PRZEGLĄD BADAŃ IHAR ODDZIAŁ BYDGOSZCZ W 2007 ROKU

Transkrypt

1 PRZEGLĄD BADAŃ IHAR ODDZIAŁ BYDGOSZCZ W 2007 ROKU Wpływ długości okresu wegetacji gorczycy białej uprawianej w międzyplonie na populację mątwika burakowego w glebie i wartość nawozową plonu Mirosław Nowakowski Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

2 Gorczyce białe wysiane w 3 terminach: 15 lipiec, 1 sierpień i 15 sierpień (zdjęcie z )

3 Dynamika wzrostu i kwitnienia gorczycy białej uprawianej w międzyplonie ścierniskowym w zależności od terminu siewu i odmiany. Bydgoszcz; ocena plonu Wyso kość roślin cm X. 28.IX. 31.VIII. Udział roślin kwitnących % Terminy siewu: I 15 lipiec 60 II 1 sierpień 40 III 15 sierpień Odmiany gorczycy białej: 20 0 I II III N I R (0.05) A B C D N I R (0.05) 25.X. 28.IX. 31.VIII. A Accent (Saaten Union) B Concerta (Saaten Union) C Radena (Ramenda) D Sirola (KWS)

4 Wielkość plonu świeżej i suchej masy gorczycy białej uprawianej w międzyplonie ścierniskowym w zależności od terminu siewu i odmiany. IHAR Bydgoszcz; ocena plonu Plon części nadziemnej; t z ha P l o n s u c h e j m a s y 4 0 Plon świeżej masy I II III N IR (0, 0 5 ) A B C D Terminy siewu: Odmiany gorczycy białej: I 15 lipiec A Accent (Saaten Union) II 1 sierpień B Concerta (Saaten Union) III 15 sierpień C Radena (Ramenda) C Sirola (KWS)

5 Ilości składników pokarmowych: CaO, MgO i Na 2 O zawarte w plonie ogólnym z 1 ha gorczycy białej i rzodkwi oleistej, uprawianych w międzyplonie ścierniskowym z przeznaczeniem na zielony nawóz, zależnie od odmiany i nawożenia potasem. Bydgoszcz; siew ; ocena plonu kg z ha Odmiany gorczycy bialej (ABC) i rzodkwi oleistej (DEF): NIR(0,05) A - Rota ( Womir ) B - Sito ( KWS ) C - Accent ( Saaten Union ) D - Remonta ( KWS ) 20 0 A B C D E F CaO MgO Na O 2 E - Adagio ( Saaten Union ) F - Picobello ( Saaten Union ) Nawożenie: kg K 2 O ha kg K 2 O ha -1

6 Wpływ uprawy w międzyplonie ścierniskowym wybranych odmian gorczycy białej i rzodkwi oleistej oraz nawożenia potasem na liczebność mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt). Bydgoszcz; siew ; analiza plonu i gleby % P r z y r o s t / u b y t e k j a j i l a r w w g g l e b y 10 0 O 1,7 A B C D E F NIR(0,05) 4,9 NIR(0,05) 2, ,6-35,9-42,3-36,9-40,8-46,1-32,3-35,1-60 Odmiany gorczycy bialej (ABC) i rzodkwi oleistej (DEF): Nawożenie : A - Rota D - Remonta O - Czarny ugór kg K 2 O ha -1 B - Sito E - Adagio kg K 2 O ha -1 C Accent F - Picobello

7 Wnioski 1. W warunkach prowadzonych badań w roku 2007 najwyższe plony świeżej i suchej masy części nadziemnych i korzeni stwierdzono dla odmiany gorczycy białej Accent, a najniższe plony - dla odmiany Sirola. Różnice w pomiędzy odmianami w plonowaniu nie były statystycznie udowodnione. 2. Wzrost długości okresu wegetacji od 2,5 do 3,5 miesiąca przyczyniał się istotnie do wzrostu plonów świeżej i suchej masy części nadziemnych i korzeni gorczycy białej. 3. Ilości N, P 2 O 5, K 2 O, CaO, MgO i Na 2 O określone w plonie odmian rzodkwi oleistej stanowią 60,3-74,8% azotu, 52,8-61,5% fosforu, 82,9-100,1% potasu, 41,9-46,4% wapnia, 30,3-34,3% magnezu i 21,3-23,8% sodu zawartego w 35 tonach dobrej jakości obornika bydlęcego.

