Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2014 roku I. Literatura

Transkrypt

1 Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2014 roku I. Literatura 1. Różne sposoby funkcjonowania motywów antycznych w literaturze polskiej. Omów na wybranych 2. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Rozwiń temat na podstawie wybranych 3. Różne sposoby funkcjonowania motywów biblijnych w literaturze polskiej. Rozważ problem na podstawie wybranych 4. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Rozwiń temat na przykładzie wybranych 5. Dziedzictwo sarmackie w wybranych utworach późniejszych epok. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych 6. Dialog pisarzy z filozofami w literaturze dawnej i współczesnej. Omów na podstawie wybranych 7. Różnorodne ujęcia motywu utopii w wybranych utworach literackich. Omów na wybranych 8. Antyutopie w literaturze i ich funkcje. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 9. Artysta jako bohater literacki. Zaprezentuj różne jego kreacje w wybranych utworach literackich. 10. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 11. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje, odwołując się do wybranych 12. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Rozważ problem na podstawie wybranych 13. Folklor jako motyw literacki. Omów jego funkcje na wybranych 14. Funkcje motywu podróży w literaturze. Rozwiń temat na podstawie wybranych 15. Rola konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.

2 16. Epika dwudziestolecia międzywojennego wobec tradycji literackiej. Rozważ zagadnienie na podstawie wybranych 17. Dramat dwudziestolecia międzywojennego wobec tradycji literackiej. Rozważ zagadnienie na podstawie wybranych 18. Liryka dwudziestolecia międzywojennego wobec tradycji literackiej. Rozważ zagadnienie na podstawie wybranych 19. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Rozważ funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach. 20. Literatura faktu jako zjawisko kulturowe XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych 21. Typy bohaterów w dramacie współczesnym. Omów ich kreacje na wybranych 22. Dekalog bohaterów polskiej literatury wojennej i okupacyjnej. Rozwiń temat na wybranych 23. Toruń w literaturze. Zaprezentuj różne sposoby przedstawiania tego miasta w wybranych utworach. 24. Romantyczne i pozytywistyczne dziedzictwo w kreacjach wybranych bohaterów literackich. Omów temat na podstawie wybranych 25. Literackie sposoby zmagań z cenzurą: język ezopowy i jego odmiany. Omów na wybranych 26. Sposoby literackiej perswazji w literaturze Oświecenia. Rozważ problem na podstawie wybranych 27. Od Juliusza Verne a do czasów współczesnych analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction. 28. Science-fiction a fantasy. Odwołując się do wybranych przykładów literatury fantastycznej, zaprezentuj podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego obu odmian gatunkowych. 29. Wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń, itp.). Omów zagadnienie na wybranych 30. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji utworów literackich. Rozwiń temat na podstawie wybranych 31. Wpływ domu i rodziny na kształtowanie postawy moralnej wybranych bohaterów literackich. 32. Dwór ziemiański w literaturze polskiej różnych epok. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 33. Literackie sposoby kreowania postaci matki. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 34. Motyw ojca w literaturze. Rozważ temat na podstawie wybranych

3 35. Biesiady, wesela, bale przedstaw rolę tych motywów w wybranych utworach literatury polskiej. 36. Odmiany i funkcje polskiej pieśni narodowej. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 37. Dramat polskiego emigranta w wybranych utworach literatury romantycznej i współczesnej. 38. Żywotność tradycji romantycznej w literaturze następnych epok. Omów problem na podstawie wybranych 39. Funkcja komizmu w wybranych utworach literackich. 40. Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia. Omów różne koncepcje szczęścia na podstawie wybranych 41. Literatura wobec holocaustu. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 42. Motyw władcy w literaturze. Omów funkcje tego motywu w wybranych utworach. 43. Polacy a mniejszości narodowe w literaturze. Rozwiń temat na podstawie wybranych 44. Mała ojczyzna w literaturze. Omów funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach. 45. Norwid wobec tendencji epoki romantyzmu. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 46. Gombrowicz wobec polskich stereotypów. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 47. Problem emancypacji kobiet w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 48. Topos świata-teatru w literaturze. Omów funkcjonowanie tego toposu w wybranych utworach. 49. Topos drogi w literaturze. Omów funkcjonowanie tego toposu w wybranych utworach. 50. Topos domu w literaturze. Omów funkcjonowanie tego toposu w wybranych utworach. 51. Literackie obrazy Warszawy. Omów różne sposoby kreowania tego miasta w wybranych utworach. 52. Rola groteski w utworach literackich dwudziestego wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 53. Sposoby kreowania relacji międzypokoleniowych w wybranych utworach literackich. 54. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 55. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu.

