PRACOWNIA PROGRAMÓW SPOŁECZNYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRACOWNIA PROGRAMÓW SPOŁECZNYCH"

Transkrypt

1 PRACOWNIA PROGRAMÓW SPOŁECZNYCH Janusz Sierosławski RAPORT Z BADAŃ SZKOLNYCH ESPAD WARSZAWA Badanie zostało sfinansowane przez Biuro ds. Narkomanii i Centrum Polityki Społecznej

2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3 CEL BADANIA... 4 POPULACJA I PRÓBA... 5 PROCEDURA BADAWCZA... 5 MATERIAŁ BADAWCZY... 6 WYNIKI... 7 Palenie tytoniu... 7 Picie napojów alkoholowych... 9 Używanie innych substancji psychoaktywnych Dostępność substancji psychoaktywnych Potępianie używania poszczególnych substancji Ryzyko związane z używaniem substancji psychoaktywnych w opiniach badanych Używanie substancji psychoaktywnych w otoczeniu badanych Problemy związane z używaniem substancji Profilaktyka a używania substancji przez młodzież PODSUMOWANIE WYNIKÓW WNIOSKI I REKOMANDACJE TABELE RYCINY... 80

3 WPROWADZENIE Badanie ankietowe wśród młodzieży szkolnej Województwa go, którego wyniki stanowią przedmiot tego raportu, jest jednym z kilku przedsięwzięć badawczych podjętych w ramach diagnozy problemu narkomanii prowadzonej na potrzeby prac nad Regionalnym Programem Profilaktycznym. Chociaż problemy związane z używaniem substancji psychoaktywnych mają w pewnym sensie uniwersalny charakter, to ich lokalny obraz cechować może daleko posunięta specyfika. Wyniki badań epidemiologicznych przekonują, że zarówno używanie substancji, jak problemy jakie to powoduje, są silnie zróżnicowane terytorialnie zarówno co do rozmiarów jak i charakteru. Wyniki badań ogólnopolskich zwykle nie stanowią dobrego przybliżenia sytuacji w skali regionu. Stąd potrzeba podejmowania badań regionalnych. W Polsce, w ciągu ostatnich dwudziestu lat, przeprowadzono wiele lokalnych i regionalnych badań ankietowych wśród młodzieży szkolnej na temat używania rożnych substancji psychoaktywnych. Zrealizowano również kilka badań na próbach ogólnopolskich. Badania te, z nielicznymi wyjątkami, prowadzone były przez rożne zespoły badawcze, przy użyciu nieporównywalnych kwestionariuszy, na rożnie zdefiniowanych populacjach, przy odmiennych sposobach doboru próby. Nie pozwalają one zatem, w przeważającej większości, na śledzenie trendów w rozwoju zjawiska, czy jego terytorialnego zróżnicowania. Trudne jest również znalezienie odniesień międzynarodowych przy próbach oceny polskiej sceny lekowej na tle tendencji obserwowanych w innych krajach. Pierwszym ogólnopolskim badaniem spełniającym warunki międzynarodowej porównywalności i jednocześnie podjętym z intencją śledzenia trendu jest badanie ESPAD zrealizowane w 1995 r. na próbie losowej uczniów klas I i III szkół ponadpodstawowych. Przedmiotem niniejszego raportu jest badanie w Województwie Mazowieckim przeprowadzone na jesieni r. zgodnie z metodologią stosowaną w ramach badania ESPAD. 3

4 CEL BADANIA Idea paneuropejskiej współpracy w badaniach szkolnych na temat używania substancji psychoaktywnych powstała wśród badaczy tej problematyki skupionych wokół Rady Europy (Co-operation Group to Combat Drug Abuse and Illicit Trafficking in Drugs Pompidou Group). Koordynatorem badania w skali europejskiej został The Swedish Council for Information on Alcohol and Other Drugs ze Sztokholmu. Badanie objęło 26 kraje europejskie, w tym Polskę. Sprowadza się ona do uzgodnienia i na ile to możliwe wystandaryzowania metodologicznych warunków badań w rożnych krajach, tak aby ich wyniki uczynić maksymalnie porównywalnymi. Badania inicjowane przez te grupę prowadzone są co trzy - cztery lata według tych samych wystandaryzowanych technik, co umożliwi porównywalność nie tylko w przestrzeni ale i w czasie. Polska poprzez udział w tym projekcie uzyskała możliwość śledzenia zarówno rozmiarów zjawiska jak i jego trendów na szerokim tle sytuacji w Europie i w poszczególnych jej krajach. Badanie miało na celu przede wszystkim pomiar natężenia zjawiska używania przez młodzież substancji psychoaktywnych. Podstawowymi pytaniami badawczymi były zatem pytania o liczby młodych ludzi, którzy mieli doświadczenia z tego typu substancjami oraz o stopień nasilenia tych doświadczeń. Celem badania była jednak również próba identyfikacji i pomiaru czynników wpływających na rozmiary zjawiska, zarówno po stronie popytu jak podaży. W badaniu poruszono zatem takie kwestie, jak dostępność substancji psychoaktywnych, zarówno w wymiarze fizycznym jak psychologicznym, gotowość do podjęcia prób z tymi środkami, przekonania na temat ich szkodliwości, doświadczenia w zakresie problemów związanych z ich używaniem. Wszystkie te kwestie zostały poddane pomiarowi ilościowemu w celu dokonania oszacowań dla całej populacji. Wyniki badania w Województwie Mazowieckim prezentujemy w tym raporcie na tle wyników ogólnopolskich uzyskanych w 1999 r. 4

5 POPULACJA I PRÓBA Badanie objęło młodzież uczęszczająca do klas pierwszych i trzecich szkół ponadpodstawowych Województwa go. Jednostką losowania była klasa szkolna. Próba miała charakter klastrowo warstwowy. Wylosowane zostały klasy I ze zbioru wszystkich klas tego poziomu. Klasy III zostały dobrane w szkołach, w których wylosowano klasy I, również w sposób losowy. W przypadku klas I losowanie miało charakter jednostopniowy, w przypadku klas III schemat doboru zakładał losowy dobór dwustopniowy. Losowanie klas I zostało przeprowadzone według schematu warstwowego. Warstwowanie przebiegało według dwóch kryteriów: - wielkość miejscowości (3 warstwy), - typ szkoły (3 warstwy). Schemat losowania zakładał równomierny rozkład próby w kraju przy maksymalnym jej rozproszeniu. Operatem losowania była lista szkół MEN przetworzona na listę klas. Załażono objęcie badaniem dwóch prób uczniów klas pierwszych o wielkości ok uczniów, i uczniów klas trzecich także o wielkości ok uczniów. Aby uzyskać próby o tej wielkości badaniu poddano po 40 klas szkolnych z obu poziomów. PROCEDURA BADAWCZA Badanie zostało realizowane metodą ankiety audytoryjnej przez zespół ankieterów rekrutujący się spoza systemu oświaty i wychowania. Jako ankieterzy byli zatrudniani przede wszystkim ludzie młodzi, głównie studenci, o łatwym kontakcie z młodzieżą szkolną. Ankieterzy zostali przeszkoleni oraz wyposażeni w szczegółową pisemną instrukcję. Do ich zadań, poza przeprowadzeniem badania w klasie, należało przygotowanie raportu zawierającego, obok opisu realizacji badania, informacje o 5

6 klasie oraz o uczniach nieobecnych w trakcie badania. Praca ankieterów była wyrywkowo kontrolowana przez instruktorów i koordynatora. Nawiązanie kontaktu z wylosowanymi szkołami należało do obowiązków ankietera. Udział szkoły w badaniu negocjowany był także bezpośrednio przez ankietera. W procedurze badania położono bardzo duży nacisk na zapewnienie respondentom maksimum poczucia bezpieczeństwa oraz pełnej anonimowości. Służyły temu: - wymóg nieobecności nauczyciela w klasie w trakcie badania, - reguły postępowania ankietera (np. nie mógł on chodzić po klasie i zaglądać uczniom w kwestionariusze) - specjalna procedura zwrotu wypełnionych kwestionariuszy gwarantująca ich wymieszanie, tak aby niemożliwa była identyfikacja. Uczniowie w instrukcji otrzymali zapewnienie o pełnej anonimowości badań, zarówno na poziomie pojedynczych uczniów, jak również całej szkoły. Oznacza to, że tajemnicą objęte są również wyniki na poziomie szkół. Ankieterzy po sprawdzeniu kompletności materiałów przekazywali je bezpośrednio do Pracowni Programów Społecznych. Ankiety po zarejestrowaniu zostały poddane procedurze sprawdzenia. Następnie założono i zweryfikowano zbiór danych. Obliczenia wyników badania zostały wykonane za pomocą pakietu statystycznego SPSS (Statistical Package for Social Sciences). MATERIAŁ BADAWCZY Badanie zostało zrealizowane w 80 klasach szkolnych. W tabeli I. zawarto informacje o rozkładzie podstawowych cech demograficznych próby. Zarówno w klasach pierwszych jak trzecich proporcje płci są w zasadzie wyrównane. W klasach pierwszych notujemy lekką przewagę chłopców, w klasach trzecich dziewcząt. W klasach pierwszych zdecydowanie przeważa młodzież urodzona w 1985 roku a w klasach trzecich w Zgodnie z przewidywaniami wśród młodzieży spoza tych roczników przeważają starsi, przede wszystkim uczniowie powtarzający klasy, ale również ci, którzy rozpoczęli później edukację. Młodzież młodsza niż wynika to z 6

7 rocznika odpowiadającego poziomowi klasy, tj. ci, którzy poszli wcześniej do szkoły, stanowi 0,7% w klasach pierwszych i 1,0% w klasach trzecich. W tabeli II znajdujemy informacje o miejscu zamieszkania badanych w relacji do miejsca nauki. Zarówno w klasach pierwszych jak trzecich ponad 1/3 badanych to mieszkańcy miejscowości i dzielnicy, w której uczęszczają do szkoły. Najliczniejsza frakcja badanych to mieszkańcy miasta, którzy mieszają i chodzą do szkoły w tej samej miejscowości, jednak w innych dzielnicach w klasach pierwszych jest to 40% badanych, w klasach trzecich 38%. Uczniowie uczęszczający do szkoły poza miejscowością, w której mieszkają stanowili 26% badanych. WYNIKI Prezentację wyników rozpoczniemy od rozpowszechnienia używania różnych substancji psychoaktywnych: najpierw tytoniu, potem napojów alkoholowych a w końcu pozostałych środków, w tym nielegalnych. Następnie zajmiemy się kwestią dostępności poszczególnych substancji. W dalszej kolejności omówimy opinie o szkodliwości używania poszczególnych substancji oraz oceny badanych odnoszące się do rozmiarów sięgania po nie w ich najbliższym otoczeniu. Następnie przytoczymy wyniki odnoszące się do problemów jakich doświadcza młodzież w związku z używaniem substancji. Na koniec zobaczymy jaki zasięg działań profilaktycznych i jakie są ich efekty. Palenie tytoniu Rozpowszechnienie palenia tytoniu było badane w dwóch wymiarach czasowych - całego życia respondenta oraz ostatnich 30 dni przed badaniem. Pierwszy z nich pozwala na ustalenie zasięgu zjawiska eksperymentowania z tą substancją, tzn. 7

