LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH. Ćwiczenie 6 DIAGNOSTYCZNE POMIARY TOKSYCZNYCH SKŁADNIKÓW SPALIN

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH. Ćwiczenie 6 DIAGNOSTYCZNE POMIARY TOKSYCZNYCH SKŁADNIKÓW SPALIN"

Transkrypt

1 Dr inż. Jacek Kropiwnicki WYDZIAŁ MECHANICZNY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ KATEDRA SILNIKÓW SPALINOWYCH I SPRĘŻAREK Kierownik katedry: prof. dr hab. inż. Andrzej Balcerski, prof. zw. PG LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH Ćwiczenie 6 DIAGNOSTYCZNE POMIARY TOKSYCZNYCH SKŁADNIKÓW SPALIN 1. Wprowadzenie Wzrost liczby eksploatowanych silników spalinowych spowodował konieczność ograniczenia szkodliwych dla środowiska oraz ludzi związków toksycznych emitowanych przez te źródła energii. Obecnie w większości krajów dąży się do redukcji szkodliwych skutków eksploatacji silników spalinowych. Wynikiem tych dążeń są coraz bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące emisji zanieczyszczeń oraz wdrażanie konstrukcji spełniających wymogi tych przepisów. Do głównych toksycznych składników spalin zalicza się: tlenek węgla CO, węglowodory HC, tlenki azotu NO x, tlenki siarki SO x, cząstki stałe PM, związki ołowiu. Próby ograniczenia efektu cieplarnianego na naszej planecie doprowadziły do zwrócenia uwagi na jeszcze jeden składnik spalin, który nie jest związkiem toksycznym ale przyczynia się do intensyfikacji powyższego efektu. Tym związkiem jest ditlenek węgla CO 2. Ilość emitowanego CO 2 przez silniki zasilane paliwami kopalnianymi jest natomiast ściśle związana z ilością zużywanego przez nie paliwa. W przepisach regulujących dopuszczenie pojazdów do ruchu nie zostały jeszcze przyjęte limity emisji CO 2. Przygotowywane są natomiast projekty przepisów, które mogą doprowadzić do wprowadzenia tego limitu w najbliższych latach. 2. Oczyszczanie spalin W samochodowych silnikach spalinowych stosowanych jest kilka systemów oczyszczania spalin. Zadaniem tych systemów jest przemiana szkodliwych składników spalin w nieszkodliwe, w szczególności węglowodorów HC, tlenku węgla CO, tlenków azotu NO x w obecności katalizatora oraz ograniczenie emisji cząstek stałych PM za pomocą specjalnych filtrów. Katalizatorem nazywamy substancję, która bierze udział w procesie chemicznych innych substancji, przyspieszając go lub nadając właściwy kierunek, sama jednak nie ulega przemianie chemicznej. W silnikach ZI najbardziej wydajnym obecnie systemem oczyszczania spalin jest układ wyposażony w katalityczny trójfunkcyjny reaktor oraz system regulacji składu mieszanki w układzie sprzężenia zwrotnego (rys. 1). Rys. 1 Schemat systemu oczyszczania spalin: 1 układ zasilający, 2 silnik, 3 układ sterujący, 4 sonda lambda, 5 reaktor katalityczny.

2 2 System wyposażony w katalityczny reaktor trójfunkcyjny oraz system regulacji składu mieszanki w układzie sprzężenia zwrotnego składa się z układu wtrysku benzyny wyposażonego w czujnik tlenu oraz reaktora katalitycznego spełniającego funkcje redukujące (NO x do N 2 ) oraz utleniające (CO i HC do CO 2 i H 2 O). Zaletą tego układu jest praca w pętli sprzężenia zwrotnego czyli możliwość kontroli składu mieszanki na podstawie pomiaru występowania tlenu w spalinach (sonda lambda). Pozwala to na ustalenie składu mieszanki palnej bardzo zbliżonego do stechiometrycznego. Skład mieszanki palnej określany jest w silnikach spalinowych za pomocą współczynnika nadmiaru powietrza: gdzie: m pow m c L t mpow λ = (1) m L masa powietrza dostarczonego do cylindra, masa paliwa dostarczonego do cylindra, teoretyczne zapotrzebowanie na powietrze (14.7 kg/kg - w przypadku większości benzyn i olejów napędowych). W przypadku gdy λ przyjmuje wartość równą 1 skład mieszanki palnej jest stechiometryczny (wartości λ mniejsze od 1 odpowiadają mieszance bogatej w paliwo). Skład mieszanki palnej silnika ZI ma bardzo silny wpływ na emisję składników toksycznych (rys. 2). c t Rys. 2. Wpływ składu mieszanki na względne stężenie podstawowych składników toksycznych spalin. Przy stechiometrycznym składzie mieszanki trójfunkcyjny reaktor katalityczny wykazuje się najlepszymi właściwościami (rys. 3). Rys. 3 Zmiany stopnia konwersji w trójfunkcyjnym reaktorze katalitycznym w funkcji λ. W reaktorze katalitycznym wyróżnić można cztery główne elementy: obudowę, podłoże w postaci kształtek ceramicznych lub sztywnej konstrukcji o strukturze plastra miodu, wykonanej z metalu lub materiału ceramicznego,