4 56. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 57. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 58. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu. 59. Sposoby kreowania bohaterów, którzy doświadczyli okrucieństw drugiej wojny światowej i próbują odbudować świat wartości. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 60. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice analiza wybranych 61. Liryka polska po 1980 roku a tradycja literacka. Omów problem na podstawie wybranych 62. Literatura w walce z systemem totalitarnym. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 63. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim i jej funkcje (do końca XVIII wieku). Omów problem na podstawie wybranych tekstów. 64. Literatura i codzienność. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 65. Gatunki i konwencje w poezji polskiej XX wieku. Omawiając temat, odwołaj się do wybranych 66. Odbiorca w utworze literackim. Określ typ i rolę adresata w wybranych utworach. 67. Różne ujęcia postawy obywatelskiej. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 68. Koncepcja człowieka w twórczości pisarzy różnych epok. Rozważ problem na podstawie wybranych 69. Sposób ujęcia historii w prozie współczesnej. Omawiając temat, odwołaj się do wybranych 70. Retoryczność w piśmiennictwie epok dawnych. Omów na wybranych 71. Między realizmem a kreacją. Omów na wybranych 72. Od dziennikarstwa do literatury. Omów temat na wybranych 73. Apokryf w literaturze dawnej i współczesnej. Przedstaw temat na wybranych 74. Sztuka portretu w gawędzie i literaturze gawędowej romantyzmu. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 75. Miasto w literaturze XIX i XX wieku. Omów sposoby ukazania tego motywu na wybranych 76. Nowe pokolenie polskiego reportażu. Omów zagadnienie na podstawie wybranych

5 77. Różne wizje Czarnego Kontynentu w literaturze i ich funkcje. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 78. Oblicza polskiego reportażu literackiego. Porównaj reportaże wybranych autorów. 79. Literatura a ideologia. Na podstawie wybranych przykładów rozważ problem oddziaływania ideologii na literaturę. 80. Rola tła obyczajowego w powieści sensacyjnej i kryminalnej. Omów temat na podstawie wybranych 81. Relacje z podróży w piśmiennictwie epok dawnych. Porównaj wybrane przykłady. 82. Problem kobiecej tożsamości. Na podstawie wybranych autorek wyjaśnij związek między pisaniem a kwestią kobiecą. 83. Źródła i granice pesymizmu w powieści poetyckiej polskiego romantyzmu. Omów temat na podstawie wybranych 84. Motyw dobra i zła w literaturze science-fiction i fantasy. Omów na wybranych 85. Sposoby kreacji bohatera w literaturze fantasy. Omów zagadnienie na wybranych 86. Koncept w literaturze epok dawnych. Omów temat na podstawie wybranych 87. Przestrzeń tajemnicy w liryce polskiego romantyzmu. Przedstaw problem odwołując się do wybranych 87. Bohater wobec społeczeństwa w powieści dziewiętnastowiecznej. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 88. Pozytywizm i nowoczesność. Omów problem na podstawie wybranych tekstów literackich i publicystycznych. 89. Kobieta w podróży. Omów sposoby ujęcia tego tematu w literaturze XIX i XX wieku odwołując się do wybranych 90. Waganci, mędrki piśmienne, przewodnicy narodu i dekadenci w literaturze. Określ ich rolę i kreacje na wybranych 91. Staropolskie wzorce osobowe w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych utworów renesansowych i barokowych. 92. Obraz Włoch w prozie polskiej drugiej połowy XX wieku i początku XXI wieku. Omów temat na podstawie wybranych 93. Listy Zygmunta Krasińskiego na tle epistolografii jego epoki. Omów temat na podstawie wybranych listów. 94. Sposób ujęcia historii rodzinnych w literaturze polskiej XIX, XX i XXI wieku. Omów temat na podstawie wybranych 95. Twórczość Józefa Ignacego Kraszewskiego czytana na tle tradycji literatury polskiej i europejskiej. Omów temat na podstawie wybranych

6 96. Kobiety uległe i buntowniczki w literaturze różnych epok. Omów problem na podstawie wybranych 97. Topos miejsca przyjemnego (locus amoenus) w literaturze epok dawnych. Omów postacie i funkcje toposu. 98. Między indywidualizmem a wspólnotą. Paradoksy ludzkich doświadczeń w dramacie polskiego romantyzmu. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich. 99. Wybitni poeci polskiego romantyzmu i ich twórczość. Omów zagadnienie, opierając się na twórczości wybranego artysty W poszukiwaniu straconego czasu. Pamięć jako mechanizm psychologiczny, zasób kulturowy i tworzywo literackie. Omów temat na podstawie wybranych 101. Diarystyka Drugiej Emigracji. Omów zagadnienie na wybranych 102. Kreacjonizm w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich Powieść współczesna wobec powieści XIX-wiecznej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych 104. Człowiek istota wolna czy zdeterminowana? Rozważ problem na podstawie wybranych dzieł literackich.

7 II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Motywy mitologiczne w literaturze i sztuce. Porównaj ujęcia wybranych motywów w różnych dziełach. 2. Motywy biblijne we współczesnej literaturze i sztuce. Omów na podstawie wybranych 3. Dialog z tradycją minionych epok w literaturze i filmie. Omów na wybranych 4. Obraz konkretnego miasta w wybranych utworach literackich i plastycznych. Porównaj ujęcia tego obrazu w wybranych dziełach. 5. Koncepcje piękna w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat na podstawie wybranych 6. Utwór literacki jako komentarz do dzieła sztuki. Rozwijając temat, odwołaj się do wybranych 7. Motyw Madonny w literaturze i sztuce różnych epok. Porównaj ujęcia tego motywu w różnych dziełach. 8. Motyw Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Porównaj ujęcia tego motywu w wybranych dziełach. 9. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 10. Rola symbolu jako środka wyrazu w literaturze i sztuce. Rozważ problem na podstawie wybranych 11. Symbolika stroju. Omów problem, analizując dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, teatralne, filmowe). 12. Artystyczna interpretacja wydarzenia historycznego w literaturze i malarstwie (analiza porównawcza wybranych dzieł). 13. Świat prowincji w literaturze i innych dziedzinach sztuki (analiza porównawcza wybranych dzieł). 14. Motyw śmierci w literaturze i sztuce. Porównaj ujęcia tego motywu, odwołując się do wybranych 15. Naturalistyczna koncepcja losu ludzkiego w wybranych dziełach literackich i plastycznych. 16. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 17. Symbolizm w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 18. Ekspresjonizm w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 19. Polskie obrzędy ludowe jako inspiracja dla literatury i sztuki. Odwołaj się do wybranych 20. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie, filmie. Porównaj sposoby ich prezentacji w wybranych dziełach.