8 podejmowania prób palenia tytoniu. Drugi przydatny jest do uchwycenie rozmiarów grupy aktualnie palących, okazjonalnie lub regularnie. W czasie całego życia, jakiekolwiek doświadczenia z paleniem miało 65,0% uczniów klas pierwszych i 77,7% uczniów klas trzecich. Wśród uczniów, którzy podejmowali próby palenia można wyróżnić frakcję osób, które paliły nie więcej niż 5 razy w swoim życiu. Frakcja ta liczy 24,1% młodszych i 20,5% starszych. Jednocześnie 25,2% z pierwszej grupy i 41,2% z drugiej paliło 40 razy lub więcej. Te ostatnie frakcje badanych, to osoby, których palenie wyszło poza fazę eksperymentowania. W czasie ostatnich 30 dni przed badaniem paliło 29,2% pierwszoklasistów i 43,0% trzecioklasistów. Osoby te można zaliczyć do aktualnych konsumentów wyrobów tytoniowych. Wśród nich, odnotowujemy znaczne zróżnicowanie pod względem nasilenia palenia. Badani z obu poziomów nauczania w podobnych odsetkach zaliczali się do grupy palących rzadziej niż raz dziennie (10,6% klasy pierwsze i 11,1% klasy trzecie). Nieco wyższe odsetki palących codziennie w ilości przekraczającej 10 papierosów dziennie odnotowano w klasach trzecich 7,4% niż w klasach pierwszych 5,6%. Generalnie jak pokazują cytowane wyniki większość badanej młodzieży podejmuje próby palenia tytoniu. Natomiast regularne, częste palenie jest udziałem bez porównania mniejszej części młodych ludzi. Rozpowszechnienie zarówno pierwszych doświadczeń z paleniem jak palenia względnie regularnego zależne jest od płci. W klasach pierwszych przynajmniej raz w życiu paliło 59,8% dziewcząt i 74,2% chłopców, natomiast w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem odpowiednio - 21,6% oraz 34,7%. Codzienne palenie w ilościach przekraczających 10 papierosów dziennie deklarowało 2,1% dziewcząt i 8,3% chłopców. W klasach trzecich doświadczenia z paleniem ma 74,2% dziewcząt i 80,9% chłopców. W czasie ostatnich 30 dni paliło 40,2% dziewcząt oraz 45,4% chłopców. Odsetki palących codziennie ponad 10 papierosów wynoszą dla dziewcząt 4,4% i dla chłopców 10,2%. 8

9 Wszystkie przytoczone wskaźniki pokazują wyższe rozpowszechnienie używania tytoniu wśród chłopców niż wśród dziewcząt. Picie napojów alkoholowych Napoje alkoholowe okazały się najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży szkolnej, podobnie jak ma to miejsce w dorosłej części społeczeństwa. Próby picia ma za sobą 89,2% pierwszoklasistów i 97,2% trzecioklasistów (tabela 1). W czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem piło jakiekolwiek napoje alkoholowe 76,0% uczniów klas pierwszych i 92,1% uczniów klas trzecich. Warto zauważyć, że odsetki konsumentów alkoholu, definiowanych jako osoby, które piły jakikolwiek napój alkoholowy w czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem, w przypadku uczniów niewiele odbiegają od odsetków konsumentów stwierdzanych w badaniach na populacji osób dorosłych. W takich badaniach, zrealizowanych w 1998 r. odnotowano 82% tak zdefiniowanych konsumentów napojów alkoholowych. Na tym tle nie dziwi wyższy odsetek konsumentów w klasach trzecich - większość z uczniów tych klas w momencie badania była już pełnoletnia lub zbliżała się do wieku dorosłości. Niewiele niższy odsetek konsumentów alkoholu wśród uczniów klas pierwszych - głównie piętnastolatków wskazuje na przemiany obyczajowe w zakresie używania alkoholu przez młodzież i może budzić niepokój spoglądając na rzecz, czy to z perspektywy zdrowia publicznego, czy norm prawnych. Jak pokazują wyniki badania, wśród piętnastolatków picie alkoholu stało się normą, przynajmniej w sensie statystycznym. Zestawienie wyników uzyskanych w Województwie Mazowieckim z wynikami ogólnopolskimi pokazuje na nieco mniejsze rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych wśród pierwszoklasistów w województwie niż średnio w kraju. 9

10 Za wskaźnik względnie częstego używania alkoholu przyjęto picie w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem. Jakiekolwiek napoje alkoholowe w tym czasie piło 46,6% uczniów klas pierwszych i 70,9% uczniów klas trzecich. Trzeba przypomnieć, że badanie było realizowane w listopadzie - okres ostatnich 30 dni przypadał zatem na listopad i październik, w zależności od tego kiedy, który z badanych wypełniał ankietę. Okres ten nie obejmował zatem świąt, karnawału, czy wakacji, które jak można przypuszczać szczególnie sprzyjają okazjom do picia. Wyniki uzyskane na Mazowszu w porównaniu z ogólnopolskimi wskazują na wyraźnie mniejsze rozpowszechnienie częstego picia w badanym regionie. Różnica między Mazowszem a całym krajem jest większa w przypadku uczniów klas pierwszych niż uczniów starszych. Odsetek piętnastolatków, którzy pili w czasie ostatnich 30 dni był w województwie o 18,6 punktów procentowych niższy niż średnia ogólnopolska. Analogiczna różnica w odsetku uczniów starszych wynosiła 11,7 punktów procentowych. Warto zauważyć, że mimo to nawet wśród pierwszoklasistów pijący często stanowią prawie połowę wszystkich uczniów. Rozpowszechnienie picia alkoholu okazało się stosunkowo słabo zróżnicowane ze względu na płeć (tabele 2 i 3). Jest ono silniejsze tylko gdy analizujemy picie w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem wśród trzecioklasistów. Różnice w wartościach pozostałych wskaźników między chłopcami i dziewczętami nie osiągają 10 punktów procentowych. W badaniach ogólnopolskich z 1999 r. zarówno w klasach pierwszych jak trzecich zróżnicowanie związane z płcią było trochę silniejsze. Porównanie między Mazowieckim a całym krajem osobno dla chłopców i dziewcząt ujawnia generalnie te same tendencje w klasach pierwszych co w trzecich. Większe różnice występują gdy analizujemy picie w czasie ostatnich 30 dni, mniejszy gdy badamy doświadczenia z całego życia. Zarówno wśród chłopców jak i wśród dziewcząt wskaźniki na Mazowszu są niższe niż ogólnopolskie. Jednak w klasach pierwszych większe różnice pojawiają się wśród chłopców a w klasach trzecich wśród dziewcząt. Konsumpcję poszczególnych typów napojów alkoholowych prześledzimy najpierw na przykładzie doświadczeń alkoholowych zebranych w czasie ostatnich 30 dni przed 10

11 badaniem (tabela 4). Zarówno w pierwszych klasach, jak trzecich najwyższe odsetki konsumentów ma piwo na drugim miejscu jest wódka a dopiero na trzecim wino. Każdy z trzech typów napojów jest bardziej popularny w klasach trzecich w porównaniu z klasami pierwszymi. Wódkę pił co najmniej raz w ciągu ostatnich trzydziestu dni prawie co czwarty pierwszoklasista i prawie co drugi trzecioklasista. W porównaniu z danymi ogólnopolskimi nie obserwuje się tu większych różnic, poza mniejszą na Mazowszu popularnością wina w klasach pierwszych. Płeć wprowadza istotne różnic w obrazie popularności poszczególnych trunków. W tabelach 5 i 6 zebrano dane o odsetkach chłopców i dziewcząt pijących każdy z trunków w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem. W pierwszych klasach, zarówno wśród chłopców jak i wśród dziewcząt na pierwszym miejscu jest piwo potem wódka i wino. W przypadku każdego z trunków odsetki pijących są wyższe wśród chłopców niż wśród dziewcząt. Podobnie jest w klasach trzecich. Jedyna różnica to większy odsetek konsumentów wina wśród dziewcząt niż wśród chłopców. Podobne zróżnicowania zanotowano w badaniach ogólnopolskich z 1999 r. z tą różnicą, że dziewczęta z klas trzecich nie przewyższały chłopców w odsetku pijących wino. Miejsce konsumpcji napojów alkoholowych badaliśmy pytając o to, gdzie badany pił ostatni raz. Rozkład odpowiedzi zawiera tabela 7. Uczniowie klas pierwszych pili najczęściej u siebie lub u kogoś w domu, najrzadziej zaś w restauracji. Trzecioklasiści najczęściej pili u kogoś w domu względnie w barze lub pubie. Widać jak wraz z wiekiem rośnie rola picia w miejscach publicznych. Potwierdzeniem tej tezy jest też wzrost wraz z wiekiem odsetka pijących na dyskotece. Jak pokazują dane z tabeli 8. nieco inne miejsca picia charakterystyczne są dla chłopców, a inne dla dziewcząt. W klasach pierwszych chłopcy w największym odsetku piją u kogoś w domu lub na wolnym powietrzu, dziewczęta zaś u kogoś w domu lub u siebie w domu. Chłopcy z klas trzecich piją przede wszystkim w barze lub pubie, dziewczęta zaś u kogoś w domu. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia młodego człowieka, jak również dla porządku publicznego jest picie w znacznych ilościach, a szczególnie prowadzących do przekroczenia progu nietrzeźwości. Jak pokazują dane z tabeli 9. większość badanych 11

