Funkcjonowanie transportu zbiorowego na terenie Powiatu Łukowskiego oraz funkcjonowanie PKS w Łukowie S.A.

Transkrypt

1 Funkcjonowanie transportu zbiorowego na terenie Powiatu Łukowskiego oraz funkcjonowanie PKS w Łukowie S.A. 21 lipca br Sejm RP przyjął ustawę o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Zmiana ta w zasadzie przesuwa o jeden rok termin okresu przejściowego do r. Po tym terminie organizatorem transportu publicznego pozostanie tylko samorząd różnych szczebli. W dyskusji sejmowej nikt z komisji sejmowych ani z klubów poselskich nie zwrócił uwagi, że mimo sześcio letniego okresu przejściowego ustawy tej w obecnej formie żaden z samorządów nie wdrożył i nie wynika to z opieszałości samorządów a z wad legislacyjnych obecnej ustawy. Bez gruntownych zmian w obecnej ustawie, przesuniecie o rok terminu jej definitywnego wejścia w życie niewiele zmieni i za rok samorządy staną przed podobnym problemem. Do podstawowych wad obecnej ustawy należy brak prawa wyłącznego oraz regionalizacja przewozów. Nałożenie na samorządy obowiązku organizacji i finansowania przewozów użyteczności publicznej, bez skierowania na ten cel dodatkowych środków a jednocześnie zabraniające przyznanie prawa wyłącznego wyłonionemu przez samorząd operatorowi sprawia, że praktycznie wszystkie linie obsługiwane przez tego operatora będą deficytowe. Na wszystkich liniach gdzie frekwencja pasażerów jest na tyle duża, że linie te są rentowne, wcześniej czy później pojawią się przewoźnicy komercyjni. Nie będzie można kompensować straty z jednej linii zyskami na innej. Drugim, i może ważniejszym problemem wprowadzenia obecnej ustawy w życie jest wymóg opracowywania planów transportowych i brak możliwości zlecania części zadań przewozowych jednego samorządu na rzecz drugiego. Każdy samorząd ma zadania przewozowe (linie) które zamykają się w granicach administracyjnych swojego terenu, ale ma i takie które wybiegają na teren innej gminy, powiatu czy województwa. Starostwo Powiatowe w Łukowie opracowało i uchwaliło Plan Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Powiatu Łukowskiego. Plan ten zgodnie z obecną ustawą nie może obejmować linii do Żelechowa, Siedlec, Warszawy, Miedzyrzeca Podlaskiego, Radzynia czy Lublina. W Planie Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego dla Województwa Lubelskiego istnieje tylko jedna linia łącząca Łuków z Lublinem

2 przez Wojcieszków oraz odnogą linii Lublin-Biała Podlaska, skomunikowana z nią linia Radzyń Podlaski Łuków. Wszystko to powoduje, że czasami mieszkańcy sąsiednich miejscowości do których występuje naturalne wzajemne ciążenie pasażerów, a leżące w granicach administracyjnych innych samorządów, aby odbyć podróż komunikacją publiczną muszą pokonać o wiele dłuższy dystans, często z przesiadkami i ze zmianą środka transportu z drogowego na kolejowy lub odwrotnie. Od czasu uchwalenia powiatowego planu transportowego odbyło się kilka spotkań Zarządu Powiatu z Wójtami lub przedstawicielami poszczególnych gmin na temat organizacji transportu zbiorowego lub korekty w liniach komunikacyjnych. Wszyscy Wójtowie podpisali listy intencyjne takiej organizacji powiatowego transportu publicznego która zaspokoi w pełni potrzeby poszczególnych gmin. Przeprowadzono też dwa rodzaje analizy kosztów udziału poszczególnych gmin w kosztach całościowych utrzymania takiej komunikacji na podstawie przebiegu po terenie poszczególnych gmin oraz udziału pasażerów z terenu poszczególnych gmin w pasażerach ogółem. Porozumienie w tej sprawie do tej pory nie powstało. Funkcjonowanie PKS w Łukowie S.A. PKS w Łukowie S.A. w swojej głównej działalności świadczy usługi w zakresie transportu osobowego w przewozach regularnych oraz przewozach okazjonalnych, turystycznych lub na inne zlecenia. W obecnym czasie zatrudnionych jest w spółce 174 osoby, w tym 91 kierowców. PKS w Łukowie S.A. wykonując ponad 485 kursy dziennie, wypełnia obowiązki samorządu wszystkich szczebli, zapewniając komunikację publiczną mieszkańcom powiatu łukowskiego prawie w 100 procentach. Występują wprawdzie okresy czy tereny pozbawione komunikacji, jednak występuje to w godzinach pozaszczytowych lub sezonowo, gdy zapotrzebowanie na taką komunikację jest znikome, a koszty utrzymania takich kursów niewspółmierne do przychodów uzyskiwanych z biletów potencjalnych klientów. W ubiegłym roku nastąpiło ograniczenie przebiegu autobusów w komunikacji rozkładowej tylko o km - tj. 0,34 %, w tym samym czasie spadek ilości