8 4. Sposród badanych odmian rzodkwi oleistej najsilniej ograniczala populacje matwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w glebie odmiana Picobello (o 46,1% ), a wsród odmian gorczycy bialej - Accent (o 42,3% ). 5. Zwiekszenie dawki potasu z 60 do 120 kg K 2 O na ha wplynelo istotnie na silniejsze ograniczenie populacji matwika burakowego w nastepstwie uprawy w miedzyplonie scierniskowym antymatwikowych odmian rzodkwi oleistej i gorczycy bialej.

9 Skuteczność odmian lnu w zwalczaniu mątwika burakowego w glebie Jadwiga Szymczak-Nowak Mirosław Nowakowski Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

10 Mątwik burakowy jest ważnym szkodnikiem buraka cukrowego. Straty w plonie korzeni buraka powodowane przez tego nicienia dochodzą niekiedy do 50%. Na polach zasiedlonych przez szkodnika, w celu ograniczenia jego populacji, wysiewa się w plonie głównym lub międzyplonie ścierniskowym antymątwikowe odmiany gorczycy białej i rzodkwi oleistej lub uprawia się tolerancyjne na nicienia odmiany buraka cukrowego.

11 Len na poletkach doświadczalnych W poszukiwaniu nowych możliwości ograniczania populacji mątwika burakowego w glebie przebadano kilka odmian lnu. Wydzieliny korzeniowe tej rośliny pobudzają wychodzenie larw z cyst, jednakże w korzeniach nie mogą się one dalej rozwijać.

12 Badania przeprowadzono na polu Oddzialu IHAR w Bydgoszczy. Doswiadczenie zalozono metoda losowanych bloków, w 4 powtórzeniach. Na poletkach o powierzchni 1 m 2 wysiano w plonie glównym po 4 g nasion lnu odmian: Szafir, Olwin, Opal i rodu BOH 505 oraz po 200 nasion gorczycy bialej odmian: Metex i Nakielska w odstepach co 2,5 cm, przy 16 cm rozstawie rzedów. Do doswiadczenia wlaczono takze wariant z czarnym ugorem. Pod siew lnu i gorczycy bialej wybrano stanowisko po buraku cukrowym, na którym wystepowal matwik burakowy (Heterodera schachtii Schmidt). Nawozenie mineralne wynosilo: 50 kg N/ha i 80 kg K2O/ha. Bezposrednio przed wysiewem nasion (28.04.) oraz po zbiorze wysianych roslin (26.07.), laska Egnera pobrano próby glebowe (0-20 cm), w celu okreslenia liczby cyst matwika burakowego oraz zawartosci w nich zywych larw i jaj. Oznaczenia te wykonano dla kazdego poletka w 2 powtórzeniach, w 100-gramowych próbach powietrznie suchej gleby. Po wyplukaniu z gleby cysty rozgniatano, a nastepnie liczono pod mikroskopem zywe larwy i jaja.

13 Zmiana liczebnosci mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w glebie (0-20 cm) w następstwie uprawy w plonie głównym lnu i gorczycy bialej, IHAR Bydgoszcz; analiza gleby i P r z y r o s t l u b u b y t e k j a j i l a r w w 100 g g l e b y % , Odmiany i rody: 1 czarny ugór 2 Metex 3 Nakielska 4 Szafir 5 Olwin 6 Opal 7 BOH , NIR p =0,05 0 7, ,8-39,2-26,7-36,4-28,8-60

14 Podsumowanie Liczba jaj i larw mątwika została najsilniej zredukowana po uprawie gorczycy białej Metex (o 41,8%), lnu odmiany Szafir (o 39,2%) i Opal (o 36,4%). Średnie ograniczenie populacji mątwika w glebie nastąpiło w następstwie uprawy lnu odmiany Olwin (o 26,7%) i rodu BOH 505 (o 28,8%). Gorczyca biała Nakielska była dobrym żywicielem dla mątwika burakowego. Po jej uprawie zanotowano wzrost populacji mątwika burakowego w glebie o 178,7%. Ugorowanie poletka spowodowało wzrost populacji nicienia o 13,6%.

15 Ocena efektywności antymątwikowej gatunku Solanum sisymbriifolium Jadwiga Szymczak-Nowak Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych IHAR Oddział Bydgoszcz

16 Celem podjętego tematu jest ocena psianki stuliszolistnej (Solanum sisymbriifolium ) jako rośliny sanitarnej w biologicznej metodzie ograniczania populacji mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w glebie. Psianka stuliszolistna (S. sisymbriifolium) jest odporna na wszystkie patotypy mątwika ziemniaczanego i wszystkie wirulentne grupy mątwika agresywnego. Ograniczająco wpływa na populacje guzaka oraz werticiliozy ziemniaka.

