TYDZIEŃ PRZEDSIĘBIORCÓW. Zasady udzielania ulg i umorzeń

Transkrypt

1 TYDZIEŃ PRZEDSIĘBIORCÓW Zasady udzielania ulg i umorzeń 1) W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, w ramach której zatrudniam pracowników, dotychczas wszystkie składki na ubezpieczenia regulowałem w ustawowych terminach. Aktualnie, ze względu na znaczne opóźnienia ze strony kontrahentów w zapłacie za świadczone przeze mnie usługi, przewiduję problemy z terminowym wywiązaniem się z obowiązków płatniczych. Czy w zaistniałej sytuacji przysługują mi jakieś uprawnienia? Płatnik składek posiadający trudności z bieżącym wywiązywaniem się z obowiązków płatniczych może ubiegać się o udzielenie ulgi w formie odroczenia terminu płatności składek. Warunkiem niezbędnym do rozpatrzenia sprawy o udzielenie tej ulgi jest: złożenie najpóźniej w dniu upływu terminu płatności danej składki - wniosku wraz z dokumentacją umożliwiającą ocenę zasadności jej udzielenia, tj. powołaniem okoliczności uzasadniających odroczenie, danych dotyczących możliwości płatniczych wnioskodawcy, jak również dokumentacją wymaganą przepisami z zakresu pomocy publicznej. opłacenie w ustawowym terminie kwoty odpowiadającej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, a także składki na ubezpieczenie zdrowotne za zatrudnionych pracowników za okres, który miałby zostać objęty ewentualnym odroczeniem. Warto zaznaczyć, iż w stosunku do należności, których termin zapłaty został odroczony, nie nalicza się odsetek za zwłokę, natomiast w zamian pobiera się opłatę prolongacyjną. Opłata ta jest naliczana od następnego dnia po ustawowym dniu wymagalności składki do dnia odroczenia włącznie, w wysokości 50 % stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. podstawa prawna: art. 29 w związku z art. 30 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) 2) Mam zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek w związku z prowadzoną w latach pozarolniczą działalnością gospodarczą. Czy istnieje możliwość umorzenia moich zobowiązań, jeżeli jedynym uzyskiwanym przeze

2 mnie przychodem jest wynagrodzenie osiągane z tytułu zatrudnienia poza granicami kraju? Co do zasady możliwość umorzenia należności z tytułu składek uzależniona jest od całkowitej ich nieściągalności, przy czym ustawodawca wprost zdefiniował, zaistnienie jakich sytuacji jest uznawane za spełnienie tego warunku. Przykładowo całkowita nieściągalność zachodzi, gdy nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie; nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym; naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję. Wskazana w pytaniu okoliczność nie została uwzględniona w katalogu przesłanek całkowitej nieściągalności, co oznacza, że nie może stanowić podstawy do umorzenia należności publicznoprawnych. Obowiązujące przepisy przewidują wyjątek od wskazanej zasady, który ma zastosowanie do ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne. W tym przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych może umorzyć zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek, pomimo braku ich całkowitej nieściągalności, pod warunkiem, iż zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie spłacić powstałego zadłużenia, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny. podstawa prawna: art. 28 ust. 1-3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) oraz 3 ust. 1 pkt 1 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. (Dz. U. Nr 141, poz. 1365) w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. 3) Kto może złożyć wniosek o umorzenie? Czy powinien on być złożony na sformalizowanym druku? Z wnioskiem o umorzenie zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek może zwrócić się każda osoba odpowiedzialna za jego uregulowanie, np. płatnicy składek; osoby, które posiadają zobowiązania z tytułu nieopłacenia składek wynikające z prowadzonej w przeszłości pozarolniczej działalności gospodarczej; osoby trzecie, następcy prawni lub spadkobiercy, na których w drodze decyzji została przeniesiona odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu składek.

