnej lub zakup wyposażenia do obiektów instytucji kultury 30. Tabela 11. Indykatywny podział środków w ramach RPO WŁ RPO WŁ Priorytet 5 Działanie 5.4 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR 27 Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego 2011, s Ibidem. 29 Ibidem. 30 Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego 2015, s

8 Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 2,05% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego Tabela 12. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WŁ Adaptacja budynku kotłowni Centralnego Muzeum Włókiennictwa na cele muzeum interaktywnego Centralne Muzeum Włókiennictwa Łódź ,06 PLN ,30 PLN Rozwój infrastruktury kultury poprzez utworzenie Centrum Teatru, Muzyki i Tańca w Kutnie Gmina Miasto Kutno Kutno ,68 PLN ,03 PLN Rewitalizacja obiektu mieszczącego siedzibę główną Muzeum Sztuki w Łodzi przy ul. Więckowskiego 36 Pałac (budynek A) Muzeum Sztuki w Łodzi Łódź ,80 PLN ,27 PLN 3.6. Województwo małopolskie Z punktu widzenia warunków rozwoju turystyki strategicznym zasobem Małopolski jest jego dziedzictwo kulturowe. ( ) W regionie znajdują się liczne obiekty i zespoły zabytkowe. Są to często unikatowe zabytki oraz zbiory, niezwykle cenne z punktu widzenia dorobku kulturalnego kraju 31 biorąc pod uwagę m.in. te argumenty, Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata za oś priorytetową 3 przyjął Turystykę i przemysł kulturowy. W ramach priorytetu wskazano trzy główne obszary, do których skierowane zostało dofinansowanie: rozwój infrastruktury turystycznej, rozwój produktów dziedzictwa kulturowego oraz wsparcie instytucji kultury 32. Interwencje w zakresie rozwoju infrastruktury kulturalnej zawarto w działaniu 3.3. MRPO Instytucje Kultury, za którego cel uznano stworzenie trwałego i nowoczesnego systemu instytucji kultury jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego regionu 33. Wśród przedsięwzięć kwalifikujących się do dofinansowania wskazano: inwestycje dotyczące istniejących i nowych obiektów oraz wyposażenie istniejących i nowych obiektów publicznej infrastruktury kulturalnej przyczyniającej się do aktywnego udział społeczeństwa w kulturze 34. Podkreślono, że preferowane będą przedsięwzięcia związane z zaangażowaniem nowoczesnych technik przekazu i ekspozycji, umożliwiające interaktywną prezentację oferty kulturalnej beneficjenta, rozumiano wyłącznie jako część szerszego projektu. ( ) Na wsparcie liczyć mogą m.in. muzea, teatry, centra kultury, inne obiekty i otwarte przestrzenie służące celom kulturalnym 35. Tabela 13. Indykatywny podział środków w ramach MRPO MRPO Priorytet 3 Działanie 3.3 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 2,47% 31 Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego 2013, s Ibidem. 33 Uszczegółowienie Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego 2015, s Ibidem. 35 Ibidem. 8

9 Opracowanie własne na podstawie: Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Tabela 14. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej MRPO Modernizacja Tarnowskiego Teatru Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie Tarnów ,25 PLN ,00 PLN Adaptacja budynku z przeznaczeniem na Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa w Niepołomicach Gmina Niepołomice Niepołomice ,99 PLN ,70 PLN Budowa Biblioteki wraz z Izbą Pamięci Narodowej i Centrum Konferencyjnym Współpracy z Zagranicą Gmina Tymbark Tymbark ,82 PLN ,11 PLN 3.7. Województwo mazowieckie W przypadku Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego rozwój infrastruktury kulturalnej ujęto w priorytecie VI Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji, za którego cel uznano wzrost znaczenia turystyki jako czynnika stymulującego rozwój społecznogospodarczy regionu, dodając do celów szczegółowych również poprawę oferty kulturalnej i wzrost dostępności do kultury 36. Warto też podkreślić, co zresztą wskazuje mazowiecki RPO, że województwo to odgrywa istotną rolę jako miejsce docelowe i główny krajowy ośrodek turystyki zagranicznej 37. W działaniu 6.1 Kultura uszczegółowienia programu wskazano przykładowe przedsięwzięcia uprawnione do otrzymania dofinansowania. W ramach ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego uwzględniono rewitalizację, konserwację, renowację, rewaloryzację, modernizację, adaptację historycznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem (m.in. obiektów sakralnych, zespołów fortyfikacyjnych, budowli i zespołów obronnych, parków zabytkowych, obiektów poprzemysłowych 38. W obszarze związanym stricte z infrastrukturą kulturalną wskazano: budowę, rozbudowę i modernizację publicznej infrastruktury kulturalnej; rewitalizację historycznych i zabytkowych budynków na cele kulturalne, w tym obiektów poprzemysłowych, a także usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych 39. Tabela 15. Indykatywny podział środków w ramach RPO WM RPO WM Priorytet 6 Działanie 6.1 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,79% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego , Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego , Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego 2011, s Ibidem. 38 Szczegółowy Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (Uszczegółowienie RPO WM), Urząd Marszałkowskie Województwa Mazowieckiego 2015, s Ibidem. 9

10 Tabela 16. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WM Odrestaurowanie i adaptacja zabytkowych hal fabrycznych na potrzeby Muzeum Lniarstwa w Żyrardowie Gmina Miasto Żyrardów Żyrardów ,00 PLN ,20 PLN Adaptacja byłej Bożnicy przy ul. Kwiatka 7 w Płocku na Muzeum Żydów Mazowieckich Stowarzyszenie Synagoga Płocka Płock ,07 PLN ,92 PLN Przebudowa i modernizacja Teatru Powszechnego w Warszawie Miasto Stołeczne Warszawa Warszawa ,93 PLN ,52 PLN 3.8. Województwo opolskie W województwie opolskim cele związane z kulturą (ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego oraz dziedzictwa naturalnego o znaczeniu regionalnym, a także wzmocnienie roli kultury jako czynnika wpływającego na kształtowanie atrakcyjnego wizerunku regionu) znalazły się obok celów związanych z podnoszeniem konkurencyjności zasobów ludzkich na rynku pracy oraz wzmacnianiem bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców 40. Działania z zakresu rozwoju infrastruktury kulturalnej znalazły się w osi priorytetowej V Infrastruktura społeczna i szkolnictwo wyższe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata Uszczegółowienie RPO, w działaniu 5.3 Rozwój kultury oraz ochrona dziedzictwa kulturowego, wskazało przedsięwzięcia skierowane do realizacji w zakresie infrastruktury kultury o znaczeniu ponadlokalnym (m.in. budowa, przebudowa i remont obiektów kultury, służące podwyższeniu ich standardu technicznego, w tym dostosowanie tych obiektów do wymogów bezpieczeństwa wynikających z przepisów prawa oraz przebudowa, remont i wyposażenie obiektów kultury w celu ułatwienia dostępu osobom niepełnosprawnym) i ochrony dziedzictwa kulturowego lub naturalnego (np. odbudowa, przebudowa, konserwacja lub remont obiektów historycznych lub zabytkowych oraz obiektów dziedzictwa naturalnego, a także towarzyszącej im infrastruktury technicznej; roboty budowlane lub wyposażenie zabytków techniki i architektury w celu ich adaptacji na potrzeby kulturowe) 41. Podkreślano także, że realizacja działania ukierunkowana będzie na inwestycje materialne w publiczną infrastrukturę kulturalną, przyczyniające się do stworzenia oferty kulturowej na wysokim poziomie i zwiększenia aktywnego udziału społeczeństwa w życiu kulturalnym regionu 42. Tabela 17. Indykatywny podział środków w ramach RPO WO RPO WO Priorytet 5 Działanie 5.3 Alokacja finansowa ,05 EUR ,15 EUR ,23 EUR Wkład ze środków unijnych EUR ,30 EUR ,34 EUR Wkład ze środków publicznych ,46 EUR ,85 EUR ,89 EUR Przewidywana wielkość ,59 EUR 0 EUR 0 EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,73% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 2007, s Szczegółowy opis osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata , Urząd Marszałkowskie Województwa Opolskiego 2015, s Ibidem. 10

11 Tabela 18. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WO Stworzenie bazy materialnej rozwoju ponadlokalnej oferty kulturowej przebudowa renesansowej rezydencji Hermanna Frankla w Prudniku Gmina Prudnik Prudnik ,88 PLN ,88 PLN Budowa Studenckiego Centrum Kultury SCK na terenie Uniwersytetu Opolskiego Uniwersytet Opolski Opole ,21 PLN ,32 PLN Przebudowa domu kultury na Centrum Spotkań Muzyków Jazzowych w Rudnikach Gmina Rudniki Rudniki ,07 PLN ,85 PLN 3.9. Województwo podkarpackie Województwo podkarpackie podkreśla, iż region wyróżnia zróżnicowanie oferty, z wiodącą rolą produktów turystyki aktywnej, kulturowej, uzdrowiskowej, przyrodniczo-krajoznawczej, na