12 na każdym z poziomów nauczania ma za sobą doświadczenie upicia się. W czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem upiło się blisko 40% pierwszoklasistów i ponad 62% trzecioklasistów. W czasie ostatnich 30 dni poprzedzających badanie w stan nietrzeźwości wprowadziło się 21% uczniów klas pierwszych i 33% uczniów klas trzecich. Porównując te wyniki z uzyskanymi na próbie ogólnopolskiej w 1999 r. trzeba wskazać na znacznie mniejsze odsetki uczniów klas pierwszych, którzy upijali się w stosunku do analogicznych odsetków w próbie ogólnopolskiej. Uczniowie klas trzecich Mazowsza nie różnią się istotnie od swych rówieśników z próby ogólnopolskiej. Przekraczanie progu nietrzeźwości zdarzało się częściej w grupie chłopców niż dziewcząt (tabele 10 i 11). Odsetek upijających się chłopców zarówno w klasach pierwszych jak trzecich znacznie przewyższa odsetki upijających się dziewcząt. Porównanie z wynikami ogólnopolskimi wskazuje na mniejsze różnice między chłopcami z Mazowsze i próby krajowej niż analogiczne różnice u dziewcząt. W klasach trzecich różnice występują tylko u chłopców. Dziewczęta z go upijają się podobnie jak ich rówieśnice z poziomu ogólnopolskiego. Sięganie po napoje alkoholowe oraz rozmiary picia zależne są, przynajmniej w pewnym stopniu, od postaw i oczekiwań wobec alkoholu. W jednym z pytań ankiety prosiliśmy badanych o określenie na pięciopunktowej skali szacunkowej, na ile prawdopodobne jest, że doświadczą po alkoholu wymienionych w pytaniu konsekwencji. Ich lista wraz z rozkładem odpowiedzi dla uczniów klas pierwszych znajduje się w tabeli 12. Wśród poddanych ocenie respondentów następstw picia znalazły się konsekwencje negatywne i pozytywne. Dla uproszczenie obrazu spróbujmy zbudować rankingi spodziewanych konsekwencji negatywnych i pozytywnych opierając się na odsetkach odpowiedzi bardzo prawdopodobne. W klasach pierwszych w zakresie następstw negatywnych na pierwszym miejscu znalazł się kac (27%), na drugim szkody zdrowotne (26%), na trzecim złe samopoczucie (mdłości) (18%), a na czwartym obawa, że zrobi się coś, czego będzie się potem żałowało (16%). Znacznie mniejsze odsetki pierwszoklasistów obawiają się kłopotów z policją (8%) lub utraty kontroli nad piciem (7%). Wśród konsekwencji pozytywnych 12

13 najwięcej uczniów klas pierwszych wymienia świetną zabawę (25%), a w dalszej kolejności - towarzyskość (20%), zapomnienie o swoich problemach (19%) i odprężenie (17%). Najrzadziej wymieniane jest poczucie szczęścia (15%). Porównanie tych wyników z wynikami pochodzącymi z próby ogólnopolskiej z 1999 r. (tabela 13) pokazuje znaczną zbieżność. Warto jednak zauważyć, że odsetki uczniów potwierdzających pozytywne oczekiwania są na Mazowszu trochę niższe. W klasach trzecich rozkład wyników wygląda podobnie jak w klasach pierwszych, chociaż odsetki potwierdzeń dla następstw negatywnych są raczej niższe a pozytywnych raczej wyższe (tabela 14). Największe różnice w stosunku dla pierwszoklasistów występują w przypadku świetnej zabawy więcej potwierdzeń u starszej młodzieży i złego samopoczucia mniej potwierdzeń u starszych. Podobne tendencje pojawiły się także w badaniach ogólnopolskich z 1999 r. (tabela 15). Używanie innych substancji psychoaktywnych Na szeroką grupę innych niż alkohol i tytoń substancji psychoaktywnych składają się takie substancje legalne jak leki przeciwbólowe i nasenne czy substancje wziewne oraz szeroka gama substancji nielegalnych. Pod pojęciem substancji nielegalnych rozumiemy tu substancje, których produkcja i obrót nimi są czynami zabronionymi przez prawo. W języku publicystyki substancje te często nazywane są narkotykami. Zanim przedstawimy wyniki dotyczące rozpowszechnienia sięgania po te substancje, zobaczmy na ile młodzież zorientowana jest w rozmaitości różnych środków służących do zmiany swojego stanu psychicznego. Blok pytań dotyczących kwestii narkotyków otwierało pytanie zawierające ich listę, w którym prosiliśmy badanych o zaznaczenie tych, które znają. Rozkład odpowiedzi zawiera tabela 16. Zgodnie z oczekiwaniami zdecydowana większość badanych, niezależnie od wieku jest zorientowana w nazwach poszczególnych środków. Tylko ok. 6% badanych nie znało żadnego ze środków. Nie oznacza to jednak, że wszystkie środki są jednakowo szeroko znane. Jak widać z tabeli najwyższe odsetki badanych słyszały o kokainie, heroinie, marihuanie, kompocie 13

14 oraz amfetaminie, a w klasach trzecich dodatkowo ecstasy i LSD. Znajomość tych substancji potwierdzało 75-89% badanych. Nazwy ecstasy i LSD są mniej znane w klasach pierwszych 67% i 55%. Znacznie mniej popularne są nazwy crack i metadon. Te dwie ostatnie substancje zna 18-44% badanych. Sporo mniej, bo ok. 10% respondentów stwierdziło, że zna substancje o nazwie Relevin, która tym odróżnia się od pozostałych, że w ogóle nie istnieje. Jej wymyślona na potrzeby badania nazwa, została wprowadzona do ankiety po to, żeby kontrolować efekt ulegania modzie na narkotyki, bardziej na poziomie pozorów, niż rzeczywistych zachowań. Jak widzimy mniej więcej co dziesiąty uczeń jest tak dobrze zorientowany w ofercie narkotyków, że słyszał nawet o relevinie. Generalnie mniejsze odsetki badanych słyszało o środkach w zasadzie nie dostępnych w naszym kraju. W zakresie znajomości środków uczniowie klas trzecich w pewnym stopni przewyższają uczniów klas pierwszych. Różnice nie przekraczają w zasadzie małych kilkunastu punktów procentowych. Przedstawione tu wyniki trochę odbiegają od uzyskanych w całym kraju w 1999 r., szczególnie jeśli chodzi o uczniów klas trzecich. Znacznie wyższe odsetki dobrze zorientowanych odnotowano w przypadku takich substancji jak crack i ecstasy. Jednocześnie mniej znane okazało się LSD. Jak wynika z danych zgromadzonych w tabelach 17. i 18. chłopcy niewiele różnią się od dziewcząt w zakresie znajomości poszczególnych środków. Pytaniem wprowadzający do bloku dotyczącego używania poszczególnych środków było pytania o to, czy badany chciałby spróbować jakiegoś narkotyku lub leku. Wśród uczniów klas pierwszych chęć spróbowania potwierdziło 37,2% chłopców i 62,8% dziewcząt, w klasach trzecich 55,2% chłopców i 44,8% dziewcząt. Kwestie eksperymentowania ze środkami psychoaktywnymi innymi niż alkohol i tytoń badaliśmy w podobny sposób jak znajomość ich nazw. Respondentom przedstawiono w ankiecie listę środków z prośbą o zaznaczenie tych, które kiedykolwiek używali. Jak widać w tabeli 19. na pierwszym miejscu pod względem rozpowszechnienia eksperymentowania znajdują się marihuana i haszysz oraz leki uspokajające i nasenne przyjmowane bez zalecenia lekarza - zarówno w klasach pierwszych jak w trzecich. W klasach pierwszych na kolejnym miejscu są substancje wziewne, a następnie 14

15 amfetamina i heroina do palenia. Wśród trzecioklasistów na trzecim miejscu jest amfetamina. Kolejne miejsca zajmują ecstasy i heroina do palenia. Każda z pozostałych substancji próbowana była przez znacznie mniej badanych niezależnie od wieku. Warto też zauważyć, że nie występują tu różnice między pierwszymi i trzecimi klasami. Przy substancjach bardziej rozpowszechnionych nasilenie doświadczeń z nimi było wyższe w klasach trzecich, z wyjątkiem substancji wziewnych częściej spotykanych wśród pierwszoklasistów. Porównując powyższe wyniki z uzyskanymi w badaniach ogólnopolskich w 1999 r. odnotować trzeba brak większych różnic w klasach pierwszych i wyraźnie wyższe odsetki eksperymentujących z przetworami konopi i nieco wyższe z ectasy w klasach trzecich. Jak pokazują dane z tabel 20. i 21. rozpowszechnienie podejmowania prób z substancjami psychoaktywnymi innymi niż alkohol i tytoń zależne jest od płci. Prawidłowość ta występuje na obu poziomach nauczania. W przypadku praktycznie wszystkich substancji poza lekami uspokajającymi i nasennymi chłopcy częściej deklarują próby ich używania. Eksperymentowanie z lekami uspokajającymi i nasennymi znacząco bardziej rozpowszechnione jest wśród dziewcząt. Odtępstwe od tej reguły są podobne odsetki sięgających po substancje wziewne wśród chłopców i dziewcząt w klasach pierwszych. W badaniach ogólnopolskich z 1999 r. także stwierdzono wyższe rozpowszechnienie wszystkich substancji wśród chłopców niż wśród dziewcząt z wyjątkiem leków uspokajających i nasennych bardziej powszechnych wśród tych ostatnich. W przypadku kilku substancji płeć interweniuje w różnice miedzy Mazowszem a całym krajem. Można to prześledzić w tabelach 20. i 21. W klasach pierwszych jak pamiętamy nie stwierdziliśmy większych różnic między uczniami go i całej Polski. Różnice te pojawiają się gdy analizujemy osobno chłopców i dziewczęta. Wśród tych pierwszych rozpowszechnienie eksperymentowanie z przetworami konopi na Mazowszu jest trochę większe, wśród tych drugich zaś mniejsze. W klasach trzecich wprawdzie wśród przedstawicieli obu płci więcej jest sięgających po konopie na Mazowszu niż średnio w kraju, ale różnica ta jest większa u dziewcząt. Płeć 15