3 przewożonych pasażerów na podstawie biletów jednorazowych wyniósł aż osób tj. 32,94 %. Wpływy z przewozu osób zmalały o prawie 95 tys.zł. W okresie minionego roku zwiększyliśmy ilość przewożonej młodzieży szkolnej, szczególnie w przewozach gimnazjalnych. Zorganizowano przewozy szkolne na terenie Gminy Kłoczew. Wiązało się to z uruchomieniem dodatkowych tras w gminnych przewozach, z których korzystać mogą wszyscy pasażerowie, ale jak pokazuje doświadczenie korzystanie z tych przewozów przez pasażerów, innych niż uczniowie jest sporadyczne. Największy spadek pasażerów spółka nasza odnotowuje na trasach opanowanych przez prywatnych przewoźników na kursach podjechanych wykonywanych na kilka minut przed naszymi kursami i stosuje ceny niewspółmierne do naszego cennika, jak też kosztów obsługi takiej trasy. Niestety coraz mniej obsługujemy tras, na których można zarobić i w zamian wykonywać kursy nierentowne. W ubiegłym roku wynik na przewozach osobowych był ujemny i wyniósł zł. Za 6 miesięcy br. wynik z przewozów też jest ujemny i wynosi zł. Deficyt w przewozach osobowych pokrywany jest z innej działalności spółki, jak: sprzedaż paliw, naprawy taboru obcego, usługi diagnostyczne, legalizacja tachografów, myjnia samochodowa, dzierżawy i wynajmy lokali i placu. Wskaźnik przychodów z działalności przewozowej w stosunku do przychodów ogółem w spółce wyniósł za ubiegły rok 44 % o 4 % więcej niż rok wcześniej. W 2010 r. wskaźnik ten wynosił 53%, a w pierwszych latach po przekształceniu w spółkę akcyjną oscylował w granicach 80%. Z powodu coraz większej konkurencji, taryfa przewozowa pozostaje niezmieniona od ponad 5 lat, a na trasach, gdzie występuje nasilenie konkurencji wystąpiło nawet obniżenie taryfy. Wpływy z turystycznej działalności przewozowej wyniosły w ubiegłym roku zł, i odnotowano wzrost ilości przewożonych osób o ok. 13 %. Wiązało się to między innymi z zakupem dwu nowoczesnych autobusów VDL które w dużej mierze świadczą usługi zagraniczne. Do obsługi rozkładu jazdy i przewozów okazjonalnych Spółka posiada 100 autobusów o pojemności od 19 do 100 rejestrowanych miejsc. Średni wiek posiadanego taboru autobusowego wynosi ponad 17 lat. Autobusy są jednak w dobrym stanie technicznym, systematycznie remontowane i odnawiane, niemniej naprawy te są coraz bardziej kosztowne i niezbędna jest

4 systematyczna odnowa taboru. Na przestrzeni ostatniego roku Spółka zakupiła z własnych środków 10 autobusów. W tym samym czasie skasowano 7 autobusów. Nie gwarantuje to spadku średniego wieku autobusów gdyż zakupiono tabor nie nowy jednak o niewielkim przebiegu i w dobrym stanie technicznym. W chwili obecnej nie jest możliwe pozyskanie środków zewnętrznych, unijnych, na zakupy autobusów nowych lub używanych. Korzystne dla naszej spółki jest wykonywanie przewozów, z których mogą korzystać uczniowie w dojazdach szkolnych, wykorzystując bilety ulgowe szkolne i do których spółka może otrzymać dopłaty z tytułu przewozu na podstawie biletów ulgowych. Jest to też korzystny sposób organizacji przewozów szkolnych dla gmin, ponieważ gminy te mogą taniej wykonywać obowiązek przewozów szkolnych, a jednocześnie zapewnić rozszerzoną komunikację publiczną na swoim terenie. Dopłaty do biletów ulgowych to obecnie jedyna możliwość dofinansowania naszej działalności. W skali kraju dopłaty takie stanowią niemal 16% przychodów z działalności przewozowej firm takich jak PKS. W naszym przypadku jest to lepszy wynik i wynosi prawie 40 % i w ciągu ostatniego roku wzrósł o 2 %. Dla porównania komunikacja miejska, od marca 2011 r działająca na podobnych zasadach jak operatorzy w przewozach publicznych, jest dofinansowywana z budżetów miast w ok. 60%, a kolejowe przewozy regionalne w prawie 80%. Jak podaje Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji drogowe przewozy publiczne w Europie Zachodniej są dotowane z pieniędzy publicznych w zależności od kraju i zakresu od 55 do 80%. Doświadczona załoga i utrzymanie potencjału przewozowego umożliwiającego pełne zaspokojenie potrzeb przewozowych powiatu i gminy z jego terenu są w chwili obecnej największym kapitałem spółki. Szansą na rozwój jest utrzymanie wysokiego wskaźnika przewozów młodzieży szkolnej. Posiadanie na swoim terenie przewoźnika, który kompleksowo może wykonywać obowiązki samorządu wynikające z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz posiadanie 100% akcji tego przewoźnika jest w interesie samorządu lokalnego gminnego oraz powiatowego. Konieczne jest jednak wypracowanie zakresu i form współdziałania samorządów tych szczebli które prawdopodobnie określi nowa ustawa o publicznym transporcie zbiorowym. Prace nad uporządkowaniem transportu publicznego na terenie

5 powiatu są w dużym stopniu zaawansowane. Dokonano wstępnego porozumienia gmin z terenu powiatu z Powiatem Łukowskim. Do końca b.r. planowane jest wypracowanie procedur udziału poszczególnych samorządów w przewozach ogólnych które samorząd powiatowy mógłby zlecić swojej wewnętrznej spółce jaką jest PKS w Łukowie S.A. Działania w tym zakresie mogą opóźnić nowe założenia ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, którą to ustawę ma opracować Ministerstwo Infrastruktury. PROKURENT /-/Szymon Sierpień