PL B1. Sposób wykonywania przesiek leśnych przy użyciu statków powietrznych, zwłaszcza w celu zwalczania pożarów lasów

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. A62C 3/02 ( ) A62C 3/00 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Sposób wykonywania przesiek leśnych przy użyciu statków powietrznych, zwłaszcza w celu zwalczania pożarów lasów (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 18/11 (73) Uprawniony z patentu: DANILECKI STANISŁAW, Warszawa, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/14 (72) Twórca(y) wynalazku: STANISŁAW DANILECKI, Warszawa, PL

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób wykonywania przesiek na wielkich obszarach leśnych, przy użyciu statków powietrznych, zwłaszcza w celu zwalczania pożarów lasów. Pożary lasów są jedną z największych klęsk żywiołowych, jakiej ludzkość nie potrafiła wyeliminować. Corocznie płoną na wielu kontynentach tysiące hektarów naturalnych lasów, nazywanych przez uczonych płucami Ziemi, powodując niepowetowane straty gospodarcze i ekologiczne. W krajach mających największe doświadczenia z pożarami wielkich obszarów leśnych, takich jak puszcza kanadyjska, brazylijska i tajga syberyjska, ukształtowały się sposoby zwalczania tych pożarów. Jeden z tych sposobów polega na wykonywaniu przesiek oddzielających obszar pożaru od obszaru chronionego. W wykonaniu najbardziej zbliżonym do ujawnionego w wynalazku dokonuje się tego przez zrzut pojedynczych ładunków wybuchowych z lecącego samolotu, które niszczą las wzdłuż ustalonego pasa. Największą trudność przy realizacji tego sposobu stanowi ustalenie odpowiednich odstępów między kolejnymi zrzutami w powiązaniu z mocą ładunków wybuchowych. Do skutecznego wykarczowania drzew i poszycia leśnego w miejscu wybuchu jest potrzebna określona siła ładunku wybuchowego. Obszar wykarczowania dokonanego jednym ładunkiem, który ma kształt zbliżony do koła, odpowiednio do rozchodzącej się energii wybuchu, musi sięgać do miejsca gdzie nastąpiło wykarczowanie poprzednim ładunkiem i to z częściowym nałożeniem się, aby nie pozostawały połacie niewykarczowane tzw. mostki, przez które ogień mógłby przejść na obszar chroniony. Czasami z tego powodu ładunki trzeba zrzucać w tak małych odstępach, że samolot ledwie zdoła odlecieć w tym czasie na bezpieczną odległość. W praktyce zdarza się często, że piloci preferując bezpieczeństwo zrzucają ładunki w większych odstępach, co powoduje powstawanie wymienionych mostków i tym samym obniża się, lub wręcz niweczy skuteczność całej operacji. Sposób według wynalazku polega na tym, że zrzuca się z lecącego statku powietrznego w kolejnych odstępach co najmniej po dwa ładunki wybuchowe, jednocześnie lub prawie jednocześnie, jeden po lewej, a drugi po prawej stronie osi przelotu. Zderzenie w płaszczyźnie pionowej, przechodzącej w przybliżeniu przez oś przelotu, fal uderzeniowych pochodzących z dwóch źródeł powoduje ich wzmocnienie i wydłużenie obszaru poddanego energetycznej penetracji, który uzyskuje kształt wydłużonej elipsy ułożonej dłuższą osią w kierunku lotu. Odstęp między kolejnymi zrzutami ładunków wybuchowych dobiera się tak, aby obszary penetracji energetycznej łączyły się ze sobą z niewielkim nałożeniem gdzie energia ulega zsumowaniu i obszar wypadkowej penetracji ma wzdłuż osi przelotu kształt pasa o prawie jednakowej szerokości. Uzyskuje się w ten sposób przesiekę też o równomiernej szerokości bez mostków, bardzo skuteczną w zatrzymaniu pożaru. To wydłużenie obszaru penetracji umożliwia także zrzucanie ładunków wybuchowych w większych odstępach, co wpływa korzystnie na bezpieczeństwo lotu. Sposób według wynalazku jest objaśniony na rysunku, na którym poszczególne figury przedstawiają: fig. 1 - usytuowanie zrzuconych ładunków wybuchowych w stosunku do samolotu, w widoku z góry, fig. 2 - nakładanie się fal uderzeniowych z dwóch jednoczesnych wybuchów, fig. 3 - ułożenie obszarów penetracji energetycznej przy kolejnych zrzutach ładunków wybuchowych, a fig. 4 - schematyczny kształt przesieki leśnej uzyskanej sposobem według wynalazku. Po ustaleniu strategii zwalczania danego pożaru leśnego, w tym położenia przesiek, wyznacza się trasę przelotu statku powietrznego, najkorzystniej samolotu lub zespołu samolotów, wzdłuż zaplanowanej przesieki. Siłę ładunków wybuchowych oraz ich rozmieszczenie przestrzenne w chwili wybuchu dobiera się w zależności od rodzaju i wielkości drzew oraz pozostałej roślinności obszaru leśnego, a także od szerokości zaplanowanej przesieki. Do tych wielkości dostosowuje się prędkość, wysokość lotu i inne parametry współrealizujące zrzut. Samolot 1 leci wzdłuż zaplanowanej trasy wykorzystując urządzenia nawigacji satelitarnej i w określonych odstępach 2 zrzuca po dwa ładunki wybuchowe 3 jednocześnie, jeden po lewej, a drugi po prawej stronie osi przelotu 4. Jednoczesny lub prawie jednoczesny wybuch ładunków 3, już za samolotem 1, powoduje powstanie dwóch fal uderzeniowych rozchodzących się kołowo, które zderzają się w płaszczyźnie pionowej przechodzącej w przybliżeniu przez oś przelotu 4. Powstaje w tym

