XIII. ANALIZA KATIONÓW
|
|
- Halina Zofia Wilk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 XIII. ANALIZA KATIONÓW XIII.1. I grupa kationów Do I grupy należą kationy: Pb, Ag + i Hg 2. Odczynnikiem grupowym jest rozcieńczony ( 3 molowy ) kwas chlorowodorowy, który wytrąca na zimno białe osady chlorków. Chlorki kationów I grupy należy wytrącać rozcieńczonym kwasem, ponieważ pod wpływem stężonego kwasu rozpuszczają się one, tworząc związki koordynacyjne ( kompleksowe ) : PbCl 2 + HCl D H[PbCl 3] AgCl + HCl D H[AgCl 2] Hg 2Cl 2 + 2HCl D H 2[HgCl 4] + Hg Wytrącane chlorki charakteryzują się zróżnicowaną rozpuszczalnością w wodzie, która maleje od najłatwiej rozpuszczalnego PbCl 2 ( K so 1, ), poprzez AgCl ( KsO 1, ) do Hg2Cl2 ( KsO 1, ). Ze względu na pewną rozpuszczalność PbCl 2 w zimnej wodzie ( w temperaturze 298 K wynosi ona ok. 40 mg/l ), jego wytrącenie w I grupie kationów jest niecałkowite i dlatego wchodzi on również w skład II grupy kationów. XIII.1.1. Ogólna charakterystyka kationów I grupy Reakcje z wybranymi odczynnikami Mocne zasady NaOH, KOH Mocne zasady wytrącają wodorotlenki, a w przypadku jonów Hg 2 i Ag + - tlenki, na skutek szybkiej dehydratacji powstałych wodorotlenków. Są to: biały Pb(OH) 2, ciemnobrunatny Ag 2O ( 2AgOH = Ag2O + H2O ) i żółty HgO z domieszką czarnej rtęci metalicznej. Wszystkie rozpuszczają się w kwasie azotowym(v). Nadmiar mocnej zasady rozpuszcza tylko amfoteryczny Pb(OH)2: Pb(OH) 2 + 2OH - D [Pb(OH) 4] 2- tetrahydroksoołowian(ii) 63
2 Amoniak Rozcieńczony roztwór amoniaku w reakcji z kationami I grupy wytrąca osady o zróżnicowanym charakterze chemicznym: Pb + 2NH 3 H 2O = Pb(OH) 2 + 2NH 4 + biały 2Ag + + 2NH 3 + H 2O = Ag 2O + 2NH 4 + ciemnobrunatny Hg 2 Hg 2 (NO 3 ) 2 +4NH 3 + H 2 O = O Hg NH 2NO 3 + 2Hg + 3NH 4 NO 3 azotan(v) amidooksortęci(ii) W nadmiarze amoniaku rozpuszcza się tylko Ag 2O, tworząc związek kompleksowy będący mocniejszą zasadą niż AgOH: Jodki Ag 2O + 4NH 3 + H 2O = 2[Ag(NH 3) 2]OH wodorotlenek diaminasrebra(i) Rozpuszczalne w wodzie jodki wytrącają barwne osady: PbI 2 ( żółty ), AgI ( jasnożółty ) i Hg 2I 2 (żółtozielony). W obecności nadmiaru jodku tworzą rozpuszczalne związki koordynacyjne, przy czym AgI rozpuszcza się tylko w stężonych roztworach jodków: PbI 2 + 2I - = [PbI 4] 2- AgI + I - = [AgI 2] - Hg 2I 2 + 2I - = [HgI 4] 2- + Hg 64
3 XIII.1.2. Opis wykonania analizy systematycznej I grupy kationów według schematu na rys. 2, str. 68 Z roztworu zawierającego kationy wszystkich grup ( I - V ) wytrąca się 3 molowym kwasem chlorowodorowym kationy I grupy w postaci chlorków. W tym celu, do ok. 1/3 objętości analizowanego roztworu dodaje się kroplami 3 molowy roztwór kwasu chlorowodorowego, wytrącając biały osad chlorków PbCl 2, AgCl i Hg 2Cl 2 ( Osad I ). Osad ten należy odwirować, sprawdzić całkowitość wytrącenia przez dodanie kropli 3 molowego HCl i oddzielić od roztworu. Z kolei osad przemywa się rozcieńczonym kwasem ( 1 kropla 3 molowego HCl + 10 kropel wody ), odwirowuje i ciecz znad osadu dołącza do roztworu ( Roztwór I ). Roztwór ten zachowuje się do analizy kationów grup II - V. Oddzielanie i identyfikacja jonu Pb Do osadu I dodaje się wody destylowanej, ogrzewa przez kilka minut na łaźni wodnej, odwirowuje i osad przemywa lekko zakwaszoną (HCl) wodą. W gorącym roztworze znajduje się PbCl 2 a AgCl i Hg 2Cl 2 pozostają w osadzie (Osad II). Zamiast ogrzewania z wodą, PbCl 2 można rozpuścić przemywając osad I dwukrotnie 1 molowym roztworem octanu sodu, a następnie lekko zakwaszoną wodą. Gorący roztwór II (lub zimny w przypadku przemywania roztworem octanu sodu) dzieli się na trzy części i przeprowadza reakcje charakterystyczne na jon Pb, np. - do kilku kropli roztworu dodaje się kroplami roztwór KI. Powstanie żółtego osadu, rozpuszczalnego w nadmiarze odczynnika, świadczy o obecności jonu Pb. Pb + 2I - = PbI2 żółty PbI2 + KI = K[PbI3] bezbarwny PbI 2 rozpuszcza się także w gorącej wodzie i po oziębieniu krystalizuje w postaci złotych blaszek.- do roztworu dodać kilka kropel 3 molowego H2SO4: Pb + SO 4 2- = PbSO 4 (biały) 65
