Biuro Analiz Sejmowych OPINIA ZLECONA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Biuro Analiz Sejmowych OPINIA ZLECONA"

Transkrypt

1 Biuro Analiz Sejmowych OPINIA ZLECONA Warszawa, dnia 13 listopada 2008 r. Opinia prawna na temat zgodności z Konstytucją RP projektu ustawy o licencjach prawniczych i świadczeniu usług prawniczych (druk sejmowy nr 680) 1. Przedmiot opinii. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zwróciła się o ocenę zgodności z konstytucją projektu ustawy o licencjach prawniczych i świadczeniu usług prawniczych (druk sejmowy nr 680, dalej: projekt ustawy o licencjach prawniczych). Tak ogólnie zakreślony przedmiot opinii pozwala jedynie na analizę wskazanego zagadnienia z punktu widzenia aspektów ustrojowych i nie dotyczy trafności przyjętych przez ustawodawcę metod i środków. 2. Przedmiot projektu ustawy o licencjach prawniczych. Projekt ustawy o licencjach prawniczych przewiduje nowy model dostępu do świadczenia usług prawniczych przez osoby niewykonujące zawodu adwokata czy radcy prawnego, oparty na trójstopniowym systemie licencji prawniczych. Projekt ten określa warunki uprawniające do świadczenia usług prawniczych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, katalog podmiotów uprawnionych do świadczenia tych usług, czyli posiadających licencję prawniczą, definiuje ich prawa i obowiązki oraz zasady nadzoru nad tymi osobami. Jak podkreśla wnioskodawca, celem projektu jest zwiększenia konkurencyjności na rynku usług prawniczych, na którym będą funkcjonowali przedstawiciele zawodów zaufania publicznego adwokaci i radcy prawni oraz przedsiębiorcy działający na

2 podstawie ustawy o licencjach prawniczych i świadczeniu usług prawniczych. (zob. uzasadnienie projektu druk sejmowy nr 680, s. 9). 3. Świadczenie usług prawniczych w świetle konstytucji i ustaw. A. Konstytucja z 1997 r. nie reguluje expressis verbis ani kwestii dostępu do pomocy prawnej, ani problemu dostępu do zawodów prawniczych, czy świadczenia usług prawnych. JednakŜe w demokratycznym państwie prawnym, którego fundamentem jest m.in. dbałość o umacnianie praw i wolności jednostek, muszą istnieć instytucje oraz procedury gwarantujące ich faktyczną realizację. To zaś wymaga stworzenia wszystkim podmiotom podlegającym jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej warunków do ubiegania się o profesjonalną pomoc prawną i bezpiecznego z niej korzystania. Gwarancje szerokiego dostępu do usług prawniczych znajdują podstawy w wielu przepisach konstytucji. Poza wzmiankowaną zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 konstytucji) na uwagę zasługują następujące przepisy ustawy zasadniczej: art. 42 ust. 2 stanowiący, Ŝe kaŝdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania, a w szczególności moŝe wybrać obrońcę lub korzystać z obrońcy z urzędu; art. 45 ust. 1 gwarantujący kaŝdemu prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezaleŝny, bezstronny i niezawisły sąd; art. 77 ust. 2 zakazujący zamykania drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw, art. 78 ustanawiający prawo zaskarŝania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji; art. 176 ust. 1, z którego wynika, Ŝe postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne. Jeśli chodzi o dostęp do zawodów prawniczych, naleŝy zauwaŝyć, Ŝe z jednej strony konstytucja gwarantuje wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy (art. 65 ust. 1), a z wolności działalności gospodarczej (art. 20 i art. 22) czyni jedną z podstawowych zasad ustroju państwa, z drugiej zaś strony dopuszcza moŝliwość tworzenia w drodze ustawy samorządów zawodowych, reprezentujących osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad naleŝytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony (art. 17 ust. 1). Termin zawód zaufania publicznego nie ma legalnej definicji. W literaturze przedmiotu najczęściej wskazywane cechy zawodów zaufania publicznego to: a) szczególna doniosłość prawidłowego i zgodnego z interesem publicznym 2

3 wykonywania istotnego z racji znaczenia, jaką dana dziedzina społecznej aktywności zawodowej odgrywa w społeczeństwie, oraz z racji konieczności zapewnienia ochrony gwarantowanych konstytucją praw podmiotowych jednostki; b) powierzanie w warunkach wysokiego zaufania uprawiającym taki zawód informacji osobistych i dotyczących Ŝycia prywatnego osób korzystających z ich usług; c) uznawanie tych informacji za tajemnicę zawodową, która nie moŝe być ujawniona; d) objęcie osób dysponujących taką tajemnicą w wypadku moŝliwości naruszenia istotnych dóbr jednostki w razie jej ujawnienia immunitetem zwalniającym je od odpowiedzialności karnej za nieujawnienie informacji; e) korzystanie ze świadczeń tych zawodów często w razie nastąpienia realnego albo choćby potencjalnego niebezpieczeństwa dla dóbr jednostki o szczególnym charakterze (np. Ŝycie, zdrowie, wolność, godność, dobre imię); f) niepodleganie regułom hierarchii urzędniczej; g) występowanie sformalizowanej deontologii zawodowej oraz rękojmia naleŝytego i zgodnego z interesem publicznym wykonywania zawodu, gwarantowana z jednej strony przez wysokie bariery dostępu do wykonywania kaŝdego z zawodów zaufania publicznego, obejmujące nie tylko wymóg ukończenia odpowiedniego szkolenia, lecz równieŝ reprezentowanie odpowiedniego poziomu etycznego, z drugiej sprawowaną w interesie publicznym pieczą organów samorządu zawodowego 1. Z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wynika takŝe, Ŝe zawody zaufania publicznego wykonywane są w sposób załoŝony i społecznie aprobowany, o ile ich wykonywaniu towarzyszy realne zaufanie publiczne, na które składa się szereg czynników. Wśród nich na plan pierwszy wysuwają się: przekonanie o zachowaniu przez wykonującego ten zawód dobrej woli, właściwych motywacji, naleŝytej staranności zawodowej oraz wiara w przestrzeganie wartości istotnych dla profilu danego zawodu 2. Zawody zaufania publicznego muszą być poddane stosownej reglamentacji oraz gwarancjom, gdyŝ wymaga tego interes publiczny. Status zawodu zaufania publicznego i objęcie jego wykonywania zasięgiem obligatoryjnej korporacji 1 Zob. P. Sarnecki, komentarz do art. 17 konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, (red.) L. Garlicki, Warszawa , tom IV; tenŝe Opinia w sprawie wykładni art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sejmowy 2/2001, s ; M. Tabernacka, Pojęcie zawodu zaufania publicznego, Acta Uniwersitatis Wratislaviensis nr 2663, s Zob. wyrok z 18 lutego 2004, P21/02, OTK ZU 2/A/2004, poz. 9; wyrok z 2 lipca 2007, K41/05, OTK ZU 7/A/2007, poz

