Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej"

Transkrypt

1 Dorota Korenik * Dorota Korenik Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej Wstêp Panuje przekonanie, e spo³eczna odpowiedzialnoœæ biznesu (CSR, corporate social responsibilty) to jeden z g³ównych czynników warunkuj¹cych prowadzenie dzia³alnoœci gospodarczej. Wzmaga siê presja otoczenia zewnêtrznego, by przedsiêbiorstwa w swej dzia³alnoœci uwzglêdnia³y kontekst spo³eczny, etyczny i œrodowiska naturalnego. Ze wzglêdu na rolê banków w gospodarce uwa a siê, e na nich ci¹ y wiêksze zobowi¹zanie do dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialnego w porównaniu z typowym przedsiêbiorstwem ze sfery gospodarki realnej. Celem artyku³u jest próba przedstawienia istoty i znaczenia spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku z perspektywy wspó³czesnych oczekiwañ wobec banków/sektora bankowego, a tak e teoretycznego rozumienia terminu odpowiedzialnoœæ spo³eczna, praktyki gospodarczej. 1. Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banków dla zrównowa onego rozwoju i stabilnoœci finansowej Koncepcja zrównowa onego rozwoju to efekt wieloletniej dyskusji w œrodowiskach biznesowych, naukowych i politycznych na temat rozwi¹zywania z³o onych problemów spo³ecznych, ekologicznych i gospodarczych w skali miêdzynarodowej i globalnej. Na tej podstawie stworzono ramy prawne niezbêdne do budowania trwa³ego, zrównowa onego rozwoju (zbiór dokumentów koñcowych Œwiatowej Konferencji Ochrony Œrodowiska (Szczyt Ziemi) w Rio de Janerio z 1998 r). Jednak e wdro enie strategii zrównowa onego rozwoju wymaga silnego przewartoœciowania w sferze etyczno-moralnej dzia³ania gospodarczego [Kuliñska-Sad³ocha, 2010]. Od banków nale y oczekiwaæ, e nie tylko zaczn¹ prawdziwie realizowaæ zasadê sprawiedliwoœci spo³ecznej, w ramach w³asnego biznesu, ale tak e bêd¹ stymulowaæ swoich klientów gospodarczych do respek- * Prof. dr hab., Katedra Finansów, Wydzia³ Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomicznych we Wroc³awiu, dorota.korenik@ue.wroc.pl, ul. Komandorska 118/120, Wroc³aw

2 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej 309 towania zasady zrównowa onego rozwoju w prowadzonej dzia³alnoœci gospodarczej, a klientów indywidualnych do zmiany zachowañ konsumpcyjnych (nadmiernej konsumpcji). Oczekiwanie to opiera siê na przekonaniu o ogromnym znaczeniu banków dla rozwoju gospodarczego. Banki finansuj¹ inwestycje miêdzynarodowe, które maj¹ ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarki œwiatowej oraz wielu krajów s³abiej rozwiniêtych. Poprzez finansowanie transakcji handlu zagranicznego, oferowanie produktów finansowych, operacje lokacyjne i inwestycyjne na rynkach finansowych wp³ywaj¹ na kierunki i rozmiary przep³ywów finansowych. W porównaniu z przedsiêbiorstwami z innych bran banki maj¹ zdecydowanie wiêkszy obszar dzia³ania i szerszy zasiêg oddzia- ³ywania (podmioty gospodarcze, instytucje, osoby indywidualne). Realizacja w sektorze bankowym idei zrównowa onego rozwoju powinna sprzyjaæ jego stabilnoœci finansowej. Nie oznacza to, e dzia³ania na rzecz zrównowa onego rozwoju podejmowane przez poszczególne banki, dowodz¹ce ich spo³ecznej odpowiedzialnoœci, zagwarantuj¹ tê stabilnoœæ. Przeszkod¹ s¹ bowiem takie zagro enia, jak pokusa nadu ycia, implikowana pomoc¹ finansow¹ pañstwa dla banków, które maj¹ problemy finansowe. Kolejn¹ przeszkod¹ jest sposób podejmowania decyzji w poszczególnych bankach (zlokalizowanie oœrodków decyzyjnych za granic¹) oraz sprawowania nadzoru zewnêtrznego w warunkach globalizacji us³ug bankowych. S¹ to kwestie trudne, szczególnie dla tych sektorów bankowych, w których dominuj¹ banki zagraniczne. Dla zrównowa- onego rozwoju istotna jest wysoka wra liwoœæ banków zagranicznych na moraln¹ perswazjê banku centralnego kraju goszcz¹cego, ukierunkowuj¹c¹ dzia³ania banków na wzrost gospodarczy. Jest to problem szczególnie trudny, gdy banki matki, ratuj¹c w³asn¹ sytuacjê finansow¹, drenuj¹ finansowo banki córki, co z kolei negatywnie wp³ywa na spo³eczny odbiór banków córek i mog¹ tak e przyczyniæ siê do zagro enia stabilnoœci finansowej sektora bankowego kraju goszcz¹cego [Miklaszewska, 2010]. Ogólnoœwiatowy kryzys finansowy pokaza³, e w sytuacji silnego konfliktu interesów spó³ki matki i spó³ki córki z innego kraju, spó³ki matki przedk³adaj¹ stabilnoœæ systemu finansowego, w którym maj¹ siedzibê nad bezpieczeñstwo finansowe swoich zagranicznych (jest to przyk³ad zjawiska nacjonalizacji strat w okresie kryzysu finansowego, kryzysu gospodarczego i internacjonalizacji korzyœci w okresie dobrej koniunktury gospodarczej [Paw³owicz, 2008, s ].

3 310 Dorota Korenik 2. Rodzaje spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu Wspomniana w poprzednim punkcie wra liwoœæ spo³eczna banku, tak bardzo po ¹dana z punktu widzenia zapewnienia stabilnoœci finansowej i rozwoju zrównowa onego, w ujêciu poznawczo-teoretycznym okreœla, jaki rodzaj odpowiedzialnoœci spo³ecznej bank podejmuje w praktyce. Wspó³czeœnie mówi siê o dwóch rodzajach odpowiedzialnoœci biznesu: odnosz¹cej siê do skutków dzia³añ (accountability) i odpowiedzialnoœci polegaj¹cej na moralnym zobowi¹zaniu (responsibility), czyli odpowiedzialnoœci za samo dzia³anie. Jednoczeœnie odchodzi siê od tradycyjnego restrykcyjnego rozumienia odpowiedzialnoœci; odpowiedzialnoœæ za to, co siê sta³o nie jest wystarczaj¹ca. Za w³aœciwe uznaje siê rozumienie odpowiedzialnoœci jako kszta³towanie przysz³oœci. W praktyce, to jak bank rozumie i realizuje sw¹ odpowiedzialnoœæ spo³eczn¹, mo na poznaæ po faktycznie (a nie deklaratywnie) przyjmowanej postawie. Mo na wyró niæ cztery typy postaw: opór, obowi¹zek, reakcja spo³eczna i wk³ad spo³eczny. Z oporem mamy do czynienia wówczas, gdy bank stara siê czyniæ jak najmniej w celu rozwi¹zania problemów spo³ecznych i ekologicznych. W razie przekroczenia etycznej lub prawnej bariery akceptowanych praktyk podmioty takie wypieraj¹ siê odpowiedzialnoœci lub nawet próbuj¹ tuszowaæ sytuacjê. Z kolei instytucje, które uznaj¹ spo³eczn¹ odpowiedzialnoœæ biznesu za obowi¹zek, przestrzegaj¹ prawa, ale nie podejmuj¹ dobrowolnie adnych dzia³añ, które nie s³u ¹ bezpoœrednio maksymalizacji zysku. W wypadku reakcji spo³ecznej instytucja wype³nia swoje podstawowe obowi¹zki zgodnie z prawem i etyk¹. W przypadkach, które uzna je za godne wsparcia, zw³aszcza z punktu widzenia polepszenia swego wizerunku, podejmuje dobrowolnie dzia³ania na rzecz spo³eczeñstwa. Najwy szym poziomem spo³ecznej odpowiedzialnoœci, w³aœciwym dla CSR, jest postawa wk³adu spo³ecznego. Przyjmuj¹ce tê postawê instytucje same poszukuj¹ mo liwoœci wniesienia wk³adu spo³ecznego. Mo e siê on wi¹zaæ z: prawami cz³owieka, warunkami pracy, zasad¹ równoœci i ró norodnoœci, ochron¹ konsumenta, wp³ywem na œrodowisko naturalne i zdrowie oraz rozwój ekonomiczny, etycznymi zrachowaniami biznesowym, lobbingiem i wp³ywem politycznym, konfliktami politycznymi, spo³ecznymi, militarnymi. W innym ujêciu, rozpoznaj¹c rzeczywist¹ odpowiedzialnoœæ, jak¹ bank przyjmuje, nale y odró niaæ jej trzy mo liwe rodzaje: narzucona, wymuszona, œwiadoma [Korenik, 2009]. Odpowiedzialnoœæ narzucona to

