AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY OLEŚNICA

Transkrypt

1 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XXXVI/163/09 Rady Gminy Oleśnica z dnia 26 maja 2009r. AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY OLEŚNICA Opracował zespół pod kierownictwem: Dr inż. Pawła Szyszkowskiego Wrocław, maj, 2009

2 SPIS TREŚCI STRESZCZENIE WPROWADZENIE Podstawa prawna Metodyka Uwarunkowania prawne Założenia wynikające z Polityki Ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata Założenia wynikające z Krajowego planu gospodarki odpadami Założenia wynikające z Planu gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego Przyjęte cele w gospodarce odpadami System gospodarowania odpadami i kierunki działań Założenia wynikające z Planu gospodarki odpadami dla woj. wielkopolskiego (Uchwała nr XXII/284/08 z dnia 31 marca 2008 r.) Przyjęte cele w gospodarce odpadami Kierunki działań i system gospodarowania odpadami na lata Założenia wynikające z aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla Powiatu oleśnickiego Założenia wynikające z Koncepcji Programowo Przestrzennej Zakładu Zagospodarowania Odpadów Kępno Charakterystyka ogólna Gminy Oleśnica Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów Istniejące systemy zbierania odpadów Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów Miejsca nielegalnego składowania odpadów (tzw. dzikie wysypiska) Identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami PROGNOZA ZMIAN Prognoza demograficzna Prognoza dotycząca ilości oraz składu odpadów Prognozowane zmiany w zakresie organizacyjnym i technologicznym Prognozowane zmiany prawne PRZYJĘTE CELE W GOSPODARCE ODPADAMI NA LATA Cele główne Cele szczegółowe Odpady ulegające biodegradacji Odpady opakowaniowe Odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych KIERUNKI DZIAŁAŃ I SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie gospodarowania odpadami Zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów System gospodarowania odpadami komunalnymi w Gminie Oleśnica Ponadgminny system gospodarowania odpadami...52 Fot Widok ogólny terenu przeznaczonego pod budowę ZZO Kępno (1)...54 Fot Widok ogólny terenu przeznaczonego pod budowę ZZO Kępno (2) System gospodarki odpadami ulegającymi biodegradacji System gospodarki odpadami opakowaniowymi

3 System gospodarki odpadami niebezpiecznymi zawartymi w odpadach komunalnych Plan zamykania instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych Selektywne gromadzenie odpadów Zbieranie odpadów mających wartość materiałową i odpadów opakowaniowych Zbieranie odpadów ulegających biodegradacji Zbieranie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych (w tym cmentarzy) Zbieranie odpadów ulegających biodegradacji z targowisk Zbieranie odpadów niebezpiecznych typu komunalnego Zbieranie tekstyliów Zbieranie odpadów wielkogabarytowych Zbieranie odpadów budowlanych Zbieranie odpadów zmieszanych Zbiorczy punkt selektywnego gromadzenia Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych Odzysk i unieszkodliwianie odpadów Propozycje wytycznych do zmian regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie oraz w wymaganiach dla przedsiębiorców odbierających odpady z nieruchomości HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA REALIZACJI ZADAŃ SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU BIBLIOGRAFIA...77 SPIS TABEL Tab Roczne poziomy odzysku i recyklingu w altach Tab Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych do roku Tab Najważniejsze dane demograficzne w latach wg stanu na dzień 31.XII. (GUS 2008)...31 Tab Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych w Gminie Oleśnica w roku 2008 (Mg)...33 Tab Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w Gminie Oleśnica w roku Tab Ilość odpadów opakowaniowych w strumieniu odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie Oleśnica w roku Tab Szacunkowa masa poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych wytwarzanych w Gminie Oleśnica w roku Tab Ilość zbieranych odpadów komunalnych w Gmina Oleśnica (wg danych z Gminy)...36 Tab Rodzaj i ilość odpadów skierowanych do zagospodarowania w latach (Mg)...36 Tab Charakterystyka składowiska w m. Smolna wg stanu na dzień r...38 Tab Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów komunalnych terenie Gminy Oleśnica...39 Tab Wysokość opłat za odbieranie odpadów komunalnych z nieruchomości terenie Gminy Oleśnica (zł)...39 Tab Prognoza liczby mieszkańców Gminy Oleśnica na lata (wg GUS)...41 Tab Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych w Gminie Oleśnica (tys. Mg)...42 Tab Prognozowana masa wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w Gminie Oleśnica (tys. Mg)...43 Tab Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych do roku Tab Poziomy odzysku i recyklingu zużytych baterii i akumulatorów

4 Tab Zestawienie szacunkowej liczby pojemników i worków do zbierania odpadów mających wartość materiałową...59 Tab Ramowy harmonogram realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami dla Gminy Oleśnica...65 Tab Zadania w zakresie rozbudowy, modernizacji i budowy ZZO Kępno (w tym zadania dla Gminy Oleśnica)...68 Tab Szacunkowy koszt zadań z zakresu gospodarki odpadami w Gminie Oleśnica w latach Zadania ogólne z zakresu gospodarki odpadami...69 Tab Szacunkowy koszt zadań w zakresie gospodarki odpadami ulegającymi biodegradacji, odpadami opakowaniowymi i odpadami niebezpiecznymi typu komunalnego w Gminie Oleśnica w latach Tab Wskaźniki monitorowania realizacji planu gospodarki odpadami...74 SPIS RYSUNKÓW Rys Położenie Gminy Oleśnicy na mapie Powiatu oleśnickiego...30 Rys Średni szacunkowy skład morfologiczny odpadów zmieszanych powstających na obszarze Gminie Oleśnica ()...33 Rys Masa zbieranych selektywnie odpadów (Mg)...37 Rys Szacunkowy skład morfologiczny odpadów zmieszanych ()...43 Rys Lokalizacja terenu przeznaczonego pod budowę ZZO Kępno...53 Rys Teren przeznaczony pod budowę ZZO Kępno...53 SPIS FOTOGRAFII Fot Widok ogólny terenu przeznaczonego pod budowę ZZO Kępno (1)...54 Fot Widok ogólny terenu przeznaczonego pod budowę ZZO Kępno (2)

5 STRESZCZENIE Prace nad aktualizacją Planu gospodarki odpadami dla Gminy Oleśnica są konsekwencją realizacji zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 Nr 39, poz. 251), która wprowadziła obowiązek przygotowywania planów gospodarki odpadami, podlegających aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Niniejszy dokument jest zgodny z obowiązującymi aktami prawnymi z zakresu gospodarki odpadami, Krajowym planem gospodarki odpadami 2010, uchwalonym przez Radę Ministrów Uchwałą Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. (M.P. Nr 90, poz. 946), Planem gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego (2009) oraz Planem gospodarki odpadami dla woj. wielkopolskiego (Uchwała nr XXII/284/08 z dnia 31 marca 2008 r.). Zakres planu gospodarki odpadami określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. z 2003 r. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). Zgodnie z 4. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.), gminny plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów komunalnych, w szczególności odpady komunalne ulegające biodegradacji, odpady opakowaniowe oraz odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych. Rodzaje odpadów określano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz z późn. zm.). Przedstawione w Planie cele i zadania dotyczą okresu oraz perspektywicznie okresu Rokiem bazowym jest rok Stan aktualny Do przeprowadzenia analizy wykorzystane zostały dane ankietowe, dane z wojewódzkiej bazy danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Jako uzupełniające zostały uwzględnione dane zgromadzone przez GUS i WIOŚ. Szacuje się, że w Gminie Oleśnica powstaje rocznie ok. 1,1 tys. Mg odpadów komunalnych. W masie odpadów komunalnych zmieszanych największy udział mają odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa (30,0). Najmniej jest natomiast odpadów niebezpiecznych (0,5). Odpady ulegające biodegradacji stanowią 17. Odpady komunalne na terenie Gminy zbierane były głównie w formie odpadów zmieszanych. Jedynie niewielka ich część zbierana była selektywnie. W latach zanotowano sukcesywny wzrost ilości zbieranych odpadów. Część nie odbieranych odpadów trafia do środowiska w sposób niekontrolowany (spalanie, deponowanie na tzw. dzikich wysypiskach) powodując jego zanieczyszczenie. Na terenach wiejskich część odpadów jest wykorzystywana w żywieniu zwierząt lub kompostowana. Odpady mające właściwości energetyczne (drewno, papier, tworzywa sztuczne) są spalane, co w przypadku tworzyw sztucznych należy uznać za zjawisko bardzo niebezpieczne dla środowiska (m.in. emisja chloru, dioksyn i furanów). Odpady zbierane selektywnie stanowiły w analizowanych latach mniej niż 1 wszystkich zbieranych odpadów. Na terenie Gminy Oleśnica nie prowadzi się odzysku odpadów komunalnych, a odpady zbierane selektywnie kierowane są do odzysku lub recyklingu poza jego obszar. W latach

