METODY BADAŃ PREPARATÓW DO IMPREGNACJI BETONU

Transkrypt

1 PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 4 (140) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 4 (140) 2006 Anna Sokalska* METODY BADAŃ PREPARATÓW DO IMPREGNACJI BETONU W 2006 r. została wprowadzona do stosowania w kraju norma PN-EN , dotycząca systemów ochrony powierzchni betonu. Wymaganiami normy objęto dwie grupy wyrobów używanych do zabezpieczeń powierzchniowych betonu: preparaty do impregnacji oraz wyroby powłokowe. W artykule omówiono właściwości użytkowe impregnowanego betonu zgodnie z wymaganiami nowej normy oraz scharakteryzowano powołane do kontroli tych właściwości metody badań. 1. Wprowadzenie Jednym z zabiegów stosowanych w ochronie powierzchniowej betonu jest impregnacja. Preparaty impregnacyjne nanosi się technikami malarskimi na powierzchnię elementu betonowego, uzyskując po wyschnięciu barierę ochronną. Impregnację stosuje się do zabezpieczania powierzchni betonu przed wnikaniem jonów chlorkowych oraz wody nie wywierającej parcia, do zabezpieczania powierzchni betonu przed działaniem środowisk agresywnych. Dzięki impregnacji uzyskuje się zwiększenie odporności powierzchni betonowych na ścieranie i uderzenia. Impregnacja może chronić beton przed skutkami szoku termicznego oraz zamrażania i rozmrażania w obecności soli i bez zasolenia. Zgodnie z ustanowioną w 2006 r. nową polską normą [1] impregnacja obejmuje dwa rozdaje zabiegów: impregnację hydrofobizującą, oznaczaną literą H, i impregnację oznaczaną literą I. Impregnacja hydrofobizującą (H) polega na powlekaniu powierzchni betonu preparatami hydrofobowymi zawierającymi w swoim składzie związki silikonowe lub siloksanowe. Preparat hydrofobowy wnika w przypowierzchniową warstewkę betonu i adsorbuje się na powierzchniach porów i kapilar. Nie uzyskuje się powłoki o skończonej grubości, a wygląd powierzchni betonu pozostaje zwykle bez zmian lub ulega nieznacznemu ściemnieniu. W wyniku impregnacji hydrofobizującej powierzchnia betonu nabiera właściwości hydrofobowych, tzn. właściwości odpychających cząsteczki wody. * dr inż. - adiunkt w Zakładzie Ochrony i Trwałości Budowli ITB 73

2 Impregnację hydrofobizującą stosuje się do zabezpieczania elementów betonowych przed skutkami wnikania w głąb betonu wody nie wywierającej parcia. Impregnacja taka pozwala na utrzymanie odpowiedniej wilgotności betonu poprzez zmniejszenie jego wysychania, ogranicza przebieg szkodliwej reakcji alkaliów z kruszywem zawartym w betonie, zabezpieczając powierzchnię betonu przed wnikaniem z otoczenia wody będącej jednym z reagentów, chroni beton przed zniszczeniem spowodowanym zamarzaniem i rozmarzaniem, zabezpiecza przed wnikaniem do betonu jonów chlorkowych. Impregnacja (I) polega na powlekaniu powierzchni betonu preparatami impregnacyjnymi, opartymi głównie na żywicach syntetycznych: epoksydowych, poliuretanowych, akrylowych i innych. W wyniku impregnacji pory i kapilary w betonie w przypowierzchniowej warstewce ulegają częściowo lub całkowicie wypełnieniu preparatem żywicznym, a na powierzchni betonu tworzy się cienka, nieciągła powłoka. Powierzchnia betonu ulega uszczelnieniu i wzmocnieniu. Do czasu wprowadzenia nowej normy [1 ] preparaty do impregnacji betonu podlegały sprawdzaniu na zgodność z wymaganiami dokumentów krajowych [2, 3], Stosowane w nich metody badań i podlegające sprawdzaniu właściwości użytkowe w większości nie odpowiadają wymaganiom nowej normy. Z tego względu właściwości użytkowe preparatów impregnacyjnych według nowej normy [1] oraz metody ich badań zostały scharakteryzowane poniżej. 