Przewodnik dla pomysłodawcy ze sfery nauki jak zacząć?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przewodnik dla pomysłodawcy ze sfery nauki jak zacząć?"

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 Przewodnik dla pomysłodawcy ze sfery nauki jak zacząć? Część 1 - Materiały informacyjne i instruktażowe przeznaczone dla Pomysłodawców i ośrodków innowacji Produkt finalny projektu innowacyjnego testującego pn.: Innowacje Przyszłością Regionu

2

3 Spis treści 1. Wprowadzenie Od czego zależy sukces komercjalizacji pomysłu? Własność intelektualna i komercjalizacja podstawowe pojęcia Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej najważniejsze informacje Finanse i źródła finansowania Organizowanie i kierowanie Marketing Wizerunek firmy Tworzenie biznesplanu

4 1. Wprowadzenie Komercjalizacja nauki powinna być rozumiana jako komercjalizacja wyników badań naukowych, albo ściślej rzecz ujmując komercjalizacja innowacji tworzonych przez naukę. Dlaczego innowacji, a nie wszystkich wyników badań? Ponieważ komercjalizacja dotyczy działań komercyjnych na wolnym rynku towarów i usług, którym rządzi prawo maksymalizacji korzyści ekonomicznych. Dlatego ocena zdolności komercyjnej wyników badań odbywa się na podstawie ich predyspozycji do stawienia czoła konkurencji na wolnym rynku i przynoszenia korzyści większych niż te osiągane za pomocą dotychczasowych rozwiązań. Taką zdolność ma ograniczona ilość wyników badań są nimi innowacje, czyli te odkrycia i owoce prac badawczo-rozwojowych, które zgodnie z jedną z definicji prowadzą do zmiany podnoszącej rentowność lub zyskowność przedsięwzięć gospodarczych. Taka definicja uwzględnia fakt, iż korzyści gospodarcze mogą przynosić wyniki badań z różnych dziedzin nauki nie tylko tych tradycyjnie kojarzonych z innowacyjnością lub przemysłem. Innowacją o ogromnym potencjale komercyjnym może być z powodzeniem także unikalna wiedza z zakresu nauk społecznych np. nowatorska metoda zarządzania przedsiębiorstwem. Za tradycyjną drogę komercjalizacji technologii uznawano sprzedaż patentów, praw lub licencji. Obecnie coraz częściej model ten ustępuje modelowi, w którym uczelnie oraz naukowcy biorą aktywny udział w procesie komercjalizacji, stając się często właścicielami lub udziałowcami przedsiębiorstw, które zajmują się komercyjnym wykorzystaniem wyników ich badań. Model ten zakładający aktywne działanie przedstawicieli sfery nauki w przestrzeni biznesowej nie jest zarezerwowany tylko dla przodujących ośrodków akademickich, takich jak Stanford i Cambridge University, czy Massachusetts Institute of Technology. Z nimi związane są powstanie, rozwój i spektakularne sukcesy tego modelu. Jednak podobna filozofia nie jest obca wielu polskim naukowcom. W warunkach gospodarki o słabo rozwiniętej kulturze własnych prac badawczo-rozwojowych droga samodzielnej komercjalizacji jest nierzadko jedyną możliwością wdrożenia wyników badań do praktyki. Nie zawsze znajdą się bowiem przedsiębiorcy posiadający odpowiedni potencjał do doprowadzenia odkrycia do postaci produktu. Przedsiębiorstwo odpryskowe może być także najlepszym wyjście w sytuacji gdzie odkrycie lub produkt prac badawczo-rozwojowych nie może być skomercjalizowany bez zaangażowania samych autorów. Może być to spowodowane jego innowacyjnością lub koniecznością udziału w komercjalizacji specjalistów z ezoteryczną wiedzą posiadaną jedynie przez samych autorów pomysłu. W takim wypadku, przedsiębiorstwo spin-out, nawet jeśli miałoby na celu sprzedaż swoich produktów i usług tylko jednemu podmiotowi zainteresowanemu ich wykorzystaniem lub dystrybucją, może być bardzo korzystną alternatywą dla bezpośredniej pracy dla tego podmiotu. Od pomysłu do założenia firmy spin-off lub spin-out. Najważniejsze kroki do wykonania: 1. Pomysł i plan przedsięwzięcia; 2. Kontakt z ośrodkiem innowacji; 3. Pomoc merytoryczna i organizacyjna, Help-desk; 4. Przygotowanie biznesplanu przedsięwzięcia, ze szczególnym, uwzględnieniem jego struktury finansowej; 5. Przygotowanie prezentacji; 6. Prezentacja i jej ocena. O czym trzeba pamiętać? Jakie są bariery w powstawaniu firm spin-off i spin-out: 1. Źródła finansowania; 2. Transfer technologii z uczelni do firmy / spółki uwarunkowania prawne (prawo własności intelektualnej patenty, licencje); 3. Dostęp do nowoczesnych technologii; 4. Relacje z uczelnią uwarunkowania organizacyjne, formalno-prawne, finansowe; 5. Kultura społeczna instytucji naukowej; 6. Czynniki psychologiczno-społeczne. 76

5 2. Od czego zależy sukces komercjalizacji pomysłu? Mocny fundament naukowy Pomoc w biznesowej orientacji pomysłu Pozyskanie finansowania Pomoc w komercjalizajci przez ośrodek innowacji Źródło: Opracowanie własne 77

