KONTROLli POPRAWY. STUCZYŃSKI Tomasz. WĘZVK Władysław. ZAMKOTOWICZ Zbigniew Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KONTROLli POPRAWY. STUCZYŃSKI Tomasz. WĘZVK Władysław. ZAMKOTOWICZ Zbigniew Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach"

Transkrypt

1 33/13 Solidiiikation of Metais and Alloys, No. 33, 1997 Kncpnięcic Metllli i Stopów, Nr 33, 1997 PAN- Oddział Katowiec PL ISSN JAKOŚĆ CIEKŁYCH STOPÓW ALUMINIUM; METODY JEJ KONTROLli POPRAWY STUCZYŃSKI Tomasz WĘZVK Władysław ZAMKOTOWICZ Zbigniew Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach Oddział Metali Lekkich w Skawinie Skawina, ul. Piłsudskiego 19 Przeprowadzono charakterystykę wtrąceń i zanieczyszczeń metalicznych i niemetalicznych występujących w ciekłych stopach aluminium decydujących o jego jakości. Omówiono metody ich analizy jakościowej l ilościowej, ze szczególnym uwzględnieniem metody NCF (Nitrogen Carrier Fusion) służącej do oznaczania zawartości wodoru - aparat RH firmy Leco) oraz zastosowania aparatu Lais (Liquid Aluminium lndusion Sampler) do identyfikacji stałych wtrąceń. Przedstawiono efektywne metody poprawy jakości ciekłego metalu, wskazując na rafinację ciekłego metalu metodą flotacji i barbotażu gazem obojętnym jako najbardziej efektywną i proekologiczną metodą poprawy jakości ciekłego metalu w warunkach przemysłowych. 1. Wstęp Powszechnie istniejąca tendencja wytwarzania wysokojakościowych odlewniczych stopów aluminium z metalu pochodzącego z przetopu złomów poamortyzacyjnych z minimalnym udziałem aluminium pierwotnego stwarza konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na proces przygotowania c i ekłego metalu do odlewania. Tak postawiony cel, znajdujący pełne uzasadnienie

2 96 w ekonomii procesu wytwarzania, wymaga rozwiązania szeregu zagadnień związanych z technologią i kontrolą procesu przygotowania ciekłego metalu do odlewania przy równoczesnym założeniu, że proponowane rozwiązania technologiczne zapewniają spełnienie również wymogów związanych z ochroną środowiska. W tematyce konferencji jak i w niniejszym referacie stosowany jest termin "jakość ciekłego metalu". Termin ten wymaga zdefiniowania. Autorzy referatu proponują, aby pod tym terminem rozumiano następującą myśl:.jakość ciekłego metalu określona jest przez poziom i rodzaj zanieczyszczeń metalicznych i niemetalicznych w nim zawartych". Przy tak zaproponowanym podejściu do terminu "jakość ciekłego metalu" przyjmuje się jako rzecz oczywistą wymóg osiągnięcia prze.z kąpiel metalową wymaganego makro i mikro składu chemicznego oraz odpowiedniej temperatury limitowanej warunkami stopowania i odlewania. Należy również pamiętać, że w warunkach przemysłowych nie jest, przy obecnym stanie techniki, możliwe uzyskanie ciekłego metalu i odlewów pozbawionych całkowicie wtrąceń lecz należy jednak zapewnić aby zawartość tych wtrąceń była najmniejsza oraz aby wszystkie duże i szczególnie szkodliwe wtrącenia były w pełni usunięte. Aby powyższy warunek mógł być spelłniony niezbędna jest wiedza o rodzaju wtrąceń, ich ilości i wielkości oraz o źródle ich powstawania. Bez tej wiedzy nie jest możliwe zastosowanie efektywnych metod prewencyjnych jak i metod usuwających szkodliwe wtrącenia z ciekłego metalu. 2. Główne wtrącenia i zanieczyszczenia metaliczne występujące w stopach aluminium. niemetaliczne Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, występujące w aluminium i jego stopach stałe wtrącenia niemetaliczne można sklasyfikować w 9 grupach. Grupa 1 - błonki tlenkowe zbudowane z Ab0 3 często zanieczyszczone szeregiem pierwiastków jak: N, Na, Mg, Si, Zn, Fe, Ca, K, CI i F jak również

3 97 często występujące w powiązaniu z porowatością wodorową. Ze względu na źródło pochodzenia rozróżniamy cztery ich odmiany: - tlenki pochodzące z procesu elektrolizy, - tlenki powstające w wyniku naturalnego utleniania kąpieli metalowej w kontakcie z powietrzem, - tlenki wprowadzone wraz z materiałami wsadowymi /np. skorodowane gąski/, - tlenki pochodzące z materiału wymurówki pieca topielnago lub odstojowego. Grupa 2 - płatki tlenków zbudowane z MgO lub spineli typu AI203. MgO o wymiarach zbliżonych do wtrąceń z grupy 1. Są one wynikiem niedoskonałej techniki stopowania ciekłego metalu lub korozji gąsek magnezowych, jak również nadmiernego przegrzania stopu zawierającego w swoim składzie podwyższonązawartość Mg. Mogą również powstać na skutek reakcji: 2Si02 + 2Aic + Mgc = A/203 MgO + 2Si tzn. reakcji ciekłego metalu z wymurówką pieca. Grupa 3- kuliste tlenki, głównie Si02, o średnicy od 1 do 5 J.lm, dostające się do ciekłego metalu z zewnątrz np. w wyniku zanieczyszczenia wsadu metalowego materiałami formierskimi lub też na skutek złej jakości krzemu metalicznego. Grupa 4 - wtrącenia soli /łatwo rozpuszczalne w wodzie/ zawierające głównie Al, Mg, Ca, K, CI, F i S. Pochodzą one z elektrolizy lub też stanowią pozostałość stosowanych topników. Obecność wtrąceń typu NaCI, CaCb może być wynikiem reakcji przebiegających podczas rafinacji kąpieli metalowej pomiędzy chlorem a metalicznymi zanieczyszczeniami. Grupa 5 -węgliki, głównie AI 4 C 3 występujące w postaci heksagonalnych lub prostokątnych płytek o wielkości od O, 1 do 1 J.lm. Węgliki te powstają przeważnie w procesie elektrolizy. W metalu pierwotnym to znaczy, w aluminium elektrolitycznym zawartość węglików waha się w przedziale 10-30ppm, natomiast w odlewach w zakresie 2-12ppm. Oprócz węglików glinu w płynnym metalu mogą również występować węgliki typu TiC oraz CaC2.