2. Metody badań preparatów do impregnacji hydrofobizującej betonu (H) Zestaw metod badań preparatów do impregnacji hydrofobizującej (H) zgodnie z normą [1] umożliwia sprawdzenie następujących właściwości: głębokości penetracji preparatu w beton, wskaźnika szybkości wysychania betonu po impregnacji, nasiąkliwości i odporności betonu na alkalia po impregnacji, ubytku masy betonu hydrofobizowanego przez impregnację po działaniu zamrażania-rozmrażania w obecności soli, dyfuzji jonów chlorkowych. Większość wyszczególnionych badań jest wykonywana na próbkach betonowych według normy [4j. Pomiar głębokości penetracji preparatów do impregnacji hydrofobizującej został opisany w normie [1]. Głębokość penetracji jest mierzona na próbkach betonowych w kształcie sześcianów o wymiarach 100 x 100 x 100 mm z betonu typu C (0,70) według normy [4]. Próbki betonowe przed impregnacją twardnieją przez 28 dni w warunkach zgodnych z normą [4]. Impregnację wykonuje się według wskazań producenta lub powołanej normy. Impregnowane próbki betonowe rozłupuje się i na uzyskane przełomy betonowe napyla się wodę. Głębokość penetracji preparatu hydrofobowego wyznacza się mierząc - z dokładnością do 0,5 mm - szerokość suchej warstewki przełomu. Metoda ta nie ma odpowiednika krajowego. W dotychczasowym postępowaniu nie oceniano głębokości penetracji preparatów hydrofobowych w beton. 74

3 Wskaźnik szybkości wysychania badany zgodnie z PN-EN 13579:2004 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody nadań. Badanie schnięcia przy impregnacji hydrofobizującej umożliwia ocenę wpływu impregnacji hydrofobizującej na szybkość wysychania betonu impregnowanego. Badanie polega na wyznaczeniu i porównaniu szybkości schnięcia impregnowanych i nieimpregnowanych próbek betonowych o wymiarach 100 x 100 x 100 mm wykonanych z betonu typu C (0,45) według normy [4], Wskaźnik szybkości wysychania jest stosunkiem szybkości wysychania betonu impregnowanego i nieimpregnowanego. Szybkość wysychania próbek betonowych impregnowanych i nieimpregnowanych wyznacza się, mierząc ubytki ich masy w czasie przechowywania próbek w określonych warunkach klimatycznych. Wskaźnik szybkości wysychania informuje o skuteczności uszczelnienia w wyniku impregnacji hydrofobizującej. Metoda ta nie ma również odpowiednika krajowego. Nasiąkliwość i odporność na alkalia betonu po impregnacji hydrofobizującej jest oznaczana zgodnie z PN-EN 13580:2004 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody nadań. Nasiąkliwość i odporność na alkalia przy impregnacji hydrofobizującej. Do badania stosuje się próbki z betonu typu C(0,45) zgodnie z normą [4], o wymiarach 100x 100x 100 mm, wodę demineralizowaną o przewodności poniżej 50 oraz roztwór wodorotlenku potasu o stężeniu 5,6 g/l. Impregnację wykonuje się według wskazań producenta lub powołanej normy. Impregnowane i nieimpregnowane próbki betonowe są przechowywane w wodzie demineralizowanej w określonym czasie i na podstawie przyrostu masy próbek w wyniku pochłaniania wody oblicza się szybkość pochłaniania wody przez próbki impregnowane i nieimpregnowane. Następnie próbki impregnowane, bezpośrednio po badaniu pochłaniania wody, umieszcza się w roztworze wodorotlenku potasu i pozostawia na okres 21 dni. Po zakończeniu ekspozycji w roztworze wodorotlenku potasu próbki suszy się, aż osiągną stałą, określoną masę, i ponownie ustala się szybkość pochłaniania wody. Na podstawie przeprowadzonych badań należy wyznaczyć: wskaźnik nasiąkliwości wody, który jest stosunkiem szybkości wchłaniania wody przez impregnowane i nieimpregnowane próbki betonowe, odporność na alkalia, wyrażoną jako wskaźnik nasiąkliwości próbek impregnowanych, czyli stosunek szybkości wchłaniania wody przez próbki impregnowane po i przed długotrwałym (21 dni) działaniem alkaliów. Nasiąkliwość wody po impregnacji hydrofobizującej była dotychczas oznaczana metodą przywołaną w dokumentach krajowych [2, 3]. Warunki prowadzenia badań i wymagania dotyczące badań w nowej normie oraz w dokumentach krajowych są różne, uniemożliwiając porównywanie wyników i stosowanie wymagań europejskich. W dotychczasowych badaniach nie określano odporności zaimpregnowanego betonu na działanie alkaliów. Odporność hydrofobizowanego betonu na działanie zamrażania i rozmrażania w obecności soli oznacza się metodą według PN-EN 13581:2004 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Oznaczanie ubytku masy betonu hydro- 75