6 skierowano do odzysku/recyklingu odpowiednio 9,7 Mg, 6,3 Mg i 7,5 Mg odpadów mających wartość materiałową (papier, tektura, szkło i tworzywa sztuczne). W stosunku do ilości odpadów wytwarzanych stanowiło to odpowiednio 0,9, 0,5 i 0,6. Odpady komunalne zbierane na obszarze Gminy Oleśnica unieszkodliwiane są wyłącznie przez składowanie. W analizowanych latach, w stosunku do ilości odpadów zebranych składowaniu poddano następująca ilość odpadów: W roku 2005: 99,1 W roku 2006: 99,5 W roku 2007: 99,4 Zebrane odpady kierowane są na składowisko znajdujące się w miejscowościach: Smolna, Lubin, Legnica, Rudna. Na obszarze Gminy Oleśnica brak jest instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (poza składowiskiem w m. Smolna). Właścicielem i zarządzającym składowisko w m. Smolna jest Miejska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. z Oleśnicy. Najważniejsze problemy w gospodarce odpadami komunalnymi 1. Odpady komunalne zbierane są głownie w formie odpadów zmieszanych (w roku ,1 zebranych odpadów). 2. Pomimo tego, że zorganizowanym zbieraniem odpadów objętych jest 83 mieszkańców gminy, to w roku 2006 zebrano jedynie 55,6 odpadów w stosunku do szacowanej ilości odpadów wytwarzanych. 3. W Gminie nie zbiera się odpadów niebezpiecznych typu komunalnego. 4. Część nie odbieranych odpadów trafia do środowiska w sposób niekontrolowany (spalanie, deponowanie na tzw. dzikich wysypiskach) powodując jego zanieczyszczenie. 5. Odpady komunalne unieszkodliwiane są wyłącznie przez składowanie. 6. Na terenie Gminy Oleśnica brak jest instalacji do zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. 7. Na terenie Gminy istnieją miejsca nielegalnego składowania odpadów (tzw. dzikie wysypiska). Są one jednaj najczęściej na bieżąco likwidowane. Prognoza zmian W latach prognozuje się wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji i stabilizacje ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych typu komunalnego. Założone cele Cele główne: 1. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska. 2. Gospodarowanie odpadami w Powiecie w oparciu o Zakład Zagospodarowania Odpadów w miejscowości Olszowa gm. Kępno. 3. Zwiększenie ilości zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych. 4. Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów. 5. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie.

7 6. Zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk odpadów niespełniających przepisów prawa. Cele szczegółowe: 1. Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, w tym zbieraniem selektywnym 100 mieszkańców Powiatu do końca roku Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych w Powiecie w roku 1995, zgodnie z zapisami krajowego planu gospodarki odpadami (2006) dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: w 2010 r. nie więcej niż 75, w 2013 r. nie więcej niż 50, w 2020 r. nie więcej niż Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 85 ilości odpadów wytwarzanych w roku Kierunki działań Odpady komunalne: Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko 1. Intensyfikacja działań edukacyjno informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami. 2. Promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne oraz zamówienia publiczne. 3. Eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z eksploatacją składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa. 4. Ujmowanie kryteriów ochrony środowiska przy finansowaniu zadań ze środków publicznych. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie gospodarowania odpadami 1. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 2. Zapewnienie przepływu strumieni odpadów zgodnie z uchwalonymi planami gospodarki odpadami (powiatowym i gminnymi). 3. Kontrolowanie przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. 4. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. 5. Kontrolowanie przez odpowiednie organy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 6. Opracowanie programów rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych na poziomie gminnym w ramach planów gospodarki odpadami. 7. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne.

8 8. Wydawanie pozwoleń wyłącznie na budowę instalacji realizujących założenia planu gospodarki odpadami dla Gminy Oleśnica, których celowość została potwierdzona analizą koszty korzyści. 9. Monitorowanie wskazanych w Planie gospodarki odpadami dla Gminy Oleśnica wskaźników wytwarzania odpadów. Zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów 1. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki odpadami oraz dostosowanych do warunków lokalnych. 2. Zgodnie z planem gospodarki odpadami dla woj. wielkopolskiego (2008), prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania co najmniej następujących frakcji odpadów komunalnych: odpady z pielęgnacji ogrodów i parków (tzw. odpady zielone), papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne. 3. Sposób zbierania odpadów musi być odpowiedni dla przyjętych w ZZO Kępno technologii przekształcania odpadów. 4. Transport selektywnie zebranych odpadów w sposób zapobiegający ich zmieszaniu. 5. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. 6. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów, takich jak: kompostownia odpadów organicznych, instalacja fermentacji odpadów (organicznych lub zmieszanych). 7. Gospodarka odpadami w Gminie Oleśnica opierać się będzie na Zakładzie Zagospodarowania Odpadów obejmującym swoim zasięgiem działania również gminy spoza województwa wielkopolskiego (zgodnie z zapisami Planu gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego, 2009 i dla woj. wielkopolskiego, 2008). 8. Stosowane w ZZO technologie, ich przepustowość oraz wyposażenie muszą gwarantować realizację zakładanych celów w zakresie gospodarowania odpadami. 9. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT. 10. Składowiska spełniające wszystkie wymogi prawa mogą funkcjonować do czasu ich wypełnienia lub obowiązywania odpowiednich zezwoleń. 11. Budowa i rozbudowa składowisk odpadów jedynie w ramach planowanego do budowy i rozbudowy ZZO w Kępnie. System gospodarowania odpadami komunalnymi w Gminie Oleśnica Zgodnie z nadrzędnymi dla gminnego planu gospodarki odpadami dokumentami, Gmina Oleśnica obsługiwana będzie w zakresie gospodarowania odpadami przez ZZO Kępno w m. Olszowa, poprzez Stację przeładunkową. Składowisko w Smolnej będzie elementem systemu.

9 Instalacje zagospodarowania odpadów komunalnych budowane będą na terenie znajdującym się w miejscowości Olszowa. Teren przeznaczony pod inwestycje położony jest przy drodze Kępno Wieruszów, w odległości 7,2 km od centrum Kępna Oszacowano, że koszt realizacji Projektu planu gospodarki odpadami dla Gminy Oleśnica wyniesie: Tab. 1. Szacunkowe koszty realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami (tys. zł) Wyszczególnienie Zadania ogólne z zakresu gospodarki odpadami Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi Razem ogółem , , ,3 320,5 238,0 82, , , ,8