6 3. Własność intelektualna i komercjalizacja podstawowe pojęcia Wynalazek Efektem prowadzonych badań i eksperymentów naukowych może być dokonanie wynalazku produktu lub procesu dostarczającego nowego rozwiązania problemu. Innowacja Jest to szerokie pojęcie obejmujące wszelkie zmiany prowadzące do ulepszenia produktu, usługi lub procesu. Wynalazek staje się innowacją w momencie zidentyfikowania możliwości jego wdrożenia na rynku. Patent Patenty mają dla naukowca najistotniejsze znaczenie spośród wszystkich rodzajów praw własności przemysłowej, ponieważ chronią wynalazki. Wynalazek ubiegający się o patent musi spełniać warunki: nowości nie może być prezentowany publicznie (np. poprzez publikację, wystąpienie) przed datą zgłoszenia do ochrony w urzędzie patentowym, nieoczywistości nie jest oczywisty dla znawcy danej dziedziny, możliwości przemysłowego zastosowania może być wytwarzany (produkt) lub realizowany (proces) w sposób powtarzalny. Ponadto ochrona nie może być przyznana m.in.: teoriom naukowym, metodom matematycznym, wytworom o charakterze jedynie estetycznym, planom, zasadom, metodom działalności gospodarczej, przedstawieniom informacji oraz tzw. perpetuum mobile. Ubieganie się o patent łączy się z koniecznością ujawnienia istoty rozwiązania w taki sposób, aby tylko na podstawie przedstawionego opisu i rysunków była możliwa jego realizacja. Patent daje jego właścicielowi prawo do korzystania z wynalazku, ale co ważniejsze, także prawo do pozwalania i zakazywania innym wytwarzania, używania oraz obrotu wynalazkiem objętym patentem. Uprawniony do patentu ma zatem wyłączność na dysponowanie prawem na danym terytorium. Wyłączność ta jest ograniczona czasowo (do 20 lat). Wzór użytkowy Wzory użytkowe, nazywane często małymi wynalazkami, to nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym dotyczące kształtu lub budowy przedmiotów. Przykładami wzoru użytkowego są narzędzia, których uchwyty mają kształt ułatwiający trzymanie w ręku czy butelka na wodę mineralną umożliwiająca mocowanie do roweru. Wzór przemysłowy Wzory przemysłowe chronią indywidualne, estetyczne własności wytworu nadane mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Jako wzór przemysłowy mogą być chronione np. opakowania produktów, kształty naczyń. Know-how Alternatywą dla ochrony urzędowej innowacji (np. patentu), jest ochrona faktyczna. Instytucja może chronić swój know-how, czyli nie chronione urzędowo informacje praktyczne, wynikające z doświadczenia i badań (np. receptury, sposoby wytwarzania), będące: niejawne, czyli nie upowszechnione lub łatwo dostępne, istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia instytucji, zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić czy spełniają kryteria niejawności i istotności. 78

7 Ochrona faktyczna jest korzystna w sytuacji, gdy wynalazek nie posiada zdolności do ochrony patentowej lub gdy jego publiczne ujawnienie, które wiąże się z ochroną patentową jest niekorzystne. Ochrona know-how nie jest ograniczona czasowo. Prawo autorskie Jest to rodzaj praw zapewniający twórcom oraz właścicielom ochronę utworów. Utworem w rozumieniu prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia, np. artykuł naukowy, prezentacja multimedialna, film, rysunek, mapa. Są one objęte ochroną od momentu ich ustalenia bez konieczności dokonywania rejestracji. Transfer technologii Transfer technologii jest procesem przepływu innowacji ze źródła, w którym powstały, do sektora produkcyjnego, kończącym się ich wdrożeniem. Przedmiotem transferu może być zarówno wszelka dokumentacja oraz know-how konieczny do wykorzystania technologii, jak i prawa przysługujące jej właścicielowi (prawa własności intelektualnej). Transfer technologii może zachodzić pomiędzy instytucjami naukowo-badawczymi a przedsiębiorstwami, między dwoma przedsiębiorstwami lub nawet wewnątrz danej organizacji (głównie jako transfer wiedzy). Istnieje szereg form transferu technologii, m.in.: prowadzenie badań zleconych, doradztwo, szkolenia i seminaria oraz tworzenie spółek typu spin-off, wspólne przedsięwzięcia biznesowe i sprzedaż lub odstąpienie technologii na zasadzie licencji [1]. Komercjalizacja Komercjalizacja to sposób przekształcenia innowacyjnych pomysłów w gotowe do wejścia na rynek innowacyjne technologie, procesy lub produkty. W przypadku naukowców jest to proces prowadzący do zasilenia rynku rozwiązaniami opartymi na wynikach prac badawczych prowadzonych na uczelni. Komercjalizacja umożliwia dostarczenie społeczeństwu nowych, użytecznych rozwiązań. Sprzedaż praw własności intelektualnej Prawa własności intelektualnej mogą być przeniesione za wynagrodzeniem na inny podmiot. Przy sprzedaży praw własności intelektualnej, podobnie jak przy sprzedaży przedmiotów materialnych, sprzedawca przekazując swoje prawo kupującemu, traci uprawnienie do dalszego nim dysponowania. Sprzedaż może obejmować całość lub część posiadanych praw. Licencja praw własności intelektualnej Licencja polega na udzieleniu przez właściciela drugiej stronie upoważnienia do wkroczenia w obszar swojej wyłączności. Zgodnie z zasadą swobody umów, osoba udzielająca licencji (licencjodawca), może udzielić upoważnienia drugiej stronie (licencjobiorcy) w dowolnym zakresie zawartym w prawie, które sam posiada. Poprzez udzielenie licencji, właściciel prawa może nadal zachować nad nim pewną kontrolę, a poprzez odpowiednie sformułowania w umowie udzielone upoważnienie może być ograniczone czasowo, terytorialnie, lub przedmiotowo. Może dawać licencjobiorcy wyłączność, może również uprawniać go do udzielania dalszych licencji. Spółka typu spin-off Spółką typu spin-off (lub spin-out) nazywa się firmę utworzoną specjalnie dla komercjalizacji wynalazku. Spółkę spin-off tworzy właściciel praw do danego rozwiązania, często jej działowcem jest też naukowiec twórca wynalazku. 4. Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej najważniejsze informacje Działalnością gospodarczą według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Natomiast przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. 1 Marcin Ratajczak, Transfer wiedzy i technologii do sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, SGGW Warszawa, zneiogz59_2006/ratajczak.pdf 79