4 fobizowanego przez impregnację po działaniu zamrażania-rozmrażania w obecności soli. Metoda ta pozwala określić bardzo istotną właściwość użytkową preparatu hydrofobowego, jaką jest uodpornienie betonu na przemarzanie. Zasada badania polega na porównaniu ubytku masy i widocznych zniszczeń impregnowanych i nieimpregnowanych próbek betonowych po działaniu 50-dobowych cykli zamrażania-rozmrażania w obecności 3-procentowego roztworu wodnego NaCI. Do badania stosuje się próbki z betonu typu C(0,70) zgodnie z normą [4], o wymiarach 100 x 100 x 100 mm. Impregnacja jest wykonywana według wskazań producenta lub powołanej normy. Po ustalonej liczbie cykli oznacza się masę badanych próbek betonowych. Wyniki badań są podawane w formie wykresu zmian masy w funkcji liczby cykli zamrażania-rozmrażania próbek betonowych impregnowanych i nieimpregnowanych. Z wykresu oblicza się liczbę cykli, po działaniu których próbki betonowe nie uległy jeszcze zniszczeniu i nie wykazują ubytku masy. Różnica osiągniętych cykli przez próbki impregnowane i nieimpregnowane stanowi miarę odporności hydrofobizowanego betonu na cykliczne działanie mrozu w obecności soli. Metoda ta nie ma odpowiednika krajowego. Nowa metoda badania dyfuzji jonów chlorkowych przez impregnowany beton nie została jeszcze znormalizowana. Do tego badania są zalecane w normie zharmonizowanej [1] metody krajowe. W pracach badawczych prowadzonych w ITB do badania dyfuzji jonów chlorkowych przez impregnowany beton jest stosowana metoda badawcza [5j, opracowana w ITB. 3. Metody badań preparatów do impregnacji betonu (I) Zgodnie z definicją podaną w nowej normie [1] w wyniku impregnacji na powierzchni betonu wytwarza się cienka, miejscami nieciągła powłoka, która może pełnić różne funkcje: uszczelniające, wzmacniające i uodparniające powierzchnię betonu. Z tego względu badania tych preparatów obejmują szereg różnych właściwości użytkowych. Zastosowanie impregnacji jako uszczelnienia powierzchni betonu opiera się na badaniach następujących właściwości barierowych preparatów impregnacyjnych: przepuszczalności pary wodnej, przepuszczalności wody, dyfuzji jonów chlorkowych. W przypadku stosowania impregnacji do wzmocnienia i uodpornienia powierzchni betonu są sprawdzane następujące właściwości użytkowe preparatów: przyczepność, odporność na ścieranie, odporność na uderzenia, odporność na poślizg, kompatybilność termiczna, odporność chemiczna. Zestaw badanych właściwości uzupełnia badanie głębokości penetracji preparatu impregnacyjnego w beton oraz badanie reakcji na ogień betonu po impregnacji. Do badań wymienionych właściwości preparatów impregnacyjnych powołano w nowej normie [1 ] metody stosowane do badań farb i lakierów, metody do badań wyrobów i systemów do ochrony konstrukcji betonowych, metodę do badań wyrobów tekstylnych powleczonych gumą lub tworzywami sztucznymi oraz metodę do badania dróg samochodowych i lotniskowych. 76