4 - pozostałą część roztworu oziębić - wytrąci się biały osad PbCl 2 w postaci igieł. Oddzielanie jonów Hg 2 od Ag +. Identyfikacja Hg 2 Wariant A (p. rys. 2) dla porównywalnych stężeń obu jonów Do osadu II, zawierającego AgCl i Hg 2Cl 2 dodaje się 10 kropel stęż. roztworu amoniaku i odwirowuje. AgCl przechodzi do roztworu (Roztwór III) a w osadzie (Osad III) pozostaje HgNH2Cl i Hg: AgCl + 2NH 3 = [Ag(NH 3) 2] + + Cl - Hg 2Cl 2 + NH 3 = HgNH 2Cl + Hg + HCl Osad III odwirowuje się, oddziela od roztworu i przenosi do parowniczki dodając ok. 6 kropel wody królewskiej ( 6 kropel stęż. HCl + 2 krople stęż. HNO 3 ). Zawartość parowniczki należy ostrożnie ogrzewać do rozpuszczenia się osadu i odparować prawie do sucha: 2HgNH 2Cl + 6Cl - + 2NO H + = 2[HgCl 4] 2- + N 2 + 2NO + 4H 2O 3Hg + 2NO Cl - + 8H + = 3[HgCl 4] NO + 4H 2O Do pozostałości w parowniczce dodać 5-10 kropel wody destylowanej i po rozpuszczeniu osadu dodać 2-3 krople SnCl 2. Powstanie białego, a przy dalszym dodawaniu SnCl 2 - czarnego osadu świadczy o obecności jonu Hg 2. Identyfikacja Ag [HgCl 4] 2- D Hg + 4Cl - 2Hg + 8Cl - + Sn = Hg 2Cl 2 + [SnCl 6] 2- biały Hg 2Cl 2 + 4Cl - + Sn = 2Hg + [SnCl 6] 2- czarny Bezbarwny roztwór III, zawierający [Ag(NH3)2]Cl i nadmiar NH3, zakwasza się 3 molowym HNO 3 do uzyskania odczynu kwaśnego wobec papierka lakmusowego: Wytrącenie się [Ag(NH 3) 2]Cl + HNO 3 = AgCl + NH 4NO 3 biały białego osadu, lub zmętnienie roztworu pochodzące od wydzielonego AgCl, świadczy o obecności jonów Ag +. 66
5 Osad AgCl po odsączeniu dzielimy na dwie części: - część osadu należy wystawić na działanie światła słonecznego, które powoduje szybkie jego fioletowienie na skutek fotochemicznego rozpadu AgCl. - drugą część osadu rozpuścić w roztworze Na 2S 2O 3 i podgrzać. Powstanie czarnego osadu Ag2S świadczy o obecności Ag +. AgCl + 2S 2O 2-3 = [Ag(S 2O 3) 2] 3-2[Ag(S 2O 3) 2] 3- t Ag 2S 2O 3 + 3S 2O 2-3 Ag 2S 2O 3 + H 2O = Ag 2S + H 2SO 4 Opis wykonania analizy systematycznej roztworu zawierającego duży, w stosunku do jonów Ag +, nadmiar jonów Hg 2 (Wariant B, rys. 2) W normalnym toku analizy nie jest możliwe wykrycie małych ilości jonów Ag + wobec dużej zawartości jonów Hg 2. Wydzielona pod wpływem NH 3 duża ilość wolnej rtęci redukuje powierzchniowo wytrącony AgCl do wolnego srebra, które wytrąca się razem z osadem HgNH 2Cl + Hg. Tryb postępowania wówczas jest następujący: Osad II zawierający AgCl i Hg 2Cl 2 ( po uprzednim sprawdzeniu obecności jonów Hg 2 ) ogrzewa się z małą ilością wody bromowej. Osad AgCl pozostaje nierozpuszczalny ( część przechodzi w AgBr ) - osad IV a Hg 2Cl 2 ulega rozpuszczeniu (Roztwór IV) : Hg 2Cl 2 + Br 2aq. = HgCl 2 + HgBr 2 Roztwór IV odparowuje się w celu usunięcia nadmiaru bromu i odsącza osad IV zawierający AgCl ( AgBr ). Osad ten, po kilkakrotnym przemyciu wodą, rozpuszcza się w NH3 H2O (Roztwór V) i sprawdza na obecność jonów Ag +. W roztworze IV, po oddzieleniu AgCl ( AgBr ), znajduje się HgCl 2 i HgBr 2, które identyfikujemy za pomocą SnCl2. 67
6 Rys. 2. Schemat analizy systematycznej I grupy kationów Wariant A dla porównywalnych stężeń kationów Wariant B dla dużego nadmiaru jonów Hg 2 w stosunku do jonów Ag + 68
7 XIII.1.3. Reakcje kationów I grupy Ołów Pb 5d 10 6s 2 p 2 Ołów jest metalem leżącym w 14 ( IV A ) grupie układu okresowego. Tworzy związki na +2 i +4 stopniu utlenienia, przy czym związki ołowiu(iv) są nietrwałe i łatwo przechodzą w związki ołowiu(ii), z tego względu są silnymi utleniaczami. Ołów i jego związki są silnie toksyczne. Wodorotlenek ołowiu(ii) wykazuje właściwości amfoteryczne, jednakże jego charakter zasadowy jest zaznaczony znacznie silniej niż charakter kwasowy. Do rozpuszczalnych soli ołowiu(ii) zaliczamy: Pb(NO3)2 i Pb(CH3COO)2. Solami umiarkowanie rozpuszczalnymi są: PbCl 2, PbBr 2 i PbI 2. Większość soli ołowiu(ii) to sole trudno rozpuszczalne np: PbSO 4, PbS, PbCrO 4, PbCO 3. Reakcje jonu Pb 1. Kwas chlorowodorowy i rozpuszczalne chlorki wytrącają biały osad chlorku ołowiu(ii), który wytrąca się z zimnego i niezbyt rozcieńczonego roztworu: Pb + 2Cl - = PbCl 2 PbCl 2 rozpuszcza się: - w gorącej wodzie. Po oziębieniu roztworu chlorek ołowiu(ii) ponownie wytrąca się w postaci charakterystycznych igieł. - w stężonym kwasie chlorowodorowym i w stężonych roztworach chlorków z utworzeniem kwasu chloroołowiowego(ii) lub chloroołowianów (II): PbCl 2 + HCl = H[PbCl 3] PbCl2 + KCl = K[PbCl3] Związki te rozkładają się po rozcieńczeniu wodą: H[PbCl 3] = PbCl 2 + HCl 69