3 3 warstwę nośnika katalitycznego osadzonego na podłożu: zadaniem tej warstwy jest rozwinięcie powierzchni kontaktu gazów z aktywnym czynnikiem katalitycznym, substancję aktywną katalitycznie, tj. platynę, rod lub pallad; metale te mogą być użyte osobno lub w różnych kombinacjach, często zawierają dodatkowe składniki, tzw. promotory, które zwiększają aktywność materiału katalitycznego. Budowa typowego trójfunkcyjnego reaktora katalitycznego przedstawiona została na rys. 4. Rys. 4 Budowa trójfunkcyjnego reaktora katalitycznego: 1 obudowa z blachy nierdzewnej, 2 elastyczny oplot z drutu, 3 czujnik tlenu, 4 ceramiczny monolit z warstwą katalizatora. Na rys. 5 przedstawiono wygląd i działanie pojedynczej celi reaktora katalitycznego oraz strukturę powierzchni ścianek monolitu. Rys. 5 Budowa i zasada działania pojedynczej celi reaktora katalitycznego oraz struktura powierzchni ścianek monolitu: 1 nośnik ceramiczny, 2 warstwa pośrednia zwierająca aktywatory, 3 warstwa substancji aktywnej katalitycznie. Dzięki zastosowaniu warstwy pośredniej o bardzo dużej powierzchni porowatej udało się uzyskać powierzchnię roboczą o wartości około m 2 dla monolitu o objętości 1 dm 3 (powierzchnia robocza monolitu wynosi około 3 m 2 ). W silnikach ZS, ze względu na zakres stosowanych składów mieszanki palnej (λ = ~1.2 7) reaktor trójfunkcyjny nie jest stosowany. Silniki ZS wyposaża się natomiast w filtry cząstek stałych oraz katalizator utleniający CO oraz HC. 3. Badania diagnostyczne silników o zapłonie iskrowym W silnikach spalinowych o zapłonie iskrowym główne znaczenie dla celów diagnostycznych mają następujące składniki spalin: tlenek węgla CO, węglowodory HC oraz tlenki azotu NO x. Znajomość emisji tych składników pozwala na ustalenie składu mieszanki palnej, szczelności komory spalania oraz temperatury procesu spalania. W dawniejszych konstrukcjach silników spalinowych badanie składu spalin było związane z czynnościami regulacyjnymi układu zasilania. Obecnie konstrukcje wyposażone w

4 4 układy wtrysku benzyny nie posiadają możliwości regulacji a pomiar składu spalin może być traktowany tylko jako kontrola poprawności działania układu zasilania oraz reaktora katalitycznego. Analizę składu spalin można przeprowadzić metodami chemicznymi i fizycznymi. Urządzenia umożliwiające analizę składu spalin budowane są często jako wielofunkcyjne, a w praktyce wykorzystuje się następujące typu analizatorów: Analizatory niedyspersyjne na podczerwień NDIR służą do określania zawartości w spalinach CO, CO 2, HC. Analizatory te wykorzystują metody spektrometryczne, polegające na pomiarze fotometrem całkowitej absorpcji promieniowania w dość wąskim paśmie długości fal, charakterystycznych dla danego związku. Analizatory płomienno-jonizujące FID służą do oznaczania w spalinach i powietrzu sumarycznej ilości HC oraz metanu (CH4). Zasada działania analizatora FID polega na jonizacji płomienia (zmiana oporności miedzy zimną a gorącą elektrodą), która jest proporcjonalna do liczy atomów węgla wprowadzonych w jednostce czasu. Do wyznaczania sumarycznej zawartości wszystkich węglowodorów znajdujących się w spalinach (zwłaszcza w silnikach ZS) należy stosować analizatory o grzanej drodze gazów w temperaturze o. Analizatory chemiluminescencyjne CLD służą do określania stężenia w spalinach NO oraz NO 2. Istota jego działania polega na wykorzystaniu zjawiska emisji promieniowania elektromagnetycznego, które towarzyszy reakcji tlenku azotu (NO) z ozonem (O 3 ) wytwarzanym przez wytwornicę ozonu. Reakcja ta zachodzi jedynie w warunkach zbliżonych do absolutnej próżni, która jest wywoływana za pomocą pompy próżniowej. Dla określenia ilości NO 2, który jest w stosunku do O 3 obojętny przeprowadza się w termicznym konwertorze o temperaturze 650 o rozkład na NO oraz O 2. Przy zastosowaniu konwertora można określać ilość NO x w przeliczeniu na NO. Analizatory polarograficzne (cele elektrochemiczne) wykorzystuje się do określenia zawartości O 2 w spalinach. Najczęściej istota ich działania polega na dyfundowaniu tlenu przez membranę do odpowiedniego elektrolitu, tym samym zmienia się natężenie prądu przepływającego między elektrodami, proporcjonalnie do ilości dyfundującego przez membranę tlenu. Badanie składu spalin wykonywane jest w związku z okresową oceną stanu technicznego pojazdu w stacjach kontroli pojazdów. Badanie diagnostyczne polega na kontroli wymienionych w tabeli 1 składników spalin w trakcie pracy nieobciążonego i rozgrzanego silnika. Tabela 1. Dopuszczalne zawartości związków toksycznych w spalinach oraz zakres zmian współczynnika λ. Data pierwszej przed po i po i po rejestracji przed przed Prędkość obrotowa silnika bieg jałowy bieg jałowy bieg jałowy obr/min bieg jałowy obr/min CO [%] HC [ppm] λ [ - ] Badania diagnostyczne silników o zapłonie samoczynnym W silnikach spalinowych o zapłonie samoczynnym w ramach okresowej oceny stanu technicznego pojazdu mierzona jest zawartość tylko jednego składnika spalin cząstek stałych PM, których podstawowym składnikiem jest sadza (węgiel). Pomiar ten nazywa się kontrolą zadymienia spalin, a najczęściej stosuje się następujące metody: Metoda optyczna (typu Hartridge a) polega na pomiarze pochłaniania światła przepuszczanego przez spaliny. Im większy jest stopień zadymiania spalin, tym większe jest pochłanianie światła. Miernik jest wyskalowany w stopniach Hartridge a lub wynik jest podawany w jednostkach współczynnika absorpcji (pochłaniania) światła k [m -1 ]. Metoda filtracyjna (typu Boscha) polega na przepuszczeniu próbki spalin przez filtr (najczęściej jest to bibułka filtracyjna) i pomiarze stopnia zaczernienia wkładu filtrującego. Służące do tych badań dymomierze Boscha składają się z pompy zasysającej i miernika zaczernienia bibułki. Natężenie światła odbitego od badanej bibułki filtracyjne jest mierzone za pomocą pierścieniowego fotoogniwa.