8 Kolejne działania podejmowane w celu założenia działalności gospodarczej (w tym spin-off i spin-out): 1. Wybór formy działalności gospodarczej: a. jednoosobowa działalność gospodarcza osoby fizycznej, b. spółki osobowe: cywilna, jawna, partnerska, c. spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, d. spółki kapitałowo osobowe: spółka komandytowa, spółka komandytowo -akcyjna. 2. Rejestracja wpis do ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego. 3. Uzyskanie numeru statystycznego REGON. 4. Zgłoszenie do urzędu skarbowego w zakresie uzyskania lub aktualizacji NIP, rejestracji VAT i podatku akcyzowego, a także wyboru formy prowadzenia dokumentacji księgowej oraz sposobu opodatkowania. 5. Uzyskanie licencji, koncesji lub pozwoleń. 6. Wybór banku oraz założenie konta bankowego. 7. Zamówienie pieczęci firmowych. 8. Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. 9. Zgłoszenie do Państwowego Inspektora Sanitarnego. 10. Zgłoszenie do Państwowego Inspektora Pracy. 11. W określonych prawem sytuacjach także zgłoszenie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej i Generalnego Inspektora Ochrony Danych. Ważnymi aspektami prowadzenia działalności gospodarczej są ponadto: a. prowadzenie księgowości, spraw kadrowych i płacowych oraz dokumentacji firmy, b. właściwe przechowywanie i archiwizowanie dokumentacji firmowej, c. właściwe przygotowanie pism i zamówień handlowych, d. przygotowanie i utrzymanie strony internetowej. Podstawowe akty prawne: ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U nr 155 poz z późn. zm.); art. 7a-7i ustawy z dnia r. Prawo działalności gospodarczej, która obowiązuje do dnia r. (zm. Dz. U. z 2009r. Nr 18, poz. 97); ustawa z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz z późn. zm.); ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny. Przydatne strony internetowe: Internetowy System Aktów Prawnych: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej: 80

9 Państwowa Inspekcja Pracy: Zakład Ubezpieczeń Społecznych: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości: Portal Innowacji: 5. Finanse i źródła finansowania Obecnie funkcjonują dwa systemy opodatkowania dochodów w Polsce: A. osoby prawne objęte są podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), B. osoby fizyczne - podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Inny jest też sposób korzystania z dochodu przez osoby fizyczne i osoby prawne. Osoby fizyczne mają do swobodnej dyspozycji cały wypracowany przez siebie dochód - tylko pod warunkiem wcześniejszego jego opodatkowania. Natomiast przedsiębiorca działający np. w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uzyskuje go albo na zasadzie wynagrodzenia za pracę (jeśli jednocześnie jest właścicielem i pracownikiem spółki) lub w formie dywidendy (udziału w zyskach), albo w obu formach jednocześnie. Wydatek jest to każdy rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego jednostki gospodarczej w związku z zapłatą za określone dobra lub usługi, w związku z regulowaniem różnych zobowiązań jednostki. Istnieje tu zasada, że nie każdy wydatek jest kosztem, ale każdy koszt wiąże się z wydatkiem (niekoniecznie w tym samym czasie co powstanie kosztu). Wydatki dzielimy na dwie grupy: wydatki nie stanowiące kosztów - mamy tu do czynienia z operacją pokrywania zobowiązań, których źródłem były relacje prawne (regulacja zobowiązań podatkowych, wypłata dywidendy) albo relacje czysto finansowe i kredytowe (wszelki zwrot pieniężnych pożyczek i kredytów); wydatki stanowiące koszty w tym przypadku pokrywamy zobowiązania, które powstały na drodze nabywania środków do produkcji dóbr i usług, które w wyniku zużycia stanowią koszt. Każde przedsiębiorstwo (niezależnie od tego, czy posiada osobowość prawną, czy też jej nie posiada) dokonuje wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zasadniczo jednak wydatki podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli: zostały należycie udokumentowane - w taki sposób, jak to wskazują przepisy regulujące prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych, zostały poniesione - nie oznacza to, że każdy wydatek stanowiący koszt uzyskania przychodu powinien zostać faktycznie wypłacony kontrahentowi; wystarczy, że podatnik zostanie obciążony przez kontrahenta fakturą VAT wiążą się z przychodem - może to być zarówno przychód z działalności bieżącej, jak również przychód, którego wystąpienie podatnik przewiduje w przyszłości, a którego możliwość uzyskania obiektywnie wydaje się realna, nie zostały wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów wyraźnym przepisem ustawowym - art.23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w art.16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. 81

10 Wydatki, które wiążą się ze sfinansowaniem poszczególnych składników majątku, mogą być finansowane z dwóch podstawowych źródeł: kapitałów własnych, kapitałów obcych. Wewnętrznymi źródłami finansowania są zwykle środki właścicieli firmy inwestowane w działalność w momencie jej zakładania oraz wypracowane przez firmę w trakcie jej funkcjonowania. Finansowaniem zewnętrznym będą kapitały obce (kredyt, leasing, factoring) oraz np. nabycie udziałów prze fundusz wysokiego ryzyka czy też dodatkowo pozyskanego wspólnika. Podstawowe akty prawne: Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.); Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn zm. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.); Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Przydatne strony internetowe: Ministerstwo Finansów: 6. Organizowanie i kierowanie Organizacja to system, zorientowany na realizację określonych celów, którego uporządkowane części współprzyczyniają się do powodzenia całości, a powodzenie całości jest istotnym warunkiem powodzenia części. Z drugiej strony niewiele jest takich celów, które można by osiągnąć nie działając w jakiejś organizacji. Stąd też mówimy, że z jednej strony, aby osiągnąć jakiś cel potrzebna nam jest organizacja z drugiej zaś organizacja nie ma racji bytu, jeśli nie ma wyznaczonego celu. Otoczenie organizacji stanowią wszystkie elementy zewnętrzne, wchodzące z nią w bezpośrednie lub pośrednie interakcje. Rodzaj powiązań pomiędzy organizacją a elementami zewnętrznymi pozwala rozróżnić otoczenie bliższe i otoczenie dalsze. Obiekt gospodarczy to otwarty, dynamiczny układ społeczno-techniczny, realizujący określone cele gospodarcze. Natomiast organizacja gospodarcza, to przedsiębiorstwo, czyli organizacja realizująca określone cele gospodarcze. Podział strukturalny przedsiębiorstwa obejmuje: 1. System zarządzania, czyli zbiór działań wykonywanych w obrębie funkcji zarządzania (planowanie, organizowanie, zatrudnianie, przewodzenie, kontrolowanie). 2. System informacyjny, czyli przepływy informacji w ramach organizacji. Obejmuje on wszystkie elementy związane z przekazywaniem informacji, czyli: źródła powstawania wiadomości, ich przepływy i sposoby przesyłania, punkty ich gromadzenia oraz procesy przekształcania. Ze względu na swoją specyfikę, system zarządzania jest ściśle powiązany z systemem informacyjnym. Niemożliwe jest bowiem zarządzanie organizacją (przedsiębiorstwem) bez przepływu informacji. Podsumowując organizacja to dwie lub więcej osób współpracujących w ramach określonej struktury, po to, aby osiągnąć wspólny cel lub zbiór celów. Kierowanie - jest to sztuka realizowania zadań za pośrednictwem innych ludzi. To dążenie do osiągnięcia konkretnych celów dzięki współpracy z innymi członkami organizacji Kierowanie to proces, w którym można wyróżnić pięć podstawowych elementów: 1. Planowanie to proces w którym kierownicy opracowują cele i działania mające doprowadzić do osiągnięcia tych celów. Cele i działania są zazwyczaj wynikiem uprzednich analiz i wynikają z przyjętej metody czy też planu. Dzięki planowaniu dzia- 82

11 łania opierają się na jakiejś logice, planie, metodzie. 2. Organizowanie - to proces polegający na zabezpieczaniu i odpowiednim przydzielaniu zasobów tak, aby możliwe było jak najskuteczniejsze osiągnięcie założonych celów organizacji. Kierownicy organizują i koordynują proces realizacji celów. Mają oni w swej dyspozycji wszelkie środki i zasoby konieczne do osiągnięcia celu. 3. Przewodzenie to proces w którym kierownicy kierują poczynaniami swych podwładnych, wpływają na nich. Również jednak muszą oni stworzyć odpowiednie warunki do pracy (organizowanie) i wytworzyć sprzyjającą osiąganiu pożądanych wyników atmosferę w przedsiębiorstwie. 4. Zatrudnianie obejmuje: politykę kadrową, gospodarowanie zasobami, zarządzanie procesami pracy, kierowanie personelem, analizę potrzeb i posiadanych zasobów kadrowych, planowanie zapotrzebowania na pracowników, strukturę wymagań i metody wartościowania pracy. 5. Kontrolowanie to proces, dzięki któremu kierownik może upewnić się, że działania rzeczywiście zmierzają do realizacji określonych celów. To zapewnienie, że proces realizacji celów zmierza w założonym kierunku. Z procesu kontrolowania wynikać powinien proces korygowania działań. Struktura organizacyjna to zbiór różnych elementów organizacji, czyli pojedynczych stanowisk pracy, komórek organizacyjnych i jednostek organizacyjnych oraz powiązań miedzy nimi. Struktura organizacyjna jest rezultatem: Podziału pracy (zadań) między uczestników organizacji; Podziału władzy w organizacji, tzn. uprawnień do decydowania i kontroli; Koordynacji i integracji elementów i działań w całości, która jest nieodłączną drugą stroną wymienionych podziałów. Proces projektowania struktury powinien przebiegać następująco: Ustalenie celu głównego, celów uzupełniających (funkcji). Projektowanie stanowisk pracy określenie wstępne zakresu obowiązków poszczególnych osób pracujących w organizacji oraz określenie zakresu pożądanej specjalizacji. Grupowanie stanowisk organizacyjnych w stanowiska funkcjonale łączenie określonych stanowisk pracy w pewien logiczny układ. Ustalenie stosunków podporządkowania między różnymi stanowiskami chodzi tutaj o określenie liczby osób podlegających jednemu menedżerowi (rozpiętość kierownictwa) a więc szukanie odpowiedzi na pytanie: czy organizacje powinny być wysmukłe, czy spłaszczone. Opis graficzny struktury organizacyjnej poszczególne stanowiska oraz zależności podporządkowania hierarchiczno - funkcjonalnego należy przedstawić graficznie schemat organizacyjny. Proces formalizacji określenie w formie pisemnej zakresów zadań i odpowiedzialności. 7. Marketing Marketing to działania gospodarcze dotyczące sprzedaży, dystrybucji, reklamy, planowania produkcji, badań rynku. Marketing obejmuje: określanie potrzeb klientów kształtowanie produktu z punktu widzenia potrzeb nabywców, tworzenie i utrzymywanie popytu, ustalanie polityki rynkowej, finansowanie i kredytowanie obrotu działania związane z fizycznym ruchem towarów. 83

12 Celem marketingu jest rozpoznanie zmian zachodzących na rynku, przewidywanie działań konkurencji oraz poznanie potrzeb i pragnień konsumentów po to, aby z kolei efektywnie przygotować ofertę, jej promocję i sprzedaż a w rezultacie osiągnąć cel strategiczny oraz satysfakcję konsumentów. Marketing obejmuje swym zasięgiem wszystkie poziomy działalności firmy oraz przenika przez wszystkie jego systemy. Aby możliwe stało się jego współdziałanie z różnymi komórkami struktury firmy, marketing musi spełniać różnorodne funkcje: Funkcje przygotowawcze obejmujące gromadzenie informacji rynkowej, badania rynku, planowanie produktu i programu asortymentowego, kalkulację i stanowienie cen, organizowanie systemu dystrybucji, planowanie działań promocyjnych, oraz kontrolę i analizę wyników marketingu. Funkcje wykonawcze czyli reklamę, aktywizację sprzedaży, bezpośrednią obsługę klientów (informacje, negocjacje, zawieranie umów, sprzedaż, wynajem, reklamacje klientów), ekspedycję towarów, transport i spedycję, gospodarkę zapasami wyrobów gotowych, obsługę serwisową, fakturowanie i kontrolę realizacji umów. Funkcje wspomagające obejmujące finansowanie (kredytowanie dystrybutorów, sprzedaży ratalnej, leasingu itp.), partycypację w ryzyku i ubezpieczanie od jego skutków. Istotną rolę odgrywa również komunikacja marketingowa, która jest procesem przekazywania informacji innym podmiotom. Z kolei e-marketing obejmuje wiele rozwiązań wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa mające na celu przedstawienie swojego profilu w Internecie. Stosowanie działań marketingowych w Internecie jest istotną składową budowania marki i utrzymywania kontaktu z klientem. 8. Wizerunek firmy Tworzenie wizerunku firmy to budowanie i promowanie dobrych stosunków między przedsiębiorstwem i różnymi uczestnikami środowiska zewnętrznego oraz zabieganie o korzystną ocenę ze strony mediów. Istotną rolę w tworzeniu wizerunku firmy odgrywa identyfikacja wizualna, czyli całość symboliki stosowanej przez firmę. Inaczej ujmując jest to wszystko to, po czym można na zewnątrz rozpoznać konkretną firmę. Najważniejszymi elementami są: nazwa firmy; symbol firmy (znak i logotyp firmowy); kolory firmowe, symbole dekoracyjne, typografie dekoracyjne; druki firmowe i materiały drukowane dla celów public relations: papier, koperty, dokumenty i inne; identyfikatory pracowników; stemple; materiały reklamowe; środki transportu (samochody ciężarowe, osobowe); ubiór pracowników, wystrój stoisk targowych; aranżacja wnętrz siedziby firmy oraz wygląd otoczenia; tablice i tabliczki informacyjne, szyldy reklamowe; opakowania. 84

13 Należy pamiętać, że prace nad całościowym wizerunkiem firmy sprowadzają się do czterech etapów: 1. wybór nazwy firmy. 2. opracowanie logo i innych czynników biorących udział w kształtowaniu wizerunku np. kolorystyka firmowa. 3. opracowanie Podstawowej Księgi Znaku lub Corporate Identity (CI) [2] - działanie często pomijane z powodu dodatkowego kosztu i braku świadomości, że jest to działanie niezbędne. Tworzenie systemu identyfikacji wizualnej obejmuje kolejno: opracowanie systemu identyfikacji wizualnej, wdrożenie systemu zgodnie z ustalonym uprzednio harmonogramem; proces taki trwa zwykle od kilku miesięcy do kilku lat, wydruk materiałów, nadzór nad wdrażaniem weryfikacja przebiegu prac z księgą CI. 4. branding, czyli system budowy świadomości marki na rynku (zarządzanie wartością marki). Istotny wpływ na wizerunek firmy mają także określone atrybuty funkcjonalne i emocjonalne firmy oddziaływujące w szczególności na nabywców Do atrybutów funkcjonalnych należą: zasoby kapitałowe, technologie, kanały dystrybucji, lokalizacja. Do atrybutów emocjonalnych należą: wytwarzana atmosfera, możliwość kreacji osobowości klienta, stwarzanie okazji potwierdzenia statusu społecznego nabywcy, szansa wykonywania interesującej pracy, zaufanie itp. Na tworzenie marki składają się: wizerunek, pozycja w głowie konsumenta oraz komunikacja marketingowa. Przydatne strony internetowe: Specjalistyczny wortal poświęcony strategicznym i marketingowym aspektom zarządzania relacjami z klientem: Marketing w Praktyce: Marketing internetowy: Magazyn innowacji marketingowych: 9. Tworzenie biznesplanu Biznes plan jest doskonałym narzędziem planowania biznesu. Szczególnie dla mniejszych przedsiębiorstw jest często pierwszą i jedyną przymiarką do planowania strategicznego. Pomaga ominąć wiele pułapek i błędów. Przygotowany Biznes plan jest wzorcem, z którym możemy następnie porównywać realizację zaplanowanych przedsięwzięć. W miarę upływu czasu możemy obserwować odchylenia od początkowo założonego harmonogramu czy budżetu, znajdować ich przyczyny i odpowiednio reagować. Tak rozumiany Biznes plan jest również świetną podstawą do tworzenia kolejnych strategicznych planów. Celem Biznes planu jest także pozyskanie źródeł finansowania, gdyż jest on niezbędnym załącznikiem do wszelkich wniosków kredytowych, wniosków o granty czy dotacje oraz negocjacji z potencjalnymi inwestorami. Problem stworzenia dobrego Biznes planu polega na tym, że z jednej strony Biznes plan pisany jest jako narzędzie do sprzedaży (pozyskania środków), z drugiej jednak ma przedstawiać rzeczowy obiektywny obraz przedsiębiorstwa. Pisząc Biznes plan należy mieć na uwadze to, czego w nim będzie szukał odbiorca, do którego Biznes plan jest skierowany. Struktura biznes planu (projekt działalności) firmy spin off / spin out powinna zawierać: 1. Informacje o przedsiębiorcy, przedstawiające stan obecny naszego przedsiębiorstwa, w tym: forma prawna, data rozpoczęcia działalności, NIP, REGON, struktura i charakterystyka udziałowców. 2. Opis planowanego przedsięwzięcia. Z reguły naszym przedsięwzięciem jest wprowadzenie nowego produktu lub usługi, lub pozyskanie nowych rynków. Należy pamiętać, że produktem nazywamy każdy obiekt rynkowej wymiany, albo wszystko co można oferować na rynku. Produktem może być dobro materialne, usługa miejsce organizacja, idea. Produkt powinien zapewniać nabywcom określone korzyści, tzn. powinien posiadać zdolność do zaspokajania określonych potrzeb klienta. Zgodnie z różnymi rodzajami kryteriów produkty mogą być np. trwałe lub nietrwałe, konsumpcyjne lub przemysłowe. Wszystkie produkty wytwarzane i sprzedawane z myślą o zaspokajaniu potrzeb konsumenta mają zawsze określony krótszy lub dłuższy cykl życia na rynku. Obejmuje on okres od wejścia produktu na rynek do momentu jego wycofania z rynku. Długość i przebieg cyklu zależy od wielu czynników, głównie od: 2 Księga standardów CI opis zasad i procedur stosowania elementów tożsamości wizualnej firmy (wzory, rysunki, instrukcje ich wykonania i zastosowania). Podstawowa Księga Znaku - instrukcja posługiwania się logo oraz innymi wszystkimi elementami tożsamości wizualnej. 85

14 rodzaju produktu, możliwości jego różnicowania i nadawania mu odmiennej charakterystyki, podatności na zmiany koniunkturalne (mody), rodzaju zaspokajanych przez produkt potrzeb konsumentów i tempa ich zmian, postępu technicznego i technologicznego w sferze wytwarzania, struktury podmiotów działających na rynku. Etapy rozwoju nowego produktu: poszukiwanie i kreowanie pomysłów i idei nowych produktów gromadzi się wiele pomysłów różnymi metodami. Ważnym źródłem nowych pomysłów i idei są konsumenci, przeglądy i wydawnictwa, informacje o uzyskanych patentach, dobra i usługi oferowane przez konkurentów, a także własne laboratoria badawczo-rozwojowe firmy. selekcja pomysłów i ich wstępna ocena należy nie tylko wybrać pomysł najlepszy, ale również zmierzyć zdolności firmy, czy jest ona w stanie wyprodukować nowy produkt. opracowanie i testowanie nowych koncepcji (krystalizacja koncepcji i testowanie klientów). Producent chcąc wiedzieć jak będzie akceptowany nowy produkt, czy zadowoli potrzeby nabywców testuje go poprzez np. mapę percepcji produktów, profil semantyczny produktu. ekonomiczna analiza projektu (analiza kosztów i zysków) podstawą wyjściową analizy jest badanie rynku branżowego, czy rynku danej dziedziny produktu. techniczna weryfikacja produktu w fazie tej pojawiają się prototypy produktu i produkcje w skali laboratoryjnej. Zmierza to do tego, aby przygotować produkcję nowego wyrobu pod wzglądem technicznym. testowanie rynków rodzaje: konwencjonalne, niekonwencjonalne. Przedmiotem testów rynkowych jest nie tylko sam produkt, lecz także pozostałe elementy marketingu-mix. Test spełnia zazwyczaj podwójną rolę : pozwala wypróbować różne warianty produktu, ceny, promocji i stwarza przesłankę dla prognozowania i planowania sprzedaży. Komercjalizacja jest finalną formą wprowadzenia produktu na rynek. 3. Plan Marketingowy składający się z dwóch następujących części: Analizy marketingowej oceny sytuacji na rynku, na którym przedsiębiorstwo chce działać. Analiza rynku to: suma czynności zmierzających do jak najlepszego poznania zjawisk i procesów rynkowych; nieodłączny element podejmowania decyzji o charakterze strategicznym i operatywnym w procesie zarządzania firmą. Przedmiot badań marketingowych analizy rynku to: a. warunki działania przedsiębiorstwa, b. instrumenty oddziaływania przedsiębiorstwa na rynek, c. rezultaty działania przedsiębiorstwa. Analizy otoczenia są procesem monitorowania otoczenia organizacji w celu zidentyfikowania istniejących i przyszłych szans i zagrożeń, które mogą mieć wpływ na zdolność organizacji do osiągania swoich celów. Powszechnie uznany jest podział otoczenia przedsiębiorstwa na makrootoczenie (otoczenie dalsze) oraz otoczenie konkurencyjne, inaczej przemysłowe lub sektorowe (otoczenie bliższe). Strategii marketingowej przygotowanej na podstawie wniosków wyciągniętych z analizy, w której opisujemy jak zamierzamy zdobyć oszacowany powyżej docelowy udział w rynku. 4. Analizę Finansową, w której trzeba przedstawić solidne dane finansowe oparte na racjonalnych szacunkach oraz przeprowadzić analizę opłacalności przedsięwzięcia. 5. Plan organizacyjny opisujący jak zamierza się zrealizować przedsięwzięcie. Szczegółowe informacje może zawierać harmonogram dodany do Biznes planu w formie załącznika. 6. Wnioski końcowe, w których należy pokazać realne szanse na powodzenie pomysłu. 86

