Bytom Szombierki. Opracowanie: Dr hab. inŝ. arch. Piotr Lorens. Współpraca redakcyjna: Mgr Wojciech Nowik

Transkrypt

1 Śląski Związek Gmin i Powiatów Miasto Bytom Bytom Szombierki ZałoŜenia do strategii rozwoju przestrzennego dzielnicy Opracowanie: Dr hab. inŝ. arch. Piotr Lorens Współpraca redakcyjna: Mgr Wojciech Nowik Opracowanie grafik: Mgr inŝ. arch. Izabela Burda Gdańsk, październik 2010r. 1

2 1. Wprowadzenie Niniejszy dokument stanowi uzupełnienie raportu podsumowującego warsztaty, które odbyły się w dniach r. w Sali Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu. Spotkanie to zostało zorganizowane wspólnie przez władze Miasta Bytomia oraz Śląski Związek Gmin i Powiatów. Warsztaty dotyczyły rewitalizacji dzielnicy Szombierki, jednej z bardziej zdegradowanych fragmentów przestrzeni Bytomia. W warsztatach udział wzięli zarówno zaproszeni reprezentanci kluczowych dla rewitalizacji dzielnicy Szombierki instytucji jak i przedstawiciele społeczności lokalnej. W załoŝeniu udział w spotkaniach moŝliwy był dla kaŝdego zainteresowanego zagadnieniem mieszkańca, przedstawiciela organizacji społecznej czy teŝ instytucji publicznej lub prywatnego biznesu. Ostatecznie w spotkaniach udział wzięli zarówno reprezentanci społeczności lokalnej jak i władz miejskich, a takŝe reprezentanci kluczowych gestorów terenów w obszarze dzielnicy. W trakcie spotkania wypracowano szereg zapisów dotyczących uszczegółowienia planu rewitalizacji dla dzielnicy. Ustalenia te zostały zawarte w raporcie podsumowującym warsztaty. Niniejszy dokument zawiera przedstawienie wyników warsztatów w postaci mapowej, wraz z określeniem koncepcji zagospodarowania przestrzeni dzielnicy. Elementy te określono na podstawie ustaleń poczynionych w trakcie warsztatów.. 2

3 2. Elementy struktury funkcjonalno - przestrzennej dzielnicy W trakcie warsztatów określono kluczowe elementy struktury funkcjonalno przestrzennej dzielnicy, ze szczególnym uwzględnieniem głównych przestrzeni publicznych oraz terenów moŝliwych przekształceń i inwestycji. Na liście głównych przestrzeni publicznych dzielnicy znalazły się: A. Rejon ul. Modrzewskiego B. Ul. Zabrzańska C. Ul. Orzegowska D. Ul. Kosynierów E. Ul. Rostkowskiego F. Bulwary rz. Bytomki G. ŚcieŜka rowerowo spacerowa Park Fazaniec Kolonia Zgorzelec H. Połączenie śródmieścia Bytomia i EC Szombierki I. Zespół ul. Witosa K. Rejon Szybu Krystyna L. Ul. Zabrzańska M. Wzgórze Małgorzatki Natomiast na liście głównych terenów przekształceń i inwestycji znalazły się: I. Rejon Hali Na Skarpie II. Teren Szybu Krystyna III. Park Fazaniec IV. EC Szombierki V. Zaplecze ul. Rostkowskiego VI. Osada Szombierki VII. Hałdy VIII. Pola Szombierskie IX. Kolonia Zgorzelec X. Osiedle Puszkina Lokalizację powyŝszych elementów w przestrzeni dzielnicy przedstawiono na poniŝszych rycinach: 3

4 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 1. Kluczowe przestrzenie publiczne dzielnicy 4

5 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 2. Tereny moŝliwych przekształceń i inwestycji 5

