OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Teoria wychowania 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Theory of education 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Społecznej 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Podstawowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) I stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład godzin, Ćwiczenia godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Prof. nadzw. dr hab. Alicja Szerląg, dr Justyna Pilarska, dr Arkadiusz Urbanek 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 - Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą wychowania wraz z jego osobowymi, społecznymi i kulturowymi uwarunkowaniami. C-2 - Kształtowanie umiejętności analitycznego i krytycznego spojrzenia na wychowanie z perspektywy różnych systemów wychowania. C-3 - Przygotowanie studentów do budowania indywidualnego, refleksyjnego, oglądu problematyki wychowania, dzięki czemu będą potrafili dostrzegać i samodzielnie rozwiązywać problemy z zakresu wychowania. C-4 - Kształtowanie umiejętności planowania, organizowania i realizacji procesu wychowania ze wszystkimi jego atrybutami. C-5 - Uwrażliwianie studentów na podmioty wychowania wychowanków - przy jednoczesnym kształtowaniu świadomości odpowiedzialności pedagogicznej i etycznej za podejmowane oddziaływania wychowawcze. C-6 - Wdrażanie studentów do samodoskonalenia się, samokształcenia, dokształcania zawodowego oraz planowania rozwoju zawodowego. C-7 Wyposażanie studentów w kompetencje komunikacyjne oraz umiejętność współpracy w zespole.

2 14. EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 Zakładane efekty kształcenia: ma uporządkowaną wiedzę na temat wychowania w jego osobowych, społeczno kulturowych uwarunkowaniach, a także procesu wychowania potrafi konstruktywnie analizować istotę wychowania z perspektywy różnych systemów wychowania dokonuje refleksyjnego oglądu problematyki wychowania i radzi sobie z rozwiązywaniem problemów wychowawczych potrafi planować, organizować i realizować proces wychowania ma świadomość odpowiedzialności pedagogicznej i etycznej za podejmowane oddziaływania wychowawcze ma świadomość swojej wiedzy oraz umiejętności, rozumie potrzebę samodoskonalenia się, samokształcenia oraz zawodowego dokształcenia się wraz z planowaniem rozwoju zawodowego Symbole kierunkowych efektów kształcenia: K_W03 K_U09 K_U04 K_U10 K_U13, K_K05 K_K01 EK_07 potrafi współdziałać w zespole i konstruktywnie wchodzi w relacje komunikacyjne z podmiotami wychowania 15. Treści programowe : K_K07 - Status naukowy teorii wychowania. Interdyscyplinarność przedmiotu teorii wychowania. - Etapy rozwoju teorii wychowania. Współczesna teoria wychowania. - Przedmiot, zadania i funkcje teorii wychowania. - Podstawowe pojęcia w zakresie wiedzy o wychowaniu: socjalizacja, inkulturacja, opieka, edukacja, wychowanie intencjonalne. - Wychowanie w świetle koncepcji filozoficznych, psychologicznych i pedagogicznych. - Wychowanie a samowychowanie - Racjonalności w wychowaniu a sens rozumienia wychowania. - Wychowanie intencjonalne autorytarne istota, wyznaczniki, uwarunkowania i przebieg. - Wychowanie intencjonalne antyautorytarne - istota, wyznaczniki, uwarunkowania i przebieg. - Pedagogiczne aspekty Regulacyjnej Teorii Osobowości. Wymiary wychowawczego oddziaływania i źródło zadań dla wychowawcy. - Istota doświadczenia i jego struktura. Warunki doświadczania przez wychowanka. - Kształtowanie się tożsamości osobowej, społecznej i kulturowej wychowanka. - Wartości w wychowaniu. Ich regulacyjny charakter. Proces internalizacji wartości. - Edukacja aksjologiczna w wybranych obszarach wychowawczych oddziaływań. - Podmiotowość w wychowaniu. Podmioty wychowania i cel wychowania. - Wychowanek i jego podmiotowość w ujęciu adaptacyjnym i emancypacyjnym. Szanse zaistnienia jako podmiot. - Dynamika procesu wychowania. Pojęcie i funkcje celów wychowania Obiektywny i subiektywny wymiar sytuacji wychowawczej. Doświadczanie i warunki nabywania doświadczeń. Skuteczność wychowania rozpatrywana z perspektywy procesu wychowania. - Stosunek wychowawczy i rodzaje wpływów wychowawczych - Metody wychowania: nagroda, kara, modelowanie, metody perswazyjne, zadaniowe i grupowe. Istota, technika stosowania, warunki skuteczności. - Wychowawcza użyteczność bajki jako metody perswazyjnej. Opracowanie bajki terapeutycznej. - Dziedziny wychowania a wychowanie intencjonalne. - Wychowanie wobec nowych wyzwań: wychowanie w obliczu globalizacji, wychowanie do demokracji i obywatelskości; wychowanie w perspektywie wielokulturowości i międzykulturowości; wychowanie