5 5 Prąd w obwodzie fotoogniwa odczytuje się na miliamperomierzu wyskalowanym w jednostkach Boscha. Badanie diagnostyczne silnika ZS polega na ustaleniu współczynnika absorpcji k dla silnika rozgrzanego, poddanego wcześniejszemu przedmuchaniu poprzez kilkukrotne naciśnięcie pedału przyspieszenia i pracę przez ok. 1 min przy podwyższonej prędkości obrotowej. W czasie pomiaru należy szybko, lecz niegwałtownie nacisnąć pedał przyspieszenia, tak aby uzyskać pełny wydatek pompy wtryskowej. Pozycję pełnego wydatku należy utrzymać do momentu uzyskania przez silnik maksymalnej prędkości obrotowej i zadziałania regulatora obrotów, jednak nie krócej niż przez 1.5 sek. Następnie należy zwolnić pedał przyspieszenia. Należy wykonać co najmniej trzy pomiary następujące po sobie, z tym że po każdym pojedynczym pomiarze przerwa powinna wynosić około 15 sek. Pod uwagę bierze się tylko te zmierzone wartości, które zostały uzyskane z trzech następujących po sobie pomiarów, nie różniące się od siebie o więcej niż 0.5 m -1 i nie tworzące sekwencji malejącej. Jako wynik końcowy pomiaru należy przyjąć średnią arytmetyczną z pomiarów z dokładnością do 0.01 m -1. Pojazd może być dopuszczony do ruchu jeżeli wartość współczynnika absorpcji k nie przekracza 2.0 m -1, zaś w przypadku silników z turboładowaniem 2.5 m -1. Na rys. 6 przedstawione zostały zależności między stężeniem sadzy i współczynnikiem absorpcji k a dymieniem wg Boscha D B i Hartridge a D H. Na rys. 6 Zależności między stężeniem sadzy i współczynnikiem absorpcji k a dymieniem wg Boscha D B i Hartridge a D H. Sposób pomiaru emisji zanieczyszczeń gazowych oraz zadymiania spalin reguluje szczegółowo Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 81, Poz Literatura [1] GRONOWICZ J.: Ochrona środowiska w transporcie lądowym. Politechnika Poznańska, Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu, Poznań Radom [2] MERKISZ J.: Ekologiczne problemy silników spalinowych. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań [3] RYCHTER T., TEODORCZYK A.: Teoria silników tłokowych. WKiŁ, Warszawa [4] KNEBA Z., MAKOWSKI S.: Zasilanie i sterowanie silników. WKiŁ, Warszawa 2004.

6 6 KATEDRA SILNIKÓW SPALINOWYCH I SPRĘŻAREK LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH Nazwisko i imię:... Grupa:... Data:... Ćwiczenie 6 Diagnostyczne pomiary toksycznych składników spalin 1. Wynik badania diagnostycznego silnika ZI Dane techniczne: Typ:... Pojemność skokowa:... cm 3 Liczba cylindrów:... Rok produkcji:... Pomiary: - bieg jałowy CO:... % CO 2 :... % HC:... ppm NO x :... ppm - prędkość obrotowa n =... obr/min CO:... % CO 2 :... % HC:... ppm NO x :... ppm 2. Wynik badania diagnostycznego silnika ZS Dane techniczne: Typ:... Pojemność skokowa:... cm 3 Liczba cylindrów:... Rok produkcji:... Pomiary: zadymienie w skali Boscha:... zadymienie wyrażone współczynnikiem absorpcji k:... m Wnioski

LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH ĆWICZENIE NR 3: DIAGNOSTYCZNE POMIARY SKŁADNIKÓW TOKSYCZNYCH SPALIN WPROWADZENIE

LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH ĆWICZENIE NR 3: DIAGNOSTYCZNE POMIARY SKŁADNIKÓW TOKSYCZNYCH SPALIN WPROWADZENIE LABORATORIUM PODSTAW SILNIKÓW I NAPĘDÓW SPALINOWYCH ĆWICZENIE NR 3: DIAGNOSTYCZNE POMIARY SKŁADNIKÓW TOKSYCZNYCH SPALIN WPROWADZENIE Wzrost liczby eksploatowanych silników spalinowych spowodował konieczność

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU

SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU ZAŁĄCZNIK Nr 4 SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU I. Pomiar emisji zanieczyszczeń gazowych spalin pojazdów z silnikiem

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 5. Temat: Ocena skuteczności działania katalitycznego układu oczyszczania spalin.

EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 5. Temat: Ocena skuteczności działania katalitycznego układu oczyszczania spalin. EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 5 Temat: Ocena skuteczności działania katalitycznego układu oczyszczania spalin. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest ocena skuteczności

Bardziej szczegółowo

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa

Bardziej szczegółowo

STACJE KONTROLI POJAZDÓW W KONTEKŚCIE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW. kwiecień maj czerwiec 2016 r.