10 1. WPROWADZENIE 1.1. Podstawa prawna Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251), wprowadziła obowiązek przygotowywania planów gospodarki odpadami, które podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata Metodyka Przy opracowaniu Aktualizacji planu wykorzystane zostały następujące źródła informacji: 1. Dane GUS (za lata ). 2. Dane gminy. 3. Dane Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (za lata ). 4. Plan gospodarki odpadami dla województwa wielkopolskiego (Uchwała nr XXII/284/08 z dnia 31 marca 2008 r.). 5. Plan gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego (2009). 6. Koncepcja Programowo Przestrzenna Zakładu Zagospodarowania Odpadów Kępno (Etap I i Etap II). 7. Wizje lokalne. 8. Akty prawne z zakresu gospodarowania odpadami. 9. Inne opracowania z zakresu gospodarki odpadami. Zgodnie z 4. rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.), gminny plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów komunalnych, w szczególności odpady komunalne ulegające biodegradacji, odpady opakowaniowe oraz odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych. Rodzaje odpadów określano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz z późn. zm.). Przedstawione w Planie cele i zadania dotyczą okresu oraz perspektywicznie okresu Rokiem bazowym jest rok Uwarunkowania prawne Podstawowymi dokumentami regulującymi gospodarowanie odpadami w Polsce są: 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251). Aktami prawnymi, które należy traktować jako uzupełniające w tym zakresie należą: 1. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.), 2. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 63, poz. 638 z późn. zm.), 3. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 639 z późn. zm.), 4. Ustawa z dnia 30 lipca 2004 r. o międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. z 2004r. Nr 191, poz. 1956)

11 5. Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U Nr 176, poz. 1236), 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495). Ustawa o odpadach określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Ustawa ta mówi m.in. (art. 5), że każdy podejmujący działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby: 1. Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania, 2. Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, 3. Zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. Ponadto, w ustawie sformułowano następujące zasady (Rozdział 2): 1. Zasadę bliskości, która mówi, że odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu w miejscu ich powstawania; jeśli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię (BAT), powinny być przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu. 2. Zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta stanowiąca, że producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych przez niego produktów. Jedną z konsekwencji tej zasady jest odpowiednie projektowanie wyrobów. Zgodnie z ustawą o odpadach, zarządzanie gospodarką odpadami powinno być prowadzone w oparciu o plan gospodarki odpadami, ujmujący wszystkie rodzaje odpadów. W ustawie Prawo ochrony środowiska wprowadzono następujące zasady ogólne, istotne z punktu widzenia gospodarki odpadami: 1. Zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości: ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów. 2. Zasadę zapobiegania: ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko jest zobowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu. 3. Zasadę przezorności: to podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze. 4. Zasadę zanieczyszczający płaci : kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia; kto może spowodować ponadnormatywne zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu 5. Zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie. 6. Zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów. 7. Każdy obywatel w przypadkach określonych w ustawie ma prawo do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu rozwoju i restrukturyzacji oraz projektu studium i planu zagospodarowania przestrzennego. 8. Zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna.

12 Zasady gospodarowania odpadami Zgodnie z ustawą o odpadach każdy (art. 5), kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby: zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania, zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania. Odpady, które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być, uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione (art. 9). Odpady, których nie udało się poddać odzyskowi, powinny być tak unieszkodliwiane, aby składowane były wyłącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemożliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych (art. 7). Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny (art. 10). W stosunku do odpadów niebezpiecznych (patrz pkt ) ustawa o odpadach przewiduje (art. 111): 1. Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, z zastrzeżeniem pkt Dopuszcza się mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, w celu poprawy bezpieczeństwa procesów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po zmieszaniu, jeżeli w wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska. 3. W przypadku gdy odpady niebezpieczne uległy zmieszaniu z innymi odpadami, substancjami lub przedmiotami to powinny być one rozdzielone, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki: a) w procesie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po rozdzieleniu nastąpi ograniczenie zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska, b) jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione. 4. Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstawania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania odpadów odbywa się z zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie towarów niebezpiecznych (Dz. U , ). Zasady postępowania z odpadami niebezpiecznymi występującymi w odpadach komunalnych, takimi jak baterie i akumulatory reguluje art. 41 ustawy o odpadach: 1. Posiadacz odpadów w postaci baterii lub akumulatorów, powstałych w wyniku prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jest obowiązany do ich selektywnej zbiórki, umożliwiającej późniejszy odzysk lub unieszkodliwienie tych odpadów. 2. Posiadacz odpadów w postaci baterii lub akumulatorów, który jest osobą fizyczną niebędącą przedsiębiorcą lub jednostką organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą, powinien zwracać te odpady do punktów ich zbiórki lub wrzucać do pojemników przeznaczonych na te odpady. Obowiązki, o których mowa w ust. 13, dotyczą posiadaczy odpadów w postaci baterii lub akumulatorów, które zawierają: powyżej 0,0005 wagowo rtęci lub powyżej 0,025 wagowo kadmu, lub powyżej 0,4 wagowo ołowiu, powyżej 25 mg rtęci na celę, z wyjątkiem baterii manganowoalkalicznych, w których poziom wagowo rtęci nie powinien przekraczać 0,025.

13 Odpady w postaci baterii lub akumulatorów, unieszkodliwia się oddzielnie od innych rodzajów odpadów. Obowiązki wytwórców odpadów Poprzez wytwórcę odpadów rozumie się (art. 3 ustawy o odpadach): Każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów. Ustawa o odpadach zobowiązuje wytwórców odpadów do podejmowania działań mających na celu przeciwdziałanie powstawaniu odpadów, ograniczanie ich ilości i negatywnego oddziaływania na środowisko. W przypadku, gdy nie udało się zapobiec powstaniu odpadów, wytwórca zobowiązany jest do zapewnienia ich odzysku lub unieszkodliwienia. Dla zapewnienia realizacji tych założeń, w zależności od ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów, ustawodawca nałożył na wytwórców odpadów następujące obowiązki: 1. Przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg (100 kg) rocznie albo powyżej 5 Mg (5 ton) rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. 2. Uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 0,1 Mg (100 kg) rocznie. 3. Uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli wytwarza powyżej 1 Mg (1 tony) odpadów niebezpiecznych lub powyżej 5 tys. Mg (5 tys. ton) odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku, powstających w związku z prowadzeniem instalacji. 4. Wytwórca odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej jest obowiązany do przedłożenia staroście właściwemu ze względu na miejsce powstania odpadów z tych awarii informacji o wytworzonych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, bez względu na ich ilość, w terminie 30 dni od dnia wystąpienia awarii. Wytwórca odpadów, z obowiązku poddawania ich odzyskowi lub unieszkodliwianiu, może wywiązywać się samodzielnie lub zlecać to innym podmiotom. Poddawanie odpadów procesom odzysku lub unieszkodliwiana, w większości przypadków, wiąże się z uzyskaniem stosownych decyzji. Wymóg ten dotyczy również transportu i składowania odpadów. Ustawa nakłada na wytwórcę odpadów również obowiązek prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów, a także sporządzania i przesyłania właściwemu marszałkowi województwa zbiorczych zestawień danych o rodzajach i ilościach wytworzonych odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do ich odzysku i unieszkodliwiania. Uzyskane w ten sposób dane umożliwiają prowadzenie bieżącego monitoringu nad przepływem odpadów. Ustawa przewiduje sankcje za nie wywiązywanie się z powyższych obowiązków. W sytuacji nie złożenia wymaganej informacji o wytwarzanych odpadach lub braku wymaganej decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami, wytwórca odpadów podlega karze grzywny (Art.76 ustawy o odpadach). Wytwórca odpadów, który eksploatuje instalację bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków, podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo grzywny (Art. 351 ustawy Prawo ochrony środowiska). Ten, kto nie wywiązuje się z obowiązku prowadzenia ewidencji, przekazywania informacji lub zbiorczych zestawień danych podlega karze grzywny (Art. 76 ustawy o odpadach).