4 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej 311 ta, do której przyjêcia instytucja zostaje zmuszona prawem. Jest to wiêc odpowiedzialnoœæ typu restrykcyjnego. Odpowiedzialnoœæ wymuszona to odpowiedzialnoœæ, któr¹ instytucja przyjmuje pod presj¹ opinii publicznej, a czêsto tak e ze wzglêdu na mo liwe negatywne konsekwencje ekonomiczne. W krajach lepiej rozwiniêtych tak¹ presjê wywieraj¹ np. stowarzyszenia konsumenckie i organizacje. Z odpowiedzialnoœci¹ œwiadom¹ mamy do czynienia, gdy instytucja jest zdecydowana przyj¹æ odpowiedzialnoœæ za swoje dzia³ania, zanim zostanie do tego zmuszona przez prawo. Ten rodzaj odpowiedzialnoœci jest najbardziej po ¹dany i zgodny z koncepcj¹ spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu. 3. Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu z punktu widzenia banku Odpowiedzialnoœæ œwiadoma od samego pocz¹tku wpisuje siê w filozofiê banków spó³dzielczych. S¹ blisko swoich klientów i znaj¹ ich prawdziwe potrzeby. Oferuj¹ okreœlone produkty wtedy, gdy maj¹ one sens dla klientów, a nie dla osi¹gniêcia zysku. W Polsce jednoczeœnie osi¹gaj¹ wysokie wskaÿniki ROA i ROE, wy sze nawet ni banki spó³dzielcze w wiêkszoœci krajów UE. Mo na rzec dzia³aj¹ w sposób spo³ecznie odpowiedzialny. Okazuje siê, e spo³eczna odpowiedzialnoœæ banków, a jednoczeœnie bezpieczeñstwo ekonomiczne oraz du a przydatnoœæ dla rozwoju gospodarki i spo³eczeñstwa nie s¹ rzecz¹ niemo liw¹, co udowadnia przyk³ad banków spó³dzielczych. W przypadku banków komercyjnych œwiadomie przyjmowana odpowiedzialnoœæ spo³eczna CSR mo e byæ czymœ wiêcej ni nara- eniem siê na dodatkowe koszty, obowi¹zkiem lub dobrym uczynkiem, ( ) mo e byæ Ÿród³em szans, innowacji i przewagi konkurencyjnej [Porter, Kramer, 2007, s. 78]. Strategiczne podejœcie do CSR pozwala bankowi na osi¹gniêcie wielu korzyœci, które ostatecznie prowadz¹ do poprawy wyników finansowych. Realizacja strategii CSR pozwala na wyró nienie siê (np. polegaj¹ce na wykluczeniu z dostêpu do finansowania przedsiêbiorstw degraduj¹cych œrodowisko), ale tak e na obni enie kosztów dzia- ³alnoœci (np. przez zminimalizowanie ryzyka ekologicznego i jego potencjalnych skutków finansowych) [Demacarty, 2009, s. 398]. Wœród naukowców i orêdowników na rzecz CSR panuje przekonanie, e strategia odpowiedzialnoœci spo³ecznej przynosi bankowi wiele korzyœci [Szpringer, 2009, s. 123; B¹k, Kulawczuk, 2009, s. 231]. S¹ to:

5 312 Dorota Korenik Wzrost zainteresowania coraz bardziej œwiadomych i wymagaj¹cych inwestorów: inwestowanie z uwzglêdnieniem zasad CSR bêdzie powodowa³o kierowanie wiêkszych zasobów kapita³u w³aœcicielskiego b¹dÿ wierzycielskiego (g³ównie od deponentów) do instytucji postêpuj¹cych zgodnie z CSR. Banki kieruj¹ce siê odpowiedzialnoœci¹ spo- ³eczn¹ staj¹ siê atrakcyjniejsze dla inwestorów kapita³owych i finansowych. Licz¹ siê nie tylko wyniki finansowe, ale te przejrzystoœæ dzia³alnoœci banku oraz dobre relacje z otoczeniem. Dla wielu inwestorów wiarygodnoœæ finansowa banku jest uzale niona od jego wiarygodnoœci spo³ecznej (wywi¹zywania siê z zawartej umowy spo³ecznej). Pomimo deklarowanej przez banki odpowiedzialnoœci spo³ecznej liczne w ostatnim czasie afery finansowe ujawni³y lekcewa enie zasad CSR oraz przewrotnoœæ korporacji finansowych zabiegaj¹cych o nieujawnianie z³amania przez nie umowy spo³ecznej. Wymownym tego œwiadectwem jest ujawniony w 2012 r. skandal zwi¹zany z manipulowaniem stop¹ LIBOR przez czêœæ banków, co mia³o wp³yw na rynek finansowy, sytuacjê indywidualnych klientów banków, posiadaczy kredytów hipotecznych, po yczek studenckich i kart kredytowych. Aby uchroniæ siê przed konsekwencjami kryzysu finansowego, przed silnym spadkiem zysku, sprawcy manipulacji, jak m.in. bank Barclays, nie tylko manipulowa³y rynkiem przy pomocy LIBOR-u, ale nawet szanta owa³y nadzorców (jak bank centralny Anglii), by nie ujawniali ich z³ej kondycji finansowej, jak równie naciska³y na przyznanie im pañstwowej pomocy finansowej, argumentuj¹c, e ich upadek spowodowa³by dramatyczne skutki dla ca³ej gospodarki [ Zwiêkszenie lojalnoœci klientów i pozosta³ych interesariuszy. Œwiadomy klient w swoich wyborach kieruje siê zaufaniem do banku i jego wizerunkiem. Pojawiaj¹ siê nowe nurty w bankowoœci jak bankowoœæ ekologiczna (w tym tzw. ekobanki) czy zielona bankowoœæ (greening banking, w której odnajduj¹ siê banki tradycyjne przez swe zaanga owanie w ochronê œrodowiska naturalnego), bankowoœæ etyczna, bankowoœæ alternatywna. Uwaga skupia siê na ekologicznoœci i etycznoœci produktu, us³ugi bankowej. O znaczeniu takiego podejœcia mog¹ œwiadczyæ ostatnie wydarzenia gwa³townie rosn¹cy sprzeciw klientów wobec finansowym i spo³ecznym niegodziwoœciom du ych banków. W Wielkiej Brytanii odnotowano nawet wzrost liczby rozczarowanych klientów rezygnuj¹cych z us³ug du ych banków i prze-

