Instrukcja obsługi Mini

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi Mini

2 Copyright 2010 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Bluetooth jest znakiem towarowym należącym do właściciela i używanym przez firmę Hewlett-Packard Company w ramach licencji. Logo SD jest znakiem towarowym należącym do jego właściciela. Microsoft i Windows są zastrzeżonymi w Stanach Zjednoczonych znakami towarowymi firmy Microsoft Corporation. Uwagi o produkcie Niniejszy podręcznik opisuje funkcje występujące w większości modeli. Jednak niektóre funkcje mogą nie być dostępne w danym komputerze. Najnowsze informacje związane z Instrukcją obsługi Mini, można znaleźć na stronie HP pod adresem Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą zostać zmienione bez powiadomienia. Jedyne warunki gwarancji na produkty i usługi firmy HP są ujęte w odpowiednich informacjach o gwarancji towarzyszących tym produktom i usługom. Żadne z podanych tu informacji nie powinny być uznawane za jakiekolwiek gwarancje dodatkowe. Firma HP nie ponosi odpowiedzialności za błędy techniczne lub wydawnicze ani pominięcia, jakie mogą wystąpić w tekście. Wydanie pierwsze: Czerwiec 2010 Numer katalogowy dokumentu:

3 Ostrzeżenie dotyczące bezpieczeństwa OSTRZEŻENIE! Aby wyeliminować ryzyko oparzenia lub przegrzania komputera, nie trzymaj go bezpośrednio na kolanach i nie zasłaniaj otworów wentylacyjnych. Należy używać komputera tylko na twardej, płaskiej powierzchni. Nie należy dopuszczać, aby przepływ powietrza został zablokowany przez inną twardą powierzchnię, na przykład przez znajdującą się obok opcjonalną drukarkę, lub miękką powierzchnię, na przykład przez poduszki, koc czy ubranie. Podczas pracy należy unikać kontaktu zasilacza ze skórą oraz miękkimi przedmiotami, takimi jak poduszki, gruby koc czy ubranie. Komputer oraz zasilacz sieciowy spełniają normy temperatur powierzchni dostępnych dla użytkownika zgodnie z normą International Standard for Safety of Information Technology Equipment (IEC 60950). iii

4 iv Ostrzeżenie dotyczące bezpieczeństwa

5 Spis treści 1 Rozpoczęcie pracy Korzystanie z HP QuickWeb (tylko w wybranych modelach) Elementy urządzenia Elementy urządzenia... 3 Elementy na górze... 3 Płytka dotykowa TouchPad... 3 Wskaźniki... 4 Klawisze... 5 Elementy z przodu... 6 Elementy z prawej strony... 6 Elementy z lewej strony... 7 Elementy wyświetlacza... 9 Elementy na spodzie Zdejmowanie pokrywy maskującej Zakładanie pokrywy maskującej Anteny urządzenia bezprzewodowego Dodatkowe elementy sprzętowe Położenie etykiet Zarządzanie energią Ustawianie opcji zasilania Korzystanie z ustawień oszczędzania energii Inicjowanie i wychodzenie ze stanu wstrzymania Inicjowanie i wyłączanie stanu hibernacji Korzystanie ze schematów zasilania Wyświetlanie bieżącego schematu Wybieranie innego schematu zasilania Dostosowywanie schematów zasilania Ustawianie funkcji ochrony hasłem przy wychodzeniu z trybu wstrzymania Korzystanie z zasilania zewnętrznego Podłączanie zasilacza prądu przemiennego Korzystanie z zasilania z baterii Wyświetlanie informacji o poziomie naładowania baterii Wkładanie lub wyjmowanie baterii Ładowanie baterii Wydłużanie czasu pracy na baterii Zarządzanie niskimi poziomami naładowania baterii Rozpoznawanie niskich poziomów naładowania baterii v

6 Rozwiązywanie problemu niskiego poziomu naładowania baterii Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy dostępne jest zewnętrzne źródło zasilania Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy dostępna jest naładowana bateria Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy nie są dostępne źródła zasilania Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy nie można wyłączyć trybu Hibernacja Kalibrowanie baterii Krok 1: Naładuj całkowicie baterię Krok 2: Wyłącz funkcje Hibernacja i Stan wstrzymania Krok 3: Rozładuj baterię Krok 4: Ponownie całkowicie naładuj baterię Krok 5: Ponownie włącz funkcje Hibernacja i Stan wstrzymania Oszczędzanie energii baterii Przechowywanie baterii Utylizacja zużytej baterii Wyłączanie komputera Internet Podłączanie do sieci przewodowej Podłączanie do sieci bezprzewodowej Korzystanie z urządzeń bezprzewodowych Położenie ikon sieci i połączeń bezprzewodowych Korzystanie z przycisków komunikacji bezprzewodowej Korzystanie z klawisza funkcyjnego komunikacji bezprzewodowej Korzystanie z HP Connection Manager (tylko wybrane modele) Korzystanie z programu HP Wireless Assistant (tylko wybrane modele) Korzystanie z regulacji systemu operacyjnego Korzystanie z sieci bezprzewodowej (WLAN) Konfiguracja sieci WLAN Ochrona sieci bezprzewodowej Łączenie się z siecią WLAN Roaming w innej sieci Korzystanie z mobilnego modemu szerokopasmowego HP (tylko w wybranych modelach) Wkładanie karty SIM Wyjmowanie karty SIM Korzystanie z GPS (tylko w wybranych modelach) Korzystanie z oprogramowania HP Navigator (tylko w wybranych modelach) Korzystanie z bezprzewodowych urządzeń Bluetooth (tylko w wybranych modelach) Bluetooth i udostępnianie połączenia internetowego Multimedia Funkcje multimedialne Położenie elementów multimedialnych Regulowanie głośności Korzystanie z klawiszy funkcyjnych aktywności nośnika Oprogramowanie multimedialne Korzystanie z innego zainstalowanego oprogramowania multimedialnego vi

7 Instalowanie oprogramowania multimedialnego z Internetu Audio Podłączanie zewnętrznych urządzeń audio Sprawdzanie funkcji audio Wideo Podłączenie monitora zewnętrznego lub projektora Kamera Bezpieczeństwo Ochrona komputera Korzystanie z haseł Hasła ustawione w systemie Windows Ustawianie haseł w narzędziu Setup Hasło administratora Zarządzanie hasłem administratora Wprowadzanie hasła administratora Hasło w trakcie uruchamiania Zarządzanie hasłem uruchomieniowym Wprowadzanie hasła uruchomieniowego Korzystanie z oprogramowania antywirusowego Korzystanie z oprogramowania zapory Instalacja aktualizacji krytycznych Karty cyfrowe Wkładanie karty cyfrowej Zatrzymywanie i wyjmowanie karty cyfrowej Urządzenia USB Korzystanie z urządzenia USB Podłączanie urządzenia USB Zatrzymywanie i wyjmowanie urządzenia USB Urządzenia wskazujące i klawiatura Ustawianie właściwości urządzenia wskazującego Korzystanie z urządzeń wskazujących Korzystanie z płytki dotykowej TouchPad Korzystanie z gestów płytki dotykowej Przewijanie Powiększanie Podłączanie myszy zewnętrznej Korzystanie z klawiatury Korzystanie z klawiszy funkcyjnych Korzystanie ze skrótów klawiaturowych Napędy Położenie zainstalowanych napędów Postępowanie z napędami Korzystanie z napędów zewnętrznych vii

8 Korzystanie z opcjonalnych urządzeń zewnętrznych Moduły pamięci 12 Aktualizacja oprogramowania Aktualizacja BIOS Sprawdzanie wersji BIOS Pobieranie aktualizacji systemu BIOS Aktualizacja programów i sterowników Zmiana ustawień QuickWeb Wyłączanie i włączanie QuickWeb Narzędzie Setup Uruchamianie narzędzia Setup Korzystanie z narzędzia Setup Zmiana języka narzędzia Setup Nawigacja i wybieranie opcji w narzędziu Setup Wyświetlanie informacji o systemie Przywracanie ustawień domyślnych w narzędziu Setup Zamykanie narzędzia Setup Menu narzędzia Setup Menu Main (Główne) Menu Security (Zabezpieczenia) Menu System Configuration (Konfiguracja systemu) Menu Diagnostics (Diagnostyka) Indeks viii

9 1 Rozpoczęcie pracy Głównym systemem operacyjnym komputera jest system Microsoft Windows. Komputer może także zawierać HP QuickWeb (tylko w wybranych modelach). System operacyjny Microsoft Windows wyświetla pulpit na ekranie i umożliwia sterowanie komputerem, jego peryferiami i oprogramowaniem. Jeśli komputer zawiera QuickWeb, funkcja ta umożliwia na szybkie przeglądanie zasobów Internetu, przeglądanie zdjęć cyfrowych, słuchanie muzyki, a także korzystanie z poczty , komunikatorów internetowych lub Skype bez potrzeby uruchamiania głównego systemu operacyjnego. QuickWeb nazywany jest także oprogramowaniem IOS (Instant-On Software). UWAGA: Informacje na temat wyłączania i ponownego włączenia QuickWeb można znaleźć w rozdziale Zmiana ustawień QuickWeb dalej w tej instrukcji. Pomoc elektroniczna do funkcji QuickWeb można uzyskać przez kliknięcie ikony Pomoc w obszarze powiadomień. 1

10 Korzystanie z HP QuickWeb (tylko w wybranych modelach) Uruchamianie QuickWeb: 1. Włącz komputer. Pojawi się ekran startowy HP QuickWeb. 2. Kliknij jedną z ikon (tylko w wybranych modelach) na ekranie głównym QuickWeb lub kliknij ikonę na pasku LaunchBar, aby uruchomić wybrany program. UWAGA: Gdy funkcja QuickWeb jest włączona, uruchamia się przy każdym włączeniu komputera i wyświetla automatyczny licznik nad ikoną Start Windows (Uruchom Windows). Jeżeli nie poruszysz myszą i nie naciśniesz żadnego klawisza przez 15 sekund, komputer uruchomi Microsoft Windows. Dodatkowe informacje na temat licznika QuickWeb i zmiany jego ustawień są dostępne w pomocy oprogramowania HP QuickWeb. Uruchamianie QuickWeb z systemu Microsoft Windows: Wybierz kolejno Start > Wyłącz komputer > Uruchom ponownie. Komputer uruchomi się ponownie i wyświetli ekran startowy HP QuickWeb. lub Wybierz Start > Wszystkie programy > HP QuickWeb. Kliknij HP QuickWeb Configuration Tool (Narzędzie konfiguracji HP QuickWeb). Kliknij kartę Home (Strona startowa) i kliknij przycisk Go (Wykonaj) znajdujący się obok Do you want to shut down Windows and go to QuickWeb? (Czy chcesz wyłączyć system Windows i przejść do QuickWeb?) UWAGA: Dodatkowe informacje na temat HP QuickWeb znajdują się w pomocy oprogramowania QuickWeb. 2 Rozdział 1 Rozpoczęcie pracy

11 2 Elementy urządzenia Elementy urządzenia Elementy znajdujące się w komputerze mogą się zmieniać w zależności od regionu i modelu. Ilustracje w tym rozdziale określają standardowe funkcje większości modeli komputera. Aby wyświetlić listę urządzeń zainstalowanych w komputerze, wykonaj następujące kroki: 1. Wybierz kolejno Start > Mój komputer. 2. W okienku Zadania systemowe z lewej strony okna wybierz łącze Wyświetl informacje o systemie. 3. Wybierz kartę Sprzęt > Menedżer urządzeń. Za pomocą menedżera urządzeń można także dodawać sprzęt i modyfikować konfigurację urządzeń. Elementy na górze Płytka dotykowa TouchPad Elementy urządzenia 3

12 Element Opis (1) Wskaźnik wyłączenia płytki dotykowej Włącza i wyłącza płytkę dotykową. Szybko dotknij wskaźnik dwukrotnie, aby włączyć i wyłączyć płytkę dotykową TouchPad. (2) Lewy przycisk płytki dotykowej TouchPad* Pełni te same funkcje, co lewy przycisk myszy zewnętrznej. (3) Prawy przycisk płytki dotykowej TouchPad* Pełni te same funkcje, co prawy przycisk myszy zewnętrznej. (4) Obszar płytki dotykowej TouchPad* Umożliwia przesuwanie wskaźnika, a także zaznaczanie oraz aktywowanie elementów na ekranie. *W tabeli zamieszczono ustawienia fabryczne. Aby wyświetlić lub zmienić urządzenia wskazujące, wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Drukarki i inny sprzęt > Mysz. Wskaźniki Element Opis (1) Wskaźnik wyłączenia płytki dotykowej Świeci: Płytka dotykowa jest wyłączona. Nie świeci: Płytka dotykowa jest włączona. (2) Wskaźnik caps lock Świeci: Włączona jest funkcja caps lock. 4 Rozdział 2 Elementy urządzenia

13 Element Opis (3) Wskaźnik wyciszenia Świeci: Dźwięk głośnika jest wyłączony. (4) Wskaźnik komunikacji bezprzewodowej Biała: Włączone jest wbudowane urządzenie bezprzewodowe, takie jak bezprzewodowa karta sieciowa (WLAN) lub Bluetooth. UWAGA: Urządzenia bezprzewodowe są fabrycznie wyłączone. Nie świeci: Wszystkie urządzenia bezprzewodowe są wyłączone. Klawisze Element Opis (1) Klawisze funkcyjne Wykonuje często wykorzystywane funkcje systemu. (2) Klawisz fn Wykonuje często używane funkcje systemu po naciśnięciu wspólnie z klawiszem funkcyjnym lub klawiszem esc. (3) Klawisz z logo systemu Windows Wyświetla menu Start systemu Microsoft Windows. (4) Klawisz aplikacji systemu Windows Wyświetla menu skrótów dla elementów znajdujących się pod kursorem. Elementy urządzenia 5

14 Elementy z przodu Element Głośniki (2) Opis Umożliwiają odtwarzanie dźwięku. Elementy z prawej strony Element Opis (1) Gniazdo nośników cyfrowych Obsługuje następujące formaty opcjonalnych kart cyfrowych: Memory Stick (MS) MS/Pro MultiMediaCard (MMC) Karta pamięci Secure Digital High Capacity (SDHC) (standardowa i powiększona) xd-picture card (2) Wskaźnik zasilania Biała: Komputer jest włączony Miga na biało: Komputer jest w stanie wstrzymania. Nie świeci: Komputer jest wyłączony lub w stanie hibernacji, (3) Przełącznik zasilania Gdy komputer jest wyłączony, przesuń włącznik by go włączyć. Gdy komputer jest włączony, przesuń szybko włącznik by zainicjować tryb hibernacji. Gdy komputer jest w stanie wstrzymania, szybko przesuń włącznik by zakończyć stan wstrzymania. Gdy komputer jest w stanie hibernacji, szybko przesuń przełącznik by zakończyć hibernację. Jeżeli komputer nie odpowiada i nie działają standardowe procedury zamykania systemu Windows, przesunięcie 6 Rozdział 2 Elementy urządzenia

15 Element Opis wyłącznika i przytrzymanie go przez co najmniej 5 sekund umożliwia wyłączenie komputera. Aby dowiedzieć się więcej na temat ustawień zasilania, wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. (4) Otwór wentylacyjny Umożliwia przepływ powietrza chłodzącego wewnętrzne części komputera. UWAGA: Wentylator komputera jest włączany automatycznie w celu chłodzenia elementów wewnętrznych i ich ochrony przed przegrzaniem. Włączanie się i wyłączanie wewnętrznego wentylatora podczas normalnej eksploatacji jest normalnym zjawiskiem. (5) Porty USB (2) Umożliwiają podłączenie opcjonalnych urządzeń USB. (6) Gniazdo sieciowe RJ-45 i jego osłona Umożliwia podłączenie kabla sieciowego. (7) Gniazdo linki zabezpieczającej Umożliwia przymocowanie do komputera opcjonalnej linki zabezpieczającej. UWAGA: Linka zabezpieczająca utrudnia kradzież komputera, ale nie gwarantuje jego pełnego bezpieczeństwa. Elementy z lewej strony Element Opis (1) Gniazdo zasilania Umożliwia podłączenie zasilacza prądu przemiennego. (2) Wskaźnik baterii Nie świeci: Komputer jest zasilany z baterii. Miga na biało: Bateria osiągnęła niski poziom naładowania lub krytyczny poziom naładowania, albo wystąpił błąd baterii. Kiedy poziom naładowania baterii osiąga krytycznie niski poziom, wskaźnik zaczyna szybko migać. Elementy urządzenia 7

16 Element Opis Bursztynowy: trwa ładowanie baterii. Biała: Komputer jest podłączony do zasilania zewnętrznego, a bateria jest w pełni naładowana. (3) Port monitora zewnętrznego Umożliwia podłączenie zewnętrznego urządzenia wyświetlającego, takiego jak monitor lub projektor. (4) Otwór wentylacyjny Umożliwia przepływ powietrza chłodzącego wewnętrzne części komputera. UWAGA: Wentylator komputera jest włączany automatycznie w celu chłodzenia elementów wewnętrznych i ich ochrony przed przegrzaniem. Włączanie się i wyłączanie wewnętrznego wentylatora podczas normalnej eksploatacji jest normalnym zjawiskiem. (5) Wskaźnik napędu Miga: Komputer korzysta z dysku twardego. Pomarańczowo (tylko wybrane modele): Funkcja ochrony dysku twardego HP ProtectSmart tymczasowo zaparkowała głowicę dysku twardego. (6) Port USB Umożliwia podłączenie opcjonalnego urządzenia USB. (7) Gniazdo wyjściowe (słuchawkowe) i wejściowe (mikrofon) audio Odtwarza dźwięk po podłączeniu do opcjonalnych, zasilanych oddzielnie głośników, słuchawek, zestawu słuchawkowego lub dźwięku z telewizji. Umożliwia także podłączenie opcjonalnego zestawu słuchawek z mikrofonem. UWAGA: Gdy urządzenie dźwiękowe jest podłączone do gniazda, głośniki są wyłączone. Urządzenie dźwiękowe musi korzystać ze złącza 4- stykowego. 8 Rozdział 2 Elementy urządzenia

17 Elementy wyświetlacza Element Opis (1) Przełącznik wyświetlacza wewnętrznego Włącza stan wstrzymania, jeśli wyświetlacz zostanie zamknięty podczas pracy komputera. UWAGA: Przełącznik wyświetlacza nie jest widoczny z zewnątrz. (2) Wskaźnik kamery internetowej Świeci: Kamera pracuje. (3) Kamera Umożliwia nagrywanie filmów wideo i robienie zdjęć. UWAGA: Do nagrywania filmów konieczna jest instalacja dodatkowego oprogramowania do obsługi kamery internetowej. (4) Mikrofon wewnętrzny Umożliwia nagrywanie dźwięku. Elementy urządzenia 9

18 Elementy na spodzie Element Opis (1) Zatrzaski zwalniające baterię (2) Zwalnia baterię znajdującą się we wnęce. (2) Wnęka baterii Miejsce na włożenie baterii. Zdejmowanie pokrywy maskującej Zdjęcie pokrywy maskującej umożliwia dostęp do komory modułów pamięci, gniazda karty SIM, etykiety zgodności z normami i innych ważnych elementów. Zdejmowanie pokrywy maskującej: 1. Odłącz komputer od zasilacza prądu przemiennego. 2. Wyjmij baterię. UWAGA: instrukcji. Więcej informacji można znaleźć w sekcji Wkładanie i wyjmowanie baterii dalej w tej 3. Naciśnij prawy przycisk wysuwania (1). 10 Rozdział 2 Elementy urządzenia

19 4. Zwolnij prawą stronę pokrywy maskującej (2) unosząc ją nieco do góry. UWAGA: Pokrywa może się nieco wygiąć, a także słyszalne mogą być trzaski uwalniania zatrzasków pokrywy z podstawy. 5. Naciśnij lewy przycisk wysuwania (1). 6. Zwolnij lewą stronę pokrywy maskującej (2) unosząc ją nieco do góry. Elementy urządzenia 11

20 7. Zwolnij lewą stronę pokrywy maskującej (1) unosząc ją nieco do góry, a następnie podnieś ją z podstawy (2). Zakładanie pokrywy maskującej Załóż ponownie pokrywę maskującą po skorzystaniu z dostępu do komory modułów pamięci, gniazda karty SIM, etykiety zgodności z normami i innych ważnych elementów. Zakładanie pokrywy maskującej: 1. Umieść pokrywę maskującą (1) nad komputerem pod kątem, przednią krawędzią ustawioną do przodu komputera. 2. Ustaw tylną krawędź pokrywy maskującej nad tylną krawędzią komputera ustawiając i wsuwając sześć zatrzasków do wycięć w podstawie komputera (2). 12 Rozdział 2 Elementy urządzenia

21 3. Obróć przednią krawędź pokrywy maskującej (1) do dołu i dociśnij mocno do podstawy komputera, aż do zatrzaśnięcia (2). 4. Załóż ponownie baterię. UWAGA: instrukcji. Więcej informacji można znaleźć w sekcji Wkładanie i wyjmowanie baterii dalej w tej Anteny urządzenia bezprzewodowego Element (1) Anteny sieci WWAN (2) (tylko wybrane modele) * Opis Antena wysyła i odbiera sygnały w bezprzewodowych sieciach rozległych (WWAN). (2) Anteny WLAN (2)* Wysyła i odbiera sygnały bezprzewodowe w celu komunikacji z sieciami bezprzewodowymi (WLAN). *Anteny nie są widoczne z zewnątrz komputera. Aby zapewnić optymalną transmisję, należy pozostawiać wolną przestrzeń w pobliżu anten. Elementy urządzenia 13

22 Aby zobaczyć regulacje prawne dotyczące sieci bezprzewodowych, przeczytaj rozdział Uwagi dotyczące przepisów, bezpieczeństwa i środowiska dotyczące danego kraju lub regionu. Informacje te można znaleźć wybierając Start > Pomoc i obsługa techniczna > Instrukcje obsługi. Dodatkowe elementy sprzętowe Element Opis (1) Kabel zasilający* Umożliwia podłączenie zasilacza prądu przemiennego do gniazda sieci elektrycznej. (2) zasilacz prądu przemiennego Przekształca prąd przemienny w prąd stały. (3) Bateria* Zasila komputer niepodłączony do źródła zasilania zewnętrznego. *Kable modemowe i zasilające oraz baterie różnią się wyglądem w zależności od kraju i regionu. Położenie etykiet Etykiety umieszczone na komputerze zawierają informacje, które mogą być potrzebne podczas rozwiązywania problemów z systemem lub podróży zagranicznych. Etykieta z numerem seryjnym zawiera ważne informacje, które mogą być potrzebne podczas kontaktów z obsługą techniczną. Etykieta z numerem seryjnym znajduje się we wnęce baterii komputera. 14 Rozdział 2 Elementy urządzenia

23 Element (1) Nazwa produktu (2) Numer seryjny (3) Numer produktu (4) Okres gwarancji (5) Opis modelu (tylko w wybranych modelach) Certyfikat Autentyczności firmy Microsoft zawiera klucz produktu Windows. Klucz ten może być potrzebny przy aktualizacji systemu operacyjnego lub rozwiązywaniu związanych z nim problemów. Certyfikat autentyczności Microsoft znajduje się na spodzie komputera. Etykieta dotycząca zgodności z normami Zawiera informacje o zgodności komputera z normami. Etykieta dotycząca zgodności z normami znajduje się we wnęce baterii komputera. Etykiety certyfikatów urządzeń bezprzewodowych (tylko wybrane modele) zawierają informacje o opcjonalnych urządzeniach bezprzewodowych oraz atesty niektórych krajów lub regionów, w których urządzenia zostały dopuszczone do użytku. Jeżeli dany model komputera jest wyposażony w jedno lub więcej urządzeń bezprzewodowych, jest do niego dołączona co najmniej jedna etykieta certyfikatów urządzeń bezprzewodowych. Informacje te mogą być potrzebne podczas podróży zagranicznych. Etykieta certyfikatu urządzenia bezprzewodowego znajduje się na spodzie komputera. Etykieta karty SIM (tylko wybrane modele) znajduje się na niej numer ICCID (Integrated Circuit Card Identifier) danej karty SIM Etykieta znajduje się we wnęce baterii komputera. Etykieta z numerem seryjnym modułu mobilnej sieci bezprzewodowej HP (tylko wybrane modele) Zawiera numer seryjny modułu mobilnej sieci bezprzewodowej HP. Etykieta znajduje się we wnęce baterii komputera. Położenie etykiet 15

24 3 Zarządzanie energią Ustawianie opcji zasilania Korzystanie z ustawień oszczędzania energii Komputer udostępnia dwa fabryczne ustawienia oszczędzania energii: stan wstrzymania i hibernacji. Po zainicjowaniu trybu wstrzymania wskaźnik zasilania miga i następuje wygaszenie ekranu. Praca jest zachowywana w pamięci. Wyjście ze stanu wstrzymania jest szybsze niż z hibernacji. Tryb Hibernacja jest inicjowany, jeśli komputer znajduje się w stanie wstrzymania przez dłuższy czas oraz gdy bateria osiąga krytycznie niski poziom naładowania, podczas gdy komputer znajduje się w stanie wstrzymania. Po uruchomieniu trybu Hibernacja, praca jest zapisywana w pliku hibernacyjnym na dysku twardym, a następnie komputer zostaje wyłączony. OSTROŻNIE: Aby zapobiec obniżeniu jakości dźwięku i obrazu wideo, wyłączeniu funkcji odtwarzania audio lub wideo lub utracie informacji, nie należy inicjować stanu wstrzymania ani hibernacji podczas odczytu lub zapisu na dyskach lub kartach zewnętrznych. UWAGA: Gdy komputer znajduje się w stanie wstrzymania lub hibernacji, nie jest możliwe inicjowanie połączenia sieciowego ani wykonywanie żadnych funkcji komputera. Inicjowanie i wychodzenie ze stanu wstrzymania Ustawienia fabryczne systemu powodują inicjowanie stanu wstrzymania po 10 minutach nieaktywności przy zasilaniu z baterii oraz po 25 minutach nieaktywności przy zasilaniu z zewnętrznego źródła. Ustawienia zasilania i limity czasu można zmieniać przy użyciu apletu Opcje zasilania w Panelu sterowania systemu Windows. Jeśli komputer jest włączony, stan wstrzymania można zainicjować w następujący sposób: Szybko przesuń włącznik. Zamknij wyświetlacz. Wybierz kolejno Start > Wyłącz komputer > Stan wstrzymania. Stan wstrzymania można opuścić w następujący sposób: Szybko przesuń włącznik. Jeśli wyświetlacz jest zamknięty, przez otwarcie wyświetlacza i aktywację płytki dotykowej TouchPad. Naciśnij klawisz na klawiaturze. 16 Rozdział 3 Zarządzanie energią

25 Podczas wznawiania pracy komputera wskaźniki zasilania włączają się, a ekran jest przywracany do poprzedniego stanu. UWAGA: Jeśli ustawiono funkcję wprowadzania hasła podczas wznawiania, przed przywróceniem ekranu do poprzedniego stanu konieczne jest wpisanie hasła systemu Windows. Inicjowanie i wyłączanie stanu hibernacji Ustawienia fabryczne systemu powodują zainicjowanie stanu Hibernacja po 30 minutach nieaktywności podczas pracy na baterii lub po osiągnięciu przez baterię krytycznie niskiego poziomu naładowania. UWAGA: Jeżeli komputer jest zasilany z zewnętrznego źródła zasilania, stan hibernacji nie zostanie zainicjowany. UWAGA: Ze względu na ryzyko utraty danych, należy regularnie zapisywać swoją pracę. Ustawienia zasilania i limity czasu można zmieniać przy użyciu apletu Opcje zasilania w obszarze Panel sterowania w systemie Windows. Aby uruchomić stan Hibernacji: 1. Wybierz kolejno Start > Wyłącz komputer. 2. Przytrzymaj klawisz shift i wybierz polecenie Hibernacja. lub Jeżeli urządzenie jest włączone, przesuń na chwilę przełącznik zasilania. Aby wyłączyć stan Hibernacji: Szybko przesuń włącznik. Podczas wznawiania pracy komputera, wskaźniki zasilania włączają się, a ekran jest przywracany do poprzedniego stanu. UWAGA: Jeśli ustawiono funkcję wprowadzania hasła podczas wznawiania, przed przywróceniem ekranu do poprzedniego stanu konieczne jest wpisanie hasła systemu Windows. Korzystanie ze schematów zasilania Schemat zasilania to zbiór ustawień systemowych pozwalający zarządzać sposobem zasilania komputera. Schematy zasilania pomagają oszczędzać energię lub maksymalizować wydajność. Dostępne są następujące schematy zasilania: Przenośny/Laptop (zalecany) Dom/Biuro Prezentacja Zawsze włączony Zarządzanie minimalną energią Maksimum baterii Możesz zmienić ustawienia tych schematów zasilania poprzez Opcje zasilania. Ustawianie opcji zasilania 17

26 Wyświetlanie bieżącego schematu Kliknij ikonę Miernik energii w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań. lub Wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. Wybieranie innego schematu zasilania Kliknij ikonę Miernik energii w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań, a następnie wybierz z listy schemat zasilania. lub 1. Wybierz polecenia Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. 2. Wybierz jeden z schematów zasilania z listy Schematów zasilania. 3. Kliknij OK. Dostosowywanie schematów zasilania 1. Wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. 2. Wybierz schemat zasilania z listy Schematy zasilania. 3. Zmodyfikuj ustawienia schematów Jest podłączony oraz Używa baterii zgodnie z potrzebami. 4. Kliknij przycisk OK. Ustawianie funkcji ochrony hasłem przy wychodzeniu z trybu wstrzymania Aby ustawić funkcję wyświetlania monitu o wprowadzenie hasła przy wyłączeniu trybu wstrzymania, należy wykonać następujące czynności: 1. Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę miernika energii w obszarze powiadomień, a następnie kliknij polecenie Ustaw właściwości zasilania. 2. Kliknij kartę Zaawansowane. 3. Zaznacz pole wyboru Monituj o podanie hasła, wznawiając pracę komputera po stanie wstrzymania. 4. Kliknij przycisk Zastosuj. Korzystanie z zasilania zewnętrznego Zewnętrznym źródłem zasilania jest zatwierdzony zasilacz prądu przemiennego: OSTRZEŻENIE! By zmniejszyć potencjalne problemy z bezpieczeństwem, używaj wyłącznie zasilacza prądu zmiennego dostarczonego wraz z komputerem, zamiennych zasilaczy dostarczonych przez HP, lub zgodnego zasilacza kupionego od HP. Komputer należy podłączać do zewnętrznego źródła zasilania prądem przemiennym w następujących przypadkach: 18 Rozdział 3 Zarządzanie energią

27 OSTRZEŻENIE! Nie należy ładować baterii podczas lotu samolotem. Podczas ładowania lub kalibrowania baterii. Podczas instalowania lub modyfikowania oprogramowania systemowego. Podczas zapisywania informacji na dysku CD lub DVD. Efektem podłączenia komputera do zewnętrznego źródła zasilania prądem przemiennym są następujące zdarzenia: Rozpoczyna się ładowanie baterii. Jeżeli komputer jest włączony, ikona miernika energii w obszarze powiadomień zmienia wygląd. Efektem odłączenia komputera od zewnętrznego źródła zasilania prądem przemiennym są następujące zdarzenia: Komputer przełącza się na zasilanie bateryjne. Jasność wyświetlacza jest automatycznie zmniejszana w celu przedłużenia czasu pracy baterii. W celu zwiększenia jasności wyświetlacza naciśnij klawisz funkcyjny f3 lub podłącz zasilacz. Podłączanie zasilacza prądu przemiennego OSTRZEŻENIE! Aby ograniczyć ryzyko porażenia prądem elektrycznym lub uszkodzenia sprzętu: Kabel zasilający należy podłączyć do gniazda sieci elektrycznej znajdującego się w łatwo dostępnym miejscu. Zasilanie od komputera należy odłączać, wyjmując kabel zasilający z gniazda sieci elektrycznej (a nie odłączając kabel zasilający od komputera). Jeżeli dostarczono kabel zasilający wyposażony we wtyczkę 3-bolcową, należy go podłączyć do uziemionego, 3-przewodowego gniazda sieci elektrycznej. Nie wolno w żaden sposób blokować bolca uziemiającego we wtyczce kabla zasilającego (np. przez podłączenie 2-stykowego adaptera). Bolec uziemiający pełni bardzo ważną funkcję zabezpieczającą. Wykonaj poniższe kroki by podłączyć komputer do zewnętrznego zasilania: 1. Podłącz zasilacz prądu przemiennego do złącza zasilania (1) w komputerze. 2. Podłącz kabel zasilający do zasilacza prądu przemiennego (2). Korzystanie z zasilania zewnętrznego 19

28 3. Podłącz drugi koniec kabla zasilającego do gniazda sieci elektrycznej (3). Korzystanie z zasilania z baterii Niepodłączony do zewnętrznego źródła zasilania komputer z włożoną naładowaną baterią jest zasilany z baterii. Po podłączeniu do zewnętrznego źródła zasilania prądem przemiennym komputer jest zasilany ze źródła. Jeżeli w komputerze znajduje się naładowana bateria i korzysta on z zewnętrznego zasilacza prądu przemiennego, w przypadku odłączenia zasilacza komputer przełącza się na zasilanie z baterii. UWAGA: Po odłączeniu zasilacza prądu przemiennego jasność wyświetlacza zostaje zmniejszona w celu przedłużenia czasu pracy baterii. W celu zwiększenia jasności, użyj klawisza funkcyjnego f3 lub podłącz zasilacz. W zależności od sposobu pracy można pozostawić baterię w komputerze lub w miejscu przechowywania. Pozostawienie baterii w komputerze powoduje, że zawsze przy podłączeniu komputera do źródła prądu przemiennego bateria jest ładowana. Ponadto wykonywana praca jest chroniona w przypadku awarii zasilania. Jednak bateria pozostawiona w komputerze powoli rozładowuje się, jeśli komputer jest wyłączony i niepodłączony do zewnętrznego źródła zasilania. OSTRZEŻENIE! Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia problemów związanych z bezpieczeństwem, należy używać wyłącznie baterii dostarczonej wraz z komputerem, zamiennej baterii dostarczonej przez firmę HP lub zgodnej baterii zakupionej w firmie HP. Czas pracy baterii komputera może być różny w zależności od ustawień zarządzania energią, programów zainstalowanych na komputerze, jasności wyświetlacza, rodzaju urządzeń zewnętrznych podłączonych do komputera i innych czynników. Wyświetlanie informacji o poziomie naładowania baterii Kliknij dwukrotnie ikonę Miernik energii w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań. lub Wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania > Miernik energii. 20 Rozdział 3 Zarządzanie energią

29 Większość wskaźników poziomu naładowania wyświetla stan baterii zarówno w postaci procentowej, jak i pozostałej liczby minut pracy: Średni poziom pozostałego naładowania baterii jest podawany w procentach. Podany czas to przybliżony pozostały czas pracy baterii w przypadku gdy zasilanie będzie kontynuowane na aktualnym poziomie. Czas ten ulegnie skróceniu na przykład podczas odtwarzania dysku DVD, a po zakończeniu odtwarzania wydłuży się. W czasie ładowania baterii ikona świecącego bolca może nakładać się na ikonę baterii na ekranie Miernik energii. Wkładanie lub wyjmowanie baterii OSTROŻNIE: Wyjęcie baterii będącej jedynym źródłem zasilania urządzenia może spowodować utratę informacji. Aby zapobiec utracie informacji, należy przed wyjęciem baterii zapisać pracę i wprowadzić komputer w stan hibernacji lub zamknąć system operacyjny Windows. Aby włożyć baterię: 1. Połóż komputer spodem do góry na płaskiej powierzchni. 2. Ustaw zaczepy baterii zgodnie z nacięciami we wnęce baterii, a następnie włóż baterię do wnęki. Zatrzaski zwalniające baterię automatycznie zablokują ją we właściwym miejscu. Aby wyjąć baterię: 1. Połóż komputer spodem do góry na płaskiej powierzchni. Korzystanie z zasilania z baterii 21

30 2. Przesuń zatrzaski zwalniające baterii (1), aby ją zwolnić, a następnie wyjmij baterię (2). Ładowanie baterii OSTRZEŻENIE! Nie należy ładować baterii komputera podczas lotu samolotem. Bateria jest ładowana, gdy komputer jest podłączony do zewnętrznego źródła zasilania za pomocą zasilacza prądu przemiennego. Baterie są ładowane zarówno przy włączonym, jak i wyłączonym komputerze, ale w drugim przypadku ładowanie przebiega szybciej. Ładowanie może trwać dłużej, jeżeli bateria jest nowa, nie była używana przez 2 tygodnie lub dłużej oraz gdy jej temperatura jest znacznie wyższa lub niższa od temperatury pokojowej. Aby wydłużyć czas pracy baterii i zoptymalizować dokładność wskazania poziomu jej naładowania, należy postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami: Jeżeli ładowana jest nowa bateria, należy naładować ją całkowicie przed włączeniem komputera. Baterię należy ładować do momentu zmiany koloru wskaźnika baterii na biały. UWAGA: Jeżeli komputer jest włączony podczas ładowania baterii, ikona Miernika energii w obszarze powiadomień może wskazywać 100 procent naładowania przed całkowitym naładowaniem baterii. Przed rozpoczęciem ładowania, baterię należy rozładować przez normalne użytkowanie, tak aby poziom jej naładowania wynosił poniżej 5% pełnego naładowania. Jeżeli bateria nie była używana przez miesiąc lub dłużej, zamiast ładowania wskazana jest kalibracja. Wskaźnik baterii informuje o stanie ładowania: Nie świeci: Komputer jest zasilany z baterii. Miga na biało: Bateria osiągnęła niski poziom naładowania lub krytyczny poziom naładowania, albo wystąpił błąd baterii. Kiedy poziom naładowania baterii osiąga krytycznie niski poziom, wskaźnik zaczyna migać szybko. 22 Rozdział 3 Zarządzanie energią

31 Bursztynowy: Trwa ładowanie baterii. Biały: Komputer jest podłączony do zasilania zewnętrznego, a bateria jest w pełni naładowana. Wydłużanie czasu pracy na baterii Czas pracy baterii zależy od funkcji używanych w trakcie pracy na zasilaniu bateryjnym. Maksymalny czas pracy na baterii stopniowo się zmniejsza, gdyż pojemność baterii samoczynnie spada. Wskazówki służące wydłużaniu czasu pracy na baterii: Zmniejsz jasność wyświetlacza. Wyjmij baterię z komputera gdy nie jest używana ani ładowana. Przechowuj baterię w chłodnym, suchym miejscu. Zarządzanie niskimi poziomami naładowania baterii Informacje zawarte w tej części dotyczą alertów i komunikatów systemowych ustawionych fabrycznie. Niektóre alerty i komunikaty systemowe dotyczące niskiego poziomu naładowania baterii można zmieniać przy użyciu apletu Opcje zasilania w obszarze Panel sterowania w systemie Windows. Preferencje ustawiane przy użyciu apletu Opcje zasilania nie mają wpływu na wskaźniki. Rozpoznawanie niskich poziomów naładowania baterii Kiedy bateria będąca jedynym źródłem zasilania komputera osiąga niski poziom naładowania, wskaźnik baterii zaczyna migać. Jeżeli bateria nie zostanie naładowana zaraz po osiągnięciu niskiego poziomu naładowania, komputer przechodzi w stan krytycznie niskiego poziomu naładowania, a wskaźnik baterii zaczyna migać szybko. W przypadku krytycznie niskiego poziomu naładowania baterii podejmowane są następujące działania: Jeżeli włączono hibernację, a komputer jest włączony lub znajduje się w stanie wstrzymania, nastąpi uruchomienie hibernacji. Jeżeli wyłączono hibernację, a komputer jest włączony lub znajduje się w stanie wstrzymania, komputer pozostanie przez krótki czas w stanie wstrzymania, a następnie zostanie wyłączony wszystkie niezapisane dane zostaną utracone. Rozwiązywanie problemu niskiego poziomu naładowania baterii OSTROŻNIE: Aby obniżyć ryzyko utraty informacji po osiągnięciu krytycznego poziomu rozładowania baterii w którym komputer zainicjował tryb hibernacji, nie włączaj ponownie zasilania, aż do zgaśnięcia kontrolki zasilania. Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy dostępne jest zewnętrzne źródło zasilania Podłącz zatwierdzony zasilacz prądu przemiennego. Korzystanie z zasilania z baterii 23

32 Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy dostępna jest naładowana bateria 1. Wyłącz komputer lub uruchom tryb Hibernacja. 2. Wyjmij rozładowaną baterię, a następnie włóż baterię naładowaną. 3. Włącz komputer. Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy nie są dostępne źródła zasilania Uruchom tryb Hibernacji. lub Zapisz pracę i wyłącz komputer. Aby rozwiązać problem niskiego poziomu naładowania baterii, w sytuacji gdy nie można wyłączyć trybu Hibernacja Jeśli brakuje energii do wznowienia komputera z trybu Hibernacja, należy wykonać następujące czynności: 1. Włóż naładowaną baterię lub podłącz komputer do zewnętrznego źródła zasilania. 2. Aby zakończyć stan hibernacji, należy szybko przesunąć włącznik. Kalibrowanie baterii Baterię należy skalibrować w następujących przypadkach: Gdy wskazania poziomu naładowania baterii wydają się niedokładne Gdy zauważalna jest znaczna zmiana czasu pracy baterii Nawet w przypadku intensywnego korzystania z baterii przeprowadzanie kalibracji częściej niż raz w miesiącu nie powinno być konieczne. Kalibrowanie nowej baterii również nie jest konieczne. Krok 1: Naładuj całkowicie baterię OSTRZEŻENIE! Nie należy ładować baterii komputera podczas lotu samolotem. UWAGA: Baterie są ładowane zarówno przy włączonym, jak i wyłączonym komputerze, ale w drugim przypadku ładowanie przebiega szybciej. Aby całkowicie naładować baterię: 1. Włóż baterię do komputera. 2. Podłącz komputer do zasilacza prądu przemiennego, a następnie podłącz zasilacz do zewnętrznego źródła zasilania. Wskaźnik baterii na komputerze zmienia kolor na pomarańczowy. 3. Pozostaw komputer podłączony do zewnętrznego źródła zasilania do czasu pełnego naładowania baterii. Wskaźnik baterii na komputerze zmienia kolor na biały. 24 Rozdział 3 Zarządzanie energią

33 Krok 2: Wyłącz funkcje Hibernacja i Stan wstrzymania 1. Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę miernika energii w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań, a następnie kliknij pozycję Ustaw właściwości zasilania. lub Wybierz kolejno polecenia Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. 2. Zapisz 4 ustawienia dostępne w kolumnach Używa baterii oraz Jest podłączony tak, aby można było je przywrócić po zakończeniu kalibracji. 3. Ze wszystkich czterech list rozwijanych wybierz wartość Nigdy. 4. Kliknij przycisk OK. Krok 3: Rozładuj baterię W czasie rozładowywania baterii komputer musi pozostać włączony. Baterię można rozładowywać zarówno przy włączonym, jak i wyłączonym komputerze; jednak jeśli komputer jest włączony, rozładowywanie przebiega szybciej. Jeśli na czas rozładowywania baterii planowane jest pozostawienie komputera bez nadzoru, przed rozpoczęciem rozładowywania należy zapisać swoją pracę. Jeśli podczas rozładowywania baterii komputer będzie używany tylko co jakiś czas, a ustawione są limity czasu funkcji oszczędzania energii, można oczekiwać następującego zachowania systemu: Monitor nie zostanie automatycznie wyłączony. Szybkość pracy dysku twardego komputera pozostającego w stanie spoczynku nie zostanie automatycznie zmniejszona. System nie uruchomi funkcji Hibernacja. Aby rozładować baterię: 1. Odłącz komputer od zewnętrznego źródła zasilania, ale nie wyłączaj komputera. 2. Zasilaj komputer z baterii aż do jej rozładowania. Kiedy poziom naładowania baterii osiąga krytycznie niską wartość, wskaźnik baterii zaczyna szybko migać na biało. Po rozładowaniu baterii wskaźnik przestanie świecić, a komputer zostanie wyłączony. Korzystanie z zasilania z baterii 25

34 Krok 4: Ponownie całkowicie naładuj baterię Aby ponownie naładować baterię: 1. Podłącz komputer do zewnętrznego źródła zasilania i pozostaw do momentu ponownego całkowitego naładowania baterii. Po ponownym naładowaniu baterii wskaźnik baterii zmieni kolor na biały. W czasie ponownego ładowania baterii można korzystać z komputera, ale przy wyłączonym komputerze ładowanie przebiega szybciej. 2. Jeśli komputer jest wyłączony, po całkowitym naładowaniu baterii włącz go (gdy wskaźnik baterii zmieni kolor na biały). Krok 5: Ponownie włącz funkcje Hibernacja i Stan wstrzymania OSTROŻNIE: Jeżeli funkcja Hibernacja nie zostanie ponownie włączona po kalibracji, w przypadku osiągnięcia krytycznie niskiego poziomu naładowania, istnieje ryzyko całkowitego rozładowania baterii i utraty danych. 1. Wybierz kolejno polecenia Start > Panel sterowania > Wydajność i konserwacja > Opcje zasilania. 2. Wprowadź zanotowane ustawienia w kolumnach Jest podłączony i Używa baterii. 3. Kliknij przycisk OK. Oszczędzanie energii baterii Wybierz ustawienia niskiego zużycia energii korzystając z apletu Opcje zasilania Panelu sterowania systemu Windows. Wyłącz nieużywane połączenia z siecią lokalną (LAN) i bezprzewodową oraz zamknij oprogramowanie obsługujące modem. Odłącz nieużywane urządzenia zewnętrzne, które nie są podłączone do zewnętrznego źródła zasilania. Zatrzymaj, wyłącz lub wyjmij nieużywane karty zewnętrzne. Użyj klawiszy funkcyjnych f2 i f3 do dopasowania jasności ekranu do potrzeb. W przypadku dłuższej przerwy w pracy uruchom stan wstrzymania lub hibernacji albo wyłącz komputer. Przechowywanie baterii OSTROŻNIE: Aby zapobiec uszkodzeniu baterii, nie należy narażać jej na długotrwałe działanie wysokich temperatur. Jeżeli komputer nie jest używany i nie jest podłączony do zewnętrznego źródła zasilania przez ponad dwa tygodnie, wyjmij z niego baterię i przechowuj osobno. Aby zminimalizować stopień samoczynnego rozładowania się przechowywanej baterii, należy umieścić ją w suchym i chłodnym miejscu. UWAGA: Przechowywana bateria powinna być sprawdzana co 6 miesięcy. Jeżeli stopień jej naładowania spadnie poniżej 50 procent, należy ją doładować przed ponownym zmagazynowaniem. 26 Rozdział 3 Zarządzanie energią

35 Przed użyciem baterii, która nie była używana przez co najmniej miesiąc, należy przeprowadzić jej kalibrację. Utylizacja zużytej baterii OSTRZEŻENIE! Ze względu na ryzyko pożaru lub eksplozji baterii, nie wolno jej rozkładać na części, zgniatać ani przekłuwać, zwierać jej zewnętrznych styków ani wrzucać do wody lub ognia. Więcej informacji na temat utylizacji baterii można znaleźć w podręczniku Uregulowania prawne, przepisy bezpieczeństwa i wymagania środowiskowe. Wyłączanie komputera OSTROŻNIE: Wyłączenie komputera spowoduje utratę niezapisanych danych. Polecenie Zamknij powoduje zamknięcie wszystkich programów łącznie z systemem operacyjnym, a następnie wyłączenie wyświetlacza i komputera. Komputer należy wyłączać w następujących przypadkach: Jeśli konieczna jest wymiana baterii lub uzyskanie dostępu do elementów znajdujących się wewnątrz komputera. Podczas podłączania zewnętrznego urządzenia sprzętowego, które nie może być podłączone poprzez port USB. Jeżeli komputer nie jest używany ani podłączony do zasilania zewnętrznego przez dłuższy czas. Wykonaj poniższe kroki by rozpocząć wyłączanie komputera: UWAGA: Jeżeli komputer znajduje się w stanie wstrzymania lub hibernacji, przed wyłączeniem należy wznowić pracę komputera. 1. Zapisz pracę i zamknij wszystkie otwarte programy. 2. Wybierz kolejno Start > Wyłącz komputer > Wyłącz. Jeżeli system nie odpowiada i nie można wyłączyć komputera przy użyciu powyższej procedury zamykania, należy użyć następujących procedur awaryjnych, stosując je w poniższej kolejności: Naciśnij przyciski ctrl+alt+delete. Następnie wybierz kolejno Zamknij system > Wyłącz. Przesuń i przytrzymaj włącznik przez co najmniej 5 sekund. Odłącz komputer od zewnętrznego źródła zasilania i wyjmij z niego baterię. Wyłączanie komputera 27

36 4 Internet Komputer obsługuje następujące rodzaje dostępu do sieci Internet: Przewodowy Umożliwia podłączenie do sieci szerokopasmowej za pośrednictwem gniazda RJ-45 (sieciowego). Bezprzewodowy Szybkie mobilne łącze internetowe jest możliwe za pomocą łącza bezprzewodowego. Aby dowiedzieć się, jak skonfigurować sieć bezprzewodową lub podłączyć komputer do istniejącej sieci, zapoznaj się z paragrafem Konfigurowanie sieci bezprzewodowej. 28 Rozdział 4 Internet

37 Podłączanie do sieci przewodowej Podłączenie do sieci lokalnej (LAN) wymaga kabla RJ-45 z 8 stykami (do zakupienia osobno). Jeśli kabel posiada obwód ograniczający szum (1) zapobiegający interferencjom z sygnałem TV i radiowym, ustaw końcówkę kabla z obwodem (2) w stronę komputera. Aby podłączyć kabel sieciowy: OSTRZEŻENIE! Aby ograniczyć ryzyko porażenia prądem elektrycznym, pożaru lub uszkodzenia sprzętu, nie należy podłączać kabla modemowego ani telefonicznego do gniazda RJ-45 (sieciowego). 1. Podłącz kabel sieciowy do gniazda sieciowego w komputerze (1). 2. Podłącz drugi koniec kabla do ściennego gniazda sieciowego (2). Podłączanie do sieci przewodowej 29

38 Podłączanie do sieci bezprzewodowej Korzystanie z urządzeń bezprzewodowych Technologia bezprzewodowa przesyła dane za pomocą fal radiowych zamiast przewodów. Komputer może być wyposażony w jedno lub kilka z poniższych urządzeń bezprzewodowych: Urządzenie sieci bezprzewodowej (WLAN) Łączy komputer z sieciami bezprzewodowymi (znanymi jako sieci Wi-Fi, sieci bezprzewodowe LAN, lub WLAN) w siedzibie firmy, w domu i w miejscach publicznych takich jak lotniska, restauracje, kawiarnie, hotele czy uniwersytety. W sieci WLAN każde przenośne urządzenie bezprzewodowe łączy się z routerem bezprzewodowym lub bezprzewodowym punktem dostępowym. Moduł mobilnego modemu szerokopasmowego HP (tylko wybrane modele) urządzenie bezprzewodowej sieci rozległej (WWAN) zapewnia dostęp do informacji wszędzie tam, gdzie dostępna jest usługa operatora sieci mobilnej. W sieci WWAN każde urządzenie przenośne komunikuje się ze stacją bazową operatora sieci. Operatorzy sieci mobilnych instalują sieci stacji bazowych (podobnych do nadajników komórkowych) na dużych obszarach, zapewniając zasięg na terenie całych stanów, regionów lub nawet krajów. Urządzenie Bluetooth Tworzy prywatną sieć (PAN) w celu połączenia z innymi urządzeniami zgodnymi z Bluetooth, takimi jak komputery, telefony, drukarki, słuchawki, głośniki i aparaty. W sieci PAN każde urządzenie komunikuje się bezpośrednio z innymi urządzeniami. Odległość między nimi musi być dość niewielka zwykle wynosi do 10 metrów(około 33 stóp). Komputer obsługuje następujące standardy IEEE: 802,11a obsługuje transmisję danych do 54 Mb/s i działa w paśmie o częstotliwości 5 GHz b najbardziej popularny standard, zapewnia transmisję danych z szybkością do 11 Mb/s i działa w paśmie o częstotliwości 2,4 GHz g obsługuje transmisję danych do 54 Mb/s i działa w paśmie o częstotliwości 2,4 GHz. Urządzenie WLAN g jest zgodne wstecznie z urządzeniami b, dlatego urządzenia te mogą działać w tej samej sieci. Standard n zapewnia transmisję danych o szybkości do 600 Mb/s i działa w paśmie o częstotliwości 2,4 GHz i/lub 5 GHz. Urządzenie WLAN n jest zgodne wstecznie z urządzeniami a, b i g, dlatego urządzenia te mogą działać w tej samej sieci. Więcej informacji o technologii bezprzewodowej można uzyskać, korzystając z łączy do witryn internetowych dostępnych w Podręczniku pomocy i obsługi technicznej. Położenie ikon sieci i połączeń bezprzewodowych Ikona Nazwa Opis Sieć bezprzewodowa (połączona) Sieć bezprzewodowa (rozłączona) Pokazuje położenie wskaźnika i klawisza funkcyjnego komunikacji bezprzewodowej komputera. Informuje także, że co najmniej jedno urządzenie komunikacji bezprzewodowej jest włączone. Informuje, że wszystkie urządzenia bezprzewodowe są wyłączone. 30 Rozdział 4 Internet

39 Ikona Nazwa Opis Połączenie bezprzewodowe do sieci (połączone) Wskazuje, że co najmniej jedno urządzenie WLAN jest podłączone do sieci. Połączenie bezprzewodowe do sieci (rozłączone) Wskazuje, że co najmniej jedno urządzenie WLAN jest odłączone od sieci. Stan sieci (podłączone) Informuje, że co najmniej jeden ze sterowników LAN jest zainstalowany i co najmniej jedno urządzenie sieciowe jest połączone z siecią. Stan sieci (odłączone) Informuje, że co najmniej jeden ze sterowników LAN jest zainstalowany, ale żadne z urządzeń nie jest połączone z siecią. Korzystanie z przycisków komunikacji bezprzewodowej Sterowanie urządzeniami bezprzewodowymi w komputerze umożliwiają: Klawisz funkcyjny komunikacji bezprzewodowej f12 Oprogramowanie HP Connection Manager (tylko wybrane modele) Program Wireless Assistant (tylko wybrane modele) Elementy sterujące systemu operacyjnego Korzystanie z klawisza funkcyjnego komunikacji bezprzewodowej Komputer posiada klawisz funkcyjny komunikacji bezprzewodowej (f12), jedno lub kilka urządzeń bezprzewodowych oraz jeden wskaźnik komunikacji bezprzewodowej. Wszystkie urządzenia bezprzewodowe w komputerze są fabrycznie włączone. Wskaźnik komunikacji bezprzewodowej określa ogólny stan zasilania urządzeń bezprzewodowych, a nie stan poszczególnych urządzeń. Jeśli wskaźnik komunikacji bezprzewodowej świeci na biało, co najmniej jedno urządzenie bezprzewodowe jest włączone. Jeśli wskaźnik komunikacji bezprzewodowej nie świeci, wszystkie urządzenia bezprzewodowe są wyłączone. Ponieważ wszystkie urządzenia bezprzewodowe są fabrycznie włączone, za pomocą klawisza funkcyjnego komunikacji bezprzewodowej (f12) można równocześnie włączać lub wyłączać wszystkie urządzenia bezprzewodowe. Korzystanie z HP Connection Manager (tylko wybrane modele) Program Connection Manager umożliwia zarządzanie profilami Internetowymi, wiadomościami SMS, urządzeniami i metodami połączeń oraz edycję ustawień dodatkowych. Podłączanie do sieci bezprzewodowej 31

40 Uruchamianie HP Connection Manager: 1. Kliknij ikonę HP Connection Manager w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań. 2. Kliknij Połącz, aby włączyć funkcję WWAN i skorzystać z mobilnego modemu szerokopasmowego HP. UWAGA: Czas nawiązywania połączenia może być różny. Po połączeniu pojawi się odpowiednie powiadomienie w oknie programu HP Connection Manager. UWAGA: Przy pierwszym uruchomieniu HP Connection Manager jest zminimalizowany. W celu wyświetlenia okna HP Connection Manager i zapoznaniu się z dodatkowymi informacjami na temat połączenia, kliknij Szczegóły. Więcej informacji na temat korzystania z HP Connection Manager znajdziesz we wbudowanej pomocy. Korzystanie z programu HP Wireless Assistant (tylko wybrane modele) Za pomocą oprogramowania Wireless Assistant można włączyć lub wyłączyć urządzenie bezprzewodowe. Jeśli urządzenie bezprzewodowe jest wyłączone w narzędziu Setup, musi być w nim włączone zanim będzie można je włączyć lub wyłączyć za pomocą oprogramowania Wireless Assistant. UWAGA: Włączenie urządzenia bezprzewodowego nie powoduje automatycznego połączenia komputera z siecią. W celu sprawdzenia stanu urządzeń bezprzewodowych, umieść wskaźnik myszy nad ikoną sieci bezprzewodowej w obszarze powiadomień, na dole, po prawej stronie paska zadań. UWAGA: Aby ikona połączenia bezprzewodowego została wyświetlona, należy kliknąć przycisk Pokaż ukryte ikony (< lub <<) w obszarze powiadomień. Jeżeli ikona nie jest widoczna, wykonaj następujące czynności, aby zmienić właściwości programu Wireless Assistant: 1. Wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Połączenia sieciowe i internetowe > HP Wireless Assistant. 2. Kliknij przycisk Właściwości. 3. Zaznacz pole obok Ikona Wireless Assistant w obszarze powiadomień. 4. Kliknij Zastosuj. Więcej informacji na ten temat znajduje się w pomocy programu Wireless Assistant: 1. Otwórz program Wireless Assistant klikając dwukrotnie jego ikonę w obszarze powiadomień. 2. Kliknij przycisk Pomoc. W oknie dialogowym właściwości HP Wireless Assistant można wyświetlić kontrolki włączania dla każdego zainstalowanego urządzenia bezprzewodowego. W celu wyświetlenia kontrolek włączania/ wyłączania: 1. Kliknij dwukrotnie ikonę Wireless Assistant w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań. 2. Kliknij przycisk Właściwości. 32 Rozdział 4 Internet

41 3. Zaznacz pole wyboru Niezależne sterowanie zainstalowanymi urządzeniami bezprzewodowymi, a następnie kliknij przycisk Zastosuj. 4. Kliknij Wyłącz lub Włącz, aby mieć możliwość sterowania każdym urządzeniem oddzielnie. Korzystanie z regulacji systemu operacyjnego Niektóre systemy operacyjne oferują także sposób na zarządzanie zintegrowanymi urządzeniami bezprzewodowymi i połączeniami bezprzewodowymi. Na przykład Windows jest wyposażony w Centrum sieci i udostępniania, które umożliwia skonfigurowanie połączenia sieciowego, połączenie z siecią, zarządzanie sieciami bezprzewodowymi oraz diagnozowanie i naprawianie połączeń sieciowych. Aby otworzyć Centrum sieci i udostępniania, wybierz Start > Panel sterowania > Centrum sieci i udostępniania. Więcej informacji można znaleźć wybierając Start > Pomocy i obsłudze technicznej. Korzystanie z sieci bezprzewodowej (WLAN) Dzięki urządzeniu WLAN możesz uzyskać dostęp do lokalnej sieci bezprzewodowej złożonej z innych urządzeń i akcesoriów, połączonych za pomocą routera bezprzewodowego lub bezprzewodowego punktu dostępowego. UWAGA: Terminy punkt dostępu bezprzewodowego i router bezprzewodowy są często używane zamiennie. Duże sieci WLAN, takie jak firmowe lub publiczne sieci WLAN, zazwyczaj korzystają z punktów dostępu bezprzewodowego, które mogą obsługiwać dużą liczbę urządzeń i akcesoriów oraz rozdzielać krytyczne funkcje sieci. Sieci WLAN w domach lub małych biurach korzystają zwykle z routerów bezprzewodowych, które umożliwiają kilku urządzeniom połączonym bezprzewodowo i przewodowo współużytkowanie połączenia internetowego, drukarki i plików bez potrzeby stosowania dodatkowego sprzętu lub oprogramowania. Jeżeli chcesz korzystać z urządzenia WLAN komputera, musisz połączyć się z infrastrukturą WLAN (udostępniana przez dostawcę usług albo sieć publiczną lub korporacyjną). Konfiguracja sieci WLAN W celu konfiguracji sieci WLAN i połączenia z Internetem wymagany jest następujący sprzęt: Modem szerokopasmowy (DSL lub kablowy) (1) oraz usługa szerokopasmowego dostępu od Internetu do dostawcy usług (ISP) Router bezprzewodowy (do zakupienia osobno) (2) Komputer wyposażony w urządzenie bezprzewodowe (3) Poniższa ilustracja pokazuje przykład instalacji sieci bezprzewodowej podłączonej do Internetu. Podłączanie do sieci bezprzewodowej 33