8 21. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów sposoby kreowania tych wizji na podstawie wybranych 22. Filmowe interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 23. Problemy filmowej adaptacji. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem; oceń adaptację. 24. Rola romantycznych pejzaży w literaturze i malarstwie. Rozważ problem na podstawie wybranych dzieł. 25. Różne ujęcia postaci historycznych w literaturze i sztuce. W swoich rozważaniach odwołaj się do wybranych 26. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie (analiza porównawcza dzieł). 27. Kresy w literaturze i sztuce. Omów różne sposoby ujęcia tematu na podstawie wybranych 28. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych (analiza wybranych dzieł). 29. Sposoby deformowania świata w literaturze i sztuce dwudziestego wieku. Rozważ problem na podstawie wybranych 30. Różne ujęcia obrazu piekła w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych 31. Rola elementów muzycznych w wybranych utworach literackich. 32. Przedstaw różne znaczenia i ujęcia motywu tańca w wybranych tekstach kultury. 33. Motywy średniowieczne w literaturze i sztuce późniejszych epok. Omów ich funkcjonowanie na podstawie wybranych 34. Różne ujęcia motywu gór w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych 35. Motywy franciszkańskie w literaturze i sztuce. Omów różne ich funkcjonowanie na podstawie wybranych 36. Różne ujęcia motywu kobiety w literaturze i sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady. 37. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Analiza wybranych dzieł. 38. Komiks a literatura. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 39. Sposób ujęcia motywu Żyda w literaturze i sztuce. Omów problem na podstawie wybranych 40. Sposób wyrażania nastrojów związanych z końcem wieku w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 41. Motyw świętego w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych

9 42. Twórczość Stanisława Wyspiańskiego inspiracją dla poszukiwań artystycznych w teatrze polskim XX wieku. 43. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie tego toposu w wybranych dziełach. 44. Swój i obcy w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie na wybranych 45. Strategie naśladowania dramatu antycznego we współczesnym teatrze i dramacie (motywy, przestrzeń, chór, muzyka). Omów zagadnienie na wybranych 46. Sposób wykorzystania motywów i idei starotestamentowych w literaturze oraz kulturze staropolskiej (do połowy XVIII wieku). Omów problem odwołując się do wybranych tekstów kultury. 47. Rola teatru i dramatu politycznego w Polsce XX i XXI wieku. Omów na wybranych 48. Adaptacja tekstu dramatycznego we współczesnym teatrze. Omów na wybranych 49. Obraz wampirów w literaturze i filmie. Zmiana wizerunku na przestrzeni wieków. 50. Motyw szaleństwa z różnych perspektyw w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych 51. Psałterz w literaturze i jego opracowania muzyczne. Omów zagadnienie na wybranych 52. Pieśń w literaturze i w muzyce. Omów zagadnienie na wybranych 53. Piosenka w literaturze i w muzyce. Omów zagadnienie na wybranych 54. Motyw anioła w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na wybranych 55. Teatr, cyrk, kabaret mieszanie gatunków w polskim dramacie i teatrze współczesnym. Przedstaw temat na wybranych 56. Hamlet książę polski. Metamorfozy postaci Hamleta w polskim dramacie i teatrze. 57. Obrazy egzotycznych kultur i ich funkcje w literaturze i sztuce. Omów temat na podstawie wybranych 58. Lalki, manekiny w literaturze i tekstach kultury. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 59. Współczesne teksty dla teatru. Scharakteryzuj wybrane przykłady tekstów stanowiących scenariusze przedstawień teatralnych. 60. Motyw tańca w literaturze i innych tekstach kultury. Omów temat na podstawie wybranych 61. Przejawy i formy indywidualizmu w literaturze i sztuce. Omów temat na podstawie wybranych 62. Mała ojczyzna w literaturze i sztuce. Omów temat na podstawie wybranych

10 63. Awangarda w teatrze i dramacie polskim XX wieku. Przedstaw problem na wybranych 64. Rola maski w teatrze i dramacie dawnym i współczesnym. Omów temat na wybranych 65. Dialog literatury z fotografią: przywołania, aluzje, użycia. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych 66. Sposoby ukazywania rzeczywistości w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 67. Groteska w różnych przestrzeniach kultury polskiej XX wieku (literatura, teatr, film, malarstwo) jako kategoria estetyczna i wizja rzeczywistości. Omów temat na podstawie wybranych 68. Funkcja motywów fantastycznych w literaturze XX i XXI wieku, filmie i innych formach medialnych (komiks, gra komputerowa itp.). Omów temat na podstawie wybranych 69. Wpływ techniki filmowej na realizacje teatralne utworów dramatycznych. Omów temat na podstawie wybranych spektakli. 70. Sposoby kreowania literackich postaci wykluczonych ze świata (obcy, inny) we współczesnym teatrze. Omów temat na podstawie wybranych spektakli. 71. Sposoby kreacji postaci detektywa w literaturze i filmie. Omów temat, odwołując się do wybranych 72. Dramat i teatr Stanisława Ignacego Witkiewicza a polska awangarda XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 73. Kształtowanie przestrzeni w teatrze XX i XXI wieku. Przedstaw zagadnienie na wybranych

