Wszystko, co powinieneś wiedzieć o depresji RAPORT

Transkrypt

1 Wszystko, co powinieneś wiedzieć o depresji RAPORT Warszawa 2014

2 Spis treści 3. WSTĘP 4. DEPRESJA JAKO CHOROBA Czy uważasz, że depresja jest poważną chorobą? Porównanie chandry z depresją Czym według ciebie charakteryzuje się depresja? 7. KTO CHORUJE NA DEPRESJĘ? Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie na depresję? Czy znasz kogoś, kto choruje lub chorował na depresję? 9. PRZYCZYNY ZACHOROWAŃ NA DEPRESJĘ 13. SKUTKI NIELECZONEJ DEPRESJI Jakie są skutki nieleczonej depresji? Czy uważasz, że z depresją możesz poradzić sobie samodzielnie? 15. LECZENIE DEPRESJI Jakie znasz sposoby na leczenie depresji? Wizyta u specjalisty - konieczna czy nie? Czy raz wyleczona depresja może powrócić? 19. PROFILAKTYKA DEPRESJI Jak chronić się przed depresją? 22. DLACZEGO DEPRESJĘ TRZEBA TRAKTOWAĆ POWAŻNIE? 10. OBJAWY DEPRESJI Jakie objawy sygnalizują początki depresji? Czy zauważyłeś u siebie objawy depresyjne? Czy występowanie depresji zależy od pory roku?

3 Wstęp Depresja jest to zaburzenie nastroju, które kwalifikuje się do specjalistycznego leczenia psychiatrycznego. Nie jest zwykłym uczuciem smutku i przygnębienia, które może towarzyszyć każdemu człowiekowi na różnych etapach jego życia. Depresja jest już uważana za chorobę cywilizacyjną XXI wieku. Badania WHO pokazują, że corocznie wzrasta ilość osób, które na nią cierpią, a aktualnie na depresję choruje aż 350 milionów ludzi na świecie i co 10 Polak. Większość ludzi zdaje sobie sprawę z tego, jak poważną chorobą jest depresja. Jeśli jest nieleczona, może skończyć się tragicznie, bo nie tylko odrzuceniem i samotnością, ale nawet samobójstwem. Okazuje się, że statystycznie około osób na świecie kończy w ciągu roku swoje życie na własne życzenie. W Polsce 6000 obywateli na rok podejmuje próbę samobójczą. Czy Polacy wiedzą, jak chronić się przed depresją i jak postępować w przypadku zachorowań? Ze względu na powagę sytuacji oraz zwiększającą się ilość osób cierpiących na depresję, co roku 23 lutego ma miejsce Dzień Walki z Depresją. W tym czasie różnego rodzaju ośrodki zajmują się organizowaniem licznych spotkań, warsztatów i eventów, które mają na celu przybliżenie społeczeństwu problemu depresji. Pokazują, że ta choroba może dotknąć każdego z nas, dlatego warto wiedzieć, jak sobie z nią radzić i jakie można podjąć działania profilaktyczne. Zapraszamy do zapoznania się z raportem Wszystko, co powinieneś wiedzieć o depresji, który został przygotowany w oparciu o badanie ankietowe przeprowadzoną przez serwis abczdrowie.pl. W badaniu wzięło udział 350 internautów, którzy zgodzili się podzielić swoją wiedzą na temat przyczyn powstawania depresji, jej objawów czy metod leczenia. Ankieta pozwoliła na sprawdzenie tego, co jest dla respondentów zrozumiałe, a jakie zagadnienia na temat depresji pozostają dla nich nie do końca wyjaśnione. Dodatkowo raport został opatrzony komentarzami specjalistów z zakresu psychiatrii, psychologii oraz dietetyki. 3