42 W miarę rozwoju sieci można do niej podłączać bezprzewodowo i przewodowo dodatkowe urządzenia w celu uzyskania dostępu do Internetu. Skorzystaj z dokumentacji dostarczonej przez producenta routera lub dostawcę usług internetowych by uzyskać pomoc na temat konfiguracji sieci WLAN. Ochrona sieci bezprzewodowej Ponieważ w standardzie WLAN zaprojektowano jedynie ograniczone funkcje zabezpieczeń służące przede wszystkim do uniemożliwienia przypadkowego podsłuchiwania, a nie wydajnych form ataków bardzo ważne jest zrozumienie, że sieci WLAN są narażone na ataki z wykorzystaniem znanych i dobrze udokumentowanych słabości zabezpieczeń. Sieci bezprzewodowe w miejscach publicznych (tzw. hotspoty) np. w kawiarniach i na lotniskach zwykle nie zapewniają żadnego bezpieczeństwa. Producenci sprzętu bezprzewodowego i usługodawcy stale udostępniają nowe technologie zapewniające dostęp do Internetu w miejscach publicznych, który jest bezpieczniejszy i zapewnia więcej prywatności. Jeżeli bezpieczeństwo komputera przy połączeniu w hotspocie jest istotne, ogranicz czynności wykonywane przy takim połączeniu do niekrytycznej wymiany poczty elektronicznej i przeglądania stron internetowych. Gdy konfigurujesz sieć WLAN lub uzyskujesz dostęp do istniejącej sieci WLAN, zawsze włączaj funkcje zabezpieczające sieć przed nieautoryzowanym dostępem. Najczęściej stosowane poziomy zabezpieczeń to Wi-Fi Protected Access (WPA) - Personal i Wired Equivalent Privacy (WEP). Ponieważ sygnały bezprzewodowej wydostają się poza sieć, inne urządzenia WLAN mogą odebrać niezabezpieczone sygnały i połączyć się z twoją siecią (bez upoważnienia) lub przechwycić informacje przesyłane w tej sieci. Sieć WLAN można jednak zabezpieczyć: Korzystaj nadajników bezprzewodowych z wbudowanymi zabezpieczeniami Wiele bezprzewodowych stacji bazowych, bram lub routerów wyposażono we wbudowane funkcje zabezpieczeń, takie jak protokoły zabezpieczeń sieci bezprzewodowej i zapory. Użycie właściwego nadajnika bezprzewodowego umożliwi zabezpieczenie sieci przed najczęściej występującymi zagrożeniami bezpieczeństwa. Korzystaj z zapory firewall Zapora jest barierą, która sprawdza zarówno dane, jak i żądania dotyczące danych, wysyłane do danej sieci i odrzuca wszelkie podejrzane elementy. Zapory firewall są dostępne w wielu różnych odmianach, zarówno programowych, jak i sprzętowych. Niektóre sieci korzystają z obu rodzajów zapór. Korzystaj z szyfrowania w sieci bezprzewodowej Dostępnych jest szereg zaawansowanych protokołów szyfrowania danych w sieciach WLAN. Wybierz rozwiązanie, które działa najlepiej w twojej sieci: Wired Equivalent Privacy (WEP) jest protokołem zabezpieczeń sieci bezprzewodowej, w którym wszystkie dane sieciowe przed przesłaniem są kodowane i szyfrowane za pomocą klucza WEP. Zwykle można zezwolić sieci na przydzielenie klucza WEP. Można jednak także 34 Rozdział 4 Internet

43 podać własny klucz, wygenerować inny klucz lub wybrać jedną z opcji zawansowanych. Bez posiadania odpowiedniego klucza, inni użytkownicy sieci nie będą mogli korzystać z sieci WLAN. WPA (Wi-Fi Protected Access), podobnie jak WEP, korzysta z ustawień zabezpieczających do zaszyfrowania i odszyfrowania danych przesyłanych w sieci. Jednak zamiast używania jednego statycznego klucza zabezpieczeń, jak w przypadku protokołu WEP, w protokole WPA używany jest tymczasowy klucz integralności (TKIP) do dynamicznego generowania nowego klucza dla każdego pakietu. Dodatkowo każde urządzenie w sieci posiada własny zestaw kluczy szyfrujących. Zamknij sieć W miarę możliwości sieć należy chronić przez wyłączenie rozgłaszania nazwy sieci (SSID). Większość sieci początkowo ustawiona jest na rozgłaszanie nazwy informując w ten sposób wszystkie bliskie urządzenia o dostępności sieci. Zamknięcie sieci ograniczy możliwość przekazania innym urządzeniom informacji o istnieniu tej sieci. UWAGA: Jeżeli sieć jest zamknięta i kod SSID nie jest rozgłaszany, przy podłączaniu nowych urządzeń do sieci konieczne będzie pamiętanie SSID. Zapisz SSID i schowaj z bezpiecznym miejscu przed zamknięciem sieci. Łączenie się z siecią WLAN Aby połączyć się z siecią WLAN, wykonaj następujące kroki: 1. Sprawdź, czy urządzenie WLAN jest włączone. Jeśli jest włączone, wskaźnik komunikacji bezprzewodowej będzie świecić na biało. Jeśli wskaźnik komunikacji bezprzewodowej jest wyłączony, naciśnij f12, aby włączyć połączenie bezprzewodowe. 2. Wybierz Start > Połącz z i wybierz Połączenie sieci bezprzewodowej. 3. Wybierz sieć, z którą chcesz się połączyć i kliknij Połącz. Jeśli to wymagane, wprowadź sieciowy klucz zabezpieczający. Jeśli sieć nie jest zabezpieczona (co oznacza, że każdy użytkownik może uzyskać do niej dostęp), wyświetlane jest ostrzeżenie. Kliknij opcję Connect Anyway (Mimo to połącz), aby zaakceptować ostrzeżenie i zakończyć tworzenie połączenia. Jeżeli sieć jest zabezpieczona, pojawi się żądanie podana kodu-klucza zabezpieczającego sieć. Wprowadź kod i kliknij Połącz, aby nawiązać połączenie. UWAGA: Jeśli na liście brak sieci WLAN, urządzenie znajduje się poza zasięgiem routera bezprzewodowego lub punktu dostępu bezprzewodowego. UWAGA: Jeżeli nie widzisz sieci z którą chcesz się połączyć, kliknij Skonfiguruj połączenie lub sieć. Pojawi się lista opcji. Sieć można wyszukać ręcznie i połączyć się z nią, lub utworzyć nowe połączenie sieciowe. 4. Po nawiązaniu połączenia, umieść kursor myszy nad ikoną połączenia sieci bezprzewodowej w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań, aby potwierdzić nazwę sieci, szybkość, siłę sygnału i stan połączenia. UWAGA: Zasięg (odległość przesyłania sygnału połączenia bezprzewodowego) zależy od rodzaju sieci WLAN, producenta routera oraz zakłóceń powodowanych przez inne urządzenia elektroniczne lub przeszkody, na przykład ściany. Podłączanie do sieci bezprzewodowej 35

44 Dodatkowe informacje na temat korzystania z sieci WLAN są dostępne za pośrednictwem następujących zasobów: Informacje od dostawcy usług internetowych lub instrukcja użytkownika dołączona do routera bezprzewodowego lub innego sprzętu WLAN Informacje i łącza do witryn sieci Web dostępne w Pomocy i obsłudze technicznej Należy się skontaktować ze swoim usługodawcą internetowym lub poszukać w sieci Web informacji o najbliższych publicznych sieciach WLAN. Do witryn sieci Web zawierających listy publicznych sieci WLAN należą Cisco Internet Mobile Office Wireless Locations, Hotspotlist i Geektools. W każdej publicznej sieci WLAN mogą obowiązywać inne opłaty i wymagania związane z połączeniem. Roaming w innej sieci Jeżeli przeniesiesz się w komputerem w zasięg innej sieci WLAN, system Windows spróbuje nawiązać połączenie z nowa siecią. Jeżeli to się uda, komputer automatycznie połączy się z nową siecią. Jeżeli sieć nie zostanie rozpoznana, wykonaj tę samą procedurę, jak w przypadku łączenia się z pierwszą siecią WLAN. 36 Rozdział 4 Internet

45 Korzystanie z mobilnego modemu szerokopasmowego HP (tylko w wybranych modelach) Moduł mobilnego modemu szerokopasmowego HP to urządzenie bezprzewodowej sieci rozległej (WWAN) zapewniające dostęp do informacji wszędzie tam, gdzie dostępna jest usługa operatora sieci mobilnej. Korzystanie z mobilnego modemu szerokopasmowego HP wymaga dostawcy usług sieciowych (nazywanego operatorem sieci mobilnej), który w większości przypadków będzie operatorem sieci komórkowej. Zasięg modemu jest zbliżony do zasięgu telefonu komórkowego. Korzystanie z usługi HP Mobile Broadband za pośrednictwem usługodawcy sieci mobilnej zapewnia swobodę połączenia z Internetem, wysyłania wiadomości lub łączenia się z siecią firmową w podróży lub poza zasięgiem punktów dostępu Wi-Fi. Wymagania związane z aktywacją dla systemu CDMA (Code Division Multiple Access) oraz GSM (Global System for Mobile Communications) są inne, ponieważ CDMA wymaga identyfikatora MEID, a GSM wymaga SIM oraz informacji o karcie SIM. Usługa HP Mobile Broadband obsługuje następujące technologie: Moduł HSDPA (High Speed Downlink Packet Access) zapewnia dostęp do sieci opartych na standardzie telekomunikacyjnym GSM (Global System for Mobile Communications). Moduł EV-DO (Evolution Data Optimized) zapewnia dostęp do sieci opartych na standardzie telekomunikacyjnym CDMA (Code Division Multiple Access). Aktywacja usługi szerokopasmowej może wymagać podania numeru seryjnego mobilnego modemu szerokopasmowego HP. Jest on umieszczony na etykiecie wewnątrz wnęki baterii komputera. Niektóry operatorzy wymagają korzystania z kart SIM. Karta SIM zawiera podstawowe informacje o użytkowniku, takie jak PIN (osobisty numer identyfikacyjny), a także informacje o sieci. Niektóre komputery korzystają z kart SIM instalowanych we wnęce baterii. Jeżeli karta SIM nie została zainstalowana w komputerze, być może została dołączona w pakiecie z informacją dołączoną do mobilnego modemu szerokopasmowego HP lub komputera. Kartę SIM może także dostarczyć oddzielnie operator sieci komórkowej. Aby uzyskać informacje o wkładaniu i wyjmowaniu karty SIM, zobacz sekcje Wkładanie karty SIM i Wyjmowanie karty SIM w tym rozdziale. Informacje na temat modułu mobilnego modemu szerokopasmowego i sposobu aktywacji usługi u wybranego operatora sieci mobilnej znajdują się w informacjach o szerokopasmowej sieci bezprzewodowej dołączonych do komputera. Dodatkowe informacje znajdują się na stronie firmy HP pod adresem (dotyczy tylko USA). Wkładanie karty SIM OSTROŻNIE: Przy wkładaniu karty SIM ustaw ją naciętym narożnikiem tak, jak na rysunku. Jeżeli karta zostanie włożona tyłem lub do góry nogami, bateria może nie zatrzasnąć się prawidłowo i może uszkodzić kartę SIM oraz złącze karty SIM. Aby zapobiec uszkodzeniu złączy, nie używaj zbyt dużej siły w trakcie wkładania karty SIM. Aby włożyć kartę SIM: 1. Wyłącz komputer. W przypadku wątpliwości, czy komputer jest wyłączony, czy też znajduje się w stanie hibernacji, należy go włączyć, przesuwając włącznik. Następnie należy wyłączyć komputer za pomocą odpowiedniej funkcji systemu operacyjnego. 2. Zamknij wyświetlacz. Korzystanie z mobilnego modemu szerokopasmowego HP (tylko w wybranych modelach) 37

46 3. Odłącz wszystkie urządzenia zewnętrzne podłączone do komputera. 4. Odłącz kabel zasilający z gniazda sieci elektrycznej. 5. Umieść komputer na płaskiej powierzchni spodnią stroną do góry, z wnęką na baterię skierowaną do siebie. 6. Wyjmij baterię. UWAGA: Więcej informacji można znaleźć w sekcji "Wkładanie i wyjmowanie baterii" wcześniej w tej instrukcji. 7. Włóż kartę SIM do gniazda SIM i delikatnie dopchnij, aż zostanie prawidłowo osadzona. 8. Wymień baterię. UWAGA: Mobilny modem szerokopasmowy HP pozostanie wyłączony jeśli bateria nie zostanie ponownie zamontowana. 9. Obróć komputer prawą stroną do góry, a następnie podłącz zewnętrzne zasilanie i urządzenia zewnętrzne. 10. Włącz komputer. Wyjmowanie karty SIM Aby wyjąć kartę SIM: 1. Wyłącz komputer. W przypadku wątpliwości, czy komputer jest wyłączony, czy też znajduje się w stanie hibernacji, należy go włączyć, przesuwając włącznik. Następnie należy wyłączyć komputer za pomocą odpowiedniej funkcji systemu operacyjnego. 2. Zamknij wyświetlacz. 3. Odłącz wszystkie urządzenia zewnętrzne podłączone do komputera. 4. Odłącz kabel zasilający z gniazda sieci elektrycznej. 5. Umieść komputer na płaskiej powierzchni spodnią stroną do góry, z wnęką na baterię skierowaną do siebie. 38 Rozdział 4 Internet

47 6. Wyjmij baterię. 7. Dociśnij kartę SIM, a następnie wyjmij ją z gniazda. 8. Załóż ponownie baterię. UWAGA: Więcej informacji można znaleźć w sekcji "Wkładanie i wyjmowanie baterii" wcześniej w tej instrukcji. 9. Obróć komputer prawą stroną do góry, a następnie podłącz zewnętrzne zasilanie i urządzenia zewnętrzne. 10. Włącz komputer. Korzystanie z mobilnego modemu szerokopasmowego HP (tylko w wybranych modelach) 39

48 Korzystanie z GPS (tylko w wybranych modelach) Komputer może być wyposażony w odbiornik GPS (Global Positioning System). Satelity systemu GPS dostarczają informacji o położeniu, prędkości i kierunku poruszania się do urządzeń wyposażonych w GPS. Więcej informacji na ten temat znajduje się w pomocy programu HP Connection Manager lub HP Wireless Assistant. 40 Rozdział 4 Internet

49 Korzystanie z oprogramowania HP Navigator (tylko w wybranych modelach) Oprogramowanie HP Navigator korzysta z modułu GPS (tylko wybrane modele) komputera do wyświetlenia mapy okolicy, w której się znajduje lub innego wskazanego adresu. Można obejrzeć mapę okolic wskazanego adresu, poszukać restauracji, sklepu lub innej firmy w okolicy, wyświetlić instrukcję dojazdu i odsłuchać komunikatów prowadzących do celu. Aby uzyskać dostęp do HP Navigator: 1. Wybierz Start > Wszystkie programy > HP > HP Navigator. 2. W celu wyszukania firmy danego rodzaju, kliknij Go To (Idź do) i kliknij ikonę rodzaju działalności, której poszukujesz. lub W celu obejrzenia wybranej okolicy lub uzyskania trasy dojazdu, kliknij Map (Mapa), wprowadź adres, po czym postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie. UWAGA: Navigator. Dodatkowe informacje na temat HP Navigator znajdują się w pomocy oprogramowania HP Korzystanie z oprogramowania HP Navigator (tylko w wybranych modelach) 41

50 Korzystanie z bezprzewodowych urządzeń Bluetooth (tylko w wybranych modelach) Urządzenie Bluetooth zapewnia bezprzewodową komunikację o małym zasięgu zastępującą fizyczne połączenie kablowe tradycyjnie łączące następujące urządzenia: Komputery (biurkowe, przenośne, PDA) telefony (komórkowe, Smartphone) Urządzenia przetwarzania obrazu (drukarka, aparat) Urządzenia audio (słuchawki, głośniki) Urządzenia Bluetooth umożliwiają połączenie typu peer-to-peer, dzięki czemu można skonfigurować sieć prywatną (PAN) łączącą urządzenia Bluetooth. Szczegółowe informacje na temat konfiguracji i korzystania z urządzeń Bluetooth można znaleźć w pomocy do oprogramowania Bluetooth. 42 Rozdział 4 Internet

51 Bluetooth i udostępnianie połączenia internetowego HP nie zaleca konfigurowania komputera z interfejsem Bluetooth jako głównego i korzystanie z niego jako bramki dostępowej do Internetu dla innych komputerów. Jeżeli kilka komputerów jest połączonych przez Bluetooth i w jednym z nich włączone zostanie udostępnianie połączenia internetowego, pozostałe komputery mogą nie mieć dostępu do Internetu za pośrednictwem sieci Bluetooth. Głównym przeznaczeniem Bluetooth jest synchronizacja informacji przesyłanych pomiędzy komputerami i urządzeniami bezprzewodowymi, np. telefonami komórkowymi, drukarkami, aparatami i komputerami kieszonkowymi. Brak możliwości utrzymania stałego połączenia dwóch i więcej komputerów w celu udostępniania połączenia z Internetem jest ograniczeniem Bluetooth i systemu operacyjnego Windows. Bluetooth i udostępnianie połączenia internetowego 43

52 5 Multimedia Funkcje multimedialne Komputer posiada funkcje multimedialne pozwalające na słuchanie muzyki, oglądanie filmów i przeglądać obrazy. W komputerze mogą znajdować się następujące elementy multimedialne: Zintegrowane głośniki do słuchania muzyki Zintegrowana kamera umożliwiająca nagrywanie wideo i wykonywanie zdjęć Zainstalowane oprogramowanie multimedialne pozwalające na odtwarzanie i zarządzanie muzyką, filmami i obrazami Poniższa część wyjaśnia, w jaki sposób rozpoznać i korzystać z elementów multimedialnych znajdujących się w komputerze. Położenie elementów multimedialnych Na poniższej ilustracji oraz w tabeli przedstawiono funkcje multimedialne komputera. 44 Rozdział 5 Multimedia

53 Element Opis (1) Wskaźnik kamery internetowej Świeci: Kamera pracuje. (2) Kamera Umożliwia nagrywanie filmów wideo i robienie zdjęć. UWAGA: Do nagrywania filmów konieczna jest instalacja dodatkowego oprogramowania do obsługi kamery internetowej. (3) Mikrofon wewnętrzny Umożliwia nagrywanie dźwięku. (4) Głośniki (2) Umożliwiają odtwarzanie dźwięku. (5) Klawisz funkcyjny wyciszenia dźwięku (f11) Wycisza i przywraca dźwięk głośników. (6) Klawisz funkcyjny zwiększania głośności (f10) (7) Klawisz funkcyjny zmniejszania głośności (f9) (8) Gniazdo wyjściowe (słuchawkowe) i wejściowe (mikrofon) audio Zwiększa głośność dźwięku głośnika. Zmniejsza głośność dźwięku głośnika. Odtwarza dźwięk po podłączeniu do opcjonalnych, zasilanych oddzielnie głośników, słuchawek, zestawu słuchawkowego lub dźwięku z telewizji. Umożliwia także podłączenie opcjonalnego zestawu słuchawek z mikrofonem. Funkcje multimedialne 45

54 Element Opis OSTRZEŻENIE! Ze względu na ryzyko uszkodzenia słuchu, przed założeniem słuchawek nausznych, dousznych lub zestawu słuchawek z mikrofonem należy odpowiednio dostosować poziom głośności. Dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa znajdują się w rozdziale Uwagi dotyczące przepisów, bezpieczeństwa i środowiska. UWAGA: Gdy do gniazda słuchawek jest podłączone urządzenie, głośniki są wyłączone. Urządzenie dźwiękowe musi korzystać ze złącza 4- stykowego. Regulowanie głośności Poniżej wymieniono klawisze funkcyjne regulacji głośności: W celu zmniejszenia głośności, naciśnij klawisz funkcyjny zmniejszania głośności (f9) (1). W celu zwiększenia głośności, naciśnij klawisz funkcyjny zwiększenia głośności (f10) (2). W celu wyciszenia dźwięku lub jego przywrócenia, naciśnij klawisz funkcyjny wyciszenia dźwięku f11 (3). Regulacja głośności w systemie Windows : a. Kliknij ikonę Głośność w obszarze powiadomień z prawej strony paska zadań. b. Zwiększ lub zmniejsz głośność, przesuwając suwak odpowiednio w górę lub w dół. Zaznacz pole wyboru Wycisz, aby wyciszyć dźwięk. lub a. Kliknij dwukrotnie ikonę Głośność w obszarze powiadomień. b. W kolumnie Głośniki można zwiększyć lub zmniejszyć wartość ustawienia, przesuwając suwak do góry lub do dołu. Można także dopasować balans lub wyciszyć dźwięk. 46 Rozdział 5 Multimedia

55 Jeżeli ikona Głośność nie jest wyświetlana w obszarze powiadomień, należy wykonać poniższe czynności, aby ją dodać: a. Wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Dźwięki, mowa i urządzenia audio > Dźwięki i urządzenia audio > Głośność. b. Zaznacz pole wyboru Umieść ikonę głośności na pasku zadań. c. Kliknij przycisk Zastosuj. Okno regulacji głośności w aplikacji: Głośność można także regulować z poziomu niektórych aplikacji. Funkcje multimedialne 47

56 Korzystanie z klawiszy funkcyjnych aktywności nośnika Klawisze funkcyjne aktywności nośnika można wykorzystać do sterowania odtwarzaniem muzycznego dysku CD, DVD lub BD znajdującego się w zewnętrznym napędzie optycznym (do zakupienia osobno). UWAGA: Zewnętrzny napęd optyczny musi być podłączony do portu USB w komputerze, a nie portu USB w innym urządzeniu zewnętrznym, takim jak koncentrator. Gdy dysk audio CD, DVD lub BD nie jest odtwarzany, naciśnij klawisz funkcyjny otwórz/zatrzymaj (f6) (2) w celu odtworzenia dysku. Gdy dysk audio CD, DVD lub BD jest odtwarzany, naciśnij następujące klawisze: Aby odtworzyć poprzedni utwór na dysku audio CD lub poprzedni rozdział na dysku DVD lub BD, naciśnij klawisz funkcyjny poprzedniej ścieżki (f5) (1). Aby wstrzymać lub wznowić odtwarzanie dysku, naciśnij klawisz funkcyjny odtwórz/zatrzymaj (f6) (2). Aby zatrzymać odtwarzanie dysku, naciśnij klawisz funkcyjny stop (f7) (3). Aby odtworzyć następny utwór na dysku audio CD lub następny rozdział na dysku DVD lub BD, naciśnij klawisz funkcyjny następnej ścieżki (f8) (4). Oprogramowanie multimedialne Komputer posiada zainstalowane fabrycznie oprogramowanie multimedialne. W zależności od konfiguracji sprzętowej i oprogramowania dołączonego do komputera obsługiwane mogą być następujące zadania w zakresie multimediów: Odtwarzanie zawartości cyfrowej, w tym dysków CD audio i wideo, dysków DVD audio i wideo oraz radia internetowego Tworzenie i kopiowanie dysków CD z danymi Tworzenie, edytowanie i nagrywanie dysków CD audio Tworzenie, edytowanie i nagrywanie filmów na dyski DVD/CD 48 Rozdział 5 Multimedia

57 Korzystanie z innego zainstalowanego oprogramowania multimedialnego Odnajdywanie innego zainstalowanego oprogramowania multimedialnego: Wybierz Start > Wszystkie programy, a następnie otwórz program multimedialny, którego chcesz użyć. Na przykład, aby użyć programu Windows Media Player, kliknij Windows Media Player. UWAGA: Niektóre programy mogą znajdować się w podfolderach. Instalowanie oprogramowania multimedialnego z Internetu W celu zainstalowania oprogramowania multimedialnego z Internetu, przejdź na stronę producenta i postępuj zgodnie z instrukcjami. UWAGA: Oprogramowanie pobrane z Internetu może zawierać wirusy. Więcej informacji znajdziesz w rozdziale Zabezpieczenia. Oprogramowanie multimedialne 49

58 Audio Komputer umożliwia wykonywanie szeregu czynności związanych z dźwiękiem: Odtwarzanie muzyki przez głośniki komputera i/lub podłączone głośniki zewnętrzne. Nagrywanie dźwięku za pomocą wewnętrznego mikrofonu lub podłączonego mikrofonu zewnętrznego ze słuchawkami. Pobieranie muzyki z Internetu. Tworzenie prezentacji multimedialnych z użyciem dźwięku i obrazów. Przesyłanie dźwięku i obrazów za pomocą komunikatorów internetowych. Podłączanie zewnętrznych urządzeń audio OSTRZEŻENIE! Ze względu na ryzyko uszkodzenia słuchu, przed założeniem słuchawek nausznych, dousznych lub zestawu słuchawek z mikrofonem należy odpowiednio dostosować poziom głośności. Dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa można znaleźć w podręczniku Uregulowania prawne, przepisy bezpieczeństwa i wymagania środowiskowe. W celu podłączenia urządzeń zewnętrznych, takich jak głośniki zewnętrzne, słuchawki czy zestawu z mikrofonem, skorzystaj z informacji dostarczonych wraz z urządzeniem. W celu uzyskania najlepszych rezultatów zapamiętaj poniższe wskazówki: Kabel urządzenia dźwiękowego musi korzystać ze złącza 4-stykowego, które obsługuje jednocześnie wejście (słuchawki) i wyjście dźwiękowe (słuchawki). Upewnij się, że kabel zewnętrznego urządzenia jest dokładnie podłączony do odpowiedniego gniazda komputera. Upewnij się, że zostały zainstalowane sterowniku urządzenia zewnętrznego. UWAGA: Sterownik to wymagany program działający niczym tłumacz pomiędzy urządzeniem a programami korzystającymi z urządzenia. Sprawdzanie funkcji audio Aby sprawdzić dźwięki systemowe w komputerze wykonaj następujące kroki: 1. Wybierz Start > Panel sterowania > Dźwięk, mowa i urządzenia audio > Dźwięki i urządzenia audio. 2. Gdy otworzy się okno właściwości Dźwięków i urządzeń audio, kliknij kartę Dźwięki. Pod opcją Zdarzenia programu wybierz dowolne zdarzenie takie jak sygnał lub alarm, a następnie kliknij przycisk strzałki, aby przetestować dźwięk. Przez głośniki lub podłączone słuchawki powinno być słychać dźwięk. Aby sprawdzić funkcje nagrywania w komputerze wykonaj następujące kroki: 1. Wybierz Start > Wszystkie programy > Akcesoria > Rozrywka > Rejestrator dźwięku. 2. Kliknij przycisk nagrywania, a następnie mów do mikrofonu. Zapisz plik na pulpicie. 3. Otwórz program multimedialny, aby odtworzyć dźwięk. 50 Rozdział 5 Multimedia

59 UWAGA: By osiągnąć najlepszą jakość nagrania mów bezpośrednio do mikrofonu i nagrywaj dźwięk w miejscu wolnym od szumów w tle. Aby potwierdzić lub zmienić ustawienia audio w komputerze, kliknij prawym przyciskiem ikonę Głośności na pasku zadań, lub wybierz Start > Panel sterowania > Dźwięki, mowa i urządzenia audio > Dźwięki i urządzenia audio. Audio 51

60 Wideo Komputer umożliwia korzystanie z wielu funkcji wideo: Oglądanie filmów Granie w gry przez Internet Edycja obrazów i wideo do tworzenia prezentacji Podłączanie zewnętrznych urządzeń wideo Podłączenie monitora zewnętrznego lub projektora Przewód VGA (do zakupienia oddzielnie) umożliwia podłączenie zewnętrznego urządzenia wyświetlającego, takiego jak monitor lub projektor. Podłączanie zewnętrznego monitora lub projektora: 1. Podłącz opcjonalny przewód VGAdo portu monitora zewnętrznego komputera. 2. Do drugiego końca przewodu podłącz monitor zewnętrzny lub projektor. UWAGA: Jeżeli po prawidłowym podłączeniu zewnętrznego monitora lub projektora nie jest wyświetlany na nim obraz, przenieś obraz na urządzenie, naciskając klawisz funkcyjny f4. Naciskanie klawisza f4 powoduje cykliczne przełączanie obrazu ekranu pomiędzy wyświetlaczem komputera, a zewnętrznym wyświetlaczem. 52 Rozdział 5 Multimedia

61 Kamera Komputer wyposażony jest w zintegrowaną kamerę internetową umieszczoną w górnej części wyświetlacza. Kamera internetowa jest urządzeniem wejściowym pozwalającym na nagrywanie wideo i wykonywanie zdjęć. UWAGA: Do nagrywania filmów konieczna jest instalacja dodatkowego oprogramowania do obsługi kamery internetowej. Aby uzyskać dostęp do kamery internetowej: 1. Wybierz Start > Mój komputer i dwukrotnie kliknij ikonę kamery. 2. Kliknij Zrób zdjęcie, aby wykonać zdjęcie. UWAGA: Zdjęcie zostanie automatycznie zapisane w folderze Moje dokumenty. Kamera 53

62 6 Bezpieczeństwo Ochrona komputera Standardowe funkcje zabezpieczeń dostępne w systemie operacyjnym Windows oraz narzędziu Setup działającym poza środowiskiem systemu Windows umożliwiają ochronę ustawień osobistych oraz danych przed różnorodnymi zagrożeniami. Postępuj zgodnie z procedurami przedstawionymi w tym rozdziale, aby skorzystać z następujących funkcji: Hasła Oprogramowanie zapory Oprogramowanie antywirusowe (Norton Internet Security) Krytyczne aktualizacje zabezpieczeń UWAGA: Rozwiązania zabezpieczające działają odstraszająco, jednak mogą nie być w stanie zapobiec atakom programowym i nieprawidłowemu użyciu lub kradzieży komputera. UWAGA: Przed wysłaniem komputera do naprawy wyłącz wszystkie hasła. Ryzyko Funkcja zabezpieczająca Korzystanie z komputera przez osoby nieupoważnione Hasło w trakcie uruchamiania Nieautoryzowany dostęp do danych Oprogramowanie zapory Aktualizacje systemu Windows Nieautoryzowany dostęp do ustawień narzędzia Setup, ustawień BIOS oraz innych informacji identyfikacyjnych systemu Aktualne lub przyszłe zagrożenia dla komputera Nieautoryzowany dostęp do konta użytkownika systemu Windows Hasło administratora Krytyczne aktualizacje zabezpieczeń firmy Microsoft Hasło użytkownika Korzystanie z haseł Hasło to grupa znaków wybrana do zabezpieczenia danych komputerowych. Można ustawić kilka typów haseł, w zależności od wybranego sposobu kontroli dostępu do danych. Hasła można ustawić w systemie Windows lub niezależnym narzędziu Setup preinstalowanym na komputerze. 54 Rozdział 6 Bezpieczeństwo