3 PL B1 3 miejscu tzw. ściana energetyczna, gdyż energia z prawego źródła nie przechodzi na lewą stronę płaszczyzny, a energia z lewego źródła na jej prawą stronę. Oba obszary energii rozpełzają się wzdłuż ściany w obie strony, nadając łącznemu obszarowi penetracji energetycznej 5 kształt wydłużonej elipsy ułożonej dłuższą osią w kierunku lotu. Odstępy 2 między kolejnymi zrzutami ładunków wybuchowych 3 dobiera się tak, aby obszary penetracji energetycznej 5 łączyły się ze sobą wzdłuż trasy lotu z niewielkim nałożeniem 6 gdzie energia ulega zsumowaniu. Powoduje to, że obszar wypadkowej penetracji energetycznej ma wzdłuż osi przelotu 4 kształt pasa o prawie jednakowej szerokości. W wyniku uzyskuje się równomierną przesiekę 7 o zaplanowanej szerokości, bez mostków umożliwiających przedostanie się ognia. W przypadku, gdy wybuchy mają niewielką asynchronizację w czasie, występuje jedynie lekka asymetria zjawiska, co skutkuje niewielką lokalną odchyłką rzeczywistej osi przesieki od planowanej, nie mającą większego znaczenia praktycznego. Do zrzutu ładunków wybuchowych używa się jednego samolotu lub w alternatywnym wariancie wynalazku - dwóch samolotów lecących obok siebie, przy zapewnieniu odpowiedniej synchronizacji. Wybór wariantu zależy m.in. od zaplanowanej szerokości przesieki. Mogą być użyte samoloty załogowe lub bezzałogowe sterowane z bazy naziemnej. Sposób wykonywania przesiek według wynalazku jest przewidziany do zwalczania pożarów lasów, ale może mieć również zastosowanie przy budowie dróg, linii kolejowych i energetycznych na wielkich obszarach leśnych. Zastrzeżenie patentowe Sposób wykonywania przesiek leśnych przy użyciu statków powietrznych, zwłaszcza w celu zwalczania pożarów lasów, polegający na zrzucaniu ładunków wybuchowych z lecącego statku powietrznego, znamienny tym, że zrzuca się w kolejnych odstępach (2) co najmniej po dwa ładunki wybuchowe (3), jeden po lewej, a drugi po prawej stronie osi przelotu (4).

4 4 PL B1 Rysunki

5 PL B1 5

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)