Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej. WP-III Protokół

Transkrypt

1 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III Protokół z kontroli kompleksowej w Środowiskowym Domu Samopomocy "Vita" os. Młodości 8, Kraków, zwanym dalej ŚDS, przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Przemysława Raczkowskiego starszego inspektora wojewódzkiego i Stanisława Bociana inspektora wojewódzkiego. Kontrolę przeprowadzono w dniu 20 marca 2012 roku na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r., Nr 115, poz. 728) oraz upoważnienia nr WP-III z dnia 13 marca 2012 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Przedmiotem i zakresem kontroli było funkcjonowanie placówki, kwalifikacje kadry, realizacja rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238, poz. 1586) oraz wykorzystanie miejsc. Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1. ŚDS należy przez to rozumieć "Vita" os. Młodości 8, Kraków, 2. ustawie o pomocy społecznej należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.), 3. rozporządzeniu należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). 4. MOPS należy przez to rozumieć Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie. Protokół zawiera ustalenia dokonane na podstawie wizji lokalnej, analizy wybranych dokumentów oraz informacji ustnych i pisemnych uzyskanych od Dyrektor jednostki oraz innych pracowników ŚDS. Organizacja pracy. Placówka działa jako jednostka budżetowa Gminy Miejskiej Kraków. ŚDS jest jednostka organizacyjną pomocy społecznej - ośrodkiem wsparcia dziennego typu A, przeznaczonym dla 57 osób z zaburzeniami psychicznymi - dla osób przewlekle psychicznie chorych - wymagających rehabilitacji społecznej. Organem prowadzącym Dom jest Prezydent Miasta Krakowa. ŚDS w działa w oparciu o: Statut stanowiący załącznik nr 17 do uchwały nr CXIII/1132/06 Rady Miasta Krakowa z r., Regulamin Organizacyjny zatwierdzony przez Dyrektora MOPS zarządzeniem nr 66/2011 z r. Regulamin Uczestnika z r. wprowadzony przez Dyrektora. Na dzień kontroli decyzje kierujące do SDS posiadało 64 osób, w tym 32 kobiet i 32 mężczyzn. Średnia wieku uczestników wynosi 44 lata. Jeden z ww. liczby uczestników w dniu 19 marca 2012 r. złożył rezygnację, do dnia kontroli decyzji nie uchylono. Gmina nie posiada porozumienie na mocy którego do ŚDS skierowane są osoby z innej gminy lub powiatu. ŚDS działa od 7.30 do od poniedziałku do czwartku, a w piątek od 7.30 do Zajęcia z uczestnikami prowadzone są co najmniej 6 godzin dziennie.

2 Placówką kieruje Pani Beata Walter, zatrudniona w Środowiskowym Domu Samopomocy w wymiarze 1 etatu na stanowisku Dyrektor. Pani Beata Walter pracuje w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej od 1990 roku, a Dyrektorem ŚDS jest od 15 grudnia 1997 roku. Ww. ma wykształcenie wyższe UJ socjologia praca socjalna 1997 rok oraz studia podyplomowe z organizacji pomocy społecznej z 1999 roku oraz z ekonomii społecznej 2008 rok. Staż pracy (wraz z okresem pracy w ŚDS) na stanowisku, na którym Dyrektor miał bezpośredni kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi wynosi 20 lat. Dyrektor posiada zatem kwalifikacje zgodne z obowiązującymi przepisami spełnia wymagania określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz w 27 w związku z 9 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. ŚDS, zgodnie z 15 rozporządzenia, umożliwia uczestnikom skierowanym na pobyt dzienny spożywanie gorącego posiłku, przygotowywanego w ramach treningu kulinarnego. Dwóch uczestników korzysta dodatkowo ze specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania na podstawie decyzji MOPS. Dyrektor złożył pisemne wyjaśnienie o następującej treści: Specjalistyczne usługi opiekuńcze zostały uruchomione z powodu ciężkiego przebiegu choroby u dwóch uczestników ŚDS. U jednej z uczestniczek ze względu na podwójną diagnozę (schizofrenię i towarzyszącą jej Pląsawicę Huntingtona objawiająca się zaburzeniami ruchowymi) obecność wyspecjalizowanego opiekuna jest niezbędna do funkcjonowania uczestniczki i utrzymania podstawowej aktywności. U drugiej uczestniczki indywidualne treningi podstawowych czynności domowych przy wsparciu specjalistycznego opiekuna przyczyniają się do powtórnej reintegracji społecznej i motywują do regularnego uczęszczania w zajęciach Domu. Zgodnie z 5 ust. 6 Regulaminu Organizacyjnego Dyrektor Domu może wnioskować o uchylenie decyzji dotyczącej uczestnika ze względu na rażąca i powtarzające się naruszenia ustalonego porządku i zasad w Domu. Dom nie posiada miejsc całodobowego pobytu. W okresie podlegającym kontroli ŚDS był zamknięty z powodu urlopu w okresie od do MOPS oraz Wydział Polityki Społecznej MUW został o tym zawiadomiony z zachowaniem terminu wynikającego z rozporządzenia. W decyzjach wydawanych po wejściu w życie rozporządzenia osoby kierowane są na czas określony niezbędny do realizacji indywidualnego planu postępowania wspierająco aktywizującego, zgodnie z 7 pkt. 6, 7, 8 rozporządzenia. Przed wejściem w życie rozporządzenia wydawano decyzje na czas nieokreślony. Stwierdzono, iż część ww. decyzji nie uległa zmianie. W szczególności, w przypadku decyzji dotyczącej Pani Magdaleny R. sygn. MOPS-DN/4261/R29/10/285-Z/W-15618/2011 zmieniającą decyzję z roku 2010 pod względem odpłatności, okres pobytu określono, cyt: od dnia 2011/12/01 na czas nieokreślony. Zgodnie z ustnymi wyjaśnieniami Dyrektora stopniowo zmienia decyzje wprowadzając określone terminy pobytu. 49 osób jest zwolnionych z opłaty za ŚDS, a 15 osób ponosi odpłatność. 49 uczestników złożyło wnioski o zwolnienie z odpłatności. Powodami zwolnienia z odpłatności były niskie dochody lub przewlekła choroba. 5 uczestników posiadają opiekuna prawnego. Żaden z uczestników poruszających się na wózku inwalidzkim. Frekwencja uczestników w miesiącach grudniu 2011, styczeń 2012 i lutym 2012 wynosiła 100%. Średnia frekwencja w roku %. W razie częstych nieobecności uczestników, trwających przez okres dłuższy niż 10 dni roboczych, do domu są kierowane kolejne osoby. Ilość osób skierowanych w trybie 7 ust. 9 rozporządzenia wynosi 8 osób. Zgodnie z ustnymi wyjaśnieniami Dyrektora, 100 % frekwencja wynika z wykorzystywania ww. przepisów. Okres oczekiwania na przyjęcie do ŚDS odpowiada czasowi postępowania o wydaniu decyzji administracyjnej. 2

3 Skontrolowano listy obecności w losowo wybranych dniach. Ustalono, iż 2 stycznia 2012 roku obecnych było 62 uczestników, 9 stycznia 2012 roku 62 uczestników, 16 stycznia 62 uczestników, 25 stycznia 57 uczestników, 31 stycznia 62 uczestników. Dyrektor wyjaśnił, iż wynika to z dwuzmianowego systemu pracy ŚDS. Pouczono Dyrektora, iż konstrukcja 7 ust. 9 rozporządzenia ma na celu wykorzystanie miejsc niewykorzystanych na skutek częstych nieobecności uczestników, trwających przez okres dłuższy niż 10 dni roboczych i związanej z tym możliwości świadczenia usług dla dodatkowych osób. Liczba skierowanych kolejnych osób nie powinna przekraczać liczby uczestników o częstych nieobecnościach. Z uwagi na powyższe, zwrócono uwagę, aby przy wnioskowaniu do MOPS o kierowanie kolejnych uczestników, działać tak, aby unikać sytuacji, iż liczba uczestników obecnych w ŚDS przekracza liczbę miejsc. Osoby oczekujące na miejsce mogą korzystać z zajęć klubowych. Kierownik zobowiązał się do stosowania zasad rozporządzenia. Ponieważ wydawanie decyzji leży we właściwości MOPS, odstąpiono od wydawania zalecenia. Uczestnicy dokonują wpłat za korzystanie z ŚDS w terminie do 10 dnia następnego miesiąca w kasie MOPS, z pomocą terapeuty w ramach treningu budżetowego, bądź na konto banku. Przed przyjęciem do domu pracownik ŚDS informuje osobę kierowaną lub jej opiekuna o zasadach funkcjonowania domu i przeprowadza z nią rozmowę. Warunki lokalowe ŚDS mieści się w budynku os. Młodości 8. Właścicielem budynku jest Gmina Miejska Kraków, reprezentowana przez Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie z siedzibą os. Złotej Jesieni 14 w Krakowie. ŚDS Vita jest pozbawiony barier architektonicznych. W domu jest łazienka wyposażona w wannę lub natrysk przystosowana dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Na terenie ŚDS znajdują: a) sala ogólna umożliwiająca spotykanie się uczestników zajęć i ich rodzin, b) pomieszczenia do prowadzenia działalności wspierającej, aktywizującej i rehabilitacyjnej 6 pomieszczeń wielofunkcyjnych c) pokój do indywidualnego poradnictwa psychologicznego, socjalnego, pedagogicznego, logopedycznego, pełniący ponadto funkcję pokoju wyciszenia, d) wydzielone pomieszczenie kuchenne, wyposażone w lodówkę, zmywarkę, pralkę, kuchenkę, piekarnik, kuchenkę mikrofalowa, robot kuchenny, maszynkę do mielenia mięsa, toster, gofrownica. e) jadalnia mogąca ponadto pełnić funkcję klubu lub sali aktywizacji i terapii zajęciowej lub pomieszczenia do terapii ruchowej, f) łazienka wyposażona w natrysk lub wannę, g) toalety - 1 dla kobiet, 1 dla mężczyzn, 1 dla personelu. ŚDS jest wyposażony w sprzęty odpowiednie do realizacji zadań wspierającoaktywizujących: lodówka, zmywarka, pralka, kuchenka, piekarnik, kuchenka mikrofalowa, robot kuchenny, maszynka do mielenia mięsa, toster, gofrownica, żelazko, deska do prasowania, suszarka do bielizny, suszarka do włosów, odkurzacz, sprzęt sportoworekreacyjny, sprzęt komputerowy, sprzęt RTV- audio-video, muzyczny, aparat fotograficzny. Łączna powierzchnia użytkowa pomieszczeń wynosi 425,37 m² i na jednego uczestnika przypada 7,46 m² powierzchni. Dom nie spełnia standardu określonego w 18 ust. 2 rozporządzenia, stanowiącego, iż powierzchnia użytkowa, przypadająca na jednego uczestnika, powinna wynosić nie mniej niż 8 m². Zgodnie z 26 rozporządzenia termin dostosowania domów do wymaganych standardów upływa z dniem 31 grudnia 2014 r. 3

4 Obsada kadrowa W ŚDS ilość wszystkich etatów do lutego 2012 roku wynosiła 11,05, a od marca 2012 roku 10,55. Liczba etatów pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego do lutego 2012 wynosiła 9,80 etatu, od marca 2012 roku 9,30. Wskaźnik zespołu wspierającoaktywizującego obliczony zgodnie z 12 rozporządzenia do lutego 2012 roku wynosił 5,82 uczestników na 1 etat, a od marca 2012 roku 6,12 uczestników na 1 etat. Do zespołu wliczono Dyrektora i pracowników świadczących usługi w domu, zgodnie z 2 ust. 7 rozporządzenia. Na dzień kontroli w skład zespołu wchodzą: - dyrektor, - zastępca dyrektora (0,75 etatu), - psycholog (0,75 etatu), - pracownik socjalny, - 5 terapeutów (5 etatów), - konsultant (0,75 etatu). Działalność domu jest ponadto wspierana przez jednego wolontariusza (0,5 etatu), a także opiekunów i członków rodzin. Dom spełnia wymogi w zakresie wymaganego wskaźnika zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego. Wszyscy pracownicy posiadają staż pracy na stanowisku, na którym wymagany był kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Pracownicy, których zakres obowiązków obejmuje prowadzenie treningów umiejętności społecznych, posiadają przeszkolenie i doświadczenie w zakresie umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, kształtowania nawyków celowej aktywności, oraz prowadzenia treningu zachowań społecznych. W ŚDS, zgodnie z 23 rozporządzenia, są organizowane zajęcia i szkolenie dla pracowników. 8 lutego 2011 roku brało udział w szkoleniu 8 pracowników, 11 czerwca 2011 roku brało udział 12 pracowników, 11 lipca 2011 roku brało udział 9 pracowników, w 6- dniowym szkoleniu w październiku i listopadzie 2011 roku brało udział 4 pracowników, a 1 grudnia 2011 roku jeden pracownik. Świadczenie usług Praca z rodziną uczestnika jest prowadzona w formie grupy wsparcia oraz psychoedukacji, w nawiązaniu do zgłaszanych potrzeb zarówno psychoedukacyjnych jak i wsparcia w zakresie własnych trudności związanych z przeżywaniem przez nich choroby bliskiej osoby. Prowadzona jest również stała indywidualna współpraca z rodzinami polegająca na aktywizowaniu i wspieraniu rodzin w pokonywaniu trudności wynikających z przewlekłej choroby. Indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego jest realizowany w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem. Plan jest podpisany przez uczestnika. Zespół wspierająco-aktywizujący zbiera się co najmniej cztery razy w tygodniu, raz w miesiącu następuje podsumowanie najważniejszych zagadnień ujętych w protokole. W 2011 r. 8 uczestników opuściło ŚDS w związku z osiągnięciem poziomu samodzielności umożliwiającego uczestnictwo w innych formach wsparcia. Zespół wspierająco-aktywizujący wnioskował do MOPS o umożliwienie uczestnikom korzystania z innych form wsparcia w celu kontynuacji procesu samodzielnienia w postaci wniosku w sprawie przyznania mieszkania chronionego dla dwóch osób. ŚDS świadczy następujące usługi: 1) trening funkcjonowania w codziennym życiu, 2) trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, 3) trening umiejętności spędzania czasu wolnego, 4

5 4) poradnictwo psychologiczne, 5) pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, 5) pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, 6) niezbędną opiekę, 7) terapię ruchową, w tym: zajęcia sportowe, turystykę i rekreację. Brak uczestników skierowanych na pobyt całodobowy. Dom umożliwia uczestnikom skierowanym na pobyt dzienny spożywanie gorącego posiłku w ramach treningu kulinarnego. Liczba korzystających uczestników zmienia się w zależności od zgłaszanych potrzeb. ŚDS dodatkowo pozyskuje artykuły żywnościowe w formie darowizn przeznaczonych dla mieszkańców, do wykorzystania w pracowni gospodarstwa domowego. Od uczestników nie są pobierane dodatkowe opłaty w związku z korzystaniem z treningu kulinarnego. Część uczestników korzysta ponadto z gorącego posiłku przyznanego przez gminę w ramach zadania własnego gminy, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3 i 14 ustawy, w szczególności w ramach programu dożywiania. MOPS nie przekazuje do ŚDS bieżących informacji o korzystaniu przez uczestników z posiłku. ŚDS umożliwia uczestnikom korzystanie z treningów samoobsługi i umiejętności społecznych. W ramach ww. treningu uczestnicy zaspokajają potrzebę akceptacji, bezpieczeństwa, współuczestnictwa w życiu Domu, bycia rozumianym i docenianym, uzewnętrznianie świata własnych przeżyć i odczuć. Pod kierunkiem zespołu wspierającoaktywizującego poznają obsługę sprzętu gospodarstwa domowego (pralki automatycznej, kuchni-elektrycznej, zmywarki, żelazka, deski do prasowania) wykonują czynności domowe takie, jak pranie, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, uczą się dbania o higienę osobistą, itp. Codzienne spotkania