4 zawodowej moŝe jednak uzasadniać wprowadzenie pewnych ograniczeń w zakresie wolności wykonywania zawodu oraz podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w powiązaniu z wolnością wykonywania zawodu 3. Od zawodów kwalifikowanych jako zawody zaufania publicznego społeczeństwo oczekuje spełnienia wymogu posiadania bardzo wysokich umiejętności fachowych, zwykle ukończenia wyŝszych studiów i odbycia dalszych szkoleń. Weryfikacja przygotowania do tego zawodu i nabór do niego nie moŝe być zatem pozostawione nieograniczonej swobodzie gry rynkowej, bez jakichkolwiek regulacji i wymogów profesjonalnych i etycznych. Określenie tych wymogów naleŝy do ustawodawcy, który ponosi społeczną i polityczną odpowiedzialność za dokonany wybór. NaleŜy podkreślić, Ŝe konstytucja nie gwarantuje ani nie wyznacza granic działania poszczególnych prawniczych grup zawodowych, pozostawiając tę sferę regulacji ustawowej. B. W obecnym stanie prawnym istnieją trzy grupy zawodowe świadczące pomoc prawną: adwokaci świadczący pomoc prawną na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz ze zm.), radcy prawni świadczący pomoc prawną na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz ze zm.) oraz podmioty świadczące pomoc prawną na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807). Pierwsze dwie grupy zawodowe adwokaci i radcy prawni noszą przymiot zawodów zaufania publicznego i działają w oparciu o obowiązkowe zrzeszenie w samorządach zawodowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 konstytucji. 4. Świadczenie usług prawniczych na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wypowiadał się na temat zasad i zakresu świadczenia pomocy prawnej przez adwokatów i radców prawnych i przy tej okazji na temat dopuszczalności otwarcia rynku usług prawniczych dla podmiotów spoza tych grup zawodowych. 3 Zob. np. wyrok TK z 19 października 1999 r., SK 4/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 119; wyrok TK z 21 maja 2002 r., K 30/01, OTK ZU Nr 3/A/2002, poz. 32 4

5 W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego utrzymanie przez ustawodawcę reglamentowanych zawodów prawniczych stanowi wyraz przekonania, Ŝe istnieją waŝne społeczne racje ich wyodrębnienia dla wykonywania kwalifikowanych czynności w sferze stosowania prawa. Trybunał uznaje jednak, Ŝe podjęcie czynności zawodowej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej odnieść moŝna do działania innej kategorii podmiotów niŝ adwokaci czy radcy prawni. Zdaniem Trybunału otwarcie zawodów prawniczych i zwiększenie dostępności (finansowej, terytorialnej, takŝe dla mniej zamoŝnych) usług prawniczych jest wręcz poŝądane 4. Trybunał Konstytucyjny zauwaŝa jednocześnie, Ŝe musi ono następować w drodze całościowych rozwiązań, wewnętrznie spójnych, które w sposób przejrzysty ukształtują model prawniczego kształcenia zawodowego. Ustawodawca musi udzielić jasnej odpowiedzi sprecyzować w odrębnej ustawie - zakres świadczonych usług prawnych (pomocy prawnej), przy bardzo wyraźnym i precyzyjnym oddzieleniu od pomocy świadczonej przez adwokatów, czy radców prawnych. Ustawodawca musi zatem określić: kryteria według których ma nastąpić podział sfer w zakresie świadczenia pomocy prawnej między prawników o kwalifikacjach potwierdzonych wpisem na listę zawodu zaufania publicznego a osoby legitymujące się innym rodzajem kwalifikacji prawnych. Ustawa powinna określać sposób rozpoczęcia i zakończenia tego typu działalności, zdefiniować formy organizacyjne wskazanego świadczenia pomocy prawnej, uregulować formy nadzoru zawodowego oraz zakres i tryb egzekwowania odpowiedzialności za świadczone usługi (przy ewentualnej powinności majątkowego ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej). Model przygotowania do wykonywania zawodów prawniczych moŝe być zatem róŝny. W nierównym stopniu moŝe uwzględniać wartości takie, jak: społeczna dostępność pomocy prawnej, odpowiedzialność za poziom świadczonej pomocy prawnej czy dostępność poszczególnych zawodów dla aspirujących do ich wykonywania. Zadaniem ustawodawcy jest określenie optymalnego w danej sytuacji modelu przygotowania i wykonywania zawodu prawnika. Przyjęte rozwiązania musi cechować koherencja i brak sprzeczności, równe traktowanie osób wykonujących poszczególne zawody prawnicze lub aspirujących do nich, unikanie rozwiązań 4 Zob. wyrok z 21 maja 2002, K 30/01, OTK ZU 3/A/2002, poz. 32; wyrok z 19 kwietnia 2006, K 6/06, OTK ZU 4/A/2006, poz

