Kryteria oceniania na lekcjach języka polskiego w gimnazjum

Transkrypt

1 Kryteria oceniania na lekcjach języka polskiego w gimnazjum 2014/2015

2 Ocenę CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia wszystkie wymagania jak na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykonuje zadania dodatkowe, sam i z własnej inicjatywy poszerza zakres swojej wiedzy, przygotowuje na zajęcia materiały i pomoce wykraczające poza zakres omawianego zagadnienia. Ocenę BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: Uczeń : - buduje precyzyjnie wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe w sytuacji wskazanej przez nauczyciela, barwnie i spójnie opowiada na wybrany temat; w razie potrzeby umiejętnie odgrywa wskazany tekst dostosowuje wypowiedź do sytuacji; - udziela wyczerpujących, poprawnych pod względem merytorycznym odpowiedzi i informacji; - uczestniczy w rozmowie na zaproponowany temat, potrafi formułować właściwe argumenty, dostrzega omawiany problem z różnych punktów widzenia; - krytycznie słucha wypowiedzi innych, potrafi kontrargumentować; - sprawnie posługuje się formami wypowiedzi koniecznymi przy odpowiedzi ustnej; - bezbłędnie wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy wskazane przez nauczyciela. (w określonej objętości) Czytanie tekstów słownych i odczytywanie innych tekstów kultury: Uczeń : - płynnie i bezbłędnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym i metaforycznym teksty epickie, liryczne i dramatyczne; - wykorzystuje i modyfikuje informacje zawarte w tekście, wykorzystuje cytaty z utworów w wypowiedziach ustnych i pisemnych; - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu

3 i mediów, sprawnie się nimi posługuje; - umie krytycznie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych, dokonuje intersemiotycznego przekładu, znajduje wspólne elementy pomiędzy różnymi tekstami kultury; - szczegółowo analizuje i interpretuje teksty kultury; potrafi wskazać i szczegółowo omówić kontekst literacki, historyczny, filozoficzny; - świadomie i umiejętnie korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych; Pisanie: - sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, ankieta, kwestionariusz);sprawozdanie, zaproszenie,ogłoszenie zawiadomienie, - umiejętnie i sprawnie dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do określonej przez nauczyciela sytuacji; - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię; Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału i podać pochodzenie związku frazeologicznego, zna kontekst historyczno literacki powstania związku; wykorzystuje właściwie związki frazeologiczne w wypowiedziach)

4 - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod i kontekst wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne, dostrzega manipulacje językowe, perswazje, rozpoznaje i posługuje się prawidłowo odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog, dialog, zna zasady etykiety językowej, rozróżnia fakty od opinii) - Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach wypowiedzi, bezbłędnie i szczegółowo rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu); - Składni (zna i bezbłędnie tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, tworzy ich wykresy, tworzy wypowiedzenia na podstawie wykresów zna i bezbłędnie rozpoznaje części zdania i ich rodzaje, rozpoznaje związki składniowe, wyrazy poza związkami składniowymi); - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz bezbłędnie je stosuje) dostosowuje się ocenę do opinii PPP Lektura: - Szczegółowo zna treść wszystkich wskazane przez nauczyciela lektur programowych i tekstów omawianych na zajęciach, co świadczy o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią, - w wypowiedziach ustnych stosuje dojrzały i krytyczny komentarz, odwołuje się do treści tekstu i innych tekstów, które nawiązują bezpośrednio lub pośrednio do omawianego tekstu; - oryginalnie, samodzielnie, krytycznie, na wysokim poziomie literackim tworzy prace pisemne, cytuje odpowiednie fragmenty z omawianego tekstu, wskazuje motywy wędrowne, dostrzega znaczenia metaforyczne; - dogłębnie zna biogramy autorów lektur, podaje daty, inne działa, inspiracje, prądy literackie)

5 Pojęcia: Uczeń bezbłędnie wskazuje, nazywa i definiuje obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe, czynnie posługuje się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych, potrafi podać przykład w tekście kultury: W starożytnym świecie: Antyk, filozofia, Biblia (kanon, apokryf, werset), Alegoria, Symbol, Przypowieść, Pieśń, Hymn, Mit, Atrybut, Pantonima, Porównanie homeryckie, Epika (narracja, fabuła), Liryka (podmiot liryczny, anafora) Dramat, Epos, Tragedia antyczna (prolog, parados, epejsodia, stasima, exodus; tragizm, zasada trzech jedności, skene, proscenium, orchestra), W kręgu średniowiecza: homonim, styl gotycki, styl romański, archaizm, patos, uniwersalizm, kodeks, asceta, idealizacja, negacja, momento Mori, dance macabre, Film (adaptacja, rodzaje filmów, najważniejsze daty z historii kina. Renesansowa wiara w człowieka: Renesans, reformacja, humanizm, horacjanizm, fraszka, tren, apostrofa, pieta, mecenas, malarstwo, fresk, kustosz, Barokowa wizja świata: Barok, kontrreformacja, retoryka, hiperbola, peryfraza, sonet, komedia, komizm, intryga, didaskalia, Sarmacja, fantasy, propaganda, muzyka (dynamika, harmonia, rytm, metrum, melodia, artykulacja, bard, odmiany muzyki, krytyk, aspiracja) Zagadnienia: - W starożytnym świecie: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki starożytnej, zna budowę Biblii, jej czas powstania i tłumaczenia, zna bohaterów tekstów mitologicznych i biblijnych, porównuje stworzenie świata w Biblii i Mitologii, zna i określa znaczenie Biblii i Mitologii dla kultury europejskiej, podaje przykłady nawiązań; opisuje powstanie i budowę tragedii antycznej, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historyczno - literacki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują. - W kręgu średniowiecza: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady

6 sztuki średniowiecznej, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historycznoliteracki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują, zna historię filmu, rozpoznaje gatunki filmowe, posługuje się słownictwem związanym z filmem, podaje przykłady dzieł i twórców, - Renesansowa wiara w człowieka: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki renesansowej, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historycznoliteracki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują, posługuje się słownictwem związanym z opisem dzieła malarskiego, podaje przykłady dzieł i twórców, posługuje się słownictwem związanym z opisem dzieła malarskiego; - Barokowa wizja świata: określa ramy czasowe epoki, wskazuje najważniejsze wydarzenie historyczne, rozróżnia kierunki filozoficzne i podaje ich przedstawicieli, podaje przykłady sztuki renesansowej, zna i posługuje się terminami związanymi z muzyką, podaje przykłady dzieł i twórców, zna szczegółowo treść tekstów kultury i potrafi określić ich kontekst historyczno- literacki, wyodrębnia motywy wędrowne (toposy, archetypy) i wskazuje inne utwory, w których one występują. Ocenę DOBRĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: Uczeń : - płynnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym i metaforycznym teksty epickie, liryczne i dramatyczne; - wykorzystuje i modyfikuje informacje zawarte w tekście, - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu, a także środki wyrazu teatru, filmu i mediów, - umie krytycznie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych, dokonuje intersemiotycznego przekładu,

7 - szczegółowo analizuje i interpretuje teksty kultury; potrafi wskazać i szczegółowo omówić kontekst literacki, historyczny; - świadomie i umiejętnie korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych; Pisanie: - sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, ankieta, kwestionariusz);sprawozdanie, zaproszenie, ogłoszenie zawiadomienie, (mogą pojawić się dwa błędy, w przypadku osób z orzeczeniem cztery); - umiejętnie i sprawnie dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do znanej z zajęć sytuacji; - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię, (dopuszczalny jeden błąd); Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału i podać pochodzenie związku frazeologicznego, wykorzystuje właściwie związki frazeologiczne w wypowiedziach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod i kontekst wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne, dostrzega perswazje, rozpoznaje i posługuje się prawidłowo odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog, dialog, zna zasady etykiety językowej, rozróżnia fakty od

8 opinii) - Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, osobliwości w odmianie, funkcje części mowy w formach wypowiedzi, bezbłędnie rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu); - Składni (zna i bezbłędnie tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, tworzy ich wykresy, zna i bezbłędnie rozpoznaje części zdania i ich rodzaje, rozpoznaje związki składniowe,); - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz je stosuje) - dostosowuje się ocenę do opinii PPP; Lektura: - dobrze zna wszystkie wskazane przez nauczyciela lektury programowe i teksty omawiane na zajęciach, co świadczy o świadomym i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią, - w wypowiedziach ustnych stosuje dojrzały i krytyczny komentarz, odwołuje się do treści utworu; - oryginalnie, samodzielnie, na wysokim poziomie literackim tworzy prace pisemne, cytuje odpowiednie fragmenty z omawianego tekstu, dostrzega znaczenia metaforyczne; - dobrze zna biogramy autorów lektur, wskazuje inne teksty, przypisuje autora do epoki, wskazuje powiązania twórcy z określonymi prądami literackimi Pojęcia i zagadnienia: (zawartość jak na ocenę bardzo dobrą) Uczeń wskazuje, nazywa i definiuje obowiązujące według ustaleń programowych pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe; czynnie posługuje się nimi w pracach pisemnych i wypowiedziach ustnych. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: Uczeń :

