Motywacje kobiet zgłaszających się do Centrum Medycznego Św. Jerzego na badanie mammograficzne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Motywacje kobiet zgłaszających się do Centrum Medycznego Św. Jerzego na badanie mammograficzne"

Transkrypt

1 Zeszyty Naukowe Wielkopolskiego Centrum Onkologii Motywacje kobiet zgłaszających się do Centrum Medycznego Św. Jerzego na badanie mammograficzne Magdalena Ciekawa 1/2, Agnieszka Dyzmann-Sroka 2 1 Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Wydział Nauk o Zdrowiu, Elektroradiologia, 2 Wielkopolskie Centrum Onkologii, Zakład Epidemiologii i Profilaktyki Nowotworów Adres do korespondencji: Agnieszka Dyzmann-Sroka, Wielkopolskie Centrum Onkologii, Zakład Epidemiologii i Profilaktyki Nowotworów, mail: agnieszka.dyzmann-sroka@wco.pl. Zeszyty Naukowe 2012;9(3): przyjęcie pracy: ; akceptacja: Streszczenie Wstęp: Celem realizacji Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest obniżenie umieralności Polek przynajmniej o 25%. Będzie to możliwe tylko przy objęciu programem minimum 70% kobiet w wieku lat. Do dziś nie udało się przekroczyć 50% objęcia, dlatego ważne staje się poznanie motywów skłaniających kobiety do regularnego uczestnictwa w badaniach. Cel: Celem pracy było poznanie motywacji kobiet zgłaszających się do CM Św. Jerzego na badania mammograficzne. Materiał i metoda: Praca powstała na bazie autorskiego badania ankietowego przeprowadzonego w 2010 roku wśród 200 kobiet w wieku lat, które zgłosiły się na badanie mammograficzne do Centrum Medycznego Św. Jerzego. Wyniki: Najistotniejszą rolę w informowaniu o możliwości wykonania bezpłatnej mammografii pełniło zaproszenie imienne wysyłane pocztą. Źródło to wskazywane było również przez respondentki jako jeden z motywów skłaniających je do przyjścia na mammografię. Drugim, także ważnym źródłem informacji o sposobności skontrolowania swoich piersi w przesiewowym badaniu mammograficznym, było zaproszenie poprzez rozmowę telefoniczną. Wnioski: Kobiety zapraszane na badania przesiewowe mają wysokie wymagania (krótkie terminy oczekiwania, miła i fachowa obsługa, telefoniczna rejestracja na konkretny dzień i godzinę, nowoczesny sprzęt i wykwalifikowana kadra). Wyniki ankiety potwierdziły niski procent pierwszorazowych zgłoszeń (2% w placówce stacjonarnej, 16% w mammobusie ). Działania promujące (TV, prasa, festyny) należy ukierunkować na kobiety, które nie uczestniczyły jeszcze w programie, aby przekonać je o korzyściach wynikających z regularnego uczestnictwa w mammografii i zgłaszania się na badanie. Słowa kluczowe: badania przesiewowe, rak piersi, profilaktyka, motywacje kobiet 121

2 Motivation of women reporting for mammography to the Św. Jerzy Medical Centre Abstract Introduction: The objective behind the implementation of the Population-Based Programme for Early Detection of Breast Cancer is to reduce mortality by at least 25%. This will become possible only with a minimum of 70% of women aged covered with the programme. Up to this day, the coverage is below 50%; therefore, it becomes important to learn the motives encouraging women to regularly report for tests. Aim: The aim was to learn the motives of women reporting for mammography to the Św. Jerzy Medical Centre. Material and method: The paper was based on the authors own study conducted in 2010 among 200 women aged who reported for mammography to the Św. Jerzy Medical Centre. Results: The most significant role in informing the respondents about the possibility of having a free mammography performed had been played by invitations sent by mail. That source was also indicated as one of the motives encouraging them to have mammography done. The other, also important, source of information to have one s breasts examined was an invitation made by phone. Conclusion: Women invited for screening tests have high expectations (short waiting times, friendly and professional service, phone registration for a specific date and time, modern equipment and qualified staff). The results of the survey confirmed a low proportion of first-time visitors (2% in the hospital setting, 16% in a mammography bus). Promotional activities (TV, press, open-air events) need to be directed at women who have not participated in the programme yet to show them the benefits of having regular mammography and reporting for examination. Key words: screening, breast cancer, preventive actions, women s motivation 122