4 Depresja jako choroba Depresja jest poważną chorobą, ale należy pamiętać, że uleczalną. Może ona występować wtórnie w przebiegu innych chorób somatycznych i zaburzeń natury psychicznej (np. zaburzeń adaptacyjnych), a także po zatruciach. Na wystąpienie depresji mogą mieć również wpływ przyjmowane substancje psychoaktywne oraz niektóre leki. Należy pamiętać, że depresja nie jest przelotnym obniżeniem nastroju - chandrą - i leczenie jej musi przebiegać pod nadzorem specjalisty. Sprawia także, że całe życie ulega dezorganizacji, a zwykłe czynności wymagają bardzo dużo samozaparcia i wysiłku ze strony chorego. Występują różne formy depresji, jednak główny podział obejmuje depresję reaktywną i endogenną. Depresja reaktywna, która jest lżejszą odmianą tej choroby, charakteryzuje się krótszym czasem trwania oraz łagodniej przebiegającym procesem leczenia. Najczęściej wiąże się z jakimś wydarzeniem w życiu, które odciska piętno na człowieku i z którym nie może sobie poradzić, dlatego wymaga psychoterapii. Z kolei depresja endogenna jest to poważna choroba psychiczna, obniżenie nastroju, które trwa wyjątkowo długo i charakteryzuje się zaburzeniami snu, obojętnością, a nawet myślami samobójczymi. Ten rodzaj depresji wymaga już leczenia farmakologicznego, które jest niestety długotrwałe. Po wyleczeniu zaś istnieje ryzyko, że choroba powróci, a nawet skłonność do niej może być dziedziczona. CZY UWAŻASZ, ŻE DEPRESJA JEST POWAŻNĄ CHOROBĄ? 2% 3% 95% Zdecydowana większość internautów (95%) zdaje sobie sprawę z tego, że depresja jest poważną chorobą, której nie można lekceważyć. Mimo tak dużej świadomości w tym względzie, 2% ankietowanych nadal uważa, że depresja nie należy do poważnych chorób, a 3% przyznaje się do tego, że po prostu nie wie. 95% TAK 2% NIE 3% NIE WIEM 4

5 Porównanie chandry z depresją Każdy z nas od czasu do czasu ma złe samopoczucie i jest przygnębiony. Z powodu niezdanego egzaminu czy kłopotów finansowych potrafimy wpaść w porządnego doła. Jednak depresja to więcej niż chandra. Przecież nie każdy smutny człowiek choruje na depresję. Granica między zwyczajnym przygnębieniem i apatią a kliniczną postacią depresji jest trudna do uchwycenia. Potocznie depresję określa się jako długotrwały i głęboki smutek, ale to tylko częściowa prawda. Depresję rozpoznaje się wówczas, gdy przygnębienie trwa przynajmniej dwa tygodnie, a zaburzenia dezorganizują dotychczasowe życie. Człowiek nie może normalnie funkcjonować, nie radzi sobie z dotychczasowymi obowiązkami (w pracy i życiu prywatnym). Pojawia się lęk, tendencja do zamykania się w sobie, unikanie spotkań z ludźmi. Wiele osób cierpiących na depresję skarży się również na dolegliwości fizyczne (np. problemy żołądkowe, przewlekłe zmęczenie, bóle głowy), problemy seksualne czy zaburzenia snu. Mogą być to tzw. maski depresji. Podsumowując, depresja różni się od chandry tym, że zwykle obniżony nastrój w przypadku depresji trwa dłużej i sprawia, że codzienne czynności stają się trudnościami, z którymi nie możemy sobie poradzić. MGR KAMILA KROCZ Psycholog KTÓRE ZDANIE PRAWIDŁOWO PORÓWNUJE CHANDRĘ Z DEPRESJĄ? DEPRESJA JEST CHOROBĄ DŁUGOTRWAŁĄ, A CHANDRA TRWA ZNACZNIE KRÓCEJ. 95% 2% 1% 2% DEPRESJA TRWA KRÓCEJ NIŻ CHANDRA. CHANDRA ZABIERA CHĘĆ DO ŻYCIA, A DEPRESJA JEST ŁAGODNIEJSZA. DEPRESJĘ MOŻNA WYLECZYĆ SAMODZIELNIE, ZAŚ CHANDRĘ TRZEBA LECZYĆ FARMAKOLOGICZNIE. 5

6 Prawie wszyscy ankietowani (95%) prawidłowo rozpoznali zdanie, które w odpowiedni sposób porównuje chandrę z depresją. Oznacza to, że internauci mają świadomość tego, że depresja jest długotrwałą chorobą i potrafią odróżnić ją od chandry, czyli krótkotrwałego obniżenia nastroju. Zaledwie 5% osób, które wypełniły ankietę źle oceniło różnice między depresją a chandrą. CZYM WEDŁUG CIEBIE CHARAKTERYZUJE SIĘ DEPRESJA? DŁUGOTRWAŁYM OBNIŻENIEM NASTROJU 96% 9% KRÓTKOTRWAŁYM ZŁYM HUMOREM CIĄGŁYM ZMĘCZENIEM 84% 22% LENISTWEM 5% MOBILIZACJĄ DO DZIAŁANIA 58% BRAKIEM LUB NAPADAMI APETYTU UCIEKANIEM W SAMOTNOŚĆ 89% Przeprowadzona ankieta pokazuje, że respondenci doskonale wiedzą, jakie są podstawowe cechy charakterystyczne depresji. Wiedzą, że można ją rozpoznać po długotrwałym obniżeniu nastroju (96%), ciągłym zmęczeniu (84%) oraz uciekaniu w samotność (89%). 58% badanych osób zaznaczyło, że brak lub napady apetytu to również cechy charakterystyczne depresji, co oczywiście jest prawdą - wszystko zależy od rodzaju depresji, stopnia jej zaawansowania i od osoby, która na nią choruje. 6