6 słuŝących omijaniu prawa oraz przerzucaniu ryzyka niewłaściwego świadczenia usług na odbiorców tych świadczeń Ocena projektu ustawy o licencjach prawniczych w świetle przepisów konstytucji oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Jak wspomniano, wybór modelu dotyczącego przygotowania do świadczenia pomocy prawnej oraz świadczenia usług prawniczych naleŝy do ustawodawcy. Projekt ustawy o licencjach prawniczych przewiduje nie tylko uprawnienia do świadczenia tego rodzaju usług, lecz ponadto tworzy drogę dodatkowego kształcenia zawodowego w celu podnoszenia kwalifikacji, odmienną od kształcenia w ramach korporacji adwokatów czy radców prawnych. W efekcie projektowanych zmian ma powstać na rynku korpus prawników legitymujących się jednym z trzech stopni licencji prawniczych, świadczących usługi prawnicze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w zakresie przysługujących im uprawnień. Zamiarem wnioskodawcy, podkreślanym w uzasadnieniu projektu ustawy, jest wykreowanie zwykłego (usługowego) zawodu prawniczego, który nie będzie nosił przymiotów zawodu zaufania publicznego. Na uwagę zasługują następujące cechy regulacji zawartej w projekcie ustawy o licencjach prawniczych, odpowiadające dyrektywom płynącym z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego co do unormowania rynku usług prawniczych: sprecyzowanie sposobu nabywania licencji prawniczej I, II i III stopnia, zasady jej przyznawania, zawieszania, cofania i przywracania; powołanie organu Prawniczej Komisji Licencyjnej - właściwego w przedmiocie licencji prawniczych oraz sprawowania nadzoru nad osobami posiadającymi licencję prawniczą; określenie zakresu usług świadczonych przez osoby legitymujące się danym stopniem licencji; określenie praw i obowiązków osób posiadających licencję prawniczą oraz zakresu odpowiedzialności za ich naruszenie; wprowadzenie zasady obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu usług prawniczych. 5 Zob. zwłaszcza wyrok o sygn. K 6/06, op. cit. 6

7 Jednocześnie model ten zakłada utrzymanie reglamentowanych zawodów prawniczych, co stanowi wyraz przekonania, Ŝe istnieją waŝne społeczne racje ich wyodrębnienia. W ramach obowiązujących unormowań konstytucyjnych nie budzi zastrzeŝeń sam fakt kompleksowej regulacji zakreślającej moŝliwość świadczenia pomocy prawnej przez podmioty inne niŝ posiadające cechy zawodów zaufania publicznego. Pewne wątpliwości nasuwa jednak sposób, w jaki projekt ustawy o licencjach prawniczych określa zakres świadczonej pomocy prawnej w odniesieniu do pomocy świadczonej przez adwokatów i radców prawnych. Na gruncie analizowanego projektu ustawy licencja prawnicza uprawnia przede wszystkim do: udzielania porad prawnych, sporządzania opinii prawnych, pism procesowych, projektów umów i innych oświadczeń woli, występowania przed organami administracji publicznej oraz podmiotami wykonującymi zadania z zakresu administracji publicznej. Ponadto posiadający licencję prawniczą I stopnia będzie mógł występować przed sądami powszechnymi i administracyjnymi na podstawie dalszego pełnomocnictwa udzielonego przez osobę posiadającą licencję prawniczą co najmniej II stopnia, adwokata lub radcę prawnego z wyjątkiem spraw rodzinnych, opiekuńczych, postępowania w sprawach nieletnich, spraw o przestępstwa i przestępstwa skarbowe; posiadający licencję prawniczą II stopnia będzie mógł występować przed sądami i trybunałami z wyjątkiem spraw rodzinnych, opiekuńczych, postępowania w sprawach nieletnich, spraw o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, chyba Ŝe do występowania w tych sprawach otrzyma pełnomocnictwo osoby posiadającej licencję prawniczą III stopnia, adwokata lub radcy prawnego. Licencja prawnicza III stopnia zakłada świadczenie pomocy prawnej wszelkiego rodzaju, włącznie z występowaniem przed sądami i trybunałami bez ograniczeń co do zakresu spraw (art projektu ustawy). Na pierwszy plan wysuwa się spostrzeŝenie, Ŝe zakres czynności w obrębie licencji III stopnia odpowiada pomocy prawnej dokonywanej przez adwokatów, a ma szerszy zasięg niŝ zakres czynności w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego 6. Podstawową róŝnicą jest wyłączenie moŝliwości przekazywania osobom świadczącym pomoc prawną na podstawie licencji prawniczej spraw z urzędu. 6 Na mocy art. 4 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, z wyjątkiem występowania w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe. NaleŜy równieŝ podkreślić, Ŝe bardzo szeroki 7

8 Regulacja ta budzi wątpliwości dotyczące kryteriów, według których ma nastąpić podział sfer w zakresie świadczenia pomocy prawnej pomiędzy prawników o kwalifikacjach potwierdzonych wpisem na listę zawodów zaufania publicznego, a prawników legitymujących się licencją prawniczą. Z uzasadnienia projektu ustawy wynika, Ŝe podstawowym kryterium jest rozgraniczenie sfery pomocy prawnej na tę, w której świadczy się pomoc dla najbardziej potrzebujących i gdzie obywatel nie ma wpływu na przyznanego do reprezentacji adwokata lub radcę prawnego z urzędu, od tej, w której świadczy się komercyjne usługi prawnicze, klient dokonuje swobodnego wyboru prawnika, a o wynagrodzeniu prawnika decydują zasady gospodarki wolnorynkowej (druk sejmowy nr 680). W moim przekonaniu uprawnienie do świadczenia pomocy prawnej w najszerszym zakresie przez osoby posiadające licencję III stopnia zrównuje istotę wykonywanego przez nich zawodu z zawodem adwokata czy radcy prawnego. Wyłączenie spod kognicji tych osób spraw prowadzonych z urzędu jest natomiast niewystarczającą przesłanką dla zróŝnicowania istoty zawodów prawniczych. Wykonywanie zawodu adwokata i radcy prawnego wiąŝe się zarówno z uzyskaniem specjalistycznego przygotowania zawodowego (aplikacja, egzamin) jak i obowiązkiem przestrzegania tajemnicy zawodowej, powinnością ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, a przede wszystkim podlega pieczy odpowiedniego samorządu zawodowego i odpowiedzialności dyscyplinarnej. NaleŜy się zatem zastanowić, czy dopuszczenie dokonywania tych samych czynności przez adwokatów (radców prawnych) i osoby, wobec których formułuje się inny rodzaj wymogów zwłaszcza w zakresie nadzoru (nadzór sprawowany jest przez Prawniczą Komisję Licencyjną, powoływaną i odwoływaną przez Ministra Sprawiedliwości) 7, nie podwaŝa sensu wyodrębnienia zawodów adwokata i radcy prawnego jako zawodów zaufania publicznego. zakres czynności w ramach świadczonych usług prawnych został przewidziany takŝe dla posiadających licencję II stopnia po uzyskaniu odpowiedniego pełnomocnictwa. 7 NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe projekt ustawy o licencjach prawniczych przewiduje obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, katalog praw i obowiązków, wśród których jest zobowiązanie zachowania tajemnicy zawodowej, rodzaj sankcji za ich naruszenie, a takŝe specjalny tryb weryfikacji wiedzy w formie egzaminu na III stopień licencji. Nasuwa się jednak spostrzeŝenie, Ŝe sposób uzyskania licencji III stopnia jest w pewnym zakresie łatwiejszą drogą uzyskania uprawnień do świadczenia bardzo szeroko zakreślonej pomocy prawnej (zwolnienie z egzaminu na III stopień licencji osób posiadających stopień doktora nauk prawnych, zob. art. 18 ust. 3 projektu ustawy). Ponadto projekt ten przewiduje moŝliwość przyznania licencji prawniczej osobie, wobec której zapadło prawomocne orzeczenie sądu dyscyplinarnego, którym orzeczono wydalenie z adwokatury czy pozbawienie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego (zob. art. 23 ust. 3 pkt a i b). 8