6 3. Określenie lokalizacji nowych funkcji miejskich w przestrzeni dzielnicy W trakcie kolejnego etapu prac warsztatowych określono moŝliwość lokalizacji nowych funkcji miejskich w przestrzeni dzielnicy. Dokonano tego poprzez wypełnienie przygotowanej ankiety, przy czym posłuŝono się listą wypracowanych wcześniej obszarów moŝliwych przekształceń i inwestycji. KaŜdy z uczestników spotkania posługiwał się przy tym następującą skalą: Zdecydowanie naleŝy lokalizować daną funkcję: 2 pkt Raczej moŝna lokalizować daną funkcję: 1 pkt Nie mam zdania: 0 pkt Raczej nie moŝna lokalizować danej funkcji: -1 pkt Zdecydowanie nie moŝna lokalizować danej funkcji -2 pkt Zbiorcze wyniki ankiety przedstawiono w tabeli poniŝej: WyróŜnione obszary Handel Gastronomia, Rozrywka, Rekreacja I. Rejon Hali Na Skarpie II. Teren Szybu Krystyna Biura, Administra cja, Firmy Mieszkania Przemysł, Składy, centra logistyczne Parkingi strategiczne suma -7 suma 48 suma -7 suma -19 suma -31 suma suma 31 suma 44 suma 27 suma -3 suma -12 suma 17 Inne jakie? 6

7 III. Park Fazaniec IV. EC Szombierki V. Zaplecze ul. Rostkowskiego VI. Osada Szombierki VII. Hałdy suma -38 suma 39 suma -40 suma -38 suma -40 suma suma 5 suma 43 suma 28 suma -23 suma 6 suma suma 15 suma 15 suma 8 suma 22 suma -8 suma suma 26 suma 16 suma 17 suma 36 suma -28 suma suma 5 suma 34 suma 14 suma 3 suma 11 suma 31 7

8 VIII. Pola Szombierskie IX. Kolonia Zgorzelec X. Osiedle Puszkina suma 14 suma 13 suma 21 suma 21 suma 14 suma suma 1 suma 3 suma -1 suma 32 suma -15 suma suma 20 suma 11 suma 7 suma 41 suma -23 suma -2 Wnioski z tej analizy przedstawiono na poniŝszej rycinie: 8

9 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 3. MoŜliwości lokalizacji nowych funkcji miejskich w przestrzeni dzielnicy 9

10 4. Określenie charakteru architektonicznego nowych inwestycji w przestrzeni dzielnicy W trakcie kolejnego etapu prac warsztatowych określono charakter architektoniczny moŝliwych nowych inwestycji w przestrzeni dzielnicy. Dokonano tego poprzez wypełnienie przygotowanej ankiety, przy czym posłuŝono się listą wypracowanych wcześniej obszarów moŝliwych przekształceń i inwestycji. KaŜdy z uczestników spotkania posługiwał się przy tym następującą skalą: wskazany charakter: 1 pkt niepoŝądany charakter: -1 pkt nie mam zdania: 0 pkt Przedstawiono przy tym moŝliwe sposoby ukształtowania przestrzennego poszczególnych terenów: Kwartały zabudowy nawiązujące charakterem do układu XIX-wiecznego Wielkoskalarne załoŝenia miejskie o uporządkowanym charakterze w tym nawiązujące do struktury kwartałowej Pojedyncze obiekty ulokowane na duŝych działkach Zbiorcze wyniki ankiety przedstawiono w tabeli poniŝej: WyróŜnione obszary Kwartały zabudowy nawiązujące charakterem do układu XIX-wiecznego I. Rejon Hali Na Skarpie II. Teren Szybu Krystyna III. Park Fazaniec Wielkoskalarne załoŝenia miejskie o uporządkowanym charakterze Pojedyncze obiekty ulokowane na duŝych działkach suma -18 suma -7 suma suma -6 suma 7 suma suma -21 suma -17 suma

11 IV. EC Szombierki V. Zaplecze ul. Rostkowskiego VI. Osada Szombierki VII. Hałdy VIII. Pola Szombierskie IX. Kolonia Zgorzelec X. Osiedle Puszkina suma 4 suma 2 suma suma 4 suma 4 suma suma 16 suma -8 suma suma -16 suma 2 suma suma -8 suma 8 suma suma 17 suma 0 suma suma 7 suma 2 suma -4 Wnioski z tej analizy przedstawiono na poniŝszej rycinie: 11

12 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 4. Charakter architektoniczny nowych elementów przestrzeni dzielnicy 12