7 Kto choruje na depresję? Depresja jest chorobą, na którą niektóre grupy ludności są szczególnie narażone. Nie ma jednak znaczenia kraj pochodzenia, rasa, wykształcenie. Średnio co 10 Polak cierpi na depresję, ewentualnie inne zaburzenia depresyjne. Badania pokazują, że kobiety chorują prawie dwa razy częściej niż mężczyźni, a przynajmniej częściej sięgają po pomoc specjalistyczną. Największym ryzykiem zachorowań na depresję obarczone są osoby w wieku lat oraz ludzie starsi. Z danych WHO wynika, że choroba ta dotyka 10% populacji dorosłych, 15% populacji osób po 65 roku życia i aż 40% ludzi, którzy są pacjentami szpitali i rezydentami domów opieki. Niestety ciągle obniża się granica wieku z ryzykiem zachorowań na depresję i coraz częściej właśnie młodzi ludzie uskarżają się na depresję. KTO JEST NAJBARDZIEJ NARAŻONY NA ZACHOROWANIE NA DEPRESJĘ? MĘŻCZYŹNI OSOBY STARSZE 33% 44% 10% DZIECI KOBIETY 85% Większość internautów (85%) zaznaczyła, że kobiety są najbardziej narażone na zachorowanie na depresję. Jednak tylko 44% ankietowanych wie, że kolejną grupą ryzyka są właśnie osoby starsze. Tylko 10% respondentów wskazało też, że dzieci są skłonne do depresji, a 33%, że mężczyźni. 7

8 CZY ZNASZ KOGOŚ, KTO CHORUJE LUB CHOROWAŁ NA DEPRESJĘ? 29% NIE 71% TAK Prawie 3/4 ankietowanych oznajmiło, że zna osoby, które chorowały lub chorują na depresję. Zaledwie 29% internautów nie znalazło w swoim otoczeniu nikogo, kto cierpi lub cierpiał na tę chorobę. Jest to bardzo niepokojące zjawisko, gdyż pokazuje, jak bardzo duża część społeczeństwa cierpi na zaburzenia depresyjne. 8

9 Przyczyny zachorowań na depresję Aby wiedzieć, w jaki sposób zapobiegać depresji, trzeba znać przyczyny zachorowań na nią. Uciekanie od problemów, zamykanie się w sobie, stosowanie różnego rodzaju używek - to nie jest sposób na radzenie sobie z zaburzeniami. Przyczyny depresji można podzielić na psychologiczne, somatyczne i endogenne. Do psychologicznych należą między innymi sytuacje stresowe, śmierć bliskiej osoby, zaburzenia nerwicowe, negatywny sposób myślenia, kumulacja problemów, złe doświadczenia z wcześniejszych lat życia. Jeśli chodzi o somatyczne przyczyny depresji, to należą do nich: różnego rodzaju schorzenia, uzależnienia, zatrucia, niedobory witamin, leki. Depresję mogą też wywołać przyczyny endogenne, czyli choroby afektywne, zaburzenia psychiczne, np. schizofrenia. JAKIE ZNASZ PRZYCZYNY ZACHOROWAŃ NA DEPRESJĘ? NEGATYWNY SPOSÓB MYŚLENIA 4% 9% ZAŁAMANIE W TRAKCIE LUB PO CHOROBIE ZŁE WSPOMNIENIA WPŁYW RODZINY 57% 67% 74% SPORADYCZNE KRYTYKOWANIE PRZEZ INNYCH ŻYCIOWE NIEPOWODZENIA 75% SPOTKANIA ZE ZNAJOMYMI 92% 92% Na pytanie odnośnie do przyczyn zachorowania na depresję, największa liczba ankietowanych (92%) zaznaczyła odpowiedź: życiowe niepowodzenia. Za kolejne przyczyny uważane są: załamanie w trakcie lub po chorobie (75% internautów) oraz negatywny sposób myślenia (74%). Bardzo ważne, bo wskazane przez 67% ankietowanych, okazały się złe wspomnienia. Aż ponad połowa internautów stwierdziła, że bardzo często to rodzina jest przyczyną zachorowań na depresję. 9

10 Objawy depresji Specjalne badania wskazują na to, że co piąta dorosła osoba przynajmniej raz w życiu cierpi na stany depresyjne i ma objawy, które wymagają specjalistycznego leczenia. Ciągły smutek, ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu, niemożność cieszenia się z czegokolwiek, a także napady lub brak apetytu to pierwsze objawy, na które koniecznie trzeba zwrócić uwagę. Długotrwałe obniżenie nastroju, niechęć do spotkań, zamartwianie się bardzo dezorganizują życie, a zaniedbana depresja może wręcz doprowadzić do całkowitej apatii, zobojętnienia i nieradzenia sobie nawet z najprostszymi codziennymi czynnościami, a także do myśli samobójczych. Napięcie, stres i lęki prowadzą do odosobnienia, samotności, kłopotów w pracy, a co za tym idzie - rozdrażnienia, bezsenności, zaburzeń zdrowotnych. Chory na depresję sam siebie demotywuje i zniechęca do zmian oraz do pozytywnego myślenia. Nie robi tego celowo i często nie zdaje sobie sprawy, że potrzebuje pomocy. JAKIE OBJAWY SYGNALIZUJĄ POCZĄTKI DEPRESJI? BRAK CHĘCI DO ŻYCIA 88% 9% BÓL KOŃCZYN BÓL GŁOWY NIEUSTAJĄCE ZAMARTWIANIE SIĘ 30% TRUDNOŚCI W SKUPIANIU UWAGI 13% 65% 69% UNIKANIE KONTAKTÓW Z INNYMI ZABURZENIA RÓWNOWAGI DRAŻLIWOŚĆ 84% 84% Okazuje się, że większość ankietowanych prawidłowo rozpoznaje początkowe objawy depresji. Zauważają, że charakteryzuje się ona brakiem chęci do życia (88%), unikaniem kontaktów z innymi (84%), nieustającym zamartwianiem się (84%), trudnościami w skupianiu uwagi (69%), drażliwością (65%). Dodatkowo 1/3 internautów zaznaczyła, że depresja może objawiać się bólem głowy. 10

11 Jakie kroki trzeba podjąć, gdy zauważymy u siebie lub u bliskich pierwsze objawy depresji? Gdy zauważysz u siebie lub u bliskich trwające co najmniej dwa tygodnie cztery z wymienionych objawów: smutek, brak przeżywania radości, spadek energii, poczucie małej wartości, poczucie winy, zaburzenia sprawności intelektualnej, zaburzenia aktywności codziennej, zaburzenia snu, zaburzenia apetytu i masy ciała oraz myśli i zachowania samobójcze, to może być depresja. Diagnozę ostateczną może postawić tylko lekarz, ale nie musi być to wyłącznie psychiatra, dlatego należy jak najszybciej zgłosić się na wizytę. LEK. ALINA NOWICKA Psychiatra CZY ZAUWAŻYŁEŚ U SIEBIE OBJAWY DEPRESYJNE? 81% 10% 9% Bardzo duża część ankietowanych (81%) przyznała, że zauważyła u siebie objawy depresyjne. Zaledwie 10% internautów oznajmiło, że nigdy nie miało tego typu problemu, a 9% respondentów nie zwracało uwagi na takie rzeczy. 81% TAK 10% NIE 9% NIE ZWRACAŁEM NA TO UWAGI 11

12 CZY WYSTĘPOWANIE DEPRESJI ZALEŻY OD PORY ROKU? 45% 14% 40% Prawie połowa ankietowanych (45%) uważa, że pora roku nie ma najmniejszego wpływu na liczbę zachorowań na depresję. Jednocześnie 40% internautów twierdzi, że pory roku mają bardzo duże znaczenie, jeśli chodzi o częstotliwość występowania depresji w społeczeństwie. 14% ankietowanych przyznaje się do niewiedzy w tym temacie. 45% NIE MA TO NAJMNIEJSZEGO ZNACZENIA 14% NIE WIEM 40% ZDECYDOWANIE TAK Ludzie chorują na depresję niezależnie od tego, czy jest wiosna, lato, jesień czy zima. Zaburzenia depresyjne wynikają z wielu czynników, np. wiążą się z predyspozycjami genetycznymi, są konsekwencją zaburzeń w przekazywaniu neuroprzekaźników (serotoniny, dopaminy, norepinefryny) w mózgu, pojawiają się w przebiegu chorób przewlekłych. Depresja może także rozwinąć się wskutek niekorzystnych wydarzeń życiowych (bezrobocia, śmierci osoby bliskiej, rozwodu itp.) tzw. depresja reaktywna. Istnieje jednak specyficzna postać depresji wywołana prawdopodobnie brakiem światła, która pojawia się najczęściej podczas długich, ciemnych miesięcy jesienno-zimowych. Jest to sezonowe zaburzenie afektywne (ang. SAD seasonal affective disorder), zwane potocznie depresją jesienną albo zimową. U pacjentów chorujących na depresję sezonową nastrój zmienia się wraz ze zmianą pory roku. W okresie jesiennozimowym nic nie sprawia im przyjemności, na nic nie mają siły, ogarnia ich smutek, przygnębienie, pesymizm, stają się senni, wykazują problemy z koncentracją, mają wzmożony apetyt. Wiosną i latem chorzy odzyskują chęć do życia i energię do działania. W pozostałym okresie pacjenci są wolni od objawów depresyjnych i funkcjonują normalnie. Pacjentów cierpiących na SAD leczy się za pomocą fototerapii, która wpływa na poziom melatoniny hormonu produkowanego w szyszynce, odpowiedzialnego za rytmy okołodobowe. MGR KAMILA KROCZ Psycholog 12

13 Skutki nieleczonej depresji Depresja jest chorobą, która musi być leczona specjalistycznie. Nikt nie jest w stanie poradzić sobie z nią samodzielnie, choć część internautów mimo wszystko uważa, że nie jest to prawdą. Nieleczona depresja niestety nasila się, dlatego tak ważna jest szybka reakcja od razu na pierwsze jej objawy. Należy pamiętać, że im wcześniej rozpoczęte będzie leczenie, tym większe prawdopodobieństwo, że choroba nie pogłębi się, szybciej ją pokonamy i będzie mniejsze ryzyko jej nawrotu. Zdarzają się sytuacje, w których pacjenci zaczną leczenie, ale z jakichś powodów przerwą je. Takie postępowanie również może doprowadzić do nieszczęśliwych skutków. Najgroźniejszą konsekwencją nielezonej depresji jest z pewnością samobójstwo. Rocznie około osób na świecie ginie śmiercią samobójczą. Prawie Europejczyków podejmuje corocznie próby pozbawienia się życia, a w Polsce liczba ta waha się w okolicach 6000 osób. Jest to zastraszająca liczba, a badania pokazują, że ponad połowa tych osób popełnia samobójstwo właśnie na skutek depresji. Specjaliści sprawdzili, że ponad 80% osób, które same pozbawiły się życia, sygnalizowało swoje plany bliskim lub lekarzom. Inne skutki nieleczenia depresji to między innymi: pogorszenie stanu zdrowia, uzależnienia od używek, odizolowanie od bliskich, samotność, bezsenność. JAKIE SĄ SKUTKI NIELECZONEJ DEPRESJI? 4% UZALEŻNIENIA OD UŻYWEK CHĘĆ DO ZMIAN 14% 47% RYZYKANCTWO 74% ODRZUCENIE ZE STRONY ZNAJOMYCH SAMOBÓJSTWO 85% 97% Najbardziej znanym skutkiem nieleczonej depresji jest samobójstwo, wskazane przez 97% ankietowanych. 74% internautów uważa, że bardzo częstym efektem są też uzależnienia od używek, a 46% osób biorących udział w ankiecie zauważyło, że nieleczona depresja może skończyć się odrzuceniem przez znajomych. 13

14 CZY UWAŻASZ, ŻE Z DEPRESJĄ MOŻNA PORADZIĆ SOBIE SAMODZIELNIE? 70% 18% 12% Ankietowani z reguły mają świadomość, że depresja jest chorobą, z którą nikt nie poradzi sobie samodzielnie - 70% osób zaznaczyło odpowiedź właśnie w ten sposób. Jednocześnie 18% internautów nie wie, czy depresja wymaga specjalistycznego leczenia, czy nie, a 12% uważa, że samodzielnie może wyleczyć się z depresji. 12% TAK 70% NIE 18% NIE WIEM CZY SAMODZIELNIE MOŻNA POKONAĆ DEPRESJĘ? Tak, ale niestety nie każdą. Mamy wpływ na swoje życie i swoje zdrowie. Świadomość swojego organizmu i rządzących nim niektórych zupełnie prostych prawideł umożliwia - poprzez włączenie rozsądnej dziennej porcji ruchu - uruchomienie trudnych emocji, stosowanie autoafirmacji, przywrócenie równowagi między obciążeniami w życiu a tym, co daje inspirację i siłę, odpoczynek - uzyskanie kontroli nad swoim nastrojem. Jeśli jednak depresyjne przeżywanie doświadczenia przedłuża się ponad 2 tygodnie, pogłębia, dołączają się inne objawy poza obniżeniem nastroju, należy skontaktować się z lekarzem. W grę może wchodzić depresja nie jako potoczne określenie poważniejszego smutku, przygnębienia, ale depresja jako zaburzenie psychiczne lub nawet groźna choroba. LEK. GRZEGORZ PIETRAK Psychiatra 14