14 Obowiązki posiadacza odpadów Poprzez posiadacza odpadów rozumie się (art. 3): Każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną); domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Zgodnie z art. 7, posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami. Posiadacz odpadów jest obowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami. Obowiązki samorządów Zgodnie z zapisami ustawy o odpadach (art. 16a.) do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy: 1) zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, 2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe: a) ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, b) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych, c) osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, 3) zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców, 4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: a) do dnia 31 grudnia 2010 r. do nie więcej niż 75 wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, b) do dnia 31 grudnia 2013 r. do nie więcej niż 50 wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, c) do dnia 31 grudnia 2020 r. do nie więcej niż 35 wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Regulamin utrzymania czystości porządku w gminie określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in. (art ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach): wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących: prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych, odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych i odpadów z remontów, maksymalnego poziomu odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dopuszczonych do składowania na składowiskach odpadów, Zgodnie z art. 6 rada gminy ustalając, w drodze uchwały, górne stawki opłat, ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za odbiór od nich odpadów komunalnych lub opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych stosuje niższe stawki, jeżeli odpady komunalne są zbierane i transportowane w sposób selektywny. Obecnie również rada gminy określając te stawki może je różnicować w zależności od gęstości zaludnienia na danym obszarze gminy oraz odległości od miejsca unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

15 Zakres gminnego planu gospodarki odpadami Zakres planu gospodarki odpadami określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). W 4, rozporządzenie wskazuje, że gminny plan gospodarki odpadami określa: 1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania odpadów, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, g) identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami, uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami; 2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych; 3) cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania; 4) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, d) działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów; 5) rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację; 6) sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich źródeł; 7) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości.". Plan, zgodnie z zapisami 6.2. zawierać musi co najmniej następujące rozdziały: 1) wstęp; 2) analizę stanu gospodarki odpadami; 3) prognozę zmian; 4) założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami; 5) zadania strategiczne obejmujące okres co najmniej 8 lat; 6) harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujący okres 4 lat; 7) wnioski z prognozy oddziaływania projektu planu na środowisko; 8) sposób monitoringu i oceny wdrażania planu; 9) streszczenie w języku niespecjalistycznym.

16 Prawodawstwo Unii Europejskiej w zakresie gospodarki odpadami Przepisy dotyczące gospodarki odpadami w krajach Unii Europejskiej można podzielić na następujące grupy: 1. Wymagania ogólne Dyrektywa 75/442/EWG w sprawie odpadów oraz dyrektywa 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych, określające podstawowe instytucjonalne i proceduralne wymogi, które pozwalają kontrolować systemy gospodarowania odpadami w państwach członkowskich (znowelizowana). Dyrektywy dotyczące określonych sposobów przetwarzania i usuwania odpadów, spalania odpadów komunalnych (89/369/EWG i 89/429/EWG) oraz spalania odpadów niebezpiecznych (94/67/WE). 2. W zakresie sposobów gospodarowania odpadami Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (OJ L p.1). Dyrektywa Rady 94/67/WE z dnia 16 grudnia 1994r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L p.34). Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (OJ L p. 91) Z dniem 28 grudnia 2005 r. zastąpi ona dyrektywy: 89/369/EWG z dnia 8 czerwca 1989r. w sprawie zapobieganiu zanieczyszczeniu powietrza przez nowe zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L p.32), 89/429/EWG z dnia 21 czerwca 1989r. w sprawie zmniejszania zanieczyszczania powietrza przez istniejące zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L p.50) i 94/67/WE 3. Dyrektywy dotyczące poszczególnych rodzajów odpadów: oleje odpadowe 75/439/EWG, polichlorowane dwufenyle i trójfenyle PCB/PCT 76/403/EWG i 96/59/WE, odpady pochodzące z przemysłowego wykorzystania dwutlenku tytanu 78/176/EWG, 82/883/EWG, 92/112/EWG, baterie i akumulatory 91/157/EWG, rolnicze wykorzystanie osadów ściekowych 86/278/EWG w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji 2000/53/WE, opakowania i odpady opakowaniowe 94/62/WE. 4. Rozporządzenie Rady 93/259/EWG dotyczące transgranicznego przesyłania odpadów w obrębie UE, do UE i poza jej obszar. Spośród najważniejszych aktów prawnych Unii Europejskiej dotyczących problematyki gospodarowania odpadami, których lista liczy kilkadziesiąt pozycji, na plan pierwszy wysuwa się dokument pod nazwą Informacja Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego o strategii Wspólnoty w dziedzinie gospodarki odpadami (8 czerwca 1989 r.). Strategia ta została przyjęta przez Radę w formie zalecenia. Oznacza to, że nie jest to akt bezwzględnie obowiązujący. Można nazwać ten dokument wytycznymi polityki, tym bardziej, że do takiej roli predystynuje go stopień ogólności przyjętych tam rozwiązań. Strategia gospodarowania odpadami ustala pięć podstawowych kierunków działań w tym zakresie, które sama nazywa zasadami. Są to: zapobieganie, recykling i powtórne wykorzystanie, optymalizacja ostatecznego usuwania, regulacja dotycząca transportu, działania naprawcze. Zasada 1 zapobieganie powstawaniu odpadów. Przewidziano dwa sposoby realizacji tej zasady: zapobieganie przez technologie (wspieranie czystej produkcji ), zapobieganie poprzez produkty (promowanie produktów o małej szkodliwości powstających z nich odpadów ).

17 Zasada 2 recykling i powtórne wykorzystanie. Strategia kładzie tu nacisk na rozwiązania ekonomiczne, choć nie wyklucza zastosowania klasycznych przepisów narzucających obowiązek odzysku i powtórnego wykorzystania odpadów. Działania wspierające ze strony UE miałyby polegać tu przede wszystkim na: pracach badawczorozwojowych prowadzonych w dziedzinie technologii powtórnego wykorzystania i recyklingu, optymalizacji systemów zbierania i segregowania (zbieranie selektywne, segregowanie elektromechaniczne itp.), zmniejszaniu kosztów zewnętrznych powtórnego wykorzystania i recyklingu odpadów, tworzeniu rynków zbytu dla produktów wytwarzanych w procesie powtórnego wykorzystania i recyklingu. Zasada 3 optymalizacja ostatecznego usuwania odpadów. Strategia uznaje składowanie odpadów za zło konieczne i postuluje zwiększenie wysiłków w celu szerszego zastosowania innych procesów obróbki fizykochemicznej lub biologicznej takich jak np. neutralizacja, stabilizacja, kompostowanie, fermentacja itp. Ustala także regułę, zgodnie z którą składowanie odpadów musi odpowiadać rygorystycznym normom w zakresie: wyboru lokalizacji, budowy i eksploatacji obiektu, wstępnej obróbki składowanych odpadów, rodzaju przyjmowanych odpadów, nadzoru po zamknięciu obiektu. Zasada 4 regulacje dotyczące przewozów Dotyczą głównie dostosowania przepisów Unii Europejskiej do wymagań konwencji Bazylejskiej. Zasada 5 działania naprawcze Strategia wskazuje kierunki działań, zwłaszcza dotyczące wykrywania i rekultywacji porzuconych składowisk oraz zwraca uwagę na konieczność stosowania zasady zanieczyszczający płaci Założenia wynikające z Polityki Ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata W Polityce ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata przyjęto w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi następujące cele średniookresowe do 2014 roku: Utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju PKB Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska Zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów, w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, że w 2013 r. nie będzie składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji więcej niż 50 masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk niespełniających standardów Unii Europejskiej Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów Rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania

18 Stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce. Dla realizacji powyższych celów podejmowane będą w latach następujące kierunki działań: 1. Wspieranie działań podejmowanych przez instytucje publiczne i podmioty prywatne, które przyczynią się ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów, zwiększenia ilości odpadów poddawanych odzyskowi, w tym recyklingowi, zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na składowiska. 2. Sukcesywne zwiększanie stawek opłat za składowanie odpadów, w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji oraz odpadów, które można poddać procesom odzysku, w tym recyklingu, a także wyeliminowanie praktyk rekultywacji składowisk tego typu odpadami. 3. Kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 4. Wspieranie wprowadzania niskoodpadowych technologii produkcji oraz zapewniających wykorzystanie możliwie wszystkich składników stosowanych surowców. 5. Intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów i właściwego postępowania z nimi oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjnoedukacyjnej w tym zakresie. 6. Wypracowanie i monitorowanie rzeczywistych wskaźników nagromadzenia i morfologii odpadów celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami. 7. Objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanymi systemami zbierania odpadów oraz zapewnienie przepływu strumieni odpadów zgodnie z uchwalonymi planami gospodarki odpadami. 8. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania. 9. Weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z ich składowaniem, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk, nie spełniających wymogów prawa. 10. Wzmocnienie kontroli firm odbierających odpady od wytwórców oraz firm posiadających instalacje do odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów. 11. Wprowadzenie instrumentów finansowych umożliwiających realizację zadań w zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących samorządy w zakresie wykonywania przez nie tych obowiązków Założenia wynikające z Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 W krajowym planie gospodarki odpadami przyjęto następujące cele główne dla gospodarki odpadami komunalnymi (M.P. Nr 90, poz. 946): objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100 mieszkańców, najpóźniej do końca 2007 r., zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów, dla którego minimalne wymagania określono w KPGO 2010, najpóźniej do końca 2007 r., zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych: o w 2010 r. więcej niż 75, o w 2013 r. więcej niż 50, o w 2020 r. więcej niż 35 masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.,

