OTE A - et m rf. Organizatorzy:

Transkrypt

1 Szanowni Państwo! Mamy zaszczyt zaprosić Państwa na I łódzką konferencję na temat filmoterapii pt. Filmoterapia w obliczu patologii i profilaktyki zachowań. W kraju mamy niewielką liczbę specjalistów, którzy poświęcają się filmoterapii - jej rozwijaniu i krzewieniu i większość z nich przyjedzie w marcu do Łodzi, by opowiedzieć o swojej pracy. Poznamy nie tylko metody filmoterapeutyczne, przeanalizujemy przypadki, ale też w ramach wydarzeń towarzyszących przeprowadzimy filmoterapeutyczną sesję. Postaramy się również porównać zjawiska edukacji poprzez film oraz terapii filmem. Jak informują eksperci, pierwsze badania na temat terapii filmem prowadzono już w 1946 roku, a jednak u nas filmoterapia jako termin funkcjonuje zaledwie kilka lat. Jak się jednak okazuje, terapię filmem zastosować można nie tylko w przypadku resocjalizacji dzieci i młodzieży czy też zalecić ją parom małżeńskim. Filmoterapia stosowana może być również u osób z poważnymi zaburzeniami natury psychiatrycznej. Wśród prelegentów znajdą się absolutni prekursorzy filmoterapii w Polsce, w tym m.in. Mgr Anna Jędryczka Hamera, Dr Małgorzata Kozubek, Mgr Paweł Kostrzewa (który poruszy m.in. ciekawy temat wykorzystania do celów psychoterapeutycznych i psychoedukacyjnych filmów z założenia rozrywkowych, sensacyjnych i since fiction) czy Lucyna Zembowicz, członek Fundacji Generator, autora projektu Kinoterapia. Gospodarzem konferencji będzie Se-ma-for Muzeum Animacji - jako instytucja nas co dzień podejmująca tematykę edukacji filmowej skierowanej głównie do dzieci i młodzieży. Stworzona przy oscarowym studiu Se-ma-for, zajmuje się popularyzacją i zachowaniem dziedzictwa polskiej animacji. Konferencja organizowana jest w partnerskim projekcie we współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką, Miastem Łódź, Publicznym Gimnazjum nr 16 im. Ofiar Katynia, Stowarzyszeniem Na Rzecz Dzieci i Młodzieży Upośledzonej Umysłowo Bliżej Siebie oraz z instytucjami edukacyjnymi w Turcji w ramach programu Comenius Regio. Podczas łódzkich spotkań dowiemy się więc nie tylko jaki jest stan filmoterapii w Polsce, ale również na gruncie tureckim. Mamy nadzieję, że zaszczycą nas Państwo swoją obecnością. Z poważaniem Paulina Zacharek Dyrektor Se-ma-for Muzeum Animacji

2 Wybrane wystąpienia w ramach konferencji: 1. Małgorzata Kozubek, Uniwersytet Wrocławski, Filmoterapia teoria a praktyka. Podczas referatu zostaną przedstawione teoretyczne podstawy filmoterapii oraz wyniki praktycznych badań filmoterapeutycznych przeprowadzonych w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii. Szczególna uwaga zostanie poświęcona próbie odpowiedzi, czy w tego rodzaju projektach istotnie chodzi o leczenie i czy należy w ogóle posługiwać się terminem filmoterapia, ponieważ najczęściej o wychowawczej, kształcącej i wzorotwórczej roli filmu da się powiedzieć bez uciekania się do tego terminu. Jeśli jednak jest on używany, wymaga uściślenia i zaznaczenia o jaki rodzaj terapii dokładnie chodzi. dr Małgorzata Kozubek absolwentka filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Studiów Doktoranckich Nauk o Kulturze na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozprawę doktorską poświęciła zagadnieniu terapii filmem. Obecnie adiunkt w Zakładzie Problemów Kultury Artystycznej Instytutu Kulturoznawstwa UWr. Interesuje się psychologią odbioru filmu, społecznym wpływem kina, kulturą terapeutyczną i filmoterapią. 2. Anna Jędryczka Hamera, Dolnośląskie Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji "ART, Filmoterapia w pracy psychologa i terapeuty - doświadczenia w pracy z osobami zdrowymi i chorymi psychicznie. W filmoterapii, którą należy uznać za dziedzinę arteterapii, film powinien być traktowany jak dzieło sztuki. W prezentacji zostaną przedstawione doświadczenia w udostępnianiu filmów fabularnych osobom, które chorują psychicznie, cierpią na schizofrenię lub cyklofrenię na różnym etapie leczenia. Ważne jest to, żeby osoby, które cierpią na objawy psychotyczne i doznają objawów ze sfery poznawczej i emocjonalnej, otrzymały pomoc w odbiorze filmu. W oddziaływaniu terapeutycznym filmu istotna jest obecność terapeuty, który ma wiedzę zarówno psychologiczną jak i filmową. W pracy, którą proponuję, filmoterapeuta musi się wykazać tolerancją na odmienność i otwartością na poszukiwania wartości w kinie rozrywkowym. W swoim wystąpieniu postaram się przedstawić proces doboru filmów do programu psychoterapii oraz pożądane zachowania filmoterapeuty jako przewodnika i towarzysza filmowych emocji. mgr Anna Jędryczka-Hamera prekursor filmoterapii w Polsce, psycholog, specjalista psychologii klinicznej i psychoterapii środowiskowej, instruktor realizacji filmów amatorskich w Akademickim Klubie Filmowym Pałacyk, wykładowca arteterapii w Akademii Muzycznej we Wrocławiu, reżyser Teatru Integracyjnego Euforion. Uniwersytet Wrocławski ukończyła w 1980 roku. Od 1980 roku do 2007 roku pracowała jako psycholog i arteterapeuta w Specjalistycznym Zespole Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej we Wrocławiu. Film jako oddziaływanie terapeutyczne i psychoedukacje wprowadziła początkowo