STACJE KONTROLI POJAZDÓW W KONTEKŚCIE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW. kwiecień maj czerwiec 2016 r. STACJE KONTROLI POJAZDÓW W KONTEKŚCIE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW kwiecień maj czerwiec 2016 r. Przeprowadzanie pomiaru emisji zadymienia spalin w pojazdach (w tym również w ciągnikach rolniczych) w kontekście

Bardziej szczegółowo

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej.

Przy prawidłowej pracy silnika zapłon mieszaniny paliwowo-powietrznej następuje od iskry pomiędzy elektrodami świecy zapłonowej. TEMAT: TEORIA SPALANIA Spalanie reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła. Jeżeli w procesie spalania wszystkie składniki palne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103 Wymagania edukacyjne PRZEDMIOT Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych KLASA II MPS NUMER PROGRAMU NAUCZANIA (ZAKRES) 723103 1. 2. Podstawowe wiadomości o ch spalinowych

Bardziej szczegółowo

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 2 Temat: Urządzenia i metody pomiarowe toksycznych składników spalin.

EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 2 Temat: Urządzenia i metody pomiarowe toksycznych składników spalin. EKOLOGIA I OCHRONA ŚRODOWISKA W TRANSPORCIE LABORATORIUM Ćwiczenie 2 Temat: Urządzenia i metody pomiarowe toksycznych składników spalin. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

Pomiar zadymienia spalin

Pomiar zadymienia spalin Pomiar zadymienia spalin Zajęcia laboratoryjne w pracowni badao silników spalinowych Katedra Mechatroniki Wydział Nauk Technicznych UWM Opiekun Naukowy : mgr Maciej Mikulski Pomiar zadymienia spalin Zadymienie

Bardziej szczegółowo

Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2)

Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2) Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2) data aktualizacji: 2015.10.26 Kontynuujemy tematykę związaną z wpływem składu mieszanki λ na skład spalin w silniku o zapłonie iskrowym (ZI) i samoczynnym

Bardziej szczegółowo

ISBN

ISBN Recenzent prof. dr hab. inż. dr h.c. JANUSZ MYSŁOWSKI Poszczególne rozdziały przygotowali: Wojciech SERDECKI: 1, 2, 3.1, 3.3, 3.5, 3.6, 3.7, 9 Paweł FUĆ: 15, Miłosław KOZAK: 13, Władysław KOZAK: 8 Anna

Bardziej szczegółowo

Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2)

Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2) Analiza spalin silników o zapłonie iskrowym (2) data aktualizacji: 2015.10.01 Kontynuujemy tematykę związaną z wpływem składu mieszanki λ na skład spalin w silniku o zapłonie iskrowym (ZI) i samoczynnym

Bardziej szczegółowo

Pomiar zadymienia spalin silników o zapłonie samoczynnym (część 1)

Pomiar zadymienia spalin silników o zapłonie samoczynnym (część 1) Pomiar zadymienia spalin silników o zapłonie samoczynnym (część 1) data aktualizacji: 2016.05.23 Silniki o zapłonie samoczynnym różnią się, w porównaniu z silnikami o zapłonie iskrowym, sposobem przygotowania

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników Spis treści 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników.... 16

Bardziej szczegółowo

Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC

Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC 1. Bilans cieplny silnika spalinowego. 2. Wpływ stopnia sprężania na sprawność teoretyczną obiegu cieplnego silnika spalinowego. 3. Rodzaje wykresów indykatorowych

Bardziej szczegółowo

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ I INFORMATYKI Instytut Maszyn Tłokowych i Techniki Sterowania Laboratorium: Środowiskowe oddziaływanie motoryzacji Ćwiczenie nr 4 Imię i nazwisko

Bardziej szczegółowo

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ I INFORMATYKI Instytut Maszyn Tłokowych i Techniki Sterowania Laboratorium: Motoryzacyjne skażenie środowiska Ćwiczenie nr 3 Imię i nazwisko Rok

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1. Klasyfikacja silników 2.1.1. Wprowadzenie 2.1.2.

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM SPALANIA I PALIW

LABORATORIUM SPALANIA I PALIW 1. Wprowadzenie 1.1. Skład węgla LABORATORIUM SPALANIA I PALIW Węgiel składa się z substancji organicznej, substancji mineralnej i wody (wilgoci). Substancja mineralna i wilgoć stanowią bezużyteczny balast.

Bardziej szczegółowo

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych SPIS TREŚCI 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników... 16 2.1.1.

Bardziej szczegółowo

RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS

RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS Journal of KONES Internal Combustion Engines 22 No. 3 4 ISSN 23 45 RESEARCH OF OXYGEN SENSOR SIGNALS IN THREE WAY CATALITIC CONVERTER FOR OBD II NEEDS Andrzej Ambrozik, Stanisław W. Kruczyński, Jacek Łączyński,

Bardziej szczegółowo

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs

Mgr inŝ. Wojciech Kamela Mgr inŝ. Marcin Wojs Profesorowie Pracownicy Zakładu adu Silników w Spalinowych prof. dr hab. inŝ. Stanisław W. Kruczyński(kierownik Zakładu) prof. dr hab. inŝ. Zdzisław Chłopek Docenci Doc. dr inŝ. Maciej Tułodziecki Adiunkci

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Piotr SZCZĘSNY 1 TOKSYCZNOŚĆ SPALIN POJAZDÓW OSOBOWYCH PODCZAS STATYSTYCZNYCH BADAŃ EKSPLOATACYJNYCH 1. Wstęp Przedstawione w pracy wyniki badań toksyczności

Bardziej szczegółowo

Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (5)

Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (5) Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (5) data aktualizacji: 2015.12.08 Analiza spalin jest diagnostyczną metodą pomiarową (stosowaną w czasie badania silników o zapłonie iskrowym), która umożliwia

Bardziej szczegółowo

Właściwy silnik do każdego zastosowania. 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33

Właściwy silnik do każdego zastosowania. 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33 Właściwy silnik do każdego zastosowania 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 2 13.02.2013 10:55:38 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/12 Stanisław W. Kruczyński 1, Marcin K. Wojs 2, Piotr Orliński 3 OCENA PRZEMIAN TLENKÓW AZOTU W UTLENIAJĄCYCH REAKTORACH KATALITYCZNYCH SYSTEMU FILTRÓW CZĄSTEK

Bardziej szczegółowo

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM

WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Tomasz OSIPOWICZ WPŁYW KĄTA WYPRZEDZENIA WTRYSKU NA JEDNOSTKOWE ZUŻYCIE PALIWA ORAZ NA EMISJĘ SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH W SILNIKU ZS ZASILANYM OLEJEM RZEPAKOWYM Streszczenie Celem artykułu było omówienie

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych

Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Pojazdów LABORATORIUM TEORII SILNIKÓW CIEPLNYCH Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych Opracowanie Dr inż. Ewa Fudalej-Kostrzewa Warszawa 2015

Bardziej szczegółowo

Opracował: Marcin Bąk

Opracował: Marcin Bąk PROEKOLOGICZNE TECHNIKI SPALANIA PALIW W ASPEKCIE OCHRONY POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Opracował: Marcin Bąk Spalanie paliw... Przy produkcji energii elektrycznej oraz wtransporcie do atmosfery uwalnia się

Bardziej szczegółowo

Czyszczenie silnika benzynowego w samochodzie marki Fiat Punto 1.2

Czyszczenie silnika benzynowego w samochodzie marki Fiat Punto 1.2 Jet Clean Tronic jest urządzeniem do czyszczenia wszystkich układów wtryskowych silników Diesla, a także silników benzynowych. Osady, które gromadzą się na elementach układów wtryskowych, a także w komorze

Bardziej szczegółowo

Mechanika i Budowa Maszyn Studia pierwszego stopnia

Mechanika i Budowa Maszyn Studia pierwszego stopnia Mechanika i Budowa Maszyn Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Diagnostyka silnika i osprzętu Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Kod przedmiotu: MBM 1 S 0 5 58-3_1 Rok: 3 Semestr: 5 Forma studiów: Studia

Bardziej szczegółowo

Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Studia stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Studia stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014

Bardziej szczegółowo

Zwalczanie emisji szkodliwych składników spalin

Zwalczanie emisji szkodliwych składników spalin ŻÓŁTOWSKI Bogdan 1 ŻÓŁTOWSKI Mariusz 2 Zwalczanie emisji szkodliwych składników spalin WPROWADZENIE Zanieczyszczenie atmosfery jest poważnym problemem XXI wieku, konsekwentnym wynikiem rozwoju cywilizacji

Bardziej szczegółowo

Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (3)

Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (3) Analiza spalin w silniku o zapłonie iskrowym (3) data aktualizacji: 2015.12.04 O prawidłowości przebiegu procesu spalania w tłokowym silniku spalinowym świadczy skład oraz koncentracja poszczególnych składników

Bardziej szczegółowo

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych.

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych. XXXII Konferencja - Zagadnienia surowców energetycznych i energii w energetyce krajowej Sektor paliw i energii wobec nowych wyzwań Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC TP-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw

Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC TP-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw Nazwa modułu: Procesy spalania w silnikach tłokowych Rok akademicki: 2014/2015 Kod: STC-2-206-TP-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia paliw

Bardziej szczegółowo

Mieszanka paliwowo-powietrzna i składniki spalin

Mieszanka paliwowo-powietrzna i składniki spalin Mieszanka paliwowo-powietrzna i składniki spalin Rys,1 Powstanie mieszanki paliwowo - powietrznej Jeśli paliwo jest w formie płynnej (benzyna, gaz LPG lub LNG) to zanim będzie mogło utworzyć mieszankę

Bardziej szczegółowo

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015 KRAKÓW 10.03.2015 Zrównoważona energetyka i gospodarka odpadami ZAGOSPODAROWANIE ODPADOWYCH GAZÓW POSTPROCESOWYCH Z PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO DO CELÓW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Marek Brzeżański

Bardziej szczegółowo

Układy zasilania samochodowych silników spalinowych. Bartosz Ponczek AiR W10

Układy zasilania samochodowych silników spalinowych. Bartosz Ponczek AiR W10 Układy zasilania samochodowych silników spalinowych Bartosz Ponczek AiR W10 ECU (Engine Control Unit) Urządzenie elektroniczne zarządzające systemem zasilania silnika. Na podstawie informacji pobieranych

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczny. INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN tel.

Wydział Mechaniczny. INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN    tel. Wydział Mechaniczny INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN www.iepim.uniwersytetradom.pl e-mail: iepim@uthrad.pl tel.: 0-48 361 76 42 OFERTA BADAWCZA Obszar I Ochrona środowiska naturalnego przed skażeniami

Bardziej szczegółowo

Wpływ dodatku Panther na toksyczność spalin silnika ZI

Wpływ dodatku Panther na toksyczność spalin silnika ZI Wpływ dodatku Panther na toksyczność spalin silnika ZI Dodatki Panther, zaliczane do III grupy dodatków NFS, są koloidalną zawiesiną cząstek o wymiarach 0,05-0,6 mikrometrów miedzi, srebra i ich tlenków

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia. Ekologiczne aspekty transportu Rodzaj przedmiotu: Język polski.

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia. Ekologiczne aspekty transportu Rodzaj przedmiotu: Język polski. Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Przedmiot: Ekologiczne aspekty transportu Rodzaj przedmiotu: Obieralny/kierunkowy Kod przedmiotu: TR N 0 7 5-5_ Rok: IV Semestr: 7 Forma studiów:

Bardziej szczegółowo

Diagnozowanie układu napędowego

Diagnozowanie układu napędowego Diagnozowanie układu napędowego data aktualizacji: 2013.05.28 analiza spalin (5) W poprzednich częściach artykułu przedstawiono wpływ czynników eksploatacyjnych na skład spalin, metodę badania toksyczności

Bardziej szczegółowo

Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych.

Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych. Wyliczanie efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku zastosowania oleju Ecotruck w silnikach wysokoprężnych. 1. Stan istniejący przy stosowaniu oleju silnikowego Fuchs. Jednym z negatywnych skutków wpływu

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA SPALANIA

STECHIOMETRIA SPALANIA STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia ważona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra

Bardziej szczegółowo

Silnik AHU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AHU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik AHU Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika. 37

Bardziej szczegółowo

KATALIZATOR DO PALIW

KATALIZATOR DO PALIW KATALIZATOR DO PALIW REDUXCO KATALIZATOR DO PALIW Katalizator REDUXCO jest stosowany jako dodatek do paliw węglowodorowych, jest substancją czynną zmniejszającą napięcie powierzchniowe węgla powodując

Bardziej szczegółowo

Technika Samochodowa

Technika Samochodowa Gliwice, Maj 2015 Technika Samochodowa ZAPRASZAMY!!! Specjalność na kierunku MiBM którą opiekuje się Instytut Techniki Cieplnej 1 Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Śląska www.itc.polsl.pl Konarskiego

Bardziej szczegółowo

SAMOCHODY ZASILANE WODOREM

SAMOCHODY ZASILANE WODOREM Michał BIAŁY, Mirosław WENDEKER, Zdzisław KAMIŃSKI, Piotr JAKLIŃSKI, Agnieszka MALEC SAMOCHODY ZASILANE WODOREM Streszczenie Celem artykułu jest opis przeprowadzonych badań poświęconych stosowaniu wodoru

Bardziej szczegółowo

Pozostałe systemy i diagnozy 5

Pozostałe systemy i diagnozy 5 5.2 Sondy lambda Sondy lambda mierzą udział tlenu w mieszance spalinowej. Są one częścią składową obwodu regulacyjnego, który zapewnia w sposób ciągły właściwy skład mieszanki paliwowo-powietrznej. Proporcja

Bardziej szczegółowo

PL B1. Politechnika Szczecińska,Szczecin,PL BUP 08/01. Stefan Żmudzki,Szczecin,PL WUP 01/08

PL B1. Politechnika Szczecińska,Szczecin,PL BUP 08/01. Stefan Żmudzki,Szczecin,PL WUP 01/08 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196653 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 335916 (51) Int.Cl. F02G 5/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 08.10.1999

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA KOMISJI / /UE. z dnia XXX r.

DYREKTYWA KOMISJI / /UE. z dnia XXX r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia XXX [ ](2013) XXX draft DYREKTYWA KOMISJI / /UE z dnia XXX r. zmieniająca załączniki I, II i III do dyrektywy 2003/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji

Bardziej szczegółowo

EMISJA SZKODLIWYCH SKŁADNIKÓW SPALIN W BADANIACH KONTROLNYCH WYBRANEJ POPULACJI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

EMISJA SZKODLIWYCH SKŁADNIKÓW SPALIN W BADANIACH KONTROLNYCH WYBRANEJ POPULACJI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Andrzej KURANC EMISJA SZKODLIWYCH SKŁADNIKÓW SPALIN W BADANIACH KONTROLNYCH WYBRANEJ POPULACJI POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki kontrolnych badań emisji spalin wybranej

Bardziej szczegółowo

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii

Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Silniki zasilane alternatywnymi źródłami energii Jacek Biedrzycki Przemysłowy Instytut Motoryzacji 71 Forum Energia - Efekt Środowisko - Ekologiczne formy transportu Warszawa, 31.03.2015r. Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie

Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie Środowiskowe aspekty wykorzystania paliw metanowych w transporcie Izabela Samson-Bręk Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Plan prezentacji Emisje z sektora transportu; Zobowiązania względem UE; Możliwości

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(92)/2013 Piotr Szczęsny 1 WPŁYW WYBRANYCH PARAMETRÓW EKSPLOATACYJNYCH NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN POJAZDÓW Z SILNIKAMI O ZAPŁONIE ISKROWYM 1. Wprowadzenie Praca przedstawia

Bardziej szczegółowo

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN

STOCHOWSKA WYDZIAŁ IN POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ I INFORMATYKI Instytut Maszyn Tłokowych i Techniki Sterowania Laboratorium: Motoryzacyjne skażenie środowiska Ćwiczenie nr 2 Imię i nazwisko Rok

Bardziej szczegółowo

Kontrola procesu spalania

Kontrola procesu spalania Kontrola procesu spalania Spalanie paliw polega na gwałtownym utlenieniu składników palnych zawartych w paliwie przebiegającym z wydzieleniem ciepła i zjawiskami świetlnymi. Ostatecznymi produktami utleniania

Bardziej szczegółowo

Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.].

Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.]. Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.]. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 7 1. Podstawowe wiadomości o silnikach 9 1.1.

Bardziej szczegółowo

Logistyka - nauka. Wpływ zastosowania paliwa z dodatkiem etanolu do zasilania silników spalinowych na skład spalin

Logistyka - nauka. Wpływ zastosowania paliwa z dodatkiem etanolu do zasilania silników spalinowych na skład spalin dr inż. Jerzy Kaszkowiak Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, dr inż. Marcin Zastempowski, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy dr inż. Sylwester Borowski, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii

Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii prowadzi zajęcia dydaktyczne dla studentów profilu samochodowo-lotniczego na studiach I stopnia na kierunku mechanika i budowa maszyn Przedmioty realizowane

Bardziej szczegółowo

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp

Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego do zastosowań w układzie mchp G. Przybyła, A. Szlęk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 076/02) (1) (2) (3) (4) Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 076/02) (1) (2) (3) (4) Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe C 76/4 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 10.3.2017 Komunikat Komisji w ramach wykonania rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1188 w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOŁADOWANIA SILNIKA O ZAPŁONIE ISKROWYM NA EMISJĘ ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN Z POJAZDU W WARUNKACH RZECZYWISTEJ EKSPLOATACJI

WPŁYW DOŁADOWANIA SILNIKA O ZAPŁONIE ISKROWYM NA EMISJĘ ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH SPALIN Z POJAZDU W WARUNKACH RZECZYWISTEJ EKSPLOATACJI Jerzy Merkisz Politechnika Poznańska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu Jacek Pielecha Politechnika Poznańska, Instytut Silników Spalinowych i Transportu Jarosław Markowski Politechnika Poznańska,

Bardziej szczegółowo

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego

Bardziej szczegółowo

Silnik AKU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AKU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik AKU Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika.

Bardziej szczegółowo

Zespól B-D Elektrotechniki

Zespól B-D Elektrotechniki Zespól B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektroniki i Elektrotechniki Samochodowej Temat ćwiczenia: Badanie sondy lambda i przepływomierza powietrza w systemie Motronic Opracowanie: dr hab inż S DUER 39

Bardziej szczegółowo

Silniki AJM ARL ATD AUY

Silniki AJM ARL ATD AUY Silniki AJM AUY Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości. Obroty silnika.

Bardziej szczegółowo

DŁUGODYSTANSOWY. Ekonomiczne rozwiązanie dla pokonujących długie trasy. Sterownik LPG/CNG do silników Diesel.

DŁUGODYSTANSOWY. Ekonomiczne rozwiązanie dla pokonujących długie trasy. Sterownik LPG/CNG do silników Diesel. DŁUGODYSTANSOWY Ekonomiczne rozwiązanie dla pokonujących długie trasy. Sterownik LPG/CNG do silników Diesel. Dodatkowe oszczędności Sterownik STAG Diesel jest alternatywną metodą zasilania do silników

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU

WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU Zbigniew Kneba 1), Jacek Kropiwnicki 1) WPŁYW TEMPERATURY ROZRUCHU SILNIKA NA CZAS PRACY BEZ UWZGLĘDNIENIA W STEROWANIU SYGNAŁU Z CZUJNIKA STĘŻENIA TLENU Streszczenie. W pracy omówiono wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) przedmiotu

Karta (sylabus) przedmiotu WM Karta (sylabus) przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I stopnia o profilu: A P Przedmiot: Diagnostyka silnika i osprzętu Status przedmiotu: Język wykładowy: polski Rok: 3 Nazwa specjalności: Rodzaj

Bardziej szczegółowo

1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ

1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ Diagnostyka samochodowa : laboratorium : praca zbiorowa / pod redakcją Zbigniewa Lozia ; [autorzy lub współautorzy poszczególnych rozdziałów: Radosław Bogdański, Jacek Drobiszewski, Marek Guzek, Zbigniew

Bardziej szczegółowo

Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów Wprowadzenie... 13

Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów Wprowadzenie... 13 SPIS TREŚCI Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów... 9 Wprowadzenie... 13 1. KIERUNKI ROZWOJU SILNIKÓW SPALINOWYCH... 15 1.1. Silniki o zapłonie iskrowym... 17 1.1.1. Wyeliminowanie przepustnicy... 17

Bardziej szczegółowo

technik mechanik kwalifikacji M.18. Numer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 56/2015 Od autorów 9 1. Wiadomości wstępne

technik mechanik kwalifikacji M.18. Numer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 56/2015 Od autorów 9 1. Wiadomości wstępne W książce podano zagadnienia dotyczące diagnozowania silnika, układu przeniesienia napędu, mechanizmów nośnych i jezdnych, układu kierowniczego i hamulcowego, układów bezpieczeństwa i komfortu jazdy oraz

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJE DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH SILNIKI SPALINOWE I PALIWA

INSTRUKCJE DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH SILNIKI SPALINOWE I PALIWA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów INSTRUKCJE DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH SILNIKI SPALINOWE I PALIWA SSiP-1 Budowa i działanie

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO 1. SPRZĘT DO OKREŚLANIA SKŁADU CHEMICZNEGO POWIETRZA KOPALNIANEGO WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M Wykrywacze rurkowe

Bardziej szczegółowo

KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.)

KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.) KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.) Odczyt kodów: - wyłączyć zapłon - podłączyć diodę LED miedzy wyjściem C1 (K-line) w kostce diagnostycznej a plusem akumulatora czyli A1

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI 2. APARATURA PALIWOWA FIRMY BOSCH. :.,.. " 60

SPIS TREŚCI 2. APARATURA PALIWOWA FIRMY BOSCH. :.,..  60 SPIS TREŚCI 1. SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM. 11 1.1. Historia rozwoju. 11 1.2. Porównanie silników o zapłonie samoczynnym (ZS) i o zapłonie iskrowym (Zl) 14 1.3. Obiegi pracy 20 1.3.1. Silnik czterosuwowy..

Bardziej szczegółowo

Problem emisji zanieczyszczeń z ogrzewnictwa indywidualnego. Ocena przyczyn i propozycja rozwiązania

Problem emisji zanieczyszczeń z ogrzewnictwa indywidualnego. Ocena przyczyn i propozycja rozwiązania Problem emisji zanieczyszczeń z ogrzewnictwa indywidualnego. Ocena przyczyn i propozycja rozwiązania dr inż. Rafał URBANIAK Politechnika Poznańska, Katedra Techniki Cieplnej BRAGER Sp. z o.o. XI Konferencja

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/212 Stanisław W. Kruczyński 1, Michał Kurek 2, Patryk Hirszler 3 ANALIZA PROCESU SPALANIA ETANOLU NA CHARAKTERYSTYCE REGULACYJNEJ KĄTA WYPRZEDZENIA ZAPŁONU SILNIKA

Bardziej szczegółowo

ELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych

ELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych ELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych 1. Przemysłowe urządzenia do procesów cieplnych 2. Ocena ryzyka przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych 3.

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA KOMISJI / /UE. z dnia XXX r.

DYREKTYWA KOMISJI / /UE. z dnia XXX r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia XXX [ ](2013) XXX draft DYREKTYWA KOMISJI / /UE z dnia XXX r zmieniająca załączniki I, II i III do dyrektywy 2000/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków

Bardziej szczegółowo

Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV

Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) AGR, AHF, ALH I ASV Numer bloku Opis Wartość wymagana

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Eksploatacja instalacji i urządzeń do wytwarzania i przesyłania energii cieplnej

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11. 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu

Spis treści. 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11. 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu 3 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11 Motronic... 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu Motronic.. 11 1.2. Algorytm pracy sterownika w silniku benzynowym

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ASPEKTY ANALIZY SKŁADU SPALIN AUTOBUSÓW ZASILANYCH CNG

WYBRANE ASPEKTY ANALIZY SKŁADU SPALIN AUTOBUSÓW ZASILANYCH CNG Piotr SZCZĘSNY, Grażyna ORLICZ-SZCZĘSNA WYBRANE ASPEKTY ANALIZY SKŁADU SPALIN AUTOBUSÓW ZASILANYCH CNG W artykule przedstawiono wyniki analiz składu spalin autobusów komunikacji miejskiej, przystosowanych

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób zasilania silników wysokoprężnych mieszanką paliwa gazowego z olejem napędowym. KARŁYK ROMUALD, Tarnowo Podgórne, PL

PL B1. Sposób zasilania silników wysokoprężnych mieszanką paliwa gazowego z olejem napędowym. KARŁYK ROMUALD, Tarnowo Podgórne, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212194 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 378146 (51) Int.Cl. F02B 7/06 (2006.01) F02M 21/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

Opisy kodów błędów. www.obd.net.pl

Opisy kodów błędów. www.obd.net.pl Opisy kodów błędów. P0010 Przestawiacz zmieniający kąt ustawienia wałka rozrządu A, wadliwe działanie układu dolotowego/lewego/przedniego (blok cylindrów nr 1) zmiany faz rozrządu P0011 Kąt ustawienia

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: Wykład, ćwiczenia laboratoryjne I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Uzyskanie

Bardziej szczegółowo

Diagnozowanie układu napędowego zadymienie spalin (3)

Diagnozowanie układu napędowego zadymienie spalin (3) Diagnozowanie układu napędowego zadymienie spalin (3) data aktualizacji: 2013.05.28 W poprzednich częściach opisano metody pomiaru stopnia zadymienia spalin, stosowane jednostki pomiarowe, warunki techniczne

Bardziej szczegółowo

Układ napędowy. Silnik spalinowy CAT C27 Typ silnika CAT C 27. Zespół prądnic synchronicznych. Znamionowa prędkość obrotowa

Układ napędowy. Silnik spalinowy CAT C27 Typ silnika CAT C 27. Zespół prądnic synchronicznych. Znamionowa prędkość obrotowa Układ napędowy Silnik spalinowy CAT C27 Typ silnika CAT C 27 Moc znamionowa Znamionowa prędkość obrotowa 708 kw 1800 obr/min Obroty biegu jałowego 600 obr/min Ilość i układ cylindrów V 12 Stopień sprężania

Bardziej szczegółowo

Silnik AFB AKN. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AFB AKN. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika. 30 do

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie komputerowego układu zapłonowego w systemie MOTRONIC Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER 2 3. Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Spalanie Emisja toksycznych zanieczyszczeń oraz metody jej ograniczania w nowoczesnych komorach spalania silników lotniczych

Spalanie Emisja toksycznych zanieczyszczeń oraz metody jej ograniczania w nowoczesnych komorach spalania silników lotniczych OCHRONA ŚRODOWISKA Spalanie Emisja toksycznych zanieczyszczeń oraz metody jej ograniczania w nowoczesnych komorach spalania silników lotniczych Dr inż. Robert JAKUBOWSKI Spalanie całkowite i zupełne paliwa

Bardziej szczegółowo

system monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłów w powietrzu atmosferycznym, z zastosowaniem zminiaturyzowanych stacji pomiarowych

system monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłów w powietrzu atmosferycznym, z zastosowaniem zminiaturyzowanych stacji pomiarowych system monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłów w powietrzu atmosferycznym, z zastosowaniem zminiaturyzowanych stacji pomiarowych Pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w poszczególnych

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 21 listopada 2018 r. Nazwa i adres AB 1134

Bardziej szczegółowo