w grupie, podczas treningów uczą: - nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych - aktywności i odpowiedzialności - motywowania do funkcjonowania w oparciu o własne możliwości - kształcenie umiejętności współpracy i komunikowania się w grupie na zasadach otwartości, partnerstwa i wzajemności. Zajęcia prowadzone są w formie treningów zespołowych i indywidualnych. Trening funkcjonowania w codziennym życiu, umiejętności praktycznych i rozwiązywania problemów wypracowanych, utrzymywanych i rozwijanych m.in. w pracowniach indywidualnych obejmuje prace w zakresie: -witrażu, -zajęć plastycznych, -rękodzieła, -majsterkowania, -komputerów, - gospodarstwa domowego. Sprawowanie opieki psychologiczno-terapeutycznej nad uczestnikami obejmuje oddziaływania indywidualne i zespołowe, jak również: - prowadzenie treningu umiejętności społecznych, - trening higieniczny, - prowadzenie zajęć z zakresu muzykoterapii, - prowadzenie grupy wsparcia, - trening świadomego uczestnictwa we własnej farmakoterapii, - trening spędzania wolnego czasu oraz aktywności fizycznej. 5

6 Dokumentacja uczestników Dom prowadzi dokumentację zbiorczą i indywidualną uczestników wskazaną w 24 rozporządzenia. Przeglądnięto 5 teczek dokumentacji indywidualnej uczestników, które spełniają wymogi wynikające z rozporządzenia w szczególności: kopia decyzji kierującej do domu, kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, opinie specjalistów, notatki pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego. Dokumentacja zbiorcza zawiera w szczególności: 1) ewidencję uczestników, do której wpisuje się: imię i nazwisko uczestnika, datę i miejsce urodzenia wraz z numerem PESEL, o ile został nadany, lub numerem innego dokumentu potwierdzającego tożsamość uczestnika, adres zamieszkania i numer telefonu uczestnika, imię i nazwisko opiekuna, adres zamieszkania i numer telefonu opiekuna, datę przyjęcia uczestnika do domu, okres i przyczynę dłuższej niż dwutygodniowej nieobecności w domu, inne informacje związane ze stanem zdrowia uczestnika, w zakresie niezbędnym z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania domu, 2) ewidencję obecności uczestników w domu zawierającą: imiona i nazwiska, dni miesiąca, w których odbywają się zajęcia, miejsce na zaznaczenie obecności lub nieobecności na zajęciach; 3) dzienniki dokumentujące pracę pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego, w których odnotowuje się prowadzone zajęcia w danym roku lub w dłuższym przedziale czasu, zgodnie z ustaleniami kierownika domu, do których wpisuje się: a) imiona i nazwiska uczestników, b) przyjęty w określonym przedziale czasowym plan zajęć wspierająco-aktywizujących, zgodny z indywidualnym planem postępowania wspierająco-aktywizującego, c) imiona i nazwiska osób prowadzących zajęcia, d) tematykę zajęć i sposób ich realizacji, e) ewentualne uwagi o realizacji zajęć i aktywności uczestników, ważne z punktu widzenia przebiegu indywidualnych planów postępowania wspierającoaktywizującego. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Na tym protokół zakończono. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. 6

7 Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Kraków, r. Data otrzymania protokołu: Data i miejsce podpisania protokołu: , Kraków Podpis kierownika jednostki kontrolowanej: Środowiskowy Dom Samopomocy VITA Kraków, os. Młodości 8 tel./fax Dyrektor /-/ mgr Beata Walter Podpisy inspektorów kontrolujących: Starszy Inspektor Wojewódzki /-/ mgr Przemysław Raczkowski Inspektor Wojewódzki /-/ mgr Stanisław Bocian Potwierdzam odbiór jednego egzemplarza. Dyrektor /-/ mgr Beata Walter 7