16 wpływa też na różnice w rozpowszechnieniu używania heroiny przez trzecioklasistów. Praktycznie tylko chłopcy z Mazowsza sięgają w mniejszym odsetku po heroinę, niż czyni to młodzież średnio w kraju. Dziewczęta z województwa nie różnią się od średniej ogólnopolskiej. Za wskaźnik aktualnego używania substancji przyjmuje się zwykle używanie substancji w czasie ostatnich 12 miesięcy przed badaniem. Jak wynika z danych zawartych w tabeli 22 najpopularniejszą substancją na poziomie aktualnego używania są przetwory konopi. W klasach pierwszych używa tego środka 13 % uczniów, w klasach trzecich 24%. Na drugim miejscu w klasach pierwszych znajdują się leki uspokajające i nasenne (5,5%), w klasach trzecich zaś amfetamina (8,9%). Odsetki aktualnie używających poszczególnych substancji w klasach pierwszych nie różnią się istotnie od wyników ogólnopolskich. W klasach trzecich wyraźnie wyższe jest na Mazowszu niż w całym kraju rozpowszechnienie używania marihuany i haszyszu. Aktualne używania substancji także zależne jest od płci (tabele 23-24). Podobnie jak w przypadku eksperymentowania zdarza się częściej chłopcom niż dziewczętom z wyjątkiem leków uspokajających i nasennych bardziej rozpowszechnionych wśród dziewcząt. Okres ostatnich 30 dni przed badaniem można przyjąć za wskaźnikowy dla względnie częstego, okazjonalnego używania. Palenie marihuany lub używanie innych narkotyków, podobnie jak picie alkoholu, w większości przypadków nie ma charakteru regularnego. Stąd trudno mieć pewność, że wszyscy uczniowie, którzy zadeklarowali kontakt z daną substancją w czasie ostatnich 30 dni na pewno używają jej co najmniej raz na miesiąc. Można jednak założyć, z pewnym przybliżeniem, że proporcje używających raz na miesiąc wśród tych, którzy nie używali w ostatnim miesiącu są równe proporcji używających rzadziej, a potwierdzających używanie w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem. Przy takim założeniu można uznać, że 8% uczniów klas pierwszych i 12% uczniów klas trzecich używa marihuany lub haszyszu co najmniej raz w miesiącu (tabela 25). Podobnie jak przy używaniu w czasie ostatnich 12 miesięcy, na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia częstego używania jest klasach trzecich amfetamina, a w klasach pierwszych są leki uspokajające i nasenne. 16

17 Podobnie jak przy poprzednich wskaźnikach istotne zróżnicowania wiąże się z płcią chłopcy w większym odsetku niż dziewczęta sięgają często po każdą z substancji, z wyjątkiem leków uspokajających i nasennych przyjmowanych bez przepisu lekarza, które preferowane są przez dziewczęta. Warto zwrócić uwagę, że odsetki często używających konopi wśród chłopców w klasach pierwszych przekraczają poziom 11% i w klasach trzecich 17%. Kolejne trzy pytanie kwestionariusza koncentrowały się na kwestii inicjacji używania substancji. Pierwsze dotyczyło typu środka przyjętego jako pierwszy w życiu (tabela 28). W roli środka inicjującego używanie w klasach pierwszych najczęściej pojawiają się przetwory konopi (12%) lub leki uspokajające i nasenne bez zalecenia lekarza (8%). Tylko 1,4% pierwszoklasistów inicjowało przy użyciu amfetaminy. Każdy z pozostałych środków pojawiał się w odpowiedziach na pytanie o inicjację u mniej 1% badanych. W klasach trzecich także zdecydowanie najczęściej wymieniane były marihuana lub haszysz (24%), a następnie leki uspokajające i nasenne (12%). Amfetamina pojawiła się u 2,5% badanych, każdy z pozostałych środków u mniej 1% badanych. Młodzież na obu poziomach nauczania w 2,5% nie wiedziała, co to był środek przyjęty jako pierwszy w życiu. W odpowiedzi na pytanie o źródło zaopatrzenia w środek, który posłużył do inicjacji, najczęściej odpowiadano, że odbyło się to w grupie przyjaciół, a tym samym zwykle trudno wskazać jaką drogą dotarł środek 8% pierwszoklasiści i 17% trzecioklasiści (tabela 29). Inne częściej wymieniane źródła zaopatrzenia to wzięcie z domu bez pozwolenia rodziców lub otrzymanie od rodziców (chodzi tu leki uspokajające i nasenne), otrzymanie od kolegi lub koleżanki, kupno od kolegi. Niemal nie zdarza się zakup u obcej osoby lub osoby znanej tylko ze słyszenia. Najczęściej wymienianym powodem sięgnięcia po jakiś środek była ciekawość 17% wśród pierwszoklasistów i 30% wśród trzecioklasistów (tabela 30). Warto zauważyć, że młodzież stosunkowo rzadko potwierdza taki powód jak nie chciałem odstawać od grupy (ok. 2-3%). Oznaczać to może, że trzeba z większą rezerwą patrzeć na często podnoszony przez osoby zajmujące się profilaktyką nacisk grupowy, jako czynnik rozprzestrzeniania się zjawiska. 17

18 18

19 Dostępność substancji psychoaktywnych Dostępność poszczególnych substancji psychoaktywnych badaliśmy pytając respondentów o to, na ile trudne byłoby dla nich zdobycie każdej z nich, gdyby tego chcieli. Skala odpowiedzi wyznaczona była z jednego krańca przez odpowiedź Nie możliwe a z drugiego - Bardzo łatwe. Pozostawiono też możliwość odpowiedzi nie wiem. Ocenie badanych poddano dostępność napojów alkoholowych, leków uspokajających i nasennych, substancji wziewnych oraz poszczególnych środków nielegalnych. Pełen rozkład odpowiedzi dla uczniów klas pierwszych zawiera tabela 31 i dla uczniów klas trzecich tabela 33. Uwagę zwraca bardzo wysoki poziom dostępności napojów alkoholowych przejawiający się w ocenach respondentów. Uczniowie klas pierwszych uznali za bardzo łatwe do zdobycie: piwo - 64% uczniów, wino - 50% uczniów i wódka - 38% uczniów. Analogiczne odsetki pierwszoklasistów uznały za niemożliwe do zdobycia: piwo - 3%, wino - 4% i wódkę - 5%. Jak widać większość badanych nie ma dużych trudności z dostępem do napojów alkoholowych mimo, że według polskiego prawa sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych nieletnim jest zabroniona. Dostępność poszczególnych napojów alkoholowych w ocenach trzecioklasistów jest jeszcze wyższa, przy czym różnice nie są bardzo duże. Najmniejsze są oczywiście w przypadku piwa a największe wódki. Odpowiedź Bardzo łatwe padła ze strony trzecioklasistów w przypadku piwa w 87%, wina - 76% i wódki 67%. Za niemożliwy do zdobycia uznało każdy z napojów 1% trzecioklasistów. W przeważającej większości badani nie mieli problemów z oceną dostępności napojów alkoholowych. Trudniejsza do oceny okazała się kwestia dostępu do leków uspokajających i nasennych. Od dokonania oceny uchyliło się 20% uczniów klas pierwszych i 24% uczniów klas trzecich. Dostęp do tych leków jest też zdaniem badanych znacznie trudniejszy. Bardzo łatwo byłoby je dostać 21% pierwszoklasistów i 25% trzecioklasistów. Na tym tle dostępność substancji nielegalnych jest oczywiście oceniana jeszcze niżej. Odsetki uczniów klas pierwszych, którzy uważają za niemożliwe do zdobycia wahają 19

20 się od 16% w przypadku konopi indyjskich do 21% w przypadku heroiny. Analogiczne odsetki stwierdzających, że byłoby im bardzo łatwo dostać poszczególne substancje wahają się od 16% w przypadku konopi indyjskich do 9% w przypadku crack. W klasach trzecich badani w przypadku większości substancji nielegalnych w podobnym odsetku co pierwszoklasiści uznają je za bardzo łatwe do zdobycia. Odpowiedzi takich udzieliło w odniesieniu do najbardziej dostępnych konopi 23% badanych i najtrudniej dostępnego cracku - 10% badanych. Ogólnie wydaje się, że młodzież starsza ocenia dostęp do substancji nielegalnych jako łatwiejszy niż młodzież młodsza. Na koniec trzeba zwrócić uwagę na bardzo wysokie odsetki badanych, którzy nie potrafili ocenić swoich możliwości w zakresie dostępu do substancji nielegalnych. Odsetki te były trochę niższe w klasach trzecich, niż pierwszych. Najmniej badanych miało trudności z oceną odstępu do marihuany i haszyszu (19% w klasach pierwszych i 17% w klasach trzecich), najwięcej z oceną dostępu do crack (27% w klasach pierwszych i 34% w klasach trzecich). Te relatywnie wysokie odsetki badanych, którzy wybrali odpowiedź Nie wiem wskazują na znaczą frakcję osób do tego stopnia nie zainteresowanych substancjami nielegalnymi, że potrafiących nawet wyobrazić sobie skali trudności w zdobyciu tego typu środków. Porównując omówione wyżej wyniki z ogólnopolskimi wynikami z 1999 r. zawartymi w tabelach 32. i 34. trzeba wskazać na brak większych różnic. Generalnie można zauważyć trochę łatwiejszy dostęp do większości substancji nielegalnych na Mazowszu niż średnio w kraju, za to trochę trudniejszy dostęp do wódki. Wyższa dostępność substancji nielegalnych na Mazowsza wiąże się z większym poziomem rozpowszechnienia doświadczeń z używaniem tylko w przypadku przetworów konopi. Innego wskaźnika dostępności dostarczyły odpowiedzi na pytanie o to, czy badanemu kiedykolwiek proponowano jakieś substancje psychoaktywne. W ostatnich latach w mass-mediach wiele mówiło się o agresywnym rozwoju rynku substancji nielegalnych i ich marketingu wśród uczniów. Intencją pytania o propozycje była weryfikacja tych doniesień. Badanym przedstawiono listę środków legalnych i nielegalnych i proszono o zaznaczenie tych, które w czasie ostatnich 12 miesięcy ktokolwiek im proponował. Rozkład odpowiedzi zawarty w tabeli 35. wskazuje na podobne prawidłowości jak 20

21 przy używaniu poszczególnych substancji. Młodzież spotyka się przede wszystkim z propozycjami picia alkoholu. Propozycje dotyczące substancji nielegalnych pojawiają się u znacznie mniej licznych frakcji respondentów. Wyniki zgromadzone w tabeli nie potwierdzają alarmistycznych doniesień prasy o bezpośrednim kontakcie większości młodzieży z nielegalnymi narkotykami. Stosunkowo najczęściej zdarzają się propozycje dotyczące konopi. Otrzymało je chociaż raz w czasie ostatnich 12 miesięcy 19% uczniów klas pierwszych i 33% uczniów klas trzecich. Odsetki uczniów którym proponowano amfetaminę wynosiły w przypadku pierwszoklasistów 11% i trzecioklasistów 18%. Takie substancje jak heroina, kokaina, ecstasy lub LSD proponowane były 2% do 9% badanym zarówno w klasach pierwszych jak trzecich. Wskaźniki narażenia na propozycje w Mazowieckim w przypadku niektórych substancji nie różnią się od ogólnopolskich, w przypadku innych są wyraźnie wyższe. Największa różnica pojawia się w klasach trzecich i dotyczy propozycji marihuany lub haszyszu. Wskaźnik dla go (33%) jest blisko o połowę wyższy, niż ogólnopolski (24%). Pozostałe różnice są nieduże i nie przekraczają kilku punktów procentowych. Uzupełniających danych na temat dostępności marihuany i haszyszu dostarczają odpowiedzi na pytanie o znajomość miejsc gdzie można te substancje nabyć (tabela 36). Badani z klas pierwszych mniej więcej w połowie orientują się, gdzie można kupić marihuanę lub haszysz. W klasach trzecich odsetek zorientowanych przekracza 2/3. Najczęściej wymieniano w tym kontekście dyskotekę lub bar (33% - pierwszoklasiści i 41% - trzecioklasiści) oraz szkołę (31% - pierwszoklasiści i 41% - trzecioklasiści). Rzadziej wymieniano ulicę lub park, a najrzadziej mieszkanie dealera. Szkoła jako często wymieniane potencjalne miejsce zakupy marihuany nie powinna budzić zdumienia, bowiem mechanizm funkcjonowania rynku tej substancji przypomina sieć rozproszona, której poszczególnymi ogniwami bywają uczniowie. 21

