Realizacja projektu badawczego Rozliczenie projektu badawczego

Transkrypt

1 Metody Komercjalizacji wyników badań naukowych - fragment publikacji Wzorcowy plan komercjalizacji wyników badań Procedura komercjalizacji nowych technologii: pomysł na projekt badawczy Pozyskanie dotacji na prowadzenie badań naukowych Realizacja projektu badawczego Rozliczenie projektu badawczego Wyniki badań cechujące się potencjałem rynkowym Opracowanie biznes planu projektu wdrożeniowego Brak potencjału rynkowego projektu. Wyniki prac B+R idą na pólke do bibliteki Inwestor branżowy (np. udzielenie licencji, sprzedaż praw, itp.) Utworzenie firmy typu spinoff wprowadzenie do spółki inwestora kapitałowego (busines angels, venture capital/private equity) pozyskanie środków z funduszy UE na uruchomienie produkcji Niepubliczna emisja akcji "private placement" i wprowadzenie spółki na platformę NewConnet Źródło: opracowanie własne. Pomysł na projekt badawczy.

2 Jeżeli nie planuje się zakończenie projektu badawczego na etapie rozliczenia projektu należy na etapie jego konstruowania uwzględnić warunki panujące na rynku komercyjnym. Należy zatem: określić jakie potrzeby rynkowe nasze działania badawcze mają zaspokoić. sprawdzić czy podobne produkty lub usługi, które nasz projekt badawczy ma wprowadzić, lub udoskonalić nie są dostępne na rynku. zdefiniować potencjalne rynki zbytu określić użytkowników końcowych wskazać bariery i szanse zdefiniować potencjalne przeszkody, które nasza technologia musi pokonać wskazać sposoby eliminacji barier uniemożliwiających odniesienie sukcesu rynkowego. Większość odpowiedzi na powyższe pytania można pozyskać bez znacznych nakładów finansowych. Dostępne one będą w czasopismach branżowych, Internecie, publikacjach reklamowych oraz raportach dla akcjonariuszy firm konkurencyjnych, bibliotece, bezpłatnych bazach danych itp. Pozyskanie dotacji na prowadzenie badań naukowych.aby pozyskać dotację należy wypełnić odpowiednią dla danego funduszu dokumentacje aplikacyjną. W przypadku braku doświadczenie w aplikowaniu o środki zasadne jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanych firm konsultingowych. Realizacja projektu badawczego. Jeżeli jest to możliwe wskazana jest współpraca z firmami działającymi w branży dla której planujemy wprowadzenie nowoczesnych technologii. W przypadku niektórych programów grantowych jest to wręcz obligatoryjne np. w ramach Inicjatywy Technologicznej konieczne jest na etapie składania wniosku o grant podpisanie umowy o współpracy z firmą zainteresowaną wdrożeniem do produkcji wyników prac badawczych. Dzięki temu zespół naukowców na bieżąco może korzystać z doświadczeń i know how firmy, co zwiększa znaczącą szanse na sukces rynkowy przedsięwzięcia. Bieżąca współpraca z biznesem pozwala na uniknięcie wielu barier występujących w fazie wdrożeniowej projektu. Należy podkreślić, iż zdecydowana większość prac badawczych kończy się niestety przedwcześnie, a wyniki prac badawczych kończą się jedynie publikacją dostępną w bibliotece. Wbrew pozorom proces wdrożenia nowych technologii cechujących się znaczącym potencjałem rynkowym jest równie trudny jak stworzenie takiej technologii. Przykładowa procedura wdrażania innowacji technicznej do produkcji polegającej na uruchomieniu produkcji: Analiza planowanej wielkości produkcji Analiza technologii w powiązaniu z wielkością produkcji Dobór optymalnej technologii dla danej produkcji Analiza dostępnych maszyn i przyrządów Wybór zestawu maszyn odpowiedniego do planowanej produkcji Plan zagospodarowania miejsca postawienia maszyn i urządzeń Opracowanie studium wykonalności planowanej do wdrożenia technologii Opracowanie technologii w oparciu o wybrany rodzaj maszyn, urządzeń i przyrządów

3 Dobór narzędzi oraz akcesoriów i materiałów zużywalnych do wykonania obróbki Opracowanie założeń do zaprojektowania przyrządów specjalnych Nadzór nad prawidłowością ustawienia ciągu technologicznego Sprawdzenie prawidłowości zaprojektowanej technologii Sprawdzenie prawidłowości doboru narzędzi, przyrządów i materiałów zużywalnych Optymalizacja ciągu technologicznego Optymalizacja prawidłowości zaprojektowanej technologii Optymalizacja prawidłowości doboru narzędzi, przyrządów i materiałów zużywalnych Biznes plan projektu wdrożeniowego powinien zawierać szczegółową analizę określającą warunki rynkowe, szczegółową procedurę uruchamiania produkcji oraz kompleksową analizę finansową. Sugeruje się zlecenie wykonania analiz wyspecjalizowanej firmie doradczej. Oceny efektywności możliwości komercjalizacji technologii dokonuje się na podstawie analizy biznesplanu (biznesplan powinien zatem obejmować poniżej określone zagadnienia) oraz ewentualnych rozmów z twórcami technologii. Oceny możliwości komercjalizacji wyników badań naukowych dokonać należy poprzez uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania: 1. Czy jest jasno określony produkt/usługa będący efektem realizacji projektu i czy opisane są jego właściwości (szczególnie te wyróżniające go spośród innych podobnych produktów lub do poprzedniej jego wersji w przypadku gdy projekt dotyczy rozwoju już istniejącego produktu)? 2. Czy jest dokładnie zdefiniowany przyszły rynek zbytu? Czy jest oszacowana jego wielkość? Przy czym należy również skupić się na dodatkowych zagadnieniach: a. jaka jest na nim konkurencja (kto, jakie wielkości udziałów, bariery wejścia)? b. jakie istnieją potencjalne substytuty w stosunku do naszego produktu? c. jak ma się jakość (właściwości) naszego produktu w stosunku do najbliższych produktów konkurencyjnych i substytutów? d. jak ma się cena naszego produktu do cen produktów konkurencyjnych/substytucyjnych? e. jakie są możliwości/bariery wejścia na dany rynek (w przypadku gdy produkt wchodzi na rynek już istniejący w którym występuje konkurencja)? f. czy rynek docelowy jest stabilny czy też ma charakter dynamiczny? 3. Czy są określone przychody i koszty wytworzenia i wprowadzenia produktu na rynek. Czy są to wiarygodne informacje i czy z przygotowanych materiałów jasno wynikają poszczególne wielkości. Czy są wyjaśnione podane wielkości? 4. Czy jest określony ogólny harmonogram projektu (włącznie z pierwszym okresem wprowadzenia produktu na rynku) oraz harmonogram wydatków w rozbiciu na poszczególne okresy i procesy? 5. Czy określono kanały dystrybucji produktu oraz sposób w jaki on będzie się odbywał (czy mamy własną sieć sprzedaży, czy będziemy tworzyć ją od podstaw, a jeśli tak to w jaki sposób firma zamierza to zrobić) jakie są potencjalne zdolności firmy w tym zakresie? (Jeśli procesy produkcji masowej oraz komercjalizacji produktu będą

4 przeprowadzone przez inne podmioty również należy przedstawiać ww. charakterystyki)? Podczas oceny możliwości komercjalizacji wyników badań naukowych należy przeanalizować i ocenić następujące warunki rynkowe (w biznesplanie należy także ponownie poddać gruntownej analizie warunki rynkowe określone na etapie przygotowywania projektu badawczego): Określić jakie potrzeby rynkowe nasze działania badawcze mają zaspokoić. Sprawdzić czy podobne produkty lub usługi, które nasz projekt badawczy ma wprowadzić, lub udoskonalić nie są dostępne na rynku. Zdefiniować potencjalne rynki zbytu. Określić użytkowników końcowych. Wskazać bariery i szanse. Zdefiniować potencjalne przeszkody, które nasza technologia musi pokonać. Wskazać sposoby eliminacji barier uniemożliwiających odniesienie sukcesu rynkowego. Od momentu przygotowywania projektu badawczego do rozpoczęcia prac na wdrożeniem nowych technologii i upływa kilka lat. Najprawdopodobniej warunki rynkowe uległy zatem dużym zmianom. Pozostałe elementy oceny efektywności możliwości komercjalizacji technologii, które także powinny być zawarte w biznesplanie): Opis technologii powinien być sporządzony w taki sposób aby osoba nie będąca ekspertem (np. analityk funduszu venture capital) zrozumiała treść materiału. Korzyści z wykorzystania technologii zarówno przez producenta jak i konsumenta. Możliwości rozwoju technologii, zdolność do permanentnego wyprzedzania konkurencji. Status prawa własności intelektualnej. Konkurencyjne technologie stosowane na rynku, przewagę naszej technologii nad konkurencyjnymi. Bariery wejścia na rynek i warunki im sprostania. Poziom zainteresowania rynku w przypadku gdy nasz produkt lub usługa będą nowatorskie nie posiadające podobnych substytutów. Kwalifikacje i doświadczenie zespołu realizatorów prac badawczych. Czas pozostały do uruchomienia produkcji. Planowany udział środków prywatnych realizatorów prac badawczych w całości kosztów projektu. Wielkość spodziewanych przychodów z komercjalizacji do nakładów (zweryfikowana przez ekspertów oceniających wniosek) efektywność kosztowa. Trwałość efektów realizacji projektu w czasie (ryzyko wprowadzenia przez konkurentów produktów lub usług bardziej innowacyjnej, które mogą wyrzucić nasz produkt z rynku.

5 Posiadanie przez realizatorów prac badawczych technicznej zdolności do uruchomienia produkcji. Użyteczność planowanych do wprowadzenia na rynek produktów i usług. Spełnianie kluczowych korzyści poszukiwanych przez konsumentów. Termin komercjalizacja nie posiada definicji legalnej, zdefiniowaniem tego pojęcia zajęła się jednak doktryna. I tak w piśmiennictwie wskazuje się, że komercjalizacja to spowodowanie, że coś, co ma potencjalną wartość i zdolność do przynoszenia zysku, zostanie sprzedane, wyprodukowane, udostępnione lub użytkowane w celu osiągnięcia zysku lub wykreowania kapitału. Natomiast zgodnie z definicją słownikową, komercjalizacja to oparcie działalności na zasadach rynkowych. Powszechne rozumienie tego słowa dotyczy procesu polegającego na udostępnieniu innym podmiotom, głównie przedsiębiorcom, nowego produktu, metody czy rozwiązania, w celu uzyskania korzyści majątkowych na zasadach rynkowych. Przedmiotem niniejszej publikacji będzie głównie komercjalizacja pojmowana zgodnie z powszechnym rozumieniem tego słowa, czyli jako udostępnianie praw do konkretnych wyników prac B+R innym podmiotom, głównie przedsiębiorcom, w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. Istnieją trzy podstawowe sposoby komercjalizacji wyników prac badawczych i rozwojowych: Sprzedaż wyników prac badawczych i rozwojowych. Udzielenie licencji na wyniki prac B+R. Wniesienie wyników prac badawczych i rozwojowych do spółki. Należy pamiętać, że komercjalizacja nie rozpoczyna się w momencie przeprowadzenia którejś z czynności wskazanej powyżej. Krytyczne znaczenie dla procesu komercjalizacji ma bowiem podjęcie szeregu działań na etapie poprzedzającym komercjalizację sensu stricto. Chodzi tu zarówno o czynności prawne, np. formalne nabycie przez Państwową Jednostkę Badawczą (PJB) praw do wyników prac badawczych i rozwojowych, czy też skorzystanie z mechanizmów ochrony posiadanych praw, jak i księgowo-podatkowe (np. odpowiednie ujęcie wyników prac badawczych i rozwojowych w bilansie PJB oraz jej rachunku zysków i strat). Przed rozpoczęciem procesu komercjalizacji w sensie dosłownym PJB musi podjąć szereg czynności, które ją umożliwią. Po pierwsze, PJB powinna formalnie wejść w posiadanie wyników prac badawczych i rozwojowych. Jeżeli wyniki prac B+R mogą być chronione jako prawa własności przemysłowej, to niezależnie od tego, czy naukowiec, który jest ich twórcą, jest pracownikiem PJB zatrudnionym na podstawie umowy o pracę czy na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy o dzieło, umowy zlecenia), wszelkie wygenerowane przez niego wyniki prac badawczych i rozwojowych automatycznie stają się własnością PJB (o ile umowa z naukowcem nie stanowi inaczej). Nieco odmiennie sytuacja kształtuje się z wynikami prac B+R stanowiącymi utwory w rozumieniu prawa autorskiego. Państwowa Jednostka Badawcza automatycznie nabędzie prawa do takich utworów, tylko wówczas, gdy ich twórca jest zatrudniony przez PJB na podstawie umowy o pracę (o ile

6 umowa z naukowcem nie stanowi inaczej). W sytuacji gdy PJB współpracuje z naukowcem na podstawie umowy cywilnoprawnej, musi wówczas zapewnić sobie w umowie z nim formalne przeniesienie praw do wytworzonych przez niego w ramach wykonywania umowy wyników prac badawczych i rozwojowych. Należy pamiętać, że w odniesieniu do wyników prac badawczych i rozwojowych powstałych w wyniku projektów dofinansowanych ze środków publicznych, nabywanie praw własności do tych wyników może być uregulowane ustawowo w sposób odmienny od powyższego. Po drugie, PJB powinna zapewnić prawną ochronę posiadanych wyników prac badawczych i rozwojowych. Wyniki prac badawczych i rozwojowych podlegające ochronie można zasadniczo podzielić na dwie kategorie: wyniki prac B+R podlegające ochronie jako własność przemysłowa oraz wyniki prac B+R stanowiące utwory w rozumieniu prawa autorskiego. Własność przemysłowa obejmuje: 1. Wynalazki, które PJB może chronić za pomocą patentu. W zależności od obszaru geograficznego, na którym wynalazek ma być objęty ochroną, PJB może uzyskać patent krajowy, patent w Europejskim Urzędzie Patentowym (EPO6) lub patent w ramach PCT7. 2. Wzory przemysłowe, na które PJB może uzyskać tzw. prawa z rejestracji. 3. Wzory użytkowe oraz topografie układów scalonych, na które PJB może uzyskać prawo ochronne. Utwory podlegają ochronie na mocy prawa autorskiego. Poza omówionymi powyżej krokami o charakterze prawnym, PJB powinna podjąć również szereg działań o charakterze księgowo-podatkowym. Przede wszystkim musi prawidłowo ocenić i zaksięgować nakłady poniesione w celu wytworzenia wyników prac badawczych i rozwojowych. Ponadto musi pamiętać, że z księgowego punktu widzenia prace badawcze oraz prace rozwojowe stanowią dwie odrębne kategorie prac, tj. prace badawcze, co do zasady, stanowią koszt PJB i powinny być ujmowane w rachunku zysków i strat, podczas gdy prace rozwojowe stanowią aktywa PJB i jako takie powinny być ujmowane w bilansie Jednostki. Przedstawione powyżej rozróżnienie ma kapitalne znaczenie dla wyniku finansowego PJB oraz dla wyniku finansowego, jaki Jednostka osiągnie z komercjalizacji. Ponadto, pochodną decyzji PJB o zakwalifikowaniu fragmentu prac B+R jako działalności rozwojowej stanowi konieczność dokonania prawidłowej amortyzacji jej wyników. Z perspektywy podatku dochodowego na tym etapie PJB musi prawidłowo rozliczyć koszty uzyskania przychodów. Sposób rozliczania kosztów uzyskania przychodów będzie różny w zależności od tego, czy: Prawa do wyników prac B+R zostały przez Jednostkę wytworzone/nabyte na zewnątrz. Prawa do wyników prac B+R są/nie są wartościami niematerialnymi i prawnymi. Nabywając/wytwarzając wyniki prac B+R, Jednostka musi określić, czy czynność ta: Podlega podatkowi VAT. Jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

7 Leży poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Sprzedaż wyników prac badawczych i rozwojowych przez PJB stanowi najprostszą formę komercjalizacji. Należy jednak pamiętać, że w porównaniu z innymi formami komercjalizacji sprzedaż jest metodą najmniej dochodową. Przygotowując się do sprzedaży wyników prac badawczych i rozwojowych, PJB w pierwszej kolejności powinna dokonać wyceny wyników prac B+R, które mają być przedmiotem sprzedaży. W celu dokonania wyceny, PJB może skorzystać z usług profesjonalnego rzeczoznawcy specjalizującego się w wycenie wartości niematerialnych i prawnych. Należy pamiętać, że brak wyceny wyników prac B+R finansowanych ze środków publicznych może zostać uznany za przejaw niegospodarności środkami publicznymi. Znając wartość wyników prac B+R mających być przedmiotem sprzedaży, PJB może stwierdzić, czy planowana transakcja sprzedaży przekracza równowartość (dla uczelni publicznych jest to próg , powyżej którego wymagane jest ponadto uzyskanie zgody senatu uczelni), podlegając tym samym obowiązkowi zgłoszenia do Ministra Skarbu. Dodatkowo, w przypadku instytutów naukowych PAN transakcje o wartości przekraczającej równowartość podlegają obowiązkowi uzyskania zgody Prezesa PAN. Po uzyskaniu stosownej zgody lub dokonaniu zgłoszenia (jeżeli taki wymóg ma zastosowanie), PJB może przystąpić do przeprowadzenia transakcji sprzedaży. W tym celu Jednostka musi zawrzeć pisemną umowę z nabywcą. Jeżeli umowa dotyczy sprzedaży wyników prac B+R stanowiących własność przemysłową, PJB musi określić w umowie przedmiot prawa własności przemysłowej (patent, wzór przemysłowy, wzór użytkowy, topografia układu scalonego). Jeżeli umowa dotyczy sprzedaży utworu w rozumieniu ustawy Prawo autorskie, PJB musi bezwzględnie wskazać w umowie pola eksploatacji utworu, na których następuje przeniesienie praw (pod rygorem nieważności umowy). Formułując pola eksploatacji, PJB może w nich również uwzględnić prawo do tworzenia oraz rozporządzania utworami zależnymi, jeżeli leży to w jej interesie. W zależności od rodzaju transakcji, PJB rozpoznaje całkowity przychód z transakcji oraz koszt z nią związany (w przypadku sprzedaży jednorazowej) lub przychód i koszty z transakcji w części przypadającej na dany okres (sprzedaż wielokrotna). Udzielenie licencji na wyniki prac B+R stanowi bardziej zaawansowaną metodę komercjalizacji z jednej strony wymaga większych nakładów ze względu na długoterminowy charakter relacji pomiędzy licencjodawcą (PJB) a licencjobiorcą, z drugiej strony zaś jest ona potencjalnie znacznie bardziej dochodowa niż sprzedaż. Dodatkowo, zaletą licencjonowania jest utrzymanie przez PJB kontroli nad przedmiotem licencji. Podobnie jak w przypadku sprzedaży omówionej powyżej, również w przypadku licencjonowania wyników prac badawczych i rozwojowych PJB musi rozpocząć cały proces od dokonania wyceny wartości wyników prac B+R, które mają być przedmiotem licencji. Wycena powinna być dokonana w taki sam sposób, jak w sytuacji sprzedaży. Analogicznie do procesu sprzedaży, również w przypadku udzielenia licencji Jednostka, znając wartość przedmiotu licencji (wyników prac B+R), powinna wystąpić o stosowną zgodę

8 lub dokonać zgłoszenia zamiaru udzielenia licencji. Umowa licencyjna powinna również wskazywać na przedmiot prawa własności intelektualnej (w przypadku własności przemysłowej) lub identyfikować pola eksploatacji (w przypadku utworu w rozumieniu prawa autorskiego).dodatkowo, umowa licencyjna powinna wskazywać również na typ udzielanej licencji. Istnieją następujące rodzaje licencji: Wyłączna. W ramach licencji wyłącznej licencjobiorca będzie jedynym uprawnionym do korzystania z wyników prac B+R. Niewyłączna. W ramach licencji niewyłącznej licencjodawca może udzielić licencji także innym osobom. Pełna. W ramach licencji pełnej uprawnienia licencjobiorcy odpowiadają co do zakresu prawom licencjodawcy. Ograniczona. W ramach licencji ograniczonej licencjobiorca uzyskuje tylko część praw, które przysługują licencjodawcy. Otwarta (dotyczy wynalazków). Licencja otwarta jest licencją pełną i niewyłączną, a opłata licencyjna nie może przekraczać 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku lub innych wytworów (po potrąceniu nakładów). Licencja otwarta wymaga zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP (dalej: UPRP ) (po dokonaniu zgłoszenia, licencjodawca nie może go cofnąć). Dotyczy wynalazków i wzorów użytkowych. Umowa licencyjna powinna być zawierana w formie pisemnej. Umowa ta pozostawia stronom (licencjodawcy/pjb oraz licencjobiorcy) pełną swobodę określania warunków finansowych licencjonowania (zob. akapit 678). Z księgowego punktu widzenia udzielenie licencji nakłada na PJB obowiązek rozpoznania całkowitego przychodu z transakcji oraz rozpoznania kosztów udzielenia licencji, w części, w jakiej przypadają one na dany okres licencjonowania (i rozpoznawania kolejnych części kosztów w kolejnych okresach. Wniesienie wyników prac B+R przez PJB jako aportu do spółki stanowi najbardziej zaawansowaną metodę komercjalizacji. Mowa tutaj o wniesieniu wyników prac B+R do istniejącej spółki lub o założeniu zupełnie nowej spółki przez PJB (tzw. spin-off). Podobnie jak w przypadku innych omówionych wcześniej form komercjalizacji, również ta metoda komercjalizacji musi zostać poprzedzona wyceną wyników prac B+R, które mają być przedmiotem aportu. Jeżeli po przeprowadzeniu wyceny okaże się, że wartość wyników prac B+R wnoszonych do spółki przekracza progi, o których wspomniano przy okazji omawiania komercjalizacji przez sprzedaż, to PJB musi uzyskać stosowne zgody lub dokonać zawiadomienia. W przypadku tej ścieżki komercjalizacji, dodatkowy obowiązek spoczywa na PAN, instytutach naukowych i instytutach badawczych, które muszą uzyskać zgodę właściwego ministra na założenie spółki lub wejście do spółki już istniejącej (bez względu na wartość wkładu). Dokonanie wyceny jest istotne nie tylko ze względu na powyższe ustawowe obowiązki notyfikacyjne. W zamian bowiem za wniesienie do spółki aportu w formie

9 wyników prac badawczych i rozwojowych, PJB powinna objąć udziały w spółce, zwykle proporcjonalne do wartości wniesionego aportu. Bez dokonania wyceny, określenie wielkości udziałów, jakie powinna objąć PJB, może być obarczone błędem i powodować uszczerbek w majątku PJB. Z księgowego punktu widzenia wniesienie aportu traktowane jest jako sprzedaż jednorazowa, w związku z czym PJB powinna rozpoznać przychód i koszt całkowity z transakcji. Innowacja obejmuje wiele złożonych, a zarazem trudnych działań, których efektywna realizacja wymaga formalnego procesu. Pod pojęciem procesu innowacyjnego należy rozumieć generowanie idei innowacyjnej (niezależnie od tego, czego dotyczy lub na jakim obszarze działalności innowacyjnej powstaje), tworzenie, projektowanie oraz pierwszą praktyczną realizację. Transfer technologii to proces przystosowywania wyników badań naukowych, patentów lub oryginalnych pomysłów do ich praktycznego zastosowania w produkcji. Proces ten składa się z prac rozwojowych i wdrożeniowych, polegających na wykonaniu modeli i prototypów lub sprawdzaniu przebiegu proponowanego procesu technologicznego, określenia cech użytkowych i ekonomicznych proponowanych nowych wyrobów lub nowych procesów technologicznych i badań jakościowych, analizy rynku, wyboru najwłaściwszego producenta, ustalenia zasad finansowania dla producenta i uczelni (twórcy technologii) oraz uruchomienia produkcji. Komercjalizacja technologii to czynności prawne, finansowe i związane z jakością proponowanych nowych rozwiązań. W szczególności w zakres tych rozwiązań wchodzi określenie potrzeb rynku, określenie i zlecenie badań jakościowych (próba typu, badania ekologiczne, możliwość dopuszczenia wyrobu na rynek, itp.) oraz ustalenie prawnych zasad przejmowania projektu przez producenta od uczelni (twórcy technologii). W szerokim znaczeniu pojęciem komercjalizacja technologii określa się całokształt działań związanych z przenoszeniem danej wiedzy technicznej lub organizacyjnej i związanego z nią know-how do praktyki gospodarczej. Komercjalizację technologii można określić jako proces zasilania rynku nowymi technologiami. Obejmuje on wszelkiego rodzaju formy dyfuzji innowacji oraz edukacji technicznej. Jak pokazuje powyższy schemat końcowe etapy procesu innowacji obejmują transfer technologii oraz jej komercjalizację.

10 W wąskim rozumieniu komercjalizację technologii określa się jako celowe, ukierunkowane przekazywanie wiedzy i umiejętności do procesu produkcyjnego, celem udanego jej urynkowienia w postaci produktu. W tym układzie podstawowe strategie komercjalizacji to sprzedaż praw własności, licencjonowanie, alians strategiczny, joint venture, samodzielne wdrożenie.