3 Wstęp W sytuacji gdy w Polsce tylko co trzecia kobieta odpowiada na zaproszenie do skorzystania z możliwości bezpłatnego wykonania badania profilaktycznego, istotne staje się ustalenie motywacji kobiet zgłaszających się na te badania. Z dostępnych badań wynika, że komunikat o programie profilaktyki raka piersi skutecznie dotarł do kobiet w wieku lat (głównie dzięki środkom masowego przekazu i wysyłce imiennych zaproszeń) [1]. W związku z tym przyczyn niesatysfakcjonującej zgłaszalności na badania należałoby upatrywać głównie w uwarunkowaniach społecznych (stereotypy na temat mammografii i raka piersi funkcjonujące w społeczeństwie) oraz psychologicznych (braki w edukacji zdrowotnej, negatywne emocje związane z samym badaniem). Cele pracy Celem pracy było zbadanie motywacji kobiet zgłaszających się na badania mammograficzne przeprowadzone w ramach Populacyjnego Programu Profilaktyki Wczesnego Wykrywania Raka Piersi na terenie województwa wielkopolskiego. Materiały i metodyka Podstawą pracy była autorska ankieta, zawierająca 11 pytań, obejmujaca sto pacjentek jednostki stacjonarnej Centrum Medycznego Św. Jerzego, znajdującej się w Poznaniu przy ul. Jasielskiej 14, oraz sto pacjentek korzystających z możliwości wykonania badania mammograficznego w mammobusie Centrum Medycznego Św. Jerzego na terenie województwa wielkopolskiego. Badania przeprowadzono od do r. W okresie przeprowadzania ankiety Centrum Medyczne Św. Jerzego wysyłało w każdym dniu około 100 zaproszeń imiennych na mammografię, zarówno dla placówki stacjonarnej, jak i mobilnej. Były to zaproszenia skierowane do kobiet, do których Centrum Medyczne Św. Jerzego nie miało numeru telefonu. W dniach od do r. zostało wysłanych 1000 zaproszeń imiennych z Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego. Wyniki W badaniu, w którym uczestniczyło ogółem 200 kobiet w wieku lat, najliczniejszą grupę (8%) stanowiły panie w wieku 59 lat. Wśród kobiet, które zgłosiły się na badanie do ośrodka stacjonarnego, najliczniejsza grupę (po 8%) stanowiły kobiety w wieku 54, 59, 64 i 67 lat. Wśród kobiet zgłaszających się na badania w mammobusie najwięcej, Tabela 1. Struktura wieku kobiet zgłaszających się na profilaktyczne badania mammograficzne ośrodek stacjonarny (n1=100) bo aż 10% stanowiły kobiety w wieku 60 lat (Tab. 1), co ciekawe, nie było tu żadnej kobiety w wieku lat. Z analizy odpowiedzi wynika, że najwięcej pań uczestniczących w badaniu ankietowym mieszkało na Piątkowie (24%), Starym Mieście (13%), Winogradach (10%) oraz Grunwaldzie (9%). Liczby te przypuszczalnie wynikają z niewielkiej odległości, jaka dzieli siedzibę Centrum Medycznego Św. Jerzego od wymienionych dzielnic Poznania (Ryc. 1) ośrodek mobilny (n2=100); Wiek % Wiek % Dzielnica Poznania lub miejscowość pod Poznaniem Baranowo (11,9 km) Złotniki (12,9 km) Chyby (14,6 km) Kiekrz (16,2 km) Rokietnica (22,5 km) Niepruszewo (31,4 km) Umultowo (8,4 km) Suchy Las (10 km) Świerczewo (10,2 km) Przeźmierowo (11,2 km) Wągrowiec (64,6 km) Rataje (11,4 km) Podolany (1,0 km) Nowe Miasto (9,4 km) Jeżyce (8,2 km) Grunwald (7,9 km) Chojno (167,6 km) Strzeszyn (7,4 km) Wilda (9,6 km) Krzyżowniki-Smochowice (13,1 km) Winogrady (3,7 km) Stare Miasto (6,7 km) Piątkowo (3,3 km) Rycina 1. Odległość miejsca zamieszkania kobiet od jednostki stacjonarnej Centrum Medycznego Św. Jerzego (n1=100) 123

4 ośrodek stacjonarny (n1=100) Źródło informacji o badaniu ośrodek mobilny (n2=100) 32% 4% 13% 50% 45% 40% 35% podstawowe zawodowe średnie wyższe 30% 25% 20% 15% 10% 5% 14% 51% ośrodek mobilny (n2=100) 24% 0 Lekarz POZ Pielęgniarka Prasa Radio Telewizja Internet Zaproszenie SMS Inne telefonicznie Imienne zaproszenie od CM Imiene zaproszenie od WOK Inny córka Inne ulotka Inne szwagierka Inny przechodziłam obok 40% Rycina 2. Struktura wykształcenia kobiet zgłaszających się na badania profilaktyczne Tabela 2. Środek transportu, jakim kobiety przybyły na badanie mammograficzne ośrodek stacjonarny (%) n1=100 22% ośrodek mobilny (%) n2=100 podstawowe zawodowe średnie wyższe ogółem (%) N=200 samochód autobus pieszo rower W badaniu ankietowym przeprowadzonym w jednostce mobilnej Centrum Medycznego Św. Jerzego uczestniczyło po 25 pań z czterech miejscowości, w których zaplanowany został postój mammobusu : Margoninie, Wronkach, Chodzieży oraz Ostrowie Wielkopolskim. Większość kobiet zgłaszających się na przesiewowe badania mammograficzne to kobiety ze średnim wykształceniem (45,5%) (Ryc. 2). Większość kobiet, które wykonały badanie, jako środek transportu wskazała samochód (Tab. 2). Wśród pań biorących udział w ankiecie przeważały odpowiedzi, że od miejsca zamieszkania do miejsca wykonania badania dzieliło je nie więcej niż 10 km (75% odpowiedzi ośrodek stacjonarny; 90% mobilny). Wyniki te Rycina 3. Źródło informacji o badaniu mammograficznym są zgodne z wynikami badania ExMBA w którym, aż 46% kobiet powiedziało, że aby wykonać badanie, są skłonne pokonać odległość nie większą niż 10 km. Zdecydowana większość ankietowanych kobiet (70%) o możliwości wykonania profilaktycznego badania mammograficznego dowiedziała się, dzięki przysłanemu listownie imiennemu zaproszeniu od Centrum Medycznego Św. Jerzego. Co ciekawe, 9% pań wskazało w ankiecie na zaproszenie SMS jako źródło informacji o badaniu mammograficznym, mimo że ośrodek ten nie wysyła zaproszeń w postaci SMS. Odpowiedzi te mogą stanowić wskazówkę, że kobiety oczekują takiej właśnie formy zaproszenia na badanie (Ryc. 3). W jednostce mobilnej Centrum Medycznego Św. Jerzego dzięki zaproszeniu telefonicznemu z badania skorzystało 41% kobiet. 33% dowiedziało się o badaniu poprzez imienne zaproszenie przysłane pocztą przez Centrum Medyczne Św. Jerzego. 18% pań o akcji profilaktycznej dowiedziało się z prasy. W ankiecie żadna z pań nie wskazała na zaproszenie imienne wysłane przez Wojewódzki Ośrodek Koordynujący, co potwierdza prawdziwość odpowiedzi, gdyż Centrum Medycznego Św. Jerzego nie składało zamówień na wysyłkę zaproszeń dla mammobusu. W ośrodku stacjonarnym, aż 64% respondentek zgłosiło się na mammografię, ponieważ zbliżał się termin następnego badania. 25% spośród ankietowanych kobiet poczuło się zobowiązanych do odpowiedzi na zaproszenie na badanie mammograficzne. 17% pań, aby wykonać badanie, wybrało Centrum Medyczne Św. Jerzego, a nie miejsce, w którym wykonywały poprzednia mammografię. Liczba ta wynika być może z tego, że z jakiegoś powodu 124

5 ten procent kobiet był niezadowolony z usług poprzedniego ośrodka. Bardzo pomocne byłoby dla kobiet dołączanie do imiennych zaproszeń na mammografię listy placówek wykonujących mammograficzne badania przesiewowe, lista taka powinna także znajdować się w gabinetach lekarzy rodzinnych oraz ginekologów wraz z mapką dojazdową. W przypadku mammobusu 53% z ankietowanych pań poczuło się zobowiązanych do skorzystania z możliwości wykonania profilaktycznego badania mammograficznego po otrzymaniu zaproszenia z CM Św. Jerzego. U ponad połowy z pań (61%) zbliżał się termin wykonania następnego badania, 20% respondentek chciało wykonać badanie mammograficzne, ale nie wiedziało gdzie. Tylko jedna pani zadeklarowała chęć wykonania mammografii w innym miejscu niż dotychczas. Pytane o to, co im się podobało, na pierwszym miejscu kobiety wskazały krótkie terminy oczekiwania na wizytę (91% ośrodek stacjonarny; 84% ośrodek mobilny), na drugim miłą i fachową obsługę (odpowiednio 84% i 64% pań) oraz możliwość telefonicznego zarejestrowania się na konkretny termin badania (odpowiednio 75% i 47% pań). Krytyczne uwagi miały tylko 2 panie. Jedna zwróciła uwagę na słabą wentylację w pomieszczeniu poczekalni, druga na brak oznakowania drogi do pracowni. Na szczególną uwagę zwraca fakt, iż największy odsetek pań ostatnią mammografię miało wykonaną 2 lata temu (73% w ośrodku stacjonarnym, 64% w mammobusie ). Na pierwszą w życiu mammografię zgłosiło się zaledwie 2% kobiet w ośrodku stacjonarnym i 16% w mammobusie. Dane te pokazują, jak trudno jest zaprosić na mammografię te panie, które badania nie miały jeszcze nigdy wykonanego. Na tej grupie powinny skupić się działania edukacyjno-promocyjne. Panie, które zgłosiły się na swoją pierwszą mammografię, pytane o powód uczestniczenia w programie najczęściej mówiły o tym, że wczesne wykrycie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie (15), 6 postanowiło się zbadać za namową znajomej osoby, 2 odczuwały niepokój spowodowany np. bólem w piersi, wyciekiem z brodawki czy wyczuwalnym w piersi guzkiem [2]. Wśród kobiet zgłaszających się do badań w kolejnej już rundzie badań przesiewowych najwięcej odpowiadało, że lepiej zapobiegać, niż leczyć (65% w ośrodku stacjonarnym i 79% w mammobusie ), drugą pod względem częstości odpowiedzi było otrzymanie zaproszenia (65% i 61%). Fakt ten stanowi niewątpliwie dowód na efektywność wysyłki zaproszeń. Następne w kolejności było wystąpienie choroby piersi w rodzinie (odpowiednio 10% i 4%). Zdecydowana większość pań chciałaby otrzymać wynik drogą pocztową (64% i 74%). Połowę mniej (34% i 26%) woli osobisty odbiór. Jedna pani poprosiła, aby wynik przesłać jej w formie SMS, kolejna wskazała osobę, która za nią odbierze wynik badania. Wszystkie ankietowane kobiety wyraziły zgodę na to, aby CM Św. Jerzego pilnowało ich terminarza badań, tj. za dwa lata ponownie zaprosiło je na badanie w programie. Wnioski Badanie przesiewowe oparte na mammografii pozwala na wykrycie raka o średnicy 3 mm (podczas gdy w badaniu palpacyjnym udaje się stwierdzić zmiany średnicy ok. 12 mm) [3]. Poprzez wykrywanie zmian wczesnych przesiewowe badania mammograficzne prowadzą do zmniejszenia umieralności kobiet na raka piersi. Cel ten można osiągnąć pod warunkiem spełnienia przez przesiew zasady masowości. Mimo licznych akcji propagujących wczesne wykrywanie raka piersi, połowa kobiet nie bierze udziału w badaniach mammograficznych (jak podaje badanie Millward Brown, 41% kobiet z własnego wyboru nie zgłasza się na badania mammograficzne). Z tego też względu istotne staje się poznanie czynników motywujących kobiety do zgłaszania się na mammografię co pozwoli udoskonalić działania promocyjne [4, 5]. Wyniki autorskiego badania ankietowanego wykazują, że najskuteczniejsze są zaproszenia imienne na badanie wysłane pocztą oraz zaproszenie poprzez rozmowę telefoniczną. Bardzo ważne jest, aby docierały one do wszystkich kobiet objętych badaniem przesiewowym w Polsce, miały atrakcyjną i czytelną formę graficzną, podpisane były przez lekarza. Ponad połowa respondentek jako powód zgłoszenia się na badanie podała zbliżający się termin wykonania następnej mammografii. To potwierdza, że najtrudniejszy jest ten pierwszy raz. Ponad połowa pań poparła stwierdzenie lepiej zapobiegać, niż leczyć. Zwiększająca się świadomość kobiet to efekt prowadzonych od 2006 roku licznych kampanii promocyjnych. Działania te należy kontynuować, tak aby racjonalna troska o zdrowie piersi (pozbawiona strachu i niewiedzy) była naturalnym odruchem wszystkich kobiet. Cieszy fakt, że kobiety, które w Centrum Medycznym Św. Jerzego wykonywały swoją pierwszą w życiu mammografię, wyrażały przekonanie, że wczesne wykrycie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. Można mieć nadzieję, że taka postawa towarzyszyć będzie coraz większej liczbie badanych kobiet oraz uwrażliwi je na kwestie profilaktyki raka piersi. Niestety najtrudniej jest przekonać do badań kobiety, które nigdy jeszcze nie miały wykonanej mammografii. Dlatego też promocję badań należałoby ukierunkować na te grupe docelową. Jak wykazało badanie, kobiety przede wszystkim cenią sobie krótkie terminy oczekiwania na wizytę, możliwość telefonicznego zarejestrowania na badanie, jak również miłą obsługę mniej ważny jest nowoczesny sprzęt czy ładny wystrój. Rak piersi jest jednym z najczęściej występujących nowotworów w populacji kobiet [5 7]. W związku z tym 125