3 W odniesieniu do wniosków o umorzenie nie istnieje obowiązek posługiwania się sformalizowanym drukiem, co oznacza, iż wnioskodawca może taki wniosek przygotować samodzielnie lub skorzystać ze wzoru zamieszczonego na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: podstawa prawna: art. 28 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) 4) W jakim terminie można złożyć wniosek o umorzenie należności? Obowiązujące przepisy nie określają terminu, w którym osoba uprawniona może ubiegać się o umorzenie zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek. Jedyną cezurą czasową jest upływ terminu przedawnienia należności, których umorzenie miałoby dotyczyć. Ponadto ustawodawca nie ograniczył możliwości ponawiania wniosków w tej sprawie, co oznacza, że negatywne rozstrzygnięcie w odniesieniu do jednego z wniosków w sprawie umorzenia nie powoduje braku możliwości starania się o umorzenie zobowiązań za ten sam okres w przypadku zmiany okoliczności faktycznych sprawy, m.in. w odniesieniu do możliwości finansowych zobowiązanego. podstawa prawna: art. 28 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) 5) W latach prowadziłam pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu na moim koncie istnieje zadłużenie z uwagi na nieopłacenie składek na ubezpieczenia. Aktualnie przebywam na urlopie wychowawczym i samotnie opiekuję się małoletnim synem. W najbliższym czasie mam w perspektywie podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. W jaki sposób mogę rozwiązać kwestię zadłużenia z tytułu składek? W Pani sytuacji istnieją dwie możliwości może Pani starać się o umorzenie całości bądź części zobowiązań, z tym zastrzeżeniem, że będzie ono możliwe dopiero po spełnieniu ustawowych warunków do ich umorzenia (opisanych w odpowiedzi na pukanie 2), może Pani również zwrócić się z wnioskiem o udzielenie ulgi w spłacie należności z tytułu składek w formie układu ratalnego. W tym przypadku ustalenie warunków spłaty zadłużenia, tj.

4 określenie ilości i wysokości rat miesięcznych, zostanie poprzedzone szczegółową analizą nie tylko Pani sytuacji majątkowej i możliwości płatniczych, ale również sytuacji rodzinnej, w celu takiego ukształtowania warunków spłaty zadłużenia, które umożliwią zachowanie odpowiedniego poziomu egzystencji. Oznacza to, że przy uwzględnieniu osiąganych przez Panią przychodów, ponoszonych wydatków, np. z tytułu opłat czynszowych, zakupu lekarstw, jak również perspektywy podjęcia zatrudnienia, będzie istniała możliwość ustalenia progresywnej wysokości rat. Ta forma spłaty zadłużenia umożliwia uregulowanie należności w dłuższym okresie czasu, a jej atutem jest nie tylko nienaliczanie odsetek za zwłokę od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie ulgi, ale również ograniczenie negatywnych konsekwencji wynikających z przymusowego dochodzenia zadłużenia w trybie egzekucji. Zaznaczyć jednakże należy, iż od składek, które rozłożono na raty naliczana jest opłata prolongacyjna, w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. podstawa prawna: art. 28 ust. 1-3, art. 29 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) oraz 3 ust. 1 pkt 1 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. (Dz. U. Nr 141, poz. 1365) w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. 6) Prowadzę zakład fryzjerski i zatrudniam dwóch pracowników. Posiadam zadłużenie z tytułu składek za siebie i za zatrudnionych pracowników. Od 3 miesięcy płacę składki terminowo. ZUS zablokował konto bankowe mojej firmy. Czy moje zadłużenie może zostać rozłożone na raty i czy wtedy zostanie odblokowane konto bankowe? Tak, może Pani w takiej sytuacji wystąpić do ZUS z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty. Wniosek powinien zawierać informacje jakie należności mają zostać objęte układem ratalnym, uzasadnienie, przyczyny powstania zadłużenia, oraz propozycję spłaty tj. wysokość i termin płatności ewentualnych rat. Część składek na ubezpieczenia społeczne oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne finansowane przez Pani pracowników nie może zostać rozłożona na raty. Oznacza to, że aby ubiegać się o rozłożenie zadłużenia na raty będzie Pani musiała opłacić wraz z odsetkami należności za pracowników na ubezpieczenia społeczne w wysokości odpowiadającej składce na ubezpieczenie emerytalne oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za te osoby. Dodatkowo należy wskazać o jaki rodzaj

