SYSTEMY INFORMACYJNE WYKŁAD 1: DANE I INFORMACJE GENERACJE SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH AUTOR: PAWEŁ FAJFER SYSTEMY INFORMACYJNE - WYKŁAD

Transkrypt

1 SYSTEMY INFORMACYJNE WYKŁAD 1: DANE I INFORMACJE GENERACJE SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH

2 DANE A INFORMACJA 2 Dane to zapisane fakty, zdarzenia, transakcje, stanowiące surowy materiał wejściowy, z którego powstanie informacja. Informacja to produkt przetworzenia danych, posiadający znaczenie i będący użytecznym dla odbiorcy.

3 TYPY DANYCH 3 Źródło pozyskiwania danych ma zazwyczaj charakter archiwalny, tzn. najpierw występuje zdarzenie w wyniku którego powstaje zapis (dana) będąca w dalszych procesach źródłem odczytu (powstawania informacji, lub podejmowania decyzji). Wyróżniamy typy danych: alfanumeryczne zapis liczb, liter i innych znaków, obraz zapis zdjęć, rysunków, audio zapis dźwięków, tonów, wideo zapis ruchomych obrazów.

4 UŻYTECZNOŚĆ INFORMACJI 4 Użyteczność informacji określają następujące cechy wymienione poniżej: poprawność, zupełność, ekonomiczność, szybkość, elastyczność, wiarygodność, prostota, weryfikowalność, dostępność, bezpieczeństwo.

5 DOBRA INFORMACJA 5 Dobra informacja to taka, która tworzy wartość: adekwatna do problemu, którego rozwiązanie wspomaga, wystarczająco szczegółowa dla rozwiązania problemu, wystarczająco kompletna do rozwiązania problemu, pochodząca ze źródła (źródeł), do którego użytkownik ma zaufanie, przekazana właściwej osobie, dostarczona we właściwym czasie, dostarczona przez właściwy kanał komunikacyjny.

6 GRUPY INFORMACJI 6 Mówiąc o informacji i jej znaczeniu z punktu widzenia zarządzania przedsiębiorstwem, można wyróżnić następujące grupy informacji: informacja pokrzepiająca" informacja rozwojowa" informacja ostrzegawcza informacja planistyczna" informacja operacyjna informacja opiniodawcza informacje kontrolowane"

7 ZARZĄDZANIE INFORMACJĄ, SYSTEM INFORMACYJNY, SYSTEM INFORMATYCZNY, INFRASTRUKTURA INFORMATYCZNA 7 Zarządzanie informacją oznaczać będzie skoordynowany czasowo ciąg czynności planowania, organizowania, nadzorowania i kontroli przebiegu wszelkich procesów informacyjnych przedsiębiorstwa. System informacyjny stanowi zaprojektowaną i stosowaną w przedsiębiorstwie organizację pracy związaną z gromadzeniem, przetwarzaniem, przechowywaniem i udostępnianiem informacji, w celu wspomagania podejmowania decyzji. System informatyczny to taki system informacyjny, który wspomaga funkcjonowanie przedsiębiorstw z wykorzystaniem infrastruktury informatycznej. Infrastruktura informatyczna to całokształt rozwiązań sprzętowo-programowych i organizacyjnych stanowiących podstawę wdrożenia i użytkowania systemów informatycznych wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwem.

8 INFORMACJE GENEROWANE W SYSTEMIE INFORMACYJNYM 8 System informacyjny powinien generować informacje, które spełniają określone wymagania: są aktualne, dokładne, pełne, wiarygodne, użyteczne, łatwo i szybko dostępne.

9 ELEMENTY SYSTEMU INFORMACYJNEGO 9 Wśród elementów systemu informacyjnego można wymienić: nadawcę i odbiorcę informacji stanowiska i komórki organizacyjne, zbiory informacji, kanały informacyjne trasy przepływu informacji wynikające np. z procedury obiegu dokumentów, z zasad udostępniania danych w systemie informatycznym, metody i techniki przetwarzania informacji, sposoby komunikowania się.