15 Leczenie depresji Jak już wielokrotnie było zaznaczane, depresję należy leczyć. Jest to choroba, która bardzo źle wpływa na życie pacjenta, odbiera mu chęć do czegokolwiek, niszczy marzenia. Jednocześnie należy pamiętać, że depresję można wyleczyć - wystarczy podjąć odpowiednie kroki ku temu. Niepokojące jest to, że ponad połowa osób cierpiących na tę chorobę nie podejmuje leczenia. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest uświadomienie sobie, że dolegliwości, które się u nas pojawiły, to nie przejściowe załamanie czy chandra, ale poważna choroba. Sposobów na leczenie depresji jest kilka. Są one dostosowywane do pacjenta, jego potrzeb, osobowości, oczekiwań i predyspozycji. Leczeniem depresji zajmuje się lekarz o specjalizacji z psychiatrii. To on decyduje o tym, czy w danym przypadku wystarczy odpowiednia psychoterapia, czy jednak konieczne będzie przyjmowanie leków. Do sposobów leczenia depresji należą więc: farmakologia, fototerapia, psychoterapia, elektrowstrząsy. Bardzo ważne jest też wsparcie ze strony bliskich. JAKIE ZNASZ SPOSOBY NA LECZENIE DEPRESJI? FARMAKOLOGIA TERAPIA WIZYTA U PSYCHIATRY 22% 67% 82% 84% SAMODZIELNE RADZENIE SOBIE Z PROBLEMAMI 85% Ankietowani w znacznej większości mają świadomość tego, jakie są sposoby leczenia depresji. 84% internautów wie, że w przypadku zachorowania konieczna jest wizyta u psychiatry. 82% ankietowanych uważa, że wyleczyć się z depresji pomoże specjalistyczna terapia, a 67% wierzy w skuteczność farmakologii. Jednakże aż 22% internautów twierdzi, że w czasie depresji niekonieczna jest niczyja pomoc i samodzielnie można sobie poradzić z jej wyleczeniem. 15

16 CZY SAMODZIELNIE MOŻNA POKONAĆ DEPRESJĘ? Depresja wymaga leczenia farmakologicznego, wsparcia rodziny i środowiska, psychoterapii, terapii rodzin. Jednak w praktyce wszystkie osoby potrzebujące pomocy najczęściej korzystają z leczenia lekami antydepresyjnymi. Leki te dobiera się indywidualnie do potrzeb pacjenta i jego sposobu funkcjonowania w życiu. Leki stosuje się długoterminowo - co najmniej 6 miesięcy w pierwszym epizodzie depresji lub kilka lat i bezterminowo w depresji nawracającej. Leki wprowadzone pod koniec lat 80. i później gwarantują zadowalający profil bezpieczeństwa i skuteczności w terapii biologicznej depresji. Psychoterapia jest uważana za równie skuteczną, jak farmakoterapia formę leczenia zaburzeń depresyjnych. Terapia rodzin pomaga kompleksowo wszystkim uczestnikom trudnej sytuacji poprawić wzajemne relacje. LEK. ALINA NOWICKA Psychiatra WIZYTA U SPECJALISTY - KONIECZNA CZY NIE? Wizyta u psychiatry jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku zauważenia u siebie zaburzeń depresyjnych. Tylko lekarz może stwierdzić, czy niepokojące nas objawy oznaczają już chorobę, czy jednak nie i to specjalista decyduje o rozpoczęciu lub zakończeniu leczenia. Niektórzy wstydzą się przyznać, że potrzebują pomocy albo uważają, że ich problemy nie są na tyle ważne, aby udać się z nimi do psychiatry. Należy jednak pamiętać, że leczenie u specjalisty nie jest objawem słabości. 16

17 CO SĄDZICIE O WIZYCIE U LEKARZA PSYCHIATRY? 3% TYLKO WARIACI CHODZĄ DO PSYCHIATRY KAŻDY, KTO MA JAKIEŚ PROBLEMY POWINIEN PÓJŚĆ DO TEGO SPECJALISTY 66% 9% TYLKO SŁABI PSYCHICZNIE LUDZIE MUSZĄ KORZYSTAĆ Z POMOCY PSYCHIATRY KAŻDE ZABURZENIE PSYCHICZNE WYMAGA KONSULTACJI U PSYCHIATRY 73% Ankietowani w 73% zgadzają się ze stwierdzeniem, że każde zaburzenie psychiczne wymaga konsultacji u psychiatry. 2 na 3 internautów uważa też, że każdy, kto ma jakieś problemy, powinien pójść do tego specjalisty. Mimo tak dużej świadomości, 9% osób badanych twierdzi, że tylko słabi psychicznie ludzie korzystają z pomocy psychiatrycznej, a 3% z nich uważa, że tylko wariaci chodzą do psychiatry. DO KOGO POWINIENEŚ UDAĆ SIĘ, JEŚLI ZAUWAŻYSZ U SIEBIE LUB U KOGOŚ BLISKIEGO SYMPTOMY DEPRESJI? DO LEKARZA 27% DO PRZYJACIELA 49% DO PSYCHIATRY 4% DO FARMACEUTY 86% 85% Zdecydowana większość ankietowanych (86%) wie, że w przypadku depresji należy zgłosić się do psychiatry. Prawie połowa internautów uważa, że dobrym wyjściem jest wizyta u lekarza, a 27% ankietowanych sugeruje, że najlepiej udać się wtedy do przyjaciela. Niektórzy internauci (4%) sądzą, że można skorzystać też z pomocy farmaceuty. 17