6 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej 313 nosz¹cych rachunki do ma³ych banków spó³dzielczych, towarzystw oszczêdnoœciowo-po yczkowych i zwi¹zków kredytowych, wg szacunków Move Your UK w ci¹gu trzech kwarta³ów 2012 r. by³o ich ok. 500 tys. [ W zwi¹zku ze skandalami finansowymi zyska³y popularnoœæ jako spo³ecznie wiarygodne, np. ma³o znany Charity Bank, przekszta³caj¹cy depozyty w po yczki dla organizacji dobroczynnych, Ecology Bank inwestuj¹cy w projekty ochrony œrodowiska, niewielki Triodos Bank z Bristolu (który zasadniczo nie uznaje stosowania krótkoterminowych spekulacji), Co-op Bank inwestuj¹cy pieni¹dze w lokaln¹ gospodarkê. Poprawa relacji ze spo³ecznoœci¹ i lokalnymi w³adzami. Udzia³ banku w yciu lokalnej spo³ecznoœci, podejmowanie d³ugofalowych, wymiernych inwestycji spo³ecznych u³atwiaj¹ bankowi sprawne i bezkonfliktowe funkcjonowanie. Spo³eczna odpowiedzialnoœæ owocuje przychylnoœci¹ mieszkañców, a tak e zaufaniem lokalnych w³adz. W Polsce dotyczy to zw³aszcza banków spó³dzielczych. Wzrost konkurencyjnoœci. wprowadzenie zasad odpowiedzialnego biznesu to jeden z atutów, dziêki któremu bank zdobywa przewagê konkurencyjn¹. Nowym tego przyk³adem jest bank spó³dzielczy Co-op Bank, który pod koniec III kwarta³u 2012 r. zabiega³ o zakup 632 oddzia³ów grupy bankowej Lloyds w celu podwojenia swej sieci oddzia³ów na mocy decyzji Komisji Europejskiej (KE) Lloyds musi je odsprzedaæ po przejêciu banku HBOS. Podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej banku. Dziêki realizacji idei CSR bank udoskonala swoje standardy postêpowania wobec interesariuszy, a przez to unika kosztów z³ego partnerstwa. Wiele du- ych banków (korporacji finansowych) deklaruje polepszanie kultury organizacyjnej w ten sposób. Przewrotnymi i niestety znamiennymi przyk³adami s¹ HSBC czy Goldman Sachs. Raporty na temat CSR ( pokazuj¹ je jako podmioty skoncentrowane na budowaniu wizerunku firmy spo³ecznie odpowiedzialnej. Goldman Sachs k³ad³ du y nacisk na ³ad korporacyjny, aspekty ekologiczne i spo³eczne. HSBC szczyci³ siê budowaniem partnerstwa z przedsiêbiorstwami spo³ecznymi, jak Green-Works i wprowadzaniem w swoich jednostkach kodeksu etycznego, maj¹cego ustrzec bank przed praniem brudnych pieniêdzy i innymi nieetycznymi praktykami. Mimo to w latach HSBC umo liwia³ meksykañskim kartelom pranie brudnych pieniêdzy, oferowa³ us³ugi

7 314 Dorota Korenik bankowe instytucjom wspieraj¹cym Al-Kaidê oraz omija³ embargo na³o one na Iran. Kszta³towanie pozytywnego wizerunku banku wœród pracowników. CSR to jeden z elementów pozafinansowego motywowania pracowników. Dziêki kodeksom etycznym, programom spo³ecznym i dba³oœci o œrodowisko wzrasta zaufanie pracowników do banku. Pozyskanie i utrzymanie najlepszych pracowników. W wyniku kreowania wizerunku i zacieœniania wiêzi pracownika z pracodawc¹ zwiêksza siê atrakcyjnoœæ banku na rynku pracy, co pozwala przyci¹gn¹æ nowych pracowników i zatrzymaæ najlepszych. W 2012 r. przewrotnego przyk³adu dostarczy³a sprawa Barclays rozpatrywana przez Komisjê Skarbu Izby Gmin. Przedstawiciele brytyjskiego pañstwowego nadzoru finansowego stwierdzili, e najlepszymi pracownikami banku byli zwykle tacy, którzy w swej pracy kierowali siê zyskiem i wykazywali nisk¹ wra liwoœæ spo³eczn¹. Jest to przejaw typowy dla wspó³czeœnie wystêpuj¹cej kultury organizacyjnej wielu korporacji finansowych. 4. Warunki uzyskania przez bank korzyœci wynikaj¹cych z dzia³ania zgodnego z ide¹ spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu W ujêciu teoretycznym warunkiem uzyskania (wskazanych w punkcie trzecim opracowania) korzyœci jest zintegrowanie strategii spo³ecznej odpowiedzialnoœci ze strategi¹ rozwoju banku, zrozumienie zale noœci od spo³eczeñstwa oraz poszukiwanie szans w otoczeniu spo³ecznym. Idea CSR nie mo e byæ dodatkiem do strategii banku, niespójnym zbiorem inicjatyw o charakterze filantropijnym. Aby stosowaæ w praktyce CSR, nale y dobraæ odpowiednie narzêdzia, ale przy tym nie zawê one do public relations. Powinny siê one wi¹zaæ z kultur¹ organizacyjn¹ banku i profilem jego dzia³alnoœci. W praktyce najczêœciej wykorzystywanymi narzêdziami s¹: kampanie spo³eczne realizowane za poœrednictwem mediów [ marketing zaanga owany spo³ecznie (causa related marketing), programy etyczne dla pracowników, buduj¹ce relacjê miêdzy pracownikami a pracodawc¹, nadzór korporacyjny s³u ¹cy kontrolowaniu ró nych udzia³owców,

8 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej 315 ekoznakowanie produktów finansowych, wskazuj¹ce na zaanga owanie w ochronê œrodowiska, inwestycje spo³ecznie odpowiedzialne, uwzglêdniane przez analityków gie³dowych w ocenach mo liwoœci d³ugotrwa³ego wzrostu wartoœci spó³ek. Jednak e pos³ugiwanie siê nawet tak szerokim wachlarzem narzêdzi nie umo liwi trwa³ego zachowania korzyœci wynikaj¹cych z odwo³ywania siê przez bank do idei CSR i komunikowania otoczeniu swego dzia³ania zgodnego z CSR, je eli nie zostanie spe³niony drugi warunek. Chodzi o zmianê filozofii dzia³ania banku, wymagaj¹c¹ odejœcia od tradycyjnych paradygmatów dzia³ania gospodarczego oraz uznanie i wdro- enie do praktyki nowych paradygmatów. Filozofia dzia³ania oparta na podejœciu technokratycznym nie sprzyja przeobra eniu siê banku w prawdziwie odpowiedzialny spo³ecznie, w przeciwieñstwie do podejœcia nowego, spo³ecznego. Na gruncie teoretycznym ró nice miêdzy tymi podejœciami mo na uj¹æ w nastêpuj¹cych zestawieniach [zob. Korenik, 2009]. I. Wystêpuj¹ dwa pogl¹dy na temat funkcji, jakie ma do spe³nienia przedsiêbiorstwo komercyjne (przedsiêbiorstwo bankowe) funkcje ekonomiczne (w podejœciu technokratycznym) versus funkcje spo³eczne i ekonomiczne (w podejœciu spo³ecznym). Podejœcie technokratyczne: 1. Przedsiêbiorstwo to organizacja stricte ekonomiczna, maj¹ca do spe³nienia funkcje ekonomiczne. 2. Przedsiêbiorstwo powinno byæ odpowiedzialne tylko w stosunku do w³asnych udzia³owców. Spo³eczna odpowiedzialnoœæ w biznesie to nic innego jak przysparzanie udzia³owcom mo liwie najwiêkszego zysku. 3. Przeznaczanie czêœci wypracowanego dochodu na cele spo³eczne niepotrzebnie zwiêksza koszty dzia³ania przedsiêbiorstwa i os³abia je w walce konkurencyjnej. Podejœcie spo³eczne: 1. Przedsiêbiorstwo to organizacja nie tylko ekonomiczna, ale tak e tworz¹ca relacje spo³eczne. 2. Przedsiêbiorstwo powinno byæ odpowiedzialne nie tylko w stosunku do w³asnych udzia³owców, ale we wszystkich swoich relacjach z ludÿmi, w odniesieniu do œrodowiska naturalnego i ca³ej planety.