9 Poddanie zawodów zaufania publicznego stosownej pieczy samorządów zawodowych świadczy o tym, Ŝe takiego ochronnego rozwiązania wymaga interes publiczny. Jak wskazuje Trybunał Konstytucyjny piecza samorządowych prawniczych zawodów zaufania publicznego sprawowana być winna w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony, a interes ten nie moŝe być utoŝsamiany z interesem korporacji zawodowych czy jej członków 8. Przekazanie samorządom zawodowym sprawowania pieczy nad ich członkami stanowi wyraz przekazania im określonego władztwa publicznego, pozwala na dokładniejszą kontrolę, stosowanie większego zestawu sankcji itp. UwaŜam, Ŝe w świetle poglądów doktryny oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uprawnienia przyznane osobom posiadającym licencję prawniczą III stopnia i wymogi związane z wykonywaniem tych uprawnień (obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, wymóg przestrzegania pewnych zasad, jak obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, podwyŝszone bariery dostępu do zawodu) co do istoty wykonywanego zawodu wbrew intencji wnioskodawcy - nadają mu cechy zawodu zaufania publicznego. NaleŜy wobec tego poddać w wątpliwość, czy przekazanie nadzoru nad tak określonym zawodem Prawniczej Komisji Licencyjnej, moŝe spełnić funkcję naleŝytego nadzoru nad dobrem (interesem) publicznym, jaki w przypadku zawodów zaufania publicznego pełni niezaleŝny samorząd zawodowy. 6. W świetle przedstawionych powyŝej ustaleń jawią się następujące wnioski: Model świadczenia pomocy prawnej mieści się w granicach regulacji ustawowej. Z pewnością poŝądane jest poddanie tej regulacji zakresu świadczenia pomocy prawnej przez osoby nienaleŝące do kręgu podmiotów wpisanych na listy korporacyjne tym bardziej, Ŝe obecnie brak jest kompleksowego unormowania tej kwestii. Trudno jednak zrozumieć, dlaczego te same usługi mają być świadczone zarówno przez prawników poddanych rygorom zawodów zaufania publicznego jak i przez prawników niepodlegającym tym rygorom. NaleŜy zauwaŝyć, iŝ skoro wolą ustawodawcy jest wyodrębnienie zawodów adwokata i radcy prawnego jako zawodów zaufania publicznego, a projekt ustawy o 8 Zob. wyrok z 18 lutego 2004, P21/02, op. cit. 9

10 licencjach prawniczych woli tej nie kwestionuje, regulacje dotyczące świadczenia usług prawniczych przez inne podmioty powinna cechować koherencja i spójność z obowiązującym stanem prawnym. W tym zakresie, w mojej ocenie, rozwiązanie zawarte w projekcie ustawy o licencjach prawniczych budzi uzasadnione wątpliwości co do zgodności z art. 17 ust. 1 konstytucji. Sporządziła - za pośrednictwem Biura Analiz Sejmowych - Dr Katarzyna Kubuj Instytut Nauk prawnych PAN 10

Pytania z zasad wykonywania zawodu radcy prawnego na kolokwium ustne w 2012r. - I rok aplikacji radcowskiej

Pytania z zasad wykonywania zawodu radcy prawnego na kolokwium ustne w 2012r. - I rok aplikacji radcowskiej Pytania z zasad wykonywania zawodu radcy prawnego na kolokwium ustne w 2012r. - I rok aplikacji radcowskiej 1. Proszę omówić istotne cechy zawodu radcy prawnego jako zawodu zaufania publicznego. 2. Na

Bardziej szczegółowo

Stanowisko. Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji. Krajowej Rady Radców Prawnych

Stanowisko. Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji. Krajowej Rady Radców Prawnych Warszawa, 24 stycznia 2018 r. Stanowisko Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji dotyczące petycji obywatelskiej w zakresie dotyczącym modelu dochodzenia do zawodu adwokata i radcy prawnego Petycja z dnia

Bardziej szczegółowo

Najnowsze orzecznictwo

Najnowsze orzecznictwo Najnowsze orzecznictwo Michał Jackowski Ewolucja konstytucyjnego pojęcia pieczy w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 1. Artykuł 17 ust. 1 Konstytucji RP zawiera pojęcie piecza nad należytym wykonywaniem

Bardziej szczegółowo

Elementy prawa do sądu

Elementy prawa do sądu prawo do sądu W Konstytucji z 1997 r. prawo do sądu zostało expressis verbis wyrażone w art. 45 ust. 1, zgodnie z którym każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej

Bardziej szczegółowo

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały przeanalizowane obowiązujące. przepisy normujące zasady porozumiewania się podejrzanego i oskarżonego

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały przeanalizowane obowiązujące. przepisy normujące zasady porozumiewania się podejrzanego i oskarżonego RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-662364-II-10/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Krzysztof Kwiatkowski Minister Sprawiedliwości

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej. PPwG

Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej. PPwG Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej PPwG 1 Podstawy ustroju gospodarczego Zasady konstytucyjne zasady ogólne (demokratyczne państwo prawne, sprawiedliwość społeczna) zasada społecznej gospodarki

Bardziej szczegółowo

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA. Warszawa, dnia 21 kwietnia 2009 r. Druk nr 537

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA. Warszawa, dnia 21 kwietnia 2009 r. Druk nr 537 SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 21 kwietnia 2009 r. Druk nr 537 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a ust.