18 CZY RAZ WYLECZONA DEPRESJA MOŻE POWRÓCIĆ? Statystyki pokazują, że depresja jest chorobą, która w 50-80% przypadków może powrócić nawet po jej wyleczeniu. Ryzyko nawrotu jest więc bardzo wysokie. Z kolei 15-20% pacjentów cierpi na chroniczny przebieg depresji. CZY ISTNIEJE RYZYKO NAWROTU DEPRESJI PO JEJ WYLECZENIU? 2% 8% 90% Prawie wszyscy ankietowani (90%) zdają sobie sprawę z tego, że depresja jest chorobą, która raz wyleczona, mimo wszystko może powrócić. 8% internautów przyznaje się do niewiedzy w tym zakresie, a zaledwie 2% badanych uważa, że depresja nie jest chorobą, która wiąże się z ryzykiem nawrotu. 90% TAK 2% NIE 8% NIE WIEM 18

19 Profilaktyka depresji Mimo że depresja jest uważana za chorobę XXI wieku, a specjaliści przewidują, że liczba zachorowań na nią nie będzie spadać, ale rosnąć, nie jesteśmy na nią skazani. Depresji można zapobiegać. Nigdy nie ma 100% pewności, że akurat nas ta choroba nie dotknie, ale zawsze możemy utrudnić jej dostęp. Jest kilka sposobów na to, aby nie dopadło nas długotrwałe obniżenie nastroju, które utrudnia funkcje życiowe. Bardzo ważne okazują się proste czynności, które dodatkowo przynoszą odprężenie. Przede wszystkim, aby uniknąć zaburzeń depresyjnych, należy dbać o to, aby czuć się wypoczętym każdego dnia. Warto zapoznać się z technikami relaksacyjnymi, które mogą w tym pomóc i oczywiście wysypiać się. Optymalnie, dorosły człowiek potrzebuje ośmiu godzin snu w nocy. Ponadto dobrym sposobem na zły humor jest aktywny tryb życia oraz spotkania ze znajomymi i najbliższymi. Wystarczy też zadbać o to, by codzienna dieta była pełnowartościowa i bogata w produkty, które mają właściwości poprawiające nastrój. JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED DEPRESJĄ? NIE WOLNO TŁUMIĆ SWOICH UCZUĆ 92% 3% 4% W SAMOTNOŚCI CZYTAĆ CZASOPISMA SPOTYKAĆ SIĘ Z LUDŹMI PRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAĆ 55% 87% SAMOTNIE SPĘDZAĆ WIECZORY I ROZMYŚLAĆ Aż 92% internautów za niezawodny sposób chronienia się przed depresją podaje przede wszystkim otwartość, czyli zaznacza, że nie wolno tłumić swoich uczuć. 87% badanych uważa, że ważne są spotkania z innymi ludźmi, a co 2 osoba ankietowana twierdzi, że prawidłowa dieta i odżywianie się są również niezwykle ważne w profilaktyce depresji. 19