terenach wiejskich, tranzytowej i poprzemysłowej, a wsparcie w obszarze infrastruktury kulturalnej o znaczeniu regionalnym (wojewódzkim) i lokalnym wywoła efekt synergii w zakresie rozwoju turystyki, a także przyczyni się do wykreowania województwa podkarpackiego jako miejsca przyjaznego do życia i inwestowania, wpływając w ten sposób na rozwój gospodarczy 43. Dlatego też nadrzędnym celem osi priorytetowej VI Turystyka i kultura Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata zostało wzrastanie udziału turystyki w gospodarce regionu oraz ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwijanie inwestycji kultury 44. Uszczegółowienie RPO WP wskazało przykładowe rodzaje projektów, których realizacja prowadzić ma do osiągnięcia wskazanych celów. Wśród przykładów w obszarze rozwoju infrastruktury kulturalnej wymienić należy projekty dotyczące m.in.: rewaloryzacji, konserwacji, renowacji, restauracji oraz zachowania obiektów dziedzictwa kulturowego wraz z otoczeniem, a także ich adaptacji na cele kulturalne lub turystyczne; infrastruktury służącej udostępnianiu obiektów dziedzictwa kulturowego; instytucji kultury wraz z otoczeniem, w tym teatrów, bibliotek, ognisk artystycznych, muzeów, domów kultury, galerii sztuki czy monitoringu i zabezpieczenia obiektów infrastruktury dziedzictwa kulturowego oraz instytucji kultury wraz z otoczeniem na wypadek zagrożeń 45. Tabela 19. Indykatywny podział środków w ramach RPO WP RPO WP Priorytet 6 Działanie 6 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość 0 EUR 0 EUR 0 EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,13% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Tabela 20. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WP Rozbudowa, przebudowa i remont budynku Filharmonii im. Artura Malawskiego w Rzeszowie (projekt kluczowy) Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego w Rzeszowie Rzeszów ,14 PLN 43 Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego 2012, s Ibidem. 45 Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego 2014, s

12 ,79 PLN Renowacja i modernizacja zabytkowego opactwa w Jarosławiu na ośrodek kultury Ośrodek Kultury i Formacji Chrześcijańskiej im. Służebnicy Bożej Anny Jenke Jarosław ,31 PLN ,15 PLN Modernizacja i adaptacja Jadernówki historycznego zakładu fotograficznego w Mielcu, unikatowego Muzeum Fotografii w Polsce Samorządowe Centrum Kultury w Mielcu Mielec ,36 PLN ,74 PLN Województwo podlaskie W przypadku województwa podlaskiego obszar kultury również został połączony z turystyką. Za cel osi priorytetowej III Rozwój turystyki i kultury w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podlaskiego na lata uznano wzrost atrakcyjności i konkurencyjności turystycznej województwa podlaskiego 46. Do celów szczegółowych zaliczono zaś m.in. rozwój funkcji miejskich i metropolitarnych największych ośrodków miejskich w regionie 47. Przykładowe projekty tej osi priorytetowej wskazało uszczegółowienie RPO w działaniu 3.1 Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu, w którym uwzględniono również interwencje w kategorii rozwoju infrastruktury kulturalnej. Wśród nich wymienić należy budowę, przebudowę i remont infrastruktury kulturalnej przyczyniającej się do aktywnego udziału społeczeństwa w kulturze i turystyce. Warto wskazać, że planowane w tej osi priorytetowej działania zostały skierowane przede wszystkim na rozwój infrastruktury turystycznej i sportowej 48. Tabela 21. Indykatywny podział środków w ramach RPO WP RPO WP Priorytet 3 Działanie 3.1 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR 0 EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,70% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Tabela 22. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WP Miejskie Centrum Usług Publicznych, Kultury i Sportu sala koncertowo-teatralna w Suwałkach Miasto Suwałki Suwałki ,38 PLN ,19 PLN Rewaloryzacja Barokowego Ogrodu Branickich w Białymstoku etap I Miasto Białystok Białystok ,09 PLN ,29 PLN Pracownia Filmu i Starej Fotografii w Michałowie Gmina Michałowo Michałowo ,67 PLN ,30 PLN 46 Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego 2014, s Ibidem. 48 Szczegółowy Opis Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego 2014, s