9 316 Dorota Korenik 3. Relacje spo³eczne musz¹ byæ pozytywne i trwa³e, bo one s¹ podstaw¹ sukcesu finansowego, rynkowego. II. Wystêpuj¹ dwa podstawowe modele przedsiêbiorstwa komercyjnego finansowy (zasobowy) (w podejœciu technokratycznym) versus spo³eczny (w podejœciu spo³ecznym). Podejœcie technokratyczne: 1. Przedsiêbiorstwo to zbiór zasobów dostarczanych przez jego w³aœcicieli. 2. Koncepcja celów przedsiêbiorstwa odwo³uje siê do maksymalizacji zysku (wg tradycyjnej teorii mikroekonomii) lub do maksymalizacji dochodu dla w³aœcicieli (akcjonariuszy) (wg nowoczesnej teorii ekonomii i zwi¹zanej z ni¹ teorii zarz¹dzania wartoœci¹ opartej na koncepcji shareholder value SHV). Podejœcie spo³eczne: 1. Przedsiêbiorstwo istnieje dziêki kontraktowi (umowie publicznej) miêdzy nim i spo³eczeñstwem. Istot¹ kontraktu jest brak konfliktu miêdzy odpowiedzialnoœci¹ wobec spo³eczeñstwa i efektywnym wykorzystaniem zasobów znajduj¹cych siê w dyspozycji przedsiêbiorstwa w celu osi¹gniêcia zysku i tworzenia wartoœci przedsiêbiorstwa. III. Wystêpuj¹ dwa paradygmaty dotycz¹ce racjonalnoœci (efektywnoœci) gospodarowania paradygmat ekonomii normatywnej (w podejœciu technokratycznym) versus paradygmat spo³ecznej ekonomii gospodarki rynkowej (w podejœciu spo³ecznym). Podejœcie technokratyczne: 1. Uto samia siê racjonalnoœæ w gospodarowaniu z (techniczn¹) efektywnoœci¹ ekonomiczn¹. Kryteria racjonalnoœci maj¹ charakter stricte ekonomiczny. 2. WskaŸnik ROE w bankach to zwykle kluczowy parametr oceny i sterowania; podstawowy cel banku, w odniesieniu do ca³oœci przedsiêbiorstwa jak i jego poszczególnych obszarów dzia³alnoœci. Sprawia on, e bank dzia³a racjonalnie poprzez kierowanie zdobytego kapita³u do miejsc efektywniejszych zastosowañ. W ten sposób bank najlepiej przyczynia siê do obni enia kosztów transakcyjnych w gospodarce. Jednoczeœnie wysoki ROE to wyraz sprawnego funkcjonowania banku jako poœrednika finansowego na rynku konkuruj¹cym o inwestorów kapita³u, a wiêc wyraz prawdziwej odpowiedzialnoœci spo³ecznej (zwanej te makroekonomiczn¹).

10 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej ród³em wiarygodnoœci banku jako determinanty jego przetrwania i rozwoju s¹ de facto minione wyniki (np. ROE, który nie ujmuje kwestii czasu przysz³ego). St¹d w sprawach wiarygodnoœci sensowne jest odwo³anie siê do czasu minionego czy przemijaj¹cego, czyli do rzeczywistoœci, która nie musi siê powtórzyæ wobec wysokiej turbulencji rzeczywistoœci ekonomicznej. 4. Kwestia spójnoœci banku i bankowoœci ma znaczenie drugorzêdne. Otwarta jest natomiast perspektywa rozwijania dzia³alnoœci w kierunku postbankowej (niekoniecznie maj¹cej œcis³y i g³ówny zwi¹zek z obs³ug¹ realnej sfery gospodarki). Kryterium rozstrzygaj¹cym o kierunkach zastosowania kapita³u ma byæ efektywnoœæ ekonomiczna (ewentualnie te uwzglêdniaj¹ca ograniczenia o charakterze moralnym, o ile nie zaszkodzi to spe³nieniu kryteriów ekonomicznych, np. wysokiego ROE). Podejœcie spo³eczne: 1. Racjonalnoœæ ekonomiczna nie jest równoznaczna z racjonalnoœci¹ gospodarowania. Racjonalne gospodarowanie wi¹ e siê z efektywnoœci¹- -racjonalnoœci¹, obejmuj¹c¹ systematyczne podnoszenie efektywnoœci ekonomicznej i doskonalenie jakoœci ycia spo³eczeñstwa. Kryteria racjonalnoœci maj¹ charakter ekonomiczny, etyczny/moralny, ekologiczny. 2. Efektywnoœæ-racjonalnoœæ ³¹czy i integruje w sobie trzy obszary efektywnoœci: mikroekonomiczn¹ efektywnoœæ, ekologiczn¹ racjonalnoœæ i spo³eczn¹ zasadnoœæ (akceptacjê). 3. Prawdziwym Ÿród³em wiarygodnoœci banku jako determinanty jego przetrwania i rozwoju jest uzyskanie akceptacji spo³ecznej, nawet gdy w przesz³oœci wyniki banku by³y s³absze ze wzglêdu na czynione inwestycje o charakterze spo³ecznym, ekologicznym. Akceptacja (poparcie) wynika z dostrze enia, e bank opiera siê na prospektywnym ujmowaniu œwiata: klienta, gospodarki, spo³eczeñstwa, dochodów i ryzyka bankowego. 4. Kwestia spójnoœci banku i bankowoœci ma znaczenie pierwszorzêdne. Bank ma prowadziæ dzia³alnoœæ, u podstaw której le y idea banku dla spo³eczeñstwa, zak³adaj¹ca spójnoœæ banku i bankowoœci oraz wykorzystanie potencja³u bankowoœci z po ytkiem dla wszystkich grup interesariuszy banku.

11 318 Dorota Korenik IV. Wystêpuj¹ dwa odmienne pogl¹dy w etyce biznesu na temat tego, czy postawy moralne nie odnosz¹ siê (w podejœciu technokratycznym), czy odnosz¹ siê do przedsiêbiorstwa (w podejœciu spo³ecznym). Podejœcie technokratyczne: 1. Istnieje etyka indywidualna (osobista). Moralnoœæ postêpowania w biznesie dotyczy tylko pojedynczych pracowników. 2. W odniesieniu do biznesu jedyny standard etyczny to przestrzeganie prawa. Nie ma mo liwoœci pogodzenia wymagañ etycznych (sprowadzaj¹cych siê do norm: uczciwoœci w sprawach zwi¹zanych z jakoœci¹ sprzedawanych towarów, us³ug, dba³oœci o cele spo³eczne oraz unikania dyskryminacji rasowej, narodowej czy religijnej w polityce zatrudnieniowej) z konkurencyjnym charakterem wolnego rynku. 3. Przedsiêbiorstwa (banki) nie mog¹ kierowaæ siê wzglêdami etycznymi, bo brakuje im jakichkolwiek szczególnych kompetencji i szczególnego tytu³u, nawet jeœliby wynika³y one z otrzymanych przywilejów od pañstwa chroni¹cych ich dzia³alnoœæ. 4. Wraz z ewoluuj¹cym pogl¹dem na temat celu przedsiêbiorstwa (wartoœæ przedsiêbiorstwa) mo liwa jest modyfikacja pogl¹du w sprawach etyki w biznesie mo e wykszta³ciæ siê etos moralnoœci, ale tylko na potrzeby maksymalizacji dochodu dla akcjonariuszy. Etyka biznesu to nowa, skuteczna metoda walki konkurencyjnej, pozwalaj¹ca zwiêkszaæ zyski w sytuacji, kiedy walcz¹ce ze sob¹ podmioty osi¹gnê³y podobny poziom technologiczny i organizacyjny. Podejœcie spo³eczne: 1. Istnieje etyka indywidualna (osobista) i przedsiêbiorstwa. 2. Standardów etycznych w biznesie jest wiêcej ni przestrzeganie prawa. Etyczne postêpowanie przedsiêbiorstwa stanowi jego aktywa, buduje zaufanie klientów, ufnoœæ inwestorów i dumê pracowników. 3. Nieuwzglêdnienie wszystkich wy ej wymienionych standardów zagra a bankowi oraz nara a d³ugoterminowy interes w³aœcicieli banku. Zakoñczenie Idea CSR jako strategia dzia³alnoœci bankowej zyskuje na znaczeniu w zwi¹zku ze zwiêkszaniem siê oczekiwañ spo³ecznych wobec banków, wzrostem dobrobytu sprzyjaj¹cemu zmianie preferencji konsumentów w kierunku tzw. produktów odpowiedzialnych spo³ecznie, i globalizacj¹ (lepsze mo liwoœci komunikacji, dziêki Internetowi).