20 CZY ISTNIEJE DIETA CHRONIĄCA PRZED DEPRESJĄ? Dieta chroniąca nasz organizm przed depresją, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, powinna być bogata w produkty zawierające dużo witaminy D, magnezu, potasu, witamin z grupy B, ale także i innych. Należy zatem spożywać pieczywo, kasze i makarony pełnoziarniste z porcją chudego produktu białkowego: drób, ryby, chude mięso czerwone, chudy nabiał. To wszystko należy łączyć z porcją świeżych warzyw, ale także nie zapominać w ciągu dnia o dawce cukrów prostych, ale nie z czekolady czy jakiegoś batonika, ale z owoców - jabłko, kiwi, pomarańcza, mandarynki itp. Taka dieta uchroni nas przed nadwagą, a także poprawi samopoczucie i pomoże lepiej cieszyć się z każdego dnia MGR INŻ. JUSTYNA ANTOSZCZYSZYN Dietetyk KTÓRE PRODUKTY ŻYWNOŚCIOWE MAJĄ DOBRY WPŁYW NA SAMOPOCZUCIE? Jedzenie ma znaczenie. Hasło to sprawdza się również w przypadku naszego samopoczucia. Aby nasz mózg sprawnie funkcjonował i wytwarzał serotoninę hormon szczęścia, potrzebuje takich składników jak kwasy omega-3, stałego dostępu do glukozy w postaci węglowodanów złożonych, dostępu do aminokwasów budujących białka - w tym tryptofanu czy fenyloalaniny, oraz wielu mikroelementów i witamin. Prawidłowa dieta zawiera wszystkie niezbędne składniki, stąd osoby odżywiające się świadomie i zdrowo nie narzekają na spadki nastroju. Co więc jeść? W naszej diecie na dobre samopoczucie nie powinno zabraknąć produktów pełnoziarnistych, orzechów, ziaren lnu, ryb, warzyw, owoców, ale również jajek czy roślin strączkowych. Dobra informacja dla wszystkich lubiących czekoladę - to dobre źródło magnezu - również ważnego składnika w diecie na dobry nastrój. Ważne jest, by dieta była jak najbardziej urozmaicona, a ilości produktów takich jak orzechy czy czekolada - niezbyt duże. MGR INŻ. MAGDALENA KUBIK Dietetyk 20

21 Dlaczego depresję trzeba traktować poważnie? Jeśli jednak - mimo wszystko - dopadnie nas chandra, która będzie się niepokojąco przedłużać i nie pozwoli cieszyć się z życia, nie wolno tego lekceważyć. Koniecznie trzeba podjąć odpowiednie kroki, które wcześniej zostały opisane w niniejszym raporcie. Depresja to przecież poważna choroba, więc należy zrobić wszystko, aby nie dopuścić do jej rozwoju i pogłębiania się. DLACZEGO DEPRESJI NIE MOŻNA BAGATELIZOWAĆ? DEPRESJA JEST DŁUGOTRWAŁĄ CHOROBĄ, KTÓRA POZOSTAWIA PO SOBIE PIĘTNO NA CAŁE ŻYCIE 57% 3% DEPRESJA NIE JEST GROŹNA I NIE TRZEBA JEJ TRAKTOWAĆ POWAŻNIE DEPRESJA TO CHOROBA XXI WIEKU, KTÓRA DOTYKA CORAZ WIĘKSZĄ ILOŚĆ OSÓB 78% DEPRESJA MUSI BYĆ LECZONA SPECJALISTYCZNIE - SAMODZIELNIE NIKT SOBIE Z NIĄ NIE PORADZI 55% NIELECZONA DEPRESJA MOŻE DOPROWADZIĆ NAWET DO SAMOBÓJCZEJ ŚMIERCI 89% Co drugi ankietowany zaznacza, że depresja pozostawia po sobie piętno na całe życie oraz musi być leczona specjalistycznie. Aż 89% internautów zauważa, że nieleczona depresja może doprowadzić do samobójczej śmierci. 78% ankietowanych zdaje sobie sprawę z tego, że depresję możemy traktować jako chorobę XXI wieku. Zaledwie 3% badanych nie uważa, aby depresja była poważną chorobą. Z powyższego wykresu wynika, że znaczna większość ankietowanych ma świadomość, że depresji nie wolno lekceważyć. 21

22 WNIOSKI Niniejszy raport został przygotowany na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród internautów. Pokazuje on, że zagadnienia związane z depresją nie są obce dla ludzi. Bardzo duża część ankietowanych sama doświadczyła depresji lub przynajmniej miała kontakt z osobami, które na nią chorowały. Większość internautów zdaje sobie również sprawę z tego, że z depresją nie można radzić sobie samodzielnie, ale wymaga ona specjalistycznego leczenia. Choroba ta jest jednak uleczalna, choć terapia trwa bardzo długo i istnieje ryzyko nawrotu depresji w przyszłości. Należy pamiętać, że wsparcie najbliższych jest niezwykle ważne dla osób z depresją, a czasem zwykła obecność jest bardziej pomocna niż uszczęśliwianie i pocieszanie kogoś na siłę. Mamy nadzieję, że raport Wszystko, co powinieneś wiedzieć o depresji poszerzy waszą wiedzę na temat depresji, jej przyczyn, objawów, sposobów leczenia i profilaktyki. 22

23 Zadaj pytanie lekarzowi Bezpłatnie Bez kolejek 24 h/7 zadaj pytanie kontakt Z redakcją redakcja@abczdrowie.pl kontakt Z biurem reklamy reklama@nextwebmedia.pl nextweb media Sp. z o.o. ul. arabska Warszawa tel fax