11 III. Język 1. Język współczesnej młodzieży. Zanalizuj zgromadzony przez Ciebie materiał źródłowy. 2. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków (np. listów Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego, Norwida, Chopina). 3. Tendencje współczesnej polszczyzny w nazewnictwie. Omów na podstawie wybranych 4. Frazeologia dziennikarstwa sportowego. Zanalizuj wybrane przykłady. 5. Środki językowe służące funkcji perswazyjnej na przykładzie reklam. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 6. Perswazyjna funkcja języka na przykładzie wybranych tekstów propagandowych. 7. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 8. Współczesne zapożyczenia językowe. Omów problem na podstawie konkretnych przykładów i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 9. Wyrazy modne w języku. Zanalizuj wybrane przykłady ze współczesnej polszczyzny. 10. Język prasy młodzieżowej. Omów zagadnienie, odwołując się do konkretnych 11. Sztuka przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich /analiza porównawcza/. 12. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk w utworach literackich. Zanalizuj wybrane przykłady. 13. Funkcje stylizacji modlitewnych w wybranych utworach różnych epok. 14. Język mówiony jako tworzywo literackie. Omów na wybranych 15. Sposoby i funkcje dialektyzacji w literaturze współczesnej. Omów na wybranych 16. Sposoby i funkcje archaizacji w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych 17. Błąd a innowacja frazeologiczna w języku współczesnej publicystyki. Zanalizuj konkretne przykłady. 18. Omów język wybranych postaci literackich, których mowa wyraźnie wskazuje na ich przynależność środowiskową i charakter. 19. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych 20. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 21. Eksperymenty językowe w literaturze współczesnej. Zanalizuj konkretne przykłady. 22. Rola neologizmów w wybranych utworach literatury współczesnej. 23. Funkcje stylizacji biblijnej w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 24. Funkcje nazwisk bohaterów w literaturze różnych epok. Zanalizuj wybrane przykłady. 25. Język przysłów polskich. Zanalizuj wybrane przykłady.

12 26. Język jako zwierciadło kultury narodu. Rozważ problem, odwołując się do konkretnych 27. Omów pochodzenie wybranych nazw Twojego regionu. 28. Zanalizuj i oceń najciekawsze nazwy sklepów, kawiarni i restauracji w Twojej miejscowości. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nich odzwierciedlenie. 29. Sztuka epistolografii. Omów temat na wybranych 30. Pamiętnikopisarstwo dawniej i dziś. Omów temat na podstawie wybranych dzieł literackich. 31. Omów funkcję komunikacyjnych zachowań niewerbalnych, wykorzystując zgromadzony przez siebie materiał językowy. 32. Język a płeć. Omów problem na wybranych 33. Wpływ literatury i publicystyki na kształtowanie języka. Omów na podstawie wybranych przykładów językowych. 34. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych przykładach tekstów kabaretowych. 35. O tym, jak się wyrazy łączą i co z tego wynika, czyli między łączliwością a frazeologią. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 36. Naruszenie norm ortograficznych oraz zmiany we współczesnej pisowni. Omów temat na podstawie wybranych przykładów różnych form wypowiedzi pisemnych. 37. Obraz czasu utrwalony w polszczyźnie w formach językowych i utworach literackich (na podstawie wybranych przykładów). 38. Omów zjawisko przekształcania nazw ludzi i miejsc w wyrazy pospolite na podstawie wybranych 39. Językowy obraz relacji rodzinnych w polszczyźnie. Omów zagadnienie na wybranych