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 35 Obywatel wobec prawa Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i

Bardziej szczegółowo

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 3 a i. * /< / I.511.4.2014.AJK rp J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów i

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r.

UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 19 lipca 2012 r. UCHWAŁA Nr 216/2012 KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją: 1) art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.

Bardziej szczegółowo

1. Na czym polega zasada ochrony praw słusznie nabytych?

1. Na czym polega zasada ochrony praw słusznie nabytych? Sopot, dnia 09.05.2014 r. sygn.: 000078 OPINIA PRAWNA sporządzona o zlecenie skierowane przez Zleceniodawcę Pana Czesława Miś Członka Zarządu Krajowego OZZL w dniu 07.05.2014 r. o godzinie 19:41 w ramach

Bardziej szczegółowo

przedstawiam następujące stanowisku:

przedstawiam następujące stanowisku: RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia 19 marca 2015 r. PG VIII TK 5/15 (SK 2/15) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W związku ze skargą konstytucyjną Andrzeja Z. o stwierdzenie niezgodności przepisu

Bardziej szczegółowo

OPINIA PRAWNA w sprawie uznania zawodu diagnosty laboratoryjnego za zawód zaufania publicznego

OPINIA PRAWNA w sprawie uznania zawodu diagnosty laboratoryjnego za zawód zaufania publicznego Warszawa, dnia 7 kwietnia 2017 roku OPINIA PRAWNA w sprawie uznania zawodu diagnosty laboratoryjnego za zawód zaufania publicznego 1. Przedmiot niniejszej opinii. Celem oraz przedmiotem niniejszej opinii

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego.

o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 2 listopada 2008 r. Druk nr 346 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a ust.

Bardziej szczegółowo

Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji

Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji Mariusz Bieżuński Paweł Bieżuński Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji Komentarz 2. wydanie Warszawa 2011 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów...9 Wstęp...11 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach

Bardziej szczegółowo

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r.

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r. OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 27 listopada 2017 r. w przedmiocie projektu ustawy o europejskiej partii politycznej i europejskiej fundacji politycznej (nr z wykazu prac legislacyjnych: UC93)

Bardziej szczegółowo

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 45 Konstytucji RP 1.K a ż d y ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE z dnia 5 listopada 2001 r. Sygn. T 33/01

POSTANOWIENIE z dnia 5 listopada 2001 r. Sygn. T 33/01 1 47 POSTANOWIENIE z dnia 5 listopada 2001 r. Sygn. T 33/01 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zdzisław Czeszejko-Sochacki przewodniczący Janusz Niemcewicz Jadwiga Skórzewska-Łosiak sprawozdawca po wstępnym

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego

Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego Dr Aleksandra Syryt Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Informacja

Bardziej szczegółowo

Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają?

Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają? Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają? W toczącym się procesie legislacyjnym nad poselskim projektem ustawy o Sądzie Najwyższym (druk sejmowy 1727) zostały zgłoszone

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Kuras

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Kuras Sygn. akt SDI 65/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 1 grudnia 2016 r. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Piotr Mirek SSN Eugeniusz Wildowicz

Bardziej szczegółowo

Samorząd zawodowy: reprezentacja interesu grupy czy interesu publicznego?

Samorząd zawodowy: reprezentacja interesu grupy czy interesu publicznego? Samorząd zawodowy: reprezentacja interesu grupy czy interesu publicznego? Konstanty Radziwiłł Sekretarz Naczelnej Rady Lekarskiej VIII Konferencja Krakowska Świat współpracy świat konfrontacji Wybory strategiczne

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 25 lipca 2001 r.

Warszawa, 25 lipca 2001 r. Warszawa, 25 lipca 2001 r. Opinia na temat wniosku Stowarzyszenia Związek Polskich Artystów Plastyków do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami

Bardziej szczegółowo

Kancelaria Adwokacka & Kancelaria Lobbingu i Legislacji Jerzy Marcin Majewski

Kancelaria Adwokacka & Kancelaria Lobbingu i Legislacji Jerzy Marcin Majewski Kancelaria Adwokacka & Kancelaria Lobbingu i Legislacji Jerzy Marcin Majewski ul. 27 Grudnia 9 61-737 Poznań tel.: 605 887048 email: adwokatmajewski@me.com Poznań, dnia 16 września 2013 r. Szanowny Pan

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej oraz ustawy o Służbie Więziennej.

- o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej oraz ustawy o Służbie Więziennej. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marszałek Senatu Druk nr 4147 Warszawa, 14 stycznia 2011 r. Pan Grzegorz Schetyna Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14 Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA.52-2.2.2014 Trybunał Konstytucyjny w Warszawie dot. Sygn. akt: SK 25/14 W imieniu Naczelnej Rady Adwokackiej, na podstawie 29 ust. 2 Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt I CZ 84/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 28 października 2011 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Frąckowiak SSN Bogumiła Ustjanicz w sprawie z

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy.

- o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marszałek Senatu Druk nr 3858 Warszawa, 22 grudnia 2010 r. Pan Grzegorz Schetyna Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku! Na podstawie

Bardziej szczegółowo

- I rok aplikacji radcowskiej

- I rok aplikacji radcowskiej Pytania z podstaw funkcjonowania samorządu radców prawnych na kolokwium ustne w 2012r. - I rok aplikacji radcowskiej 1. Proszę omówić istotne cechy samorządu zawodu zaufania publicznego. 2. Na czym polega

Bardziej szczegółowo

Wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu

Wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu Wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu Informacje ogólne Kto ma prawo do obrony Prawo do obrony naleŝy do podstawowych praw i wolności osobistych kaŝdego człowieka i obywatela. Gwarantuje je Konstytucja

Bardziej szczegółowo

nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt

nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt Granice obowiązków, które mogą zostać nałożone na podstawie art. 96 ust. 7 pkt 3Ustawy Prawo ochrony środowiska Prof. dr hab. Krzysztof Płeszka Dr Michał Araszkiewicz Katedra Teorii Prawa WPiA UJ Źródła

Bardziej szczegółowo

Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Staroszczyk i Siałkowska - kolejny sukces

Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Staroszczyk i Siałkowska - kolejny sukces Wyrok Trybunału w Strasburgu w sprawie Staroszczyk i Siałkowska - kolejny sukces Zob.: Wyrok w sprawie Staroszczyk przeciwko Polsce, Wyrok w sprawie Siałkowska przeciwko Polsce Dnia 22 marca 2007 r. Europejski

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 81/2015 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 15 czerwca 2015 r.