6 wczesne wykrycie nowotworu jest kluczowym elementem pozwalającym zwiększyć szansę wyleczenia [8 10]. Do najczęściej stosowanych metod leczenia zaliczamy chirurgię, radioterapię i chemioterapię. Piśmiennictwo: 1. Dyzmann-Sroka A, Jędrzejczak A, Trojanowski M, Kubiak A: Przyczyny niskiej zgłaszalności Polek na badania profilaktyczne. Zesz Nauk WCO 2010;(7S): Adamczyk B, Murawa D, Połom K, Spychała A, Nowaczyk P, Murawa P: Preliminary experience in sentinel node and occult lesion localization (SNOLL) technique one center study. Rep Pract Oncol Radiother 2011;16(6): in breast cancer patients. Rep Pract Oncol Radiother 2011;16(5): Malicki J, Wojnerowicz C, Kycler Z, Gumowska-Przybora J, Cerkaska-Głuszak B, Wachowiak A. Poznań Cancer Centre Rep Pract Oncol Radiother, 2003;8(3): Vodusek AL, Novakovic S, Stegel V, Jereb B. Genotyping of BRCA1, BRCA2, p53, CDKN2A, MLH1 and MSH2 genes in a male patient with secondary breast cancer. Radiol Oncol. 2011;45(4): Kowalik A, Konstanty E. Basic tests in mammography as a tool in quality improvement. Rep Pract Oncol Radiother, 2010;15(5): Murawa D, Dyzmann-Sroka A, Kycler W: ABC raka piersi. WCO, Poznań, Śmigielska M, Milecki P. Investment in radiotherapy infrastructure positively affected the economic status of an oncology hospital. Rep Pract Oncol Radiother, 2012;17(3): Gisterek I, Łata E, Hałoń A, Matkowski R, Szelachowska J, Biecek P, et al. Prognostic role of c-met expression 9. Chełmiński K, Bulski W, Georg D, Bodzak D, Maniakowski Z, Oborska D. Energy dependence of radiochromic dosimetry films for use in radiotherapy verification, Rep Pract Oncol Radiother, 2010;15(2): Milecki P, Nawrocki S, Malicki J, Stryczyńska G. Evaluation of an electronic portal imaging device (target view, ge) as a quality assurance tool. Rep Pract Oncol Radiother, 2001;6(4):

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KOBIETY O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI I RAKA SZYJKI MACICY BS/57/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KOBIETY O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI I RAKA SZYJKI MACICY BS/57/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEDZA O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI BS/161/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 2001

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEDZA O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI BS/161/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 2001 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.

Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Warunki finansowania programu profilaktyki raka piersi I. Część A. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań

Bardziej szczegółowo

Screening raka piersi

Screening raka piersi OCENA SCREENINGU RAKA PIERSI W POLSCE Radosław Tarkowski Katedra Onkologii A.M. we Wrocławiu Polska: 14 482 zachorowania 5 255 zgonów (na podstawie danych Centrum Onkologii w Warszawie) 137,8 78 61.2 Zapadalność

Bardziej szczegółowo

629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY

629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Programy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Departament Zdrowia UMWP rok

Programy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Departament Zdrowia UMWP rok Programy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych Departament Zdrowia UMWP 14.12.2016 rok Zdrowie w RPO WP 2014 2020 Działanie 5.4. Zdrowie na rynku pracy Regionalny

Bardziej szczegółowo

Problemy screeningu raka piersi w Polsce

Problemy screeningu raka piersi w Polsce Problemy screeningu raka piersi w Polsce Barriers for breast cancer screening in Poland Wprowadzenie Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Zgodnie ze statystykami

Bardziej szczegółowo

Krótki film o mammografii*. * z Centrum mammografii Central and East London

Krótki film o mammografii*. * z Centrum mammografii Central and East London Transkrypcja filmu Tytuł otwierający Krótki film o mammografii*. * z Centrum mammografii Central and East London Mam na imię Zohra i pracuję od półtorej roku w Central and East London Breast Screening

Bardziej szczegółowo

Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç?

Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç? Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç? 2 Komu potrzebne jest badanie przesiewowe piersi? Rak piersi to problem wszystkich Polek! Każdego dnia rak ten

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Zapobieganie chorobom zachowaniozależnym Od Samobadania Piersi Do Mammografii 2011/12 pilotaż

Bardziej szczegółowo

Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 3

Studium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 3 PRACA ORYGINALNA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 3, 235 239 www.monz.pl Epidemiologiczna ocena zachorowalności i umieralności na raka piersi w województwie lubelskim w latach 2000 2011,

Bardziej szczegółowo

(Nie)przychodzi Polka do lekarza

(Nie)przychodzi Polka do lekarza ()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy

Bardziej szczegółowo

Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA

Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA Zaproszenia imienne są wysyłane przez Wojewódzkie Ośrodki Koordynujące, ale planowanie wysyłki oraz wprowadzanie do systemu SIMP

Bardziej szczegółowo

Regulamin Konkursu Przez sztukę do profilaktyki raka piersi

Regulamin Konkursu Przez sztukę do profilaktyki raka piersi Regulamin Konkursu Przez sztukę do profilaktyki raka piersi I. Postanowienia ogólne 1.1 Organizatorem Konkursu jest Wielkopolskie Centrum Onkologii realizujące zadania Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego

Bardziej szczegółowo

ZDROWA GMINA - przebieg akcji w roku 2012

ZDROWA GMINA - przebieg akcji w roku 2012 ZDROWA GMINA - przebieg akcji w roku 2012 W związku z udziałem gminy Wolanów w trzeciej edycji konkursu Zdrowa Gmina organizowanego przez Polską Unię Onkologii, prowadzono akcje na rzecz zwiększenia frekwencji

Bardziej szczegółowo

Dlaczego Wielkopolanki nie robią badań mammograficznych? Raport

Dlaczego Wielkopolanki nie robią badań mammograficznych? Raport Zeszyty Naukowe Wielkopolskiego Centrum Onkologii Dlaczego Wielkopolanki nie robią badań mammograficznych? Raport Agnieszka Dyzmann-Sroka 1, Katarzyna Bagniewska 2, Kinga Chyła 2, Kinga Dec 2, Jacek Dominiak

Bardziej szczegółowo

Skrócony opis Programu Badań Przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego na lata

Skrócony opis Programu Badań Przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego na lata Załącznik nr 1 Skrócony opis Programu Badań Przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego na lata 2012-2013 1. Cel programu 1. zwiększenie odsetka raków wykrywanych we wczesnych stadiach zaawansowania

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO POLKI NIE ROBIĄ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH? WHY POLISH WOMEN DO NOT ATTEND PREVENTIVE EXAMINATIONS?

DLACZEGO POLKI NIE ROBIĄ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH? WHY POLISH WOMEN DO NOT ATTEND PREVENTIVE EXAMINATIONS? Nowiny Lekarskie 2012, 81, 3, 258 264 AGNIESZKA DYZMANN-SROKA, MACIEJ TROJANOWSKI DLACZEGO POLKI NIE ROBIĄ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH? WHY POLISH WOMEN DO NOT ATTEND PREVENTIVE EXAMINATIONS? Zakład Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

1.3 Partnerem Konkursu jest ośrodek DIAGNOSTYA-LARGO z siedzibą w Poznaniu (61-860) przy ulicy Za Groblą 3/4, zwany dalej Mammobusem.