19 zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85 wytworzonych odpadów do końca 2014 r., zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, do max. 200 do końca 2014 r Założenia wynikające z Planu gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego Przyjęte cele w gospodarce odpadami W gospodarce odpadami komunalnymi należy kierować się następującymi celami: dalszy rozwój selektywnego zbierania oraz sortowania zmieszanych odpadów komunalnych, dla osiągnięcia zwiększonych wymagań dotyczących recyklingu odpadów opakowaniowych i przetwarzania odpadów przed składowaniem (w tym zwłaszcza odpadów ulegających biodegradacji), przyspieszenie działań w zakresie tworzenia ponadgminnych systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, budowa regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów komunalnych, obejmujących instalacje do mechanicznobiologicznego lub termicznego przekształcania odpadów, zmniejszenie liczby czynnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne niespełniających wymagań(do 31 grudnia 2009 r.)., na których składowane są odpady komunalne. Biorąc pod uwagę prognozowane zmiany w zakresie rozwiązań organizacyjnych i technicznotechnologicznych, przyjęto następujące cele: Cele krótkookresowe na lata : zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych, objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100 mieszkańców, zapewnienie, najpóźniej do końca 2009 roku, objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów, dla którego minimalne wymagania wynikają z założeń Kpgo 2010, tj.: do 10 masy wytwarzanych odpadów w 2010 roku oraz do 20 w roku 2018, zwiększanie odzysku energii i surowców z odpadów komunalnych w wyniku ich mechanicznego, biologicznego oraz termicznego przekształcania, zmniejszenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych w 2010 r. więcej niż 75 masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., stopniowe zmniejszanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, zamknięcie do końca 2009 roku wszystkich składowisk nie spełniających wymagań, poprawa standardów jakościowych składowisk poprzez realizację programów dostosowawczych zawartych w wydanych pozwoleniach zintegrowanych. Cele długookresowe na lata : zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych, zapewnienie do końca 2015 roku selektywnego zbierania odpadów na poziomie przynajmniej 15 masy odpadów wytwarzanych, aby do końca 2018 roku osiągnąć minimalny poziom 20, wynikający z założeń Kpgo 2010, zwiększanie odzysku energii i surowców z odpadów komunalnych w wyniku ich mechanicznego, biologicznego oraz termicznego przekształcania,

20 zmniejszenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych w 2013 r. więcej niż 50 masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Odpady opakowaniowe Główne cele w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi w okresie są zgodne z krajowymi regulacjami w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowym tj. ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 63, poz. 638 z późn. zm.), ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.U. z 2007 r., Nr109, poz. 752) jak również z celami wyznaczonymi przez Kpgo Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań w latach zostały przedstawione w tabeli Tab Roczne poziomy odzysku i recyklingu w altach Rodzaj materiału opakowaniowego Lp. 1. Opakowania ogółem Opakowania z tworzyw sztucznych r r r. poziomu poziomu poziomu odzysk recyklingu odzysk recyklingu odzysk recyklingu ,5 3. Opakowania z aluminium Opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania z drewna Źródło: na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.U. z 2007 r., Nr109, poz. 752) Na terenie Województwa Dolnośląskiego w obszarze odpadów opakowaniowych przewiduje się, że system gospodarki odpadami opakowaniowymi powinien zapewnić: Cele krótkookresowe na lata : osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu do końca 2008 r. odzysk w wysokości 50, recykling w wysokości 27; do końca 2014 r. odzysk w wysokości 60, recykling w wysokości 5580 ; nasilenie działań informacyjnoedukacyjnych mających na celu zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych; propagowanie odzysku i recyklingu odpadów wśród mieszkańców w Województwie Dolnośląskim; zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych kierowanych na składowiska odpadów; wspieranie działań mających na celu wdrażania systemów selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych oraz zwiększenie efektywności istniejących systemów selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w gminach Województwa Dolnośląskiego;

21 monitorowanie ilości i rodzaju odpadów opakowaniowych poprzez rozbudowę i kontrolę bazy danych dotyczących odpadów opakowaniowych; współpraca z organizacjami odzysku oraz samorządami gminnymi w celu wdrażania i rozwoju systemów zbierania odpadów opakowaniowych; dążenie do rozbudowy i realizacji nowych inwestycji zapewniających odzysk energii z odpadów opakowaniowych z jednoczesnym odzyskiem energii. Cele długookresowe na lata : kontynuacja działań informacyjnoedukacyjnych mających na celu zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadów w Województwie Dolnośląskim; doskonalenie funkcjonowania systemów selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w gminach Województwa Dolnośląskim w celu uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu; prowadzanie systemu monitoringu odpadów opakowaniowych; kontynuacja współpracy z organizacjami odzysku oraz samorządami gminnymi, w celu jak najlepszego funkcjonowania systemów zbierania odpadów opakowaniowych; wspieranie działań mających na celu rozbudowę oraz realizację nowych inwestycji zapewniających recykling, odzysk, w tym odzysk energii z odpadów opakowaniowych z jednoczesnym odzyskiem energii System gospodarowania odpadami i kierunki działań System gospodarowania odpadami komunalnymi obejmuje szereg spójnych działań, których realizacja doprowadzi do spełnienia postawionych celów i osiągnięcia wymaganego stanu gospodarki odpadami jako całości. Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko Celem nadrzędnym polityki ekologicznej Unii Europejskiej oraz krajowej polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest przede wszystkim zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ich odzysk lub unieszkodliwianie. Zgodnie z art. 5 i 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) powstawanie odpadów powinno być eliminowane lub ograniczone przez wytwarzających odpady niezależnie od stopnia uciążliwości bądź zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska, a także niezależnie od ich ilości lub miejsca powstawania. Zatem do podstawowych działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami należą: minimalizacja powstawania odpadów, zapewnienie odzysku i recyklingu odpadów oraz składowanie tylko tych odpadów, których ze względów ekonomicznych lub technologicznych nie da się przetworzyć. W gospodarce odpadami komunalnymi w Województwie Dolnośląskim niezbędne są działania mające na celu zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez mieszkańców odpadów poprzez: kontynuowanie i intensyfikację działań edukacyjno informacyjnych dla wspierania rozwoju racjonalnego postępowania z odpadami komunalnymi (powiatowe i gminne centra edukacji ekologicznej, edukacja ekologiczna w szkołach, regularne akcje publiczne, edukacja przedsiębiorców). promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z odpadów stosowania artykułów wielokrotnego użytku, a także kompostowania indywidualnego bioodpadów przez mieszkańców.