13 3.11. Województwo pomorskie Inwestycje w sektor kultury w przypadku Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata zostały ujęte w osi priorytetowej VII Lokalna infrastruktura podstawowa, skierowanej do gmin wiejskich, wiejsko-miejskich oraz miast liczących do 35 tys. mieszkańców. Za cel główny działań w tym zakresie uznano wzmacnianie potencjału rozwojowego na obszarach poza dużymi miastami, zaś jednym z celów szczegółowych, który odnosi się również do sektora kultury, zostało zwiększanie lokalnej atrakcyjności inwestycyjnej, osiedleńczej i turystycznej 49. Co ciekawe, interwencje w kategorii rozwoju infrastruktury kulturalnej w tej osi priorytetowej pojawiły się zaraz obok wyposażania regionu w infrastrukturę gospodarki wodno-ściekowej 50. Obszar kultury uwzględniono również w osi priorytetowej XI Lokalna infrastruktura społeczna i inicjatywy obywatelskie, za której cel uznano poprawę dostępności lokalnej infrastruktury społecznej dla wzmocnienia struktur społecznych na obszarach poza dużymi miastami 51. Przykładowe inwestycje wskazało uszczegółowienie RPO w działaniu 8.1 Lokalny potencjał rozwojowy i poddziałaniu Lokalna infrastruktura wspierająca rozwój gospodarczy. Wśród powiązanych z kulturą wskazać należy: prace konserwatorskie, prace restauratorskie, prace rekonstrukcyjne i adaptację budynków i budowli o znaczeniu historycznym z możliwością nadania im nowych funkcji oraz budowę nowych, rozbudowę i przebudowę istniejących obiektów funkcjonalnie z nimi powiązanych, a także kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne obejmujące m.in. przebudowę, rozbudowę lub remonty publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji gospodarczych (w tym społecznych) 52. Podobny katalog wskazuje również 9.1 Lokalna infrastruktura edukacyjna, sportowa i kultury 53. Warto również podkreślić, że inwestycje związane z ochroną dziedzictwa kulturowego, chociaż bez interwencji w kategorii rozwoju infrastruktury kulturalnej, w RPO WP zostały uwzględnione również w osi priorytetowej VI tego programu (Turystyka i dziedzictwo kulturowe), w której uznano, iż turystyka oraz inwestowanie w kulturę stanowią w zasadniczy sposób o konkurencyjności regionu, dlatego też do głównych celów osi zaliczono efektywne i zrównoważone wykorzystanie potencjału przyrodniczego i kulturowego dla rozwoju turystyki, zaś do celów szczegółowych m.in. rozwój systemu informacji kulturalnej oraz poprawę atrakcyjności turystycznej miejsc o wysokich walorach kulturowych 54. Tabela 23. Indykatywny podział środków w ramach RPO WP RPO WP Priorytet 8 Działanie 8.1 Priorytet 9 Działanie Alokacja finansowa EUR EUR EUR EUR EUR Wkład ze środków EUR EUR EUR EUR EUR unijnych Wkład ze środków EUR EUR EUR EUR EUR publicznych Przewidywana EUR EUR EUR EUR EUR wielkość środków prywatnych na Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w całości 0,17% alokacji RPO (%) Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Tabela 24. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WP Rewaloryzacja i adaptacja pałacu w Waplewie Wielkim w gminie Stary Targ na cele muzealne Muzeum Narodowe w Gdańsku Stary Targ ,86 PLN , 68 PLN Pocztówka z Kościerzyny Rewitalizacja Rynku Miasta 49 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego 2011, s Ibidem. 51 Ibidem, s Uszczegółowienie Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego 2014, s Ibidem, s Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata , s

14 Gmina Miejska Kościerzyna Kościerzyna ,61 PLN ,65 PLN Prace konserwatorskie obiektu zabytkowego i jego adaptacja na Bałtyckie Centrum Kultury w Ustce Gmina Miasto Ustka Ustka ,55 PLN ,96 PLN Rozwój infrastruktury sportowej w Gminie Gniewino poprzez budowę hali sportowo-widowiskowej Gmina Gniewino Gniewino ,73 PLN ,27 PLN Budowa Integracyjnego Ośrodka Kultury w Bielawkach Dom Zakonny Sióstr Benedyktynek Samarytanek Krzyża Chrystusowego w Bielawkach Bielawki ,36 PLN ,65 PLN Remont i modernizacja budynku Miejskiego Ośrodka Kultury w Pelpinie Miejski Ośrodek Kultury Pelpin ,25 PLN ,36 PLN Województwo śląskie Rozwój infrastruktury kulturalnej zajął szczególne miejsce w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata , będąc uwzględniony w priorytecie IV Kultura, za którego cel uznano wzrost znaczenia kultury jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego. Wśród celów szczegółowych tego priorytetu wskazano: zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa kulturowego, zwiększenie dostępu do informacji o zasobach i wydarzeniach kulturalnych w regionie