5 W badaniach przepuszczalności pary wodnej przez impregnowany beton wskazane jest posługiwanie się dwiema metodami polecanymi przez normy: 1) PN-EN ISO :2001 Farby lakiery. Oznaczanie współczynnika przenikania pary wodnej. Część 1: Metoda szalkowa dla swobodnych powłok, do zastosowań wewnątrz budynków, 2) PN-EN ISO :2001 Farby i lakiery. Wyroby lakierowe i systemy powłokowe stosowane na zewnątrz na mury i beton. Część 2: Oznaczanie i klasyfikacja współczynnika przenikania pary wodnej (przepuszczalności), do zastosowań na zewnątrz obiektów budowlanych. Obie metody badawcze stosowane są w kraju do badania powłok lakierowych i malarskich, a zasady pomiaru przepuszczalności pary wodnej opierają się na I prawie Ficka. Do badania przepuszczalności wody przez impregnowany beton stosuje się metodę zawartą w PN-EN :2000 Wyroby lakierowe i systemy powłokowe stosowane na zewnątrz na mury i beton. Oznaczanie i klasyfikacja współczynnika przenikania wody (przepuszczalności). Zasada tej metody opiera się na pomiarze absorpcji wody przez badaną powłokę naniesioną na podłoże porowate. Z przyrostów masy próbek oblicza się współczynnik przenikania wody, jeżeli zmiany masy próbek są wprost proporcjonalne do pierwiastka kwadratowego z czasu trwania absorpcji. Współczynnik przenikania wody pozwala na ocenę skuteczności uszczelnienia impregnacyjnego przed przenikaniem wody deszczowej, wody kondensacyjnej itp. nie wywierającej parcia. Do badania odporności chemicznej impregnowanego betonu stosuje się metody opisane w PN-EN ISO :2001 Farby i lakiery. Oznaczanie odporności na ciecze. Część 1: Metody ogólne. Metody te stosowane są w kraju głównie do badania odporności chemicznej powłok lakierowych i malarskich przeznaczonych do ochrony powierzchni stalowych. Zasada tych metod polega na poddaniu próbek badawczych działaniu agresywnych środowisk i ocenie skutków ekspozycji według uzgodnionych kryteriów. Sposób działania środowisk można zbadać zanurzając próbki powłok w agresywnej cieczy lub kontaktując je z materiałem z zaabsorbowanym czynnikiem agresywnym. Próbki powłok mogą być poddane działaniu kropel cieczy agresywnej. Badanie odporności chemicznej impregnowanego betonu polega na określeniu wpływu na jego wygląd środowisk według klas ekspozycji zdefiniowanych w tablicach 1 i 2 zamieszczonych w normie [6], po 30 dniach ich działania. Do zbadania odporności impregnowanego betonu na uderzenie stosuje się metodę opisaną w PN-EN ISO :2005 Farby i lakiery. Badania nagłego odkształcenia (odporność na uderzenie). Część 1: Badanie za pomocą spadającego ciężarka, wgłębnik o dużej powierzchni. W kraju stosuje się tę metodę do badania powłok lakierowych i malarskich przeznaczonych do ochrony powierzchni stalowych. Zasada tej metody polega na oznaczeniu odporności powłoki z farby, lakieru lub innego podobnego produktu na spękanie lub złuszczenie z podłoża, gdy jest ona poddana odkształceniu spowodowanemu przez spadający ciężarek z kulistym wgłębnikiem o średnicy 20 mm, opuszczany w znormalizowanych warunkach. Posługując się tą metodą w badaniu betonu impregnowanego, stosuje się próbki do badań w postaci impregnowanych płyt z betonu typu MC(0,40) zgodnie z normą [4j. 77

6 Przyczepność do betonu warstwy impregnacyjnej bada się według metody opisanej w PN-EN 1542:2000 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Metoda ta stosowana jest w kraju głównie do badania przyczepności wyrobów do napraw i zabezpieczeń powierzchniowych do podłoża betonowego. Zasada tej metody polega na odpowiednio kontrolowanym odrywaniu wycinka naprawy lub powłoki od podłoża betonowego za pomocą metalowego krążka o średnicy 50 mm. W zastosowaniu do badania betonu impregnowanego jako podłoże zalecany jest beton typu C(0,70) zgodnie z normą [4], twardniejący 7 dni w normalnych warunkach i starzony przez 7 dni w temperaturze 70 C. Do badania odporności impregnowanego betonu na ścieranie wskazana jest PN-EN ISO :2001 Płaskie wyroby tekstylne powleczone gumą lub tworzywami sztucznymi. Wyznaczanie