22 Zbieranie i transport odpadów Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych można uzyskać poprzez następujące działania: kontrolowanie przez gminy zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, prowadzące do objęcia stosownymi umowami 100 mieszkańców województwa, kontrolowanie przez gminy sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości warunków zawartych w zezwoleniach, doskonalenie systemów ewidencji odpadów komunalnych wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu, monitorowanie realizacji uchwalonych planów gospodarki odpadami, zwłaszcza planów gminnych w zakresie osiągania założonych celów w gospodarowaniu odpadami komunalnymi, kontrolę, zwłaszcza przez gminy, przepływu odpadów komunalnych z miejsc ich wytworzenia do wskazanych w zezwoleniach instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu poniżej wymienione frakcje odpadów komunalnych powinny być zbierane i odbierane selektywnie: odpady z publicznych terenów zielonych (tzw. odpady zielone), odpady kuchenne i ogrodowe (do odrębnego kompostowania i/lub fermentacji) papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne (opakowaniowe i nieopakowaniowe), metale żelazne i nieżelazne (opakowaniowe i nieopakowaniowe zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, inne odpady niebezpieczne (przeterminowane leki, chemikalia, farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), odpady wielkogabarytowe, odpady budowlanoremontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne. Program rozwoju selektywnego zbierania odpadów powinien być opracowany na poziomie gminnym/międzygminnym, jako integralna część gminnego/międzygminnego planu gospodarki odpadami i dotyczyć sposobu prowadzenia selektywnego zbierania, rodzaju i wielkości pojemników, częstotliwości odbierania odpadów. Odpady zebrane selektywnie powinny być transportowane w sposób zapobiegający ich zmieszaniu. Odbieranie odpadów komunalnych zmieszanych powinno być realizowane w sposób jak najmniej uciążliwy dla środowiska (w zamkniętych pojemnikach, z odbieraniem odpadów z taka częstotliwością, która pozwoli zapobiec w okresie letnim emisji uciążliwych odorów oraz zagrożeń sanitarnych). Sposób zbierania i odbierania odpadów powinien być zgodny z wymaganiami wynikającymi z technologii przetwarzania odpadów w Zakładach Zagospodarowania Odpadów (ZZO). Odzysk i unieszkodliwianie odpadów Zapewnienie osiągnięcia wymaganych celów w zakresie odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów przed składowaniem wymaga: odpowiedniej przepustowości instalacji dla przetworzenia wszystkich selektywnie zebranych odpadów oraz wymaganych ilości pozostałych odpadów zbieranych w postaci zmieszanej, poprzez odpowiednie monitorowanie zrealizowanych i planowanych inwestycji,

23 stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne poprzez wspieranie współpracy organizacji odzysku, przemysłu i samorządów terytorialnych oraz konsekwentne egzekwowanie obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu, promowania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne, wydawania pozwoleń tylko na budowę instalacji realizujących założenia planu gospodarki odpadami i których celowość została potwierdzona analizą korzyści w ramach studiów wykonalności, zachęcania inwestorów publicznych i prywatnych do udziału w realizacji inwestycji strategicznych zgodnie z planami gospodarki odpadami, wspierania i promocji badań nad technologiami odzysku i unieszkodliwiania odpadów, wspierania poprzez współfinansowanie ze środków publicznych tylko instalacji przetwarzania odpadów zapewniających odzysk materiałów i/lub energii z odpadów oraz redukcję składowania odpadów ulegających biodegradacji, weryfikacji składanych sprawozdań przez zarządzających instalacjami przetwarzania odpadów w aspekcie zgodności podawanych danych ze stanem faktycznym (w szczególności w zakresie biologicznego przetwarzania odpadów, faktycznych przepływów strumieni odpadów, osiąganych faktycznych poziomów odzysku i recyklingu oraz redukcji zawartości składników ulegających biodegradacji w odpadach składowanych). Jednym z zasadniczych kierunków działań jest intensywny rozwój, zarówno biologicznych, jak i termicznych metod przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji wymaga promocji indywidualnego kompostowania odpadów kuchennych i ogrodowych oraz budowy linii technologicznych do ich przetwarzania, w tym: kompostowni i instalacji do fermentacji odpadów organicznych zbieranych selektywnie, linii mechanicznobiologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym wytwarzania paliw zastępczych z odpadów, zakładów termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych, przystosowania instalacji przemysłowych do współspalania odpadów i paliw wytworzonych z odpadów ulegających biodegradacji. Podstawowym założeniem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce, zawartymi w Kpgo 2010, jest system rozwiązań regionalnych, w których są uwzględnione wszystkie niezbędne elementy w danych warunkach lokalnych (np. termiczne przekształcanie odpadów). Istotne jest, by planowane instalacje, w szczególności obiekty termicznego i mechanicznobiologicznego przekształcania odpadów spełniały kryteria najlepszej dostępnej techniki (BAT), a stosowane technologie były sprawdzone poprzez wieloletnie doświadczenie. Regiony gospodarki odpadami Zgodnie z Kpgo 2010, podstawą gospodarki odpadami komunalnymi powinny stać się zakłady zagospodarowania odpadów (ZZO) o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego minimum przez 150 tys. mieszkańców, spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki (BAT). ZZO winny zapewniać co najmniej następujący zakres usług: mechanicznobiologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, kompostowanie odpadów zielonych, sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), demontaż odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), przetwarzanie odpadów budowlanych i remontowych (opcjonalnie), przyjęcie i magazynowanie odpadów niebezpiecznych, przyjęcie i magazynowanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie).

24 ZZO mogą być wyposażone we własne składowisko. Nie jest to jednak konieczne w przypadku każdego zakładu, ponieważ w Województwie Dolnośląskim dostępne są znaczne pojemności istniejących składowisk odpadów, mogących przyjąć odpady z każdego regionu. W niniejszej aktualizacji WPGO proponuje się regiony gospodarki odpadów o ściśle ustalonych granicach. Charakteryzują się one znacznymi możliwościami kształtowania alternatywnych rozwiązań w większej skali. Aktualnie znaczne rozdrobnienie instalacji przetwarzania odpadów powoduje, że nie maja one wystarczającej wydajności dla pełnienia funkcji obiektu regionalnego, zdolnego obsłużyć cały region o minimalnej populacji mieszkańców. W ramach wytypowanych regionów gospodarki odpadami realizowane będą zadania związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów. Zbieranie i odbieranie odpadów, ich przeładunek i transport do instalacji odzysku i unieszkodliwiania pozostają do rozwiązania zasadniczo na poziomie gmin, natomiast instalacje odzysku i unieszkodliwiania mają głównie charakter ponadgminny (międzygminny). Zasadnicze znaczenie dla regionu gospodarki odpadami ma zapewnienie: wymaganego stopnia redukcji odpadów ulegających biodegradacji w odpadach do składowania, przetworzenie odpadów przed składowaniem dla spełnienia wymagań ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) i celów przyjętych w WPGO. Składowanie odpadów, zarówno zmieszanych (do czasu zapewnienia ich przetworzenia), jak i przetworzonych, może być realizowane zarówno w ramach regionu, jak i poza jego granicami, jeśli w danym regionie nie ma odpowiedniej lokalizacji dla składowiska lub składowiska w innych regionach zapewniają długoterminowe możliwości składowania odpadów z tego regionu. Przetworzenie odpadów w regionach odbywa się w tzw. ZZO, Zakładach Zagospodarowania Odpadów, w skład których może wchodzić jedna lub więcej instalacji, rozmieszczonych w różnych lokalizacjach. Jeden ZZO powinien być zasadniczo planowany i realizowany w tych regionach, w których brak jest dotychczas instalacji przetwarzania odpadów, a funkcjonują wyłącznie składowiska. Wykorzystanie istniejących gminnych instalacji (w tym składowisk) do obsługi innych gmin w ramach danego regionu wymaga współdziałania gmin i ich otwarcia na współpracę międzygminną dla osiągnięcia wspólnych korzyści w długim okresie czasu. Podstawą do wyboru do finansowania ze środków publicznych instalacji ZZO jako instalacji regionalnej powinny być studia wykonalności tych instalacji obejmujące ich funkcjonowanie w regionie jako całości systemu gospodarki odpadami wraz z wszystkimi źródłami wytwarzania odpadów oraz istniejącymi i planowanymi instalacjami ich odzysku i unieszkodliwiania. Instalacje tworzące ZZO powinny zapewnić osiągnięcie celów gospodarki odpadami w danym regionie oraz w całym Województwie Dolnośląskim. Technologie i rozwiązania techniczne stosowane w ZZO muszą spełniać wymagania najlepszej dostępnej techniki. Systemy zbierania i odbierania odpadów w poszczególnych gminach wchodzących w skład regionu gospodarki odpadami powinny być dostosowane do wymagań wynikających z rozwiązań technologicznych ZZO, do których odpady są dostarczane w celu odzysku i/lub unieszkodliwiania. Transport odpadów do ZZO może być realizowany jako jednostopniowy lub dwustopniowy z zastosowaniem stacji przeładunkowych, których rozmieszczenie i wydajności powinny wynikać ze studium wykonalności, dla którego wymagania przedstawiono wcześniej. Stacje te mogą być wyposażone w dodatkowe urządzenia do sortowania lub wstępnego przetworzenia odpadów przed transportem do odzysku i unieszkodliwiania w ZZO. Granice regionów gospodarki odpadami nie mogą być traktowane jako absolutnie sztywne i niezmienne. W uzasadnionych przypadkach, odpady mogą być przemieszczane pomiędzy regionami

25 do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania, jeśli wynika to z analizy technicznoekonomicznej uzasadniającej to rozwiązanie na poziomie regionalnym. W szczególności wskazuje się na możliwości przemieszczania odpadów przetworzonych w ZZO w jednym regionie na składowisko odpadów w innym regionie, jeśli nie ma możliwości lub nie jest uzasadniona (ze względów lokalizacyjnych, ekonomicznych, środowiskowych lub społecznych) budowa składowiska w tym regionie, a dostępne są pojemności składowisk w innych regionach, zbilansowane w skali województwa. Możliwe jest także przemieszczanie odpadów komunalnych pomiędzy województwami, jeżeli jest to uzasadnione realizacją wspólnych projektów między gminami położonymi w obszarach przygranicznych województw i spełnia to przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) w tym zakresie. Siedem gmin z powiatów milickiego i oleśnickiego na etapie sporządzania aktualizacji planu uczestniczy w projektach międzygminnych systemów gospodarki odpadami realizowanych przez gminy z Województwa Wielkopolskiego. Te gminy to: Cieszków, Dziadowa Kłoda, Międzybórz, Milicz, Oleśnica (m), Oleśnica (gm.), Syców. Gminy te zamieszkuje 103,1 tys. mieszkańców, którzy w roku 2008 wytworzą około 31,8 tys. Mg odpadów komunalnych, w tym około 14,5 tys. Mg odpadów ulegających biodegradacji. W przypadku, gdyby plany utworzenia wspólnych systemów gospodarki odpadami z gminami Województwa Wielkopolskiego i wykorzystywania tamtejszych instalacji zakończyły się niepowodzeniem, konieczne będzie włączenie tych gmin do regionów utworzonych na terenie Województwa Dolnośląskiego: północnowschodniego i/lub wschodniego. Regionalne zakłady zagospodarowania odpadów (ZZO) powinny uwzględniać włączenia osadów ściekowych do układów technologicznych, jeżeli rozwiązanie to okaże się korzystne i racjonalne dla konkretnego regionu. Zasadniczym celem budowy zakładów jest zapewnienie przetwarzania odpadów i minimalizacji ich składowania, a przede wszystkim minimalizacja składowania odpadów ulegających biodegradacji. Kpgo 2010 zakłada zmniejszenie liczby składowisk w poszczególnych województwach w granicach 515 po roku Nie może to jednak oznaczać zamykania składowisk przed wypełnieniem ich pojemności, a potrzebę koncentracji składowania odpadów na składowiskach spełniających wymagania najlepszej dostępnej techniki (BAT) w zakresie lokalizacji, wyposażenia i eksploatacji. Zaproponowano dwa warianty podziału Województwa Dolnośląskiego na regiony gospodarki odpadami komunalnymi, przy czym wariant drugi ma być przyszłym rozwinięciem wariantu pierwszego, uwzględniającym uruchomienie na terenie Województwa Dolnośląskiego instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych Założenia wynikające z Planu gospodarki odpadami dla woj. wielkopolskiego (Uchwała nr XXII/284/08 z dnia 31 marca 2008 r.) W związku z tym, że Gmina Oleśnica objęta ma być obsługą przez Zakład Zagospodarowania Odpadów Kępno poniżej omówiono zasadnicze elementy Planu gospodarki odpadami dla woj. wielkopolskiego, które będą miały wpływ na gospodarowanie odpadami w Gminie Przyjęte cele w gospodarce odpadami Cele główne: 1. Utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyrażonego w PKB. 2. Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska.

26 3. Gospodarowanie odpadami w województwie w oparciu o ponadgminne zakłady zagospodarowania odpadów. 4. Zwiększenie ilości zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych. 5. Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów. 6. Zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie. 7. Zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk odpadów niespełniających przepisów prawa. Cele szczegółowe: 1. Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, w tym zbieraniem selektywnym 100 mieszkańców województwa do końca roku Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych w województwie wielkopolskim w roku 1995, zgodnie z zapisami krajowego planu gospodarki odpadami (2006) dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji: w 2010 r. nie więcej niż 75, w 2013 r. nie więcej niż 50, w 2020 r. nie więcej niż Zmniejszenie masy składowanych odpadów do max. 85 ilości odpadów wytwarzanych w roku Odpady opakowaniowe W gospodarce odpadami opakowaniowymi w okresie od 2008 r. do 2018 r. (dla 2019 roku brak wartości rocznego poziomu odzysku) przyjęto jako cel nadrzędny rozbudowę systemu, aby osiągnąć cele określone w tabeli Tab Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych do roku r. poziomu L.p Rodzaj produktu, z którego powstał odpad Opakowania (ogółem) Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z aluminium Opakowania ze stali Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów) Opakowania z drewna odzy sku 60 recyk lingu 2018 r. poziomu odzy sku 60 recyk lingu min. 38 min. 18 min. 45 min. 35 min. 54 min min. 22,5 min. 50 min. 50 min. 60 min. 60 min. 15 min. 15

27 Kierunki działań i system gospodarowania odpadami na lata Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko 1. Intensyfikacja działań edukacyjno informacyjnych promujących właściwe postępowanie z odpadami. 2. Promowanie wykorzystywania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne oraz zamówienia publiczne. 3. Eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z eksploatacją składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk niespełniających wymogów prawa. 4. Ujmowanie kryteriów ochrony środowiska przy finansowaniu zadań ze środków publicznych. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania 1. Wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 2. Zapewnienie przepływu strumieni odpadów zgodnie z uchwalonymi planami gospodarki odpadami. 3. Kontrolowanie przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. 4. Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania oraz odzyskiwanie energii elektrycznej i/lub cieplnej w procesie pozyskiwania biogazu z kwater składowania odpadów. 5. Zachęcanie inwestorów publicznych i prywatnych do udziału w realizacji inwestycji strategicznych zgodnie z planami gospodarki odpadami. 6. Kontrolowanie przez odpowiednie organy zgodności ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach podmiotom prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 7. Opracowanie programów rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych na poziomie gminnym/międzygminnym w ramach planów gospodarki odpadami. 8. Zgodnie z KPGO 2010, prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania co najmniej następujących frakcji odpadów komunalnych: odpady z pielęgnacji ogrodów i parków (tzw. odpady zielone), papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane remontowe. 9. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne. 10. Sposób zbierania odpadów musi być odpowiedni dla przyjętych w zakładach zagospodarowania odpadów technologii przekształcania odpadów, do których odpady będą kierowane. 11. Transport selektywnie zebranych odpadów w sposób zapobiegający ich zmieszaniu.

28 12. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami odzysku i przemysłem w celu stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne. 13. Zgodnie z KPGO 2010, wydawanie pozwoleń wyłącznie na budowę instalacji realizujących założenia planów gospodarki odpadami, których celowość została potwierdzona analizą koszty korzyści. 14. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji poprzez promowanie kompostowania przydomowego oraz budowę linii technologicznych do przetwarzaniach tych odpadów, takich jak (zgodnie z KPGO 2010): kompostownie odpadów organicznych, linii mechanicznobiologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, instalacji fermentacji odpadów (organicznych lub zmieszanych), zakładów termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. 15. Tworzenie systemów gospodarowania odpadami uwzględniającego wszystkie niezbędne elementy gospodarki oraz dostosowanych do warunków lokalnych. 16. Gospodarka odpadami w województwie opierać się będzie na wskazanych w WPGO zakładach zagospodarowania odpadów (ZZO). Dla obszarów zamieszkałych przez co najmniej 300 tys. mieszkańców preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych jest ich termiczne unieszkodliwianie. Rozwiązanie to przyjmuje się dla aglomeracji poznańskiej (lokalizacja opcjonalna: rejon Elektrociepłowni Karolin lub teren Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Koziegłowach) oraz dla ZZO Konin. Instalacje takie powinny również umożliwiać unieszkodliwiane zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych po ich wstępnej dezaktywacji oraz osadów ściekowych. W trakcie opracowywania projektu niniejszego planu, budowę instalacji termicznego przekształcania odpadów, w których zagospodarowywane będą odpady komunalne (jako dodatek do odpadów z przemysłu) planują ponadto prywatni inwestorzy w Koźminie Wlkp. oraz w gminie Pniewy. 17. Stosowane w ZZO technologie, ich przepustowość oraz wyposażenie muszą gwarantować realizację zakładanych dla województwa wielkopolskiego celów w zakresie gospodarowania odpadami. 18. Zgodnie z KPGO 2010, ZZO winny zapewniać co najmniej następujący zakres usług: mechaniczno biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, składowanie odpadów pozostałych po procesach ich przetwarzania, kompostowanie odpadów z pielęgnacji terenów zielonych, sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie). 19. Stosowanie technologii spełniających kryteria BAT. 20. Składowiska spełniające wszystkie wymogi prawa mogą funkcjonować do czasu ich wypełnienia lub obowiązywania odpowiednich zezwoleń. 21. Budowa i rozbudowa składowisk odpadów jedynie w ramach planowanych do budowy i rozbudowy ZZO. 22. Monitorowanie wskazanych w WPGO wskaźników wytwarzania odpadów oraz wspieranie działań związanych z badaniem charakterystyki odpadów. Plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów Założone cele Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie. W stosunku do ilości tych odpadów wytwarzanych w województwie wielkopolskim w roku 1995, zgodnie z zapisami krajowego planu gospodarki odpadami (2006) dopuszcza się do składowania następujące ilości odpadów ulegających biodegradacji:

29 w 2010 r. nie więcej niż 75, w 2013 r. nie więcej niż 50, w 2020 r. nie więcej niż 35. Realizacja zakładanych celów, wymagać będzie wybudowania dodatkowych instalacji o następujących przepustowościach (przy uwzględnieniu przyjmowania odpadów z innych województw, patrz niżej): do roku 2011: 214,5 tys. Mg do roku 2015: dodatkowo 102,4 tys. Mg do roku 2019: dodatkowo 52,5 tys. Mg System gospodarki odpadami 1. Wdrażanie systemu zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji wymaga podjęcia kompleksowych działań informacyjno edukacyjnych w tym zakresie. 2. Powstające w gospodarstwach domowych odpady ulegające biodegradacji powinny być w pierwszej kolejności wykorzystywane przez mieszkańców we własnym zakresie np. poprzez kompostowanie w przydomowych kompostownikach. 3. Odpady ulegające biodegradacji powinny być zbierane w sposób selektywny, co pozwala na pozyskanie surowca o odpowiedniej czystości. Wprowadzenie zbierania selektywnego, musi być jednak poprzedzone odpowiednimi działaniami edukacyjnymi. 4. Odpady z pielęgnacji terenów zielonych oraz odpady ulegające biodegradacji targowisk powinny być zbierane w sposób selektywny i kierowane do kompostowni odpadów, gdzie przetworzone zostaną na kompost. Odpady te, wraz z innymi odpadami ulegającymi biodegradacji mogą być również poddane procesowi fermentacji, celem uzyskania biogazu. 5. Sukcesywnie należy dążyć do zbierania selektywnego tzw. odpadów kuchennych. Odpady te w przypadku uzyskania odpowiedniego stopnia czystości będą wykorzystywane do produkcji kompostu. W przypadku nieodpowiedniej czystości powinny być one przekształcone na biogaz w procesach fermentacji. 6. Odpady zmieszane o wysokiej zawartości odpadów ulegających biodegradacji, powinny zostać poddane biologicznym lub termicznym procesom przekształcania. Preferowane będą metody pozwalające na pozyskanie energii z tych odpadów. 7. Odpady ulegające biodegradacji typu komunalnego mogą być wspólnie zagospodarowywane z odpadami biodegradowalnymi z przemysłu oraz z rolnictwa Założenia wynikające z aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla Powiatu oleśnickiego W roku 2007 opracowano dokument pn. Aktualizacja Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Oleśnickiego. Ponieważ dokument ten z racji terminu opracowania nie uwzględnia aktualizowanego obecnie Planu gospodarki odpadami dla woj. dolnośląskiego, po uchwaleniu planu wojewódzkiego będzie on musiał ulec weryfikacji. W związku z tym, niniejszy dokument nie odnosi się do wspomnianego planu powiatowego Założenia wynikające z Koncepcji Programowo Przestrzennej Zakładu Zagospodarowania Odpadów Kępno W aktualnie opracowywanej Koncepcji (Etap I i II) wskazuje się, że dla przedmiotowego obszaru, instalacje zagospodarowania odpadów komunalnych budowane będą na przede wszystkim terenie znajdującym się w miejscowości Olszowa gm. Kępno. Teren przeznaczony pod inwestycje położony jest przy drodze Kępno Wieruszów, w odległości 7,2 km od centrum Kępna. W Koncepcji wskazano również dla gmin objętych obsługą przez planowany zakład: system gromadzenia i zbierania odpadów, propozycje wyboru systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

30 W Etapie II Koncepcji dokonany zostanie wybór technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, wskazane zostaną lokalizacje i wyposażenie stacji przeładunkowych oraz określone zostaną koszty inwestycyjne i eksploatacyjne funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami opartego o ZZO Kępno Charakterystyka ogólna Gminy Oleśnica Gmina wiejska Oleśnica położona jest w północnowschodniej części województwa dolnośląskiego i południowozachodniej części powiatu oleśnickiego. Graniczy z gminą Długołęka i Czernica (powiat ziemski wrocławski), JelczLaskowice (powiat oławski) oraz gminami Bierutów, Syców, Twardogóra, Dobroszyce i miastem Oleśnica, które stanowi siedzibę władz samorządowych gminy. Powierzchnia gminy wynosi 243 km² ( ha), co stanowi 23 powierzchni powiatu. Jest to największa pod względem powierzchni gmina powiatu. W skład gminy wchodzi 45 miejscowości (wsi i przysiółków) zgrupowanych w 29 sołectwach Rys Położenie Gminy Oleśnicy na mapie Powiatu oleśnickiego Gmina leży w obrębie północnej części Niziny Śląskiej Równiny Oleśnickiej, która w części północnej przechodzi we Wzgórza Trzebnickie, w południowej zaś w Pradolinę Widawy. Cały obszar gminy położony jest w zlewni Widawy (prawego dopływu Odry) z jej dopływami Oleśniczanką, Świerzną, Smolną i Potokiem Boguszyckim. Gmina Oleśnica, podobnie jak cała nizinna część Dolnego Śląska, należy do najcieplejszych regionów klimatycznych kraju, o średniej rocznej temperaturze około 8,5 C. Jedynie we wschodniej części obszaru gminy temperatura średnioroczna jest nieco niższa i wynosi około 8ºC. Roczna suma opadów wynosi od 550 do 650 mm; Na terenie gminy istnieje dobrze rozwinięta sieć dróg gminnych, którą uzupełniają drogi powiatowe i drogi wojewódzkie. Przez gminę przebiega droga krajowa nr 25 ( Bobolice Biały Bór Człuchów