8 2. Mocne zasady NaOH, KOH wytrącają biały osad amfoterycznego wodorotlenku ołowiu(ii), rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika z utworzeniem tetrahydroksoołowianu(ii): Pb + 2OH - = Pb(OH)2 Pb(OH) 2 + 2OH - D [Pb(OH) 4] 2- Osad Pb(OH) 2 nie rozpuszcza się w amoniaku. Utleniacze, np. nadtlenek wodoru, utleniają Pb(OH) 2 tworząc ciemnobrunatny PbO 2: Pb(OH)2 + H2O2 = PbO2 + 2H2O 3. Amoniak NH 3 wytrąca biały osad wodorotlenku ołowiu(ii) nierozpuszczalny w nadmiarze odczynnika: Pb + 2NH 3 + 2H 2O = Pb(OH) NH 4 4. Jodki wytrącają żółty osad jodku ołowiu(ii). Osad ten jest trudniej rozpuszczalny od PbCl 2. Pb + 2I - = PbI 2 PbI 2 rozpuszcza się: - w gorącej wodzie. Po oziębieniu roztworu, PbI 2 wytrąca się w postaci żółto złocistych błyszczących kryształów, - w nadmiarze HI i KI tworząc związki koordynacyjne kwasu jodoołowiowego(ii) lub jodoołowian(ii): PbI 2 + HI D H[PbI 3] PbI 2 + KI D K[PbI 3] 5. Chromian(VI) potasu i dichromian(vi) potasu, K 2CrO 4 i K 2Cr 2O 7 wytrącają żółty osad chromianu(vi) ołowiu(ii), nierozpuszczalny w kwasie octowym i amoniaku, rozpuszczalny w kwasie azotowym(v) i mocnych zasadach, tworząc tetrahydroksoołowian(ii): Pb 2- + CrO 4 = PbCrO 4 PbCrO 4 + 4OH - D [Pb(OH) 4] CrO 4 70
9 Dichromian(VI) potasu wytrąca chromian(vi) ołowiu(ii), przy czym wydziela się mocny kwas, który częściowo rozpuszcza osad: 2Pb + Cr 2O H 2O = 2PbCrO 4 + 2H + Dlatego reakcja z chromianem(vi) potasu jest czulsza. Aby zapobiec rozpuszczaniu osadu dodaje się CH 3COONa. Octan wiąże powstający w reakcji kwas mineralny i tworzy się słabo zdysocjowany kwas octowy. 6. AKT (CH 3CSNH 2) i rozpuszczalne w wodzie siarczki wytrącają z niezbyt kwaśnych ( HCl ) roztworów czarny osad siarczku ołowiu (II). Z roztworów o dużym stężeniu HCl, wytrąca się najpierw pomarańczowy osad dichlorosiarczku diołowiu(ii) Pb 2SCl 2 ( PbS PbCl 2 ), który przy nadmiarze H2S przechodzi w czarny PbS: Pb + S 2- = PbS PbS rozpuszcza się w gorącym, rozcieńczonym kwasie azotowym(v): - 3PbS + 2NO 3 + 8H + = 3Pb + 3S + 2NO + 4H 2O Przy użyciu bardziej stężonego HNO 3 tworzy się biały siarczan ołowiu(ii): - 3PbS + 8NO 3 + 8H+ = 3PbSO 4 + 8NO + 4H 2O 7. Kwas siarkowy(vi) i rozpuszczalne siarczany(vi) wytrącają biały, krystaliczny osad siarczanu(vi) ołowiu(ii): Pb 2- + SO 4 = PbSO 4 PbSO 4 rozpuszcza się: - w stężonym kwasie siarkowym(vi): PbSO 4 + H 2SO 4 = Pb(HSO 4) 2 - w roztworze octanu amonu i winianu amonu: PbSO 4 + 2CH 3COO - = Pb(CH 3COO) SO 4 - w stężonych zasadach po podgrzaniu: PbSO 4 + 4OH - D [Pb(OH) 4] SO 4 8. Chlorek cyny(ii) i jodek potasu tworzy z jonami Pb pomarańczowoczerwoną sól podwójną: 2PbI 2 SnI 2. Wykonanie: pasek bibuły filtracyjnej, zwilżony kwasem siarkowym(vi)), 71
10 zanurza się w badanym roztworze. Następnie umieszcza się na nim kroplę kwasu siarkowego(vi), po czym pasek dokładnie spłukuje się wodą. Powstały PbSO 4 przylega do bibuły i po dodaniu kropli odczynnika ( SnCl 2 + KI ) - powstaje czerwonopomarańczowa plama. Srebro Ag 4d 10 5s 1 Srebro jest metalem leżącym w grupie 11 (I B) układu okresowego. Ze struktury elektronowej atomu srebra wynika jego tendencja tworzenia jonów Ag + przez oddanie jednego elektronu. Znane są jednak także związki srebra Ag (II) i Ag(III) o silnych właściwościach utleniających. Większość soli srebra to sole nierozpuszczalne w wodzie. Tworzą one jednak łatwo związki koordynacyjne ( kompleksy ) z amoniakiem, cyjankami, tiosiarczanami(vi) itp., które są rozpuszczalne. Do rozpuszczalnych soli srebra zaliczamy: AgNO 3, AgF, AgClO 3, AgClO 4, AgMnO 4 i Ag 2SO 4. Solami trudno rozpuszczalnymi są: CH 3COOAg i AgNO 2. Do soli nierozpuszczalnych należą: Ag 2S, Ag 2CrO 4, Ag 2Cr 2O 7, Ag 3PO 4, Ag 4[Fe(CN) 6], Ag 3[Fe(CN) 6] i sole o wzorze ogólnym AgX ( X = Cl, Br, I, CN, SCN). Większość soli srebra ulega rozkładowi pod wpływem światła ( fotolizie ). Reakcje jonu Ag + 1. Kwas chlorowodorowy i rozpuszczalne chlorki wytrącają z obojętnych lub kwaśnych roztworów biały, serowaty osad chlorku srebra(i): Ag+ + Cl - = AgCl Osad ten pod wpływem światła fioletowieje wskutek fotochemicznego rozpadu z wytworzeniem metalicznego srebra. Osad AgCl jest trudno rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach. AgCl rozpuszcza się: - w amoniaku, tworząc chlorek diaminasrebra (I): AgCl + 2NH 3 = [Ag(NH 3) 2]Cl 72