13 5. Określenie charakteru architektonicznego przestrzeni publicznych dzielnicy W trakcie kolejnego etapu prac warsztatowych określono charakter architektoniczny przestrzeni publicznych dzielnicy. Dokonano tego poprzez wypełnienie przygotowanej ankiety, przy czym posłuŝono się listą wypracowanych wcześniej obszarów przestrzeni publicznych. KaŜdy z uczestników spotkania posługiwał się przy tym następującą skalą: wskazany charakter: 1 pkt niepoŝądany charakter: -1 pkt nie mam zdania: 0 pkt Zbiorcze wyniki ankiety przedstawiono w tabeli poniŝej: WyróŜnione przestrzenie Historyzujące Współczesne Designerskie Awangardowe Tematyczne, narracyjne A Rejon ul. Modrzewskiego B. Ul. Zabrzańska C. Ul. Orzegowska D. Ul. Kosynierów E. Ul. Rostkowskiego F. Bulwary rz. Bytomki Medialne Zielone

14 G. ŚcieŜka rowerowo spacerowa Park Fazaniec Kolonia Zgorzelec H. Połączenie śródmieścia Bytomia i EC Szombierki I. Zespół ul. Witosa K. Rejon Szybu Krystyna L. Ul. Zabrzańska M. Wzgórze Małgorzatki Wnioski z tej analizy przedstawiono na poniŝszej rycinie: 14

15 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 5. Charakter architektoniczny przestrzeni publicznych dzielnicy 15

16 6. Określenie charakteru funkcjonalnego przestrzeni publicznych dzielnicy W trakcie kolejnego etapu prac warsztatowych określono charakter funkcjonalny przestrzeni publicznych dzielnicy. Dokonano tego poprzez wypełnienie przygotowanej ankiety, przy czym posłuŝono się listą wypracowanych wcześniej obszarów przestrzeni publicznych dzielnicy. KaŜdy z uczestników spotkania posługiwał się przy tym następującą skalą: wskazany charakter: 1 pkt niepoŝądany charakter: -1 pkt nie mam zdania: 0 pkt Zbiorcze wyniki ankiety przedstawiono w tabeli poniŝej: WyróŜnione przestrzenie Przestrzeń wielofunkcyjna Przestrzeń o dominującej funkcji usługowej Przestrzeń o dominującej funkcji rekreacyjnej Przestrzeń symboliczna i prestiŝowa A. Rejon ul. Modrzewskiego B. Ul. Zabrzańska C. Ul. Orzegowska D. Ul. Kosynierów E. Ul. Rostkowskiego

17 F. Bulwary rz. Bytomki G. ŚcieŜka rowerowo spacerowa Park Fazaniec Kolonia Zgorzelec H. Połączenie śródmieścia Bytomia i EC Szombierki I. Zespół ul. Witosa K. Rejon Szybu Krystyna L. Ul. Zabrzańska M. Wzgórze Małgorzatki Wnioski z tej analizy przedstawiono na poniŝszej rycinie: 17

18 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 6. Charakter architektoniczny przestrzeni publicznych 18

19 7. Określenie projektów zintegrowanych w przestrzeni dzielnicy W kolejnym etapie prac warsztatowych zadecydowano o wyróŝnieniu w przestrzeniu dzielnicy szeregu tzw. projektów zintegrowanych. ZałoŜono przy tym, iŝ: Są one moŝliwe do realizacji przez silnego inwestora Mogą łączyć elementy komercyjne z infrastrukturą publiczną Mogą być przedmiotem kompleksowej aplikacji o wsparcie zewnętrzne W wyniku dyskusji warsztatowej zidentyfikowano cztery takie projekty oraz wchodzące w ich skład tereny inwestycyjne i kluczowe przestrzenie publiczne. Na liście tej znalazły się: Projekt: POLA NOWEJ ENERGII Elementy terenów inwestycyjnych oraz kluczowych przestrzeni publicznych, wchodzących w skład proponowanego projektu zintegrowanego : Elektrociepłownia Szombierki Pola Szombierskie Ul. Kosynierów Ul. Rostkowskiego Południowo-zachodni obszar dzielnicy centrum Projekt: POŁUDNIOWY SZLAK Elementy terenów inwestycyjnych oraz kluczowych przestrzeni publicznych, wchodzących w skład proponowanego projektu zintegrowanego : Kolonia Zgorzelec Zbiorniki wodne Osadniki i oczyszczalnia 19

20 Ogródki działkowe Park Fazaniec Projekt: STARE SZOMBIERKI NOWE PERSPEKTYWY Elementy terenów inwestycyjnych oraz kluczowych przestrzeni publicznych, wchodzących w skład proponowanego projektu zintegrowanego : UL. Modrzewskiego Ul. Orzegowska Ul. Witosa Osada Szombierki Rynek Projekt: TARASY KRYSTYNY Elementy terenów inwestycyjnych oraz kluczowych przestrzeni publicznych, wchodzących w skład proponowanego projektu zintegrowanego : Wzgórze Małgorzatki Szyb Krystyny Hałdy Bulwar rzeki Bytomki Rejon ul. Zabrzańskiej Okolica hali sportowej Na Skarpie PowyŜsze ustalenia przedstawiono takŝe w postaci graficznej, na poniŝszych schematach: 20

21 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 7. Projekty zintegrowane w przestrzeni dzielnicy 21

22 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 8. Projekty zintegrowane wraz z wchodzącymi w ich skład terenami przekształceń i inwestycji oraz kluczowymi przestrzeniami publicznym 22

23 8. Ustalenia uczestników warsztatów a zapisy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bytomia Bazą dla określenia szczegółowych koncepcji zagospodarowania poszczególnych obszarów projektów zintegrowanych stały się ustalenia uczestników warsztatów. Nie są one do końca spójne z ustaleniami obecnie obowiązującego dokumentu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bytomia. Oznacza to Ŝe ew. realizacja w/w koncepcji poszczególnych projektów wymagać będzie aktualizacji dokumentu Studium lub modyfikacji wstępnych koncepcji, wypracowanych w trakcie warsztatów i zaprezentowanych w kolejnych rozdziałach opracowania. Ryc. 9. Legenda do planszy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bytomia 23

24 Ryc. 10. Wyrys z planszy podstawowej Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bytomia 24

25 9. Określenie struktury przestrzennej obszarów składających się na poszczególne projekty zintegrowane w przestrzeni dzielnicy W kolejnym etapie prac warsztatowych zadecydowano o szczegółowym określeniu charakteru przestrzeni objętej granicami projektów zintegrowanych. ZałoŜono przy tym, iŝ: - moŝliwe jest występowanie funkcji mieszkaniowej, usługowej, przemysłowej i rekreacyjnej - wyróŝnione zostaną główne ulice, ciągi piesze, deptaki oraz bulwary i ścieŝki rowerowe. Równocześnie zadecydowano iŝ bardziej szczegółowe określenie koncepcji w odniesieniu do poszczególnych obszarów winno nastąpić na drodze szczegółowych studiów i analiz, biorących wszak pod uwagę wypracowane w trakcie warsztatów wnioski. Ustalenia w tej kwestii przedstawiono w postaci osobnych studiów dla kaŝdego z projektów zintegrowanych. 25

26 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 11. Koncepcja zagospodarowania przestrzeni w granicach projektu zintegrowanego Stare Szombierki 26

27 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 12. Koncepcja zagospodarowania przestrzeni w granicach projektu zintegrowanego Tarasy Krystyny 27

28 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 13. Koncepcja zagospodarowania przestrzeni w granicach projektu zintegrowanego Pola Nowej Energii 28

29 Ryc. 14. Koncepcja zagospodarowania przestrzeni w granicach projektu zintegrowanego Południowy Szlak 29

30 10. Jednolita koncepcja zagospodarowania obszarów moŝliwych przekształceń Ostatnim etapem prac stało się opracowanie zbiorczej koncepcji zagospodarowania terenów moŝliwych przekształceń, wcześniej szczegółowo przestudiowanych na etapie analizy moŝliwości realizacji poszczególnych projektów zintegrowanych. PoniŜej przedstawiono zbiorczy rysunek koncepcji zagospodarowania, obejmujący w ujednoliconej formie najwaŝniejsze ustalenia co do struktury przestrzeni obszaru. 30

31 Bytom - załoŝenia do strategii rozwoju przestrzennego dla dzielnicy Szombierki Ryc. 15. Zbiorcza koncepcja przekształceń przestrzeni dzielnicy Szombierki 31

32 11. Podsumowanie Zaprezentowana w niniejszym opracowaniu koncepcja obejmuje najwaŝniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania obszaru oraz struktury zlokalizowanych w jego granicach terenów moŝliwych przekształceń i inwestycji. Nie precyzuje ona jednak szczegółowych form zagospodarowania poszczególnych kwartałów. Na obecnym etapie prac takie działanie wydaje się być zdecydowanie przedwczesnym. Jednocześnie zaprezentowany materiał słuŝyć moŝe władzom miasta do weryfikacji dokumentów strategicznych dla dzielnicy, w tym zapisów ujętych w opracowaniach planistycznych. 32