UCHWAŁA NR 81/2015 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 15 czerwca 2015 r. UCHWAŁA NR 81/2015 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 15 czerwca 2015 r. Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zdecydowało utrzymać w mocy uchwałę ORA w Poznaniu z dnia 23 maja 2014 r. odmawiającą

Bardziej szczegółowo

BL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r.

BL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r. BL-112-265-TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r. INFORMACJA PRAWNA O WYROKU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z 22 WRZEŚNIA 2015 R. (SYGN. AKT P 37/14) DOTYCZĄCYM USTAWY Z DNIA 6 CZERWCA 1997 R. - KODEKS KARNY I. METRYKA

Bardziej szczegółowo

Szanowna Pani Marszałek. Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy:

Szanowna Pani Marszałek. Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy: Warszawa, 10 marca 2014 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów DKRM 140 3(5)/14 Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek Przekazuję

Bardziej szczegółowo

APEL Nr 6/15/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 18 września 2015 r.

APEL Nr 6/15/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 18 września 2015 r. APEL Nr 6/15/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 18 września 2015 r. do Ministra Zdrowia w sprawie podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do zapewnienia należytej ochrony tajemnicy

Bardziej szczegółowo

USTAWA O LICENCJACH PRAWNICZYCH ZAŁOŻENIA PROJEKTU

USTAWA O LICENCJACH PRAWNICZYCH ZAŁOŻENIA PROJEKTU USTAWA O LICENCJACH PRAWNICZYCH ZAŁOŻENIA PROJEKTU Andrzej Prus Warszawa, luty 2007r. - 1 - Obecnie na rynku usług prawniczych (rozumianym jako rynek, na którym funkcjonują podmioty zarobkowo udzielające

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Projekt USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Joanna Porowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Joanna Porowska Sygn. akt III ZS 3/17 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 29 czerwca 2017 r. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący) SSN Andrzej Wróbel SSA Ewa Stefańska (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

Zastrzeżenie: Powyższa opinia nie iest wiażaca dla organów samorządu radców prawnych. Kraków, dnia r.

Zastrzeżenie: Powyższa opinia nie iest wiażaca dla organów samorządu radców prawnych. Kraków, dnia r. STANOWISKO (opinia) Komisji ds. wykonywania zawodu i etyki Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie dotyczące przedmiotu działalności kancelarii radcy prawnego oraz możliwości jednoczesnego wykonywania

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 27.05.2014 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja 0436/2012, którą złożył Mark Walker (Wielka Brytania) w sprawie transgranicznego doradztwa prawnego 1.

Bardziej szczegółowo

Doc. dr hab. Ryszard Piotrowski 21 lutego 2015 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Doc. dr hab. Ryszard Piotrowski 21 lutego 2015 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Doc. dr hab. Ryszard Piotrowski 21 lutego 2015 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Opinia o wniosku Naczelnej Rady Adwokackiej w przedmiocie zbadania zgodności z Konstytucją RP

Bardziej szczegółowo

215/6B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień,

215/6B/2005. POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień, 215/6B/2005 POSTANOWIENIE z dnia 8 sierpnia 2005 r. Sygn. akt Tw 30/05 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Jerzy Stępień, po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Związku

Bardziej szczegółowo

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) oraz art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy

Bardziej szczegółowo

Szanowny Pan Cezary Grabarczyk Minister Sprawiedliwości

Szanowny Pan Cezary Grabarczyk Minister Sprawiedliwości Warszawa, października 2014 roku Szanowny Pan Cezary Grabarczyk Minister Sprawiedliwości NRA-02-AZ/14/14 Dot. pozyskiwania przez organy prowadzące postępowanie podatkowe danych osobowych adwokata występującego

Bardziej szczegółowo

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce kontroli

Bardziej szczegółowo

Druk nr 2089 Warszawa, 31 lipca 2007 r.

Druk nr 2089 Warszawa, 31 lipca 2007 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Marszałek Senatu Druk nr 2089 Warszawa, 31 lipca 2007 r. Pan Ludwik Dorn Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Zgodnie z art. 118

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK na podstawie art. 188 w związku z art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji RP

WNIOSEK na podstawie art. 188 w związku z art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji RP Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość Warszawa, dnia 18 maja 2011 r. Trybunał Konstytucyjny al. J. Ch. Szucha 12 A 00-918 Warszawa W n i o skoda wc a : Grupa posłów na Sejm RP VI kadencji według załączonej

Bardziej szczegółowo

Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa: cel powołania, rola i zadania w sektorze budownictwa

Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa: cel powołania, rola i zadania w sektorze budownictwa Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa: cel powołania, rola i zadania w sektorze budownictwa 1. Powstanie samorządów zawodowych zawodów zaufania publicznego Samorządy zawodowe mają długą tradycję, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. w sprawie obwodów łowieckich. Prof. nadzw. dr hab. Adam Habuda Instytut Nauk Prawnych PAN Zakład Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu Okoliczności, które

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 18 lutego 2004 r., P 21/02 NABÓR NA APLIKACJĘ ADWOKACKĄ I APLIKACJĘ RADCOWSKĄ

Wyrok z 18 lutego 2004 r., P 21/02 NABÓR NA APLIKACJĘ ADWOKACKĄ I APLIKACJĘ RADCOWSKĄ Wyrok z 18 lutego 2004 r., P 21/02 NABÓR NA APLIKACJĘ ADWOKACKĄ I APLIKACJĘ RADCOWSKĄ Rodzaj postępowania: pytanie prawne sądu Inicjator: Naczelny Sąd Administracyjny Skład orzekający: pełny skład Zdania

Bardziej szczegółowo

Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie

Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie Warszawa dn. 8 stycznia 2016 r. Dr hab. prof. nadzw. Mirosław Karpiuk Opinia prawna sporządzona dla Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu w Warszawie Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Trybunał

Bardziej szczegółowo

Samorząd gospodarczy i zawodowy. PPwG 2016

Samorząd gospodarczy i zawodowy. PPwG 2016 Samorząd gospodarczy i zawodowy PPwG 2016 Tematyka Samorządy gospodarcze Samorządy zawodowe Udział pracowników w zarządzaniu 2 Pojęcie samorządu Podstawowe kategorie samorządów terytorialne, gospodarcze,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 12 października 2006 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich. Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

Warszawa, dnia 12 października 2006 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich. Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich Warszawa, dnia 12 października 2006 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich dr Janusz Kochanowski RPO-542175-X-06/ST 00-090 Warszawa Tel. centr. 022 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 022 827

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Warszawa, 21 listopada 2017 r. Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych dotycząca możliwości ustalania z klientem wysokości wynagrodzenia przysługującego radcy prawnemu

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT WYPOWIEDZI NA V SPOTKANIE KOMISJI PRAWNYCH OKRĘGOWYCH RAD ADWIKACKICH W ŁODZI

KONSPEKT WYPOWIEDZI NA V SPOTKANIE KOMISJI PRAWNYCH OKRĘGOWYCH RAD ADWIKACKICH W ŁODZI KONSPEKT WYPOWIEDZI NA V SPOTKANIE KOMISJI PRAWNYCH OKRĘGOWYCH RAD ADWIKACKICH W ŁODZI I Aktualny model świadczenia pomocy prawnej w Polsce Szeroko obecnie rozgłaszany jest mit o tym, Ŝe w polskim systemie

Bardziej szczegółowo

Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości

Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-543260-II/06/PTa/MK 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II UK 504/17 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 kwietnia 2019 r. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jolanta Frańczak SSN Romualda Spyt

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Warszawa, dnia 1 października 2015 r. Stanowisko Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji w sprawie tajemnicy zawodowej w związku z żądaniem komornika w trybie art. 761 KPC 1. Komornik wystąpił do Kancelarii

Bardziej szczegółowo

przedstawiam następujące stanowisko:

przedstawiam następujące stanowisko: RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia grudnia 2015 r. PG VIII TK 135/15 (K 36/15) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W związku z wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności

Bardziej szczegółowo

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska,

Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska, 79 POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 72/02 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marek Safjan przewodniczący Marek Mazurkiewicz sprawozdawca Teresa Dębowska-Romanowska, po wstępnym rozpoznaniu

Bardziej szczegółowo

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak USTRÓJ USTRÓJ PAŃSTWOWY ZASADY USTROJU Rozdział I Konstytucji RP RZECZPOSPOLITA!art. 235 Konstytucji RP! utrudniona zmiana KONWENCJONALNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju

Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, dnia 27 lipca 2015 r. IV.612.1.2015 AJ Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju Szanowna Pani Minister, Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 14 maja 2012 r. Szanowny Pan Dr Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości. Wielce Szanowny Panie Ministrze,

Warszawa, dnia 14 maja 2012 r. Szanowny Pan Dr Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości. Wielce Szanowny Panie Ministrze, Warszawa, dnia 14 maja 2012 r. Szanowny Pan Dr Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości Wielce Szanowny Panie Ministrze, Działając imieniem Naczelnej Rady Adwokackiej, na podstawie art. 58 pkt 9 ustawy

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Stanowisko Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji STATUS APLIKANTA RADCOWSKIEGO Samorząd radców prawnych powołany został na mocy ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r.,

Bardziej szczegółowo

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze Naczelny Sąd Administracyjny Izba Ogólnoadministracyjna Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Na podstawie art. 264 2 w związku z art. 15 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu

Bardziej szczegółowo

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10 GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS 035 1419/10 Pan Jerzy Miller Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

ROK I - ŚRODA PAŹDZIERNIK 2013. grupa PRAWO UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. (wykładowca- SSA J. Pietrzak) Miejsce wykładu: AULA NR 7

ROK I - ŚRODA PAŹDZIERNIK 2013. grupa PRAWO UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH. (wykładowca- SSA J. Pietrzak) Miejsce wykładu: AULA NR 7 dzień ROK I - ŚRODA PAŹDZIERNIK 2013 8 30-11 00 11 15-13 45 14 00-16 30 2.10 GRUPA 1 szczególności: a) nabycia prawa do zasiłku chorobowego np. w kontekście zasad obliczania okresu zasiłkowego, b) utraty

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dn. 30 kwietnia 2009 r. BAS WAUiP 848/09

Warszawa, dn. 30 kwietnia 2009 r. BAS WAUiP 848/09 BAS WAUiP 848/09 Warszawa, dn. 30 kwietnia 2009 r. Opinia prawna w sprawie konstytucyjnej dopuszczalności poprawek zgłoszonych na etapie prac podkomisji do projektu ustawy o słuŝbie celnej (druk nr 1492)

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 13 października 2010 r. Druk nr 993 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druk nr 2738).

- o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druk nr 2738). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów DSPA-140-24 (5)/10 Warszawa, 27 maja 2010 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Przekazuję przyjęte przez

Bardziej szczegółowo

o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA Warszawa, dnia 8 maja 2008 r. Druk nr 134 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a ust. 3

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Lublin, dnia 21 stycznia 2013 r. OPINIA PRAWNA 1. Cel opinii: Celem opinii jest określenie charakteru prawnego oraz zasad udzielania i sposobu obliczania wymiaru płatnego urlopu, przysługującego pracownikowi

Bardziej szczegółowo

Wniosek złożony przez przedstawicieli SA KSAP do Prezydenta Bronisława Komorowskiego w styczniu 2011 r.

