1. Projekt regulacji należy uzupełnić o:

Transkrypt

1 STANOWISKO ZBP WS. PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ŚRODOWISKA W POROZUMIENIU Z MINISTREM FINANSÓW WS. GWARANCJI FINANSOWEJ I JEJ EKWIWALENTU DLA OBIEKTU UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW WYDOBYWCZYCH Regulator zaproponował w opiniowanym projekcie następujące formy gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu: depozyt bankowy, gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa lub polisa ubezpieczeniowa. Środowisko bankowe jest zainteresowane udziałem w procesie finansowania tego typu inwestycji. Związek Banków Polskich wskazuje na konieczność uzupełnienia opiniowanego projektu o istotne elementy konstrukcyjne prawidłowo funkcjonujących instrumentów finansowych, a następnie zorganizowania pogłębionych konsultacji eksperckich ze środowiskiem finansowym. 1. Projekt regulacji należy uzupełnić o: 1) Należy określić zakres podmiotowy beneficjentów gwarancji oraz sposób dysponowania gwarancją finansową. Rozporządzenie powinno opisywać tryb dysponowania zabezpieczeniem finansowym w formie gwarancji bankowej przynajmniej z taką dokładnością jak sama ustawa, albo odwoływać się w tej kwestii do odpowiednich postanowień ustawy. W przepisach art. 32 ust.7 i 8 uregulowano: 7. W przypadku niewywiązania się posiadacza odpadów prowadzącego obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych z obowiązków dotyczących zaniknięcia obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz rekultywacji terenu, ich koszty są pokrywane przez podmiot, który udzielił gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu, na wniosek właściwego organu zawierający kosztorys oraz harmonogram wpłat; roszczeń tych właściwy organ może dochodzić przed sądem. 8. Jeżeli wójt, burmistrz lub prezydent miasta przejął od posiadacza odpadów prowadzącego obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych realizację obowiązków dotyczących utrzymania, monitoringu oraz działań po zaniknięciu obiektu unieszkodliwiania odpadów 1

2 wydobywczych lub jego części, przysługują mu roszczenia do podmiotu, który udzielił gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu. W projekcie rozporządzenia w przepisie 6 ust. 2 wskazuje się, że zabezpieczenie w formie gwarancji bankowej.. jest składane do organu wydającego tę decyzję (tj. decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi). Brak natomiast informacji o sposobie dysponowania gwarancją finansową w formie gwarancji bankowej, w szczególności brak postanowień (ew. odwołań do ustawy) precyzujących: kto może być beneficjentem gwarancji czyli wskazanym w gwarancji podmiotem uprawnionym do żądania wypłaty od gwaranta (czy jest to organ wydający decyzję zatwierdzająca program gospodarowania odpadami, czy też któryś z podmiotów o których mowa w cytowanym wyżej ust 7 art. 32 ustawy), w jakiej sytuacji beneficjent może wystąpić do gwaranta z żądaniem zapłaty (co powinien oświadczyć w swoim wystąpieniu, ew. jakie dokumenty przedłożyć), określenia terminu ważności gwarancji jaki jest tryb zwolnienia gwaranta z odpowiedzialności - ta kwestia została omówiona powyżej, w kontekście zakresu zobowiązania gwaranta. 2) Należy określić do kogo należy dokonanie analizy, o której mowa w ) Należy określić w jakiej wysokości określa się koszty, o których mowa ( w pełnej wysokości, określony udział?) 4) Należy określić co dokładanie składa się na kwotę gwarancji. W obecnej wersji np. treść przepisu 2.6 nie koresponduje z treścią przepisu ) Należy doprecyzować zakres zobowiązania gwaranta: dla banków jako potencjalnych gwarantów, nie będzie jasne, czy przedmiotem naszego zobowiązania ma być także zabezpieczenie należytego wykonywania obowiązków związanych z prowadzeniem obiektu (o czym mowa w przepisach art. 32. ust 1 pkt 1 Ustawy), czy też tylko zapewnienie środków finansowych na działania związane z szeroko rozumianym zamknięciem i likwidacją skutków działania tego obiektu. W 3 ust 2 projektu rozporządzenia wskazuje się, że dokument potwierdzający posiadanie gwarancji powinien stwierdzać, że.. będą dostępne środki finansowe na działania, o których mowa w art. 32 ust. 1 Ustawy o odpadach wydobywczych. Wspomniany art. 32 ust 1 ustawy zawiera dwa punkty: Właściwy organ przed rozpoczęciem działań związanych ze składowaniem odpadów wydobywczych w obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, wymaga przedstawienia przez posiadacza odpadów prowadzącego obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych 2

3 posiadanej gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu, zgodnie z ust. 4 tak, aby: 1) obowiązki związane z prowadzeniem obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, także po jego zamknięciu, zostały wypełnione; 2) w dowolnym czasie były dostępne środki finansowe na działania dotyczące zaniknięcia obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz rekultywację terenu, zgodnie z programem gospodarowania odpadami wydobywczymi i wymaganiami zezwolenia na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Na podstawie innych zapisów projektu (np. 2 ust 2, 3 ust 3), a także zapisów w ustawie (patrz przytoczony poniżej art.32 ust. 7) można sądzić, że gwarancja finansowa ma służyć wyłącznie zapewnieniu środków finansowych na działania, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy czyli działania związane z zamknięciem obiektu, rekultywacją terenu (w tym obiektu unieszkodliwiania odpadów) oraz monitoringiem obiektu, w przypadku niewywiązania się z tych właśnie obowiązków przez posiadacza odpadów prowadzącego obiekt. Rozstrzygniecie tej kwestii jest istotne także w kontekście przepisów art. 32 ust 5 ustawy, który mówi, że: Jeżeli właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska potwierdzi prawidłowe zaniknięcie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych zgodnie z art. 31 ust. 1, właściwy organ, w drodze decyzji, zwalnia posiadacza odpadów prowadzącego obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych z obowiązku posiadania gwarancji finansowej lub jej ekwiwalentu, z wyjątkiem obowiązków, o których mowa w art. 31 ust. 2.Obowiązki o których mowa w art. 31. ust. 2 ustawy to:..utrzymanie, monitoring, zgodnie z art. 27 ust. 6, oraz działania po zaniknięciu obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych lub jego części. A skoro tak, to wskazany wyżej wyjątek praktycznie wykluczałby możliwość zwolnienia posiadacza obiektu z obowiązku posiadania gwarancji finansowej. Wydaje się, że chodzi raczej o obniżenie kwoty gwarancji, jednak projekt rozporządzenia nie daje jednoznacznej wskazówki w tym zakresie. 6) Należy porównać i skorygować zakres działań podlegających zabezpieczeniu gwarancją finansową. Np. działania określone w przepisach 3.2 nie są spójne ze wskazanymi w ) Należy określić termin obowiązywania gwarancji: Bardzo istotna kwestia terminu obowiązywania gwarancji nabiera szczególnego znaczenia na tle przepisu (zawartego zarówno w ustawie jak i w projekcie rozporządzenia) regulującego, że dokument potwierdzenia gwarancji finansowej (w przypadku gwarancji bankowej będzie to dokument gwarancji) powinien stwierdzać, że w dowolnym czasie będą dostępne środki na działania, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy. Określenie w dowolnym czasie, w przypadku gwarancji bankowej powinno być dopełnione warunkiem: w terminie ważności gwarancji bankowej wskazanym w jej treści. Ze względu specyfikę zobowiązań, których wykonanie ma być objęte należy się liczyć z tym, że oczekiwane 3

4 gwarancje będą zobowiązaniami długoterminowymi (lub opatrzonymi klauzulą o możliwości ich automatycznego przedłużania na kolejne (ustalone) okresy, o ile nie 8 zostaną z odpowiednim wyprzedzeniem wypowiedziane przez gwaranta) tym niemniej powinny mieć określony kalendarzowy termin obowiązywania. Wymóg przedłożenia gwarancji bezterminowej będzie nie do spełnienia dla większości podmiotów posiadaczy odpadów prowadzących obiekty unieszkodliwiania. 8) Należy określić kto przeprowadza weryfikację, o której mowa w ) Skoro jednym z ekwiwalentów gwarancji finansowej będzie depozyt ( 6), wpłacany na odrębny rachunek bankowy przez organ wydający zezwolenie. Rachunek ten powinien być oprocentowany. Należy uzupełnić projekt o zapis uwzględniający oprocentowanie depozytu bankowego. 10) Zwraca się uwagę na niekonsekwentne i mylące zamiennie używanie spójników i oraz lub, łączących określenia gwarancja finansowa oraz jej ekwiwalent. Stosowanie frazy gwarancja finansowa i jej ekwiwalent w wielu fragmentach projektu rozporządzenia sugeruje, zgodnie z regułami logiki, że mamy do czynienia z jednoczesnym stosowaniem i gwarancji finansowej i jej ekwiwalentu, gdy tymczasem bliżej niesprecyzowany w projekcie ekwiwalent ma być rozwiązaniem opcjonalnym- zamiennikiem gwarancji finansowej. Zauważyć należy, w kilku miejscach projektu stosuje jednak spójnik lub w miejsce i, co potęguje dezorientację. Ponieważ ten problem, z pozoru błahy, utrudnia jednak zrozumienie intencji autorów i projektowanego mechanizmu stosowania instrumentów finansowych, należałoby, opierając się na regułach logiki, stosować w odpowiednich fragmentach tekstu spójnik albo, co wyraźnie wskazywałoby na opcjonalne wykorzystanie gwarancji finansowej bądź jej ekwiwalentu. Natomiast w kontekście omawiania samej gwarancji finansowej, w odniesieniu do stanowiących ją instrumentów takich jak depozyt bankowy, gwarancja bankowa czy ubezpieczenie, należałoby posługiwać się spójnikiem lub co jasno sygnalizowałoby dopuszczalność ich jednoczesnego i łącznego stosowania. 2. Inne uwagi: 1) Wydaje się, że właściwym instrumentem zabezpieczenia finansowego pokrycia ewentualnych roszczeń, mogących pojawić się w okresie do 30 lat prowadzenia monitoringu obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych po jego zamknięciu i rekultywacji jest ubezpieczenie od ryzyka szkód, a nie finansowe instrumenty bankowe. 4

5 2) Ze względu na charakter podstawowych warunków udzielania gwarancji bankowej wymagających zdefiniowania wysokości i terminu zobowiązania, warunków zapłaty i innych parametrów precyzyjnie określonych przez zleceniodawcę, w świetle projektu rozporządzenia wykorzystanie gwarancji bankowej w celu zabezpieczenia działań wynikających z ustawy o odpadach wydobywczych może okazać się ograniczone. 3) Wysokość gwarancji finansowej: W czasie jej trwania wysokość gwarancji będzie ulegała weryfikacji odpowiednio do jej wykorzystania, zmiany zezwolenia czy zmiany programu gospodarowania odpadami. Odpowiednio do wyników weryfikacji następować będzie waloryzacja wartości gwarancji w oparciu o wartość wskaźnika cen w sektorze produkcji budowlano-montażowej par.4 projektu rozporządzenia. Dla instytucji wydającej gwarancję oznacza to w praktyce, iż wysokość gwarancji w czasie jej trwania będzie ulegała zmianie o wartości, które w momencie wystawiania gwarancji nie będą znane, tym samym bank czy instytucja ubezpieczeniowa nie będzie mogła wyszacować wielkości faktycznego zobowiązania z tytułu gwarancji w całym okresie jej trwania. Bank nie może zobowiązać się do bezwarunkowego zwiększania kwoty zobowiązania, ani też nie może zobowiązać się do udzielenia gwarancji w przypadku, gdy beneficjent wystąpił z żądaniem zapłaty ( 4.2. ppkt. 2, 3). Kontakt roboczy w ZBP: programy@zbp.pl, tel.: 22/