3 w oddziale zamkniętym psychiatrycznym męskim a następnie dla oddziałów stacjonarnych i dziennych w dziale rehabilitacji. Obecnie prowadzi systematyczne zajęcia filmoterapii w Dolnośląskim Stowarzyszeniu Aktywnej Rehabilitacji "ART" i w prywatnej praktyce. Zaleca oglądanie filmów parom w terapii małżeńskiej oraz rodzicom i nastolatkom w terapii rodzinnej. 3. Lucyna Zembowicz, Projekt Kinoterapia, Kinoterapia. Spotkania między kadrami Fundacja Generator od 2008 roku prowadzi projekt Kinoterapia, którego celem jest badanie wpływu kina na kulturę i sposobów postrzegania świata przez widzów, rozwijanie narzędzi i wiedzy koniecznych do wykorzystania filmu w profilaktyce, interwencji psychologicznej i edukacji oraz wspieranie wartościowego kina, poprzez promowanie nowatorskich sposobów interpretacji sztuki filmowej. Najważniejsze zadanie jakie ostatnio stawiają sobie twórcy fundacji Generator to popularyzowanie wspólnego oglądanie filmów przez rodziców i dzieci oraz wykorzystywanie ich jako narzędzia psychoedukacji i wychowania. Podczas konferencji dowiemy się o inicjatywach podejmowanych przez fundację - cyklach pokazów filmowych łączonych z warsztatami i dyskusjami organizowanych m.in. w CSW Zamek Ujazdowski, materiałach dydaktycznych ułatwiających wykorzystywanie filmów w ramach lekcji wychowawczych w szkole, szkoleniach dla nauczycieli i warsztatach z dziećmi. Lucyna Zembowicz - absolwentka Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku filmoznawstwo, animatorka kultury. Od 2008, w ramach fundacji Generator, popularyzuje wykorzystywanie filmu jako narzędzia psychoedukacji i terapii przez nauczycieli i wychowawców oraz psychologów. Organizowała seanse kinoterapeutyczne w CSW Zamek Ujazdowski oraz pokazy w Centrum Nauki Kopernik, prowadziła warsztaty dla nauczycieli oraz zajęcia filmoterapeutyczne w jednej ze stołecznych szkół podstawowych. 4. Paweł Kostrzewa, Dolnośląskie Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji ART Edukacyjny potencjał sztuki filmowej. Problemy osób chorych psychicznie w świetle opinii odbiorców filmu " Solista" w reżyserii Joe Wrighta W wystąpieniu zostaną zaprezentowane badania filmu "Solista" Joe Wrighta, przy użyciu metody wywiadu fokusowego w trzech grupach odbiorców: pracowników pomocy społecznej, studentek muzykoterapii i osób chorych psychicznie. Celem badania było zaobserwowanie różnic i podobieństw w odczytaniu filmu, którego jednym z głównych bohaterów jest chory na schizofrenie bezdomny muzyk. Reżyser filmu bardzo wiarygodnie przedstawia sytuację chorych psychicznie w USA. Wiele realiów odpowiada podobnym w Polsce.

4 Analiza odbioru filmu "Solista" jest też wyjściem do rozważań nad eksplicytnym implicytnym przekazem dzieła filmowego. mgr Paweł Kostrzewa jest absolwentem pedagogiki na Uniwersytecie Wrocławskim, studia ukończył w 2012roku.Ukończył również Studium Animatorów Kultury ze specjalnością biblioterapia. Od 2008 roku pracuje jako terapeuta w Srodowiskowym Domu Samopomocy dla osób chorych psychicznie. Prowadzi zajęcia filmoterapii. Szczególnie zajmuje go wykorzystanie do celów psychoterapeutycznych i psychoedukacyjnych filmów z założenia rozrywkowych, sensacyjnych i since fiction. 5. Marcin Kondraciuk, Gliwicki klub filmowy Wrota, Filmoterapia Planowa - jako nowatorska metoda integracji osób wykluczonych Filmoterapia planowa to metoda pracy z osobami wykluczonymi. Jest połączeniem działań artystycznych z terapią i filmem. Od wielu lat opracowywana i rozwijana jest w Gliwickim Klubie Filmowym WROTA przez Marcina Kondraciuka. W filmoterapii istotną rolę pełni udział osób wykluczonych niepełnosprawnych w prawdziwym planie filmowym. Składa się na to, między innymi, praca z profesjonalnym sprzętem operatorskim, z osobami zdrowymi jak również profesjonalistami. Filmoterapia planowa ma wpływ na rehabilitacje społeczną i animacje kulturalną. Działa zawsze dwukierunkowo, z korzyścią dla osób wykluczonych jak również osób i zdrowych. Wszyscy uczestnicy zaangażowani w plan filmowy biorą bezpośredni udział w tworzeniu obrazu końcowego. Proces jest podstawą bazowania terapeutycznego. Filmoterapia Planowa angażuje osoby z wykluczeniem do szerokiego spektrum działań artystycznych przypadających na produkcje filmu w bezpośrednim kontakcie z twórcami, artystami i innymi osobami wpływającymi na formę kontaktu i terapii. Marcin Kondraciuk - Gliwiczanin, z zamiłowania filmowiec, fotograf, animator społeczno - kulturalny, w 2001 roku założył Gliwicki Klub Filmowy WROTA i rozwija stowarzyszenie pełniąc funkcje prezesa. Przez 13 lat działalności podejmował się koordynowania projektów dla dzieci, młodzieży i osób niepełnosprawnych. w latach pracował jako terapeuta na Warsztatach Terapii Zajęciowych w Gliwicach. Prowadzi trzy główne programy, których jest pomysłodawcą. Od 2010 roku Grupa Filmowej Interwencji - czyli objazdowe warsztaty filmowe dla młodzieży z terenów wiejskich, a od 2007 roku Międzynarodowy Festiwal Filmowy DRZWI, którego jest dyrektorem oraz Fimoterapia Planowa, nowatorska forma terapii poprzez plan filmowy osób z wykluczeniem. Jest laureatem nagrody Medal UNICA za humanitarne potraktowanie człowieka w filmie. Autor kilku krótkometrażowych filmów fabularnych i dokumentalnych. Od 2013 roku koordynuje warsztaty filmoterapii planowej dla osób niepełnoprawnych w ramach projektu DRZWI DO NORMALNOŚCI: który promuje terapie i obejmuje wszystkie miasta Górnego Śląska.

5 6. Łukasz Szewczyk, Cotopaxi, Poznanie swoich możliwości, uczestnictwo w zintegrowanej grupie i poprawa samooceny o społecznych i indywidualnych aspektach wideo uczestniczącego (participatory video). Wykorzystany w tytule wystąpienia cytat pochodzi z ewaluacji jednego z projektów z wykorzystaniem techniki z pogranicza sztuki filmowej, animacji społecznej i badań w działaniu jakim jest wideo uczestniczące (ang. participatory video, pv). Technika z powodzeniem wykorzystywana na całym świecie kładzie nacisk na upodmiotowienie grupy, wzmacnianie jej członków, oraz wyrażanie problemów bądź oczekiwań. Film staje się narzędziem, pretekstem do współpracy, wymiany, współdziałania niosąc za sobą korzyści zarówno na poziomie jednostkowym, grupowym, jaki i społeczności lokalnej. Opierając się nie tylko na przykładach działań zrealizowanych przez Stowarzyszenie Pracownia Filmowa Cotopaxi zostaną przedstawione zalety i ograniczenia techniki ze szczególnym uwzględnieniem metodologii i korzyści jednostkowych oraz zbiorowych. Szczególnym obszarem istotnych pożytków jest pobudzenie, obserwacja i kierowanie procesem grupowym, możliwość zaobserwowania przez uczestników swojego funkcjonowania w grupie, pełnionych w niej ról oraz strategii komunikacji. Łukasz Szewczyk prezes Stowarzyszenia Pracownia Filmowa Cotopaxi, twórca filmowy, scenarzysta, producent. Prace w kinematografii zaczynał w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Doktorant Instytutu Polityki Społecznej UW, w którym prowadzi m.in. zajęcia dotyczące metod audiowizualnych w badaniach społecznych. Stypendysta międzynarodowego warsztatu społecznego filmu dokumentalnego EsoDoc Trener metody wideo uczestniczącego (participatory video, PV dyplom Zelig School w Bolzano), realizator projektów implementujących technikę wideo uczestniczącego, w tym szczególnie w pracy z młodzieżą i seniorami.