11 Z tego roztworu po dodaniu kwasu azotowego (V) ponownie wytrąca się AgCl: [Ag(NH 3) 2] + + Cl - + 2H + + = AgCl + 2NH 4 a po dodaniu KI, wytrąca się osad AgI: [Ag(NH 3) 2] + + I - = AgI + 2NH 3 Podobnie rozłożyć można jon diaminasrebra(i) działaniem siarkowodoru: 2[Ag(NH 3) 2] + + H 2S + 2H + = Ag 2S + + 4NH 4 - w roztworze tiosiarczanu(vi) sodu tworząc ditiosiarczano(vi)srebrzan(i): AgCl + 2S 2O 2-3 = [Ag(S 2O 3) 2] 3- + Cl - - w roztworze cyjanku potasu tworząc dicyjanosrebrzan(i) : AgCl + 2CN - = [Ag(CN) 2] - + Cl - Z tego roztworu po dodaniu kwasu azotowego(v) wydziela się cyjanek srebra(i) i silnie trujący cyjanowodór: [Ag(CN) 2] - + H + = AgCN + HCN - w stężonym kwasie chlorowodorowym i w stężonych roztworach chlorków z utworzeniem kwasu chlorosrebrowego(i) AgCl + HCl D H[AgCl 2] 2. Mocne zasady NaOH, KOH wytrącają ciemnobrunatny osad tlenku srebra(i), nierozpuszczalny w nadmiarze odczynnika: 2Ag + 2OH - = 2AgOH = Ag 2O + H 2O Osad rozpuszcza się w amoniaku z utworzeniem bezbarwnego wodorotlenku diaminasrebra(i). 3. Amoniak NH 3 wytrąca ciemnobrunatny osad tlenku srebra(i) rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika z utworzeniem bezbarwnego wodorotlenku diaminasrebra(i): 2Ag + + 2NH 3 + H 2O = Ag 2O + + 2NH 4 Ag 2O + 4NH 3 + H 2O D 2[Ag(NH 3) 2]OH 4. Bromki i jodki wytrącają jasnożółty osad AgBr, słabo rozpuszczalny w amoniaku i 73
12 kremowożółty AgI, nierozpuszczalny w amoniaku: Ag + + Br - = AgBr Ag + + I - = AgI Są one natomiast rozpuszczalne w KCN, Na 2S 2O 3, w stężonych roztworach KI i KBr: AgI + 2CN - D [Ag(CN) 2] - + I - AgI + 2S 2O 2-3 D [Ag(S 2O 3) 2] 3- + I - AgI + I - D [AgI 2] - Odpowiednie związki powstają z AgBr. Żółty osad AgI, w wyniku reakcji fotochemicznego rozkładu, zielenieje pod wpływem światła. 5. Chromian(VI) potasu K 2CrO 4 wytrąca czerwonobrunatny osad chromianu(vi) srebra, nierozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie octowym, a rozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie azotowym(v) i amoniaku: 2Ag + + CrO4 2- = Ag2CrO4 6. AKT (CH 3CSNH 2) i rozpuszczalne w wodzie siarczki wytrącają czarny osad siarczku srebra(i) : 2Ag + + S 2- = Ag 2S rozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie azotowym(v) na gorąco i w stężonym roztworze cyjanku potasu : 3Ag 2S - + 2NO 3 + 8H + = 6Ag + + 2NO + 3S + 4H 2O Ag 2S + 4CN - = 2[Ag(CN) 2] - + S 2-7. Heksacyjanożelazian(II) potasu K 4[Fe(CN) 6] i heksacyjanożelazian(iii) potasu K 3[Fe(CN) 6] wytrącają odpowiednio biały osad heksacyjanożelazianu(ii) srebra(i) : 4Ag + + [Fe(CN) 6] 4- = Ag 4[Fe(CN) 6] oraz pomarańczowy osad heksacyjanożelazianu(iii) srebra(i) : 3Ag + + [Fe(CN)6] 3- = Ag3[Fe(CN)6] 74
13 8. Metale o mniejszym od srebra potencjale normalnym, takie jak : Fe, Zn, Al, Pb, Sn, Cu, Cd i inne, redukują sole srebra(i) do wolnego metalu, który wydziela się w postaci bardzo rozdrobnionego ciemnoszarego osadu, np.: 2Ag + + Zn = 2Ag + Zn Wykonanie : blaszka metalu, zanurzona do roztworu soli srebra(i), pokrywa się nalotem zredukowanego metalu. 9. Inne reduktory np. FeSO 4, SnCl 2 redukują sole srebra(i) do srebra metalicznego : Ag + + Fe = Ag + Fe 3+ 2Ag + Sn = Sn Ag Podobny efekt otrzymuje się w przypadku użycia reduktorów organicznych, takich jak kwas mrówkowy, aldehyd mrówkowy, kwas winowy i inne. W trakcie powolnego ogrzewania na łaźni wodnej amoniakalnego roztworu jonów Ag + z kwasem winowym na ściankach probówki tworzy się lustro srebrne ( dokładnie opisano tę reakcję w III grupie anionów ). Rtęć 5d 10 6s 2 Rtęć leży w grupie 12 (IIB) układu okresowego. Jest jedynym metalem występującym w stanie ciekłym w temperaturze pokojowej. Atom rtęci posiada dwa elektrony na zewnętrznej powłoce i przez oddanie ich tworzy jon Hg, który w obecności rtęci metalicznej tworzy jon dirtęci(ii) - Hg 2. Ten układ nie jest trwały i jony Hg 2 ulegają reakcji dysproporcjonowania : Hg 2 D Hg + Hg Rtęć tworzy dwa szeregi związków: dirtęci(ii) zawierające jon Hg 2, zaliczane do I grupy kationów i związki rtęci(ii) zawierające jon Hg, zaliczane do II grupy kationów, gdzie omówiono ich reakcje analityczne. Do rozpuszczalnych soli rtęci zaliczamy: Hg 2(NO 3) 2, Hg(NO 3) 2, Hg (CN) 2, HgCl 2 ( sublimat ) i HgSO 4. 75