9 - płynnie czyta, analizuje, a także interpretuje na poziomie dosłownym teksty epickie, liryczne i dramatyczne; - wykorzystuje informacje zawarte w tekście, - zna i rozpoznaje w tekście literackie środki wyrazu, - umie analizować i porównywać treści różnych tekstów kultury i przekazów medialnych, - analizuje i próbuje interpretować teksty kultury; potrafi wskazać kontekst literacki, historyczny; - korzysta z różnego rodzaju słowników, materiałów multimedialnych; Pisanie: - wykorzystując schemat wypowiedzi, sprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, ankieta, kwestionariusz); sprawozdanie, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, - dokonuje stylizacji wybranego tekstu dostosowując jego treść do znanej z zajęć sytuacji; - prawidłowo tworzy przypisy i bibliografię, (dopuszczalne dwa błędy); Nauka o języku: Uczeń sprawnie, świadomie i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach, podaje ich znaczenie dosłowne i metaforyczne; potrafi dokonać ich podziału, wykorzystuje związki frazeologiczne w wypowiedziach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod wypowiedzi, rozpoznaje znaki niewerbalne, dostrzega perswazje,

10 rozpoznaje i posługuje się odmianą języka: mówioną, pisaną, oficjalną i nieoficjalną, tworzy monolog, dialog, - Fleksji (części mowy odmienne i nieodmienne, rozpoznaje i określa części mowy we wskazanym wypowiedzeniu); - Składni (zna i tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone współrzędnie złożone, podrzędnie złożone przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, wypowiedzenie wielokrotnie złożone, zna i rozpoznaje części zdania); - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne oraz je stosuje) dostosowuje się ocenę do opinii PPP Lektura: - zadowalająco zna wszystkie wskazane przez nauczyciela lektury programowe i teksty omawiane na zajęciach, co świadczy o świadomym zapoznaniu się z ich treścią, - w wypowiedziach ustnych stosuje właściwe komentarze, odwołując się do treści utworu; - samodzielnie tworzy prace pisemne, odwołuje się do tekstu omawianego utworu; - zna biogramy autorów lektur, potrafi podać inne dzieła autora, przypisać go do epoki, w której tworzył. Pojęcia i zagadnienia: (zawartość jak na ocenę bardzo dobrą i dobrą ) - wskazuje, nazywa i definiuje podstawowe pojęcia teoretycznoliterackie, językowe i kulturowe obowiązujące według ustaleń programowych, Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe wymagania: Słuchanie i mówienie: Uczeń : - czyta, z pomocą nauczyciela analizuje i interpretuje teksty epickie, liryczne i dramatyczne; - znajduje proste informacje zawarte w tekście i korzysta z nich,

11 - zna literackie środki wyrazu, - korzysta z innych źródeł informacji, wykorzystywanych na zajęciach; Pisanie: - wykorzystując schemat wypowiedzi, z pomocą nauczyciela redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programowymi treściami nauczania: notatka (tradycyjna i według schematu), opis (przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego), charakterystyka postaci (jednej, dwóch, zbiorowości, autocharakterystyka), opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, głos w dyskusji, list (otwarty, motywacyjny, prywatny), dziennik, pamiętnik, teksty publicystyczne (notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł), teksty użytkowe (ogłoszenia drobne, instrukcje, regulaminy), formularze i druki (telegram, depesza, ankieta, kwestionariusz); sprawozdanie, zaproszenie, ogłoszenie zawiadomienie, - z pomocą nauczyciela dokonuje stylizacji wybranego tekstu - z pomocą nauczyciela tworzy przypisy i bibliografię; Nauka o języku: Uczeń wykorzystuje wiedzę językową z zakresu: - Frazeologia: (zna związki frazeologiczne omówione na zajęciach) - zna schemat komunikacji językowej, podaje przykłady różnych sytuacji, wskazuje odbiorcę, nadawcę, określa kod wypowiedzi) - Fleksji (zna części mowy odmienne i nieodmienne, rozpoznaje czasownik i rzeczownik w wypowiedzeniu); - Składni (zna i tworzy wskazane wypowiedzenia: równoważnik zdania, zdania pojedyncze, zdanie złożone ); - Ortografii i interpunkcji (zna zasady i reguły ortograficzne i interpunkcyjne) Lektura: - ogólnie zna treści wskazanych przez nauczyciela lektur programowych i tekstów

12 omawianych na zajęciach, co świadczy o zapoznaniu się z ich treścią, - wspomagany przez nauczyciela komentuje treści tekstów kultury w wypowiedziach ustnych; - zachęcony do wypowiedzi próbuje uczestniczyć w dyskusji, - tworzy pisemne prace literackie według schematu. Pojęcia i zagadnienia (zawartość jak na ocenę bardzo dobrą): - zna definicje obowiązujących według ustaleń programowych podstawowych pojęć teoretycznoliterackich, językowych i kulturowych oraz z pomocą nauczyciela potrafi podać ich treść, - próbuje posługiwać się nimi w wypowiedziach ustnych. Ocenę NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Uczeń taki nie jest w stanie wykonać z pomocą nauczyciela zadań o niewielkim stopniu trudności, a posiadane braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie.