2014/2015 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2014/2015 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia"

Transkrypt

1 2014/2015 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia

2 TEMATY POPRZEDNICH KONKURSÓW I. 2002/2003 Moja mała ojczyzna we wspólnej Europie II. 2003/2004 Czy potrafimy rządzić się sami? Społeczność lokalna dawniej i dziś III. 2004/2005 Buntownicy czy konformiści? Doświadczenia pokoleń IV. 2008/2009 Polacy i Niemcy wczoraj, dziś i jutro V. 2009/2010 Rzeczpospolita wielu narodów. Dziedzictwo przeszłości, szansa na przyszłość VI. 2010/2011 Prace i dnie praca jako zawód i powołanie w doświadczeniach pokoleń VII. 2011/2012 Usłyszane przy stole, znalezione w szufladzie, czyli przeszłość w rodzinnej pamięci VIII. 2012/2013 Żydzi w naszej pamięci IX. 2013/2014 Patriotyzm w burzliwym stuleciu ( )

3 2014/2015 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia

4 Patroni honorowi MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ, Joanna Kluzik-Rostkowska Profesor Władysław Bartoszewski Partnerzy naukowi UNIWERSYTET w BIAŁYMSTOKU Partnerzy DOM SPOTKAŃ Z HISTORIĄ Zamek Królewski w Warszawie Partnerzy medialni TVP Historia Rzeczpospolita Uważam Rze Historia Sponsorzy SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY ZNAK STOWARZYSZENIE WSPÓLNOTA KULTUROWA BORUSSIA WYDAWNICTWO LEKTORKLETT DANUTA KOSIM-KRUSZEWSKA NOTARIUSZ

5 Konkurs historyczny Historia i Życie dla młodzieży licealnej Edycja X 2014/2015 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia Organizatorzy FUNDACJA WIEDZA I PRAKTYKA Prezes Zarządu Witold Olejnik WYDAWNICTWO WIEDZA I PRAKTYKA Prezes Zarządu Michał Włodarczyk Rada programowa Witold Konieczny, Roman Kruszewski, Wojciech Łukowski, Witold Olejnik, Maria Prosińska-Jackl, Krystyna Szelągowska, Wanda Tycner, Jerzy Urwanowicz Jury Wojciech Łukowski, Krystyna Szelągowska, Jerzy Urwanowicz, Wanda Tycner Warszawa 2015

6 Copyright by Fundacja Wiedza i Praktyka, 2015 ISBN Opracowanie redakcyjne Maria Prosińska-Jackl Skład broszury 6AN Studio PR Robert Wierzbicki Druk Drukarnia MILLER Informacja edytorska Prace laureatów konkursu znajdujące się w niniejszej publikacji przedstawiamy Czytelnikom w kształcie bardzo zbliżonym do tego, w jakim czytali je jurorzy. Drobne zmiany w tekstach wynikają z adiustacji redakcyjnej, która jest obowiązkiem Wydawnictwa. Poprawiono oczywiste literówki i błędy gramatyczne; skorygowano pisownię (np. nazw własnych, zapisy lat i dat) i interpunkcję; uzupełniono i ujednolicono zapisy bibliograficzne oraz podpisy pod ilustracjami. Drobne błędy lub niejasności merytoryczne objaśniono w przypisach [Przyp. red.]. Kilka prac nieco skrócono, co zostało zaznaczone nawiasami kwadratowymi. Każda praca po adiustacji została przesłana Autorce/Autorowi/Autorom do sprawdzenia i uzyskała akceptację do druku. Spośród nadesłanych ilustracji wybrano te, które spełniały minimum norm technicznych niezbędnych do ich opublikowania. W części prac liczba fotografii i zeskanowanych dokumentów jest mniejsza niż w wersjach oryginalnych. MPJ

7 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PODSUMOWANIE X Konkurs historyczny z cyklu Historia i Życie Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia Podsumowanie W X edycji konkursu Historia i Życie zaproponowaliśmy uczestnikom, by spoglądając w przeszłość, postarali się dostrzec i docenić jasne strony historii Polski. Formułując temat konkursu chcieliśmy sprzeciwić się stereotypowej wizji historii, w której to, co ważne, kojarzy się z walką i martyrologią narodową. Sądzimy, że stereotypy w postrzeganiu dziejów ograniczają pole analiz i wniosków. Takim stereotypem jest naszym zdaniem obraz nieszczęśliwej i bohaterskiej Polski, spleciony z wizją narodu, który dzięki ofierze krwi zyskuje hart ducha i znamię wielkości. Można powiedzieć, że dzieje Polski usprawiedliwiają takie właśnie martyrologiczne spojrzenie. Ponad stuletnia utrata niepodległości, kolejne zrywy powstańcze, wojny światowe, zwłaszcza II wojna, zniewolenie komunistyczne wszystko to utrudnia pozytywne podsumowania. Co więcej sprawia, że czas pokoju wydaje się banalny czy nawet... nudny. Wśród opracowań historycznych więcej jest analiz dotyczących dramatycznych wydarzeń niż tych, które lokują pamięć narodową w obszarach oświaty, pracy, odkryć naukowych, przedsięwzięć gospodarczych, działań społecznych i obywatelskich. A jednak to właśnie pokój jest przesłanką pomyślności rodziny, społeczności lokalnej, narodu. W warunkach pokoju sumienna praca, działania społeczne i pasje twórcze mają szansę na rezultaty dające radość na dziś i nadzieję na przyszłość. Szczególnie czasy pokoju następujące bezpośrednio po wojnach i zniewoleniu dostarczają wielu przykładów entuzjazmu i twórczej energii. Ogólnym celem naszych konkursów jest uświadomienie uczniom, że wiedza historyczna sprzyja rozumieniu współczesności; że poznając przeszłość budujemy podstawy naszej tożsamości i zacieśniamy więzy międzypokoleniowe; że dużo można się nauczyć, podejmując własne poszukiwania, rozmowy i lektury. Celem tegorocznego konkursu było zachęcenie młodzieży do samodzielnego poznawania przeszłości w jej pozytywnych przejawach. Nie zawiedliśmy się na uczestnikach konkursu! W większości zrozumieli nasze intencje i potrafili w swoich pracach trafnie je zilustrować. Spora grupa uczniów potrafiła trafić w sedno, dowodząc bez patosu i wielkich słów, że pokój i radość to najbardziej upragnione w ludzkiej egzystencji stany. 5

8 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Uczniom, a zarazem ich nauczycielom i dyrektorom liceów, zaproponowaliśmy do wyboru w ramach ogólnego tematu konkursu cztery tematy szczegółowe: 1. Radość i duma we wspomnieniach rodzinnych. 2. Sukces w dziejach lokalnej wspólnoty. 3. Radość powojennej odbudowy. 4. Osoby godne pamięci: entuzjaści, pasjonaci, liderzy. Na konkurs przysłano 149 prac pochodzących z 50 szkół, z 44 miejscowości. Prace napłynęły ze wszystkich stron Polski, przy czym większość prac pochodzi z niewielkich ośrodków, znacznie mniej z dużych miast (tym razem z Krakowa i z Warszawy). Z zadowoleniem odnotowujemy środowiska konkretne szkoły, nauczycieli, a nawet uczniów od kilku lat okazujące zainteresowanie naszym konkursem. Liczba uczestników X edycji (185) jest większa niż liczba prac, ponieważ 22 prace przygotowano zbiorowo; pracowały razem dwie osoby (13 prac), trzy (4 prace), a nawet cztery (5 prac). Wśród uczestników było znacznie więcej dziewcząt (142, tj. 77%) niż chłopców (43, tj. 23%); proporcje te układały się podobnie jak w poprzednich latach. Najchętniej wybierano dwa tematy: Osoby godne pamięci 64 prace oraz Radość i duma we wspomnieniach rodzinnych 54 prace. Dwa pozostałe tematy: Radość powojennej odbudowy i Sukces lokalnej wspólnoty zainteresowały łącznie 20 osób. Szczególną satysfakcję sprawia nam fakt, że prace tegoroczne są po prostu bardzo ciekawe. Pokazują zbiorowe osiągnięcia lokalne szkoły o długiej historii, stowarzyszenia kultywujące miejscowe tradycje, zbiory będące rezultatem wspólnych starań, przedsięwzięcia nieraz niesłusznie zapomniane, jak np. podlaska fabryka samolotów, czy nowatorskie inicjatywy ostatniego ćwierćwiecza (szkoły społeczne). Pokazują osoby, które w lokalnych środowiskach odegrały rolę nie do przecenienia, a także rodziny, które pomimo traumatycznych doświadczeń śmierci, zniszczeń i przesiedleń potrafiły zbudować stabilny świat dla siebie, swych dzieci i następnych pokoleń. Dla wielu młodych ludzi historia własnej rodziny, szkoły, najbliższego otoczenia, miejscowości, w której mieszkają, zdawałoby się zwyczajna, okazuje się przy bliższym zainteresowaniu czymś nieoczekiwanie ciekawym i godnym uwagi, a nierzadko stanowi bardzo pozytywne zaskoczenie. Podsumowując: na styku rodzinnych historii i lokalnego doświadczenia ujawniła się odporność młodzieży na katastroficzne wizje dziejów; uczniowie wykazali zdolność do odnajdywania sensu w niszach wolności, mocno oddzielonych od historycznego fatalizmu. Pod względem konstrukcyjnym i językowym odnotowujemy stopniową, niewielką poprawę. Tegoroczne prace charakteryzują się niezłym warsztatem i polszczyzną, choć oczywiście nauczyciele muszą kolejnym rocznikom uświadamiać, jak ważna dla przekazu słownego jest znajomość gramatyki, składni, interpunkcji, ortografii (zwracamy uwagę na pisownię nazw własnych). Niektórym autorom trudno było skupić się na jednym wątku; przeszkadzało im dążenie, by napisać wszystko, czego się dowiedzieli. 6

9 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PODSUMOWANIE Podobnie jak poprzednio, odnotowujemy niedostateczną znajomość realiów z okresu historii najnowszej: lat II wojny światowej, okresu powojennego i lat PRL. Nawet w najlepszych pracach zdarzały się wpadki, takie jak zdanie o polskich fabrykach, które w 1945 nie mogły zaspokajać potrzeb ludności, ponieważ pracowały na rzecz przemysłu zbrojeniowego ; w rzeczywistości ponad dwie trzecie całego polskiego przemysłu leżało wówczas w gruzach, a przemysł zbrojeniowy praktycznie nie istniał. Parokrotnie zdarzający się błąd dotyczy szkolnictwa młodzi ludzie nie zdają sobie sprawy, że struktura oświaty w II Rzeczypospolitej (a także tajnym nauczaniu w czasie wojny) była inna niż po wojnie i błędnie piszą o 4-letnich liceach (wprowadzonych dopiero w 1948 roku). Nie wiedzą, że rady narodowe w PRL to nie organy samorządu, ale organy jednolitej władzy państwowej, wprowadzone ustawą (nb. dopiero w roku 1950). Historię sprzed lat, gdy kształtował się obecny ustrój Polski i jej europejski kontekst polityczny, młodzież również zna nie najlepiej. Poważne zdumienie jury wzbudziła pewna liczba prac, których treść nie odpowiadała tematowi konkursu. Traktowały o II wojnie światowej, zwłaszcza o dziejach rodzinnych w czasie zawieruchy wojennej. Czyżby uczniowie nie przeczytali tematu ze zrozumieniem? A może uznali, że obraz wojny a contrario dowodzi zalet życia w pokoju? Naszym zdaniem, zabrakło w tych przypadkach opieki nauczycielskiej, czyli tego, na czym nam szczególnie w przebiegu konkursów zależy. Prace obarczone takim błędem nie przeszły do drugiego etapu oceny. Jury oceniało prace kierując się, podobnie jak w poprzednich latach, następującymi kryteriami: przemyślany plan i konstrukcja pracy; własny pomysł ujęcia wybranego tematu; umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków, formułowania sądów; dotarcie do literatury przedmiotu i sporządzenie bibliografii; samodzielne wytwarzanie źródeł, tj. przeprowadzenie wywiadu, rozmowy; forma, tj. język i styl. 7

10 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU NAGRODY Przyznano 7 nagród indywidualnych i 3 nagrody zbiorowe. Prace indywidualne nagroda I Zuzanna Anioła, uczennica Gimnazjum w Zespole Szkół w Rogalinku, za pracę napisaną pod opieką mgr Beaty Buchwald, pt. Zofia i Józef Skonkowie: ocalić od zapomnienia. Magdalena Seń, uczennica Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Górze, za pracę napisaną pod opieką mgr Mirosława Wesołowskiego, pt. Radość powojennej odbudowy. Z życia przesiedleńców. nagroda II Eliza Drogosz, uczennica III Społecznego Liceum Ogólnokształcącego im. J. Słowackiego STO w Krakowie za pracę napisaną pod opieką mgr Zdzisława Bednarka, pt. Być kamykiem w lawinie zmian, czyli historia pani Anny Jeziornej. Damian Mitura, uczeń I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łukowie, za pracę napisaną pod opieką mgr Michała Mojskiego, pt. Życiorys Wacława Tuwalskiego, działacza oświatowego. nagroda III Igor Kubalski, uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego w Staszowie, za pracę napisaną pod opieką mgr Tomasza Bieleckiego, pt. Staszowski Prometeusz. Rzecz o Stefanie Kopczyńskim. Karolina Rafalska, uczennica I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie, za pracę napisaną pod opieką mgr Anny Popielewicz, pt. Dr Maria Paulina Orsetti osoba godna pamięci. 8

11 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PODSUMOWANIE Marek Rudzki, uczeń Liceum Ogólnokształcącego w Lipnie, za pracę napisaną pod opieką mgr Anny Rudzkiej, pt. Radość powojennej odbudowy. Prace zbiorowe Nagroda I Zuzanna Grześkowiak, Mateusz Miesiąc, Maciej Nowaczyk, Michał Wiśniewski, uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Środzie Wielkopolskiej, za pracę napisaną pod opieką mgr Darii Hęćki, pt. Ocalić od zapomnienia Franek Kosiński Kultura. Nagroda III Karolina Kaczorowska, Anna Kępka, Dominik Ostapiuk, Tytus Tusiński, uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Białej Podlaskiej, za pracę napisaną pod opieką mgr Renaty Lenz, pt. Niezwykła fabryka samolotów. Gabriela Gembala, Karolina Nowak, Olga Piaseczny, Paulina Saduś, uczennice Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu, za pracę napisaną pod opieką mgr Jolanty Bąk, pt. Sukces w dziejach lokalnej wspólnoty. Historia szkoły w Oświęcimiu. 9

12 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Certyfikaty dla autorów prac, które zakwalifikowane zostały przez jury do ostatniego etapu konkursu otrzymuje 80 uczniów, co stanowi 43% ogólnej liczby uczestników. W tej grupie 76 uczniów to autorzy prac indywidualnych, a 4 uczniów to autorzy pracy zbiorowej. Wszystkim autorom prac dziękujemy za udział w konkursie, a laureatom najserdeczniej gratulujemy. Opiekę nad uczestnikami konkursu sprawowało 51 nauczycieli. Ich zaangażowanie przy wykonywaniu prac ma polegać, zgodne z naszymi oczekiwaniami, na pomocy w znalezieniu odpowiednich lektur i na ukierunkowaniu realizacji oraz ułatwieniu kontaktów w instytucjach związanych z tematem pracy. Niektórzy nauczyciele już od paru lat zachęcają uczniów do uczestnictwa w konkursie Historia i Życie. Jury nagrodziło pięciu nauczycieli, którzy otrzymują nagrody pieniężne i dyplomy. Jolanta Bąk nauczycielka i dyrektorka Powiatowego Zespołu Nr 1 Szkół Ogólnokształcących im. ks. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu Zdzisław Bednarek nauczyciel III Społecznego Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego STO w Krakowie Daria Hęćka nauczycielka Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Wielkopolskich w Środzie Wielkopolskiej Renata Lenz nauczycielka IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Białej Podlaskiej Anna Rudzka nauczycielka Zespołu Szkół Technicznych im. Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie Prezentacja wyników X edycji konkursu i wręczenie nagród nastąpi w trakcie Gali Finałowej, która odbędzie się 2 września 2015 roku w Sali Koncertowej Zamku Królewskiego w Warszawie. Początek o godz Dr hab. prof. UwB Krystyna Szelągowska Przewodnicząca Jury 10

13 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE PRACE INDYWIDUALNE 11

14

15 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Praca indywidualna I nagroda Zuzanna Anioła Gimnazjum w Zespole Szkół w Rogalinku Nauczyciel - opiekun naukowy pracy: mgr Beata Buchwald Zofia i Józef Skonkowie: ocalić od zapomnienia Wstęp Zazwyczaj, gdy piszemy o osobach ważnych, godnych upamiętnienia, bohaterach, przywołujemy postaci z okresu wojen, powstań lub uczestników innych ważnych wydarzeń i okoliczności [historycznych]. Ja chciałabym przedstawić [swoich krewnych] małżeństwo z mojej rodziny, wielkich pasjonatów i entuzjastów historii naszej rodzinnej wsi. Zofia i Józef Skonkowie przez większość życia udzielali się społecznie. Włożyli bardzo dużo wysiłku w utrwalanie historii i tradycji Rogalinka, między innymi poprzez szereg publikacji, słuchowisk i wystaw obrazów prezentujących piękno ziemi nadwarciańskiej i samego Rogalinka oraz reaktywowanie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Drugi Głos znad Warty. Jako jedyni w naszej społeczności podjęli próbę [opracowania] chronologii dziejów Rogalinka; z pomocą członków stowarzyszenia udokumentowali 750-lecie istnienia naszej miejscowości. To [była] ogromnie trudna, długotrwała i wyczerpująca praca, wymagająca nie tylko wiedzy, ale przede wszystkim całkowitego zaangażowania i poświęcenia się 1. Tylko ludzie z olbrzymią pasją mogą podjąć takie wyzwanie. Z pewnością do grona takich osób należą ciocia i wujek Skonkowie. Zofia Morasz-Skonka przedstawienie postaci Zofia Morasz-Skonka urodziła się 1 kwietnia 1934 roku w Rogalinku. Jej rodzeństwo to starszy o pięć lat brat Stanisław oraz młodsza o pięć lat siostra Basia. Już od najmłodszych lat Zofia pilnie przyglądała się otaczającemu ją światu i ludziom: Całe życie byłam bacznym obserwatorem. Jako dziecko poznałam Arkadego Fiedlera, który tutaj pisał i wypoczywał 2. 1 Na podstawie wspomnień mojego taty Tomasza Anioły. 2 Wspomnienia Zofii Morasz-Skonki. 13

16 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Niestety, wybuch II wojny światowej przerwał sielskie dzieciństwo małej Zosi. Do dzisiaj okres wojny kojarzy jej się z wielkim przerażeniem. Ojca, wraz z innymi mieszkańcami Rogalinka i okolic, wywieziono na roboty do Niemiec. W domu pozostała mama z babcią i trójką dzieci. Mama, aby utrzymać rodzinę, wyplatała wiklinowe kosze. Brakowało wszystkiego. Nieobecność ojca potęgowała strach przed hitlerowcami. Zofia zdawała sobie sprawę, że nie ma nikogo, kto by ich obronił. Nieraz była świadkiem drastycznych scen. Kiedyś, gdy przyszli Niemcy, tak mocno uderzyli moją mamę, że aż odwróciła się i upadła na drzwi. Żołnierze bili też babcię i zabrali im cenniejsze rzeczy 3. Przysłuchiwała się z ukrycia rozmowom z sąsiadami, którzy odwiedzali ich dom. Wielu spraw wtedy nie rozumiała, ale bardzo ją interesowały opowieści przybyłych ludzi. W wojennym życiu Zofii miały miejsce także miłe wydarzenia, które pozwoliły choć na chwilę zapomnieć o przykrych rzeczach. Pamiętam jak przyszła paczka od ojca, bardzo się wtedy wszyscy cieszyli. Ja dostałam grube świecowe kredki, 12 kolorów, były one tak grube jak mój palec, to spowodowało, że zaczęłam się interesować malarstwem i sztuką. Może ojciec wiedział to już wcześniej. Brat dostał wieczne pióro ze szkła, było można zobaczyć jak tusz spływał spiralą do stalówki 4. Zawieruchę wojenną przeżyli, ojciec szczęśliwie wrócił z niewoli, a Zofia poszła do szkoły w Rogalinku, gdzie ukończyła cztery klasy. Od 1947 roku uczęszczała do szkoły w Mosinie. Następnym etapem edukacji było Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu. W 1955 roku podjęła studia w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Po ukończeniu studiów pracowała w Szkole Podstawowej i VI Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku. W tym czasie wyszła za mąż za Józefa Skonkę. Wkrótce przyszła na świat ich córka Dobrosława; [w tym samym czasie] umarł ojciec Zofii. Po śmierci ojca wróciła z rodziną do mamy. Podjęła pracę w szkole w Mosinie i Rogalinku. Po pięciu latach mąż otrzymał propozycję pracy w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku. Wyprowadzili się do Gdańska, gdzie Zofia została nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 31; przepracowała tam 23 lata. Oprócz pracy pedagogicznej cały czas działała twórczo i społecznie. Prowadziła praktyki studenckie dla studentów Uniwersytetu Gdańskiego i Studium Wychowania Przedszkolnego. Pracowała społecznie w Klubie nauczycieli plastyków. Przez wiele lat była sekretarzem, a później prezesem Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz członkiem jury Wojewódzkiej Komisji Plastycznej w Pałacu Młodzieży w Gdyni. Organizowała konsultacje dla nauczycieli plastyków amatorów. Prowadziła zespoły samodokształcające się dla nauczycieli, szkolenia na Radach Pedagogicznych, pedagogizację dla rodziców oraz kółko plastyczne dla dzieci. Była wychowawcą i opiekunem samorządu szkolnego. Jednak przez tyle lat pracy i życia w Gdańsku każde wakacje letnie i zimowe spędzała w Rogalinku, u mamy. Po przejściu na emeryturę wróciła do rodzinnego Rogalinka, gdzie nadal pracuje twórczo i społecznie 5. Józef Skonka przedstawienie postaci Józef Skonka urodził się 2 lutego 1937 roku w Łodzi. Mówił, że urodził się i wychował w Łodzi robotniczej, brudnej, dymiącej z kominów. Jednak było to dla niego najpiękniejsze miasto na świecie. 3 Wspomnienia Zofii Morasz-Skonki. 4 Jw. 5 Na podstawie wspomnień Zofii Morasz-Skonki. 14

17 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Okupację spędził z mamą i bratem w Łodzi. Ojca wywieziono do obozu. Po wojnie, gdy ojciec wrócił z obozu, postanowili zamieszkać w Gdańsku. Było to dla niego kolejne najpiękniejsze miasto świata. W Gdańsku jako młody chłopak zainteresował się oczywiście morzem i pływaniem. Zdobył stopień sternika jachtowego i motorowodnego. Uczęszczał do technikum mechanicznego. Następnie poszedł do Szkoły Rybołówstwa Morskiego, którą ukończył po 5 latach. Jak sam mówił, nie było to takie łatwe, [o czym świadczy fakt, że spośród] 54 uczniów, którzy rozpoczęli z nim naukę, szkołę ukończyło tylko 20. Pływał na statkach rybackich jako oficer mechanik do czasu, kiedy poznał Zofię Morasz i założył z nią rodzinę 6. Po ślubie Józef zszedł na ląd i podjął pracę w Hydrosterze. Po urodzeniu się córki Dobrosławy wraz z rodziną przeprowadził się na pięć lat do teściowej, do Rogalinka. W tym czasie znalazł zatrudnienie w zakładach im. H. Cegielskiego w Poznaniu, jako technolog montażu silników. Jednocześnie podjął [nowe] studia. Początkowo przez 3 lata studiował historię sztuki na UAM w Poznaniu, później historię na Uniwersytecie Gdańskim. W czasie pobytu w Rogalinku otrzymał propozycję pracy w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku. Józef ofertę pracy przyjął i wraz z rodziną wrócił do Gdańska. W Muzeum Morskim pracował do 1983 roku. Następnie zaproponowano mu pracę na stanowisku, które utworzono po raz pierwszy w Polsce: został inspektorem do spraw zabytków techniki przy Wojewódzkim Konserwatorze Zabytków w Gdańsku. Od 1983 do 1988 roku pracował społecznie nad rekonstrukcją zabytkowego zegara astronomicznego Bazyliki Mariackiej w Gdańsku 7. Jest to jeden z większych zegarów astronomicznych na świecie, a jedyny na świecie drewniany. Zegar pochodzi z lat ; został zbudowany przez Hansa Duringera. Gdy jeszcze pracowałem społecznie nad rekonstrukcją tego zegara, przez pięć lat co czwartek zbieraliśmy się i go uruchamialiśmy. To była ogromna praca, ale też niesamowite przeżycie. Odtwarzano całe orszaki rzeźb, pracowano nad muzyką, którą miał wykonywać zegar. Cały spektakl miał trwać 6 7 minut, zawsze w południe. Warto dodać, ze ten zegar milczał od śmierci Duringera, gdyż nikt wcześniej nie potrafił go naprawić 8. W 1988 roku Józef wraz z rodziną przeprowadził się na stałe do Rogalinka pod Poznaniem. Do Poznania nie przyjechał z pustymi rękoma. Odnaleziony w składnicy muzealnej w Gdańsku Oliwie klawikord [...] na jego prośbę został przekazany do Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Józef został zatrudniony na stanowisku zastępcy, a później kierownika Muzeum Narodowego w Rogalinie. Pracował tam w latach Następnie został kustoszem w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie. Był to nowy etap w jego życiu, kiedy zdobywał nowe doświadczenia. Bardzo przydała mu się znajomość historii techniki. Wraz z zespołem przygotował wystawę Historia Przemysłów Spożywczych: cukrownictwo, winiarstwo, przetwórstwo owoców i warzyw itp. Otwarcie odbyło się w październiku 1998 roku. Wystawę maszyn cukrowniczych można oglądać do dzisiaj w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie 9. 6 Na podstawie wspomnień Józefa Skonki. 7 W latach działał Społeczny Komitet Odbudowy Zegara Astronomicznego. Na jego czele stał prof. dr Andrzej Januszajtis. 8 Wspomnienia Józefa Skonki. 9 Na podstawie wspomnień Józefa Skonki. 15

18 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Działalność społeczna małżonków w Rogalinku Po przeprowadzce na stałe do Rogalinka koło Mosiny Zofia i Józef mieli odpoczywać po wytężonej pracy w Gdańsku. Na szczęście ciocia i wujek nie należą do osób, które poddają się bezczynności. Przez kilkadziesiąt lat przywykli do intensywnej pracy zawodowej, twórczej i społecznej, toteż swoją wiedzę i pasję wykorzystali do odkrywania na nowo historii Rogalinka, jego mieszkańców i okolic. Swą pasją i zaangażowaniem starali się zarazić innych, szczególnie młode pokolenie. Zaowocowało to zrealizowaniem wielu ciekawych projektów 10. Wszystko rozpoczęło się dość nieoczekiwanie 28 stycznia 1990 roku. Z inicjatywy wujostwa spotkało się w celach towarzyskich grono osób, którym jeszcze na czymś zależało, którym nie wszystko zobojętniało. Efektem tego spotkania był pomysł zorganizowania Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Drugi Głos znad Warty z prezesem Alojzym Szabelskim. Dlaczego drugi? W 1925 roku w Rogalinku zostało założone Koło Śpiewu Głos znad Warty, dlatego w nazwie [nowego] stowarzyszenia znalazł się liczebnik drugi. Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne wyznaczyło sobie za cel rozwijanie różnych form życia społecznego, pobudzanie mieszkańców wsi do działalności kulturalno-oświatowej i gospodarczej, ochronę środowiska ludzkiego i przyrodniczego. Stowarzyszenie zaplanowało organizowanie spotkań, dyskusji, słuchowisk, prelekcji o Rogalinku i ziemi mosińskiej, o Wielkopolsce i Polsce. W planach było poznawanie dziejów Rogalinka i jego mieszkańców oraz popularyzowanie osiągnięć członków Stowarzyszenia. Przewidziano także czas na spotkania towarzyskie, wieczory wspomnień, rozmowy o literaturze i poezji, na wycieczki. Celem Drugiego Głosu znad Warty było doskonalenie wśród członków Stowarzyszenia i społeczności, w której ono działa, wrażliwości społecznej, wiedzy, szacunku dla dziedzictwa kulturowego, piękna i wartości przyrody stycznia 1992 roku Stowarzyszenie zostało oficjalnie zarejestrowane w Sądzie Wojewódzkim w Poznaniu. W roku 1995 prezesem został Józef Skonka i tego samego roku z pomocą żony i innych członków Stowarzyszenia zorganizował jubileusz 70-lecia Koła Śpiewu Głos znad Warty i 5-lecie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Drugi Głos znad Warty 12. Wydarzenie to zapoczątkowało wydanie kilkunastu publikacji z cyklu Wspomnienia z Dziejów. Muszę zaznaczyć, że była to bardzo ciężka praca, począwszy od zbierania materiałów, redagowania tekstów, składu komputerowego, a na druku i kolportażu kończąc. Stowarzyszenie posiadało bardzo ograniczone środki finansowe i nie mogło sobie pozwolić na złożenie zlecenia w drukarni. Dlatego wujek z ciocią zajmowali się stroną redakcyjną i kolportażem, a składem i drukiem zajmował się ich zięć, Mirosław Bartkowiak 13. Tego samego roku ukazała się publikacja zatytułowana Chór Kościelny pod wezwaniem św. Michała, Rogalinek nad Wartą. W kolejnych latach z serii Wspomnienia z Dziejów ukazały się: Legenda o Madonnie z Rogalinka, Koło Śpiewacze Głos znad Warty w Rogalinku, Rogalinek i jego parafia, Sasinowo Ziemio Moja, Młode jaskółki poezji, Gospodarze i koszykarze Rogalin- 10 Na podstawie wspomnień mojego taty Tomasza Anioły. 11 ZMS [Zofia Morasz-Skonka], Rogalinek dał przykład Drugim Głosem znad Warty, Ziemia Mosińska nr 7/8/9, 1991, s Wspomnienia z Dziejów nr 5, Rogalinek i jego parafia, red. Z. i J. Skonka, Rogalinek 1996, s Na podstawie wspomnień mojego taty Tomasza Anioła. 16

19 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE ka, Pan inżynier Czajka, Majstrowie Rogalinka, 170-te urodziny Sasinowa (Saskie pole Sasinowo), Rogalinek z gminy Mosina, Sercem pisane i malowane. Każda z tych małych książeczek jest o czymś ważnym dla nas, mieszkańców Rogalinka i Sasinowa 14. Już na podstawie samych tytułów widać, że założenia statutowe Stowarzyszenia są wypełniane. Z lektury książeczek można się dowiedzieć, że w naszej miejscowości istniały dwa chóry, kościelny i świecki. Starsi ludzie opowiadali o cudownej figurce Matki Boskiej z naszego małego, drewnianego kościoła, że przypłynęła Wartą na gałęziach wikliny, a w miejscu, gdzie się zatrzymała, wybudowano kościół. Podania te różniły się jednak, gdyż nigdy nie były spisane. Wujek Józek zebrał wszystkie dostępne informacje, zweryfikował je i napisał przepiękną legendę o naszej Madonnie 15. Nie chcę omawiać szczegółowo, co zawiera każda z publikacji, ponieważ zajęłoby to bardzo dużo miejsca. Wspomnę o jednej pt. Młode jaskółki poezji, w której odnajdziemy wiersze dzieci i młodzieży z Rogalinka i Sasinowa. Wiersze te pochodzą z różnych lat, znalazłam tam wiersz mojego taty, który miał wówczas 13 lat. Najpiękniejsze jest to, że wszystkie wiersze poświęcone są naszej małej ojczyźnie i otaczającej ją przyrodzie, szczególnie pomnikowym dębom. Kolejna publikacja Sercem pisane i malowane ma ciekawy rodowód. Ciocia Zofia oczywiście czynnie uczestniczyła we wszystkich pracach związanych z działalnością Stowarzyszenia, ale przede wszystkim zawsze pozostawała malarką. Szczególnie umiłowała sobie Rogalinek i otaczające go łęgi nadwarciańskie. Od najmłodszych lat malowała to, co unikalne. Stare chaty kryte strzechą, których dziś już nie ma, stare dęby, wierzby śródpolne, kwiaty, drewniany kościół itp. Ciocia potrafiła malować kilka tych samych drzew, o różnych porach roku, przez wiele lat. Dzięki temu można zobaczyć, jak na filmie animowanym, zmiany zachodzące w przyrodzie. Dzieła te: oleje, pastele, akwarele są obecnie nie tylko obiektem podziwu, natchnienia czy wzruszenia, ale przede wszystkim dostarczają nam informacji historycznej: [widać], jakie zaszły zmiany w naszej wsi i jej otoczeniu. Ciocia Zosia miała wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych. Podczas wystawy w Miłosławiu prace cioci wywarły ogromny wpływ na poetkę Barbarę Płachecką i stały się inspiracją do napisania kilkunastu wierszy, które z kolei zainspirowały naszą malarkę do dalszej pracy. Taka jest historia powstania i wydania tomiku poezji pani Płacheckiej, ilustrowanego fotografiami wybranych obrazów cioci Zofii 16. Jednym z kluczowych wydarzeń, jakie miało miejsce w 1997 roku, były obchody 750-lecia Rogalinka. Zofia i Józef Skonkowie starannie i bardzo długo przygotowywali się do tego [wydarzenia]. Główne uroczystości trwały kilka dni i rozpoczęły się na początku października Uroczystą Sesją Rady Miejskiej w Mosinie. Uroczysta Sesja odbyła się oczywiście Rogalinku. Podczas sesji miały miejsce liczne wystąpienia, między innymi burmistrza, przewodniczącego Rady Miejskiej, ks. proboszcza. Podczas tej sesji wujek Józek zaprezentował mieszkańcom i przybyłym gościom referat na temat historii Rogalinka. Po tym wystąpieniu członkowie Stowarzyszenia Drugi Głos znad Warty przedstawili słuchowisko kalendarium o dziejach Rogalinka, przeplatane poezją. 14 Sasinowo to mała miejscowość, która graniczy z dużym Rogalinkiem. Obie miejscowości łączy od lat ta sama parafia, cmentarz, szkoła, sklepy i wspólne imprezy kulturalne i okolicznościowe. 15 Na podstawie wspomnień Zofii Morasz-Skonki. 16 Jw. 17

20 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Słuchowisko przygotowała ciocia Zofia 17. Kolejnym punktem była wystawa, która mieściła się w salce katechetycznej. Na kilkudziesięciu planszach (około 80) ciocia z wujem zaprezentowali przeszłość i teraźniejszość Rogalinka i ludzi tu mieszkających. Plansze zawierały dokumenty, opisy i fotografie ukazujące dzieje naszej miejscowości i życie wielu pokoleń. Wiele osób mogło odnaleźć swoich przodków na starych fotografiach, cofnąć się do czasów przedwojennych, a nawet z przełomu wieków. Wystawa cieszyła się ogromnym zainteresowaniem nie tylko wśród mieszkańców. Praca cioci i wuja została bardzo wysoko oceniona przez oglądających za rzetelność, profesjonalizm, dbałość o każdy detal. Wystawę można było oglądać przez miesiąc 18. W świetlicy wiejskiej miała miejsce wystawa prac cioci Zosi. Na kilkudziesięciu płótnach i kartonach można było zobaczyć przepiękną i niepowtarzalną przyrodę naszej miejscowości i pobliskiej okolicy. Okazałe dęby, wierzby, ukwiecone łąki z pasącymi się krowami, łany zbóż na polach, a także nasz drewniany kościółek i stare domy pod strzechą. Podczas obchodów odbyła się uroczysta msza św. którą odprawił arcybiskup J. Paetz. Uczestniczyli w niej również wojewoda poznański Wł. Łęcki, burmistrz J. Kałuziński, przewodniczący Rady Miejskiej M. Strenk, dyrektor Ośrodka Kultury A. Kasprzyk i wiele znamienitych osób. Po mszy św. wszyscy zaproszeni goście udali się na zwiedzanie wystaw, a następnie na uroczystą kolację. Obchody 750-lecia naszej miejscowości trwały cały rok i oprócz głównych uroczystości miały miejsce również inne imprezy np. plener malarski, dożynki, spotkanie wszystkich żyjących nauczycieli pracujących w naszej szkole itp. 19 Zakończenie Zofia Morasz-Skonka i Józef Skonka osiągnęli cele, jakie stawiali sobie zakładając stowarzyszenie. Nauczycielka i malarka, marynarz i historyk na pewno, ale przede wszystkim pasjonaci i miłośnicy swojej małej ojczyzny, w której przyszło im żyć. Ogrom pracy, jaki wykonali, zbierając materiały, przeprowadzając wywiady, jest imponujący. Pracę swoją wykonywali z radością, nie dla sławy i pieniędzy. Ich mottem były słowa ocalić od zapomnienia. Wujostwu szczególnie zależało, aby przekazać swoją wiedzę nowym pokoleniom, aby pokazać, że w Rogalinku byli i są ludzie wykształceni, mądrzy, zdolni, pracowici. Poświęcili temu kilka publikacji. [Pragnęli, by] mieszkańcy Rogalinka kultywowali tradycję, dbali o historię, o swoją ojczyznę, wykształcenie, zdrowie, o swój szeroko rozumiany rozwój. Praca, którą wykonali i pozostawili, służy do dzisiaj wielu ludziom jako materiał do nauki, jest inspiracją i wzorem dla innych. Za wybitną i wieloletnią pracę etnograficzną zostali odznaczeni w 2007 roku Medalem Rzeczypospolitej Mosińskiej. Niestety wujek Józek zmarł w 2002 roku. Odznaczony wieloma medalami i odznaczeniami, spoczywa w rodzinnym grobie w Rogalinku. Ciocia Zosia pomimo wieku nadal interesuje się życiem społecznym i kulturalnym, prowadzi kronikę Rogalinka, uczestniczy w wystawach i koncertach. To piękne życie, robić to, co się lubi, co przynosi satysfakcję. Owoce takiej pracy zawsze są wyjątkowe, a ludzie szczęśliwi. Szkoda, że takich ludzi jest bardzo mało. 17 Jw. 18 Rogalinek po jubileuszu, Ziemia Mosińska nr 10/ , s. 1,4,5. 19 Na podstawie wspomnień mojego dziadka Zygmunta Anioły. 18

21 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Postanowiłam dlatego przybliżyć osobę cioci i wujka, aby inni mogli brać z nich przykład. Jestem dumna, że pochodzę z takiej rodziny, w której liczą się inne wartości niż pieniądze i dobra materialne. ŹRÓDŁA I LITERATURA 1. Skonka Zofia i Józef, Rogalinek i jego parafia, Rogalinek Wspomnienia zapisane i przekazane ustnie przez Zofię Morasz-Skonkę. 3. Wspomnienia mojego taty Tomasza Anioły. 4. Wspomnienia mojego dziadka Zygmunta Anioły. 5. Ziemia Mosińska nr 7/8/9, Mosina Ziemia Mosińska nr 10/11, Mosina Ilustracje 1. Zofia i Józef Skonkowie. Wystawa prezentująca laureatów medalu Rzeczypospolitej Mosińskiej w 2007 roku. Fot. Karolina Adamczyk. 19

22 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 2. Akt nadania medalu Rzeczypospolitej Mosińskiej. 20

23 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE 3. Medal Rzeczypospolitej Mosińskiej. 4. Głaz upamiętniający obchody 750-lecia Rogalinka, posadowiony z inicjatywy Zofii i Józefa Skonków. Głaz znajduje się przed kościołem parafialnym w Rogalinku. Fot. Rafał Kowalski. 21

24 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 5, 6. Akwarele Zofii Morasz-Skonki: 1) Gliniana stodoła Kaczmarków (została przeniesiona do skansenu w Dziekanowicach), 2) Chata Olejniczaków wśród róż. 7. Obraz olejny Zofii Morasz-Skonki, przedstawiający kościół w Rogalinku nad Wartą. Obraz z czasów, kiedy nie było jeszcze wału przeciwpowodziowego. 22

25 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE 8. Jedno z wielu wydawnictw autorstwa Zofii i Józefa Skonków. Na okładce grafika i stempel okolicznościowy autorstwa Zofii Morasz-Skonki. 23

26

27 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Praca indywidualna I nagroda Magdalena Seń Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Górze Nauczyciel - opiekun naukowy pracy: mgr Mirosław Wesołowski Radość powojennej odbudowy. Z życia przesiedleńców Mój dziadek, Władysław Seń, urodził się 1 stycznia 1904 roku w Czarnyżu, powiat Kamionka, województwo lwowskie (ówczesna monarchia austro-węgierska). Był trzecim z pięciorga dzieci Tomasza i Ireny Seniów. Dzieciństwo spędził w Laszkowie. 25 listopada 1934 roku w Łopatyniu ożenił się z Zofią Jakubiniec. Po ślubie zamieszkali w domu rodziców babci Marii i Jana w Bebechach. Jednocześnie trwały prace nad budową ich własnego domu w Czarnyżu. We wrześniu 1939 roku przerwał je wybuch II wojny światowej. Władysław został powołany do wojska w 1944 roku 1. Przydzielono go do II Armii Wojska Polskiego, służył w 1. Korpusie Pancernym. Szlak bojowy II Armii Wojska Polskiego wiódł przez Lubelszczyznę, Czechosłowację i Niemcy. Dziadek Władysław nie dotarł do samego Berlina, a koniec wojny zastał go w Dreźnie. Po wojnie razem z żoną zamieszkali na tzw. Ziemiach Odzyskanych, w miejscowości Czernina. 1. Rodzina Seniów. Od lewej: Zofia i Władysław Seń, Ludwik Trytko i jego żona Michalina (siostra W. Senia). 1 Pobór Polaków w ZSRR, ogłoszony przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego w sierpniu 1944 roku. [Przyp. red.] 25

28 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU Informacje na temat pierwszych lat dziadków w Czerninie czerpałam głównie z opowieści rodziców i cioci Genowefy siostry mego taty. Zawsze był to temat, który bardzo mnie interesował, toteż gdy dorosłam, rozpoczęłam poszukiwanie zdjęć i dokumentów oraz systematyzowanie wiedzy dotyczącej historii mojej rodziny. Tę wiedzę znacznie poszerzyłam parę miesięcy temu, kiedy to przypadkiem odnalazłam na strychu teczkę ze starymi dokumentami, o których rodzice myśleli, że dawno zaginęły. Z dokumentów udało mi się uzyskać informacje nie tylko o samym pobycie rodziny na Ziemiach Odzyskanych, ale również wcześniejsze dane o podróży zza Buga. Z karty ewakuacyjnej dowiadujemy się, że babcia wyruszyła z Bebechów 6 października 1945 roku, razem ze swoim starszym bratem Piotrem, oraz że miała ze sobą trochę żywności, dwa przedmioty użytku domowego [skrzynia z dobytkiem] oraz jedną sztukę rogacizny. Od mamy wiem, że była to krowa, której babci nie udało się dowieźć do Czerniny. Zdechła w drodze, ale przedtem przez wiele dni jej mleko było pożywieniem dla wszystkich osób jadących w tym samym wagonie co babcia. Jeśli chodzi o ciekawostki z ich podróży, to warto przytoczyć sytuację ze stacji wrocławskiej. Babcia z innymi kobietami trafiła tam na głodnych jeńców niemieckich proszących o jedzenie. Choć początkowo nie śniło im się nawet, aby ich nakarmić, to jednak ostatecznie podzieliły się z nimi chlebem, którego same przecież miały mało. To też ludzie mówiły. 2. Karta ewakuacyjna Zofii Seń, 1945 r. 26

29 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Zofia z bratem Piotrem po długiej podróży dotarli szczęśliwie do stacji w Rydzynie, około 10 km od Czerniny. Piotr zamieszkał w Legnicy, gdzie udało mu się znaleźć mieszkanie także dla siostry i jej męża. Zofia jednak odmówiła, wiedząc, że Władysław chce mieszkać na wsi. Zamieszkała w Czerninie Górnej, razem z wieloma sąsiadami z Bebechów. Tam czekała na przyjazd męża, który pozostawał jeszcze za Bugiem. Dziadek Władysław dołączył do babci Zofii parę tygodni później. Nie brakuje mi dzięki zachowanemu archiwum domowemu dokumentacji jego podróży. Udało mi się dotrzeć do jego karty ewakuacyjnej, dokumentu potwierdzającego przesyłkę jego rzeczy z Odmuchowa do Rydzyny wraz ze stemplami stacji, przez które były wiezione oraz zaświadczenia dla uzyskania ulgi na przewóz grupy przesiedleńców wraz z mieniem. Dziadek zameldował się w Oddziale Powiatowym w Górze 31 maja 1946 roku, równe 50 lat przed moim narodzeniem. 3. Karta ewakuacyjna Władysława Senia, 1946 r. 27

30 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 4. Zaświadczenie dla przesiedleńca potrzebne do uzyskania ulgi za przejazd, 1946 r. W Czerninie Górnej moich dziadków spotkało rozczarowanie, gdyż większość domów była już zamieszkana. Ten, który ostatecznie zajęli i w którym mieszkam do dziś, był bez okien i drzwi, z uszkodzoną podłogą. Babcia i dziadek mieli ze sobą jedynie potężny drewniany kufer, a w nim pościel i naczynia. Bardzo powoli udało się im wyremontować dom i ustatkować w nowym miejscu. Tak jak inni przesiedleńcy, dostawali niewielkie zapomogi. W 1947 roku otrzymali akt nadania gospodarstwa, w którym przyznano im dom, chlew, 4,40 ha ziemi oraz sieczkarnię, wagę, beczkę do gnojówki, wóz i pług. Głównym zajęciem przesiedleńców było rolnictwo. Dowodem na to są między innymi prowadzone akcje siewne. Osadnicy mogli dopiero w 1949 roku spłacić (w naturze) skrypty, które byli dłużni od wiosny 1946 roku. Kolejny dokument odnaleziony przeze mnie na strychu to wezwanie do zapłaty 9000 zł lub uiszczenie 450 kg żyta za użytkowanie gospodarstwa (1948 r.). Znalazłam także decyzję o odwołaniu tego wezwania, na skutek uznania dziadka za osadnika wojskowego (1949 r.). Moja babcia była w okolicy znana ze wzorowej hodowli krów. Jej zwierzęta były zawsze najbardziej zadbane i okazałe. W 1951 r. otrzymała za to nawet list pochwalny (na którym jednak widnieje imię dziadka, nie babci) od prezydium Gminnej Rady Narodowej w Czerninie. Wykonano jej także zdjęcie ze swoimi pupilami. 28

31 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE 5. Wniosek o przyznanie prawa własności gospodarstwa, 1947 r. (s. 1 i s. 4) 6. Skrypt dłużny z 1949 r. dotyczący akcji siewnej w 1946 r. 29

32 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 7. Akt nadania gospodarstwa na Ziemiach Odzyskanych, 1947 r. 30

33 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE 8. Babcia Zofia wzór hodowcy, 1951 r. W tym samym roku doceniono także dziadka Władysława, a konkretnie jego zasługi dla ojczyzny w czasie wojny. Otrzymał brązowy medal Zasłużonym na Polu Chwały Medal i legitymacja Władysława Senia. 31

34 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU W 1951 roku dziadek Władysław razem z sąsiadem Józefem Buczkiewiczem zawarli umowę z roszarnią w Niechlowie na zasiew i dostawę słomy konopianej oraz nasion. Znajdują się w niej wskazówki praktyczne dotyczące uprawy konopi. Teraz w naszym domu mówi się, że dokument nie może wpaść w niepowołane ręce, byśmy nie mieli problemów przez owe konopie. Bardzo dużo informacji uzyskałam z ciekawego dokumentu, jakim jest odtworzenie aktu małżeństwa dziadków, sporządzone w 1952 roku (wszystkie ich przedwojenne dokumenty zaginęły w czasie wojny). Dzięki temu znalezisku poznałam dokładną datę oraz miejsce ślubu Zofii i Władysława oraz imiona moich pradziadków od strony babci (Maria z domu Drozdowska i Jan). Wśród dokumentów znalazł się także list, który otrzymali dziadkowie. Jego treść jest bardzo przejmująca, zwłaszcza że został napisany przez małą dziewczynkę. Najbardziej boli mnie fakt, że list jest niepodpisany i nie wiadomo, kim jest jego autorka, a wszyscy, którzy mogliby na ten temat cokolwiek wiedzieć, już nie żyją. Razem z tatą udało nam się ustalić tylko tyle, że wysłała go nasza krewna zza Buga, najprawdopodobniej w pierwszych latach po wojnie. 12. List od kuzynki z Kresów. 32

35 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE List ten nie jest jedyną zagadką. Trafiłam na dokument pisany ręcznie, niestety po rosyjsku i odrobinę niewyraźnie. Widnieje na nim jednak pieczęć Wojska Polskiego. Jest to Zaświadczenie ( udostowierienie ) dla dwóch wymienionych w nim osób: Włodzimierza [?] Tomaszowicza Senia i Zofii Iwanowny Seń, dotyczący prawa otrzymania jakiegoś świadczenia. W drugim wierszu jest mowa o tym, że Włodzimierz [?] Seń służy w Polskiej Armii od 10 grudnia 1944 r. Ta data nie wydaje się prawdziwa. 13. Zaświadczenie w języku rosyjskim. W 1955 roku dziadek otrzymał zaświadczenie wojskowe, w którym czytamy, że nie podlega on już powszechnemu obowiązkowi wojskowemu. Rok 1955 przyniósł ogromną zmianę w życiu Zofii i Władysława. Zmarła wtedy Aniela żona Karola Senia, który mieszkał w Szonowie i był kuzynem mojego dziadka. Po śmierci żony Karol został sam z dziewięciorgiem dzieci. Najmłodsze dziecko, syn Leszek, miał zaledwie kilka tygodni. Jego chrzest odbył się tydzień przed pogrzebem mamy. Na pogrzebie pojawili się Zofia i Władysław; zdecydowali wtedy, by wziąć Leszka do siebie. Sami nie mogli mieć dzieci, a bardzo ich pragnęli. Karol przystał na pomysł, przewidując, że sam sobie nie poradzi, i wiedząc, że synowi dobrze będzie w Czerninie. Znakiem dla Zofii, by przygarnąć dziecko, było to, że po całym dniu płaczu przestało płakać, gdy przyjechała i wzięła je na ręce. Oficjalnie nigdy nie adoptowali Leszka, a on od małego znał prawdę we wszystkich dokumentach jako jego rodzice widnieją Karol i Aniela, a nie Władysław i Zofia. Jednak mój tata Leszek zawsze mówi, że to ich uważa za prawdziwych rodziców. Utrzymywał mimo to stały kontakt z biologicznym ojcem. Z czasem moi dziadkowie przygarnęli także starszą siostrę taty, Genowefę. 33

36 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 14. Zofia i Władysław z Leszkiem, 1956 r. 15. Leszek i Genowefa, ok r. Następne znalezione przeze mnie dokumenty dotyczą różnych spraw życia codziennego. Z roku 1960 pochodzi wezwanie dziadka Władysława do uporządkowania i oczyszczenia rowu, który znajduje się na jego ziemi. Ciekawostką jest także rachunek za prąd z 1961 roku, wyglądający, co raczej oczywiste, zupełnie inaczej niż te, które otrzymujemy obecnie. Daje on także ważną informację, że mieszkańcy Czerniny Górnej korzystali już z energii elektrycznej, choć nie wszystkie małe wioski cieszyły się wtedy taką możliwością. To, że w szkołach prowadzono zbiórki pieniędzy na odbudowę Warszawy 2, było dla mnie faktem znanym już od dawna. Spowodowane to było najprawdopodobniej historią, którą zna 2 Hasło: Cały naród buduje swoją stolicę. [Przyp. red.] 34

37 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE większość mieszkańców Czerniny Górnej. Starszy kolega mojego taty, a dziadek mojej koleżanki, zapytany w szkole, dlaczego jeszcze nie wpłacił dwóch złotych na odbudowę stolicy, odpowiedział, że mama nie dała mu tych pieniędzy, twierdząc, że ona Warszawy nie burzyła. Natomiast o tym, że każda rodzina była zobowiązana płacić świadczenia na rzecz budowy szkół, dowiedziałam się dopiero, znajdując wezwanie z 1962 roku. 16. Rodzina w komplecie. Zofia i Władysław z dziećmi Genowefą i Leszkiem, 1962 r. 17. Zdjęcie klasowe taty z 1962 r. z wychowawczynią Barbarą Wencel. 35

38 HISTORIA I ŻYCIE X EDYCJA KONKURSU 18. Świadczenie na budowę szkół było obowiązkowe. Świadectwo szkolne z 1963 roku nie różni się wiele od tych dzisiejszych. Warto jednak na jego przykładzie zwrócić uwagę na problem, który zauważam przy większości starych dokumentów, a mianowicie błędy dotyczące miejscowości i dat, a nawet imion. W przypadku świadectwa szkolnego chodzi o miejsce urodzenia taty. Jest to, jak wspomniałam, Szonów, nie Chrzanów. Również na karcie ewakuacyjnej babci widnieje błędna data jej urodzenia jest to rok 1912, nie Na zaświadczeniu z wojska, napisanym po rosyjsku, zamiast imienia Władysław napisano Włodzimierz. Wezwanie z 1966 roku pokazuje, że już w tamtych latach istniało coś takiego jak popularne współcześnie badania profilaktyczne. W tym przypadku dotyczyły gruźlicy. W zbiorach mam także wniosek cioci Genowefy z 1967 roku o wydanie dowodu osobistego, który wygląda zupełnie inaczej niż obecny. Ciekawe jest dla mnie to, że wniosku nie składało się w Urzędzie Gminy, lecz w Komendzie Milicji Obywatelskiej. 36

39 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Benjamin Franklin zwykł mawiać, że na świecie są dwie pewne rzeczy: śmierć i podatki. W tamtych czasach dla rolników pewne były również obowiązkowe dostawy płodów rolnych. Świadczy o tym Zawiadomienie o wysokości i terminach obowiązkowych dostaw zbóż i ziemniaków ze zbiorów 1968 r. oraz zwierząt rzeźnych w roku Ostatnim dokumentem, o którym wspomnę, jest pismo z 1968 roku, które bardzo mnie rozczarowało, a jednocześnie rozbawiło. Widząc nagłówek Podziękowanie i zaproszenie oraz podpis proboszcza, sądziłam, że dziękuje on dziadkom za jakąś pomoc przy kościele i zaprasza na posiłek. Tymczasem ten dziękuje za ofiarę i prosi o kolejną. Potwierdza się, że jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Wspomnienia o dziadkach pozwalam sobie zakończyć tym, co jest przedmiotem mojej największej dumy. Jest to znaleziona około dziesięciu lat temu podczas naprawy dachu tabliczka wisząca na drzwiach Niemca, który mieszkał w moim domu przed wojną. Zadziwiające jest, że przeleżała pod dachówką ponad 60 lat i nie uległa zniszczeniu, oraz że nikt nie znalazł jej wcześniej. Dzięki niej znam nazwisko rodziny, która mieszkała w tym miejscu przed dziadkami. W domu mówi się znając moje zaangażowanie w te sprawy że kiedyś pokuszę się pewnie o odnalezienie jego krewnych. 19. Tabliczka z nazwiskiem poprzedniego właściciela domu, w którym od 1945 r. mieszka rodzina Seniów. ILUSTRACJE Autorka dołączyła do pracy 41 ilustracji; są to fotografie ze zbiorów rodzinnych i dokumenty. Do publikacji wybrano 19 z nich. 37

40

41 Czas pokoju i radości w historii mojej rodziny i jej otoczenia PRACE KONKURSOWE Praca indywidualna II nagroda Eliza Drogosz III Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego STO w Krakowie Nauczyciel - opiekun naukowy pracy: mgr Zdzisław Bednarek Być kamykiem w lawinie zmian, czyli historia pani Anny Jeziornej Nie wiem, czy 29-letnia matka dwóch córek w wieku przedszkolnym jest kobietą łagodną. Z jej poczynań rozpoznaję natomiast charakter twardy, nieustępliwy. Można rzec, że w sferze działań społecznych osiąga to, co zamierza, że dla niej chcieć znaczy móc. Nie mieści się więc w stereotypie polskiej charakterologii, wedle której potrafimy jedynie narzekać, zamiast skutecznym działaniem zmieniać swój los, zmieniać rzeczywistość. Marta Sztokfisz o Annie Jeziornej, 1989 Wstęp Współcześnie mało komu dziwny wyda się fakt, iż oprócz szkół państwowych istnieją w Polsce również szkoły niepubliczne. Rzeczywistość jednak nie zawsze tak wyglądała. Rozpowszechnienie się szkół prywatnych i społecznych nastąpiło w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat, czyli w czasie stosunkowo krótkim. Wcześniej istniały w naszym kraju wyłącznie placówki państwowe można było o nich powiedzieć wszystko, tylko nie to, że ludzie byli z nich zadowoleni; nikt nie mógł znaleźć skutecznej recepty na poprawę stanu polskiego szkolnictwa. Rewolucję przyniosły dopiero inicjatywy rodziców, zdeterminowanych, by stworzyć dla swoich dzieci szkołę idealną, w której mogłyby się naprawdę rozwijać i w której czułyby się dobrze. Szkołę, której wizja została utkana z ich marzeń. Jednym z takich rodziców jest pani Anna Jeziorna, która dzięki swojej ogromnej determinacji oraz niesamowitej wierze, że wszystko da się zmienić, jako pierwsza w Polsce wystąpiła z inicjatywą założenia niepublicznej szkoły i, mimo bardzo wielu trudności, ostatecznie dopięła swego. Głównym celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie tej niezwykłej osoby, której przykład może i powinien być inspiracją dla nas, ludzi młodych. 39

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras

Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Wszystkie informacje dotyczące tej pracy pochodzą od mojej babci Józefy (córki Józefa) i mojej mamy (wnuczki Józefa). Wszystko zaczęło się w Kociubińcach,

Bardziej szczegółowo

Dom Ani Mój dom znajduje się w niewielkiej wsi 20km od Ostródy. Dla mnie jest miejscem niezwykłym, chyba najwspanialszym na świecie. To z nim wiążą się moje przeżycia z dzieciństwa, gdyż mieszkam tu od

Bardziej szczegółowo

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu!

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Jesteś już uczniem i właśnie rozpoczynasz swoją przygodę ze szkołą. Poznajesz nowe koleżanki i nowych kolegów. Tworzysz razem z nimi grupę klasową i katechetyczną. Podczas

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA Uczniowie Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Firleju brali udział w Międzynarodowym Projekcie Edukacyjnym Piękna

Bardziej szczegółowo

HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014

HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014 ,,To, co przeżyło jedno pokolenie, drugie przerabia w sercu i w pamięci. HISTORYCZNE ROCZNICE ROKU 2014 Rok 2014 obfituje w ważne dla Polski rocznice historyczne- zarówno wydarzeń, które kształtowały dzieje

Bardziej szczegółowo

Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan

Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan Trzebinia - Moja mała ojczyzna Szczepan Matan Na świecie żyło wielu ludzi, których losy uznano za bardzo ciekawe i zamieszczono w pięknie wydanych książkach. Zdarzało się też to w gminie Trzebina, gdzie

Bardziej szczegółowo

Z W I Ą Z E K O F I C E R Ó W R E Z E R W Y R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Z W I Ą Z E K O F I C E R Ó W R E Z E R W Y R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J Z W I Ą Z E K O F I C E R Ó W R E Z E R W Y R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J Zarząd Główny Związku Oficerów Rezerwy RP w Warszawie z siedzibą w Nowym Dworze Mazowieckim KRS: 0000453353;

Bardziej szczegółowo

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim.

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Program szkoły zakłada wychowanie i przygotowanie człowieka do rozumienia otaczającego go świata. Człowiek

Bardziej szczegółowo

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO 1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO Dzień 1 września to dzień szczególny dla wszystkich: dla dzieci, młodzieży, dla ich rodziców i nauczycieli. Zawsze towarzyszy mu wiele emocji. Dla

Bardziej szczegółowo

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner, uczeń Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Nowej Wsi Ełckiej, zajął trzecie miejsce w konkursie Mój Szkolny Kolega z Misji. Wczoraj, wspólnie

Bardziej szczegółowo

ROK HISTORII NAJNOWSZEJ w Zespole Szkół im A. Mickiewicza w Bielsku Podlaskim

ROK HISTORII NAJNOWSZEJ w Zespole Szkół im A. Mickiewicza w Bielsku Podlaskim ROK HISTORII NAJNOWSZEJ w Zespole Szkół im A. Mickiewicza w Bielsku Podlaskim Konkurs Nasi bliscy, nasze dzieje, nasza pamięć - straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką Ministerstwo Edukacji

Bardziej szczegółowo

Wolność ponad wszystko

Wolność ponad wszystko Wolność ponad wszystko Czas realizacji: od października 2010 do 31 maja 2011 Opiekunowie : P. Beata Binkowska P. Edyta Zygmunt-Jędrzejak Realizacja : Dominika Guzenda, Daria Jastrzębska, Adam Jurczyński,

Bardziej szczegółowo

Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014

Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014 Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 2013/2014 Tradycyjnie, 2 września młodzież Publicznego Gimnazjum im Papieża Jana Pawła II w Chorzelach rozpoczęła swoją wędrówkę przez kolejny rok szkolny 2013/2014.

Bardziej szczegółowo

III etap 2017/2018: ŚWIĘTUJMY NIEPODLEGŁĄ!

III etap 2017/2018: ŚWIĘTUJMY NIEPODLEGŁĄ! Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości REGULAMIN Miejskiego Konkursu na Projekt Edukacyjny Szkoły z zakresu Wychowania Patriotycznego Bohaterom Niepodległej w związku z 3-letnim przygotowaniem

Bardziej szczegółowo

Alwernia. Moja Mała Ojczyzna. Opracowała: Karolina Hojowska

Alwernia. Moja Mała Ojczyzna. Opracowała: Karolina Hojowska Alwernia Moja Mała Ojczyzna Opracowała: Karolina Hojowska Nazywam się Karolina Hojowska, mam trzynaście lat i mieszkam w Alwerni. Tutaj też chodzę do Szkoły Podstawowej, jestem uczennicą klasy szóstej.

Bardziej szczegółowo

Realizacja projektu - "Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Realizacja projektu - Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Realizacja projektu - "Akademia Młodego Lidera społeczności lokalnej Nasza szkoła - Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mętowie zdecydowała się wziąć udział w projekcie "Akademia Młodego Lidera społeczności

Bardziej szczegółowo

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom

Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i 2012 w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Imprezy organizowane przez MiPBP w Ropczycach w latach 2011 i w związku z obchodami 650-lecia nadania praw miejskich Ropczycom Lp. Rodzaj imprezy Tytuł Termin Adresaci Frekwencja Uwagi 1. Konferencja 1.

Bardziej szczegółowo

Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką

Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką Regulamin IV Powiatowego Konkursu Historycznego: Dla przeszłych i przyszłych lat. Edycja 2015: Powiat Chrzanowski pod okupacją niemiecką dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Bardziej szczegółowo

XVIII EDYCJA KONKURSU DLA UCZNIÓW Z MIASTA ZGIERZA I GMINY ZGIERZ MOJE MIASTO, MOJA RODZINA

XVIII EDYCJA KONKURSU DLA UCZNIÓW Z MIASTA ZGIERZA I GMINY ZGIERZ MOJE MIASTO, MOJA RODZINA Każdy z nas jest autorem przynajmniej jednej książki. To dzieje jego życia" Arkady Fiedler XVIII EDYCJA KONKURSU DLA UCZNIÓW Z MIASTA ZGIERZA I GMINY ZGIERZ MOJE MIASTO, MOJA RODZINA Zapraszamy do wzięcia

Bardziej szczegółowo

NIEPODLEGŁA OD STU LAT

NIEPODLEGŁA OD STU LAT Chcemy Polski Niepodległej, abyśmy tam mogli urządzić życie lepsze i sprawiedliwsze dla wszystkich. Józef Piłsudski NIEPODLEGŁA OD STU LAT Stulecie Odzyskania Niepodległości to sprawa bliska sercom wszystkich

Bardziej szczegółowo

RODZINA JAKUBOWSKICH

RODZINA JAKUBOWSKICH RODZINA JAKUBOWSKICH Opowiada historię rodziny Jakubowskich ze wsi Skotniki Dolne uhonorowanych medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata Projekt IPN ma na celu przybliżenie uczniom i nauczycielom historii

Bardziej szczegółowo

DZIAŁALNOŚĆ I OSIĄGNIĘCIA KÓŁKA HISTORYCZNEGO ZSP CHEŁMŻA. Anna Borowicz IIIA

DZIAŁALNOŚĆ I OSIĄGNIĘCIA KÓŁKA HISTORYCZNEGO ZSP CHEŁMŻA. Anna Borowicz IIIA DZIAŁALNOŚĆ I OSIĄGNIĘCIA KÓŁKA HISTORYCZNEGO ZSP CHEŁMŻA Anna Borowicz IIIA Podczas wizyt w archiwach zobaczyliśmy na czym polega sens zbierania i gromadzenia zbiorów dokumentów, jak pracują archiwiści,

Bardziej szczegółowo

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej - to taka kraina, która się w sercu zaczyna. Potem jest w myślach blisko, w pięknej ziemi nad Wisłą. Jej ścieżkami chodzimy, budujemy, bronimy. Polska - Ojczyzna... Kraina, która się w sercu zaczyna. Polska

Bardziej szczegółowo

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała

11 Listopada. Przedszkole nr 25 ul. Widok Bielsko-Biała 11 Listopada Listopad to dla Polski niebezpieczna pora- pisał St. Wyspiański w " Nocy Listopadowej" w 1904r. Kilka lat później okazało się, że listopad może być dla Polski szczęśliwy. 11 listopada 1918r,

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III. Treści nauczania

SZKOŁA PODSTAWOWA NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III. Treści nauczania NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III Treści nauczania NAUCZANIE ZINTEGROWANE KLASA I-III BLOK TEMATYCZNY: Ja i moja rodzina. 1. Mój portret 2. Jestem członkiem rodziny 3. Ulubione zabawki i zabawy moich

Bardziej szczegółowo

Konkursu historycznego

Konkursu historycznego Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Salezjańskiego w Szczecinie Ul. Ku Słońcu 124 Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe Pod patronatem Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty Organizują Drugą edycję Konkursu historycznego

Bardziej szczegółowo

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia WSPOMNIENIA Z LAT 70 NA PODSTAWIE KRONIK SZKOLNYCH. W ramach Internetowego Projektu Zbieramy Wspomnienia pomiędzy końcem jednych, a początkiem drugich zajęć wybrałam

Bardziej szczegółowo

Finał Konkursu Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego

Finał Konkursu Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego Źródło: http://www.kuratorium.waw.pl/pl/informacje/aktualnosci/10180,final-konkursu-losy-zolnierza-i-dzieje-oreza -polskiego.html Wygenerowano: Wtorek, 26 września 2017, 16:35 Strona znajduje się w archiwum.

Bardziej szczegółowo

FINAŁ VIII EDYCJI KONKURSU WOJEWÓDZKIEGO ZNAM HISTORIĘ POLSKICH SYMBOLI NARODOWYCH 11 marca 2014 r.

FINAŁ VIII EDYCJI KONKURSU WOJEWÓDZKIEGO ZNAM HISTORIĘ POLSKICH SYMBOLI NARODOWYCH 11 marca 2014 r. FINAŁ VIII EDYCJI KONKURSU WOJEWÓDZKIEGO ZNAM HISTORIĘ POLSKICH SYMBOLI NARODOWYCH 11 marca 2014 r. 11 marca 2014 r. w naszej szkole został zorganizowany po raz ósmy finał wojewódzkiego konkursu Znam historię

Bardziej szczegółowo

Szkoła znana i nieznana. Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Sułkowicach

Szkoła znana i nieznana. Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Sułkowicach 1 Szkoła znana i nieznana Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Sułkowicach 2 ocalić od zapomnienia K.I. Gałczyński 1894 - c.k. Szkoła Kowalska 2011 - Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących

Bardziej szczegółowo

II TARNOWSKI KONKURS WIEDZY O JÓZEFIE PIŁSUDSKIM

II TARNOWSKI KONKURS WIEDZY O JÓZEFIE PIŁSUDSKIM Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, aby ta niepodległość kosztowała dwa grosze i dwie krople krwi. A niepodległość jest dobrem nie tylko cennym, ale bardzo kosztownym. Józef Piłsudski II TARNOWSKI

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE Zapraszamy do przeczytania relacji z projektu realizowanego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Kleosinie przez uczniów klasy III

Bardziej szczegółowo

Jubileusz nauczania języka białoruskiego

Jubileusz nauczania języka białoruskiego Jubileusz nauczania języka białoruskiego Zapraszamy na uroczystość związaną z Jubileuszem 10-lecia nauczania języka białoruskiego w szkołach Białegostoku, która odbędzie się 15 czerwca 2007 r. o godzinie

Bardziej szczegółowo

Nazwa szkoły/placówki: Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Morawicy ul. Szkolna 4, Morawica,

Nazwa szkoły/placówki: Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Morawicy ul. Szkolna 4, Morawica, Wydarzenie patriotyczne: Cudze chwalicie, swego nie znacie edukacja o miejscach pamięci narodowej i kształtowaniu samorządności uwieńczona Grą Miejską na terenie parku w Morawicy. Temat/nazwa wydarzenia:

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN MIEJSKIEGO KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA

REGULAMIN MIEJSKIEGO KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA REGULAMIN MIEJSKIEGO KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA Konkurs przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych, gimnazjów i liceów ogólnokształcących miasta Gdańska. Głównym organizatorem konkursu

Bardziej szczegółowo

Regulamin IV edycji konkursu dla uczniów i nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Poznań wczoraj, dziś, jutro

Regulamin IV edycji konkursu dla uczniów i nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Poznań wczoraj, dziś, jutro Regulamin IV edycji konkursu dla uczniów i nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Poznań wczoraj, dziś, jutro I. ORGANIZATORZY I PATRONI KONKURSU 1. Konkurs organizuje przy współpracy z Instytutem

Bardziej szczegółowo

II Konkurs Historyczny "Polska Nasza Niepodległa. Polacy w walce o niepodległość"

II Konkurs Historyczny Polska Nasza Niepodległa. Polacy w walce o niepodległość II Konkurs Historyczny "Polska Nasza Niepodległa. Polacy w walce o niepodległość" Zespół Szkół Budowlano-Geodezyjnych w Białymstoku zaprasza do udziału w Konkursie Historycznym "Polska Nasza Niepodległa.

Bardziej szczegółowo

Organizacja Pożytku Publicznego

Organizacja Pożytku Publicznego STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓŁ SZKOŁY ZAWSZE RAZEM 77-100 BYTÓW UL. MŁYŃSKA M 11 Organizacja Pożytku Publicznego WAŻNE DATY: KRS: 0000332853 06 lipca 2009 rejestracja Stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym

Bardziej szczegółowo

Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku

Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku Pani Janina Rogalska urodziła się 16 listopada 1915 roku w Alwerni. Przez prawie całe swoje dorosłe życie mieszkała w rodzinnej miejscowości w Rynku przy ulicy Korycińskiego. Była tutejszym nauczycielem,

Bardziej szczegółowo

Poznajemy historię swojego regionu

Poznajemy historię swojego regionu Poznajemy historię swojego regionu To hasło przyświecało organizatorom sesji popularno-naukowej, zorganizowanej w 49 rocznicę wyzwolenia Gąbina i okolicy. Sesja odbyła się 16 stycznia 2004 roku. Organizatorami

Bardziej szczegółowo

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej.

Uroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej. Dolnośląski Urząd Wojewódzki Źródło: http://www.duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10805,70-rocznica-zakonczenia-ii-wojny-swiatowej.html Wygenerowano: Wtorek, 10 stycznia 2017, 14:56 08 maja 2015 70 rocznica

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, Wrocław

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, Wrocław SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, 50-238 Wrocław Naród, który nie szanuje swej przeszłości, nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości.

Bardziej szczegółowo

3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4. Opracowanie kryteriów oceny i podsumowania

3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4. Opracowanie kryteriów oceny i podsumowania 3.2 TWORZENIE WŁASNEGO WEBQUESTU KROK 4 Opracowanie kryteriów i podsumowania Jeśli poważnie i krytycznie podszedłeś do swojej pracy, większą część WebQuestu masz już przygotowaną. Kolej na Kryteria ocen

Bardziej szczegółowo

Gimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Luboniu Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Poznaniu 1863 PAMIĘTAMY

Gimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Luboniu Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Poznaniu 1863 PAMIĘTAMY POWSTANIE STYCZNIOWE 150 ROCZNICA DLA SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH organizowany przez GIMNAZJUM NR 1 IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W LUBONIU NARODOWY INSTYTUT DZIEDZICTWA ODDZIAŁ TERENOWY W POZNANIU Konkurs

Bardziej szczegółowo

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Antoni Guzik Antoni Guzik Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży Docent Antoni Guzik urodził się 7 kwietnia 1925 r. w Izydorówce, w dawnym województwie stanisławowskim. Szkołę

Bardziej szczegółowo

Uroczystość 110 lat szkolnictwa powszechnego w Gilowicach/ 20 lat nauki w nowej szkole/ 15 lat gimnazjum

Uroczystość 110 lat szkolnictwa powszechnego w Gilowicach/ 20 lat nauki w nowej szkole/ 15 lat gimnazjum 20.10.2014 Uroczystość 110 lat szkolnictwa powszechnego w Gilowicach/ 20 lat nauki w nowej szkole/ 15 lat gimnazjum Rangę sztandaru podniosła ceremonia jego poświęcenia, która odbyła się w kościele pod

Bardziej szczegółowo

KRZYSZTOF JAKUBOWSKI O SOBIE

KRZYSZTOF JAKUBOWSKI O SOBIE Fot.Anna Jakubowska KRZYSZTOF JAKUBOWSKI O SOBIE Urodziłem się w 1946 roku w Bydgoszczy, a od kilkudziesięciu lat mieszkam w Gdańsku. Swoją pierwszą indywidualną wystawę fotograficzną zorganizowałem w

Bardziej szczegółowo

XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego. Tematy pomocnicze

XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego. Tematy pomocnicze XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego (hasło wybrane dn. 7 listopada 2013) Tematy pomocnicze I. Rodzina fundamentem życia społecznego 1. Rodzina fundamentem życia społecznego

Bardziej szczegółowo

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch

1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch 1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku

Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku W dniu 28 listopada 2017 r. o godz. 13.00 w Gabinecie Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego Ostatniego Prezydenta

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA

REGULAMIN KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA REGULAMIN KONKURSU MOJA POMORSKA RODZINA Konkurs przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych miasta Gdańska. Głównym organizatorem konkursu jest Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie

Bardziej szczegółowo

100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna

100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna 100-LECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI specjalna oferta edukacyjna Zapraszamy do zapoznania się z ofertą edukacyjną Oddziałów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku przygotowaną z okazji obchodów 100-lecia odzyskania

Bardziej szczegółowo

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany Detal architektoniczny widoczny ale czy znany 2004 W tym roku po raz dziesiąty spotykać się będziemy w wielu miejscowościach naszego regionu na wydarzeniach, organizowanych w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W ZESPOLE SZKÓŁ TECHNICZNYCH W MIELCU

PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W ZESPOLE SZKÓŁ TECHNICZNYCH W MIELCU PROGRAM SZKOLNEGO KOŁA HISTORYCZNEGO W ZESPOLE SZKÓŁ TECHNICZNYCH W MIELCU Autor: mgr Józef Czerwiec ZAŁOŻENIA PROGRAMU Historia est magistra vitae Cyceron Gdy w 55 roku p.n.e. Marcus Tullius Cicero wypowiadał

Bardziej szczegółowo

Bohaterowie są wśród nas. Dziewczyna z murala bohaterką września

Bohaterowie są wśród nas. Dziewczyna z murala bohaterką września 06-09-19 1/5 z murala bohaterką września 27.09.2018 16:01 Katarzyna Zielińska / BPKSiT kategoria: Sto lat niepodległości Halina Kłąb Szwarc, słynna agentka AK, została kolejną bohaterką projektu 12 Bohaterów

Bardziej szczegółowo

Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek PROJEKT EDUKACYJNY ZREALIZOWANY PRZEZ SZKOLNY KLUB HISTORYCZNY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KAMIONCE MAŁEJ

Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek PROJEKT EDUKACYJNY ZREALIZOWANY PRZEZ SZKOLNY KLUB HISTORYCZNY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KAMIONCE MAŁEJ Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek PROJEKT EDUKACYJNY ZREALIZOWANY PRZEZ SZKOLNY KLUB HISTORYCZNY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KAMIONCE MAŁEJ 12 maja 2015 roku minęła 80. rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego.

Bardziej szczegółowo

PRZEŹMIEROWO Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie

PRZEŹMIEROWO Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie COMENIUS Partnerskie Projekty Szkół 2009-2011 PRZEŹMIEROWO Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie Tytuł projektu: Różnorodność kulturowa i środowiskowa świadomość kultury i środowiska

Bardziej szczegółowo

CZYTAM, WIĘC JESTEM PROJEKT EDUKACYJNY DLA KLAS 1-6

CZYTAM, WIĘC JESTEM PROJEKT EDUKACYJNY DLA KLAS 1-6 "Książka, myśl, słowo, uczucie, czyn... Wszystko razem stanowi dopiero człowieka." Józef Ignacy Kraszewski CZYTAM, WIĘC JESTEM PROJEKT EDUKACYJNY DLA KLAS 1-6 /Kontynuacja projektu z roku szkol. 2015/2016/

Bardziej szczegółowo

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości PRZYGOTOWANIE DO 100-LECIA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI PRZEZ POLSKĘ I etap 2015/2016 - Zorganizowanie miejskiego konkursu na program edukacyjny

Bardziej szczegółowo

Jan Paweł II Ojciec wolności

Jan Paweł II Ojciec wolności Dzień Papieski 2018 r. Konkurs międzyszkolny pod patronatem Wydziału Katechetycznego Diecezji Toruńskiej Jan Paweł II Ojciec wolności Organizator: Szkoła Podstawowa nr 18 im. Arkadego Fiedlera w Toruniu

Bardziej szczegółowo

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011

Bardziej szczegółowo

MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO

MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO WARSZAWA KRAKÓW: INSTYTUT HISTORII NAUKI PAN, 2015 ISBN 978-83-86062-23-2 Życiorys Bolesław Szymon Romanowski urodził

Bardziej szczegółowo

Badaniu szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia

Badaniu szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia Warszawa 17 września 2012 r. Szanowna Pani, Szanowny Panie, pragniemy serdecznie podziękować za wyrażenie zgody na udział w prowadzonym przez nas Badaniu szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia,

Bardziej szczegółowo

Organizatorzy: Akademia im. Jana Długosza. Muzeum Częstochowskie. Gimnazjum nr 3 im. Armii Krajowej. Gimnazjum nr 5 im.

Organizatorzy: Akademia im. Jana Długosza. Muzeum Częstochowskie. Gimnazjum nr 3 im. Armii Krajowej. Gimnazjum nr 5 im. W roku szkolnym 2016/2017 pragniemy zaprosić uczniów, nauczycieli do aktywnego włączenia się i uczestnictwa w projekcie edukacyjnym: Częstochowa 1826-1914 Od połączenia do I wojny światowej Projekt jest

Bardziej szczegółowo

Komponent kulturowy w nauczaniu języka kaszubskiego - opinie młodzieży. Wanda Lew-Kiedrowska Danuta Stanulewicz

Komponent kulturowy w nauczaniu języka kaszubskiego - opinie młodzieży. Wanda Lew-Kiedrowska Danuta Stanulewicz Komponent kulturowy w nauczaniu języka kaszubskiego - opinie młodzieży Wanda Lew-Kiedrowska Danuta Stanulewicz Cele referatu Przedstawienie opinii młodzieży nt. obecności kultury w nauczaniu języka kaszubskiego

Bardziej szczegółowo

OGÓLNOPOLSKI KONKURS LITERACKI Być dobrym jak chleb - święty Mikołaj i święty brat Albert w oczach dzieci i młodzieży

OGÓLNOPOLSKI KONKURS LITERACKI Być dobrym jak chleb - święty Mikołaj i święty brat Albert w oczach dzieci i młodzieży OGÓLNOPOLSKI KONKURS LITERACKI Być dobrym jak chleb - święty Mikołaj i święty brat Albert w oczach dzieci i młodzieży Rok 2017 - Rokiem Świętego Brata Alberta III edycja ogólnopolskiego konkursu literackiego

Bardziej szczegółowo

Krystyna Siedlecka. z domu. Cichocka

Krystyna Siedlecka. z domu. Cichocka Krystyna Siedlecka z domu Cichocka Krystyna Cichocka Jedyna córka Marianny i Bolesława Cichockich, urodziła się 25 X 1933 r. w Warszawie. 5-letnia Krysia 3 4-letnia Krysia 4 Dzieciństwo Do września 1944

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji patriotycznej. Zakres treści tematu : Kształtowanie postawy patriotycznej u młodzieży. Wyjaśnienie Kim jest patriota?

Scenariusz lekcji patriotycznej. Zakres treści tematu : Kształtowanie postawy patriotycznej u młodzieży. Wyjaśnienie Kim jest patriota? Scenariusz lekcji patriotycznej Szkoła: Gimnazjum Czas: 45 min. Temat: Co to znaczy być patriotą? Zakres treści tematu : Kształtowanie postawy patriotycznej u młodzieży. Wyjaśnienie Kim jest patriota?

Bardziej szczegółowo

Wizyta w Gazecie Krakowskiej

Wizyta w Gazecie Krakowskiej Wizyta w Gazecie Krakowskiej fotoreportaż 15.04.2013 byliśmy w Gazecie Krakowskiej w Nowym Sączu. Dowiedzieliśmy, się jak ciężka i wymagająca jest praca dziennikarza. Opowiedzieli nam o tym pan Paweł Szeliga

Bardziej szczegółowo

1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018

1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018 1. Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła rok szkolny / 2. Cele i założenia programu. Rozpoczęcie obchodów 100 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, ukazanie uczniom

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

A wolność szła przez Kielce

A wolność szła przez Kielce A wolność szła przez Kielce KIELCE - MIASTO LEGIONÓW Konkurs wiedzy w 100 rocznicę wkroczenia I Kompanii Kadrowej do Kielc 1914 2014 PATRONAT: Prezydent KIELC Wojciech Lubawski Instytut Historii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Projekt edukacyjny nr 2. Tytuł projektu: Moja ojczyzna Polska. Czas realizacji projektu: 1 tydzień. Projekt trwa przez cały tydzień, kończy się

Projekt edukacyjny nr 2. Tytuł projektu: Moja ojczyzna Polska. Czas realizacji projektu: 1 tydzień. Projekt trwa przez cały tydzień, kończy się Projekt edukacyjny nr 2 Tytuł projektu: Moja ojczyzna Polska Projekt jest adresowany do uczniów klasy 2 szkoły podstawowej. Ma za zadanie wzbudzić w młodym pokoleniu ducha patriotyzmu. Głównym założeniem

Bardziej szczegółowo

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości

Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości Miejski projekt edukacyjny: Narodowe Święto Niepodległości REGULAMIN Miejskiego Konkursu na Program Edukacyjny Szkoły z zakresu Wychowania Patriotycznego Drogi Tarnowian do niepodległości w związku z 3-letnim

Bardziej szczegółowo

Narodowe Święto Niepodległości

Narodowe Święto Niepodległości Narodowe Święto Niepodległości NARODOWE ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI 11 listopada 2018 r. Muzeum Podlaskie w Białymstoku zaprasza na zajęcia edukacyjne dla rodzin z dziećmi oraz na zwiedzanie wystaw z kuratorskim

Bardziej szczegółowo

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr

CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr CAŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM I semestr W dniu 7 stycznia 2012 r. oddział przedszkolny naszej szkoły odwiedził aktor serialu Barwy Szczęścia Jakub Małek. Czytelnicze spotkanie w ramach akcji "Cała Polska

Bardziej szczegółowo

Polskie Victorie - od Grunwaldu do bitwy warszawskiej 1920 roku...

Polskie Victorie - od Grunwaldu do bitwy warszawskiej 1920 roku... XXIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie 04-205 Warszawa ul. Naddnieprzańska 2/4 tel. 22-516-91-61; fax. 22-516-91-68 e-mail:sektretariat@liceum23.waw.pl http://www.liceum23.waw.pl DYREKTOR

Bardziej szczegółowo

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form

Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Materiały wypracowane w ramach projektu Szkoła Dialogu - projektu edukacyjnego Fundacji Form Nasze zajęcia w ramach Szkoły Dialogu odbyły się 27 i 28 kwietnia oraz 26 i 27 maja. Nauczyły nas one sporo

Bardziej szczegółowo

Uroczystości z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego

Uroczystości z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Uroczystości z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Powstanie Wielkopolskie było i jest fundamentem odrodzonej Polski. Było i jest fundamentem niepodległości - podkreślał Prezydent Andrzej

Bardziej szczegółowo

XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY

XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY XVI WARMIŃSKO-MAZURSKIE DNI RODZINY Rodzina fundamentem życia społecznego (hasło wybrane 7 listopada 2013) Wykaz tematów zgłoszonych 7.11.2013 r. na spotkaniu przygotowawczym do XVI Warmińsko-Mazurskich

Bardziej szczegółowo

Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018

Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła Podstawowa im. Jana Jarczaka w Gaszynie rok szkolny 2017/ 2018 Temat projektu edukacyjnego: WOLNA, NIEPODLEGŁA- POLSKA Szkoła rok szkolny / 1. Cele i założenia programu. Rozpoczęcie obchodów 100 rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę, ukazanie uczniom postaw

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE NIE MUSI BYĆ NUDNE

WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE NIE MUSI BYĆ NUDNE WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE NIE MUSI BYĆ NUDNE Od lat wychowanie patriotyczne w naszej szkole zajmuje ważne miejsce. Od 2011 roku uroczystości szkolne ( Święto Niepodległości oraz Rocznica Konstytucji 3 Maja)

Bardziej szczegółowo

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY Muzeum Romantyzmu w Opinogórze SKOROWIDZ EDUKACYJNY Rok szkolny 2014/2015 Zapraszamy do zapoznania się z ofertą edukacyjną Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. Zawiera ona propozycje lekcji muzealnych, warsztatów

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, Wrocław

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, Wrocław SZKOŁA PODSTAWOWA NR 93 im. Tradycji Orła Białego ul. Niemcewicza 29-31, 50-238 Wrocław Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem. Józef Piłsudski REGULAMIN KONKURSU WOJEWÓDZKIEGO ZNAM HISTORIĘ

Bardziej szczegółowo

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły.

Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. Takie motto przewijało się przez cały dzień świętowania jubileuszu 90-lecia polskiej szkoły. 9 listopada już od rana gwarno było w naszej szkole. Uczniowie galowo ubrani wzajemnie przypinali sobie kotyliony

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się!

Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Kilka dni Mnóstwo możliwości Świętujmy razem przyłącz się! Obchody Święta Odzyskania Niepodległości - analiza obecnej sytuacji - Święto odzyskania przez Polskę niepodległości jest ważnym elementem budowy

Bardziej szczegółowo

VIII TO JUŻ WIESZ! ĆWICZENIA GRAMATYCZNE I NIE TYLKO

VIII TO JUŻ WIESZ! ĆWICZENIA GRAMATYCZNE I NIE TYLKO VIII TO JUŻ WIESZ! ĆWICZENIA GRAMATYCZNE I NIE TYLKO I. Proszę wybrać odpowiednie do rysunku zdanie. 0. On wsiada do autobusu. On wysiada z autobusu. On jedzie autobusem. 1. On wsiada do tramwaju. On

Bardziej szczegółowo

pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza

pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza POWIATOWY KONKURS LITERACKI MOJA NIEPODLEGŁA pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z

Bardziej szczegółowo

"Pokój ludziom dobrej woli."

Pokój ludziom dobrej woli. "Pokój ludziom dobrej woli." Z tym bożonarodzeniowym przesłaniem w dniu 20 grudnia 2010 r. w Publicznej Szkole Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Chorzelach odbyły się jasełka, które wspólnie

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa im.mjr.henryka Sucharskiego ul.poznańska , Sieraków Numer 7 11/18. Kaktus PROJEKTU INTERNET

Szkoła Podstawowa im.mjr.henryka Sucharskiego ul.poznańska , Sieraków Numer 7 11/18. Kaktus   PROJEKTU INTERNET WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU Szkoła Podstawowa immjrhenryka Sucharskiego ulpoznańska 25 64-410, Sieraków Numer 7 11/18 PARTNER INTERNET ABromber Głos Wielkopolski Numer 7 11/2018 Strona 2 wwwgloswielkopolskipl

Bardziej szczegółowo

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie

Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie Realizacja Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Starym Zakrzewie W bieżącym roku szkolnym 2018/2019 szkoła realizowała Program Wieloletni Niepodległa

Bardziej szczegółowo

UROCZYSTOŚĆ NADANIA IMIENIA ARMII KRAJOWEJ GIMNAZJUM NR1 Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W STRZELINIE.

UROCZYSTOŚĆ NADANIA IMIENIA ARMII KRAJOWEJ GIMNAZJUM NR1 Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W STRZELINIE. UROCZYSTOŚĆ NADANIA IMIENIA ARMII KRAJOWEJ GIMNAZJUM NR1 Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W STRZELINIE. Dnia 2 października 2013r w Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Armii Krajowej w Strzelinie odbyła

Bardziej szczegółowo

OBCHODY 100- LECIA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI W ZSP IM. JANA PAWŁA II W RUDZICY

OBCHODY 100- LECIA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI W ZSP IM. JANA PAWŁA II W RUDZICY OBCHODY 100- LECIA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI W ZSP IM. JANA PAWŁA II W RUDZICY Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele

Bardziej szczegółowo

PIELGRZYMKA. Szanowni Państwo,

PIELGRZYMKA. Szanowni Państwo, PIELGRZYMKA Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów zaprasza na Krajową Pielgrzymkę Sołtysów i Środowisk Wiejskich do Sanktuarium Matki Bożej w Licheniu oraz na debatę środowisk wiejskich pn. Wiejska Polska pod

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z projektu edukacyjnego zrealizowanego w Szkole Podstawowej w Raszówce w roku szkolnym 2005/2006 pod hasłem "ŻYJMY ZDROWO!

Sprawozdanie z projektu edukacyjnego zrealizowanego w Szkole Podstawowej w Raszówce w roku szkolnym 2005/2006 pod hasłem ŻYJMY ZDROWO! mgr Irena Wituszyńska Szkoła Podstawowa w Raszówce Sprawozdanie z projektu edukacyjnego zrealizowanego w Szkole Podstawowej w Raszówce w roku szkolnym 2005/2006 pod hasłem "ŻYJMY ZDROWO!" Projekt pod hasłem

Bardziej szczegółowo

Okolicznościowe przemówienie wygłosiła Pani Dyrektor Barbara Bogacz.

Okolicznościowe przemówienie wygłosiła Pani Dyrektor Barbara Bogacz. 22 maja 2010 roku świętowaliśmy Jubileusz pięćdziesięciolecia Szkoły Podstawowej nr 15 im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Uroczystości rozpoczęły się Wielką Galą otwarcia w Filharmonii Olsztyńskiej.

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian kompetencji trzecioklasisty 2014

Sprawdzian kompetencji trzecioklasisty 2014 Imię i nazwisko Klasa III Sprawdzian kompetencji trzecioklasisty 2014 Zestaw humanistyczny Kurs fotografii Instrukcja dla ucznia 1. Wpisz swoje imię i nazwisko oraz klasę. 2. Bardzo uważnie czytaj tekst

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Białymstoku we współpracy z NSZZ Solidarność Region Podlaski

Kuratorium Oświaty w Białymstoku we współpracy z NSZZ Solidarność Region Podlaski Kuratorium Oświaty w Białymstoku we współpracy z NSZZ Solidarność Region Podlaski DZIAŁANIA EDUKACYJNE SKIEROWANE DO UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, GIMNAZJALNYCH I PONADGIMNAZJALNYCH Kuratorium Oświaty w

Bardziej szczegółowo