14 Do soli nierozpuszczalnych należą: Hg 2Cl 2 ( kalomel ),Hg 2Br 2, Hg 2I 2, HgS, HgI 2 i Hg 2SO 4. Reakcje jonu dirtęci(ii) Hg 2 1. Kwas chlorowodorowy i rozpuszczalne chlorki wytrącają biały osad chlorku dirtęci(ii) ( kalomel ), nierozpuszczalny w rozcień-czonych kwasach : Hg2 + 2Cl - = Hg2Cl2 Rozpuszcza się : - w wodzie królewskiej ( 3 obj. stęż. HCl i 1 obj. stęż. HNO3 ) Hg 2Cl 2 + 2Cl = 2HgCl 2 - w wodzie bromowej ( Br2 aq. ) Hg 2Cl 2 + Br 2 = HgCl 2 + HgBr 2 - w stężonym kwasie chlorowodorowym i w stężonych roztworach chlorków, z utworzeniem jonu tetrachlorortęcianowego(ii) Hg2Cl2 + 2Cl - D [HgCl4] 2- + Hg - słabo w stężonym kwasie azotowym(v) Hg2Cl2 + 6HNO3 = 2Hg(NO3)2 + 2NO2 + 2HCl + 2H2O - słabo w stężonym kwasie siarkowym(vi) Hg2Cl2 + 3H2SO4 = 2HgSO4 + SO2 + 2HCl + 2H2O Pod wpływem działania amoniaku na osad Hg 2Cl 2 powstaje biały osad chlorku amidortęci(ii) - HgNH2Cl oraz rtęć metaliczna, powodująca zczernienie osadu : Hg2Cl2 + 2NH3 = HgNH2Cl + NH4Cl + Hg Osad HgNH 2Cl i Hg rozpuszcza się w wodzie królewskiej : 2HgNH 2Cl + 6Cl NO 3 + 4H + = 2[HgCl 4] 2- + N 2 + 2NO + H 2O 3Hg + 12Cl NO 3 + 8H + = 3[HgCl 4] NO + 4H 2O 2. Mocne zasady KOH, NaOH wytrącają czarny osad złożony z tlenku rtęci(ii) i rtęci metalicznej : Hg2 + 2OH - = HgO + Hg + H2O 76
15 3. Amoniak NH 3 wytrąca z azotanu(v) dirtęci(ii) osad azotanu(v) amidooksortęci(ii) i rtęci metalicznej, która nadaje osadowi barwę szarą : Hg 2 Hg 2 (NO 3 ) 2 +4NH 3 + H 2 O = O Hg NH 2NO 3 + 2Hg + 3NH 4 NO 3 4. Jodki wytrącają żółtozielony osad jodku dirtęci(ii), rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika z utworzeniem bezbarwnego kompleksowego jonu tetrajodortęcianu(ii) i meta-licznej rtęci : Hg 2 + 2I - = Hg 2I 2 Hg 2I 2 + 2I - = [HgI 4] 2- + Hg 5. Chromian(VI) potasu K 2CrO 4 wytrąca na gorąco czerwony osad chromianu(vi) dirtęci(ii), nierozpuszczalny w rozcieńczonym kwasie azotowym(v) oraz w roztworach zasad : 2- Hg 2 + CrO 4 = Hg 2CrO 4 6. AKT (CH 3CSNH 2) i rozpuszczalne w wodzie siarczki wytrącają z kwaśnych roztworów osad siarczku rtęci(ii) z wydzieleniem metalicznej rtęci : Hg 2 + S 2- = HgS + Hg Siarczek ten jest słabo rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach, rozpuszcza się w wodzie królewskiej : 3HgS + 12Cl NO 3 + 8H + = 3[HgCl 4] NO + 3S + 4H 2O 7. Miedź metaliczna redukuje związki dirtęci(ii) do metalicznej rtęci : Hg 2 + Cu = 2Hg + Cu Wykonanie: wypolerowaną blaszkę miedzianą zanurzyć do roztworu soli dirtęci (II). Po upływie 1 minuty przemyć wodą i przetrzeć miękką szmatką. Płytka pokrywa się srebrzystym lustrem. Uwaga: rtęć jest silnie trująca! 77
16 8. Chlorek cyny(ii) SnCl 2 i inne reduktory wytrącają szary osad rozdrobnionej metalicznej rtęci: Hg 2 + 2Cl - = Hg 2Cl 2 Hg 2Cl 2 + Sn + 4Cl - = 2Hg + [SnCl 6] 2- Inne reduktory, np. metale o mniejszym od rtęci potencjale normalnym ( Pb, Sn, Cd, Al, Fe, Co, Zn ),wytrącają również ciemnoszary osad metalicznej rtęci. XIII.1. Zagadnienia 1. Dlaczego do wytrącania chlorków kationów I grupy nie można stosować stężonego kwasu chlorowodorowego? 2. Jakie reakcje wykorzystuje się do rozdzielania chlorków kationów I grupy? 3. Napisać reakcje rozpuszczania AgCl i nazwać powstałe związki. 4. Różnice w rozpuszczalności AgCl, AgBr, i AgI. 5. Który z kationów i dlaczego można oddzielić od dwu pozostałych przy użyciu NH 3? 6. Napisać reakcje kationów I grupy z jonami jodkowymi i ich nadmiarem, oraz z nadmiarem mocnej zasady i amoniaku. 7. Za pomocą odpowiednich reakcji przeprowadzić przemiany : AgNO 3 Ag 2O AgCl [ Ag(NH 3) 2] + AgBr [Ag(S 2O 3) 2] 3- AgI Ag 2S 8. Podać sposób rozdzielania Ag + i Pb za pomocą nadmiaru amoniaku i nadmiaru mocnej zasady. 9. Podać przykłady reakcji w których jon Hg 2 ulega reakcji dysproporcjonowania. 10.Jak reagują jony Pb z jonami CrO 4 2- i Cr 2O Która z tych reakcji jest bardziej czuła i dlaczego? 11.Napisać reakcje prowadzące do rozdzielania jonów Ag + od Hg2 w toku analizy systematycznej. 12.Który z chlorków kationów I grupy jest najtrudniej rozpuszczalny? Napisać reakcje jego rozpuszczania. 13.Jakim reakcjom ulega jon Hg2 w trakcie analizy systematycznej? 78