22 Potępianie używania poszczególnych substancji Próbą uchwycenia odniesień normatywnych wobec używania poszczególnych substancji psychoaktywnych było pytanie o ocenę zachowania kogoś, kto od czasu do czasu sięga po poszczególne substancje. Odpowiedzi udzielane były przy użyciu kategorii zawartych w tabelach 37. i 39. tj. nie potępiam, potępiam i zdecydowanie potępiam. Pozostawiono też możliwość uchylenia się od oceny. Na liście substancji poddanych ocenie znalazły się zarówno środki legalne (papierosy, napoje alkoholowe, substancje wziewne, leki uspokajające i nasenne przyjmowane bez przepisu lekarza) jak i nielegalne (marihuana, amfetamina, LSD, heroina, ecstasy, kokaina, crack, kompot ). Dodatkowo używanie napojów alkoholowych, tytoniu i przetworów konopi zostało zróżnicowane co do intensywności. Zgodnie z przewidywaniami substancje legalne generalnie rzadziej spotykały się z potępieniem. Warto zauważyć, że odsetki badanych potępiających używanie takich substancji jak amfetamina, kokaina, czy heroina są nie tylko bardzo wysokie, ale również niewiele różnią się między sobą. Nieco inaczej rzecz się ma z marihuaną. Odsetki potępiających co palenie marihuany lub haszyszu od czasu do czasu są podobne jak w przypadku upicia się i niższe niż przy wspomnianych wyżej narkotykach. Spróbowanie przetworów konopi jest generalnie mniej potępiane niż regularne upijanie się. Jednocześnie eksperymentowanie z marihuana lub haszyszem uzyskało więcej zdecydowanych potępień niż upijanie się, co wskazywałoby na silną polaryzacje stanowiska w sprawie oceny tej substancji. Wyniki badania ujawniły tendencję do innego traktowanie przetworów konopi, niż tzw. twardych narkotyków. Oznacza to, że w odczuciach młodych ludzi marihuana nie ma jednoznacznie takiego samego image jak inne narkotyki. Warto też zauważyć, że próby z przetworami konopi są podobnie oceniane jak próby z lekami uspokajającymi i nasennymi bez przepisu lekarza. Stopień potępienia picia napojów alkoholowych jest silnie zróżnicowany w zależności intensywności picia. zdecydowanie najmniej potępień wiąże się z wypiciem co najwyżej dwa razy w roku, więcej z piciem jednego lub dwóch drinków kilka razy w tygodniu, najwięcej z 22

23 upijaniem się raz na tydzień. Palenie papierosów, jeśli ma codzienny charakter, lokuje się na tym tle, gdzieś pomiędzy piciem kilka razy w tygodniu a upijaniem się raz na tydzień. Porównanie wyników z klas pierwszych i trzecich wskazuje na wyższy poziom liberalizmu uczniów starszych. W przypadku większości substancji trzecioklasiści w wyższych odsetkach niż młodsi uczniowie wybierali odpowiedź nie potępiam a w wyższy odpowiedź zdecydowanie potępiam. Największe różnice pojawiają się przy ocenie przetworów konopi. Porównanie wyników z go z wynikami badania ogólnopolskiego zawartymi w tabelach 38. i 40. wskazuje na wyższy poziom liberalizmu wśród uczniów województwa, szczególnie jeśli chodzi o przetwory konopi. Ryzyko związane z używaniem substancji psychoaktywnych w opiniach badanych Używanie substancji psychoaktywnych, zarówno legalnych takich jak napoje alkoholowe, czy tytoń, jak nielegalnych takich jak narkotyki niesie za sobą ryzyko pojawienia się szkód zdrowotnych i społecznych. Ryzyko to jest szczególnie duże, gdy po substancje te sięgają ludzie bardzo młodzi nie świadomi tego co może im grozić. Pewne znaczenie profilaktyczne może tu mieć świadomość wielorakich niebezpieczeństw związanych z ich używaniem. Nie tylko dlatego, że uświadomienie sobie ryzyka skłaniać powinno do ograniczania konsumpcji, ale również dlatego, że stwarza ono szansę zadbania o to aby zminimalizować niebezpieczeństwo powikłań. Zobaczmy zatem na ile młodzież zdaje sobie sprawę z ryzyka związanego z używaniem różnych substancji. W ankiecie przedstawiono badanym listę środków legalnych i nielegalnych, prosząc o ocenę na czterostopniowej skali ryzyka zaszkodzenia sobie w wyniku używania każdego z nich. W przypadku większości substancji pytano osobno o ryzyko związane z podejmowaniem prób oraz ryzyko wynikające z regularnego używania. Tylko przy 23

24 napojach alkoholowych, traktowanych zresztą łącznie, oraz przy konopiach wprowadzono trzy poziomy nasilenia używania. W przypadku alkoholu odpowiadają one trzem stylom picia tj.: małe ilości jednorazowo ale często, duże ilości jednorazowo ale rzadko oraz dużo jednorazowo i często. W odniesieniu do konopi trzy poziomy używania odpowiadają eksperymentowaniu, używaniu okazjonalnemu i regularnemu. Rozkłady odpowiedzi uczniów przedstawiają tabele 41 i 43. Uczniowie w przeważającej większości dostrzegają ryzyko szkód związane z używaniem substancji psychoaktywnych. Tylko bardzo nieliczni stwierdzają, że ich używanie nie pociąga za sobą żadnego ryzyka. Stosunkowo najwięcej takich odpowiedzi padło przy paleniu papierosów od czasu do czasu. Jednak palenie regularne w ilości co najmniej jednej paczki dziennie traktowane jest jako bardzo ryzykowne. Analiza rozkładów odpowiedzi wskazuje na nasilenie używania jako główne źródło zróżnicowania ryzyka, w mniejszym stopniu rolę tę pełni rodzaj substancji. Jest tak zarówno w klasach pierwszych jak trzecich. Eksperymentowanie z najcięższymi nawet narkotykami, takimi jak kompot czy kokaina traktowane jest w sumie jako mniej ryzykowne niż regularne palenie papierosów lub częste picie w dużych ilościach napojów alkoholowych. Ryzyko związane z poszczególnymi substancjami jest jednak również różnicowane przez badanych, chociaż w mniejszym stopniu. Jeśli wziąć pod uwagę tylko odsetki respondentów wybierających odpowiedź duże ryzyko, to na poziomie eksperymentowania za najbardziej groźne w opiniach badanych uznać można kokainę, a następnie substancje wziewne, ecstasy, LSD i amfetaminę. Na poziomie regularnego używania największe odsetki badanych za obarczone dużym ryzykiem uznały te same substancję a także przetwory konopi. Trzeba jednak dodać, że regularne palenie tytoniu oceniane było jako obarczone dużym ryzykiem przez niewiele mniejszą frakcję badanych. Przy ocenie ryzyka związanego z różnymi stylami picia napojów alkoholowych, za najbardziej niebezpieczny młodzież uznała częste picie w dużych ilościach. Na drugim miejscu znalazło się rzadsze picie w dużych ilościach, a na trzecim częstsze picie, ale w mniejszych ilościach. Różnice te są jednak niezbyt duże. W sumie przy każdej z 24

25 substancji oceny dokonywane przez uczniów z obu poziomów nauczania prawie nie różnią się między sobą. Wyniki odnoszące się do postrzegania ryzyka szkód w efekcie używania substancji psychoaktywnych prowadzą do wniosku, że młodzież jest dość dobrze zorientowana w skali zagrożeń. Nie ulega też ona stereotypom obecnym wśród starszego pokolenia, według których pojedyncze eksperymenty z narkotykami budzą znacznie większe zagrożenie niż częste używanie w dużych ilościach substancji legalnych, takich jak alkohol czy tytoń. Wyniki badania ogólnopolskiego z 1999 r. ilustruje podobne prawidłowości, co wyniki uzyskane na mazowszu. Używanie substancji psychoaktywnych w otoczeniu badanych Uzupełniającego wskaźnika rozpowszechnienia używania substancji psychoaktywnym wśród młodzieży dostarczają odpowiedzi na pytanie o to, ile osób spośród przyjaciół respondenta używa tych substancji. Wprawdzie z odpowiedzi respondentów nie można w prosty sposób wyliczyć liczby osób używających poszczególnych środków ale mogą one w pewnym stopniu pełnić rolę kontrolną wobec oszacowań uzyskanych na podstawie informacji dotyczących używania tych substancji przez respondentów. Wskaźnik rozpowszechnienia używania substancji w najbliższym otoczeniu badanych jest można też w pewnym stopniu interpretować jako wskaźnik ryzyka. Znaczne rozpowszechnienie substancji wśród przyjaciół respondenta zwiększa pewnie szanse na to, że będzie ich używał. Rozkłady odpowiedzi na to pytanie zawierają tabelach 45 i 47. Wyniki zgromadzone w tabelach potwierdzają znaczne rozpowszechnienie używania przez młodzież substancji legalnych, przede wszystkim alkoholu i tytoniu. W klasach pierwszych tylko ok. 6% uczniów nie ma wśród przyjaciół nikogo, kto piłby i ok. 4% nikogo, by palił. W klasach trzecich analogiczne odsetki także nie przekraczają 4%. Jednocześnie w klasach pierwszych ok. 1/3 badanych twierdzi, że większość ich 25