12 Znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w teorii i praktyce bankowej 319 Te trzy tendencje, w po³¹czeniu z coraz wiêkszym znaczeniem marek i ich wartoœci (chodzi zw³aszcza o cykl ycia marek), przyczyniaj¹ siê do zmiany relacji miêdzy bankiem a konsumentami oraz miêdzy bankiem a jego interesariuszami. Dla banków CSR sta³a siê strategi¹ stricte marketingow¹, sposobem dopasowania siê do zmieniaj¹cych siê wartoœci i oczekiwañ w³aœcicieli, sposobem budowania marki swych produktów opartym na ró nych marketingowych koncepcjach odwo³uj¹cych siê do wy szych wartoœci, praktykowanym tylko na u ytek public relations. Nie wszystkie przedsiêbiorstwa, w tym przedsiêbiorstwa bankowe, kieruj¹ siê odpowiedzialnoœci¹ œwiadom¹, prawdziwie zgodn¹ z CSR. Zdecydowana wiêkszoœæ pozostaje na najni szym poziomie, tj. na poziomie odpowiedzialnoœci narzuconej. W dzia³alnoœci komercyjnej nadal przewa a d¹ enie do wysokich zysków, a nie do wprowadzenia zasadniczych zmian. Dobrowolnoœæ, powierzchownoœæ i brak zdecydowania we wdra aniu zasad odpowiedzialnoœci spo³ecznej powoduj¹, e ³atwo jest zamieniæ CSR na dzia³anie ograniczone do public relations. Odpowiedzialnoœæ spo³eczna du ego banku zwykle jest fasad¹, za któr¹ prowadzi on interesy w kulcie chciwoœci, sprowadzon¹ do instrumentu public relations. Tak przewrotnie stosowana spo³eczna odpowiedzialnoœæ w biznesie bankowym nie gwarantuje, e banki bêd¹ wnosi³y wk³ad w zrównowa ony rozwój i bêd¹ sprzyja³y zachowaniu stabilnoœci finansowej sektora bankowego. Literatura: 1. B¹k M., Kulawczuk P. (2009), Spo³eczna odpowiedzialnoœæ instytucji finansowych, IBnDiPP, Warszawa. 2. Demacarty P. (2009), Financial Returns of Corporate Social Responsibility, and the Moral Freedom and Responsibility of Business Leaders, Business and Society Review, no Korenik D. (2009), Odpowiedzialnoœæ banku komercyjnego. Próba syntezy, Difin, Warszawa. 4. Kuliñska-Sad³ocha E. (2010), Koncepcja zrównowa onego rozwoju w dzia- ³alnoœci banków, w: Ku nowemu paradygmatowi nauk o finansach, Fr¹ckowiak W., Szambelañczyk J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznañ. 5. Miklaszewska E. (red.) (2010), Bank na rynku finansowym. Problemy skali, efektywnoœci i nadzoru, Wolters Kluwer, Warszawa.

13 320 Dorota Korenik 6. Paw³owicz L. (2008), Nowy wymiar globalnego kryzysu finansowego, w: Zarz¹dzanie wartoœci¹ przedsiêbiorstwa w warunkach zak³óceñ na rynkach finansowych, J. Bieliñski, M. Czerwiñska (red.), Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdañskiego, Sopot. 7. Porter M.E., Kramer M.R. (2007), Strategia a spo³eczeñstwo; spo³eczna odpowiedzialnoœæ biznesu po yteczna metoda czy nowy element konkurencji strategii konkurencyjnej, Harvard Business Review Polska, nr Szpringer W. (2009), Spo³eczna odpowiedzialnoœæ banków, Wolters Kluwer, Warszawa. Streszczenie W opracowaniu przedstawiono istotê i znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banku w kontekœcie wspó³czesnych oczekiwañ wobec banków/sektora bankowego, teoretycznego rozumienia terminu odpowiedzialnoœæ, praktyki gospodarczej. Okreœlono: znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci banków dla zrównowa onego rozwoju i stabilnoœci finansowej, rodzaje spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu, znaczenie spo³ecznej odpowiedzialnoœci biznesu z punktu widzenia banku, warunki uzyskania korzyœci przez bank, zwi¹zanych z dzia³aniem zgodnym z CSR. S³owa kluczowe odpowiedzialnoœæ spo³eczna, znaczenie dla banku i gospodarki The importance of the bank s corporate social responsibility in the theory and practice of banking (Summary) The paper presents the essence and meaning of the bank s corporate social responsibility in the context of contemporary expectations of banks / banking sector, the theoretical understanding of the term responsibility, economic practice. There have been referred: the importance of corporate social responsibility of bank for sustainable development of the economy, financial stability, the types of corporate social responsibility, and the importance of corporate social responsibility from the point of view of the bank conditions for acquiring the market advantages in connection with CSR. Keywords corporate social responsibility of bank, view of the bank, view of the theory

Przedsiębiorstw Energetycznych w świetle II badań ankietowych

Przedsiębiorstw Energetycznych w świetle II badań ankietowych Społeczna Odpowiedzialność Przedsiębiorstw Energetycznych w świetle II badań ankietowych Wstępne wyniki badań II Ogólnopolska Konferencja Odpowiedzialność sektora energetycznego a wyzwania społeczno gospodarcze

Bardziej szczegółowo

Normy szansą dla małych przedsiębiorstw. Skutki biznesowe wdrożenia norm z zakresu bezpieczeństwa w małych firmach studium przypadków

Normy szansą dla małych przedsiębiorstw. Skutki biznesowe wdrożenia norm z zakresu bezpieczeństwa w małych firmach studium przypadków IV Ogólnopolska Konferencja Normalizacja w Szkole Temat wiodący Normy wyrównują szanse Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Łódź, ul. Kopcińskiego 29 Normy szansą dla małych

Bardziej szczegółowo

społeczna odpowiedzialność biznesu?

społeczna odpowiedzialność biznesu? SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU WARSZTATY DLA NAUCZYCIELI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 31 stycznia 2012 r. dr Justyna Szumniak-Samolej Samolej mgr Maria Roszkowska-Śliż 1. WPROWADZENIE Z czym kojarzy się Państwu

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Wstêp (Beata Filipiak, Aleksander Panasiuk)... 11

Spis treœci. Wstêp (Beata Filipiak, Aleksander Panasiuk)... 11 Księgarnia PWN: Beata Filipiak, Aleksander Panasiuk (red.) - Przedsiębiorstwo usługowe. Zarządzanie Wstêp (Beata Filipiak, Aleksander Panasiuk)............................................. 11 ROZDZIA 1.

Bardziej szczegółowo

ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ ARCHITEKTA

ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ ARCHITEKTA ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ ARCHITEKTA www.a22.arch.pk.edu.pl sl8 2004/2005 dr hab. arch. PIOTR GAJEWSKI www.piotrgajewski.pl 05 kwietnia 6. OBOWI ZKI ARCHITEKTA WOBEC ZAWODU CZYLI DLACZEGO NIE MO NA BRAÆ PIENIÊDZY,

Bardziej szczegółowo

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs. HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne

Bardziej szczegółowo

PODNOSZENIE EFEKTYWNOŒCI PRZEDSIÊBIORSTWA - PROJEKTOWANIE PROCESÓW

PODNOSZENIE EFEKTYWNOŒCI PRZEDSIÊBIORSTWA - PROJEKTOWANIE PROCESÓW BAROMETR REGIONALNY 33 PODNOSZENIE EFEKTYWNOŒCI PRZEDSIÊBIORSTWA - PROJEKTOWANIE PROCESÓW mgr in. Adam Piekara, Doradca w programie EQUAL Podstaw¹ niniejszego artyku³u jest przyjêcie za- ³o enia, e ka

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 4. Lokata CLOUD-BIZNES 4 miesiące 3,00%/2,00% 1

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 4. Lokata CLOUD-BIZNES 4 miesiące 3,00%/2,00% 1 Duma Przedsiębiorcy 1/6 TABELA OPROCENTOWANIA AKTUALNIE OFEROWANYCH LOKAT BANKOWYCH W PLN DLA OSÓB FICZYCZNYCH PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ (Zaktualizowana w dniu 24 kwietnia 2015 r.) 1. Oprocentowanie

Bardziej szczegółowo

Budzenie zaufania Dawanie przyk³adu. Nasze zasady zarz¹dzania

Budzenie zaufania Dawanie przyk³adu. Nasze zasady zarz¹dzania Budzenie zaufania Dawanie przyk³adu Nasze zasady zarz¹dzania Wstêp TÜV Rheinland Group jest na drodze do dynamicznej, globalnej ekspansji. Przez ró norodnoœæ nowych dzia³añ, zmienia siê charakter naszej

Bardziej szczegółowo

Gaz łupkowy w województwie pomorskim

Gaz łupkowy w województwie pomorskim Gaz łupkowy w województwie pomorskim 1 Prezentacja wyników badania Samorządów, partnerów Samorządu Województwa Pomorskiego oraz koncesjonariuszy Charakterystyka grup 2 18% 82% Samorządy Partnerzy SWP n=63

Bardziej szczegółowo

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A. Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A. (spó³ka akcyjna z siedzib¹ w Warszawie przy ul. Ksi¹ êcej 4, zarejestrowana w rejestrze przedsiêbiorców Krajowego Rejestru S¹dowego pod numerem 0000082312)

Bardziej szczegółowo

Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy

Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy Strona1 Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej - oferta wsparcia i współpracy Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej (WOES) to Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Wysokiej Jakości akredytowany przez

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. Spis treœci

Spis treœci. Spis treœci Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XVII Rozdzia³ I. Przedmiot i metoda pracy... 1 1. Swoboda umów zarys problematyki... 1 I. Pojêcie swobody umów i pogl¹dy na temat jej sk³adników... 1 II. Aksjologiczne

Bardziej szczegółowo

Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r.

Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r. Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r. Uchwała nr.. Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy OEX Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu z dnia

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV Stopa procentowa Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek

Bardziej szczegółowo

Grupa Prawno-Finansowa CAUSA. Spółka Akcyjna. Raport kwartalny za okres od 01.01.2013 do 31.03.2013

Grupa Prawno-Finansowa CAUSA. Spółka Akcyjna. Raport kwartalny za okres od 01.01.2013 do 31.03.2013 Grupa Prawno-Finansowa CAUSA Spółka Akcyjna Raport kwartalny za okres od 01.01.2013 do 31.03.2013 Raport zawiera: 1. Podstawowe informacje o Emitencie. 2. Wybrane zagadnienia z bilansu oraz rachunku wyników.

Bardziej szczegółowo

ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH

ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Załącznik do uchwały KNF z dnia 2 października 2008 r. ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Reklama i informacja reklamowa jest istotnym instrumentem komunikowania się z obecnymi jak i potencjalnymi klientami

Bardziej szczegółowo

Ethernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.

Ethernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat. Ethernet VPN tp 19330 Twój œwiat. Ca³y œwiat. Efektywna komunikacja biznesowa pozwala na bardzo szybkie i bezpieczne po³¹czenie poszczególnych oddzia³ów firmy przez wirtualn¹ sieæ prywatn¹ (VPN) oraz zapewnia

Bardziej szczegółowo

Marketing us³ug w teorii i praktyce. Jolanta Radkowska Krzysztof Radkowski. Pañstwowej Wy szej Szko³y Zawodowej im. Witelona w Legnicy

Marketing us³ug w teorii i praktyce. Jolanta Radkowska Krzysztof Radkowski. Pañstwowej Wy szej Szko³y Zawodowej im. Witelona w Legnicy Marketing us³ug w teorii i praktyce Jolanta Radkowska Krzysztof Radkowski seria wydawnicza Pañstwowej Wy szej Szko³y Zawodowej im. Witelona w Legnicy Jolanta

Bardziej szczegółowo

Sektor MSP w Polsce Joanna Drozdek Warszawa, 9 listopada 2004 r.

Sektor MSP w Polsce Joanna Drozdek Warszawa, 9 listopada 2004 r. Podkomitet Monitoruj cy ds. Ma ych i rednich Przedsi biorstw Sektor MSP w Polsce Joanna Drozdek jdrozdek@prywatni.pl Warszawa, 9 listopada 2004 r. Przedsi biorstwa MSP to ponad 99,8% polskich przedsi biorstw

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 24.05.2012 r.

Warszawa, 24.05.2012 r. Relacje administracji rz dowej z otoczeniem na przyk adzie dwóch projektów realizowanych przez Departament S by Cywilnej KPRM Warszawa, 24.05.2012 r. Zakres projektów realizowanych przez DSC KPRM W latach

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 18 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 W końcu marca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r.

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r. Zadania polityki pomocy społecznej i polityki rynku pracy w zwalczaniu wykluczenia społecznego Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa Warszawa, 18.11.2010 r. Piotr B dowski2010

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny z działalności emitenta

Raport kwartalny z działalności emitenta CSY S.A. Ul. Grunwaldzka 13 14-200 Iława Tel.: 89 648 21 31 Fax: 89 648 23 32 Email: csy@csy.ilawa.pl I kwartał 2013 Raport kwartalny z działalności emitenta Iława, 14 maja 2013 SPIS TREŚCI: I. Wybrane

Bardziej szczegółowo

nasze warto ci system, który czy

nasze warto ci system, który czy nasze warto ci system, który czy 2 nasze warto ci system który czy Szanowni Pa stwo, Nasze rmowe warto ci: odpowiedzialno, zaanga owanie, profesjonalizm, praca zespo owa i szacunek wyznaczaj sposób dzia

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1

Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1 Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1 Listopad 2012 Organizacja funkcjonalna Dotychczas na organizację patrzono z perspektywy realizowanych funkcji. Zarząd

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Pismo w sprawie korzystania z pomocy finansowej ze œrodków funduszu restrukturyzacji banków spó³dzielczych.

SPIS TREŒCI. Pismo w sprawie korzystania z pomocy finansowej ze œrodków funduszu restrukturyzacji banków spó³dzielczych. SPIS TREŒCI Uchwa³a nr 5/2003 Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 20 lutego 2003 r. zmieniaj¹ca uchwa³ê w sprawie okreœlenia zasad, form, warunków i trybu udzielania pomocy finansowej podmiotom

Bardziej szczegółowo

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których:

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których: Warszawa, dnia 25 stycznia 2013 r. Szanowny Pan Wojciech Kwaśniak Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Pl. Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Wasz znak: DRB/DRB_I/078/247/11/12/MM W

Bardziej szczegółowo

Sergiusz Sawin Innovatika

Sergiusz Sawin Innovatika Podsumowanie cyklu infoseminariów regionalnych: Siedlce, 16 lutego 2011 Płock, 18 lutego 2011 Ostrołęka, 21 lutego 2011 Ciechanów, 23 lutego 2011 Radom, 25 lutego 2011 Sergiusz Sawin Innovatika Projekt

Bardziej szczegółowo

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Komunikaty 99 Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Artyku³ przedstawi skrócony raport z wyników badania popularnoœci rozwi¹zañ

Bardziej szczegółowo

USŁUGA ZARZĄDZANIA. Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych. oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A.

USŁUGA ZARZĄDZANIA. Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych. oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A. USŁUGA ZARZĄDZANIA Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A. Poznań 2012 Na czym polega usługa Zarządzania Portfelem Usługa Zarządzania Portfelem (asset

Bardziej szczegółowo

z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych

z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych U C H WA Ł A S E N A T U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą P r z e t a r g n i e o g r a n i c z o n y (do 60 000 EURO) Zawartość: Informacja ogólna Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Lokalne kryteria wyboru operacji polegającej na rozwoju działalności gospodarczej

Lokalne kryteria wyboru operacji polegającej na rozwoju działalności gospodarczej polegającej na rozwoju działalności gospodarczej Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa kryterium Liczba miejsc pracy utworzonych w ramach operacji i planowanych do utrzymania przez okres nie krótszy niż 3 lata w przeliczeniu

Bardziej szczegółowo

Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego Banku Spółdzielczego z siedzibą w Pasłęku

Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego Banku Spółdzielczego z siedzibą w Pasłęku Załącznik do Uchwały Zarządu B-PBS z s. w Pasłęku Nr 3/2015 z dn. 15.01.2015r. Zatwierdzone: Uchwała Rady Nadzorczej B-PBS z s. w Pasłęku Nr 5/2015 z dn. 26.02.2015r. Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego

Bardziej szczegółowo

www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA

www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA Portal Klimatyczny Ko³obrzeg www.klimatycznykolobrzeg.pl OFERTA PROMOCYJNA Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Ko³obrzegu widz¹c koniecznoœæ zmiany wizerunku oraz funkcjonalnoœci turystycznej

Bardziej szczegółowo

RAPORT KWARTALNY DR KENDY S.A.

RAPORT KWARTALNY DR KENDY S.A. RAPORT KWARTALNY DR KENDY S.A. ZA OKRES I KWARTAŁU 2011 ROKU od dnia 01-01-2011 roku do dnia 31-03-2011 roku Warszawa, 16 maja 2011 r. Raport kwartalny za 1 kwartał 2011 został przygotowany przez Emitenta

Bardziej szczegółowo

Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Działanie 9.5 PO KL Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich Kielce, 6 września 2013 PRZEDMIOT KONKURSU Projekty określone dla

Bardziej szczegółowo

Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)?

Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)? Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)? Społeczna odpowiedzialność to etyczne prowadzenie biznesu, zgodne z oczekiwaniami i potrzebami otoczenia firmy, uczciwość w stosunku do interesariuszy.

