ANALIZA DANYCH PIERWOTNYCH mgr Małgorzata Kromka

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ANALIZA DANYCH PIERWOTNYCH mgr Małgorzata Kromka"

Adrian Kaźmierczak
7 lat temu
Przeglądów:

1 ANALIZA DANYCH PIERWOTNYCH mgr Małgorzata Kromka Wprowadzenie do SPSS PRACA SOCJALNA Rok 1

2 Czym jest SPSS? SPSS to bardzo rozbudowany program. Pozwala sprawnie pracować ze zbiorami danych, analizować własne badania i odczytywać wyniki. Dzięki temu, że wszystko to wykonuje się samodzielnie to ma się okazję wprowadzić wiedzę statystyczną w praktykę. Należy pamiętać, że to Użytkownik wykonuje wszystkie przekształcenia i analizy opierając się na własnej wiedzy. Do pracy na tych zajęciach niezbędna jest zatem wiedza statystyczna.

3 Pierwsze kroki w SPSSie Po uruchomieniu programu pojawia się okno: Można je zamknąć, lub kliknąć wprowadzaj dane i przystąpić do wpisywania danych. Dzięki tej planszy możemy np. szybko uruchomić ostatnio używany plik. Pamiętajmy tylko, że musi on mieć taką samą ścieżkę dostępu, jak wtedy, gdy był poprzednio otwierany. Pliki danych SPSS mają rozszerzenie.sav

Okno: Dane/Zmienne Na dole po lewej stronie znajdują się zakładki: dane i zmienne. W zmiennych definiujemy właściwości mierzone w naszym badaniu.

4 Okno: Dane/Zmienne Na dole po lewej stronie znajdują się zakładki: dane i zmienne. W zmiennych definiujemy właściwości mierzone w naszym badaniu. Każda właściwość, która różnicuje badanych może być zmienną. Przykłady zmiennych: płeć, wiek, liczba posiadanych dzieci, itd. Dana zmienna może być mierzona za pomocą różnych wskaźników (sposobów jej operacjonalizacji): np. sympatię do drugiej osoby możemy mierzyć liczbą uśmiechów, własną skalą sympatii z 10 pytaniami, możemy też zapytać o wrażenia drugą osobę. W SPSSie pod pojęciem zmienna rozumiemy każdy wskaźnik, który chcemy analizować. W danych wpisujemy informacje o tym, jaki poziom zdefiniowanych wcześniej zmiennych charakteryzuje nasze osoby. To tutaj wpisujemy konkretne wyniki: np. osoba 1 to kobieta, ma 29 lat i słucha Toola.

5 Menu edytora danych PLIK operacje na plikach danych, wczytywanie i zapisywanie danych; EDYCJA kopiowanie, wklejanie, itp.; WIDOK zarządzanie paskami narzędzi i stanu; DANE operacje na danych; PRZEKSZTAŁCENIA operacje na zmiennych ANALIZA analiza statystyczna i raportowanie WYKRESY tworzenie wykresów; NARZEDZIA informacje o zmiennych, konfigurowanie rozwijanego menu; OKNO - przechodzenie między oknami, zmiana atrybutów okien; POMOC uzyskiwanie pomocy.

6 Definiowanie zmiennych SPSS w większości przypadków wymaga wprowadzenia danych w formacie liczbowym. Należy więc przypisać liczby do poszczególnych poziomów (kategorii) każdej zmiennej. Poziom zmiennej to inaczej wartość, jaką może ona przyjmować. Weźmy na przykład płeć. Jest to zmienna dwukategorialna: można być mężczyzna, lub kobietą. Przypiszmy wartości liczbowe tym poziomom: np. 1 kobieta 2 mężczyzna W ten sposób powinniśmy postąpić ze wszystkimi zmiennymi, w przypadku których nie ma jasności, co oznacza dana wartość.