26 przyjaciół pali i trochę mniej twierdzi, że większość pije. W klasach trzecich takich respondentów było 44-48%. Znacznie rzadsze jest wśród przyjaciół respondentów zjawisko częstego upijania się. Około 40% badanych w klasach pierwszych nie przyjaźni się z nikim, kto upijałby się co najmniej raz w tygodniu. W klasach trzecich takich osób ok. 29%. Zdecydowanie rzadziej badani mają do czynienia z osobami używającymi innych substancji. Zarówno w klasach pierwszych jak trzecich większość badanych twierdzi, że nikt z przyjaciół nie używa tych środków. Zgodnie z oczekiwaniami rozpowszechnienie używania poszczególnych substancji psychoaktywnych innych niż alkohol w otoczeniu respondentów nie jest jednakowe. Relatywnie częściej spotykamy tu konopie, a następnie amfetaminę, leki uspokajające lub nasenne, substancje wziewne i sterydy anaboliczne. W klasach pierwszych 41% młodych ludzi przyjaźni się z osobami palącymi konopie, w klasach trzecich - 61%. Do posiadania wśród przyjaciół osób przyjmujących takie narkotyki jak amfetamina, LSD, przyznaje się ok % uczniów, a takich narkotyków jak kokaina, crack, ectasy, heroina lub kompot mniej niż 15%. Nie notujemy tu większych różnic między uczniami klas pierwszych i trzecich. Zestawienia powyższych wyników z danymi ogólnopolskimi z 1999 zawartymi w tabelach 46. i 48. wskazuje na większe odsetki na Mazowszu uczniów deklarujących posiadanie wśród swoich przyjaciół osób używających substancji. Prawidłowość ta ujawnia się przy większości z substancji zarówno wśród uczniów klas pierwszych jak trzecich. Istotnym czynnikiem ryzyka wczesnego sięgnięcia po substancje psychoaktywne może być używanie ich przez kogoś ze starszego rodzeństwa. Jak wynika z danych zebranych w tabelach 49. i 50. znaczne odsetki badanych deklarują posiadanie starszego rodzeństwa, które nie stroni od papierosów, czy alkoholu, w tym spożywanego w ilościach prowadzących do upicia się. Tylko znikome odsetki uczniów przyznały, że ktoś z ich rodzeństwa używa przetworów konopi, leków uspokajających i nasennych lub ecstasy. 26

27 Problemy związane z używaniem substancji Picie napojów alkoholowych wiąże się często z powstawaniem różnych problemów. Także używanie narkotyków prowadzić może do powstawania wielu, często podobnych jak w przypadku alkoholu, problemów. Wreszcie problemy te występować mogą także bez związku z używaniem substancji. W jednym z pytań ankiety respondenci otrzymali listę takich problemów z prośbą, aby określili, czy kiedykolwiek stały się ich udziałem w związku z piciem, w związku z używaniem narkotyków i wreszcie z innych powodów bez udziału substancji psychoaktywnych. Wyniki zawierają tabele 51 i 52. Większość badanych doświadczała takich problemów jak kłótnia lub sprzeczka, problemy z rodzicami, problemy z przyjaciółmi, gorsze wyniki w nauce. Najrzadziej występowały interwencje pogotowia ratunkowego, niechciane doświadczenia seksualne, kontakty seksualne bez antykoncepcji, kłopoty z policją. Także rzadko badani stawali się ofiarą rabunku lub kradzieży. Porównanie danych w poszczególnych kolumnach tabeli przekonuje, że generalnie najbardziej rozpowszechnione są problemy powstające bez związku z używaniem substancji, a następnie problemy związane z alkoholem. Problemy związane z narkotykami pojawiają się zdecydowanie najrzadziej. Jeśli spojrzymy na pięć najczęściej występujących problemów związanych z alkoholem i pięć najczęściej powstających z innych powodów niż używanie substancji to zobaczymy, że w większości są to te same problemy. Należą do nich w klasach pierwszych kłótnia i sprzeczka, problemy z rodzicami i z przyjaciółmi, przepychanka lub bójka. Do pięciu najbardziej rozpowszechnionych bez związku z substancjami należą jeszcze gorsze wyniki w nauce, a związanych z alkoholem zniszczenie rzeczy lub ubrania. W klasach trzecich wspólne dla dwóch porównywanych przyczyn są kłótnia lub sprzeczka oraz problemy z rodzicami i przyjaciółmi. Specyficzne dla alkoholu są zniszczenie rzeczy lub ubrania oraz przepychanka lub bójka. Specyficzna dla najczęściej występujących problemów bez związku z substancjami są gorsze wyniki w nauce i problemy z nauczycielami. 27

Janusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r.

Janusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEŻ A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU

Bardziej szczegółowo

Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 2015 r.

Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 2015 r. Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 215 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW ESPAD Badanie zostało wykonane przez

Bardziej szczegółowo

Janusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. ODZIEŻ W 2011 r.

Janusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. ODZIEŻ W 2011 r. Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEM ODZIEŻ W 11 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD

Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU

Bardziej szczegółowo

I. Wprowadzenie Aby zapewnić porównywalność wyników badań Picie alkoholu i używanie narkotyków przez młodzież szkolną w województwie mazowieckim reali

I. Wprowadzenie Aby zapewnić porównywalność wyników badań Picie alkoholu i używanie narkotyków przez młodzież szkolną w województwie mazowieckim reali Picie alkoholu i używanie narkotyków prpep młodpież spkolną w wojewódptwie mapowieckim Raport porównawcpy Warspawa-Sopot I. Wprowadzenie Aby zapewnić porównywalność wyników badań Picie alkoholu i używanie

Bardziej szczegółowo

Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku

Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski, Piotr Jabłoński UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski, Piotr Jabłoński UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ

Bardziej szczegółowo

Używanie legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży

Używanie legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży Używanie legalnych i nielegalnych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży Artur Malczewski Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Konferencja PAP,

Bardziej szczegółowo

ESPAD. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UśYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW. Janusz Sierosławski

ESPAD. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UśYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW. Janusz Sierosławski Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii MŁODZIEś A SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2015 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UśYWANIA U

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ Janusz Sierosławski email: sierosla@ipin.edu.pl Zakład Badań nad Alkoholizmem i Toksykomaniamii tel.: 22 642 75 01 Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ

Bardziej szczegółowo

Picie alkoholu i uŝywanie narkotyków przez młodzieŝ szkolną w mieście Kraków. Raport porównawczy

Picie alkoholu i uŝywanie narkotyków przez młodzieŝ szkolną w mieście Kraków. Raport porównawczy Picie alkoholu i uŝywanie narkotyków przez młodzieŝ szkolną w mieście Kraków Raport porównawczy Warszawa-Sopot ANALIZA WYNIKÓW I. Wprowadzenie Aby zapewnić porównywalność wyników badań UŜywanie alkoholu

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katarzyna Charzyńska, Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski, Marta Jabłońska UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katarzyna Charzyńska, Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

Młodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych

Młodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych Młodzież Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych Narkotyki, alkohol, papierosy dopalacze, przemoc czy problem istnieje w naszej

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski, Marta Jabłońska UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ----------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 R.

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 R. UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 R. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH ESPAD Szczecin

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katarzyna Charzyńska, Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

Scena narkotykowa Część I - Epidemiologia

Scena narkotykowa Część I - Epidemiologia Scena narkotykowa Część I - Epidemiologia Michał Kidawa Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii KBPN Urząd Dzielnicy Ochota 01.10.2010 Warszawa Epidemiologia zjawiska używania narkotyków oraz narkomanii

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katarzyna Charzyńska, Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

Monitoring lokalny West Pomerania Szczecin 2014

Monitoring lokalny West Pomerania Szczecin 2014 Monitoring lokalny West Pomerania Szczecin 2014 Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Wydział Współpracy Społecznej ul. Korsarzy 34, 70-540 Szczecin www.wws.wzp.pl Do zadań Samorządu Województwa

Bardziej szczegółowo

GMINA MIASTO AUGUSTÓW BADANIE ESPAD WYNIKI + PORÓWNANIE DO BADAŃ OGÓLNOPOLSKICH

GMINA MIASTO AUGUSTÓW BADANIE ESPAD WYNIKI + PORÓWNANIE DO BADAŃ OGÓLNOPOLSKICH GMINA MIASTO AUGUSTÓW BADANIE ESPAD WYNIKI + PORÓWNANIE DO BADAŃ OGÓLNOPOLSKICH CZĘŚĆ I UCZNIOWIE Struktura badanej grupy W badaniu łącznie wzięło udział 300 uczniów (158 z III gimnazjum oraz 142 z II

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr /../16 Rady Miejskiej w Zalewie z dnia 21 grudnia 2016r.

Załącznik do Uchwały Nr /../16 Rady Miejskiej w Zalewie z dnia 21 grudnia 2016r. Załącznik do Uchwały Nr /../16 Rady Miejskiej w Zalewie z dnia 21 grudnia 2016r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY ZALEWO NA ROK 2017 Spis treści ROZDZIAŁ I. Wprowadzenie...3 1. Postanowienia

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

Bardziej szczegółowo

Używanie substancji psychoaktywnych w Polsce 1

Używanie substancji psychoaktywnych w Polsce 1 Pod koniec 2010 roku przeprowadzone zostały ogólnopolskie badania na temat postaw i zachowań dotyczących substancji psychoaktywnych. Badania na młodzieży przeprowadzone w 2010 roku (CBOS) oraz 2011 roku

Bardziej szczegółowo

Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie

Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie A Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie Najważniejsze wyniki badań Ogólnopolskiego Stowarzyszenia RoPSAN Rodzice Przeciwko Sprzedaży Alkoholu Nieletnim zrealizowanych w 2012 roku

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katarzyna Dąbrowska, Janusz Sierosławski UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW

Bardziej szczegółowo

Czy polska młodzież pali, pije, bierze?