5 pomocy publicznej Pani się ubiega i dołączyć odpowiednie dokumenty dotyczące pomocy publicznej oraz obrazujące Pani sytuację majątkową. Zakres takich dokumentów zostanie dla Pani ustalony przez pracownika ZUS to co należy dołączyć do wniosku jest uzależnione od wysokości zadłużenia i okresu jego spłaty. Jeżeli należność zostanie rozłożona na raty, postępowanie egzekucyjne zostanie zawieszone. Nie oznacza to jednak, że będzie Pani mogła dysponować środkami na rachunku bankowym, ponieważ bank jest zobowiązany pozostawiać środki w depozycie. Aby mogła Pani korzystać ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym, musiałaby Pani wystąpić do ZUS z dodatkowym wnioskiem o zwolnienie środków spod egzekucji. podstawa prawna: - art. 29 i 30 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.). - art. 58 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954, z późn. zm.). 7) Samodzielnie prowadziłem działalność gospodarczą, która została zlikwidowana 4 lata temu. Za ostatnie 2 lata prowadzenia działalności posiadam zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek. Czy moje zadłużenie może zostać umorzone? Umorzenie należności z tytułu składek jest instytucją stosowaną w wyjątkowych sytuacjach wymienionych w przepisach prawa. Jest to katalog zamknięty i nie może być rozszerzany. Umorzenie należności z tytułu składek następuje w sytuacji całkowitej nieściągalności, która zachodzi gdy: dłużnik zmarł i nie pozostawił żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie, sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe, przedsiębiorca przestał wykonywać działalność i nie ma majątku, z którego można egzekwować należności, a jednocześnie nie można przenieść odpowiedzialności na małżonka, następców prawnych lub inne osoby trzecie, należności nie zostały zaspokojone w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym,

6 wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję, jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne. ZUS może umorzyć należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami tych składek, jeżeli dłużnik wykaże, że ze względu na swoją sytuację finansową i rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny. Dotyczy to szczególnie sytuacji: jeśli opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby dłużnika i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, jeśli dłużnik poniósł straty materialne w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujące, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby go pozbawić możliwości dalszego prowadzenia działalności, jeśli dłużnik przewlekle choruje albo sprawuje opiekę nad przewlekle chorym członkiem rodziny i dlatego nie może uzyskiwać dochodu umożliwiającego opłacenie należności. Jeżeli, uzna Pan, że w Pana sytuacji zachodzą przesłanki do umorzenia należności z tytułu składek należy wystąpić do Zakładu ze stosownym wnioskiem w tej sprawie, przedstawiając swoją sytuację majątkową i rodzinną, oraz inne dowody przemawiające za umorzeniem należności. Jeżeli będzie Pan ubiegał się o umorzenie należności ze względów na Pana trudną sytuację finansową i rodzinną, to na Panu spoczywa obowiązek udokumentowania i wykazania, że należności powinny zostać umorzone. Musi Pan jednak mieć świadomość, że jeśli zostaną umorzone Pana składki na ubezpieczenia społeczne to może mieć to wpływ na zakres i wysokość przyszłych świadczeń, jakie będą Panu przysługiwać z ubezpieczeń społecznych, ponieważ przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty nie uwzględnia się okresu, za które składki nie zostały opłacone. podstawa prawna: art. 28 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.). 8) W 2005 roku prowadziłam działalność i jednocześnie wykonywałam umowę zlecenie. Z tytułu działalności płaciłam tylko składkę na ubezpieczenie

7 zdrowotne. Obecnie ZUS obciążył mnie zadłużeniem, wskazując że powinnam płacić wszystkie składki. Czy mogę liczyć na jakąś ulgę np. o raty, ponieważ nie stać mnie na jednorazowe zapłacenie zadłużenia? Tak, może Pan w takiej sytuacji wystąpić do ZUS z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty. Wniosek powinien zawierać informację jakie należności chce Pan, aby zostały rozłożone na raty, uzasadnienie, przyczyny powstania zadłużenia, oraz propozycję spłaty tj. wysokość i termin płatności ewentualnych rat. Dodatkowo do wniosku powinien Pan dołączyć dokumenty przedstawiające Pana sytuację majątkową. Zakres tych dokumentów zostanie indywidualnie dla Pana ustalony przez pracownika ZUS - to jakie dodatkowe dokumenty należy dołączyć do wniosku uzależnione jest od wysokości Pana zadłużenia i okresu jego spłaty. podstawa prawna: art. 29 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.).