10 LICZBA OGNIW POŚREDNICH WYSTĘPUJĄCYCH MIĘDZY NADAWCĄ A ODBIORCĄ INFORMACJI W SYSTEMIE INFORMACYJNYM 10 System informacji bezpośredniej System informacji wielopoziomowej

11 KOMPONENTY SYSTEMU INFORMATYCZNEGO 11 Komponent Baza danych Sprzęt komputerowy Oprogramowanie Środki łączności (sied) Procedury Ludzie Opis Zorganizowany zbiór danych i informacji Komputery i urządzenia umożliwiające łącznośd Programy komputerowe, które sterują pracą sprzętu komputerowego. Zbiory instrukcji, mówiących komputerowi, w jaki sposób pobrad, zapisad, przetworzyd i przechowywad dane oraz wyemitowad informację. Sprzęt, oprogramowanie i media umożliwiające szybką transmisję i odbiór tekstu, obrazu, dźwięku i animacji (wideo) w formie elektronicznej. Strategia, polityka, metody i reguły używania systemu informatycznego. Twórcy, administratorzy i użytkownicy systemu informatycznego.

12 3 GŁÓWNE GRUPY OSÓB, KTÓRE STANOWIĄ KOMPONENTY SYSTEMU INFORMATYCZNEGO 12 twórcy systemu, użytkownicy systemu, zabezpieczający eksploatację systemu.

13 ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY SYSTEMAMI KOMPUTEROWYMI, INFORMATYCZNYMI ORAZ INFORMACYJNYMI 13

14 GENERACJE SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH 14 systemy transakcyjne (generacja I), systemy informowania kierownictwa (generacja II), systemy wspomagania decyzji (generacja III), systemy ekspertowe (generacja IV),

15 SYSTEMY TRANSAKCYJNE 15 Systemy transakcyjne (ang. Transaction System) ich głównym zadaniem jest rejestrowanie i przetwarzanie dużej liczby danych źródłowych dotyczących rutynowych transakcji gospodarczych oraz przebiegu procesów zachodzących w przedsiębiorstwie. Transakcje mogą dotyczyć: kontaktów przedsiębiorstwa z otoczeniem (np. zamówień, zakupów, sprzedaży, przyjmowania zapłat, wystawiania przelewów), kontaktów poszczególnych komórek organizacyjnych (np. wydawanie materiałów do produkcji, przyjmowanie wyrobów gotowych do magazynu, kontaktów przedsiębiorstwa z pracownikami (np. wypłaty wynagrodzeń, rozliczaniu zaliczek), opisywaniu zdarzeń zachodzących w poszczególnych komórkach (np. ewidencja wykonanej produkcji, rejestracja czasu pracy na wydziale).

16 SYSTEMY TRANSAKCYJNE 16

17 SYSTEMY TRANSAKCYJNE 17 Podstawowe zadania (funkcje) systemów transakcyjnych można ująć następująco: rejestracja i ewidencja dokumentów obcych (np. faktury zakupu) i własnych (np. delegacji służbowej), emisja (generowanie) dokumentów własnych (np. faktury sprzedaży, dokumentów magazynowych, umów o pracę), obliczanie z zastosowaniem prostych funkcji arytmetycznych, drukowanie standardowych sprawozdań i zestawień (np. zestawienia przychodów i rozchodów w magazynie, zestawienie sald i obrotów, rachunek wyników, sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych, wykaz kontrahentów, lista pracowników).

18 RODZAJE SYSTEMÓW TRANSAKCYJNYCH 18 Można wyróżnić dwa rodzaje systemów przetwarzania transakcji: systemy przetwarzania wsadowego systemy przetwarzania transakcji w czasie rzeczywistym.