Wniosek złożony przez przedstawicieli SA KSAP do Prezydenta Bronisława Komorowskiego w styczniu 2011 r. Wniosek złożony przez przedstawicieli SA KSAP do Prezydenta Bronisława Komorowskiego w styczniu 2011 r. Prosimy o złożenie wniosku o stwierdzenie, że: 1. art. 4, 6 i 9-12 ustawy z dnia 16 grudnia 2010

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne środki ochrony praw Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne prawo do sądu 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt Sygn. akt I UK 393/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 czerwca 2018 r. SSN Romualda Spyt w sprawie z odwołania Ł. Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Z. o zasiłek

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec Sygn. akt III ZS 8/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 listopada 2015 r. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) SSN Małgorzata

Bardziej szczegółowo

Data Prezydent Miasta Łodzi opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata skarbowa

Data Prezydent Miasta Łodzi opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata skarbowa Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna Sygnatura DFP-Fn-XI.310.1.2016 Data 2016-07-11 Autor Prezydent Miasta Łodzi Temat opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata

Bardziej szczegółowo

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.

Dz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173. Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt III SO 9/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 listopada 2011 r. SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda w sprawie z wniosku Zakładu

Bardziej szczegółowo

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia. publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów OPINIA PRAWNA w przedmiocie oceny czy osoba skazana z oskarżenia publicznego na karę grzywny może w świetle przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Polsce sprawować funkcję wójta (burmistrza, prezydenta

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PRZYZNAWANIA I POZBAWIANIA LICENCJI TRENERA LUB INSTRUKTORA W SPORTACH MOTOROWYCH

REGULAMIN PRZYZNAWANIA I POZBAWIANIA LICENCJI TRENERA LUB INSTRUKTORA W SPORTACH MOTOROWYCH Załącznik do uchwały Nr18 / 2006 ZG PZM REGULAMIN PRZYZNAWANIA I POZBAWIANIA LICENCJI TRENERA LUB INSTRUKTORA W SPORTACH MOTOROWYCH W związku z Art. 12, ust. 1, pkt. 8 i Art. 45 oraz Art.46,ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r.

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r. STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 10 marca 2017 r. w przedmiocie zarzutów grupy posłów na Sejm RP sformułowanych we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym wyboru kandydatów na stanowisko

Bardziej szczegółowo

ZAŻALENIE. na postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia ( )

ZAŻALENIE. na postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia ( ) Katowice, dnia ( ) r. L.Dz.W../2015 Sygn. RO-12/UPR4/2014/AF Sąd Rejonowy Zamiejscowy z siedzibą w P. za pośrednictwem: Prokuratura Rejonowa w T. Ośrodek Zamiejscowy w P. sygn. akt. 5 Ds 234/15 ZAŻALENIE

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o pomocy społecznej.

- o zmianie ustawy o pomocy społecznej. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marszałek Senatu Druk nr 306 Warszawa, 20 grudnia 2007 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Zgodnie

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR 68/VII/2009 KRAJOWEJ RADY RADCÓW PRAWNYCH Z DNIA 5 CZERWCA 2009r. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W 2009 1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 19/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 maja 2015 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski Protokolant Katarzyna Bartczak

Bardziej szczegółowo

SAMORZĄD ZAWODOWY W POLSCE

SAMORZĄD ZAWODOWY W POLSCE SAMORZĄD ZAWODOWY W POLSCE Wykład 1 Dr Dominika Cendrowicz Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Rozdział I Konstytucji (art. 15 ust. 1): 1. przy decentralizacji następuje, obok

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 21 marca 2006 r.

Warszawa, dnia 21 marca 2006 r. Warszawa, dnia 21 marca 2006 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli oraz ustawy o służbie cywilnej (druk senacki nr 100) Przedmiotem opiniowanej

Bardziej szczegółowo

Data Prezydent Miasta Łodzi opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata skarbowa

Data Prezydent Miasta Łodzi opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata skarbowa Rodzaj dokumentu Interpretacja indywidualna Sygnatura DFP-Fn-XI.310.2.2016 Data 2016-08-10 Autor Prezydent Miasta Łodzi Temat opłata skarbowa od pełnomocnictwa składanego u komornika Słowa kluczowe opłata

Bardziej szczegółowo

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie:

OPINIA PRAWNA. w przedmiocie: OPINIA PRAWNA w przedmiocie: MOŻLIWOŚCI SPRAWOWANIA MANDATU WÓJTA LUB BURMISTRZA (PREZYDENTA MIASTA) PRZEZ OSOBĘ SKAZANĄ PRAWOMOCNYM WYROKIEM SĄDU NA KARĘ GRZYWNY ZA PRZESTĘPSTWO UMYŚLNE ŚCIGANE Z OSKARŻENIA

Bardziej szczegółowo

Kto jest podatnikiem VAT w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa?

Kto jest podatnikiem VAT w zakresie gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa? Z zakresu gospodarki nieruchomościami, których właścicielem jest Skarb Państwa, wynika, że podatnikiem VAT nie jest Skarb Państwa lecz gmina lub powiat. Z zakresu gospodarki nieruchomościami, których właścicielem

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 216/16. Dnia 14 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 216/16. Dnia 14 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III KK 216/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 14 grudnia 2016 r. SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Szewczyk SSN Włodzimierz Wróbel w sprawie K. W. skazanego

Bardziej szczegółowo

Ne tle skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnił się problem

Ne tle skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnił się problem RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich RPO-702889-III-12/LN 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości Ne tle skarg

Bardziej szczegółowo

R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA

R E G U L U S. Zrzeszenie Związków Zawodowych Energetyków. zapytanie Zleceniodawcy INFORMACJA PRAWNA Warszawa, dnia 14 lipca 2009 r. Przedmiot informacji: Zleceniodawca opinii: Podstawy faktyczne informacji: Uprawnienia organizacji związkowej do skierowania sprawy interpretacji przepisów do Sądu Najwyższego

Bardziej szczegółowo

Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian Zdyb,

Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian Zdyb, 8 POSTANOWIENIE z dnia 22 stycznia 2003 r. Sygn. akt K 44/01 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Andrzej Mączyński przewodniczący Janusz Niemcewicz sprawozdawca Jadwiga Skórzewska-Łosiak Jerzy Stępień Marian

Bardziej szczegółowo

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10 Trybunał Konstytucyjny w składzie: Marek Kotlinowski, 75/1/B/2012 POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10 po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Development

Bardziej szczegółowo

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału, Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa

Bardziej szczegółowo