Bardziej szczegółowo

SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE

SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE Wstęp Rozdział 1 przedstawia istotę mieszkania jako dobra ekonomicznego oraz jego rolę i funkcje na obecnym etapie rozwoju społecznego i ekonomicznego.

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ

REGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ REGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ Warszawa kwiecień 2013 Przyjęty na XXV Walnym Zgromadzeniu ZBP w dniu 18 kwietnia 2013 r. 1. Komisja Etyki Bankowej, zwana dalej Komisją, działa przy Związku Banków Polskich

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA dla osób nie będących klientami Banku Spółdzielczego w Goleniowie

INFORMACJA dla osób nie będących klientami Banku Spółdzielczego w Goleniowie INFORMACJA dla osób nie będących klientami Banku Spółdzielczego w Goleniowie 1 [Forma i miejsce złożenia reklamacji, skarg, wniosków] 1. Reklamacje, skargi, wnioski mogą być wnoszone przez klienta: 1)

Bardziej szczegółowo

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Co ma najwyższy potencjał zysku w średnim terminie? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Subfundusz UniStrategie Dynamiczny UniKorona Pieniężny

Bardziej szczegółowo

Spis treœci 1. Istotne dla realizowanej w praktyce polityki gospodarczej osi¹gniêcia szkó³ ekonomicznych

Spis treœci 1. Istotne dla realizowanej w praktyce polityki gospodarczej osi¹gniêcia szkó³ ekonomicznych Spis treœci Wstêp... 9 1. Istotne dla realizowanej w praktyce polityki gospodarczej osi¹gniêcia szkó³ ekonomicznych... 11 1.1. Merkantylizm... 11 1.2. Fizjokratyzm... 12 1.3. Klasyczna myœl ekonomiczna...

Bardziej szczegółowo

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Warszawska Giełda Towarowa S.A. KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r

ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r 1. ZAMAWIAJĄCY HYDROPRESS Wojciech Górzny ul. Rawska 19B, 82-300 Elbląg 2. PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA Przedmiotem Zamówienia jest przeprowadzenie usługi indywidualnego audytu

Bardziej szczegółowo

Formularz SAB-Q IV / 98

Formularz SAB-Q IV / 98 Formularz SAB-Q IV / 98 (dla bank w) Zgodnie z 46 ust. 1 pkt 2 Rozporz dzenia Rady Ministr w z dnia 22 grudnia 1998 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1160) Zarz d Sp ki: Bank Handlowy w Warszawie SA podaje do wiadomoci

Bardziej szczegółowo

SYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM

SYS CO. TYLU MENAD ERÓW ROCZNIE na ca³ym œwiecie uzyskuje kwalifikacje ILM Rozwój organizacji zale y od doskonale przygotowanej kadry mened erskiej, która potrafi sprawiæ, e ludzie pracuj¹cy dla naszej firmy chc¹ byæ jej czêœci¹ i realizowaæ wspólnie wyznaczone cele. POZNAJ JAKOŒÆ

Bardziej szczegółowo

Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych

Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do

Bardziej szczegółowo

KODEKS ETYKI PRACOWNIKA SAMORZ DOWEGO GMINY DAMAS AWEK

KODEKS ETYKI PRACOWNIKA SAMORZ DOWEGO GMINY DAMAS AWEK KODEKS ETYKI PRACOWNIKA SAMORZ DOWEGO GMINY DAMAS AWEK GMINA DAMAS AWEK Partnerstwo urzêdów administracji samorz¹dowej dla efektywniejszej realizacji us³ug publicznych KODEKS ETYKI PRACOWNIKA SAMORZ DOWEGO

Bardziej szczegółowo

Współczesne koncepcje zarządzania dr Dariusz Jemielniak darekj@wspiz.edu.pl konsultacje: www

Współczesne koncepcje zarządzania dr Dariusz Jemielniak darekj@wspiz.edu.pl konsultacje: www Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego Współczesne koncepcje zarządzania dr Dariusz Jemielniak darekj@wspiz.edu.pl konsultacje: www 2.1. Zmierzch strategii Korekta T 1 T 0 Budżety

Bardziej szczegółowo

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634.

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, 35-064 Rzeszów, woj. podkarpackie, tel. 017 8754636, faks 017 8754634. Rzeszów: Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla pracowników samorządowych Urzędu Miasta Rzeszowa w ramach projektu Nowoczesny Urzędnik - Kompetentny Urzędnik. Program szkoleniowy dla pracowników samorządowych

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej Województwa Wielkopolskiego Nr 81 6898 1140 UCHWA A Nr LI/687/V/2009 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie ustalenia zasad i trybu przyznawania stypendiów dla studentów uczelni wy szych,

Bardziej szczegółowo

Karty przypuszczeń IDEA

Karty przypuszczeń IDEA Karty przypuszczeń IDEA CO? Karty przypuszczeń IDEA są narzędziem zaprojektowanym aby użyc go w kilku kontekstach: w nauczaniu przedsiębiorczości w ramach studiów wyższych w mentoringu i nauczaniu potencjalnych

Bardziej szczegółowo

Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych

Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych 1 Procedura prowadzenia ewaluacji realizacji polityk i programów publicznych Opracowanie w ramach projektu Potencjał Działanie Rozwój: nowy wymiar współpracy Miasta Płocka i płockich organizacji pozarządowych.

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Biuro Karier Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie, zwane dalej BK EWSPA to

Bardziej szczegółowo

MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE

MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT C- A IDEA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU. PODSTAWY CSR. Skąd się wziął CSR? Historia społecznej odpowiedzialności biznesu. Koncepcja zrównoważonego rozwoju.

Bardziej szczegółowo

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Załącznik nr 5 Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów turystyka

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIA DODATKOWE DO OGÓLNYCH WARUNKÓW GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE KREDYTOBIORCÓW Kod warunków: KBGP30 Kod zmiany: DPM0004 Wprowadza się następujące zmiany w ogólnych warunkach grupowego ubezpieczenia

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA ROZWOJU WYDZIA U GOSPODARKI REGIONALNEJ I TURYSTYKI W JELENIEJ GÓRZE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROC AWIU

STRATEGIA ROZWOJU WYDZIA U GOSPODARKI REGIONALNEJ I TURYSTYKI W JELENIEJ GÓRZE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROC AWIU Uniwersytet Ekonomiczny we Wroc³awiu STRATEGIA ROZWOJU WYDZIA U GOSPODARKI REGIONALNEJ I TURYSTYKI W JELENIEJ GÓRZE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROC AWIU Strategiê zatwierdzono Uchwa³¹ Rady Wydzia³u

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl Braniewo: Pełnienie funkcji Koordynatora Projektu Priorytet: IX Rozwój wykształcenia

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 27/2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 26 kwietnia 2012 roku

Uchwała Nr 27/2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 26 kwietnia 2012 roku Uchwała Nr 27/2012 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 26 kwietnia 2012 roku w sprawie Wewnętrznego Sytemu Zapewniania Jakości Kształcenia Na podstawie 9 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU

ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU Seminarium zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU F u n d a c j a R o z w o j u D e m o k r a c j i L o k a l n e j Szanowni Państwo, wiele jednostek samorządu

Bardziej szczegółowo

Tytuł testowy. Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej. Getin Holding H1 2012. Warszawa, 30 sierpnia 2012 r.

Tytuł testowy. Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej. Getin Holding H1 2012. Warszawa, 30 sierpnia 2012 r. Tytuł testowy Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Getin Holding H1 2012 Warszawa, 30 sierpnia 2012 r. Grupa Getin Holding Podsumowanie najważniejszych wydarzeń Q2 2012 0,5 mld PLN zysku netto i finalizacja

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ oraz www.coi.gov.pl Warszawa: Dostawa 38 modułów do przełączników Cisco oraz

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Podstawowa literatura... XV

SPIS TREŒCI. Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Podstawowa literatura... XV SPIS TREŒCI Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Podstawowa literatura... XV CZÊŒÆ PIERWSZA. PRAWO JAKO PRZEDMIOT NAUK PRAWNYCH... 1 Rozdzia³ I. Podstawowe koncepcje prawa... 3 1. Koncepcje prawnonaturalne...

Bardziej szczegółowo

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOŁY: SESJA 1 METODYKA PROWADZENIA SZKOLEŃ PROGRAM SESJI:

PROGRAM SZKOŁY: SESJA 1 METODYKA PROWADZENIA SZKOLEŃ PROGRAM SESJI: PROGRAM SZKOŁY: SESJA 1 METODYKA PROWADZENIA SZKOLEŃ : 1. Analiza potrzeb szkolenowych jako pierwszy etap przygotowania. 2. Narzędzia i metody stosowane w analizie potrzeb szkoleniowych: Kwestionariusz,

Bardziej szczegółowo

Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców

Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców Dotacje unijne dla młodych przedsiębiorców Autor: R.P. / IPO.pl 18.07.2008. Portal finansowy IPO.pl Przeciętnemu Polakowi dotacje unijne kojarzą się z wielkimi inwestycjami infrastrukturalnymi oraz dopłatami

Bardziej szczegółowo

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 9 miesięcy 2,30%

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 9 miesięcy 2,30% Duma Przedsiębiorcy 1/5 TABELA OPROCENTOWANIA AKTUALNIE OFEROWANYCH LOKAT BANKOWYCH W PLN DLA OSÓB FICZYCZNYCH PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ (Zaktualizowana w dniu 27 kwietnia 2015 r.) 1. Oprocentowanie

Bardziej szczegółowo

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/bankowosc/biuro-informacji-kredytowej-bik-koszty-za r Biznes Pulpit Debata Biuro Informacji Kredytowej jest jedyną w swoim rodzaju instytucją na polskim rynku

Bardziej szczegółowo

Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.

Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. UWAGA w obecnej perspektywie UE maksymalna kwota dotacji nie przekracza

Bardziej szczegółowo

zywania Problemów Alkoholowych

zywania Problemów Alkoholowych Państwowa Agencja Rozwiązywania zywania Problemów Alkoholowych Konferencja Koszty przemocy wobec kobiet w Polsce 2013 Warszawa, 27 maja 2013 r. www.parpa.pl 1 Podstawy prawne Ustawa o wychowaniu w trzeźwości

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: Wyk., Ćw. Zarządzanie strategiczne Strategic Management Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Management and Production Engineering

Bardziej szczegółowo

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów 1 Organizatorzy Konkursu 1. Organizatorem Konkursu Start up Award (Konkurs) jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich

Bardziej szczegółowo

Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników

Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników Opinie o naszych szkoleniach: Agnieszka Sz. Wrocław: Ciekawie ujęty temat, świetna atmosfera, dużo praktycznych ćwiczeń, otwartość trenera, super

Bardziej szczegółowo

Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej

Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej Prezentacja celów projektu w obszarze dialogu obywatelskiego i wspólnych działań strony społecznej i samorządowej Anna Tyrała Anna Siemek-Filuś PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG

ZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG ZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG LP Działanie Poprzednie brzmienie Aktualne brzmienie 1. 1.4-4.1 Projekt obejmuje badania przemysłowe i/lub prace rozwojowe oraz zakłada wdroŝenie

Bardziej szczegółowo

Sytuacja w sektorze banków spółdzielczych w dobie kryzysu gospodarczego i finansowego

Sytuacja w sektorze banków spółdzielczych w dobie kryzysu gospodarczego i finansowego Sytuacja w sektorze banków spółdzielczych w dobie kryzysu gospodarczego i finansowego Opracowano w Departamencie Kontrolingu Dobra sytuacja banków spółdzielczych na tle sektora bankowego Opracowano w Departamencie

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. w sprawie przyjęcia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Miasta Gdańska. Na podstawie art.226, art. 227, art. 228, art. 230 ust. 6

Bardziej szczegółowo

Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych

Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych PROGRAM PRIORYTETOWY Tytuł programu: Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Część 1) Dla potencjalnych

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Tekst jednolity -Załącznik do Zarządzenia Członka Zarządu nr 53/2002 z dnia 04.03.2002 B a n k Z a c h o d n i W B K S A REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Poznań, 22

Bardziej szczegółowo

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych

Bardziej szczegółowo

Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence.

Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. Informacje dla kadry zarządzającej Zobacz to na własne oczy. Przyszłość już tu jest dzięki rozwiązaniu Cisco TelePresence. 2010 Cisco i/lub firmy powiązane. Wszelkie prawa zastrzeżone. Ten dokument zawiera

Bardziej szczegółowo

JOB TRAININGS POWSTAŁ W ODPOWIEDZI NA ROSNĄCĄ POTRZEBĘ PROFESJONALNEGO KONSULTINGU SZKOLENIOWEGO DEDYKOWANEGO ZESPOŁOM RÓŻNORODNYM.

JOB TRAININGS POWSTAŁ W ODPOWIEDZI NA ROSNĄCĄ POTRZEBĘ PROFESJONALNEGO KONSULTINGU SZKOLENIOWEGO DEDYKOWANEGO ZESPOŁOM RÓŻNORODNYM. JOB TRAININGS POWSTAŁ W ODPOWIEDZI NA ROSNĄCĄ POTRZEBĘ PROFESJONALNEGO KONSULTINGU SZKOLENIOWEGO DEDYKOWANEGO ZESPOŁOM RÓŻNORODNYM. Job Trainings jest częścią Grupy Job. Nasze działania z zakresu zarządzania

Bardziej szczegółowo

2. Podjęcie uchwał w sprawie powołania członków Rady Nadzorczej 1[ ], 2[ ], 3[ ]

2. Podjęcie uchwał w sprawie powołania członków Rady Nadzorczej 1[ ], 2[ ], 3[ ] Warszawa, dnia 9 czerwca 2015 roku OD: Family Fund Sp. z o.o. S.K.A ul. Batorego 25 (II piętro) 31-135 Kraków DO: Zarząd Starhedge S.A. ul. Plac Defilad 1 (XVII piętro) 00-901 Warszawa biuro@starhedge.pl

Bardziej szczegółowo

KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W LUBLINIE

KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W LUBLINIE Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr z dnia Dyrektora PCPR w Lublinie KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W LUBLINIE ROZDZIAŁ I Zasady ogólne 1 1. Kodeks wyznacza zasady postępowania

Bardziej szczegółowo

STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy

STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy biuro@omegasystem.pl STOISKA - spis treœci STOISKA stoiska PROMOCYJNE stoiska SPRZEDA OWE stoiska TARGOWE stoiska SKLEPOWE / zabudowy 2 3 4 5 6 biuro@omegasystem.pl STOISKA Œwiadczymy kompleksowe us³ugi

Bardziej szczegółowo

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim

Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie

Bardziej szczegółowo

Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi

Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi Quercus TFI S.A.: Wyniki finansowe w roku 2014 Spotkanie z Analitykami i Zarządzającymi Sebastian Buczek, Prezes Zarządu Quercus TFI S.A. Warszawa, 26 lutego 2015 r. 2 Historia 21 VIII 2007 założenie Quercus

Bardziej szczegółowo

Opis seminariów magisterskich (studia stacjonarne)

Opis seminariów magisterskich (studia stacjonarne) Opis seminariów magisterskich (studia stacjonarne) 1. Specjalność: Menedżer personalny Prowadzący seminarium: prof. UG dr hab. Halina Czubasiewicz Tytuł seminarium: Zarządzanie ludźmi 1. Procesy doboru

Bardziej szczegółowo

Numer ogłoszenia: 159479-2013; data zamieszczenia: 09.08.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Numer ogłoszenia: 159479-2013; data zamieszczenia: 09.08.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi 1 z 6 2013-08-09 14:24 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.umed.wroc.pl Link Projekty zewnętrzne 2013 nr PE-PN-23/13 Wrocław: UMW/AZ/PE-PN-23/13

Bardziej szczegółowo

3.2 Warunki meteorologiczne

3.2 Warunki meteorologiczne Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji

Bardziej szczegółowo

Ekonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Ekonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego

Bardziej szczegółowo

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7. Warszawa: Organizacja cyklu wyjazdów informacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) w roku 2010 Numer ogłoszenia: 34595-2010; data zamieszczenia: 19.02.2010

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rcez.lubartow.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rcez.lubartow.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rcez.lubartow.pl Lubartów: Pełnienie funkcji Koordynatora projektu Nauka - Praktyka - Sukces

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov.

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov. 1 z 5 2015-10-22 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: coi.ssdip.bip.gov.pl/ www.coi.gov.pl/ Warszawa: Wykonanie usługi modyfikacji

Bardziej szczegółowo