17 14.Dlaczego w obecności dużej ilości jonów Hg 2 a małej ilości jonów Ag + nie można w analizie systematycznej wykryć jonów Ag +? 15.Dlaczego jony Pb wykrywa się zarówno w I jak i w grupie II kationów? 79
Identyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej
Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)
Bardziej szczegółowoLp. Odczynnik Równanie reakcji Efekt działania Rozpuszczalność osadu. osad,
Pierwsza grupa analityczna CHARAKTERYSTYKA GRUPY Kationy I grupy wytrącają chlorki trudno rozpuszczalne w wodzie i w rozcieńczonych kwasach. Rozpuszczalność chlorków jest różna. Maleje w szeregu: Pb 2,
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy
ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. LITERATURA: 1. Bielański A. Podstawy
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy
ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. Celem ćwiczenia jest badanie
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie właściwości soli trudno rozpuszczalnych oraz analiza systematyczna oraz rozdzielanie mieszaniny kationów I grupy
ĆWICZENIE nr 3 A. Otrzymywanie oraz analiza soli trudno rozpuszczalnych. B. Analiza jakościowa kationów I grupy analitycznej oraz mieszaniny kationów I grupy analitycznej. Celem ćwiczenia jest badanie
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)
Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii)
X. Analiza jakościowa jonów toksycznych Zagadnienia Jony toksyczne Podatność na biokumulację Uszkadzanie budowy łańcucha kwasów nukleinowych Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) 2 mol/dm 3 CdCl
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoAnaliza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E. Analiza jakościowa
Ć W I C Z E N I E 5a Analiza jakościowa Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali. Jak wiadomo
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE KATIONÓW I ANIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Celem ćwiczeń jest zapoznanie się z wybranymi reakcjami charakterystycznymi kationów i anionów w roztworach wodnych. W analizie chemicznej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja jonów metali w roztworach wodnych
Identyfikacja jonów metali w roztworach wodnych Podział kationów na grupy analityczne Podstawą podziału kationów na grupy analityczne jest wielkość iloczynu rozpuszczalności poszczególnych soli metali.
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoMiareczkowanie wytrąceniowe
Miareczkowanie wytrąceniowe Analiza miareczkowa wytrąceniowa jest oparta na reakcjach tworzenia się trudno rozpuszczalnych związków o ściśle określonym składzie. Muszą one powstawać szybko i łatwo opadać
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoĆw. 8. PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ
Młody Chemik Eksperymentuje na Politechnice Wrocławskiej. Innowacja pedagogiczna dla wyrównywania szans na sukces edukacyjny uczniów WNDPOWR.03.01.0000U008/1700 WPROWADZENIE INSTRUKCJA DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)
IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoZachowaj bezpieczeństwo pracy o odczynnikami barwiącymi, żrącymi i trującymi Do każdego odczynnika przypisana jest jedna pipetka znajdująca się w
Zachowaj bezpieczeństwo pracy o odczynnikami barwiącymi, żrącymi i trującymi Do każdego odczynnika przypisana jest jedna pipetka znajdująca się w butelce z danym odczynnikiem Nie wolno umieścić jej w innym
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.
Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne.
Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z metodami identyfikacji pierwiastków
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali
VII. Reakcje utlenienia i redukcji Zagadnienia Szereg napięciowy metali Przewidywanie przebiegu reakcji w oparciu o szereg napięciowy Stopnie utlenienie Utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja Reakcje
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoW probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone w przypadkowej kolejności, wodne
LI OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II M P I LI A O 51 CH E M I C D A 1954 2004 A N Z ZADANIE LABORATORYJNE W probówkach oznaczonych nr 1 12 znajdują się, ułożone
Bardziej szczegółowoETAP II Zadanie laboratoryjne. Wykorzystanie roztwarzania metali w analizie jakościowej
ETAP II 30.0.06 Zadanie laboratoryjne Wykorzystanie roztwarzania metali w analizie jakościowej W probówkach opisanych numerami - znajdują się wodne roztwory zawierające substancje nieorganiczne podane
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
Analiza jakościowa W chemicznej analizie jakościowej do wykrywania (identyfikacji) poszczególnych jonów wykorzystuje się reakcje chemiczne, w których wydzielają się osady (białe lub barwne) trudno rozpuszczalnych
Bardziej szczegółowoKationy grupa analityczna I
Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad
Bardziej szczegółowowodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz).
21.03.2018 Do doświadczenia użyto: wodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz). Do naczynia wlano roztwór
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Analiza jakościowa kationów i anionów
ĆWICZENIE 1 Analiza jakościowa kationów i anionów I. Kationy 1. Jon srebra (Ag ) Srebro w swoich związkach jest zasadniczo jednowartościowe. Większość soli srebra trudno rozpuszcza się w wodzie. Do związków
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowosubstancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Bardziej szczegółowoTEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE.
TEMAT II REAKCJE ROZPOZNAWALNE KATIONÓW I ANIONÓW. ANALIZA SOLI. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II 1. Do 150 cm 3 roztworu (NH 4) 2SO 4 o stężeniu 0,110 mol/dm 3 dodano 100 cm 3 0,200 M NH 4OH. Obliczyć ph otrzymanego roztworu. pk b=4,40
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoAnaliza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów
ĆWICZENIA 9-11 ĆW. 9 KATIONY GRUP IV i V oraz ANIONY ĆW. 10 KATIONY GRUP IIIA i IIIB oraz ANIONY ĆW. 11 KATIONY GRUP I i II oraz ANIONY Analiza kationów nieorganicznych oraz wybranych anionów 1. Zakres
Bardziej szczegółowoJako odczynniki stosuje się w 0,1 molowy azotan srebra(v) i 0,3 molowy chlorek baru. Podział anionów na grupy (wg. Bunsena)
Analiza jakościowa anionów Podział anionów na grupy analityczne i ich ogólna charakterystyka. Podział anionów na grupy analityczne został opracowany przez chemika Bunsena. W celu ułatwienia analizy anionów
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoZadanie laboratoryjne
Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ Z ANALIZY JAKOŚCIOWEJ DLA STUDENTÓW I ROKU FARMACJI UNIWERSYTU MEDYCZNEGO W ŁODZI
MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ Z ANALIZY JAKOŚCIOWEJ DLA STUDENTÓW I ROKU FARMACJI UNIWERSYTU MEDYCZNEGO W ŁODZI Na podstawie: Z.Szmal, T.Lipiec, Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej,
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoZakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
Bardziej szczegółowoXI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (10 pkt)
XI Ogólnopolski Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2018/2019 ETAP I 9.11.2018 r. Godz. 10.00-12.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh 27 Zadanie 1 (10 pkt) 1. W atomie glinu ( 1Al)
Bardziej szczegółowoPierwiastki bloku d w zadaniach maturalnych Zadanie 1. ( 3 pkt ) Zadanie 2. (4 pkt) Zadanie 3. (2 pkt) Zadanie 4. (2 pkt) Zadanie 5.
Pierwiastki bloku d w zadaniach maturalnych Zadanie 1. (3 pkt) Uzupełnij podane równanie reakcji: dobierz odpowiednie środowisko oraz dobierz współczynniki, stosując metodę bilansu elektronowego. ClO 3
Bardziej szczegółowoLITERATURA: ZAKRES MATERIAŁU OBOWIĄZUJĄCEGO NA ĆWICZENIE:
ĆWICZENIE nr 8 Identyfikacja soli na podstawie właściwości fizykochemicznych. Analiza przeliczeń dotyczących stężeń roztworów, ph mocnych i słabych elektrolitów oraz roztworów buforowych LITERATURA: 1.
Bardziej szczegółowoTlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki
Tlen Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki Ogólna charakterystyka tlenowców Tlenowce: obejmują pierwiastki
Bardziej szczegółowoREAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE
7 REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z reakcjami redoks. Zakres obowiązującego materiału Chemia związków manganu. Ich właściwości red-ox. Pojęcie utleniania, redukcji oraz stopnia
Bardziej szczegółowoETAP II heksacyjanożelazian(iii) potasu, siarczan(vi) glinu i amonu (tzw. ałun glinowo-amonowy).