19 SYSTEMY INFORMOWANIA KIEROWNICTWA 19 Systemy informowania kierownictwa (ang. Management Information Systems) są systemami przeznaczonymi dla kierownictwa wyższego szczebla zarządzania i są wykorzystywane do podejmowania strategicznych decyzji.

20 SYSTEMY INFORMOWANIA KIEROWNICTWA 20

21 SYSTEMY INFORMOWANIA KIEROWNICTWA 21 Systemy informowania kierownictwa posiadają na ogół następujące cechy: są przygotowane dla konkretnego użytkownika, są łatwe w użyciu, wyposażone w zaawansowane narzędzia graficzne do prezentacji wyników, zapewniają dostęp do dowolnej informacji z niższych poziomów zarządzania, zawierają narzędzia do zewnętrznych źródeł danych, zawierają narzędzia do analizy statystycznej itp., i inne.

22 SYSTEMY WSPOMAGANIA DECYZJI 22 Systemy wspomagania decyzji (ang. Decision Support System), to system wspomagający użytkownika w procesie podejmowania decyzji i rozwiązywaniu problemów. Jednym z głównych zadań systemu jest wspomaganie menedżera przy wyborze jednego z wielu wariantów rozwiązania problemu decyzyjnego. Systemy wspomagania decyzji można podzielić ze względu na zastosowanie: grupowe, naczelnego kierownictwa, automatyzacji, zarządzania przebiegiem pracy, inżynierskie.

23 23

24 SYSTEMY EKSPERCKIE 24 System ekspercki to system, który stosuje modele wiedzy i procedury wnioskowania w celu rozwiązywania problemów. Taka wiedza składa się z faktów i reguł wnioskowania.

25 SYSTEMY EKSPERCKIE ZALETY 25 Zalety systemów eksperckich: potrafią objaśniać potrafią wyciągać wnioski chronią przed utratą wiedzy ekspertów mogą gromadzić wiedzę wielu ekspertów zapewniają możliwość wielokrotnego wykorzystania wiedzy zapewniają spójność w rozwiązywaniu problemów radzą sobie z wiedzą niekompletną lub niedokładną

26 ELEMENTY SYSTEMU EKSPERCKIEGO 26 baza wiedzy maszyna wnioskowania moduł objaśniający moduł pozyskiwania wiedzy interfejs

27 27

28 SYSTEMY INFORMACYJNE WYKŁAD 2: SYSTEMY INFORMACYJNE W LOGISTYCE

29 ISTOTA ŁAŃCUCHA DOSTAW 29

30 PRZEPŁYWY INFORMACJI 30

31 PRZEPŁYWY INFORMACJI 31 EDI ADC Kody kreskowe RFID (EPC) Systemy informatyczne SCM

32 ELEKTRONICZNA WYMIANA DANYCH 32

33 KODY KRESKOWE / ETYKIETY LOGISTYCZNE 33

34 RFID 34

35 SCM 35 przepływy informacji pomiędzy partnerami łaocucha dostaw są ważne do sprawnego zarządzania przepływami zasobów pomiędzy poszczególnymi ogniwami łaocucha, dostarczając ostatecznie na rynek produkt zgodny z oczekiwaniami ostatecznych konsumentów.

36 ROZWIĄZANIA INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE WSPÓŁPRACĘ PRZEDSIĘBIORSTW 36 EDI (ang. Electronic Data Interchange) wymiana standardowych danych na formularzach przygotowanych elektronicznie (eliminacja dokumentów papierowych), platformy elektroniczne - umożliwiają składanie zamówień i dokonywanie zakupów drogą elektroniczną (ang. e-procurement), SOA (ang. Service-Oriented Architecture) zbiór niezależnych usług i komponentów, realizujących różne funkcje biznesowe, Web Services - szczególny przypadek realizacji SOA, są to komponenty programowe reprezentujące funkcje biznesowe, które są dostępne dla innych aplikacji za pośrednictwem sieci publicznej i z użyciem ogólnie dostępnych, powszechnych protokołów wymiany danych, Workflow systemy przepływu pracy, zautomatyzowany w całości lub we fragmencie proces biznesowy, w trakcie którego informacje i zadania są przekazywane między uczestnikami procesu w celu zrealizowania czynności w sposób zgodny ze zdefiniowanymi regułami, Web serwisy internetowe, zawierające treści tworzone przez użytkowników (wiki, blogi, kanały RSS i inne).