odporności na ścieranie. Część 1: Urządzenie ścierające Tabera. Metoda podana w tej normie jest stosowana w kraju do badania wyrobów powleczonych gumą lub tworzywami sztucznymi. Wykorzystując tę metodę do badania impregnowanego betonu, stosuje się próbki w postaci płytek o grubości 10 mm, wyciętych z próbek betonowych o wymiarach 100 x 100 x 100 mm, wykonanych z betonu typu C(0,70) zgodnie z normą [4]. Badanie prowadzi się na próbkach betonu impregnowanego i nieimpregnowanego, jako materiału odniesienia. W poprzednich latach do badania odporności na ścieranie impregnowanego betonu stosowana była inna metoda, opisana w PN wycofanej obecnie ze zbioru Polskich Norm. Odporność na poślizg powierzchni impregnowanego betonu jest badana metodą według PN-EN :2004 (U) Drogi samochodowe i lotniskowe. Metody badań. Część 4: Metoda pomiaru oporów poślizgu/poślizgnięcia na powierzchni: próba wahadła. Metodę zgodną z tą normą stosuje się do oznaczania odporności na poślizg powierzchni chodników i dróg dla pojazdów. Zasada metody polega na pomiarze długości kontaktu wahadła z badaną powierzchnią przy zastosowaniu znormalizowanego ślizgacza wahadła. W dotychczasowej praktyce nie określano odporności impregnowanego betonu na poślizg lub poślizgnięcie. Kompatybilność termiczna impregnowanego betonu jest sprawdzana na podstawie badań następujących właściwości: odporności na cykliczne zamrażanie-rozmrażanie przy jednoczesnym działaniu soli oaladzających, odporności na działanie szoku termicznego, odporności na cykliczne zamrażanie-rozmrażanie bez działania środków odladzających. Badania wymienionych właściwości pozwalają na określenie odporności impregnacji w warunkach oddziaływania różnych czynników użytkowania: podwyższonych i obniżonych temperatur, zróżnicowanego zawilgocenia, środków odladzających, gwałtownych zmian temperatury. Czynniki te mogą występować pojedynczo lub wspólnie. Metoda opisana w PN-EN :2002 (U) Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstmkcji betonowych. Metody badań. Oznaczanie kompatybilności termicznej. Część 1: Cykliczne zamrażanie-rozmrażanie przy zanurzeniu w soli odladzającej odnosi się do 78

7 badania wyrobów i systemów napraw, torkretu, zapraw i betonów, a także zabezpieczeń powierzchniowych betonu. Zasada przyjęta w tej metodzie polega na oznaczeniu wpływu cyklicznego zamrażania i rozmrażania próbek betonowych zanurzonych w nasyconym roztworze wodnym NaCI na przyczepność do betonu, zapraw naprawczych lub zabezpieczeń powierzchniowych. Jeden cykl zamrażania-rozmrażania obejmuje dwugodzinne działanie temperatury (-15 2) C i bezpośrednio następne dwugodzinne działanie temperatury (21 2) C. Do badania przyczepności stosuje się metodę podaną w PN-EN Badając opisaną metodą beton impregnowany używa się próbek betonowych typu C(0,70) według normy [4j, Wpływ szoku termicznego na impregnowany beton należy - zgodnie z normą [1 j - badać metodą opisaną w PN-EN (U) Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Oznaczanie kompatybilności termicznej. Część 2: Cykliczny efekt burzy (szok termiczny). Metoda opisana w normie odnosi się do badania wyrobów i systemów napraw, torkretu, zapraw i betonów, a także do zabezpieczeń powierzchniowych betonu. Jej zasada polega na poddaniu próbek wyrobów do napraw lub próbek zabezpieczeń powierzchniowych naniesionych na podłoża betonowe działaniu naprzemiennego nagrzewania i zraszania, a następnie na zbadaniu przyczepności do betonu. Badanie impregnowanego betonu polega na poddaniu próbek betonu działaniu 10 cykli naprzemiennego nagrzewania i zraszania powierzchni impregnowanej, a następnie zbadaniu przyczepności warstwy impregnacyjnej do betonu. Powierzchnię badaną impregnowanego betonu nagrzewa się przez 5 h i 45 min, utrzymując ją w temperaturze (60 5) C, następnie zrasza się ją, natryskując przez 15 min strumieniem wody o temperaturze (12 3) C. Wyniki badania przyczepności warstwy impregnacyjnej do betonu po 10 cyklach szoku termicznego porównuje się z wynikami badań próbek betonu impregnowanego przechowywanego w warunkach laboratoryjnych (próbki odniesienia). Do badania przyczepności stosuje się metodę według PN-EN 1542, a badanie przyczepności wykonuje się na próbkach betonowych typu C(0,70) zgodnie z normą [4j. Wpływ naprzemiennego nagrzewania, zamrażania-rozmrażania, nawilżania i osuszania na impregnowany beton jest badany metodą opisaną w PN-EN (U) Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Oznaczanie kompatybilności termicznej. Część 3: Cykle termiczne bez soli odladzającej. Metoda podana w normie odnosi się do badania wyrobów i systemów napraw, torkretu, zapraw i betonów, a także zabezpieczeń powierzchniowych betonu. Jej zasada polega na poddaniu próbek naprawionego lub zabezpieczonego betonu działaniu cykli termicznych, a po zakończeniu ich działania bada się przyczepność naprawy lub powłoki do betonu. W przypadku betonu impregnowanego badanie polega na poddaniu próbek betonu działaniu 20 termicznych cykli, a po ich zakończeniu sprawdza się przyczepność warstwy impregnacyjnej do betonu. Jeden cykl trwa 24 h i obejmuje: 2 h przechowywania próbek w wodzie o temperaturze (21 2) C, 4 h przechowywania próbek w powietrzu o temperaturze (-15 2) C, 79

8 2 h przechowywania próbek w wodzie o temperaturze (21 2) C, 16 h przechowywania próbek w powietrzu o temperaturze (60 2) C. Do badania przyczepności warstwy impregnacyjnej stosuje się próbki z betonu typu C(0,70) według normy [4] i metodę badania przyczepności według PN-EN W dotychczas prowadzonych w kraju badaniach preparatów do impregnacji betonu nie sprawdzano ich kompatybilności termicznej. 4. Podsumowanie Przedstawione metody badań preparatów do impregnacji i impregnacji hydrofobizującej pozwalają na dokonywanie oceny ich przydatności do stosowania zgodnie z wymaganiami normy zharmonizowanej i postanowieniami dyrektywy 93/68/WE. Metody te (z wyjątkiem odporności na ścieranie i oporu poślizgu) zostały wprowadzone do praktyki laboratoryjnej w Zakładzie Trwałości i Ochrony Budowli ITB. Posługując się nimi, zbadano i oceniono kilkanaście preparatów do impregnacji. Opisane metody są sukcesywnie zgłaszane do akredytacji w Polskim Centrum Akredytacji przez działające w Zakładzie akredytowane Laboratorium Badań Materiałów i Powłok Ochronnych. Bibliografia [1] PN-EN :2006 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 2: Systemy ochrony powierzchni betonu [2] Zalecenia Udzielania Aprobat Technicznych ITB ZUAT-15A/I.11-1/2001 Preparaty do powierzchniowej hydrofobizacji wyrobów budowlanych. Część 1: Wyroby betonowe (dokument uchylony) [3] Zalecenia Udzielania Aprobat technicznych ITB ZUAT-15/VI.08 Środki do impregnacji betonu [4] PN-EN 1766:2001 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Betony wzorcowe do badań [5j Sokalska A.: Ocena skuteczności ochronnej powłok do zabezpieczania konstrukcji żelbetowych przed oddziaływaniem jonów chlorkowych. ITB, Warszawa 2002 [6] PN-EN 206-1:2003 Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność TEST METHODS FOR CONCRETE IMPREGNATION AGENTS Summary In 2006, the new standard concerning the systems of concrete surface protection was established in Poland. Two groups of products used for concrete surface protection were covered by the requirements of standard: agents for concrete impregnation and surface coatings. In paper, interpretation of this standard in the range of performance and test methods for impregnated concrete are presented. Praca wpłynęła do Redakcji 8 VI