4 98 Grupa 6 - azotki, występujące w postaci związku AIN w ilości 2-12 ppm. Występuje on w postaci błonek o grubości 01, - 3 J.!m i długości J.lm, bardzo często wraz z błonkami tlenkowymi. Azotki glinu mogą powstawać w trakcie intensywnego mieszania nadmiernie przegrzanej kąpieli metalowej lub też nieprawidłowo prowadzonego zabiegu rafinacji ciekłego metalu azotem. Przy bardzo niekorzystnych warunkach może wystąpić zanieczyszczenie azotem kąpieli metalowej do poziomu 200 ppm. Grupa 7 - borki typu Ti8 2, VB 2, Zr8 2 i Cr8 2 stanowiące wynik przemodyfikowania stopu, zbyt długiego czasu odstawania /zjawisko sedymentacji zarodków krystalizagji/ lub też są wynikiem celowego wprowadzenia boru podczas rafinacji aluminium w gat. A1E w celu usunięcia pierwiastków takich jak Ti, V, Cr obniżających znacznie przewodność elektryczną aluminium. Borki występują w postaci heksagonalnych lub prostokątnych płytek o wielkości O, 1 do 10 J.lm przy czym wtrącenia te mają tendencję do tworzenia skupisk - klasterów o wielkości dochodzącej do wartości 50 J.!m. W aluminium pierwotnym zawartość borków wynosi około 1 ppm natomiast w materiale modyfikowanym zawartość ta wzrasta do wielkości 100 ppm. Grupa 8 -wydzielenia pierwotnych kryształów związków międzymetalicznych takich jak AbZr, AbTi czy AI 6 Mn, obecność ich w ciekłych stopach aluminium ma zdecydowanie negatywny wpływ zarówno na własności technologiczne odlewanego metalu jak i na jakość finalnego produl<tu. Powstają one na skutek złej jakości zapraw lub też w wyniku zbyt niskiej temperatury ciekłego metalu w momencie wprowadzania zapraw. Zanieczyszczeniami metalicznymi w stopach są: - pierwiastki alkaliczne takie jak Na i Li pochodzące z procesu elektrolizy względnie przechodzące do kąpieli metalowej z soli wchodzących w skład topników stosowanych przy topieniu i rafinacji aluminium i jego stopów. Zawartość tych pierwiastków w stopach aluminium moż~~ osiągać wartość do 60 ppm, przy czym jako poziom dopuszczalny przyjmuje się wartość poniżej 1 O ppm. Pierwiastki te powodują kruchość stopów podczas

5 99 odlewania i przeróbki plastycznej oraz pogarszają odporność korozyjną stopów aluminium. - pierwiastki ziem alkalicznych, głównie Ca. Źródłem zanieczyszczenia kąpieli metalowej tym pierwiastkiem jest przeważnie krzem wprowadzany do ciekłego metalu przy wytwarzaniu siluminów. Poziom zawartości wapnia osiąga czasami wartość 400 i więcej ppm. Zalecana zawartość wapnia wynosi 40-1 O ppm. Obecność wapnia powoduje wzrost tendencji do utleniania i zawodorowania ciekłego metalu oraz zanieczyszczania wtrąceniami niemetalicznymi np. CaCb. - pierwiastki typu Ti, V, Cr i Zr stanowiące szkodliwe zanieczyszczenia w stopach aluminium przeznaczonych na wyroby o wysokiej przewodności elektrycznej. Jedynym przedstawicielem zanieczyszczeń niemetalicznych jest wodór występujący w formie rozpuszczonej względnie w postaci pęcherzy. Istnieją również przesłanki teoretyczne, że może istnieć również w postaci związanej np. tworząc wodorki sodu czy litu. Wodór występuje w stopach aluminium w granicach od 0,05-1 ppm. 3. Ocena zawartości wtrąceń i zanieczyszczeń w aluminium i jego stopach. Stworzenie uprzednio przedstawionej klasyfikacji wtrąceń i zanieczyszczeń występujących w aluminium i jego stopach możliwe było dzięki zastosowaniu odpowiednich metod ich analizy jakościowej i ilościowej. Należy zwrócić uwagę, że w stopach aluminium wszystkie szkodliwe substancje występują w ilościach śladowych wyrażonych w ppm; 1 ppm = 1 część na milion. W praktyce odlewniczej najbardziej rozpowszechnioną jest analiza stopnia zagazowania ciekłego metalu przygotowywanego do odlewania. Rozróżniane tu metody pośrednio analizujące zawartość wodoru w ciekłym aluminium np. metoda Straube-Pfeiffera, czy metoda pierwszego pęcherza, gdzie poprzez pomiar: gęstości odlanej próbki, krzepnącej pod obniżonym ciśnieniem względnie przez rejestrację temperatury i ciśnienia, przy których to

6 100 parametrach pojawia się pierwszy pęcherz na obserwowanej powierzchni ciekłego metalu określa się stopień zagazowania. Należy w tym miejscu pamiętać, że uzyskany tymi metodami wynik nie zależy jedynie od rzeczywistej zawartości wodoru w ciekłym metalu lecz od relacji pomiędzy rzeczywistą zawartością wodoru a ilością wtrąceń niemetalicznych, które w tym przypadku odgrywają rolę.zarodków" ułatwiających powstawanie pęcherzy zarówno w metodzie Straube-Pfeiffera (krzepnięcie pod obniżonym stałym ciśnieniem) jak i metodzie,.pierwszego pęcherza" bazującej na prawie Sieverts'a. Drugą grupę metod oceniających stopień zagazowania ciekłego metalu tworzą metody analizujące rzeczywistą zawartość metalu bezpośrednio w ciekłym metalu względnie w próbkach stałych z niego pobranych. W tym przypadku rozróżniamy dwie kategorie metod. Pierwsza polega na przedmuchiwaniu ograniczonej objętości ciekłego metalu gazem obojętnym np. argonem i azotem, gdzie podczas tego procesu do pęcherzy gazu obojętnego dyfunduje wodór rozpuszczony w danej porcji metalu i następnie metodami elektrycznymi analizowane jest stężenie wodoru w gazie obojętnym przechodzącym przez warstwę analizowanej kąpieli metalowej. Rozwiązanie to zostało zastosowane w aparatach typu Telegas, Alscan czy ChapeL Druga metoda polega natomiast na stapianiu uprzednio pobranej próbki z analizowanego metalu w atmosferze gazu obojętnego (Nitrogen Carrier Fusion - NCF). Sam proces określenia zawartości rzeczywistej wodoru jest identyczny ja w poprzedniej metodzie analizującej zawartość wodoru bezpośrednio w ciekłym metalu. Metodyka ta została zastosowana m. in. w aparacie RH-402 firmy Leco. Aparat ten będący na wyposażeniu IMN-OML Skawina służy do oceny wszystkich metod rafinowania stosowanych w kraju. Wadą jej jest to, że jest to metoda typowo laboratoryjna, nie nadająca się bo bieżącej kontroli procesu wytwarzania stopu aluminium w warunkach produkcyjnych. Wymaga ona stosowania odpowiednio skonstruowanej kokili do pobierania próbek oraz opracowania technologii obróbki mechanicznej tych próbek przed analizą. Istota wyników pomiarów zawartości wodoru uzyskiwanych tą metodą jest to. że oznacza się zawartość wodoru zachowana w stałym metalu krzepnącym z określoną intensywnością,

7 101 a nie określa się rzeczywistej zawartości wodoru w badanym, ciekłym metalu, ponieważ wodór jak każdy inny pierwiastek podlega zjawisku makro i mikro segregacji, która z uwagi na gazową postać tego pierwiastka może ujawniać się między innymi ucieczką wodoru z ciekłego metalu podczas jego krzepnięcia. Jeżeli ta ucieczka jest niemożliwa wówczas powstają warunki do powstawania makro- lub mikroporowatości przy dostatecznym poziomie zawartości wodoru i odpowiednich warunkach procesu krzepnięcia. Analiza wtrąceń metalicznych takich jak: Na, Ca, Li, itp. nie stwarza w praktyce żadnych problemów o ile na wyposażeniu jest odpowiedniej klasy spektrometr oraz wzorce wytworzone w celu analizy tych śladowych zanieczyszczeń. W tym przypadku najbardziej istotnym jest sama świadomość technologa o konieczności i niezbędności kontroli zawartości tych pierwiastków w ciekłym metalu. Istotnym problemem jest analiza stałych wtrąceń występujących w aluminium i jego stopach. Badania mikroskopowe próbek pobranych z ciekłego metalu lub z odlewów jedynie w sposób przypadkowy pozwalają na ujawnienie tego rodzaju wtrąceń. Znacznym postępem w rozwiązywaniu problemu analizy jakościowej i ilościowej wtrąceń stałych w aluminium i jego stopach jest skonstruowane i wykonane przez Union Garbide urządzenie LAIS (Liquid Aluminium lndusion Sampler). Urządzenie to będące na wyposażeniu IMN od przeszło 8 lat jest z powodzeniem stosowane przy badaniach procesu przygotowania ciekłego metalu. Dzięki temu urządzeniu możliwa jest zarówno identyfikacja wtrąceń jak i ustalenie źródła ich pochodzenia. Istota działania aparatu Lais została przedstawiona na rys. 1. Polega ona na tym, że po zanurzeniu do ciekłego metalu sondy na taką głębokość, aby nad tyglem grafitowym była warstwa ciekłego metalu o grubości co najmniej mm (warunek ten zapobiega zakłóceniu wyniku przez warstwy powierzchniowe istniejące zawsze na powierzchni roztopionego aluminium) i po odczekaniu 3-5 minut, co jest niezbędne aby cały system sondy, transportujący ciekły metal,

8 102 A B Rys. 1. Zasada działania aparatu LAIS. A- nagrzewanie sondy, B - zasysanie próbki ciekłego metalu został nagrzany do temperatury otaczającej go kąpieli metalowej, następuje włączenie systemu zasysającego około 0,5 kg porcji badanego metalu. Zasysana porcja ciekłego metalu przechodzi przez drobnoporowaty filtr grafitowy o średnicy 1Om m i wielkości por 30-35J.l.m. Przebieg procesu zasysania jest monitorowany w układzie przyrostu masy metalu w funkcji czasu. Kiedy nastąpi całkowite wypełnienie zbiornika sondy ciekłym metalem ( czas napełniania jest również miarą jakości ciekłego metalu), sonda jest usuwana z kąpieli metalowej i doprowadza się do szybkiego zakrzepnięcia metalu w tygielku grafitowym, gdzie został zainstalowany filtr. Nad filtrem tym zbierają się więc wszystkie zanieczyszczenia stałe zawarte w zassanej porcji metalu i po zakrzepnięciu metalu w tygielku, w którym jest zainstalowany filtr grafitowy uzyskujemy próbkę zawierającą koncentrat wtrąceń. Uzyskana tą drogą próbka jest poddawana badaniom przy zastosowaniu mikroskopu scaningowego z przystawką typu Edax. Dzięki posiadaniu aparatu Lais istnieje możliwość bardzo precyzyjnego ustalenia

9 103 technologii procesu przygotowania ciekłego metalu do odlewania wra.2; z doborem odpowiednich rodzajów zapraw oraz optymalizacji procesów rafinacyjnych. 4. Metody usuwania stałych i gazowych wtrąceń z aluminium i jego stopów. Najbardziej rozpowszechnioną metodą ochrony ciekłego metalu przed utlenianiem i jego zanieczyszczeniem w procesie topienia oraz usuwania wtrąceń i zanieczyszczeń jest obróbka ciekłego metalu topnikami tj. mieszaniną soli chiorkowych i fluorkowych. Topniki te są stosowane w zależności od gatunku stopu, rodzaju wsadu i typu jednostki topielnaj w ilości 1% do 2 i więcej procent. Do usuwania wodoru oraz pierwiastków alkalicznych stosowana jest rafinacja ciekłego metalu przy zastosowaniu sześciochloroetanu jako nośnika chloru, a w niektórych odlewniach nawet czysty chlor gazowy. Do usuwania wodoru stosuje się również rafinatory rozkładające się w temperaturze kąpieli metalowej i wytwarzające związki azotu powodujące barbotaż ciekłego metalu. Przedstawione metody rafinacji bazujące głównie na stosowaniu soli pokryciowych i rafinacyjnych w procesie topienia i rafinacji aluminium i jego stopów mimo, :że w wielu przypadkach zapewniają zadawalający poziom zanieczyszczeń i wtrąceń w ciekłym metalu tzn. spełniają w sposób najprostszy swoje funkcje to jednak są one źródłem znacznego zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Należy podkreślić, że nie chodzi tu jedynie o chwilowe skażenie atmosfery w wyniku np. wydzielania się toksycznych gazów porafinacyjnych zawierających np. nie związany chlor, HCI czy HF lecz o fakt, że w wyniku stosowania tych metod tworzą się znaczne ilości zgarów (black dross). Problem polega na tym, że istnieją znaczne trudności zagospodarowania powstałych zgarów. Po odzysku z nich frakcji metalicznych, powstają frakcje pyliste o małej zawartości metalu wolnego, które są trudne do racjonalnego zagospodarowania. W praktyce frakcje te są składowane w boksach i są często przyczyną skażenia wód gruntowych oraz zanieczyszczania powietrza /pylenie/. Z powyższych, ekologicznych względów, oraz z uwagi na wysoką i stabilną skuteczność procesu rafinowania, za

10 104 najbardziej celowe wydaje się przy obecnym stanie wiedzy stosowanie do rafinowania urządzeń realizujących ten zabieg metodą flotacji i barbotażu gazem obojętnym względnie z kontrolowanym dodatkiem chloru nie przekraczającym 5%. Wskazane jest aby w tych przypadkach, gdzie to jest możliwe, zabieg rafinowania gazowego był uzupełniony filtrowaniem ciekłego metalu poprzez filtry ceramiczne umieszczone np. w układzie zalewowym form. 5. Podsumowanie Opracowując efektywną technologię przygotowania ciekłego metalu należy do zagadnienia podchodzić w.sposób kompleksowy. Istotne jest aby w pierwszej kolejności ustalić skalę problemu i rodzaj wtrąceń występujących w ciekłym metalu, a następnie, bazując na tej wiedzy, dobrać odpowiednią technologię rafinowania mając na uwadze myśl, że zabieg ten, powinien być ostatnim przeprowadzonym przed odlewaniem i z tego powodu powinien być tak prowadzony, aby nie był źródłem dodatkowego, niekontrolowanego zanieczyszczenia metalu. Literatura [1] Stuczyński T., Wojciechowska A.: Jakość ciekłego metalu a ochrona środowiska-dylemat Zakładów przetwórstwa aluminium. Mat. Konf. "Aluminium 91" Mogilany. [2] Ray L.: A comparative assesment of Quantitative Hydrogen analyzers conmoly used in the Aluminium industry. Light Metais [3] Sampath D. sampling of Aluminium Melts and Detections of Non-metallic lnclusions Using LAIS. Light Metal 1996 [4] Wężyk W., Pierewicz L.: Opracowanie konstrukcji oraz wykonanie urządzenia do pomiaru zawartości wodoru metodą "pierwszego pęcherza" w aluminium i jego stopach. Spr. IMN 5267/96 (niepublikowane).

Recykling - metale Laboratorium (hala A15 Zakład Odlewnictwa)

Recykling - metale Laboratorium (hala A15 Zakład Odlewnictwa) Politechnika Poznańska Instytut Technologii Materiałów Zakład Odlewnictwa Recykling - metale Laboratorium (hala A15 Zakład Odlewnictwa) Prowadzący: Dr inż. Łukasz Bernat (recykling metali) Dr inż. Dorota

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA

Bardziej szczegółowo

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej

Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej PROJEKT NR: POIG.01.03.01-12-061/08 Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 166501 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 294586 (22) Data zgłoszenia: 14.05.1992 (51) IntCl6: B22D 27/13 B22D

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 BADANIA ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ ELEKTROCHEMICZNĄ SYSTEMÓW POWŁOKOWYCH 1. WSTĘP TEORETYCZNY Odporność na korozję

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH NA STOPIEŃ ZAGAZOWANIA SILUMINÓW

WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH NA STOPIEŃ ZAGAZOWANIA SILUMINÓW 15/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH NA STOPIEŃ ZAGAZOWANIA SILUMINÓW

Bardziej szczegółowo

Metody łączenia metali. rozłączne nierozłączne:

Metody łączenia metali. rozłączne nierozłączne: Metody łączenia metali rozłączne nierozłączne: Lutowanie: łączenie części metalowych za pomocą stopów, zwanych lutami, które mają niższą od lutowanych metali temperaturę topnienia. - lutowanie miękkie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 216 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie procesów metalurgicznych oraz obróbki plastycznej metali