37 ROZWIĄZANIA INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE DZIAŁANIE PRZEDSIĘBIORSTWA 37 ERP (ang. Enterprise Resource Planning) systemy wspomagające planowanie zasobów przedsiębiorstwa; włączenie wszystkich zasobów przedsiębiorstwa do procesów planowania. TMS (ang. Transport Management System) systemy wspomagające zarządzanie transportem i spedycją; informatyczna obsługa fizycznego przemieszczania towarów między odległymi magazynami, występujących w określonych opakowaniach logistycznych. CRM (ang. Customer Relationship Management) systemy wspomagające współpracę z klientami; informatyczna obsługa bazy wiedzy o relacjach, jakie mamy z naszymi odbiorcami. WMS (ang. Warehouse Management System) systemy wspomagające zarządzanie magazynowaniem; informatyczna obsługa fizycznego przemieszczania towarów wewnątrz magazynu, występujących w określonych opakowaniach logistycznych. EDW (ang. Enterprise Data Warehouse) informatyczne hurtownie danych pozwalające na strategiczne planowanie na podstawie zamrożonych" danych pochodzących ze zrealizowanych procesów.

38 ROZWIĄZANIA INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE DZIAŁANIE PRZEDSIĘBIORSTWA 38 BI (ang. Business Intelligence) informatyczne przekształcanie dużych ilości danych w informacje, a następnie informatyczne przekształcanie tych informacji w wiedzę; często wykorzystywane do planowania oraz badania rentowności produktów, usług, klientów. MIS (ang. Management Information System) systemy zarządzania informacją; zbierają i analizują dane z poszczególnych obszarów, po czym dostarczają je jednostkom zarządzającym w uporządkowanej formie i z aktualną informacją, np. w postaci raportów finansowych, analizy zapasów itp. ADC (ang. Automatic Data Capture) - informatyczno-sprzętowe techniki pozwalające na automatyzację procesu identyfikacji danych poprzez wykorzystanie różnych sposobów ich rozpoznawania, np. kodów kreskowych, RFID, czy technologii głosowych. przechwytywania danych ze świata rzeczywistości do świata informatyki.

39 PRZEPŁYWY TOWARÓW I FINANSÓW 39 ADC Kody kreskowe Technologie głosowe RFID Systemy informatyczne SCM EDI (przepływy finansowe informacja o przepływach)

40 ROZWIĄZANIA INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE MONITOROWANIE PRZESYŁEK 40 sieć EPCglobal międzynarodowy standard zapisu danych w postaci elektronicznego kodu produktu (ang. EPC Electronic Product Code) i wykorzystywania technologii radiowej identyfikacji (ang. RFID Radio Frequency Identification). system GPS (ang. Global Positioning System) system umożliwiający pozycjonowanie obiektów ruchomych poprzez nawigację satelitarną. system GIS (ang. Geographical Information System) system informacji geograficznej pozwalający na wizualizację poszczególnych obiektów na mapach i planach miast oraz na zdjęciach satelitarnych. zarządzanie flotą pojazdów systemy zbierające i nadzorujące informacje przekazywane drogą radiową z komputerów pokładowych zainstalowanych w pojazdach (np. informacje o przebiegu trasy, czasie parkowania, sposobie eksploatacji pojazdu.

41 PRZEPŁYWY DOKUMENTÓW 41 EDI OCR Systemy informatyczne

42 SYSTEMY INFORMACYJNE WYKŁAD 3: WDRAŻANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH

43 43