oraz wzrost rozpoznawalności oferty kulturalnej regionu 55. Takie wyszczególnienie uzasadniono tym, iż czynnikiem wpływającym na atrakcyjność regionu jest stan zachowania zasobów dziedzictwa kulturowego, a także aktywność instytucji kultury 56. W ramach działania 4.1 Infrastruktura kultury wskazano przykładowe projekty, uprawnione do uzyskania dofinansowania z funduszy strukturalnych. W zamkniętym katalogu wymieniono: rewitalizację, konserwację, renowację, rewaloryzację, remont, przebudowę, adaptację historycznych i zabytkowych obiektów wraz z ich otoczeniem na cele kulturalne; rewitalizację, konserwację, renowację, rewaloryzację, remont, przebudowę, adaptację publicznych obiektów poprzemysłowych wraz z ich otoczeniem oraz ich przystosowanie na cele kulturalne; budowę (w tym rozbudowę, odbudowę, nadbudowę), przebudowę, remont, a także niezbędne wyposażenie publicznej infrastruktury kulturalnej; zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego na wypadek zagrożeń; tworzenie i rozwój szlaków dziedzictwa kulturowego; digitalizację zasobów dziedzictwa kulturowego pod warunkiem powszechnego ich udostępnienia; usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w istniejących obiektach kultury 57. Tabela 25. Indykatywny podział środków w ramach RPO WSl RPO WSl Priorytet 4 Działanie 4.1 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 0,55% 55 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego 2011, s Ibidem. 57 Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego 2015, s

15 Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Tabela 26. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WSl Konserwacja i remont budynku Bazyliki pod wezwaniem Krzyża Świętego i Narodzenia Matki Bożej w ramach projektu kluczowego. Kompleksowa restauracja zabudowań Klasztorów Ojców Paulinów na Jasnej Górze Klasztor Ojców Paulinów Jasna Góra Częstochowa ,25 PLN ,98 PLN Adaptacja budynku biblioteki Donnersmarcków dla potrzeb Filharmonii Zabrzańskiej Gmina Zabrze Zabrze ,63 PLN ,94 PLN Adaptacja budynku kina na potrzeby Miejskiej Biblioteki Publicznej wraz z kinem studyjnym i sceną kameralną w Mikołowie Gmina Mikołów Mikołów ,78 PLN ,88 PLN Województwo świętokrzyskie Województwo świętokrzyskie w swoim Regionalnym Programie Operacyjnym na lata kulturę uwzględniło w osi priorytetowej V Wzrost jakości infrastruktury społecznej oraz inwestycje w dziedzictwo kulturowe, turystykę i sport. Do celów tego priorytetu zaliczono m.in. tworzenie warunków dla rozwoju kultury, sportu i turystyki jako elementów tożsamości regionalnej i form aktywności społeczno-zawodowej ludności, a także poprawę dostępu do obiektów dziedzictwa kulturowego, turystycznych i sportowych oraz zmniejszanie różnic w tym zakresie pomiędzy regionem świętokrzyskim a innymi regionami 58. Inwestycje w rozwój infrastruktury kulturalnej uwzględniono w działaniu 5.2 świętokrzyskiego RPO Podniesienie jakości usług publicznych poprzez wspieranie placówek edukacyjnych i kulturalnych. Wśród przykładowych realizacji wskazano: adaptację obiektów zabytkowych i poprzemysłowych na cele kulturalne (w tym: konserwację, renowację, rewaloryzację tych obiektów wraz z zagospodarowaniem ich otoczenia oraz wyposażeniem); budowę, rozbudowę, przebudowę, modernizację i wyposażenie obiektów publicznej infrastruktury kulturalnej oraz zagospodarowanie ich otoczenia; wyposażenie obiektów pełniących funkcje kulturalne czy zagospodarowanie otoczenia obiektów pełniących funkcje kulturalne 59. Tabela 27. Indykatywny podział środków w ramach RPO WŚ RPO WŚ Priorytet 5 Działanie 5.2 Alokacja finansowa EUR EUR EUR Wkład ze środków unijnych EUR EUR EUR Wkład ze środków publicznych EUR EUR EUR Przewidywana wielkość EUR EUR 0 EUR Alokacja EFRR w kat. 59 (Rozwój infrastruktury EUR Udział wydatków na rozwój infrastruktury kulturalnej w 1,00% Opracowanie własne na podstawie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Tabela 28. Wybrane projekty rozwoju infrastruktury kulturalnej RPO WŚ Budowa Uniwersyteckiego Centrum Edukacji Artystycznej jako części Wydziału Pedagogicznego i Artystycznego przy ulicy Krakowskiej w Kielcach Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Kielce 58 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego 2008, s Szczegółowy opis osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata , Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego 2014, s