1.3 Partnerem Konkursu jest ośrodek DIAGNOSTYA-LARGO z siedzibą w Poznaniu (61-860) przy ulicy Za Groblą 3/4, zwany dalej Mammobusem. 1.1 Organizatorem konkursu jest Wielkopolskie Centrum Onkologii realizujące zadania Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi z siedzibą w Poznaniu (61-866)

Bardziej szczegółowo

25 maja 2013 Piknik. Zdrowa Mama to szczęśliwa rodzina!

25 maja 2013 Piknik. Zdrowa Mama to szczęśliwa rodzina! Tematyka: Profilaktyka choroby nowotworowej piersi Dlaczego postanowiliśmy poruszyć temat raka piersi u kobiet? Rak piersi jest jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych u kobiet w Polsce. Z obecnie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I. CZĘŚĆ A. Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI 1. Opis problemu zdrowotnego.

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY RAKA JELITA GRUBEGO BYWAJĄ CZĘSTO UKRYTE

WCZESNE OBJAWY RAKA JELITA GRUBEGO BYWAJĄ CZĘSTO UKRYTE WCZESNE OBJAWY RAKA JELITA GRUBEGO BYWAJĄ CZĘSTO UKRYTE SPOŚRÓD CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO UDAJE SIĘ POKONAĆ CHOROBĘ POD WARUNKIEM JEJ WCZESNEGO WYKRYCIA. Rak jelita grubego jest trzecim najczęściej

Bardziej szczegółowo

Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa

Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa Wyniki badania świadomości istnienia praw pacjenta wśród społeczeństwa polskiego w roku 2013 oraz analiza porównawcza z wynikami badania z 2008 r. Oba badania przeprowadził

Bardziej szczegółowo

» 192 WSTĘP. Key words: breast cancer, screening, survey evaluation

» 192 WSTĘP. Key words: breast cancer, screening, survey evaluation Optymalny model zaproszenia na badania profilaktyczne w populacyjnym programie wczesnego wykrywania raka piersi Optimal model of breast cancer screening invitation letter in early breast cancer detection

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum

Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum Program Profilaktyki Raka Piersi Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum Onkologii) 13.06.2006

Bardziej szczegółowo

» 140 WSTĘP STRESZCZENIE ABSTRACT

» 140 WSTĘP STRESZCZENIE ABSTRACT Optymalny model zaproszenia na badania profilaktyczne w populacyjnym programie wczesnego wykrywania raka piersi Optimal model of breast cancer screening invitation letter in early breast cancer detection

Bardziej szczegółowo

Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz

Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz Realizacja zajęć z zakresu pierwszej pomocy podczas kursów prawa jazdy, wśród osób egzaminowanych w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Bydgoszczy Przegląd

Bardziej szczegółowo

nr 5 [169/2014] OGŁOSZENIE W związku z dużym zainteresowaniem mieszkanek Naszej Gminy badaniami mammograficznymi, poniżej przedstawiam terminy przyjazdu mammobusu. Bezpłatnymi badaniami objęte są Panie

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta i Gminy Biała Rawska. Burmistrz Wacław Jacek Adamczyk

Urząd Miasta i Gminy Biała Rawska. Burmistrz Wacław Jacek Adamczyk Urząd Miasta i Gminy Biała Rawska Burmistrz Wacław Jacek Adamczyk Materiał na konferencję w ramach obchodów Roku Korczakowskiego ZDROWIE DZIECI JEST NAJWAŻNIEJSZE wygłoszone przez Marka Pałasza Sekretarza

Bardziej szczegółowo

Audyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej

Audyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej Audyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej Warszawa, 25.04.2016 O audycie społecznym Cel: ocena skuteczności realizacji narodowych programów profilaktyki nowotworów piersi i szyjki

Bardziej szczegółowo

Głos na TAK. II Oddział Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli, Lublin

Głos na TAK. II Oddział Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli, Lublin Czy w Polsce należy kontynuować populacyjny program cytologicznych badań przesiewowych w raku szyjki macicy? Głos na TAK Andrzej Nowakowski II Oddział Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii Ziemi

Bardziej szczegółowo

Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA

Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA Instrukcja wprowadzania danych do wysyłki zaproszeń imiennych CYTOLOGIA Zaproszenia imienne będą wysyłane centralnie, ale planowanie wysyłki oraz wprowadzanie do systemu SIMP danych do wysyłki zostało

Bardziej szczegółowo

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne

Bardziej szczegółowo

Ruszyła akcja bezpłatnych badań profilaktycznych dla kobiet

Ruszyła akcja bezpłatnych badań profilaktycznych dla kobiet Ruszyła akcja bezpłatnych badań profilaktycznych dla kobiet 2010-03-08 13:18, Małgorzata Nosowicz Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami od dziś w powiecie skarżyskim rusza akcja bezpłatnych badań mammograficznych

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 30/2012 z dnia 12 marca 2012 o projekcie programu zdrowotnego Edukacyjno profilaktyczny program wczesnego wykrywania

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E Nowelizacja art. 7 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1200), zwana dalej,,ustawą,

Bardziej szczegółowo

OCENA SKUTECZNOŚCI POPULACYJNEGO PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI WŚRÓD KOBIET W POLSCE

OCENA SKUTECZNOŚCI POPULACYJNEGO PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI WŚRÓD KOBIET W POLSCE Pielęgniarstwo Polskie 2013, 1(47), 18 22 OCENA SKUTECZNOŚCI POPULACYJNEGO PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI WŚRÓD KOBIET W POLSCE ASSESSMENT OF THE EFFECTIVENESS OF POPULATION-BASED BREAST CANCER

Bardziej szczegółowo

RAKOOPORNI. Program profilaktyki raka piersi. Bezpłatne badania mammograficzne

RAKOOPORNI. Program profilaktyki raka piersi. Bezpłatne badania mammograficzne RAKOOPORNI Program profilaktyki raka piersi Bezpłatne badania mammograficzne Jesteś w wieku od 40 do 49 lat lub po 70 roku życia? W ciągu ostatniego roku nie miałaś wykonanej mammografii? Skorzystaj z

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego województwa warmińsko-mazurskiego

Doświadczenia Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego województwa warmińsko-mazurskiego Wojewódzki Ośrodek Koordynujący w Olsztynie Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy Wybierz Ŝycie Doświadczenia Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego województwa warmińsko-mazurskiego

Bardziej szczegółowo

Niektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych

Niektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych Niektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych Prof. dr hab. med. Magdalena Bielska-Lasota Wiedza i innowacyjność w zdrowiu publicznym SGH Warszawa 25 września 2017 Primum non nocere Ustawa

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA W PROJEKCIE Regulamin rekrutacji dla kobiet chcących skorzystać z badania cytologicznego i wsparcia edukacyjno-informacyjnego Projekt Nie czekaj... badaj! Program profilaktycznych

Bardziej szczegółowo

Raport z badania ankietowego

Raport z badania ankietowego Raport z badania ankietowego Andrzej Stencel Monika Marcinkowska Patrycja Mazurkiewicz Sopot, wrzesień 2007 1 Opis badania: 1. Osoby badane: Osobami badanymi były kobiety w wieku 40-70 lat z różnych rejonów

Bardziej szczegółowo

Badanie ankietowe: Postawy mieszkańców województwa śląskiego wobec transportu zbiorowego i indywidualnego

Badanie ankietowe: Postawy mieszkańców województwa śląskiego wobec transportu zbiorowego i indywidualnego Badanie ankietowe: Postawy mieszkańców województwa śląskiego wobec transportu zbiorowego i indywidualnego W listopadzie 2011 r. na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zostało przeprowadzone

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY - etap podstawowy - liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowę w latach (ŁOW NFZ)

PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY - etap podstawowy - liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowę w latach (ŁOW NFZ) PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY - etap podstawowy - liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowę w latach 2005-2008 (ŁOW NFZ) 2008 r. _ 37 _ nie podjęło realizacji 2005-65 2006-68 2008-153

Bardziej szczegółowo

Poznaj swoje piersi. Wykrywanie zmian

Poznaj swoje piersi. Wykrywanie zmian Poznaj swoje piersi Wykrywanie zmian Poznaj swoje piersi: wykrywanie zmian Rak piersi jest najczęściej spotykanym typem nowotworu u kobiet w Irlandii Północnej 1 na 12 kobiet w Irlandii Północnej choruje

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie. Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Zaproszenie. Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Poznań, 3 grudnia 2014 r. Zaproszenie Dział Obsługi Funduszy Strukturalnych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu zaprasza do składania ofert dotyczących Koordynacji przeprowadzenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r.

UCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r. UCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu Zdrowotnego ZDROWA GMINA na lata 2015-2016 oraz udzielenia dotacji dla Samodzielnego Publicznego Zakładu Podstawowej

Bardziej szczegółowo

Tabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego

Tabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Poniższa tabela przedstawia wymagane przez Zamawiającego parametry techniczne filmu promocyjnego:

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. Poniższa tabela przedstawia wymagane przez Zamawiającego parametry techniczne filmu promocyjnego: OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest produkcja filmu promocyjnego, mającego na celu przekazanie informacji na temat przebiegu badania mammograficznego, sposobu wykonywania samobadania

Bardziej szczegółowo

Wymagania dotyczące przeprowadzania kontroli w ośrodkach realizujących skryning mammograficzny w Polsce

Wymagania dotyczące przeprowadzania kontroli w ośrodkach realizujących skryning mammograficzny w Polsce Wymagania dotyczące przeprowadzania kontroli w ośrodkach realizujących skryning mammograficzny w Polsce obowiązują w kaŝdym Wojewódzkim Ośrodku Koordynującym Część dotycząca sprawdzenia organizacji badań,

Bardziej szczegółowo

PACJENT W GABINECIE MEDYCYNY ESTETYCZNEJ - OCZEKIWANIA I ŹRÓDŁA INFORMACJI

PACJENT W GABINECIE MEDYCYNY ESTETYCZNEJ - OCZEKIWANIA I ŹRÓDŁA INFORMACJI PODYPLOMOWA SZKOŁA MEDYCYNY ESTETYCZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA LEKARSKIEGO W WARSZAWIE EDYCJA 2009-2011 PACJENT W GABINECIE MEDYCYNY ESTETYCZNEJ - OCZEKIWANIA I ŹRÓDŁA INFORMACJI Lek. med. Piotr Siennicki

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 81/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 grudnia 2013r. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I. CZĘŚĆ A. 1. Opis problemu zdrowotnego.

Bardziej szczegółowo

Program edukacyjny profilaktyki raka szyjki macicy. Wybierz Ŝycie - pierwszy krok

Program edukacyjny profilaktyki raka szyjki macicy. Wybierz Ŝycie - pierwszy krok Program edukacyjny profilaktyki raka szyjki macicy PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA inicjuje, organizuje, prowadzi, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo zdrowotną w celu ukształtowania odpowiednich

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych w zakresie szczepień ochronnych przeciwko pneumokokom dla dzieci w wieku 3 lat na lata

Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych w zakresie szczepień ochronnych przeciwko pneumokokom dla dzieci w wieku 3 lat na lata w sprawie powołania Komisji Konkursowej w celu przeprowadzenia konkursu ofert na realizację programów polityki zdrowotnej oraz ustalenia regulaminu jej pracy i szczegółowych warunków konkursu. Program

Bardziej szczegółowo

Motywy podjęcia studiów na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna w AGH

Motywy podjęcia studiów na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna w AGH Marta CIESIELKA, Małgorzata NOWORYTA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Polska Motywy podjęcia studiów na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna w AGH Wstęp Wybór studiów

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA w Projekcie pn. Program profilaktyki raka jelita grubego dla województwa kujawsko-pomorskiego

REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA w Projekcie pn. Program profilaktyki raka jelita grubego dla województwa kujawsko-pomorskiego REGULAMIN REKRUTACJI I UCZESTNICTWA w Projekcie pn. Program profilaktyki raka jelita grubego dla województwa kujawsko-pomorskiego I. Definicje 1. Projekt Projekt Program profilaktyki raka jelita grubego

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. 2. Termin realizacji zlecenia: od 01 czerwca 2015 do 30 listopada 2015

Zapytanie ofertowe. 2. Termin realizacji zlecenia: od 01 czerwca 2015 do 30 listopada 2015 Zapytanie ofertowe W związku z realizacją przez Wrocławskie Centrum Zdrowia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zadania pn. Promocja zdrowia i profilaktyki raka piersi w populacji mieszkanek

Bardziej szczegółowo

Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp.

Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp. Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp. Przeprowadzone badanie ankietowe miało na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jacy są mieszkańcy Domu

Bardziej szczegółowo

Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach

Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach Kielce, dnia listopada 2008 r. P/08/098 LKI-41012-2-08 Pan Stanisław Góźdź Dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia

Bardziej szczegółowo

Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach na przykładzie województwa śląskiego

Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach na przykładzie województwa śląskiego Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach 2011-2012 na przykładzie województwa śląskiego Treatment costs of malignant cervical cancer in Poland in 2011-2012 the case of Silesian

Bardziej szczegółowo

WYBORCZY PIERWSZY RAZ

WYBORCZY PIERWSZY RAZ Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród licealistów z okazji Światowego Dnia Wyborów w 21 roku WYBORCZY PIERWSZY RAZ prezentację przygotował mgr Paweł Raźny STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE PRAWA WYBORCZEGO UMK WYBORCZY

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki chorób zakaźnych w zakresie szczepień ochronnych przeciw grypie dla osób powyżej 65 roku życia na lata 2016 2020

Program profilaktyki chorób zakaźnych w zakresie szczepień ochronnych przeciw grypie dla osób powyżej 65 roku życia na lata 2016 2020 w sprawie powołania Komisji Konkursowej w celu przeprowadzenia konkursu ofert na realizację programów polityki zdrowotnej oraz ustalenia regulaminu jej pracy i szczegółowych warunków konkursu. Program

Bardziej szczegółowo

STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA JELITA GRUBEGO

STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA JELITA GRUBEGO Załącznik nr 12c do Regulaminu konkursu nr RPMP.08.06.02-IP.02-12-058/16 STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA JELITA GRUBEGO 1 Cel Programu Celem Programu profilaktyki

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI

OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie badania ankietowego

Podsumowanie badania ankietowego Podsumowanie badania ankietowego 1. Metodologia i cel badania W ramach badania zebrano 837 ankiet. Badanie prowadzono dwutorowo. Ankiety zbierano w formie papierowej (308 ankiet) oraz elektronicznej (529

Bardziej szczegółowo

Samobadanie piersi w grupie kobiet biorących udział w przesiewowych badaniach mammograficznych

Samobadanie piersi w grupie kobiet biorących udział w przesiewowych badaniach mammograficznych Artykuł oryginalny Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2016, tom 1, nr 3, 228 232 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 2543 5248 www.biuletyn.nowotwory.edu.pl Samobadanie piersi w

Bardziej szczegółowo

W roku szkolnym 2017/2018 program realizowany był w 6 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 75 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie.

W roku szkolnym 2017/2018 program realizowany był w 6 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 75 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie. SPRAWOZDANIE z realizacji edukacyjnego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK w roku szkolnym 2017/2018 z terenu powiatu GŁOGOWSKIEGO 1. Grupa docelowa Główna: Uczniowie

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. Zamawiający:

Zapytanie ofertowe. Zamawiający: Zapytanie ofertowe W związku z realizacją przez Wrocławskie Centrum Zdrowia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zadania pn. Promocja zdrowia i profilaktyki raka piersi w populacji mieszkanek

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 6 grudnia 2013 r.

Warszawa, 6 grudnia 2013 r. Warszawa, 6 grudnia 2013 r. Rak szyjki macicy to poważny problem Rak szyjki macicy w Polsce Codziennie 10 kobiet słyszy: Ma Pani raka szyjki macicy. Niestety 5 z nich umiera, bo zgłosiły się zbyt późno

Bardziej szczegółowo

KONKURS ZDROWA GMINA ROK 2013

KONKURS ZDROWA GMINA ROK 2013 KONKURS ZDROWA GMINA ROK 2013 DOBRZEŃ WIELKI Urząd Gminy w Dobrzeniu Wielkim Widok na Elektrownię Opole znajdującej się w miejscowości Brzezie Zdjęcia pochodzą ze strony internetowej Urzędu Gminy w Dobrzeniu

Bardziej szczegółowo

ZDROWIE KOBIETY - BADAM SIĘ, WIĘC JESTEM PEWNA

ZDROWIE KOBIETY - BADAM SIĘ, WIĘC JESTEM PEWNA ZDROWIE KOBIETY - BADAM SIĘ, WIĘC JESTEM PEWNA to tytuł konferencji, która została zorganizowana przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Garwolinie. Celem konferencji było zwrócenie uwagi społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011

Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011 Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 25-211 Ostatnie, opublikowane w roku 212 dane dla Polski [1] wskazują, że w latach 28-29 w woj. dolnośląskim stwierdzano

Bardziej szczegółowo

WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE

WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE www.profilaktyka-przasnysz.pl Profilaktyka chorób układu krążenia szansą na poprawę sytuacji zdrowotnej mieszkańców powiatu przasnyskiego w ramach Programu PL13 Ograniczanie społecznych

Bardziej szczegółowo

W roku szkolnym 2018/2019 program realizowany był w 4 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 50 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie.

W roku szkolnym 2018/2019 program realizowany był w 4 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 50 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie. SPRAWOZDANIE z realizacji edukacyjnego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK w roku szkolnym 2018/2019 z terenu powiatu GŁOGOWSKIEGO 1. Grupa docelowa Główna: Uczniowie

Bardziej szczegółowo

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina

Bardziej szczegółowo

STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA PIERSI

STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA PIERSI Załącznik nr 12a do Regulaminu konkursu nr RPMP.08.06.02-IP.02-12-058/16 STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA PIERSI 1 Cel Programu Celem Programu profilaktyki raka

Bardziej szczegółowo

Programy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015

Programy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015 FORUM INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA Programy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015 Fundacja MSD dla Zdrowia

Bardziej szczegółowo

PIT-y 2017 KOMUNIKAT Z BADAŃ. ISSN Nr 69/2018. Maj 2018

PIT-y 2017 KOMUNIKAT Z BADAŃ. ISSN Nr 69/2018. Maj 2018 KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 69/2018 PIT-y 2017 Maj 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych

Bardziej szczegółowo

PODNIESIENIE JAKOŚCI I DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG MEDYCZNYCH W POWIECIE SZAMOTULSKIM

PODNIESIENIE JAKOŚCI I DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG MEDYCZNYCH W POWIECIE SZAMOTULSKIM PODNIESIENIE JAKOŚCI I DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG MEDYCZNYCH W POWIECIE SZAMOTULSKIM Jest to projekt realizowany przez w Szamotułach dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO NA TEMAT WPŁYWU CENY CZEKOLADY NA JEJ ZAKUP. Katarzyna Szady. Sylwia Tłuczkiewicz. Marta Sławińska.

RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO NA TEMAT WPŁYWU CENY CZEKOLADY NA JEJ ZAKUP. Katarzyna Szady. Sylwia Tłuczkiewicz. Marta Sławińska. RAPORT Z BADANIA ANKIETOWEGO NA TEMAT WPŁYWU CENY CZEKOLADY NA JEJ ZAKUP Katarzyna Szady Sylwia Tłuczkiewicz Marta Sławińska Karolina Sugier Badanie koordynował: Dr Marek Angowski Lublin 2012 I. Metodologia

Bardziej szczegółowo

No matter how much you have, it matters how much you need

No matter how much you have, it matters how much you need CSR STRATEGY KANCELARIA FINANSOWA TRITUM GROUP SP. Z O.O. No matter how much you have, it matters how much you need Kancelaria Finansowa Tritum Group Sp. z o.o. was established in 2007 we build trust among

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Przygotowali: Komitet ds. Epidemiologii Beata Hawro, Maria Wolny-Łątka,

Bardziej szczegółowo

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów

Bardziej szczegółowo

z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Wydział Nauk o Środowisku Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Raport z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Studia z perspektywy absolwenta Rocznik

Bardziej szczegółowo

Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk

Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk Płacę składki, więc mi się należy! Nie wszystko Nie od razu Świadczeniodawca też ma obowiązki Obowiązki świadczeniodawcy

Bardziej szczegółowo

Wybierz Życie Pierwszy Krok

Wybierz Życie Pierwszy Krok Wybierz Życie Pierwszy Krok Spotkanie dla Koordynatorów Szkolnych Leszno, 12 października 2015 Rak szyjki macicy w Polsce RSM to drugi co do częstości występowania nowotwór złośliwy narządów rodnych u

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 Oddział Neurologii z Pododdziałem Udarowym SP ZOZ w Przeworsku KINGA KOZAK, ANNA KOZAK-SYKAŁA The quality

Bardziej szczegółowo

MASZ PYTANIA? ZADZWOŃ POD NUMER LUB ODWIEDŹ STRONĘ WOJEWÓDZKIEGO OŚRODKA KOORDYNUJĄCEGO

MASZ PYTANIA? ZADZWOŃ POD NUMER LUB ODWIEDŹ STRONĘ WOJEWÓDZKIEGO OŚRODKA KOORDYNUJĄCEGO Celem Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest zapewnienie wszystkim Polkom w wieku 50-69 lat równego dostępu do bezpłatnych badań mammograficznych, bez konieczności posiadania skierowania,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym

Bardziej szczegółowo

Poprawa dostępu do wysokiej jakości. usług profilaktyki zdrowotnej. na obszarze funkcjonalnym Poznania

Poprawa dostępu do wysokiej jakości. usług profilaktyki zdrowotnej. na obszarze funkcjonalnym Poznania Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki zdrowotnej na obszarze funkcjonalnym Poznania Agnieszka Wojtecka Gdański Uniwersytet Medyczny 1. Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki

Bardziej szczegółowo

Odważni wygrywają! Published on Kalisz (http://www.kalisz.pl)

Odważni wygrywają! Published on Kalisz (http://www.kalisz.pl) Data publikacji: 15.11.2017 Listopad to Międzynarodowy Miesiąc Walki z Męskim Rakiem. Z tej okazji po raz pierwszy w naszym mieście Fundacja Bread of life we współpracy z Urzędem Miejskim w Kaliszu w ramach

Bardziej szczegółowo

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O KOBIETACH PRACUJĄCYCH ZAWODOWO BS/125/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2003

CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O KOBIETACH PRACUJĄCYCH ZAWODOWO BS/125/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2003 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Badanie kadr medycznych uczestniczących w szkoleniach z zakresu skryningu raka piersi i szyjki macicy

Badanie kadr medycznych uczestniczących w szkoleniach z zakresu skryningu raka piersi i szyjki macicy Badanie kadr medycznych uczestniczących w szkoleniach z zakresu skryningu raka piersi i szyjki macicy (szkolenia dofinansowane w ramach działania 2.3 SPO RZL) Warszawa, lipiec 2007 1 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...3

Bardziej szczegółowo

PROGRAM. Wczesne wykrywanie raka sutka, badania mammograficzne

PROGRAM. Wczesne wykrywanie raka sutka, badania mammograficzne Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 50/2017 z dnia 09.03.2017 r. PROGRAM Wczesne wykrywanie raka sutka, badania mammograficzne Opracowanie Wydział Organizacyjny i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Krakowie

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r.

U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2014-2016

Bardziej szczegółowo

W roku szkolnym 2016/2017 program realizowany był w 4 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 50 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie

W roku szkolnym 2016/2017 program realizowany był w 4 szkołach (z ogólnej liczby 8), co stanowi 50 % szkół ponadgimnazjalnych w Głogowie SPRAWOZDANIE z realizacji edukacyjnego w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK w roku szkolnym 2016/2017 z terenu powiatu GŁOGOWSKIEGO 1. Grupa docelowa Główna: Uczniowie

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne kompetencje IT dla rynku pracy. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw. Wybrane wyniki badania ewaluacyjnego

Nowoczesne kompetencje IT dla rynku pracy. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw. Wybrane wyniki badania ewaluacyjnego Nowoczesne kompetencje IT dla rynku pracy. Studia podyplomowe dla przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw Wybrane wyniki badania ewaluacyjnego Warszawa, 19 czerwca 2012 Cele badania Celem badania

Bardziej szczegółowo

Darmowe badania w kierunku HCV dla Pań w ciąży

Darmowe badania w kierunku HCV dla Pań w ciąży Darmowe badania w kierunku HCV dla Pań w ciąży Szanowna Pani, Do listopada 2014r. kobiety ciężarne mają możliwość bezpłatnego przebadania się w kierunku zakażenia wirusem zapalenia wątroby C (HCV). Stanowią

Bardziej szczegółowo

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia w Europie Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia nazywana terapią kontaktową; jedna z technik leczenia w radioterapii; polega na bezpośrednim napromienianiu zmian chorobowych,

Bardziej szczegółowo