63 OSTROŻNIE: Aby zapobiec utracie dostępu do komputera, należy zapisać wszystkie ustawiane hasła. Ponieważ większość haseł nie jest wyświetlana podczas ich ustawiania, zmiany lub usuwania, konieczne jest natychmiastowe zapisanie każdego hasła i przechowywanie go w bezpiecznym miejscu. Tego samego hasła można używać zarówno w przypadku funkcji narzędzia Setup, jak i funkcji zabezpieczeń systemu Windows. To samo hasło może być również używane w przypadku kilku funkcji narzędzia Setup. Podczas ustawiania hasła narzędzia Setup pamiętaj o następujących wskazówkach: Hasło może być dowolną i nieprzekraczającą 8 znaków kombinacją liter oraz cyfr; nie jest w nim uwzględniana wielkość liter. Hasła ustawione w narzędziu Setup musi zostać wprowadzone na jego żądanie. Hasło ustawione w systemie Windows musi zostać wprowadzone po wyświetleniu monitu przez system Windows. Skorzystaj z poniższych wskazówek dotyczących tworzenia i zapisywania haseł: Podczas tworzenia haseł należy stosować się do wymagań określonych przez program. Hasła należy zapisać i przechowywać w bezpiecznym miejscu z dala od komputera. Haseł nie należy zapisywać w pliku na komputerze. Nie należy używać swojego imienia, nazwiska ani innych informacji osobistych, które mogą zostać łatwo odkryte przez osobę z zewnątrz. Poniższa lista tematów zawiera hasła używane w systemie Windows oraz w narzędziu Setup oraz opis ich funkcji. Dodatkowe informacje o ustawianiu haseł systemu Windows, takich jak hasła wygaszacza ekranu, można uzyskać wybierając kolejno Start > Pomoc i obsługa techniczna. Hasła ustawione w systemie Windows Hasło Hasło administratora Funkcja Blokuje dostęp do zawartości komputera dostępnej dla administratora. UWAGA: Hasła tego nie można użyć do uzyskania dostępu do zawartości narzędzia Setup. Hasło użytkownika Blokuje dostęp do konta użytkownika systemu Windows. Zabezpiecza również dostęp do zawartości komputera i musi zostać wprowadzone po wyjściu ze stanu wstrzymania lub hibernacji. Ustawianie haseł w narzędziu Setup Hasło Funkcja Hasło administratora* Blokuje dostęp do narzędzia Setup. Po ustawieniu tego hasła jego podawanie jest wymagane przy każdym uruchomieniu narzędzia Setup. OSTROŻNIE: W przypadku zapomnienia hasła administratora dostęp do narzędzia Setup nie będzie możliwy. Korzystanie z haseł 55

64 Hasło Funkcja Hasło uruchomieniowe* Blokuje dostęp do zawartości komputera. Po ustawieniu tego hasła jego wprowadzanie jest konieczne przy każdym włączeniu, ponownym uruchomieniu komputera lub jego wznowienia ze stanu hibernacji. OSTROŻNIE: W przypadku zapomnienia hasła uruchomieniowego nie jest możliwe włączenie komputera, jego ponowne uruchomienie oraz powrót z hibernacji. *Szczegółowe informacje na temat każdego z tych haseł można znaleźć w następujących tematach. Hasło administratora Hasło administratora chroni ustawienia konfiguracyjne i informacje identyfikacyjne systemu zwarte w narzędziu Setup. Po ustawieniu tego hasła jego podawanie jest wymagane przy każdym uruchomieniu narzędzia Setup. Hasło administratora nie jest powiązane z hasłem administratora systemu Windows, nie jest także wyświetlane podczas wpisywania, zmiany i usuwania. Należy upewnić się, że hasło zostało zapisane i że jest przechowywane w bezpiecznym miejscu. Zarządzanie hasłem administratora Wykonaj poniższe kroki by ustawić, zmienić lub usunąć to hasło: 1. Otwórz narzędzie Setup, włączając lub uruchamiając ponownie komputer, a następnie naciskając klawisz f10 w trakcie wyświetlania w lewym dolnym rogu ekranu komunikatu F10 = BIOS Setup Options. 2. Użyj klawiszy strzałek, by wybrać Security (Zabezpieczenia) > Set Administrator Password (Hasło administratora), a następnie naciśnij enter. Aby ustawić hasło administratora, wprowadź nowe hasło w polach Enter New Password (Wprowadź nowe hasło) i Confirm New Password (Potwierdź nowe hasło), a następnie naciśnij klawisz enter. Aby zmienić hasło administratora, wprowadź aktualne hasło w polu Enter Current Password (Wprowadź aktualne hasło), wprowadź nowe hasło w polach Enter New Password (Wprowadź nowe hasło) i Confirm New Password (Potwierdź nowe hasło), a następnie naciśnij klawisz enter. Aby usunąć hasło administratora, wprowadź aktualne hasło w polu Enter Password (Wprowadź hasło), a następnie naciśnij klawisz enter 4 razy. 3. Aby zapisać ustawienia i opuścić narzędzie Setup, za pomocą klawiszy ze strzałkami wybierz kolejno Exit (Zamknij) > Exit Saving Changes (Zamknij zapisując zmiany). Zmiany staną się aktywne po ponownym uruchomieniu komputera. Wprowadzanie hasła administratora Po wyświetleniu na ekranie monitu Enter Password (Wprowadź hasło) należy wpisać hasło i nacisnąć klawisz enter. Po trzech nieudanych próbach wprowadzenia hasła administratora podjęcie kolejnej próby jest możliwe dopiero po ponownym uruchomieniu komputera. 56 Rozdział 6 Bezpieczeństwo

65 Hasło w trakcie uruchamiania Hasło uruchomieniowe uniemożliwia nieautoryzowane korzystanie z komputera. Po ustawieniu tego hasła jego wprowadzanie jest konieczne przy każdym włączeniu, ponownym uruchomieniu komputera lub jego wznowienia ze stanu hibernacji. Hasło uruchomieniowe nie jest wyświetlane w trakcie jego ustawiania, wprowadzania, zmiany lub usuwania. Zarządzanie hasłem uruchomieniowym Wykonaj poniższe kroki by ustawić, zmienić lub usunąć to hasło: 1. Otwórz narzędzie Setup, włączając lub uruchamiając ponownie komputer, a następnie naciskając klawisz f10 w trakcie wyświetlania w lewym dolnym rogu ekranu komunikatu F10 = BIOS Setup Options. 2. Użyj klawiszy strzałek, by wybrać Security (Zabezpieczenia) > Set Power-On Password (Ustaw hasło włączania), a następnie naciśnij enter. Aby ustawić hasło uruchomieniowe, wprowadź nowe hasło w polach Enter New Password (Wprowadź nowe hasło) i Confirm New Password (Potwierdź nowe hasło), a następnie naciśnij klawisz enter. Aby zmienić hasło uruchomieniowe, wprowadź aktualne hasło w polu Enter Current Password (Wprowadź aktualne hasło), wprowadź nowe hasło w polach Enter New Password (Wprowadź nowe hasło) i Confirm New Password (Potwierdź nowe hasło), a następnie naciśnij klawisz enter. Aby usunąć hasło uruchomieniowe, wprowadź aktualne hasło w polu Enter Current Password (Wprowadź aktualne hasło), a następnie naciśnij klawisz enter 4 razy. 3. Aby zapisać ustawienia i opuścić narzędzie Setup, za pomocą klawiszy ze strzałkami wybierz kolejno Exit (Zamknij) > Exit Saving Changes (Zamknij zapisując zmiany). Zmiany staną się aktywne po ponownym uruchomieniu komputera. Wprowadzanie hasła uruchomieniowego Po wyświetleniu na ekranie monitu Enter Password (Wprowadź hasło) należy wpisać hasło i nacisnąć klawisz enter. Po trzech nieudanych próbach wprowadzenia hasła podjęcie kolejnej próby jest możliwe dopiero po ponownym uruchomieniu komputera. Korzystanie z haseł 57

66 Korzystanie z oprogramowania antywirusowego W przypadku korzystania z komputera do przesyłania poczty elektronicznej oraz korzystania z sieci Internet komputer jest narażony na wirusy, które mogą unieruchomić system operacyjny, aplikacje lub narzędzia albo spowodować ich nieprawidłowe funkcjonowanie. Oprogramowanie antywirusowe może wykryć większość wirusów, usunąć je i w większości przypadków naprawić powodowane przez nie uszkodzenia. By zapewnić ciągłą ochronę przed nowo odkrytymi wirusami, oprogramowanie antywirusowe musi być aktualizowane. Program antywirusowy Norton Internet Security jest preinstalowany na komputerze. Ta wersja Norton Internet Security zawiera 60 dni bezpłatnych aktualizacji. Jest zalecane by w celu ochrony komputera przed nowymi wirusami zakupić rozszerzoną usługę aktualizacji po 60 dniach. Instrukcje dotyczące wykorzystania i aktualizacji programu Norton Internet Security oraz zakupu przedłużonej licencji znajdują się w programie. Aby uzyskać dostęp do programu Norton Internet Security lub uzyskać dodatkowe informacje na jego temat, wybierz Start > Wszystkie programy > Norton Internet Security. UWAGA: W celu jeszcze lepszej ochrony komputera, HP zaleca stałą aktualizację oprogramowania antywirusowego. UWAGA: Aby uzyskać więcej informacji o wirusach komputerowych, wpisz słowo wirusy w polu Wyszukaj w oknie Pomocy i obsługi technicznej. 58 Rozdział 6 Bezpieczeństwo

67 Korzystanie z oprogramowania zapory Jeżeli komputer jest używany do wysyłania i odbierania poczty oraz uzyskiwania dostępu do sieci lokalnej i Internetu, nieupoważnione osoby mogą uzyskać dostęp do komputera, plików użytkownika oraz informacji o użytkowniku. W celu ochrony prywatności użytkownika komputera zalecane jest korzystanie z oprogramowania zapory, które jest preinstalowane na komputerze. Funkcje zapory obejmują rejestrowanie, raportowanie aktywności sieciowej i automatyczne monitorowanie całego ruchu przychodzącego i wychodzącego. W celu uzyskania dodatkowych informacji należy zapoznać się z instrukcją obsługi zapory lub skontaktować się z jej producentem. UWAGA: W pewnych warunkach zapora może blokować dostęp do gier internetowych, zakłócać udostępnianie plików i drukarek w sieci lub blokować autoryzowane załączniki do wiadomości . Aby tymczasowo rozwiązać ten problem, można wyłączyć zaporę na czas wykonywania zadania, a następnie włączyć ją ponownie. Aby całkowicie rozwiązać ten problem, można zmienić konfigurację zapory. Korzystanie z oprogramowania zapory 59

68 Instalacja aktualizacji krytycznych OSTROŻNIE: Firma Microsoft przesyła powiadomienia o krytycznych aktualizacjach. Aby zabezpieczyć komputer przed próbami naruszenia zabezpieczeń i wirusami komputerowymi, należy instalować aktualizacje krytyczne firmy Microsoft natychmiast po otrzymaniu powiadomienia. Aktualizacje systemu operacyjnego lub innego oprogramowania mogły zostać udostępnione już po dostarczeniu komputera. Aby upewnić się, że wszystkie dostępne aktualizacje zostały zainstalowane na komputerze, należy przestrzegać następujących wskazówek: Uruchom Windows Update jak najszybciej po zainstalowaniu komputera. Użyj odnośnika znajdującego się w Start > Wszystkie programy > Windows Update. Uruchamiaj regularnie Windows Update, np. raz na miesiąc. Aktualizacje systemu Windows i innych programów Microsoft można, w miarę udostępniania, pobierać ze strony internetowej firmy Microsoft oraz korzystając z łącza aktualizacji w oknie Pomocy i obsługi technicznej. 60 Rozdział 6 Bezpieczeństwo

69 7 Karty cyfrowe Opcjonalne karty cyfrowe to bezpieczny sposób przechowywania i udostępniania danych. Karty te są często używane w aparatach obsługujących multimedia cyfrowe oraz urządzeniach PDA i w innych urządzeniach. Gniazdo nośników cyfrowych obsługuje następujące karty: Memory Stick (MS) MS/Pro MultiMediaCard (MMC) Karta pamięci Secure Digital High Capacity (SDHC) (standardowa i powiększona) xd-picture card Wkładanie karty cyfrowej OSTROŻNIE: Aby uniknąć uszkodzenia karty cyfrowej lub komputera, do gniazda nośników cyfrowych nie należy wkładać żadnych adapterów. OSTROŻNIE: Aby uniknąć uszkodzenia złączy karty cyfrowej, podczas wkładania karty cyfrowej nie należy używać zbyt dużej siły. 1. Trzymając kartę cyfrową etykietą do góry, skieruj ją złączem w stronę komputera. Wkładanie karty cyfrowej 61

70 2. Włóż kartę do gniazda nośników cyfrowych tak, aby została ona mocno osadzona. Po wykryciu urządzenia system zasygnalizuje dźwiękiem jej wykrycie. Może również zostać wyświetlone menu z dostępnymi opcjami. Zatrzymywanie i wyjmowanie karty cyfrowej OSTROŻNIE: Aby zapobiec utracie danych lub sytuacji, w której system przestanie odpowiadać, przed wyjęciem karty cyfrowej z gniazda należy ją zatrzymać. 1. Zapisz informacje i zamknij wszystkie programy związane z kartą cyfrową. UWAGA: Aby zatrzymać transfer danych, kliknij przycisk Anuluj w oknie Kopiowanie w systemie operacyjnym. 2. Zatrzymaj kartę cyfrową: a. Kliknij dwukrotnie ikonę Bezpieczne usuwanie sprzętu w obszarze powiadomień z prawej strony paska zadań. UWAGA: Aby ikona Bezpieczne usuwanie sprzętu została wyświetlona, należy kliknąć przycisk Pokaż ukryte ikony (< lub <<) w obszarze powiadomień. b. Kliknij nazwę karty cyfrowej na liście. c. Kliknij polecenie Zatrzymaj, a następnie kliknij przycisk OK. 3. Naciśnij kartę cyfrową (1), a następnie wyjmij ją z gniazda (2). 62 Rozdział 7 Karty cyfrowe

71 8 Urządzenia USB Korzystanie z urządzenia USB Uniwersalna magistrala szeregowa (USB) jest interfejsem sprzętowym umożliwiającym podłączanie opcjonalnych urządzeń zewnętrznych USB, takich jak klawiatura, mysz, napęd, drukarka, skaner lub koncentrator. Urządzenia mogą być podłączone do systemu. Do prawidłowego działania niektórych urządzeń USB konieczne może być zainstalowanie dodatkowego oprogramowania. Zwykle jest ono dostarczane wraz z urządzeniem. Więcej informacji o oprogramowaniu dla danego urządzenia można znaleźć w instrukcjach producenta. Komputer posiada 3 porty USB, obsługujące urządzenia w standardzie USB 1.0, USB 1.1 i USB 2.0. Opcjonalny koncentrator USB zapewnia dodatkowe porty USB, których można używać z komputerem. Podłączanie urządzenia USB OSTROŻNIE: Aby zapobiec uszkodzeniu złącza USB, przy podłączaniu urządzenia USB nie należy używać zbyt dużej siły. Aby podłączyć urządzenie USB, należy podłączyć kabel USB urządzenia do portu USB. Po wykryciu urządzenia zostanie wyemitowany dźwięk. UWAGA: Przy podłączeniu urządzenia USB w obszarze powiadomień zostanie wyświetlony komunikat informujący, że urządzenie zostało rozpoznane przez system. Korzystanie z urządzenia USB 63

72 Zatrzymywanie i wyjmowanie urządzenia USB OSTROŻNIE: Aby zapobiec utracie danych lub sytuacji, w której system przestanie odpowiadać, przed odłączeniem urządzenia USB należy je zatrzymać. OSTROŻNIE: Aby uniknąć uszkodzenia złącza USB, przy wyjmowaniu urządzenia USB nie należy wyrywać kabla ze złącza. Aby zatrzymać i wyjąć urządzenie USB: 1. Kliknij dwukrotnie ikonę Bezpieczne usuwanie sprzętu w obszarze powiadomień z prawej strony paska zadań. UWAGA: Aby ikona Bezpieczne usuwanie sprzętu została wyświetlona, należy kliknąć przycisk Pokaż ukryte ikony (< lub <<) w obszarze powiadomień. 2. Kliknij nazwę urządzenia na liście. UWAGA: Jeśli urządzenie USB nie jest wymienione na liście, nie trzeba go zatrzymywać przed odłączeniem. 3. Kliknij polecenie Zatrzymaj, a następnie kliknij przycisk OK. 4. Wyjmij urządzenie. 64 Rozdział 8 Urządzenia USB

73 9 Urządzenia wskazujące i klawiatura Ustawianie właściwości urządzenia wskazującego Za pomocą właściwości myszy w systemie Windows można zmieniać ustawienia urządzeń wskazujących, takie jak konfiguracja przycisków, szybkość kliknięcia i opcje wskaźnika. Aby uzyskać dostęp do Właściwości myszy, wybierz kolejno Start > Panel sterowania > Drukarki i inny sprzet > Mysz. Korzystanie z urządzeń wskazujących Korzystanie z płytki dotykowej TouchPad Aby przesunąć wskaźnik, należy przesunąć palcem po powierzchni płytki dotykowej w wybranym kierunku. Używaj przycisków tabliczki dotykowej TouchPad tak samo jak odpowiadających im przycisków w zewnętrznej myszy. By przewijać w górę i w dół za pomocą strefy przewijania w pionie, przesuń palec w górę lub w dół po liniach. UWAGA: Dodatkowe informacje na temat elementów płytki dotykowej TouchPad znajdują się w sekcji Płytka dotykowa TouchPad wcześniej w tej instrukcji. Korzystanie z gestów płytki dotykowej Płytka dotykowa TouchPad obsługuje różne gesty TouchPad. W celu aktywacji gestów TouchPad, umieść dwa palce na płytce dotykowej TouchPad, zgodnie z opisem w poniższych sekcjach. Gesty TouchPad opisane w tej sekcji są fabrycznie włączone. Wyłączanie i włączanie gestów: 1. Kliknij dwukrotnie ikonę Synaptics w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań, a następnie kliknij kartę Ustawienia urządzenia. 2. Wybierz urządzenie i kliknij Ustawienia. 3. Zaznacz pole wyboru, by wyłączyć lub włączyć gest TouchPad. 4. Kliknij przycisk Zastosuj, a następnie przycisk OK. UWAGA: Komputer obsługuje także dodatkowe funkcje płytki dotykowej, które są fabrycznie wyłączone. Aby przejrzeć lub włączyć te funkcje, dwukrotnie kliknij ikonę Synaptics w obszarze powiadomień po prawej stronie paska zadań, a następnie kliknij kartę Ustawienia urządzenia. Wybierz urządzenie i kliknij Ustawienia. Ustawianie właściwości urządzenia wskazującego 65

74 Przewijanie Przewijanie przydaje się w trakcie przesuwania strony czy obrazu w górę i w dół. W celu przewijania umieść dwa palce na płytce dotykowej TouchPad i przeciągnij je po płytce, przesuwając je w górę, dół, lewo lub prawo. UWAGA: Prędkość przewijania zależy od prędkości palca. Powiększanie Powiększanie pozwala na powiększanie i zmniejszanie takich elementów, jak dokumenty PDF, obrazy i zdjęcia. Wykonanie: W celu powiększenia umieść dwa złączone palce na płytce dotykowej TouchPad i rozsuń je w celu powiększenia obiektu. W celu zmniejszenia umieść dwa rozsunięte palce na płytce dotykowej TouchPad i zsuń je w celu pomniejszenia obiektu. 66 Rozdział 9 Urządzenia wskazujące i klawiatura

75 Podłączanie myszy zewnętrznej Możesz podłączyć zewnętrzną mysz USB do komputera za pomocą jednego z portów USB w komputerze. Korzystanie z klawiatury Korzystanie z klawiszy funkcyjnych Klawisze funkcyjne to akcje przypisane do danych klawiszy znajdujących się na górze klawiatury. Aby skorzystać z klawisza funkcyjnego, naciśnij i przytrzymaj go by aktywować przypisaną funkcję. UWAGA: Zależnie od używanego programu, naciśnięcie fn z jednym z klawiszy funkcyjnych otwiera odpowiednie menu skrótów programu. UWAGA: Opcja klawiszy funkcyjnych jest fabrycznie włączona. Możesz wyłączyć tę opcję w narzędziu Setup, tak by wymagane było naciśnięcie klawisza fn i jednego z klawiszy funkcyjnych w celu aktywacji przypisanej funkcji. Dodatkowe informacje znajdziesz w rozdziale "Narzędzie Setup". Ikona Opis Otwiera Pomoc i obsługę techniczną, zawierającą informacje na temat systemu operacyjnego Windows i komputera, odpowiedzi na pytania i samouczki, oraz aktualizacje dla komputera. Pomoc i obsługa techniczna zawiera także automatyczne rozwiązywanie problemów i łącza do specjalistów pomocy technicznej. Zmniejsza stopniowo jasność ekranu po wciśnięciu tego klawisza. Zwiększa stopniowo jasność ekranu po wciśnięciu tego klawisza. Przełącza obraz pomiędzy urządzeniami wyświetlającymi podłączonymi do komputera. Jeśli na przykład do komputera podłączony jest monitor, naciśnięcie tego klawisza spowoduje przełączenie obrazu z wyświetlacza komputera na monitor w celu jednoczesnego wyświetlania na komputerze i monitorze. Większość monitorów zewnętrznych odbiera dane wideo z komputera przy użyciu zewnętrznego złącza standardu VGA. Klawisz przełączania obrazu monitora umożliwia również przełączanie wyświetlania obrazu pomiędzy innymi urządzeniami odbierającymi dane wideo z komputera. Odtwarza poprzedni utwór z dysku audio CD lub część z dysku DVD lub BD. Odtwarza utwór z dysku audio CD lub część z dysku DVD lub BD. Korzystanie z klawiatury 67

76 Ikona Opis Zatrzymuje odtwarzanie z dysku audio CD lub dysku DVD albo BD. Odtwarza następny utwór z dysku audio CD lub część z dysku DVD lub BD. Zmniejsza stopniowo głośność dźwięku po wciśnięciu tego klawisza. Zwiększa stopniowo głośność dźwięku po wciśnięciu tego klawisza. Wycisza i przywraca dźwięk głośników. Włącza i wyłącza funkcję komunikacji bezprzewodowej UWAGA: Klawisz ten nie nawiązuje połączenia bezprzewodowego. Aby możliwe było ustanowienie połączenia bezprzewodowego, sieć bezprzewodowa musi być skonfigurowana. prt sc Wykonuje migawkę ekranu komputera i kopiuje ją do schowka. Korzystanie ze skrótów klawiaturowych Skróty klawiaturowe to kombinacje klawisza fn (1) i klawisza esc (2). Funkcja Skrót klawiaturowy Opis Wyświetlanie informacji o systemie fn+esc Wyświetla informacje o składnikach sprzętowych systemu oraz numer wersji systemu BIOS. 68 Rozdział 9 Urządzenia wskazujące i klawiatura

77 Aby użyć polecenia skrótu klawiaturowego, należy wykonać jeden z poniższych kroków: Nacisnąć krótko klawisz fn, a następnie nacisnąć krótko drugi klawisz polecenia skrótu klawiaturowego. lub Nacisnąć i przytrzymać klawisz fn, nacisnąć krótko drugi klawisz polecenia skrótu klawiaturowego, a następnie zwolnić równocześnie oba klawisze. Korzystanie z klawiatury 69

78 10 Napędy Położenie zainstalowanych napędów Aby wyświetlić napędy zainstalowane w komputerze, wybierz kolejno Start > Mój komputer. Postępowanie z napędami Napędy to bardzo delikatne elementy komputera, z którymi należy postępować ostrożnie. Przed rozpoczęciem korzystania z napędów należy zapoznać się z poniższymi przestrogami. Dodatkowe przestrogi zawarte są w poszczególnych procedurach. 70 Rozdział 10 Napędy

79 OSTROŻNIE: Aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia komputera i napędu oraz utraty danych, należy stosować następujące środki ostrożności: Zanim przeniesiesz komputer podłączony do zewnętrznego dysku twardego, uruchom tryb wstrzymania i pozwól na wyłączenie ekranu lub prawidłowo odłącz zewnętrzny dysk twardy. Przed rozpoczęciem obsługi napędu należy rozładować elektryczność statyczną, dotykając jego niemalowanej powierzchni metalowej. Nie należy dotykać styków złączy w napędzie ani w komputerze. Z napędem należy postępować ostrożnie; nie wolno go upuszczać ani umieszczać na nim żadnych przedmiotów. Przed wyjęciem lub włożeniem napędu należy wyłączyć komputer. W przypadku wątpliwości, czy komputer jest wyłączony, czy też znajduje się w stanie wstrzymania lub hibernacji, należy go włączyć, a następnie wyłączyć za pomocą odpowiedniej funkcji systemu operacyjnego. Podczas wkładania napędu do wnęki nie należy używać zbyt dużej siły. W czasie zapisywania dysku w opcjonalnym napędzie optycznym nie należy pisać na klawiaturze ani przesuwać komputera. Wibracje mają wpływ na proces zapisywania. Zewnętrzny napęd optyczny musi być podłączony do portu USB w komputerze, a nie portu USB w innym urządzeniu zewnętrznym, takim jak koncentrator. Jeśli jedynym źródłem zasilania komputera jest bateria, przed przystąpieniem do zapisywania na nośniku należy upewnić się, że jest ona wystarczająco naładowana. Należy unikać wystawiania napędu na działanie ekstremalnych temperatur bądź wilgoci. Należy unikać wystawiania napędu na działanie cieczy. Nie należy spryskiwać napędu żadnymi środkami czyszczącymi. Przed wyjęciem napędu z wnęki bądź rozpoczęciem transportu, wysyłki lub przechowywania należy wyjąć z niego nośnik. Jeżeli konieczne jest przesłanie napędu pocztą, należy włożyć go do opakowania z folią bąbelkową lub do innego opakowania zabezpieczającego i opatrzyć opakowanie napisem OSTROŻNIE. Należy unikać umieszczania napędów w pobliżu urządzeń wytwarzających pole magnetyczne. Do wytwarzających pole magnetyczne urządzeń należą bramki bezpieczeństwa znajdujące się na lotniskach oraz ręczne wykrywacze metali. Stosowane na lotniskach urządzenia sprawdzające bagaż podręczny, np. taśmy transportowe, korzystają z promieni Roentgena, które są nieszkodliwe dla napędów. Korzystanie z napędów zewnętrznych Wyjmowane napędy zewnętrzne rozszerzają opcje przechowywania i uzyskiwania dostępu do informacji. Dostępne są następujące rodzaje napędów USB: Napęd dyskietek 1,44 MB Moduł dysku twardego (dysk twardy z podłączonym adapterem) Napęd DVD-ROM Korzystanie z napędów zewnętrznych 71

80 Połączony napęd DVD/CD-RW Połączony napęd DVD+RW/R i CD-RW Połączony napęd DVD±RW/R i CD-RW Korzystanie z opcjonalnych urządzeń zewnętrznych UWAGA: Dodatkowe informacje na temat wymaganego oprogramowania i sterowników lub portów w urządzeniu, których należy używać, można znaleźć w instrukcji producenta. Podłączanie zewnętrznego urządzenia: OSTROŻNIE: Aby ograniczyć ryzyko uszkodzenia sprzętu w trakcie podłączania zasilanego urządzenia upewnij się, że komputer jest wyłączony i odłączone jest zasilanie zewnętrzne. 1. Podłącz urządzenie. 2. W przypadku podłączania zasilanego urządzenia podłącz kabel zasilający urządzenia do uziemionego gniazda sieci elektrycznej. 3. Włącz komputer. By odłączyć nie zasilane urządzenie zewnętrzne, wyłącz komputer, a następnie odłącz je. By odłączyć zasilane urządzenie zewnętrzne, wyłącz komputer, odłącz, a następnie odłącz przewód zasilający. 72 Rozdział 10 Napędy

81 11 Moduły pamięci Komputer ma jedną komorę modułu pamięci, znajdującą się w dolnej części komputera, pod pokrywą maskującą. Pojemność pamięci komputera można zwiększyć, wymieniając używany moduł pamięci, który znajduje się w gnieździe modułu pamięci. OSTRZEŻENIE! Aby zmniejszyć ryzyko porażenia prądem i uszkodzenia urządzenia, przed zainstalowaniem modułu pamięci należy odłączyć kabel zasilający i wyjąć wszystkie baterie. OSTROŻNIE: Rozładowania elektrostatyczne (ESD) mogą uszkodzić elementy elektroniczne. Przed przystąpieniem do wykonywania jakiejkolwiek procedury należy odprowadzić ładunki elektrostatyczne, dotykając uziemionego, metalowego przedmiotu. Aby dodać lub wymienić moduł pamięci: 1. Zapisz swoją pracę. 2. Wyłącz komputer i zamknij pokrywę z wyświetlaczem. W przypadku wątpliwości, czy komputer jest wyłączony, czy też znajduje się w stanie hibernacji, należy go włączyć, przesuwając włącznik. Następnie należy wyłączyć komputer za pomocą odpowiedniej funkcji systemu operacyjnego. 3. Odłącz wszystkie urządzenia zewnętrzne podłączone do komputera. 4. Postępuj zgodnie z instrukcjami w sekcji Wkładanie i wyjmowanie baterii wcześniej w tej instrukcji. 5. Wyjmij moduł pamięci umieszczony w urządzeniu: a. Odciągnij zaciski mocujące (1) znajdujące się po obu stronach modułu pamięci. Moduł pamięci zostanie otwarty. OSTROŻNIE: Aby nie uszkodzić modułu pamięci, należy trzymać go za krawędzie. Nie należy dotykać elementów modułu pamięci. 73

82 b. Chwyć brzeg modułu pamięci (2) i delikatnie wyjmij moduł z gniazda. Aby chronić moduł pamięci po wyjęciu z gniazda, należy go umieścić w pojemniku wolnym od wyładowań elektrostatycznych. 6. Włóż nowy moduł pamięci: OSTROŻNIE: Aby nie uszkodzić modułu pamięci, należy trzymać go za krawędzie. Nie należy dotykać elementów modułu pamięci ani go zginać. a. Wyrównaj wcięcie (1) w module pamięci z wypustką w gnieździe. b. Trzymając moduł przechylony pod kątem 45 stopni do powierzchni komory pamięci, wsuń go do gniazda, aż zostanie prawidłowo osadzony (2). c. Delikatnie dociśnij moduł pamięci (3), dociskając jednocześnie jego lewy i prawy brzeg, aż zaciski wskoczą na swoje miejsce. OSTROŻNIE: Aby uniknąć uszkodzenia modułu pamięci, upewnij się że nie wyginasz modułu pamięci. 7. Postępuj zgodnie z instrukcjami w sekcji Zakładanie pokrywy maskującej wcześniej w tej instrukcji. 74 Rozdział 11 Moduły pamięci