17 Rośliny Solanum sisymbriifolium

18 S. sisymbriifolium wywodzi się z Ameryki Południowej. Roślinę tę można spotkać również w niektórych regionach Azji i Afryki. Cała część nadziemna rośliny (łodyga i liście) pokryta jest kolcami. Wcześnie rozpoczyna kwitnienie (po około 5-6 tygodniach po wschodach) i kwitnie do nastania mrozów. Kwiaty mają barwę od białej do niebieskiej. Jagody mają średnicę do 2 cm (są jadalne) i prawie w całości wypełnione są nasionami. Roślina dorasta do około 1,5 m wysokości i daje plon masy nadziemnej t/ha. Nasiona wysiewa się w maju, gdy temperatura gleby wynosi około 10 o C. Dobrze rozbudowany system korzeniowy S. sisymbriifolium głęboko przerasta warstwę uprawną gleby. Wydzieliny korzeniowe wywabiają z cyst larwy mątwika, które atakują korzenie, a ponieważ nie są w stanie ukończyć cyklu rozwojowego, giną nie wydawszy potomstwa.

19 Badania przeprowadzono w kesonach (o powierzchni 1 m 2 ) na terenie Oddzialu IHAR w Bydgoszczy. Doswiadczenie zalozono w 3 powtórzeniach. Psianke wysadzono Dla porównania efektu oddzialywania na populacje matwika burakowego wysiano po 200 nasion 2 odmian gorczycy bialej: Metex i Nakielska w odstepach co 2,5 cm, przy 16 cm rozstawie rzedów. Do doswiadczenia wlaczono takze wariant z czarnym ugorem. W glebie w kesonach wystepowal matwik burakowy (H. schachtii Schmidt). Nawozenie mineralne wynosilo: 50 kg N/ha i 80 kg K 2 O/ha. Bezposrednio przed wysadzeniem roslin i wysiewem nasion oraz po zbiorze, laska Egnera pobrano próby gleby (0-20 cm), w celu okreslenia liczby cyst matwika burakowego oraz zawartosci w nich zywych larw i jaj. Oznaczenia te wykonano dla kazdego kesonu w 2 powtórzeniach, w 100-gramowych próbach powietrznie suchej gleby. Po wyplukaniu z gleby cysty rozgniatano, a nastepnie liczono pod mikroskopem zywe larwy i jaja.

20 Zmiana liczebnosci mątwika burakowego (H. schachtii Schmidt) w glebie (0-20 cm) w następstwie uprawy psianki i gorczycy bialej, Bydgoszcz 2007

21 Podsumowanie Liczba jaj i larw mątwika została najsilniej zredukowana po uprawie psianki (o 58,97%) i gorczycy białej Metex (o 38,19%). Gorczyca biała Nakielska była dobrym żywicielem dla mątwika burakowego. Po jej uprawie zanotowano wzrost populacji nicienia w glebie o 236,54%. Ugorowanie poletka spowodowało spadek populacji mątwika o 8,10%.

22 Inne projekty badawcze realizowane w IHAR Oddział w Bydgoszczy: - Ocena wpływu nawożenia Mg, B i Mn przy zróżnicowanym nawożeniu K na plony i jakość przetwórczą buraka cukrowego w uprawie bezobornikowej. - Systemy uprawy i nawożenie K a plonowanie buraka cukrowego. - Wpływ biostymulatorów na plonowanie buraka cukrowego. - Analiza roślin powstałych w wyniku regeneracji protoplastów bc in vitro. - Opracowanie wydajnej metody diploidyzacji haploidów bc uzyskanych na drodze gynogenezy in vitro. - Biologiczna i molekularna ocena dihaploidów i powojonych haploidów bc. - Identyfikacja genotypów tolerancyjnych na Cercospora beticola w liniach wielonasiennych bc o zróżnicowanym stopniu samozgodności. - Selekcja w liniach O buraka cukrowego genotypów o wysokiej wartości nasiennej. - Gromadzenie i ocena form uprawnych i gatunków dzikich rodzaju Beta. - Występowanie rizomanii bc, zródła odporności i opracowanie skutecznych metod selekcji. I inne.