Zasady diagnostyki i kwalifikacji do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej
|
|
- Aleksander Orłowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 DIAGNOSTYKA KARDIOLOGICZNA Folia Cardiologica 2014 tom 9, nr 4, strony Copyright 2014 Via Medica ISSN Zasady diagnostyki i kwalifikacji do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej Diagnostic tests and qualification for transcatheter aortic valve implantation artosz Rymuza 1, Piotr Ścisło 1, Leopold akoń 2, Radosław Wilimski 3, Anna Ścibisz 1, Janusz Kochman 1, Zenon Huczek 1 1 I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 II Zakład Radiologii Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 3 Klinika Kardiochirurgii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Streszczenie Stenoza aortalna (AS) jest najczęstszą nabytą zastawkową wadą serca. Ze względu na przewlekły przebieg objawy choroby najczęściej obserwuje się u pacjentów w zawansowanym wieku. Klasyczną metodą leczenia zwężenia zastawki aortalnej pozostaje zabieg operacyjny, który z powodu wysokiego ryzyka u osób starszych, często obciążonych wieloma chorobami towarzyszącymi, w wielu przypadkach nie jest wykonywany. Alternatywną i równie skuteczną metodą leczenia chorych z grupy wysokiego ryzyka z ciężka, objawową AS jest zabieg przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej. Technika ta polega na doprowadzeniu drogą wewnątrznaczyniową biologicznej zastawki j i jej implantacji w pierścieniu aortalnym. Aby zakwalifikować pacjenta do TAVI, niezbędna jest odpowiednia diagnostyka okołozabiegowa. Słowa kluczowe: TAVI, kardiogrupa, diagnostyka, TEE, TOE, ciężka stenoza aortalna (Folia Cardiologica 2014; 9, 4: ) Wstęp Stenoza aortalna (AS, aortic stenosis) jest jedną z najczęstszych chorób układu sercowo-naczyniowego w populacji europejskiej [1]. Naturalny przebieg AS składa się trwającego wiele lat stadium utajonego, po którym choroba przybiera postać objawową. Pacjent zaczyna zgłaszać duszność wysiłkową, ból w klatce piersiowej związany z wysiłkiem oraz zawroty głowy, omdlenia i kołatania serca. Na tym etapie rokowanie chorych znacznie się pogarsza. Według różnych źródeł przeżywalność 5-letnia u tych chorych wynosi 15 50% [2]. Definitywną metodą leczenia jest zabieg chirurgicznej wymiany zastawki aortalnej (AVR, aortic valve replacement) polegający na jej wycięciu i zastąpieniu zastawką biologiczną lub mechaniczną. Ze względu na długotrwały przebieg choroby ciężką i objawową AS obserwuje się wśród starszych pacjentów, często obciążonych wieloma chorobami towarzyszącymi, co czyni z nich grupę wysokiego ryzyka operacyjnego [3 5]. Z myślą o tej grupie chorych opracowano nową metodę małoinwazyjną przezcewnikową implantację zastawki aortalnej (TAVI). Okazała się ona skuteczną alternatywą w stosunku do chirurgicznej wymiany zastawki aortalnej u chorych z grupy wysokiego ryzyka, a jej silną pozycję potwierdzono w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society od Cardiology) (tab. 1). Aby rozpoznać AS i zakwalifikować pacjenta do zabiegu małoinwazyjnego niezbędna jest odpowiednia diagnostyka w ośrodku wykonującym TAVI. Ze względu na najczęściej stosowany w tej metodzie dostęp naczyniowy (tętnice udowe, podobojczykowe, aorta Adres do korespondencji: lek. artosz Rymuza, I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. anacha 1a, Warszawa, tel.: , faks: , brymuza@wp.pl 385
2 Folia Cardiologica 2014, tom 9, nr 4 Tabela 1. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society od Cardiology) dotyczące wykonywania przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej (TAVI, transcatheter aortic valve implantation) [2] Klasa zaleceń Poziom dowodów Jedynie wielodyscyplinarny zespół ekspertów (Kardiogrupa), złożony z kardiologów i kardiochirurgów I C oraz w razie potrzeby z innych specjalistów, może się podjąć przeprowadzenia TAVI TAVI można wykonywać jedynie w ośrodkach z oddziałem kardiochirurgicznym I C Wskazane jest wykonanie TAVI u pacjentów z ciężką, objawową AS, którzy wg zespołu ekspertów I (Kardiogrupa) nie kwalifikują się do AVR i u których jest prawdopodobne uzyskanie poprawy Należy rozważyć TAVI u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka z ciężką, objawową AS, którzy nadal kwalifikują się do leczenia operacyjnego, lecz u których wykonanie TAVI jest preferowane przez zespół ekspertów (Kardiogrupa) ze względu na indywidualny profil ryzyka i odpowiednią anatomię IIa AVR (aortic valve replacement) chirurgiczna wymiana zastawki aortalnej; AS (aortic stenosis) stenoza aortalna wstępująca) szczególną rolę w diagnostyce, poza kliniczną oceną chorego, pełnią badania obrazowe, takie jak echokardiografia, tomografia komputerowa i angiografia. Niewielkie różnice w zakresie pomiarów wykonywanych w tych badaniach są powszechne i wynikają ze specyfiki każdego z nich. Przypadek pacjenta, jego ocena kliniczna oraz wyniki badań obrazowych są przedstawiane i omawiane przez Kardiogrupę, która decyduje o kwalifikacji chorego do zabiegu. Ocena kliniczna Tabela 2. Kryteria rozpoznania ciężkiej stenozy aortalnej Parametr Zgodnie z wytycznymi ESC do TAVI powinni być kwalifikowani pacjenci obciążeni wysokim ryzykiem z ciężką, objawową AS. Dokładny wywiad stanowi podstawę oceny występowania objawów oraz określenia ich narastania w czasie. Jest to szczególnie istotne u chorych w zaawansowanym wieku, którzy często są zaadaptowani do stopniowo narastających dolegliwości i mogą negować objawy z powodu podświadomego ograniczania aktywności fizycznej. Wszelkie nowe ograniczenia w codziennej aktywności u osoby z wieloma chorobami towarzyszącymi należy obiektywizować oraz ocenić najbardziej prawdopodobny czynnik sprawczy. Typowe dolegliwości, które mogą występować u pacjenta, to duszność wysiłkowa, ból w klatce piersiowej związany z wysiłkiem, zawroty głowy i omdlenia. Można stwierdzić charakterystyczne zjawiska osłuchowe, takie jak ściszenie II tonu i szmer skurczowy nad zastawką aortalną (crescendo decrescendo), chociaż jego obecność i stopień głośności często nie korelują z ciężkością wady. Na tym etapie pomocne mogą być podstawowe badania dodatkowe, takie jak badanie elektrokardiograficzne (EKG), w którym można zaobserwować cechy przerostu i przeciążenia lewej komory, badanie rentgenowskie klatki piersiowej w ocenie powiększenia serca oraz wydolności krążenia płucnego czy oznaczenie stężeń peptydów natriuretycznych w osoczu (mózgowego peptydu natriuretycznego [NP, brain natriuretic peptide], N-końcowego propeptydu natriuretycznego typu [NT-proNP, N-terminal pro brain natriuretic peptide]). U chorych bez objawów pomocne może się okazać badanie za pomocą testu wysiłkowego. Jednocześnie może ono służyć ujawnieniu objawów choroby oraz pomóc w stratyfikacji ryzyka. W celu potwierdzenia obecności AS oraz oceny stopnia jej zaawansowania niezbędne jest wykonanie badania echokardiograficznego. Diagnostyka obrazowa Stenoza aortalna Pole powierzchni [mm 2 ] < 1,0 Pole powierzchni indeksowane [mm 2 /m 2 ] < 0,6 Średni gradient przez zastawkę [mm Hg] > 40 Maksymalnym przepływ przez zastawkę [m/s] > 4 Echokardiografia Echokardiografia przezklatkowa (TTE, transthoracic echocardiography) jest podstawowym badaniem, za pomocą którego określa się zaawansowanie AS. Pole otwarcia zastawki aortalnej można zmierzyć metodą planimetryczną lub za pomocą równania ciągłości, analizując przepływ przez zastawkę aortalną oraz w drodze odpływu z lewej komory. O ciężkiej AS mówi się wtedy, gdy pole powierzchni zastawki aortalnej (AVA, aortic valve area) jest mniejsze niż 1,0 cm 2. Często przydaje się obliczanie pola otwarcia zastawki na podstawie powierzchni ciała pacjenta, zwłaszcza w przypadku chorych o niedużej powierzchni ciała. Wówczas o istotnym zwężeniu zastawki mówi się przy wartościach poniżej 0,6 cm 2 /m 2. Za pomocą funkcji doplerowskiej można zmierzyć maksymalny przepływ przez zastawkę aortalną oraz ocenić gradienty (maksymalny i średni). Kryteria rozpoznania ciężkiej AS przedstawiono w tabeli 2 [2]. U pacjentów kwalifikowanych do zabiegu TAVI szczególnie istotnych informacji dostarcza echokardiografia przezprzełykowa (TEE, transesophageal echocardiography) 386
3 artosz Rymuza i wsp., Zasady diagnostyki i kwalifikacji do TAVI Rycina 1. Echokardiografia przezklatkowa: projekcja koniuszkowa, pięciojamowa; pomiar parametrów hemodynamicznych stenotycznej zastawki aortalnej metodą ciągłego doplera. Prędkość maksymalna (4,48 m/s), średni gradient (49 mm Hg) oraz wyliczone na podstawie równania ciągłości pole powierzchni zastawki aortalnej ([AVA, aortic valve area] 0,68 cm 2 ) świadczą o ciężkiej stenozie zastawki. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM Rycina 2. Echokardiografia przezklatkowa: projekcja ze środkowego przełyku, trójjamowa; pomiar wielkości pierścienia zastawki aortalnej, opuszki, punktu J oraz szerokości aorty wstępującej na wysokości 4 cm od pierścienia zastawki elementy rutynowej oceny echokardiograficznej przed zabiegiem przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM (ryc. 1). Poza możliwością dokładniejszego niż w badaniu przezklatkowym skwantyfikowania pola otwarcia zastawki pozwala na bardziej precyzyjną ocenę średnicy pierścienia aortalnego, średnicy aorty wstępującej oraz wysokości ujść prawej i lewej tętnicy wieńcowej w stosunku do pierścienia aortalnego (ryc. 2). Szczególną populację stanowią pacjenci z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF, left ventricular ejection fraction), ponieważ w ich przypadku obliczane gradienty przez zastawkę aortalną mogą być zaniżone. Aby określić, czy w danym przypadku występuje prawdziwie ciężka AS, u tych chorych zaleca się wykonanie badanie echokardiograficznego z zastosowaniem niewielkich dawek dobutaminy. Ta metoda może mieć wartość rokowniczą również w przypadku chorych z upośledzoną LVEF i chorobą wieńcową, ponieważ umożliwia identyfikację chorych, u których wymiana zastawki może wpłynąć na poprawę wartości LVEF [6, 7]. Tomografia komputerowa Wielorzędowa tomografia komputerowa stanowi istotne uzupełnienie pozostałych badań obrazowych. Daje możliwość dokładnej, wielowymiarowej oceny pierścienia aortalnego i opuszki aortalnej, wysokości ujść tętnic wieńcowych i aorty wstępującej (ryc. 3). Ponadto pozwala na ocenę tętnic służących jako miejsce dostępu naczyniowego tętnic udowych, podobojczykowej lewej, aorty wstępującej [8]. Istotna jest również analiza całej drogi, przez którą przechodzi system doprowadzający zastawkę (od miejsca dostępu do pierścienia aortalnego) pod kątem istotnej miażdżycy i owrzodzeń naczyń oraz niedrożności (ryc. 4, 5). Dodatkową zaletą badania, zwłaszcza u osób starszych, jest Rycina 3. Pomiary opuszki aorty w tomografii komputerowej. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM możliwość wychwycenia wszelkich dodatkowych patologii niemych klinicznie, w tym procesów rozrostowych, które modyfikują ryzyko operacyjne takiego chorego. Angiografia Oprócz echokardiografii podstawowym badaniem obrazowym stosowanym w kwalifikacji pacjenta do TAVI jest angiografia. W pierwszej części badania wykonuje się klasyczną koronarografię, w której możliwe jest zobrazowanie ewentualnych zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych. Następny etap to aortografia wykonywana znad zastawki aortalnej. Dzięki niej można ocenić wysokość ujść tętnic wieńcowych, średnicę pierścienia aortalnego i aorty wstępującej oraz dobrać odpowiednią projekcję 387
4 Folia Cardiologica 2014, tom 9, nr 4 A Rycina 4. Tomografia komputerowa. Możliwa dokładna wizualizacja miejsc dostępu do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej (TAVI, transcatheter aortic valve implantation). Obrazowanie u pacjenta z wstawką goreteksową w prawej tętnicy udowej wszytą chirurgicznie z powodu perforacji naczynia w przeszłości (A), ponadto widoczne masywne zwapnienia w aorcie brzusznej i lewej tętnicy udowej () (pacjenta zakwalifikowano do TAVI z dostępu przez aortę wstępującą). Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM A Rycina 5. A. Opuszka, aorta wstępująca i łuk aorty w tomografii komputerowej u tego samego pacjenta, co na rycinie 4;. Widoczne masywne zwapnienia w obrębie płatków zastawki aortalnej oraz niewielkie zmiany w aorcie wstępującej. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM do samego zabiegu wszczepienia zastawki (ryc. 6). Możliwe do zaobserwowania jest również cofanie się środka kontrastowego do lewej komory i, na tej podstawie, szacunkowe określenie stopnia niedomykalności aortalnej. Po przeprowadzeniu cewnika do aorty zstępującej ocenia się drożność i szerokość tętnic udowych, ich krętość i zwapnienia (ryc. 7). Kwalifikacja Kardiogrupa i ocena ryzyka Zgodnie z najnowszymi wytycznymi ESC po przeprowadzeniu wszelkich niezbędnych badań diagnostycznych przypadek jest konsultowany w gronie wielospecjalistycznego konsylium, czyli kardiogrupy (ang. heart team). W wyniku takiej konsultacji chory może zostać zakwalifikowany do leczenia zachowawczego, AVR lub TAVI. Po przedstawieniu stanu klinicznego pacjenta, historii jego dolegliwości oraz klasy funkcjonalnej według New York Heart Association (NYHA) analizie są poddawane wyniki badań dodatkowych. Najistotniejsze informacje pochodzą z badań echokardiograficznych, dzięki którym na podstawie wspomnianych parametrów ocenia się stopień zaawansowania AS. Chory musi również zostać zakwalifikowany do odpowiedniej grupy ryzyka. Pomocne w tym są powszechnie stosowane skale, takie jak EuroSCORE (European System for Cardiac Operative Risk Evaluation), EuroSCORE II czy STS (Society of Thoracic Surgeons risk models). W licznych analizach dowiedziono, że predykcja śmiertelności okołozabiegowej przy użyciu tych skal jest niewystarczająca, dlatego uzyskany za ich pomocą wynik stanowi jedynie podpowiedź w procesie podejmowania decyzji przez Kardiogrupę. Żaden z dostępnych kalkulatorów nie umożliwia obliczenia ryzyka u osób z porcelanową aortą, chorobami nowotworowymi lub spełniających kryteria kruchości (ang. 388
5 artosz Rymuza i wsp., Zasady diagnostyki i kwalifikacji do TAVI Rycina 6. Aortografia u pacjenta kwalifikowanego do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej. Widoczna trójpłatkowa zastawka aortalna. Użycie znakowanego cewnika typu pig-tail umożliwia wykonanie pomiarów średnicy pierścienia zastawki aortalnej, szerokości opuszki aortalnej, aorty wstępującej i wysokości ujść tętnic wieńcowych. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM Rycina 7. Angiografia tętnic biodrowych i udowych u pacjenta kwalifikowanego do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej. Widoczna wysoka niedrożność prawej tętnicy biodrowej. Pacjent ten, oprócz objawów niewydolności serca związanych z występowaniem stenozy aortalnej, zgłaszał typowe objawy chromania przestankowego. Materiały własne i Kliniki Kardiologii WUM frailty). W przypadku takich chorych decyzja o dalszej strategii leczenia powinna być oparta na możliwych korzyściach wynikających z zabiegu w zakresie jakości życia oraz skonfrontowana z szacunkowym dalszym okresem przeżycia. Niezbędne na tym etapie jest wielospecjalistyczne podejście do chorego. Dotyczy to zwłaszcza relatywnie młodych osób z procesami rozrostowymi, które często nie są kwalifikowane do operacyjnego usunięcia guza z powodu ciężkiej AS i spodziewanych trudności przy przeprowadzaniu zabiegu w znieczuleniu ogólnym. Ci pacjenci często nie są obciążeni klasycznymi czynnikami, które zwiększałyby u nich ryzyko, a jednak są uznawani za chorych z grupy wysokiego ryzyka operacyjnego ze względu na obecność choroby podstawowej [2]. Po ustaleniu ciężkości i objawowości wady oraz przypisaniu do grupy ryzyka ocenia się techniczne możliwości wykonania TAVI. Największe znaczenie mają ocena możliwych dróg dostępu naczyniowego, anatomii pierścienia aortalnego, opuszki i aorty wstępującej. Wykonując pomiary z wykorzystaniem kilku różnych metod obrazowania, uzyskuje się najkorzystniejszy i najbardziej zbliżony do faktycznego wynik. Wyjątkowo istotne są liczne pomiary średnicy zastawki aortalnej, aby dobrać odpowiedni rozmiar bioprotezy, oraz wysokość ujść tętnic wieńcowych, aby określić możliwą wysokość implantacji, która nie zagrozi zamknięciem naczyń. Pacjent obciążony wysokim ryzykiem z ciężką objawową AS, u którego bezpieczne wykonanie zabiegu jest technicznie możliwe, może zostać zakwalifikowany do TAVI. Podsumowanie Diagnostyka i kwalifikacja do TAVI to proces wieloetapowy. y odpowiednio zakwalifikować chorego, niezbędna jest dokładna wiedza dotycząca jego stanu klinicznego, dolegliwości oraz okresu, od jakiego narastały. U pacjenta należy potwierdzić istotność AS w badaniu echokardiograficznym, a następnie dokonać niezbędnych pomiarów w co najmniej dwóch różnych badaniach obrazowych. Chory, którego w ten sposób dokładnie przebadano, może zostać skonsultowany przez multidyscyplinarną Kardiogrupę. Podczas takiej konsultacji nie tylko przedstawia się wyniki jego badań obrazowych, ale również analizuje choroby towarzyszące, które mogą zwiększać ryzyko zabiegu. Ocena niebezpieczeństwa zgonu w okresie okołozabiegowym jest dokonywana za pomocą odpowiednich kalkulatorów ryzyka i uzupełniana o dodatkowe czynniki nieujęte w tych skalach. Decyzję odnośnie do zakwalifikowania pacjenta do TAVI poprzedzają analiza możliwych dla niego korzyści wynikających z poprawy jakości życia oraz oszacowanie przewidywanej długości przeżycia ze względu na choroby towarzyszące. Po przeprowadzeniu tego procesu diagnostycznego chory, na podstawie decyzji Kardiogrupy, może zostać zakwalifikowany do TAVI. 389
6 Folia Cardiologica 2014, tom 9, nr 4 Abstract Aortic stenosis (AS) is the most common acquired valvular heart disease. Due to latent course of the disease, the symptoms are most frequently observed in elderly patients. The treatment for AS is aortic valve replacement, but due to the high risk of the patients whom are often burdened with multiple coexisting conditions, it is often not implemented. An alternative and equally effective treatment for high-risk patients with severe, symptomatic AS is transcatheter aortic valve implantation (TAVI). This technique involves transporting an biological aortic valve through the large arteries and into the aortic annulus. To qualify a patient for TAVI appropriate diagnosis needs to be performed. Key words: TAVI, heart team, diagnostics, TEE, TOE, severe aortic stenosis (Folia Cardiologica 2014; 9, 4: ) Piśmiennictwo 1. Iung., aron G., utchart E.G. i wsp. A prospective survey of patients with valvular heart disease in Europe: the Euro Heart Survey on valvular heart disease. Eur. Heart J. 2003; 24: Vahanian A., Alfieri O., Andreotti F. i wsp. Guidelines on the management of valvular heart disease (version 2012). The Joint Task Force on the Management of Valvular Heart Disease of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Association for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Eur. Heart J. 2012; 33: Jander N., Minners J., Holme I. i wsp. Outcome of patients with low- -gradient severe aortic stenosis and preserved ejection fraction. Circulation 2011; 123: Pellikka P.A., Sarano M.E., Nishimura R.A. i wsp. Outcome of 622 adults with asymptomatic, hemodynamically significant aortic stenosis during prolonged follow-up. Circulation 2005; 111: Rosenhek R., Zilberszac R., Schemper M. i wsp. Natural history of very severe aortic stenosis. Circulation 2010; 121: aumgartner H., Hung J., ermejo J. i wsp. Echocardiographic assessment of valve stenosis: EAE/ASE recommendations for clinical practice. Eur. J. Echocardiogr. 2009; 10: Zamorano J.L., adano L.P., ruce C. i wsp. EAE/ASE recommendations for the use of echocardiography in new transcatheter interventions for valvular heart disease. Eur. J. Echocardiogr. 2011; 12: Achenbach S., Delgado V., Hausleiter J. i wsp. SCCT expert consensus document on computed tomography imaging before transcatheter aortic valve implantation (TAVI)/transcatheter aortic valve replacement (TAVR). J. Cardiovasc. Comput. Tomogr. 2012; 6:
Pacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej
Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 4, nr 2, 106 110 P R Z Y P A D K I K L I N I C Z N E Pacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej Piotr Lipiec,
Bardziej szczegółowoPrzezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok
Przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok TAVI Od początku XXI wieku rozwija się metoda przezskórnego wszczepienia
Bardziej szczegółowoProf. UJ, dr hab. med. Jacek Legutko Przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Uniwersytet
Rola kardiologii inwazyjnej w zapobieganiu rozwojowi niewydolności serca Prof. UJ, dr hab. med. Jacek Legutko Przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoZwężenie zastawki aortalnej o etiologii degeneracyjnej choroba leczona operacyjnie niezależnie od wieku. Prezentacja dwóch przypadków
Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 4, 224 228 P r z y p a d k i k l i n i c z n e Redaktorzy działu: prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski Zwężenie zastawki
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoJak leczyć pacjentów ze stenozą aortalną?
PRACA POGLĄDOWA PRZEDRUK Folia Cardiologica Excerpta 2008, tom 3, nr 1, 13 20 Copyright 2008 Via Medica ISSN 1896 2475 Jak leczyć pacjentów ze stenozą aortalną? Ewa Orłowska-Baranowska Klinika Wad Nabytych
Bardziej szczegółowoRola badań obciążeniowych w diagnostyce zwężenia zastawki aortalnej
DIAGNOSTYKA KARDIOLOGICZNA Rola badań obciążeniowych w diagnostyce zwężenia zastawki aortalnej Folia Cardiologica 2015 tom 10, nr 3, strony 223 227 DOI: 10.5603/FC.2015.0039 Copyright 2015 Via Medica ISSN
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Echokardiografia podstawy Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoStenoza aortalna 2013
Sekcja Wad Zastawkowych Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Stenoza aortalna 2013 Dr hab. med. Tomasz Kukulski Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, Wad Wrodzonych Serca i Elektroterapii Śląski
Bardziej szczegółowoFrakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz
Bardziej szczegółowoBadania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej
Badania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej Nieinwazyjne badanie diagnostyczne układu krążenia stanowią podstawową metodę, wykorzystywaną w rozpoznawaniu jak i monitorowaniu
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Echokardiografia podstawy - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoEuroSCORE II nowy model oceny ryzyka operacyjnego u chorych kwalifikowanych do zabiegów kardiochirurgicznych na tle dotychczas stosowanych
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2012, tom 7, nr 3, 146 151 Copyright 2012 Via Medica ISSN 1896 2475 EuroSCORE II nowy model oceny ryzyka operacyjnego u chorych kwalifikowanych do zabiegów kardiochirurgicznych
Bardziej szczegółowoCo nowego w aktualnych standardach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących zastawkowych wad serca?
14 Co nowego w aktualnych standardach Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczących zastawkowych wad serca? What is new in the recent guidelines of the European Society of Cardiology concerning
Bardziej szczegółowoNasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology
Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology Pierwsze w Polsce przezcewnikowe, z dostępu przez tętnicę udową wszczepienie zastawki aortalnej u starszej chorej z ciężką
Bardziej szczegółowoProf. Hanna Szwed. Chory ze stabilną chorobą wieńcową - jak rozpoznać, - czy zawsze test obciążeniowy, ale jaki?
Prof. Hanna Szwed Chory ze stabilną chorobą wieńcową - jak rozpoznać, - czy zawsze test obciążeniowy, ale jaki? Warszawa, 2015 Rozpoznanie stabilnej choroby wieńcowej i ocena ryzyka Etap 1 Kliniczna ocena
Bardziej szczegółowoNiedomykalność aortalna (AI) Klinika Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego
Niedomykalność aortalna (AI) Klinika Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego Etiologia zwyrodnienie płatków zastawki poszerzenie pierścienia aortalnego lub/i aorty wstępującej mieszany Etiologia
Bardziej szczegółowoWarsztat nr 1. Niewydolność serca analiza problemu
Warsztat nr 1 Niewydolność serca analiza problemu Przewlekła niewydolność serca (PNS) Przewlekła niewydolność serca jest to stan, w którym uszkodzone serce nie może zapewnić przepływu krwi odpowiedniego
Bardziej szczegółowoBadania obrazowe w diagnostyce chorób serca. II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK
Badania obrazowe w diagnostyce chorób serca II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK RTG klatki piersiowej Ocenia zarys i wielkość serca, aorty, naczyń krążenia płucnego, wykrywa w ich rzucie zwapnienia
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI
DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka operacyjnego. Piotr Czempik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM
Ocena ryzyka operacyjnego Piotr Czempik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii SUM Ryzyko związane z zabiegiem operacyjnym Typ operacji (np. kardiochirurgiczne/niekardiochirurgiczne)
Bardziej szczegółowoWARSZAWSKIE DNI KARDIOLOGII AKADEMICKIEJ 2018 PROGRAM RAMOWY. Szczegóły programu. Piątek ( )
WARSZAWSKIE DNI KARDIOLOGII AKADEMICKIEJ 2018 PROGRAM RAMOWY Piątek (25.05.2018) Aula Szczegóły programu 09:30-11:30 Otwarcie Konferencji Prof. Grzegorz Opolski SESJA JUBILEUSZOWA - XX lat WDKA 100-lecie
Bardziej szczegółowoTOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII
TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII Prof. nadzw. dr hab. med. Marek Jemielity Klinika Kardiochirurgii UM w Poznaniu Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowodr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
dr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Aorta piersiowa i brzuszna Tętnice kończyn dolnych Tętnice kończyn górnych Tętnice dogłowowe
Bardziej szczegółowoWojciech Król Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych II WL WUM
Wojciech Król Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych II WL WUM Plan Anatomia Metody obrazowania: Echo Angio CT Angio MRI Tętniak aorty piersiowej.
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA OPERACYJNEGO U CHORYCH KARDIOLOGICZNYCH Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Kardiologicznej I Katedry Kardiologii i Kardiochirurgii UM w Łodzi Jak ocenić ryzyko i zakwalifikować chorego
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny
Bardziej szczegółowoRECENZJA rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lek. Jacka Wacławskiego. Przesłana do recenzji rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Prof. dr hab. n. med. Marianna Janion Kielce, 23. 11. 2015 r. II Klinika Kardiologii Świętokrzyskie Centrum Kardiologii WSzZ w Kielcach Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana Kochanowskiego
Bardziej szczegółowoPrzezskórna implantacja zastawki aortalnej - miejsce we współczesnej terapii
PRAE POGLĄDOWE Szymon Domagała Łukasz Zandecki Agnieszka Łętek Marianna Janion Przezskórna implantacja zastawki aortalnej - miejsce we współczesnej terapii Transcatheter aortic valve implantation and its
Bardziej szczegółowoChoroba wieńcowa u pacjenta ze zwężeniem zastawki aortalnej trudności w ustaleniu optymalnego postępowania*
Wytyczne a praktyka kliniczna forum dyskusyjne kardiologów Folia Cardiologica 2014 tom 9, nr 4, strony 379 383 Copyright 2014 Via Medica ISSN 2353 7752 Choroba wieńcowa u pacjenta ze zwężeniem zastawki
Bardziej szczegółowoTypy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko
Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,
Bardziej szczegółowoWADY ZASTAWKI AORTALNEJ
WADY ZASTAWKI AORTALNEJ STENOZA AORTALNA PRZYCZYNY wrodzona (zastawka dwupłatkowa) nabyta (zmiany zwyrodnieniowe, choroba reumatyczna) wiek płeć (M>K) palenie tytoniu nadwaga zastawka dwupłatkowa nadciśnienie
Bardziej szczegółowolek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej
lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr
Bardziej szczegółowoChoroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, E K G W P R A K T Y C E
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, 50 54 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. n. med. Rafał Baranowski Kaszel najtańszy i łatwo dostępny lek antyarytmiczny, a czasem lek mogący uratować
Bardziej szczegółowoVIII MIĘDZYNARODOWE WARSZTATY KARDIOCHIRURGICZNE Heart Team, w dobie zabiegów małoinwazyjnych i hybrydowych Zabrze, 7-9 marca 2012
VIII MIĘDZYNARODOWE WARSZTATY KARDIOCHIRURGICZNE Heart Team, w dobie zabiegów małoinwazyjnych i hybrydowych Zabrze, 7-9 marca 2012 Środa, 7 marca 2012 Dział Nauki i Nowych Technologii 17:00 Otwarcie kursu
Bardziej szczegółowoZNACZENIE DIAGNOSTYCZNE 6-MINUTOWEGO TESTU KORYTARZOWEGO CHODU U MĘŻCZYZN Z MIAŻDŻYCĄ KOŃCZYN DOLNYCH
ZNACZENIE DIAGNOSTYCZNE 6-MINUTOWEGO TESTU KORYTARZOWEGO CHODU U MĘŻCZYZN Z MIAŻDŻYCĄ KOŃCZYN DOLNYCH Bartosz Wnuk 1, Teresa Kowalewska-Twardela 2, Damian Ziaja 3 Celem pracy była ocena przydatności 6-minutowego
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoNabyte wady zastawkowe serca wada aortalna
Nabyte wady zastawkowe serca wada aortalna Katarzyna Mizia Stec I K AT E D R A I K L I N I K A K AR D I OLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI ŚLĄSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W KATOWICACH AHD Mechanizm Kierunek przepływu
Bardziej szczegółowoWSTĘP. Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology
Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology Kardiologia Polska 2010; 68, 8: 980 984 Copyright Via Medica ISSN 0022 9032 Zastawka w zastawkę pierwsze polskie doświadczenie
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoWalwuloplastyka balonowa jako pomost w leczeniu ostrej niewydolności serca w przebiegu zwężenia zastawki aortalnej
INTENSYWNA TERAPIA KARDIOLOGICZNA I RESUSCYTACJA Walwuloplastyka balonowa jako pomost w leczeniu ostrej niewydolności serca w przebiegu zwężenia zastawki aortalnej STRESZCZENIE Przedstawiono przypadek
Bardziej szczegółowoTETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński
TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej
Bardziej szczegółowoI KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM
I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CHORÓB SERCA U CIĘŻARNYCH OKOŁO 0,5-1% PRZYCZYNA OKOŁO 10-15% ŚMIERTELNOŚCI MATEK WZROST OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ O 50% WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoEchokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych.
Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych. Opracowanie na podstawie danych z 25 Pracowni Echokardiograficznych w Polsce posiadających akredytację Sekcji
Bardziej szczegółowoNasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology
Nasze forum kardiolodzy i kardiochirurdzy razem/cardiac surgery and cardiology Raport POL-TAVI FIRST z zastosowania przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej typu Edwards-Sapien u pierwszych w Polsce
Bardziej szczegółowoCiśnienie w tętnicy płucnej
10 Ciśnienie w tętnicy płucnej Echokardiografia w połączeniu z badaniem doplerowskim stanowi metodę wiarygodną, nieinwazyjną i łatwą w zastosowaniu przy określaniu ciśnienia w tętnicy płucnej (PAP). Pułapki
Bardziej szczegółowoCoarctation of aorta in a 40 year-old female with bicuspid aortic valve a case report
Chorzy trudni nietypowi/case report Kardiologia Polska 2011; 69, 4: 367 372 ISSN 0022 9032 Koarktacja aorty u 40 letniej chorej z dwupłatkową zastawką aortalną. Wartość logicznego myślenia. Czy warto dobrze
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej lek. med. Szymona Darochy. pt. Ocena skuteczności i bezpieczeństwa przezskórnej angioplastyki balonowej tętnic
dr hab. med. Grzegorz Kopeć Klinika Chorób Serca i Naczyń Instytutu Kardiologii Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński Kraków 04.03.2017 r. Recenzja rozprawy doktorskiej lek. med. Szymona Darochy
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAMOWY. XV Międzynarodowy Kongres. Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Wrocław, 6 8 października 2011 r.
PROGRAM RAMOWY XV Międzynarodowy Kongres Polskiego 15 th International Congress of the Polish Cardiac Society Wrocław, 6 8 października 2011 r. TYPY SESJI CZWARTEK 6 października, przed południem sekcji
Bardziej szczegółowoTwoja. Katalog kursów. Zapisy oraz informacje o szkoleniach. Kontakt: tel wew. 205
Twoja Katalog kursów Kontakt: tel. 32 730 32 23 wew. 205 biuro@ Zapisy oraz informacje o szkoleniach www. Wykładowca: dr P. Życiński Podstawy diagnostyki USG narządów jamy brzusznej 09:00-19:00 (dzień
Bardziej szczegółowo2015-04-23. Wrodzone wady serca: od 6 do 19 przypadków/1000 żywych urodzeń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK. Wrodzone wady serca u dorosłych:
Wrodzone wady serca: od 6 do 19 przypadków/1000 żywych urodzeń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 najczęstsze: dwupłatkowa zastawka aortalna 13,7/1000 żywych urodzeń ubytek przegrody międzykomorowej 4,2/1000
Bardziej szczegółowoEchokardiografia przezprzełykowa jako technika monitorowania podczas zabiegów wykonywanych u chorych z wysokim ryzykiem sercowym
Echokardiografia przezprzełykowa jako technika monitorowania podczas zabiegów wykonywanych u chorych z wysokim ryzykiem sercowym Piotr Knapik, Tomasz Kukulski Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu TEE
Bardziej szczegółowoCHOROBY AORTY. Dr n. med. Karolina Supeł
CHOROBY AORTY Dr n. med. Karolina Supeł Segmenty aorty wstępującej i zstępującej Aorta pełni funkcję transportową (średnio transportuje 200 mln litrów krwi do tkanek), kontroluje układowy opór naczyniowy
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoIstotne zwężenie zastawki aortalnej z małym gradientem ciśnienia i upośledzoną funkcją lewej komory
Chorzy trudni typowi/case reports Istotne zwężenie zastawki aortalnej z małym gradientem ciśnienia i upośledzoną funkcją lewej komory Significant aortic stenosis with a low pressure gradient and depressed
Bardziej szczegółowoZmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym
162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń
Bardziej szczegółowoDiagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej
Lekarz Karolina Macioł-Skurk Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n.
Bardziej szczegółowoKtórzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoPostępowanie w ostrych zespołach wieńcowych. wytyczne i praktyka
Postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych wytyczne i praktyka Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Śmiertelność Zmniejszenie śmiertelności w świeżym zawale serca w okresie 2003-2010 20%
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1
v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu
Bardziej szczegółowoPoszerzenie aorty piersiowej, co z tego wynika?
Poszerzenie aorty piersiowej, co z tego wynika? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Poszerzenie aorty piersiowej,
Bardziej szczegółowoTerapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca
PRACA POGLĄDOWA Folia Cardiologica Excerpta 2012, tom 7, nr 1, 41 45 Copyright 2012 Via Medica ISSN 1896 2475 Terapia resynchronizująca u chorych z niewydolnością serca Anna Hrynkiewicz-Szymańska 1, Marek
Bardziej szczegółowoII KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2015 Kardiologia inwazyjna - terminologia DIAGNOSTYKA: Koronarografia Cewnikowanie prawego serca Badanie elektrofizjologiczne LECZENIE: Angioplastyka wieńcowa Implantacje
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoKierownik Oddziału: dr n. med. Ryszard Grzywna. Zastępca Kierownika Oddziału: lek. med. Tomasz
Personel: Kierownik Oddziału: dr n. med. Ryszard Grzywna Chromiński Zastępca Kierownika Oddziału: lek. med. Tomasz Kierownik Pracowni Hemodynamiki: lek. med. Gerard Grossmann Samołyk Kierownik ds. Pielęgniarstwa:
Bardziej szczegółowoOCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM
OCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM Marcin Kurzyna, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Grzegorz Harańczyk, StatSoft Polska Choroby
Bardziej szczegółowo1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59
PLACÓWKA MEDYCZNA 1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 ZAKRES ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH zabiegi angioplastyki wieńcowej z implantacją
Bardziej szczegółowoVII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze
VII Noworoczne Warsztaty Kardiologicze Zakopane - Kościelisko 5-7 stycznia 2006 r. strona główna 5 stycznia 2006 r. (czwartek) WARSZTATY HOLTEROWSKIE NA TEMAT: ELEKTROKARDIOGRAFICZNA OCENA CHORYCH Z ROZRUSZNIKIEM
Bardziej szczegółowoWrodzone wady serca u dorosłych
Wrodzone wady serca u dorosłych - rozpoznane po raz pierwszy w wieku dorosłym - wada mało zaawansowana w dzieciństwie - nie korygowana - wada po korekcji lub zabiegu paliatywnym w dzieciństwie - niewydolność
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii
Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia,
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH Z ZAKRESU ŚWIADCZEŃ
Świadczenia gwarantowane z zakresu świadczeń wysokospecjalistycznych oraz warunki ich realizacji. Dz.U.2015.1958 z dnia 2015.11.25 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 25 listopada 2015 r. Wejście w życie:
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW
PRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW V ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Echokardiografia praktyczna warsztat 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 25 listopada 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 listopada 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 listopada 2015 r. Poz. 1958 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 listopada 2015 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoWADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA
WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA lek. Małgorzata Ludzia Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawa, 23.06.2018 Plan
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoHolter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.
Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej
Bardziej szczegółowoWytyczne dotyczące postępowania w zastawkowych wadach serca na 2012 rok
Kardiologia Polska 2012; 70, supl. VII: S 319 S 372 ISSN 0022 9032 Wytyczne dotyczące postępowania w zastawkowych wadach serca na 2012 rok Wspólna Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Bardziej szczegółowoAnaliza wybranych parametrów klinicznych i echokardiograficznych u dzieci z dwupłatkową zastawką aortalną
KARDIOLOGIA CARDIOLOGY PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Borgis N Ped 2015; 19(2): 50-56 Anna Prowotorow-Iwaniukowicz, Jacek Skiendzielewski, Radosław Pietrzak, *Bożena Werner Analiza wybranych parametrów
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoEchokardiograficzne badanie przezprzełykowe u dorosłych wytyczne Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
Kardiologia Polska 2018; 76, 2: 494 497; DOI: 10.5603/KP.2018.0052 ISSN 0022 9032 OPINIE, KONSENSUSY, STANOWISKA EKSPERTÓW / EXPERTS OPINIONS AND POSITION PAPERS Echokardiograficzne badanie przezprzełykowe
Bardziej szczegółowoPodstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak
PATRONAT M ERYTO RYC ZNY K o m it e t R e h a b il it a c j i, K u l t u r y F iz y c z n e j i In t e g r a c j i S p o ł e c z n e j P A N Podstawy kompleksowej rehabilitacji kardiolosicznej Zbigniew
Bardziej szczegółowoTomografia Komputerowa
Tomografia Komputerowa Liczba badań tomografii komputerowej 9 000 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2 758 1 179 2008 7 328 7 327 6 118 6 528 6 476 5 186 4 545 4 129 3 716 3 774 3 403 3
Bardziej szczegółowoDostępność nowych form leczenia w Polsce Sesja: Nowe podejście do leczenia niewydolności serca
Dostępność nowych form leczenia w Polsce Sesja: Nowe podejście do leczenia niewydolności serca PROF. DR HAB. MED. TOMASZ ZIELIŃSKI KIEROWNIK KLINIKI NIEWYDOLNOŚCI SERCA I TRANSPLANTOLOGII INSTYTUTU KARDIOLOGII
Bardziej szczegółowoECHOKARDIOGRAFIA W INTENSYWNEJ TERAPII
ECHOKARDIOGRAFIA W INTENSYWNEJ TERAPII 03.10.2015 Dr n. med. KATARZYNA KURNICKA PRACOWNIA ECHOKARDIOGRAFII, KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCHI KARDIOLOGII WUM Journal of the American Society of Echocardiography
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 63 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 63 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, Wydział Opieki i Oświaty Zdrowotnej Śląskiej Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowozakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej
Rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej Objawy zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych są bardzo mało charakterystyczne. Najczęściej występują ból i obrzęk, znacznie rzadziej zaczerwienienie
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE KARDIOCHIRURGICZNE METODY LECZENIA TĘTNIAKÓW AORTY
NOWOCZESNE KARDIOCHIRURGICZNE METODY LECZENIA TĘTNIAKÓW AORTY Prof. dr hab. med. Marek Jemielity Klinika Kardiochirurgii i Transplantologii UM w Poznaniu Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego TĘTNIAKI
Bardziej szczegółowoCHRONIC THROMBOEMBOLIC PULMONARY HYPERTENSION. (Hypertension)
Przewlekłe zakrzepowo- zatorowe nadciśnienie płucne - CTEPH Skrót angielski: CTEPH CHRONIC THROMBOEMBOLIC PULMONARY HYPERTENSION przewlekłe zakrzepowo- zatorowe nadciśnienie płucne (Chronic) (Thromboembolic)
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoOpieka kardiologiczna w Polsce
Opieka kardiologiczna w Polsce aktualny stan i wyzwania Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Grzegorz Opolski Zmiany umieralności z powodu chorób układu sercowonaczyniowego w Polsce w latach 1991-2005
Bardziej szczegółowo