15 7. Analizę SWOT, czyli mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia. Przydatne strony internetowe: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka: Portal Funduszy Europejskich: Portal Funduszy Unijnych dla firm: Portal Europejskiego Funduszu Społecznego: Ministerstwo Gospodarki: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości: Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A.: Portal Dotacje UE: Portal o źródłach finansowania z UE: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju: Portal Nauka i Gospodarka: Polska Sieć Aniołów Biznesu: 87

16

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 5. Mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r.

Przedsiębiorczość akademicka. Spółki spin-off i spin-out. 10 lipca 2008 r. Przedsiębiorczość akademicka Spółki spin-off i spin-out Uwarunkowania prawne: -Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DZ.U. Nr 164 poz. 1365 z poźn. zmianami) -Ustawa z dnia 15 września

Bardziej szczegółowo

Harmonogram szkolenia pn.: Własna firma krok po kroku (WŁF kpk 1C/2010 r.) wg umowy nr OAIV-271-13/10/JW w miesiącu sierpniu..

Harmonogram szkolenia pn.: Własna firma krok po kroku (WŁF kpk 1C/2010 r.) wg umowy nr OAIV-271-13/10/JW w miesiącu sierpniu.. Placówka Kształcenia Ustawicznego EDMAR Harmonogram szkolenia pn.: Własna firma krok po kroku (WŁF kpk C/200 r.) wg umowy nr OAIV-27-3/0/JW w miesiącu sierpniu.. Dzień 2 3 Jak założyć własną działalność

Bardziej szczegółowo

Biznesplan. Budowa biznesplanu

Biznesplan. Budowa biznesplanu BIZNESPLAN Biznesplan dokument zawierający ocenę opłacalności przedsięwzięcia gospodarczego [. Sporządzany na potrzeby wewnętrzne przedsiębiorstwa, jest także narzędziem komunikacji zewnętrznej m.in. w

Bardziej szczegółowo

BIZNESPLAN. 1 Definicja za: Wikipedia.pl

BIZNESPLAN. 1 Definicja za: Wikipedia.pl BIZNESPLAN Każda działalność gospodarcza, nawet najmniejsza, musi zostać skrupulatnie zaplanowana. Plan przedsięwzięcia gospodarczego konstruuje się zazwyczaj w formie biznesplanu. Biznesplan 1 (ang. business

Bardziej szczegółowo

Rachunkowość małych firm

Rachunkowość małych firm Uniwersytet Szczeciński Katedra Rachunkowości Zakład Teorii Rachunkowości mgr Stanisław Hońko Rachunkowość małych firm Zakładanie działalności gospodarczej Szczecin 05.10.2005 Podstawowe akty prawne 1.

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA OTWARCIA OTK 2015 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NA ŚCIEŻKACH KARIERY

KONFERENCJA OTWARCIA OTK 2015 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NA ŚCIEŻKACH KARIERY KONFERENCJA OTWARCIA OTK 2015 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NA ŚCIEŻKACH KARIERY Organizatorzy: Urząd Miasta Rybnika Izba Przemysłowo - Handlowa Rybnickiego Okręgu Przemysłowego GRUPA FIRM MUTAG Temat: CIT RYBNIK

Bardziej szczegółowo

PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE. Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII. 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne

PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE. Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII. 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne 1.2. Rynek i mechanizmy rynkowe 1.3. Funkcje cen i ich rodzaje 1.4.