3 wobec idei wspólnotowości także Wspólnoty Europejskiej. - Podstawowe środowiska wychowawcze i właściwe im procesy oddziaływania wychowawczego. - Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych. - Błędy wychowania a pseudowychowanie. 16. Zalecana literatura (podręczniki) Literatura podstawowa: De Tchorzewski A.M., Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji. Bydgoszcz De Tchorzewski A.M., Wychowanie w kontekście teoretycznym. Bydgoszcz Dudzikowa M., Czerepaniak-Walczak M., (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. Gdańsk Gurycka A., Błąd w wychowaniu. Warszawa Gurycka A., Struktura i dynamika procesu wychowania. Warszawa Konarzewski K., Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. Warszawa Kubiak-Szymborska E., Zając D., Podstawowe problemy teorii wychowania. Kontekst współczesnych przemian. Bydgoszcz Kwaśnica R., Dwie racjonalności w wychowaniu. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej. Wrocław Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie. Kraków Mamzer H., Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki. Poznań Szerląg A., (red.), Edukacja ku wartościom. Kraków Szerląg A., (red.), Edukacja obywatelska w społeczeństwach wielokulturowych. Kraków Szkudlarek T., Śliwerski B., Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków Literatura uzupełniająca: Tarnowski J., Jak wychowywać? W ogniu pytań. Ząbki Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: 1. Egzamin: ocena nabytej przez studenta wiedzy EK_01 - umiejętność analizy, interpretacji oraz wychowawczego wnioskowania EK_02 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu teorii wychowania, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych problemowych sytuacji wychowawczych; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu teorii wychowania, która pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych problemowych sytuacji wychowawczych; - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z teorii wychowania, poprawnie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych problemowych sytuacji wychowawczych; - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z teorii wychowania, by poprawnie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych problemowych sytuacji wychowawczych. 2. Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu przedmiotu teorii wychowania EK_01, - umiejętność dokonywania pedagogicznego wglądu w indywidualną sytuacje wychowanka EK_03, - umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wychowania EK_04; EK_07, - umiejętność diagnozowania popełnianych błędów wychowawczych w kontekście etycznej odpowiedzialności za podejmowane oddziaływania wychowawcze EK_05, - umiejętność planowania rozwoju zawodowego i osobistego EK_06. Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu teorii wychowania, opanował umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wychowania, w sposób

4 zasadny przy tym dobiera i wykorzystuje formy i metody wychowania; dokonuje właściwego pedagogicznego oglądy sytuacji wychowanka, potrafi analizować i oceniać własne oddziaływania wychowawcze, skutkujące diagnozą popełnianych błędów z jednoczesną umiejętnością planowania rozwoju zawodowego i osobistego; - ocena dobra student ma wystarczająca wiedzę z zakresu teorii wychowania, opanował na dobrym poziomie umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wychowania; w sposób właściwy dobiera i wykorzystuje formy i metody wychowania; potrafi dokonać pedagogicznego oglądu sytuacji wychowanka, potrafi analizować i oceniać własne oddziaływania wychowawcze, skutkujące diagnozą popełnianych błędów z jednoczesną świadomością konieczności podejmowania działań na rzecz rozwoju zawodowego i osobistego; - ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu teorii wychowania, opanował na dostatecznym poziomie umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wychowania; w sposób poprawny dobiera i wykorzystuje formy i metody wychowania; na wystarczającym poziomie dokonuje pedagogicznego oglądu sytuacji wychowanka, ma świadomość popełnianych błędów oraz dostrzega konieczność rozwoju zawodowe i osobistego; - ocena niedostateczna - student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z teorii wychowania, by poprawnie planować, organizować, realizować i modyfikować proces wychowania; nie radzi sobie z doborem form i metod wychowania; nie potrafi dokonać pedagogicznego oglądu sytuacji wychowanka; nie ma świadomości popełnianych przez siebie błędów oraz nie rozumie i nie potrafi planować rozwoju zawodowego i osobistego. Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących form weryfikacji osiągnięć studenta: - diagnoza wychowawcza pedagogiczna analiza sytuacji wychowanka w kontekście organizacji procesu wychowania; - praca projektowa opracowanie procesu wychowania w odniesieniu do określonego celu wychowania; - bajka terapeutyczna opracowanie i zastosowanie bajki terapeutycznej w odniesieniu do konkretnego wychowanka - analiza pedagogiczna uzyskanych efektów; - etyczny miting studentów - wychowawców między autokreacją a uprzedmiotowieniem wychowanka: zakresy odpowiedzialności etycznej wychowawcy. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady - ćwiczenia Praca własna studenta: - przygotowanie do ćwiczeń - diagnoza wychowawcza - praca projektowa - opracowanie bajki terapeutycznej z jej zastosowaniem - etyczny miting - przygotowanie do egzaminu Suma godzin 170 Liczba punktów ECTS 6 na zrealizowanie aktywności 60 *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia

5