Bardziej szczegółowo

KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali

KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM. Produkcja i budowa stali KONSTRUKCJE METALOWE - LABORATORIUM Produkcja i budowa stali Produkcja stali ŻELAZO (Fe) - pierwiastek chemiczny, w stanie czystym miękki i plastyczny metal o niezbyt dużej wytrzymałości STAL - stop żelaza

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6)

LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) LABORATORIUM SPEKTRALNEJ ANALIZY CHEMICZNEJ (L-6) Posiadane uprawnienia: ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO NR AB 120 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji Wydanie nr 5 z 18 lipca 2007 r. Kierownik

Bardziej szczegółowo

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem

Bardziej szczegółowo

Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1

Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1 Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1 L. A. Dobrzański*, K. Labisz*, J. Konieczny**, J. Duszczyk*** * Zakład Technologii Procesów Materiałowych

Bardziej szczegółowo

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu? 1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu

Bardziej szczegółowo

KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Krzepnięcie przemiana fazy ciekłej w fazę stałą Krystalizacja przemiana

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si 53/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINU AK12. Ferdynand ROMANKIEWICZ Folitechnika Zielonogórska, ul. Podgórna 50, Zielona Góra

MODYFIKACJA SILUMINU AK12. Ferdynand ROMANKIEWICZ Folitechnika Zielonogórska, ul. Podgórna 50, Zielona Góra 43/55 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK12 Ferdynand

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Samochodowych

Zespół Szkół Samochodowych Zespół Szkół Samochodowych Podstawy Konstrukcji Maszyn Materiały Konstrukcyjne i Eksploatacyjne Temat: OTRZYMYWANIE STOPÓW ŻELAZA Z WĘGLEM. 2016-01-24 1 1. Stopy metali. 2. Odmiany alotropowe żelaza. 3.

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND. 37/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU

Bardziej szczegółowo

Instalacji odmagnezowania blendy flotacyjnej w Dziale Przeróbki Mechanicznej Olkusz Pomorzany ZGH Bolesław S.A.

Instalacji odmagnezowania blendy flotacyjnej w Dziale Przeróbki Mechanicznej Olkusz Pomorzany ZGH Bolesław S.A. Instalacji odmagnezowania blendy flotacyjnej w Dziale Przeróbki Mechanicznej Olkusz Pomorzany ZGH Bolesław S.A. AMK Kraków SA al. Jana Pawła II 41; 31-864 Kraków Tel. 12 647 66 38 www.amk@amk.krakow.pl;

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) (13) B1. (51) IntCl6: PL B1 C22B 7/00 C01G 5/00. (54) Sposób odzyskiwania srebra z surowców wtórnych

(12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) (13) B1. (51) IntCl6: PL B1 C22B 7/00 C01G 5/00. (54) Sposób odzyskiwania srebra z surowców wtórnych RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)176329 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 308575 (22) Data zgłoszenia. 09.05.1995 (51) IntCl6: C22B 7/00 C01G

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie procesów metalurgicznych oraz obróbki plastycznej metali

Bardziej szczegółowo

Metalurgia - Tematy Prac magisterskich - Katedra Tworzyw Formierskich, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych

Metalurgia - Tematy Prac magisterskich - Katedra Tworzyw Formierskich, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych Metalurgia - Tematy Prac magisterskich - Katedra, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych 2015-2016 Tematy Prac magisterskich Technologii Formy 2015-2016 Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta Temat

Bardziej szczegółowo

Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06

Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132 60/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132 F.

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20 43/50 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2. Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM

Bardziej szczegółowo

I Wymagania techniczne dla projektowania:

I Wymagania techniczne dla projektowania: Rzeszów, 28.05.2015 Adamet Witold Gajdek, Adam Pęczar sp. jawna ul. Chmaja 4 35-021 Rzeszów Dot. Zapytanie ofertowe dotyczące projektu Opracowanie technologii i uruchomienie produkcji wyrobów ze stopów

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA STOPU AK64

MODYFIKACJA STOPU AK64 17/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA STOPU AK64 F. ROMANKIEWICZ 1, R. ROMANKIEWICZ 2, T. PODRÁBSKÝ

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND 28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY

Bardziej szczegółowo

Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji

Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji PROJEKT NR: POIG.01.01.02-00-015/09 Zaawansowane materiały i technologie ich wytwarzania Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji

Bardziej szczegółowo

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 08/13

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 08/13 PL 223497 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223497 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399322 (51) Int.Cl. B23P 17/00 (2006.01) C21D 8/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej

Bardziej szczegółowo

Metalurgia - Tematy Prac Inżynierskich - Katedra Tworzyw Formierskich, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych

Metalurgia - Tematy Prac Inżynierskich - Katedra Tworzyw Formierskich, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych Metalurgia - Tematy Prac Inżynierskich - Katedra, y, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych 2016-2017 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwisko i Imię dyplomanta Temat pracy Badania stanu powierzchni surowej odlewów przemysłowych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7 58/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7 F.

Bardziej szczegółowo

NAGRZEWANIE ELEKTRODOWE

NAGRZEWANIE ELEKTRODOWE INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenia Nr 7 NAGRZEWANIE ELEKTRODOWE 1.WPROWADZENIE. Nagrzewanie elektrodowe jest to nagrzewanie elektryczne oparte na wydzielaniu, ciepła przy przepływie

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROCESU ODTLENIANIA I MODYFIKACJI NA UDZIAŁ I MORFOLOGIĘ WTRĄCEŃ NIEMETALICZNYCH STALIWA WĘGLOWEGO

WPŁYW PROCESU ODTLENIANIA I MODYFIKACJI NA UDZIAŁ I MORFOLOGIĘ WTRĄCEŃ NIEMETALICZNYCH STALIWA WĘGLOWEGO 66/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PROCESU ODTLENIANIA I MODYFIKACJI NA UDZIAŁ I MORFOLOGIĘ

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI 41/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI F. ROMANKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

Kod przedmiotu: IM.G.D1.4 Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu Specjalnościowy. Poziom przedmiotu Studia I stopnia. Liczba godzin/tydzień 2W e, 1L

Kod przedmiotu: IM.G.D1.4 Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu Specjalnościowy. Poziom przedmiotu Studia I stopnia. Liczba godzin/tydzień 2W e, 1L Nazwa przedmiotu: STOPY METALI NIEŻELAZNYCH Kierunek: Kod przedmiotu: IM.G.D1.4 Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu Specjalnościowy Poziom przedmiotu Studia I stopnia Rok: Semestr: Materiały metaliczne

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra

MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9. F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski, ul. Podgórna 50, Zielona Góra 23/6 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2002, Rocznik 2, Nr 6 Archives of Foundry Year 2002, Volume 2, Book 6 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA SILUMINÓW AK7 i AK9 F. ROMANKIEWICZ 1 Uniwersytet Zielonogórski,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium

Bardziej szczegółowo

BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ

BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ R. ROMANKIEWICZ, F. ROMANKIEWICZ Uniwersytet Zielonogórski ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra 1. Wstęp Jednym

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie wiadomości z kl. I

Powtórzenie wiadomości z kl. I Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Powtórzenie wiadomości z kl. I Na początku kl. I po kilku lekcjach przypominających materiał w każdej klasie przeprowadzam mini konkurs chemiczny.

Bardziej szczegółowo

POWIETRZE. Mieszanina gazów stanowiąca atmosferę ziemską niezbędna do życia oraz wszelkich procesów utleniania, złożona ze składników stałych.

POWIETRZE. Mieszanina gazów stanowiąca atmosferę ziemską niezbędna do życia oraz wszelkich procesów utleniania, złożona ze składników stałych. WŁASNOŚCI GAZÓW POWIETRZE Mieszanina gazów stanowiąca atmosferę ziemską niezbędna do życia oraz wszelkich procesów utleniania, złożona ze składników stałych. Składniki Masa w % (suche powietrze) Objętość

Bardziej szczegółowo

Powstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:

Powstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem: Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND 18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe

Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe Spektroskopia Przygotowanie próbek Próbki metaliczne i tlenkowe RYS Otwarte odśrodkowe ramię Lifumat-Met-3.3 RYS Lifumat-M-2000-3.3 V Seria pieców Lifumat została opracowana do znacznie szerszego zastosowania

Bardziej szczegółowo

SurTec 609 Zetacoat. rewolucyjny system pasywacji powierzchni wszelkich metali przed malowaniem

SurTec 609 Zetacoat. rewolucyjny system pasywacji powierzchni wszelkich metali przed malowaniem SurTec 609 Zetacoat rewolucyjny system pasywacji powierzchni wszelkich metali przed malowaniem Spis treści: właściwości przebieg procesu odtłuszczanie płukanie pasywacja porady eksploatacyjne zdjęcia multi

Bardziej szczegółowo

33/15 Solidiiikation of Metlłls and Alloys, No. 33, 1997 Krzejlnięcic Metali i Stopów, Nr JJ, 1997

33/15 Solidiiikation of Metlłls and Alloys, No. 33, 1997 Krzejlnięcic Metali i Stopów, Nr JJ, 1997 33/15 Solidiiikation of Metlłls and Alloys, No. 33, 1997 Krzejlnięcic Metali i Stopów, Nr JJ, 1997 ł'an - OddziHI h:htowice PL ISSN 02011-93!J6 WPL YW MODYFIKACJI NA JAKOŚĆ PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW AJ-Si

Bardziej szczegółowo

FILTRACJA STOPU AlSi9Mg (AK9) M. DUDYK 1 Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Akademia Techniczno - Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko-Biała.

FILTRACJA STOPU AlSi9Mg (AK9) M. DUDYK 1 Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Akademia Techniczno - Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko-Biała. 8/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 FILTRACJA STOPU AlSi9Mg (AK9) M. DUDYK 1 Wydział Budowy Maszyn i Informatyki

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM ODDZIAL YW ANIA FOSFORU W PROCESIE MODYFIKOWANIA SILUMINÓW NADEUTEKTYCZNYCH

MECHANIZM ODDZIAL YW ANIA FOSFORU W PROCESIE MODYFIKOWANIA SILUMINÓW NADEUTEKTYCZNYCH 43/1 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MECHANIZM ODDZIAL YW ANIA FOSFORU W PROCESIE

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22

Bardziej szczegółowo

Program badań. Identyfikacja źródła, postaci i stopnia zanieczyszczenia odpadów technologicznych w obróbkach wiórowych badanych stopów.

Program badań. Identyfikacja źródła, postaci i stopnia zanieczyszczenia odpadów technologicznych w obróbkach wiórowych badanych stopów. Analiza stanu wiedzy i techniki w zakresie przetwarzania i recyklingu wiórów poprodukcyjnych stopów: Tytan GRADE 5, Inconel 625 Inconel 718. Pisemna i elektroniczna postać raportu z przeprowadzonej analizy

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZABIEGÓW USZLACHETNIANIA NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW ZABIEGÓW USZLACHETNIANIA NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH ODDZIAŁ KRAKOWSKI STOP XXXII KONFERENCJA NAUKOWA z okazji Ogólnopolskiego Dnia Odlewnika 2009 Kraków, 11 grudnia 2009 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA SILUMINU AK20. F. ROMANKIEWICZ 1 Politechnika Zielonogórska,

MODYFIKACJA SILUMINU AK20. F. ROMANKIEWICZ 1 Politechnika Zielonogórska, 42/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 F. ROMANKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu.

Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. STOPY ŻELAZA Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. Ze względu na bardzo dużą ilość stopów żelaza z węglem dla ułatwienia

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 1 POWŁOKI KONWERSYJNE-TECHNOLOGIE NANOSZENIA

INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 1 POWŁOKI KONWERSYJNE-TECHNOLOGIE NANOSZENIA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 1 POWŁOKI KONWERSYJNE-TECHNOLOGIE NANOSZENIA WSTĘP TEORETYCZNY Powłoki konwersyjne tworzą się na powierzchni metalu

Bardziej szczegółowo

Recykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET. Firma ELCEN Sp. z o.o.

Recykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET. Firma ELCEN Sp. z o.o. Recykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET Firma ELCEN Sp. z o.o. Zakres działalności firmy ELCEN Włókno poliestrowe Płatek PET Butelki PET Recykling butelek PET Każdy z nas w ciągu jednego

Bardziej szczegółowo

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA 22/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

Bardziej szczegółowo

Wtrącenia niemetaliczne w staliwie topionym w małym piecu indukcyjnym

Wtrącenia niemetaliczne w staliwie topionym w małym piecu indukcyjnym A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (897-0) Volume Special Issue /0 9 97 8/ Wtrącenia

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND 13/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

Bardziej szczegółowo

WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY

WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY -27- Solidilicauon o f Metais and Alloys. No.28. 1996 Kr:epmęcie Metali i Stopó" Nr 28. l 996 PAN - Odd: ial Katowice: PL. ISSN 0208-9386 WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY DUDYK Maksymilian Katedra

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Procentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi:

Procentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi: Stechiometria Każdą reakcję chemiczną można zapisać równaniem, które jest jakościową i ilościową charakterystyką tej reakcji. Określa ono bowiem, jakie pierwiastki lub związki biorą udział w danej reakcji

Bardziej szczegółowo

Sposób otrzymywania gąsek z aluminium i stopów aluminium w procesie recyklingu złomów i odpadów pokrytych powierzchniowo związkami organicznymi

Sposób otrzymywania gąsek z aluminium i stopów aluminium w procesie recyklingu złomów i odpadów pokrytych powierzchniowo związkami organicznymi PL 216891 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216891 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 387803 (51) Int.Cl. C22B 21/00 (2006.01) C22B 9/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Najlepsze dostępne praktyki i technologie w metalurgii. dr hab. inż. M. Czaplicka, Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice

Najlepsze dostępne praktyki i technologie w metalurgii. dr hab. inż. M. Czaplicka, Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice Najlepsze dostępne praktyki i technologie w metalurgii dr hab. inż. M. Czaplicka, Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice Źródła emisji Hg metalurgia metali nieżelaznych Emisje Hg do atmosfery pochodzą głównie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp 9 ROK 2008

Spis treści. Wstęp 9 ROK 2008 Spis treści Wstęp 9 I. METALE I ICH STOPY 1. Wprowadzenie nowoczesnych metod do badań odlewów i materiałów odlewniczych z wykorzystaniem nowej aparatury, będącej na wyposażeniu Zespołu Laboratoriów Badawczych.

Bardziej szczegółowo

www.puds.pl Praktyka obróbki stali nierdzewnych 12 czerwca 2007 INSTYTUT SPAWALNICTWA w Gliwicach Metody spawania stali nierdzewnych i ich wpływ na jakość spoin i powierzchni złączy spawanych dr inż..

Bardziej szczegółowo

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K ĆWICZENIA 2 Charakterystyka wybranej działalności gospodarczej: 1. Stosowane surowce, materiały, półprodukty, wyroby ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Odlewnictwo stopów metali nieżelaznych Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Production Engineering and Management Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: Wyk. Ćwicz. Lab.

Bardziej szczegółowo

43 edycja SIM Paulina Koszla

43 edycja SIM Paulina Koszla 43 edycja SIM 2015 Paulina Koszla Plan prezentacji O konferencji Zaprezentowane artykuły Inne artykuły Do udziału w konferencji zaprasza się młodych doktorów, asystentów i doktorantów z kierunków: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA

MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6 12/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

Bardziej szczegółowo

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 ANALIZA TERMICZNA STOPÓW METALI *

Ćwiczenie 1 ANALIZA TERMICZNA STOPÓW METALI * Ćwiczenie 1 ANALIZA TERMICZNA STOPÓW METALI * 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobem wyznaczania krzywych nagrzewania lub chłodzenia metali oraz ich stopów, a także wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

IKiFP im. J. Habera PAN

IKiFP im. J. Habera PAN IKiFP im. J. Habera PAN Określenie parametrów technologicznych procesu wykonywania odlewów ze stopów Ti z udziałem materiałów cyrkonowych i itrowych oraz wykonanie modelowych odlewów 15.04.2014 30.09.2014

Bardziej szczegółowo

Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta

Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta Metalurgia - Tematy Prac inżynierskich - Katedra, y, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych 05-06 Tematy Prac Inżynierskich y 05-06 3 5 Zespół dwuosobowy 6 Badania procesu wysychania nowych powłok ochronnych

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym

Bardziej szczegółowo

Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Stopów i Kompozytów Odlewanych

Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Stopów i Kompozytów Odlewanych Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Stopów i Kompozytów Odlewanych 2014-2015 Lp. 1 2 3 4 5 6 Nazwisko i Imię dyplomanta Temat pracy Optymalizacja komputerowa parametrów procesu wypełniania wnęki

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLWAX SPÓŁKA AKCYJNA, Jasło, PL BUP 21/12. IZABELA ROBAK, Chorzów, PL GRZEGORZ KUBOSZ, Czechowice-Dziedzice, PL

PL B1. POLWAX SPÓŁKA AKCYJNA, Jasło, PL BUP 21/12. IZABELA ROBAK, Chorzów, PL GRZEGORZ KUBOSZ, Czechowice-Dziedzice, PL PL 214177 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214177 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 394360 (51) Int.Cl. B22C 1/02 (2006.01) C08L 91/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY Imię Nazwisko Czas pracy: 60 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP SZKOLNY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 7 stron. Ewentualny brak

Bardziej szczegółowo

Materiałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA

Materiałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA Materiałoznawstwo optyczne CERAMIKA OPTYCZNA Szkło optyczne i fotoniczne, A. Szwedowski, R. Romaniuk, WNT, 2009 POLIKRYSZTAŁY - ciała stałe o drobnoziarnistej strukturze, które są złożone z wielkiej liczby

Bardziej szczegółowo

OPIS PATENTOWY C22B 7/00 ( ) C22B 15/02 ( ) Sposób przetwarzania złomów i surowców miedzionośnych

OPIS PATENTOWY C22B 7/00 ( ) C22B 15/02 ( ) Sposób przetwarzania złomów i surowców miedzionośnych PL 220923 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220923 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 391431 (51) Int.Cl. C22B 7/00 (2006.01) C22B 15/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA STOPÓW CHARAKTERYSTYKA FAZ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

STRUKTURA STOPÓW CHARAKTERYSTYKA FAZ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STRUKTURA STOPÓW CHARAKTERYSTYKA FAZ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Stop tworzywo składające się z metalu stanowiącego osnowę, do którego

Bardziej szczegółowo

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy,

Najbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy, Położenie pierwiastka w UKŁADZIE OKRESOWYM Nazwa Nazwa łacińska Symbol Liczba atomowa 1 Wodór Hydrogenium Masa atomowa 1,00794 Temperatura topnienia -259,2 C Temperatura wrzenia -252,2 C Gęstość H 0,08988

Bardziej szczegółowo

BUDOWA STOPÓW METALI

BUDOWA STOPÓW METALI BUDOWA STOPÓW METALI Stopy metali Substancje wieloskładnikowe, w których co najmniej jeden składnik jest metalem, wykazujące charakter metaliczny. Składnikami stopów mogą być pierwiastki lub substancje

Bardziej szczegółowo

WPROWADZANIE FeSi DO CIEKŁEGO ŻELIWA METODĄ PNEUMATYCZNĄ

WPROWADZANIE FeSi DO CIEKŁEGO ŻELIWA METODĄ PNEUMATYCZNĄ 15/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPROWADZANIE FeSi DO CIEKŁEGO ŻELIWA METODĄ

Bardziej szczegółowo

Samopropagująca synteza spaleniowa

Samopropagująca synteza spaleniowa Samopropagująca synteza spaleniowa Inne zastosowania nauki o spalaniu Dyfuzja gazów w płomieniu Zachowanie płynnych paliw i aerozoli; Rozprzestrzenianie się płomieni wzdłuż powierzchni Synteza spaleniowa

Bardziej szczegółowo

Uzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:

Uzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich: Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych

Bardziej szczegółowo

Analizy olejów smarnych z bloku 11 Enea Wytwarzanie Sp. z o.o.

Analizy olejów smarnych z bloku 11 Enea Wytwarzanie Sp. z o.o. Analizy olejów smarnych z bloku 11 Enea Wytwarzanie Sp. z o.o. Zakres przedmiotu zamówienia: Zakres przedmiotu zamówienia obejmuje analizę i interpretację wyników próbek oleju zgodnie z podanymi poniżej

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie

Bardziej szczegółowo

Obliczenia chemiczne

Obliczenia chemiczne strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa

Bardziej szczegółowo

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 08/13

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 08/13 PL 223496 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 223496 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399321 (51) Int.Cl. B23P 17/00 (2006.01) C21D 8/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Solidiflkation o f Metais and Alloys. No 26, Krz.epnięcie Metali i Stopów, Nr 26, 1996 PAN. Oddział Katowice PL ISSN

Solidiflkation o f Metais and Alloys. No 26, Krz.epnięcie Metali i Stopów, Nr 26, 1996 PAN. Oddział Katowice PL ISSN 26/23 Solidiflkation o f Metais and Alloys. No 26, 1996 Krz.epnięcie Metali i Stopów, Nr 26, 1996 PAN. Oddział Katowice PL ISSN 0208-9386 POPRA W A JAKOŚCI ŻAROWYTRZYMAŁYCH STOPÓW PRZEZ ZASTOSOWANIE FILTRÓW

Bardziej szczegółowo

Sołidification of Metais and Ałloys, No.27, l 996 Kr1.epnięcie Metali i Stopów, Nr 27, 19% PAN- Oddzial Katowice PL ISSN

Sołidification of Metais and Ałloys, No.27, l 996 Kr1.epnięcie Metali i Stopów, Nr 27, 19% PAN- Oddzial Katowice PL ISSN 27/5 Sołidification of Metais and Ałloys, No.27, l 996 Kr1.epnięcie Metali i Stopów, Nr 27, 19% PAN- Oddzial Katowice PL ISSN 0208-9386 WPL YW PARAMETRÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA JAKOŚĆ WYROBÓW ZE STOPU AMIO

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji: Cztery oblicza recyklingu cz. III

Temat lekcji: Cztery oblicza recyklingu cz. III Temat lekcji: Cztery oblicza recyklingu cz. III EDUKACJA EKOLOGICZNA Zajęcia lekcyjne dla uczniów gimnazjum Recykling, Toniemy czyli w ze elektroodpadach starego coś nowego: METAL Wiele otaczających nas

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY SUPERTWARDE

MATERIAŁY SUPERTWARDE MATERIAŁY SUPERTWARDE Twarde i supertwarde materiały Twarde i bardzo twarde materiały są potrzebne w takich przemysłowych zastosowaniach jak szlifowanie i polerowanie, cięcie, prasowanie, synteza i badania

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób i urządzenie do wykonywania odlewów o strukturze tiksotropowej ze stopów wysokotopliwych, zwłaszcza żeliwa

PL B1. Sposób i urządzenie do wykonywania odlewów o strukturze tiksotropowej ze stopów wysokotopliwych, zwłaszcza żeliwa PL 220046 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220046 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 399770 (22) Data zgłoszenia: 03.07.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo