Działania w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza pochodzącego z systemów grzewczych. realizowane w mieście Sosnowiec w ramach projektu TAB

Transkrypt

1 Działania w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza pochodzącego z systemów grzewczych realizowane w mieście Sosnowiec w ramach projektu TAB Take a Breath! Adapation Actions to reduce adverse health impacts of air pollution Katowice, r. Grażyna Kowalska

2 Kilka słów o Sosnowcu

3 miasto położone w południowej Polsce w województwie śląskim zamieszkałe przez ponad 200 tys. mieszkańców. Województwo śląskie ma najwyższy stopień urbanizacji i gęstości zaludnienia w Polsce. Sosnowiec wraz z 19 bezpośrednio graniczącymi ze sobą miastami tworzy konurbację górnośląską zamieszkałą przez ok. 2,7 mln ludzi.

4 Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8 C; Najcieplejszym miesiącem jest lipiec z temperaturą 18,1 C, najwyższe temperatury sięgają 35,8 C Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń -3,2 C; Najniższa temperatura -30 C. Średnia liczba dni, z temperaturą poniżej 0 C wynosi 120

5 Wyniki pomiarów PM10 w Sosnowcu na tle miast partnerskich

6 Wyniki pomiarów PM10 w miesiącach zimowych dla miast województwa śląskiego.

7 Analiza SWOT Na podstawie wspólnej metodologii partnerzy przygotowali analizy SWOT. Zestawienie analiz jednoznacznie wskazało słabe strony: - ogrzewanie - transport

8 Diagnoza problemu

9 W celu identyfikacji najbardziej problematycznego obszaru miasta podjęło samodzielną próbę identyfikacji nieruchomości opalanych węglem i stworzenia mapy emitorów. pracownicy projektu przygotowali listę wszystkich nieruchomości. lista małych źródeł emisji powstała drogą eliminacji budynków przyłączonych do sieci cieplnej i gazowej. wyniki (16 tysięcy budynków) podzielono na 17 zwyczajowych obszarów miasta. informacja została naniesiona na mapę miasta.

10

11 Liczba emitorów Liczba ludności

12 Największa liczba kotłowni opalanych węglem zlokalizowana jest w dzielnicy Pogoń. Jednocześnie jest to dzielnica najgęściej zaludniona. Mieszka tam ponad 31 tysięcy osób. Pogoń jest jedną z naj starszych części miasta, charakteryzuje się zwartą zabudową składającą się głównie z przedwojennych kamienic.

13

14 Oprócz około 2,5 tysiąca kotłowni przydomowych, przez Pogoń przebiega silnie obciążona ruchem drogowym droga krajowa 94. Tuż przy granicy dzielnicy zlokalizowana jest EC Będzin, o mocy elektrycznej 78,0 MW i cieplnej 381,7 MW. W celu skutecznej diagnozy problemu zanieczyszczonego powietrza na Pogoni zrealizowano: Pomiar poziomu stężeń i składu chemicznego pyłu zawieszonego Modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pyłowych Wikipedia.pl

15 Pomiar poziomu stężenia i składu chemicznego pyłu zawieszonego dla obszaru dzielnicy Pogoń Pomiary realizowali specjaliści z Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska PAN. Celem pracy był pomiar poziomu stężenia i składu chemicznego frakcji drobnego pyłu zawieszonego PM2,5. Kampanię pomiarową stężenia drobnego pyłu zawieszonego PM2,5 realizowano w okresie grzewczym od lutego do marca 2014 r. Stacja monitoringu wykorzystana do badań Stacja monitoringu funkcjonująca przy Uniwersytecie Śląskim DK94

16

17 Zaplecze badawcze IPIŚ PAN LABORATORIUM OC/EC W AEROZOLACH ATMOSFERYCZNYCH ANALIZATOR C 50 -IRF (BEHR NIEMCY) TERMO OPTYCZNY ANALIZATOR OC/EC w AEROZOLACH SUNSET LAB (USA) LABORATORIUM GRAWIMETRYCZNE I ANALIZ SKLADU FRAKCYJNEGO PM Laserowy analizator składu frakcyjnego pyłów Analysette 22 Laboratorium grawimetryczne

18 LABORATORIUM CHEMICZNE badanie składu chemicznego PM Chromatografy Jonowe EDXRF 43 pierwiastki w PM wg. EPA ICP MS Analizator Rtęci

19

20 Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że wpływ na zarejestrowane stężenia masowe PM2,5 i stężenia związanych z nim związków chemicznych mają głównie źródła antropogeniczne. Obszar, na którym prowadzono badania jest zlokalizowany na terenie Aglomeracji Górnośląskiej, skupiającej znaczną liczbę ludności, i należącej do regionów Polski o najwyższym stopniu zurbanizowania i zanieczyszczenia wszystkich komponentów środowiska. Obszar badań obciążony jest ponadto niską emisją, w szczególności pochodzącą ze spalania paliw kopalnianych w paleniskach domowych i lokalnych kotłowniach. Zakład: NP, Zespół: NPI, Praca IPIŚ PAN: C2-407/2014/NPI

21 Modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pyłowych dla obszaru dzielnicy Pogoń miasta Sosnowiec Wykonano w Zakładzie Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza IMGW-PIB Oddział w Krakowie. Obliczenia wykonano przy pomocy modelu CALMET/CALPUFF. Dane meteorologiczne pozyskano z modeli ALADIN/MM5. Obliczenia stężeń pyłu zawieszonego PM10 dla obszaru dzielnicy Pogoń miasta Sosnowiec wykonano w trzech domenach obliczeniowych D1 (rozdzielczość obliczeń 50 km), D2 (rozdzielczość obliczeń 5 km), D3 (rozdzielczość obliczeń 250 m).

22 Podczas modelowania uwzględniono planowane inwestycje mające na celu likwidację istniejących kotłów węglowych poprzez podłączenie budynków do sieci cieplnej, aby ocenić ich rzeczywisty efekt ekologiczny. Między innymi uwzględniono termomodernizację osiedla - 18 trzypiętrowych budynków

23 Obszary z przekroczeniem (na czerwono) i bez przekroczeń (na zielono) dopuszczalnego średniego rocznego stężenia pyłu zawieszonego PM10 40 g/m3 dla miasta Sosnowiec w 2013 roku. Rozkład średniego rocznego stężenia pyłu zawieszonego PM10 dla miasta Sosnowiec dla 2013 roku. Na rysunku zaznaczono lokalizację emitorów przeznaczonych do wyłączenia.

24 Efekt ekologiczny inwestycji dla średniego stężenia rocznego PM10

25 Widoczny efekt ekologiczny jest możliwy do zauważenia tylko przy kompleksowym podejściu do zagadnienia Przedstawione wyniki wykazały, że problem występowania ponadnormatywnych stężeń pyłu PM10 na obszarze dzielnicy Pogoń w Sosnowcu nie ma źródeł lokalnych. W tym kontekście podejmowana próba zmiany sposobu pozyskiwania ciepła przez kilka obiektów komunalnych znajdujących się na obszarze dzielnicy Pogoń jakkolwiek słuszna społecznie, da niezauważalny efekt ekologiczny. Modelowanie stężeń pyłu zawieszonego przed i po inwestycji wyłączenia kilku emitorów wykazała różnice na poziomie błędu obliczeń. W celu podjęcia skutecznych działań naprawczych należy program ograniczenia niskiej emisji rozszerzyć nie tylko do obszaru całej dzielnicy, ale objąć nim całą aglomerację. IMGW, Modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pyłowych dla obszaru dzielnicy Pogoń miasta Sosnowiec, Katowice Kraków, marzec 2014 r.

26 Uciepłownienie budynków Termomodernizacje Dopłaty dla mieszkańców na wymianę starych piecy węglowych Utrzymywanie zieleni miejskiej w dobrej kondycji Trwają prace nad stworzeniem dokumentu pt. Plan gospodarki niskoemisyjnej - szansą na zrównoważone zużycie energii w Gminie Sosnowiec uwzględniającego źródła zanieczyszczenia powietrza biorąc pod uwagę taki zakres działań jak: - transport publiczny, - zarządzanie budynkami i ich modernizację, - gospodarkę wodno-ściekową i gospodarkę odpadami - produkcję i zużycie energii

27 Z uwagi, że dla realnej zmiany jakości powietrza potrzebne są działania na skalę całego województwa w marcu 2014r. w Sosnowcu zorganizowano konferencję mającą ułatwić zarządzanie jakością powietrza, na którą zaproszono reprezentantów wszystkich miast województwa. Prelegenci z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego opowiadali o możliwościach pozyskania zewnętrznych środków finansowych na realizacje inwestycji mających na celu poprawę jakości powietrza, które można otrzymać z programów krajowych i europejskich.

28 Jednocześnie, aby zminimalizować negatywny wpływ zanieczyszczonego powietrza na zdrowie mieszkańców, a także wpłynąć na podniesienie świadomości i zmianę szkodliwych przyzwyczajeń, równoległe z inwestycjami prowadzone są akcje edukacyjne. Więcej informacji na temat akcji podnoszenia świadomości znajdziecie Państwo na plakacie Gminy Sosnowiec biorącym udział w sesji posterowej.

29