7 Tworzenie zmiennych/ opis rozbudowany Nazwa zmiennej- Powinna być krótka, najlepiej literowo cyfrowa bez polskich znaków. Nie musi dokładnie opisywać zawartości zmiennej, gdyż jest to zadanie dla etykiet zmiennych. Przykład nazwy dla pytania nr 1 w ankiecie: P_1 lub P1 Typ zmiennej- Zaznaczając komórkę w tej kolumnie, widzimy, że po jej prawej stronie pojawia się przycisk z wielokropkiem. Jest to wskazówka, że do wprowadzenia wartości do tej komórki służyć będzie okno dialogowe. Klikamy ten wielokropek. Pojawia się okno, w którym możemy zdefiniować jeden z wybranych typów: Szerokość - zarezerwowana w pamięci na zmienną. Dziesiętne. W przypadku liczb rzeczywistych określamy liczbę miejsc dziesiętnych, jaka powinna być wyświetlana. Etykieta -powinna dać możliwość użytkownikowi bazy danych zorientować się, o jaką zmienną dokładnie chodzi. Może to być np. treść pytania z ankiety.

8 Tworzenie zmiennych/ opis rozbudowany Wartość zmiennej. To pole należy wypełnić w przypadku, gdy wartości zmiennej są skategoryzowane, tzn. istnieje ich zamknięty katalog, poza który zmienna nie wykracza. Aby wprowadzić wartości odpowiadające kategoriom należy wejść do komórki i kliknąć na przycisk z wielokropkiem. Braki danych Dla każdej zmiennej można zdefiniować, w jaki sposób brakujące dane będą kodowane. Klikając na wielokropek w komórce tej kolumny wywołujemy okno dialogowe Kolumny Podajemy szerokość, jaką ma mieć kolumna reprezentująca zmienną w widoku danych. Można to zmienić również rozciągając kolumnę podobnie jak w Excelu. Wyrównanie Wybieramy jak mają być ustawione dane (wyrównane do lewej, do prawej lub wypośrodkowane) w poziomie w kolumnie Skala zmiennej. Dotyczy zmiennych liczbowych. Występują 3 rodzaje skal i należy wybrać któryś z nich w zależności od rodzaju zmiennej.

9 Skale pomiarowe Wyróżniamy trzy rodzaje skal: nominalną, porządkową oraz ilościową. Ta ostatnia może się dzielić na przedziałową (można odpowiedzieć na pytanie: o ile coś jest większe?) oraz ilorazową (ile razy?), ale z punktu widzenia SPSSa skale te zachowują się identycznie. Należy pamiętać, że każda wyższa skala posiada właściwości skali niższej: skala ilościowa jest jednocześnie skalą porządkową i nominalną, a porządkowa nominalną. SKALA NOMINALNA Można jedynie określić, czy dany element jest taki sam, czy też różni się od innego elementu. Element może należeć tylko do jednej kategorii. Nie ma hierarchii nie można wyróżnić elementów nadrzędnych i podrzędnych. Przykłady zmiennych: płeć, imię, kolor oczu, SKALA PORZĄDKOWA Można uszeregować elementy zbioru pod względem nasilenia cechy, właściwości mierzonej przez zmienną. Nie znamy jednak odległości pomiędzy kategoriami. Przykłady zmiennych: stopnie w wojsku, nasilenie leku (mierzone przedziałowo: niskie, przeciętne, wysokie), wykształcenie, etapy życia człowieka SKALA ILOŚCIOWA Mamy stałą jednostkę wiemy, jakie są odległości pomiędzy kategoriami. Nalezą tu wszelkie zmienne określające ilość, lub liczbę czegoś. Przykłady zmiennych: wiek, wzrost, liczba kotów, ilość czasu,

10 Definiowanie zmiennych Poniżej prosty przykład pomiaru trzech zmiennych: płeć osoby badanej, jej wiek i to, czy lubi jeść lody. Przechodzimy do zakładki zmienne :

11 Definiowanie zmiennych Przyjrzyjmy się poszczególnym zmiennym: PŁEĆ w tym przypadku możemy wpisać tylko dwie zmienne: kobieta lub mężczyzna. WIEK wpisujemy konkretne wartości w latach. LODY musimy przyjąć jakąś skalę. Odpowiedź na pytanie, czy ktoś lubi jeść lody może brzmieć tak lub nie, może być udzielona na 5 stopniowej skali Likerta (od zdecydowanie tak do zdecydowanie nie ), bądź też na innej stopniowej skali. Każda zmienna jest definiowana przez kilka własności: NAZWA wpisujemy nazwę zmiennej TYP ustalamy typ wprowadzanych danych najczęściej będzie to typ numeryczny. Pozwala on wykonywać na zmiennych analizy wymagające policzenia np. średniej. Drugi wykorzystywany typ to tekstowy. Zastosujemy go w przypadku zmiennej imię ETYKIETA rozwinięcie nazwy zmiennej. Warto tu wpisać dokładne informacje o zmiennej, gdy nazwa nie jest jasna. WARTOŚCI tu definiujemy etykiety wartości wpisujemy np. że 1 to kobieta, 2 to mężczyzna. W naszym przykładzie wartości zdefiniujemy dla zmiennej pizza.

12 Przygotowywanie danych w oknie Zmienne Po zdefiniowaniu zmiennych okno SPSSa powinno wyglądać tak:

13 Pytania wielokrotnego wyboru W przypadku gdy pytamy np. o to co ktoś lubi robić w wolnym czasie, a możliwych jest pięć odpowiedzi: 1 spać, 2 jeździć na rowerze, 3 słuchać muzyki; 4 spotykać się ze znajomymi; 5 czytać książki może się zdarzyć, że ktoś chce wybrać wszystkie kategorie/lub kilka z nich. Aby umożliwić respondentowi udzielenia odpowiedzi na to pytanie w taki sposób, należy dla każdej kategorii stworzyć oddzielną zmienną zawierającą jedynie informację o tej kategorii. Powstanie wtedy pięć zmiennych a każda z nich może przyjmować dwie wartości: 0- wybrał (lubi) 1- nie wybrał (nie lubi). Dzięki temu wpiszemy informację o stosunku osób badanych do każdej kategorii.

14 Braki danych w bazie

Definiowanie braków danych Jeśli któryś z respondentów nie odpowiedział na pytanie, nie znał odpowiedzi, bądź odmówił mamy do czynienia z brakiem danych.

15 Definiowanie braków danych Jeśli któryś z respondentów nie odpowiedział na pytanie, nie znał odpowiedzi, bądź odmówił mamy do czynienia z brakiem danych. Jeżeli w zbiorze zostawimy puste miejsce będzie to systemowy brak danych. Czasem jednak chcemy różnicować źródło braku danych (odmowa, niewiedza itd.). Wtedy możemy nadać brakom danych wartości spoza zakresu zmiennej. Takie braki danych z reguły koduje się jako 9, 99, lub 999) Jeśli do zbioru danych wpiszemy wartość będącą brakiem danych należy pamiętać żeby zadeklarować ją w kolumnie braki danych w zakładce zmienne.

16 Wprowadzanie danych Załóżmy, że zbadaliśmy 5 osób. Pierwsza to kobieta, który ma 18 lat i odpowiedział, że lubi jeść lody. Przechodzimy do zakładki dane. Zmienne, dotychczas umieszczone w wierszach, teraz są w kolumnach. Każdy wiersz to kolejna osoba. Poprawny zapis danych wygląda tak:

17 Zapisywanie danych Pamiętajmy o tym, że gdy dane są już wprowadzone należy plik zapisać klikając Plik Zapisz jako

Podobne dokumenty

Przypomnienie: Ćwiczenie 1.

Przypomnienie: Ćwiczenie 1. Strona1 Przypomnienie: Zmienne statystyczne można podzielić na: 1. Ilościowe, czyli mierzalne (przedstawiane liczbowo) w tym: skokowe inaczej dyskretne (przyjmują skończoną lub co najwyżej przeliczalną