ETAP II 04.0.006 Zadanie laboratoryjne W probówkach opisanych literami A i B masz roztwory popularnych odczynników stosowanych w analizie jakościowej, przy czym każda z tych probówek zawiera roztwór tylko
Bardziej szczegółowoChemia ogólna. Analiza jakościowa anionów i kationów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Chemia ogólna Analiza jakościowa anionów i kationów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Forma długa układu okresowego - pierwiastki zostały podzielone na grupy zgodnie z: budową
Bardziej szczegółowoETAP II Za dani e l ab or at or y j n e Razem czy osobno? Nazwa substancji, wzór Stężenie roztworu
ETAP II 0.0.0 Zadanie laboratoryjne Razem czy osobno? W dziesięciu probówkach opisanych liczbami 0 znajdują się wodne roztwory substancji wymienionych w pierwszej kolumnie tabeli. W kolumnie drugiej podano
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE
CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady odróżnia kwasy od
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali
ĆWICZENIE 10 Szereg napięciowy metali Szereg napięciowy metali (szereg elektrochemiczny, szereg aktywności metali) obrazuje tendencję metali do oddawania elektronów (ich zdolności redukujących) i tworzenia
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska. Metody analizy jakościowej
Metody analizy jakościowej Metody analizy jakościowej oparte na reakcjach chemicznych badanych jonów czy cząsteczek nazywa się metodami chemicznymi. Oprócz metod chemicznych w analizie jakościowej wykorzystywane
Bardziej szczegółowoReakcje syntezy. A + B AB lub A + B + C+... ABC... gdzie: A, B. C... substancje prostsze lub proste, AB ABC... substancje złożone.
Reakcje syntezy. A B AB lub A B C... ABC... gdzie: A, B. C... substancje prostsze lub proste, AB ABC... substancje złożone. 1) Na płytkę porcelanową nasypujemy niewielką ilość dokładnie sproszkowanej siarki
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. IV. Kwasy. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca. Ocena dobra [1] [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny IV. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4] wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia
Bardziej szczegółowoMODUŁ. Wybrane klasy związko w chemicznych
MODUŁ Warsztaty podstawowe: Wybrane klasy związko w chemicznych 1. Zakładane efekty kształcenia modułu nabycie umiejętności uczenia się oraz rozumienia poznawanych treści matematyczno-przyrodniczych poprzez
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Wiedzy Chemicznej dla uczniów klas maturalnych organizowany przez ZDCh UJ Etap I, zadania
Zadanie I. [16 punktów] W zadaniach od 1 5 jedna odpowiedź jest poprawna. Zad. 1. Który z podanych pierwiastków ma najniższą pierwszą energię jonizacji (czyli minimalną energię potrzebną do oderwania elektronu
Bardziej szczegółowoanalogicznie: P g, K g, N g i Mg g.
Zadanie 1 Obliczamy zawartość poszczególnych składników w 10 m 3 koncentratu: Ca: 46 g Ca - 1 dm 3 roztworu x g Ca - 10000 dm 3 roztworu x = 460000 g Ca analogicznie: P 170000 g, K 10000 g, N 110000 g
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoPierwiastki bloku d. Zadanie 1.
Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoETAP II Z a d a n i e l a b o r a t o r y j n e
Sponsorem II Etapu 55 Olimpiady Chemicznej jest Grupa Chemiczna Ciech SA ETAP II 31.01.2009 Z a d a n i e l a b o r a t o r y j n e W poniższej tabeli przedstawiona jest zawartość ampułek i probówek z
Bardziej szczegółowoFluorowce - chlor. -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru
Fluorowce - chlor -Ogólna charakterystyka fluorowców -Występowanie i właściwości chloru -Ważniejsze związki chloru Fluorowce Ogólna charakterystyka: fluor, chlor, brom i jod są niemetalami, astat jest
Bardziej szczegółowoZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź.
Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych.
Ćwiczenie 14 Analiza jakościowa wybranych anionów i soli występujących w preparatach kosmetycznych. Literatura Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa.
Bardziej szczegółowoCHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).
Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX (2008-2013)). Badanie tożsamości wg Farmakopei Polskiej należy wykonywać w probówkach. Odczynniki bezwzględnie należy dodawać w podawanej kolejności.
Bardziej szczegółowoZasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016 I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik
Bardziej szczegółowoWymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy.
Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoProjekt PO KL Poczuj chemię do chemii zwiększenie liczby absolwentów kierunku CHEMIA na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu
1. WSTĘP CHEMIA ANALITYCZNA Opracowanie: dr Błażej Gierczyk, Wydział Chemii UAM Od dawna (można przypuszczać, że od początków cywilizacji) człowiek stawał przed problemem określenia składu (zarówno w ujęciu
Bardziej szczegółowoW probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1
XLVIII OLIMPIADA CHEMICZA Etap II KOMITET GŁÓWY OLIMPIADY CHEMICZEJ Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych numerami 1-8 znajdują się wodne roztwory (o stężeniu 0,1 mol/dm 3 ) pojedynczych substancji
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH
Ćwiczenie 3 semestr 2 OTRZYMYWANIE I WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Obowiązujące zagadnienia: Chemia koordynacyjna - budowa strukturalna i nazewnictwo prostych związków kompleksowych, atom centralny,
Bardziej szczegółowo3p - za poprawne obliczenie stężenia procentowego i molowego; 2p - za poprawne obliczenie jednej wymaganej wartości;
Zadanie Kryteria oceniania i model odpowiedzi Punktacja 1. 2. 3. 4. 2p - za poprawne 5 połączeń w pary zdań z kolumny I i II 1p - za poprawne 4 lub 3 połączenia w pary zdań z kolumny I i II 0p - za 2 lub
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoXLVII Olimpiada Chemiczna
M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoSTAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!
STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002
Bardziej szczegółowoIX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)
IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI
Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Zadanie 726 (1 pkt.) V/2006/A1 Konfigurację elektronową atomu glinu w stanie podstawowym można przedstawić następująco: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p
Bardziej szczegółowoCHEMIA ANALITYCZNA I - LABORATORIUM
CHEMIA ANALITYCZNA I - LABORATORIUM (I ROK CHEMII) INSTRUKCJE ANALIZA JAKOŚCIOWA HARMONOGRAM ĆWICZEŃ Z CHEMII ANALITYCZNEJ I (I ROK CHEMII) 1 Zajęcia organizacyjne. Zasady BHP. 2 3 4 5 Podział kationów
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to
Bardziej szczegółowo