Czy polska młodzież pali, pije, bierze? Czy polska młodzież pali, pije, bierze? Wyniki badania ankietowego zrealizowanego przez CBOS w terminie 8-24 października 2008 r. na próbie N = 1 400 na zlecenie Krajowego Biura do spraw Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

UŜywanie substancji psychoaktywnych przez młodzieŝ szkolną wyniki badania ESPAD 2007

UŜywanie substancji psychoaktywnych przez młodzieŝ szkolną wyniki badania ESPAD 2007 1 z 8 2009-02-06 12:21 Artur Malczewski Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Robert Frączek Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

Eugeniusz Moczuk. Młodzież powiatu mieleckiego wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i Internetu

Eugeniusz Moczuk. Młodzież powiatu mieleckiego wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i Internetu Eugeniusz Moczuk Młodzież powiatu mieleckiego wobec problematyki przemocy w szkole, używania środków psychoaktywnych i Internetu Rodzaj szkoły w badaniach z terenu powiatu mieleckiego (bez braków odpowiedzi)

Bardziej szczegółowo

Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie

Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie Pracownia Badawczo-Szkoleniowa A PERSPEKTYWA Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie Najważniejsze wyniki badań Pracowni Badawczo-Szkoleniowej PERSPEKTYWA zrealizowanych w 2015

Bardziej szczegółowo

Postawy młodzieży wobec alkoholu. wyniki badań

Postawy młodzieży wobec alkoholu. wyniki badań Postawy młodzieży wobec alkoholu wyniki badań Nastolatki a alkohol 1. Alkohol trafia w ręce nieletnich za sprawą dorosłych. 2. Styl życia rodziców i stosunek do alkoholu obowiązujący w domu rodzinnym mają

Bardziej szczegółowo

Problem uzaleŝnień w województwie zachodniopomorskim

Problem uzaleŝnień w województwie zachodniopomorskim Problem uzaleŝnień w województwie zachodniopomorskim Dźwirzyno 11-12 grudnia 2014 Monitorowanie definicja Systematyczna, zazwyczaj naukowa, ale zawsze kontynuowana obserwacja wybranych aspektów rzeczywistości,

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XLVI / 242 /2014 Rady Miasta w Brzezinach z dnia 24 stycznia 2014 r.

Uchwała Nr XLVI / 242 /2014 Rady Miasta w Brzezinach z dnia 24 stycznia 2014 r. Uchwała Nr XLVI / 242 /2014 Rady Miasta w Brzezinach z dnia 24 stycznia 2014 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Instytut Psychiatrii I Neurologii -------------------------------------------------------------------------------------------------

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ

UŻYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Instytut Psychiatrii I Neurologii -------------------------------------------------------------------------------------------------

Bardziej szczegółowo

BADANIE ANKIETOWE ESPAD

BADANIE ANKIETOWE ESPAD BADANIE ANKIETOWE młodzieży szkolnej ESPAD Gmina Pułtusk Bada zlecone przez Urząd Miejski w Pułtusku ze środków Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. 29 2 RAPORT W badaniu wzięło udział 574 uczniów

Bardziej szczegółowo

Badania Rynku i Opinii Publicznej... 2... 3... 3... 4... 5... 6... 7... 8

Badania Rynku i Opinii Publicznej... 2... 3... 3... 4... 5... 6... 7... 8 ... 2... 3... 3... 4... 5... 6... 7... 8 Ocena stopnia fizycznej dostępności (łatwości zakupu) papierosów, alkoholu i narkotyków; Oszacowanie poziomu psychologicznej dostępności czyli subiektywne przekonanie

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD ZAKOPIAŃSKIEJ MŁODZIEŻY

DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD ZAKOPIAŃSKIEJ MŁODZIEŻY RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD ZAKOPIAŃSKIEJ MŁODZIEŻY PROJEKT ZREALIZOWANY NA ZLECENIE URZĘDU

Bardziej szczegółowo

Ewaluacja wewnętrzna szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. ks. J.Popiełuszki w Piotrkowie Trybunalskim 2015 / 2016

Ewaluacja wewnętrzna szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. ks. J.Popiełuszki w Piotrkowie Trybunalskim 2015 / 2016 Ewaluacja wewnętrzna szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. ks. J.Popiełuszki w Piotrkowie Trybunalskim 2015 / 2016 Obszar ewaluacji Przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych przez

Bardziej szczegółowo

Źródło: opracowanie własne 49,1 50,5 0,4. liczba. tak nie brak odpowiedzi

Źródło: opracowanie własne 49,1 50,5 0,4. liczba. tak nie brak odpowiedzi 242 3.2. Doświadczenia badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, legalnymi i nielegalnymi Poprzednia grupa zagadnień

Bardziej szczegółowo

RAPORT z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH w WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM w 2011 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH w SZKOŁACH ESPAD

RAPORT z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH w WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM w 2011 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH w SZKOŁACH ESPAD ZARZĄD WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO UśYWANIE ALKOHOLU i NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEś SZKOLNĄ RAPORT z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH w WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM w 2011 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH w SZKOŁACH

Bardziej szczegółowo

Anna Radomska konferencja. 5 listopada 2014 Warszawa. Zwiększanie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych

Anna Radomska konferencja. 5 listopada 2014 Warszawa. Zwiększanie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież. Rekomendowane działania podejmowane przez jednostki samorządu terytorialnego oraz szkoły i placówki systemu oświaty. Anna Radomska konferencja Zwiększanie

Bardziej szczegółowo

WYNIKI ANKIETY MŁODZI I SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE

WYNIKI ANKIETY MŁODZI I SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE WYNIKI ANKIETY MŁODZI I SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE Główne cele badania Diagnoza występowania zjawiska używania substancji psychoaktywnych wśród uczniów gimnazjum. Pomiar natężenia zjawiska używania substancji

Bardziej szczegółowo

Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim

Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim W miesiącu listopadzie i grudniu 2005 r. na zlecenie Zarządu Województwa Świętokrzyskiego zostały przeprowadzone

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA JAROSŁAWIA NA ROK

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA JAROSŁAWIA NA ROK GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA JAROSŁAWIA NA ROK 2014-2016 WSTĘP Problem zażywania środków psychoaktywnych przez młodzież jest jednym z głównych problemów społecznych zarówno w Polsce

Bardziej szczegółowo

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy Projekt współfinansuje Miasto Stołeczne Warszawa 4 OBSZARY BADANIA STRES UŻYWKI PRZEMOC W SZKOLE

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 75/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 5 lipca 2004 roku

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 75/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 5 lipca 2004 roku Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 75/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 5 lipca 2004 roku SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO WOJEWÓDZKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2004 2006 KWIECIEŃ

Bardziej szczegółowo

1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa

1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa 9 1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa 1.1. Wprowadzenie do badań, metoda i materiał badawczy Badania zrealizowane zostały w maju i czerwcu

Bardziej szczegółowo

1. NajwaŜniejsze wyniki badania

1. NajwaŜniejsze wyniki badania 1. NajwaŜniejsze wyniki badania 31 Przedstawione w raporcie wyniki pochodzą z ankiety przeprowadzonej wśród dwóch grup młodzieŝy: uczniów trzeciej klasy gimnazjum i uczniów drugiej klasy szkoły ponadgimnazjalnej.

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE BODZECHÓW NA ROK 2013

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE BODZECHÓW NA ROK 2013 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXI/86/2012 Rady Gminy Bodzechów z dnia 13 grudnia 2012 roku GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE BODZECHÓW NA ROK 2013 1. Wstęp Gminny Program Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

3.1. Wiedza badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa na temat środków odurzających i substancji psychotropowych

3.1. Wiedza badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa na temat środków odurzających i substancji psychotropowych 85 3. Wiedza i doświadczenia młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa dotyczące używania środków odurzających i substancji psychotropowych 3.1. Wiedza badanych uczniów szkół gimnazjalnych

Bardziej szczegółowo

2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole

2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole 17 2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole 2.1. Zjawisko przemocy w szkołach w opiniach badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Bardziej szczegółowo

Raport: Monitorowanie problemów narkotykowych w województwie mazowieckim 2011

Raport: Monitorowanie problemów narkotykowych w województwie mazowieckim 2011 Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej w Warszawie Raport: Monitorowanie problemów narkotykowych w województwie mazowieckim 2011 Warszawa 2011 Ekspert Wojewódzki ds. Informacji o Narkotykach i Narkomanii

Bardziej szczegółowo

Percepcja profilaktyki szkolnej i domowej wśród nastolatków Mira Prajsner

Percepcja profilaktyki szkolnej i domowej wśród nastolatków Mira Prajsner OFERTA BADAWCZA Percepcja profilaktyki szkolnej i domowej wśród nastolatków Mira Prajsner Konsultacja Naukowa: dr Ewa Stępień Kontakt telefoniczny: 0 604 634 580 Kontakt mailowy: mirabo@mirabo.pl; miraprajs@o2.pl

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr IV/36/2015 Rady Gminy Pokój z dnia 5 lutego 2015 r.

Uchwała Nr IV/36/2015 Rady Gminy Pokój z dnia 5 lutego 2015 r. Uchwała Nr IV/36/2015 Rady Gminy Pokój z dnia 5 lutego 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r.

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ

UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ Jan Mańkowski, Michał Stolarz Robert Rutkowski, Ewa Remesz Mazowieckie Towarzystwo "Powrót z U" ul. Sobieskiego 112, pok. 30 00-764 Warszawa tel./fax: (22) 844 44 30 tel. (22) 851 46 56 www.uzaleznienia.pl

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH - ESPAD ZREALIZOWANYCH W GMINIE WYSZKÓW W 2007R

RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH - ESPAD ZREALIZOWANYCH W GMINIE WYSZKÓW W 2007R Załącznik Nr 1 do Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Wyszków na lata 28 211. WYDZIAŁ EDUKACJI I SPRAW SPOŁECZNYCH... OPRACOWAŁA: PUŁAWSKA KAMILLA PODINSPEKTOR D/S ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014 Załącznik do Uchwały Nr XXVIII.316.2013 Rady Miejskiej w Białej z dnia 30 grudnia 2013r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014

Bardziej szczegółowo

Analiza badań ankietowych w październiku 2016r. Szkoła Podstawowa Gimnazjum Najważniejsze wyniki badania:

Analiza badań ankietowych w październiku 2016r. Szkoła Podstawowa Gimnazjum Najważniejsze wyniki badania: Analiza badań ankietowych W Gminie Stawiski przeprowadzono badania ankietowe Młodzi i substancje psychoaktywne 2016, w ramach udziału Gminy w Kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł. Łącznie przebadanych zostało

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH

EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII ------------------------------------------------------------------------------------------------- Janusz Sierosławski, Antoni Zieliński EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA WOLNA OD UZALEŻNIEŃ

SZKOŁA WOLNA OD UZALEŻNIEŃ Nasz autorski program (SZKOŁA WOLNA OD UZALEŻNIEŃ) polega na zapobieganiu chęci spożywania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych wśród dzieci i młodzieży. Pierwszym, a zarazem najważniejszym elementem

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 543/L/2014 RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE. z dnia 30 października 2014 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok

UCHWAŁA NR 543/L/2014 RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE. z dnia 30 października 2014 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok UCHWAŁA NR 543/L/2014 RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE z dnia 30 października 2014 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 rok Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

1 Por. Czapiński J., Panek T. (red.) (2011). Diagnoza społeczna [data dostępu ].

1 Por. Czapiński J., Panek T. (red.) (2011). Diagnoza społeczna [data dostępu ]. Dobrostan psychiczny oraz zdrowie Kategorię dobrostanu psychicznego i zdrowia można definiować na wiele sposobów. Na potrzeby tego badania postanowiono wybrać kilka wskaźników, które wprost lub pośrednio

Bardziej szczegółowo

ALKOHOL, NARKOTYKI I PRZEMOC

ALKOHOL, NARKOTYKI I PRZEMOC - 1 - ALKOHOL, NARKOTYKI I PRZEMOC Raport dotyczący badań ankietowych zrealizowanych w 29 roku Badanie wykonano na zlecenie Gminy Miejskiej Starogard Gdański Starogard Gdański 29 rok 29 - 2 - SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań

Bardziej szczegółowo

Używanie nielegalnych substancji psychoaktywnych wyniki badania z 2012 roku 1

Używanie nielegalnych substancji psychoaktywnych wyniki badania z 2012 roku 1 Używanie nielegalnych substancji psychoaktywnych wyniki badania z 2012 roku 1 W 2012 r. w ramach badań dotyczących uzależnień behawioralnych zrealizowanych z Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowy

Bardziej szczegółowo

Raport za rok 2015 z realizacji Małopolskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata

Raport za rok 2015 z realizacji Małopolskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXI/291/16 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 21 marca 2016 r. Raport za rok 2015 z realizacji Małopolskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2014-2020 Departament

Bardziej szczegółowo

Uchwała XXV/210/2016 Rady Gminy Pokój z dnia 21 grudnia 2016 r.

Uchwała XXV/210/2016 Rady Gminy Pokój z dnia 21 grudnia 2016 r. Uchwała XXV/210/2016 Rady Gminy Pokój z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017 Na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 o

Bardziej szczegółowo

Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież. Wyniki Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach (ESPAD) w 2011 roku

Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież. Wyniki Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach (ESPAD) w 2011 roku Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież. Wyniki Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach (ESPAD) w 2011 roku Janusz Sierosławski 0 UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ.

Bardziej szczegółowo

Diagnoza Lokalnych Zagrożeń Społecznych

Diagnoza Lokalnych Zagrożeń Społecznych Diagnoza Lokalnych Zagrożeń Społecznych Badanie uczniów szkół gimnazjalnych. Milanówek 2012 Wykonawca: Studio Diagnozy i Profilaktyki 31423 Kraków ul. Szklana 4 tel. (12) 4464260 Spis treści Problemy społeczne

Bardziej szczegółowo

Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy

Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy INSTYTUT PSYCHOLOGII ZDROWIA Polskiego Towarzystwa Psychologicznego Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Warszawie w ocenie uczniów Najważniejsze wyniki badań Instytutu Psychologii Zdrowia

Bardziej szczegółowo

Alkohol. Badania zostały przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ankiety anonimowej, która zawierała pytania zamknięte.

Alkohol. Badania zostały przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ankiety anonimowej, która zawierała pytania zamknięte. Wyniki badania przeprowadzonego w Publicznym Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tuszowie Narodowym na temat stosowania przez młodzież środków uzależniających W grudniu 214 roku w Publicznym Gimnazjum im. Jana

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2018 ROK

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2018 ROK GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2018 ROK Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XII/16/2017 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 24 listopada 2017 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w

Bardziej szczegółowo

Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek zażywać narkotyki?

Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek zażywać narkotyki? Wyniki i analiza ankiety dotyczącej zażywania narkotyków przeprowadzonej w Gimnazjum im. Piastów Śląskich w Łagiewnikach w roku szkolnym 2014/2015. Na pytanie: Czy zdarzyło Ci się zażywać narkotyki? 85%

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII Łukasz Wieczorek, Janusz Sierosławski

INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII Łukasz Wieczorek, Janusz Sierosławski INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII Łukasz Wieczorek, Janusz Sierosławski UśYWANIE ALKOHOLU I NARKOTYKÓW PRZEZ MŁODZIEś SZKOLNĄ RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH ZREALIZOWANYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM

Bardziej szczegółowo

Źródło: opracowanie własne. gimnazja licea ogólnokształcące technika zasadnicze szkoły zawodowe 42,6 46,3 25,6 16,8 13,2

Źródło: opracowanie własne. gimnazja licea ogólnokształcące technika zasadnicze szkoły zawodowe 42,6 46,3 25,6 16,8 13,2 456 5. Problematyka przemocy w szkole i doświadczenia w stosowaniu środków psychoaktywnych przez młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa. Analiza porównawcza badań przeprowadzonych

Bardziej szczegółowo

Działania Samorządu Województwa Łódzkiego w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy

Działania Samorządu Województwa Łódzkiego w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy Działania Samorządu Województwa Łódzkiego w obszarze przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy konferencja prasowa Łódź, 08 kwietnia 2016 r. DOKUMENTY STRATEGICZNE W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ W PRZEDMIOCIE

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2016 ROK Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr.../.../2015 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia...2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Starachowicach

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XIV/128/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 22 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA Nr XIV/128/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 22 grudnia 2015 r. UCHWAŁA Nr XIV/128/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 22 grudnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016 rok Na podstawie art. 18 ust.

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XLI/499/06 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 11 września 2006 r.

Uchwała Nr XLI/499/06 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 11 września 2006 r. Uchwała Nr XLI/499/06 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 11 września 2006 r. w sprawie przyjęcia do realizacji Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006 2010. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Diagnoza środowiskowa lokalnych zagrożeń społecznych

Diagnoza środowiskowa lokalnych zagrożeń społecznych Diagnoza środowiskowa lokalnych zagrożeń społecznych Badanie uczniów szkoły gimnazjalnej Dopiewie Studio Diagnozy i Profilaktyki 30011 Kraków ul. Oboźna 17/5 tel. (12) 4464260 Spis treści I. Problemy społeczne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY NOWE MIASTO LUBAWSKIE na lata 2010/2012

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY NOWE MIASTO LUBAWSKIE na lata 2010/2012 załącznik do uchwały Nr XL/197/09 Rady Gminy Nowe Miasto Lubawskie z dn.8.12.2009r. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY NOWE MIASTO LUBAWSKIE na lata 2010/2012 1. Wstęp Gminny Program Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr III/14/2018 Rady Gminy Pokój z dnia 27 grudnia 2018 r.

Uchwała Nr III/14/2018 Rady Gminy Pokój z dnia 27 grudnia 2018 r. Uchwała Nr III/14/2018 Rady Gminy Pokój z dnia 27 grudnia 2018 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2019 Na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005

Bardziej szczegółowo

Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa

Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa Wyniki badania świadomości istnienia praw pacjenta wśród społeczeństwa polskiego w roku 2013 oraz analiza porównawcza z wynikami badania z 2008 r. Oba badania przeprowadził

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXII/434/2016 RADY MIEJSKIEJ W CZELADZI z dnia 19 grudnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XXXII/434/2016 RADY MIEJSKIEJ W CZELADZI z dnia 19 grudnia 2016 r. UCHWAŁA NR XXXII/44/206 RADY MIEJSKIEJ W CZELADZI z dnia 9 grudnia 206 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Czeladź na lata 207-202. Na podstawie art.8 ust. 2

Bardziej szczegółowo

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym

Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym Wnioski z raportu ewaluacji końcowej VI edycji projektu Żyj finansowo! czyli jak zarządzać finansami w życiu osobistym zrealizowanego w roku szkolnym 2013/2014 1 Wnioski Celem badania ewaluacyjnego jest

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE RUCIANE-NIDA NA ROK 2017

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE RUCIANE-NIDA NA ROK 2017 Załącznik do Uchwały Nr XXXIX/322/2017 Rady Miejskiej Ruciane-Nida z dnia 29 marca 2017 roku GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE RUCIANE-NIDA NA ROK 2017 Gminny Program Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

Badanie pt. Spożywanie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną w województwie podkarpackim

Badanie pt. Spożywanie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną w województwie podkarpackim Badanie pt. Spożywanie alkoholu i używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną w województwie podkarpackim Realizujemy projekt badawczy, którego celem jest zdiagnozowanie używania substancji

Bardziej szczegółowo

UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W POPULACJI GENERALNEJ WYNIKI BADANIA Z 2009 ROKU 1

UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH W POPULACJI GENERALNEJ WYNIKI BADANIA Z 2009 ROKU 1 Sięganie po substancje psychoaktywne jest domeną przede wszystkim mieszkańców miast, szczególnie dużych (powyżej 500 tys. mieszkańców). Najwyższe odsetki użytkowników stwierdzono wśród osób z wykształceniem

Bardziej szczegółowo

Szacowana liczba narkomanów w 2009 r. to 2936 osób

Szacowana liczba narkomanów w 2009 r. to 2936 osób prof. UG dr hab. Tomasz Michalski Prezentację oparto o fragment: RAPORT DOTYCZĄCY LOKALNEGO MONITOROWANIA PROBLEMU NARKOTYKÓW I NARKOMANII ORAZ EWALUACJA GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII ZA

Bardziej szczegółowo

I. PODSTAWY PRAWNE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW NARKOMANII

I. PODSTAWY PRAWNE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW NARKOMANII Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XIX /147 /08 w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii GMINA ŚWIĘCIGCHOWA GMINNY PROGRAM PRZGCIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2009 Święciechowa 2008 r. A. WPROWADZGNIG

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XIV/152/11 RADY MIEJSKIEJ W WIELUNIU. z dnia 15 grudnia 2011 r.

UCHWAŁA Nr XIV/152/11 RADY MIEJSKIEJ W WIELUNIU. z dnia 15 grudnia 2011 r. UCHWAŁA Nr XIV/152/11 RADY MIEJSKIEJ W WIELUNIU z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminnie Wieluń na rok 2012 Na podstawie art. 10 ust 3 ustawy

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY W MIEŚCIE BIELSKO BIAŁA

DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY W MIEŚCIE BIELSKO BIAŁA RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY W MIEŚCIE BIELSKO BIAŁA PROJEKT ZREALIZOWANY

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały nr Rady Miejskiej Leszna z dnia 2014r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2015-2018

Załącznik do Uchwały nr Rady Miejskiej Leszna z dnia 2014r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2015-2018 Załącznik do Uchwały nr Rady Miejskiej Leszna z dnia 2014r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2015-2018 A. Wprowadzenie Narkotyki są problemem wielowymiarowym, ograniczającym rozwój gospodarczy,

Bardziej szczegółowo

Wybrane programy profilaktyczne

Wybrane programy profilaktyczne Wybrane programy profilaktyczne Program UNPLUGGED Ogólne informacje na temat programu Program Przeciwdziałania Przyjmowaniu Substancji Uzależniających przez Uczniów Unplugged opracowany został w ramach

Bardziej szczegółowo