Bardziej szczegółowo

2012 Marketing produktu ekologicznego. dr Marek Jabłoński

2012 Marketing produktu ekologicznego. dr Marek Jabłoński 2012 Marketing produktu ekologicznego dr Marek Jabłoński Od kilku lat ekologia przestaje mieć znaczenie ideologiczne, w zamian za to nabiera wymiaru praktycznego i inżynierskiego. Większość firm na świecie,

Bardziej szczegółowo

Punkt Konsultacyjny KSU- usługi informacyjne i doradcze dla przedsiębiorców i osób zamierzających założyć działalność gospodarczą

Punkt Konsultacyjny KSU- usługi informacyjne i doradcze dla przedsiębiorców i osób zamierzających założyć działalność gospodarczą 2012 Punkt Konsultacyjny KSU- usługi informacyjne i doradcze dla przedsiębiorców i osób zamierzających założyć działalność gospodarczą Usługi PK KSU jako pierwowzór nowych usług PK DIAGNOZA POTRZEB KLIENTA

Bardziej szczegółowo

PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska

PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska PRAKTYKA WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA W PROCESIE DUE DILIGENCE Radca prawny Aneta Pankowska WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA wiedza, efekt pracy twórczej człowieka, innowacja adekwatne narzędzie ochrony wartość ekonomiczna,

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem - opis przedmiotu

Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem - opis przedmiotu Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem Kod przedmiotu 04.9-WI-INFP-ZMiŚP Wydział Kierunek Wydział

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 1. mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani

Bardziej szczegółowo

- Zawarcie umowy rachunku bankowego. - Pozostałe obowiązki rejestracyjne przedsiębiorcy

- Zawarcie umowy rachunku bankowego. - Pozostałe obowiązki rejestracyjne przedsiębiorcy SZKOLENIE: Działalność gospodarcza w kontekście przepisów prawnych Wymagania wstępne: nie formułuje się wymagań wstępnych. Cena: 50,00 zł /osoba Szkolenie zostaje uruchomione przy liczbie uczestników:

Bardziej szczegółowo

FINANSOWANIE INNOWACJI REKOMENDACJE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA

FINANSOWANIE INNOWACJI REKOMENDACJE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA FINANSOWANIE INNOWACJI REKOMENDACJE DLA DOLNEGO ŚLĄSKA prof. nzw. dr hab. Beata Filipiak Unia Europejska stoi wobec konieczności wzmocnienia swojej międzynarodowej pozycji konkurencyjnej w obliczu zmieniających

Bardziej szczegółowo

Spis tre ści. Część I. System finansowy przedsiębiorstwa... 8

Spis tre ści. Część I. System finansowy przedsiębiorstwa... 8 Spis tre ści Część I. System finansowy przedsiębiorstwa....................... 8 1. Majątek podmiotu gospodarczego................................. 8 1.1. Majątek i jego struktura......................................

Bardziej szczegółowo

PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny)

PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny) PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny) Lp. Temat (treści nauczania) Liczba godzin. Organizacja pracy

Bardziej szczegółowo

MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE

MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT I-A PRAWNO-TEORETYCZNE PODSTAWY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Czym jest innowacja? Możliwe źródła Wewnętrzne i zewnętrzne źródła informacji o innowacji w przedsiębiorstwie.

Bardziej szczegółowo

Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości

Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Rodzaj innowacji: programowa i metodyczna Etap kształcenia: IV etap edukacyjny Podstawa opracowania

Bardziej szczegółowo

Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej

Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej Załącznik nr 2c do umowy o udzielnie wsparcia Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej Wsparcie na prowadzenie punktu konsultacyjnego jest przeznaczone na finansowanie

Bardziej szczegółowo

Prawo i podatki w transferze technologii III Forum Gospodarcze Invest Expo Chorzów, 8 kwietnia 2011

Prawo i podatki w transferze technologii III Forum Gospodarcze Invest Expo Chorzów, 8 kwietnia 2011 Prawo i podatki w transferze technologii III Forum Gospodarcze Invest Expo Chorzów, 8 kwietnia 2011 Jarosław Hein, doradca podatkowy adwokaci doradcy podatkowi biegli rewidenci doradcy na rzecz przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ I STRUKTURA BIZNES PLANU

ZAWARTOŚĆ I STRUKTURA BIZNES PLANU ZAWARTOŚĆ I STRUKTURA BIZNES PLANU I. STRESZCZENIE to krótkie, zwięzłe i rzeczowe podsumowanie całego dokumentu, które powinno zawierać odpowiedzi na następujące tezy: Cel opracowania planu (np. założenie

Bardziej szczegółowo

Rozdział 2. Czynniki sukcesu i przyczyny porażek w zarządzaniu własną firmą Mirosław Haffer

Rozdział 2. Czynniki sukcesu i przyczyny porażek w zarządzaniu własną firmą Mirosław Haffer Założyć firmę i nie zbankrutować. Aspekty zarządcze. redakcja naukowa Sławomir Sojak Czytelnik przyszły przedsiębiorca znajdzie w książce omówienie najważniejszych aspektów zakładania i zarządzania rmą

Bardziej szczegółowo

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych

Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych WROCŁAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY Partnerzy regionalni Wrocławskiego Parku Technologicznego w realizacji celów statutowych Marek Winkowski Wiceprezes WPT S.A. Anna Madera - Kierownik DAIP Gdańsk, 09.03.2009

Bardziej szczegółowo

Profesjonalizacja działań uczelnianych centrów transferu technologii

Profesjonalizacja działań uczelnianych centrów transferu technologii Profesjonalizacja działań uczelnianych centrów transferu technologii Dr hab. Dariusz Trzmielak Dyrektor CTT UŁ Członek Rady Fundacji Akcelerator Technologii UŁ Zarządzanie wynikami badań Zarzadzanie wynikami

Bardziej szczegółowo

Poddziałanie 2.1.2, typ projektu 2. Wykaz usług

Poddziałanie 2.1.2, typ projektu 2. Wykaz usług Poddziałanie 2.1.2, typ projektu 2 Wykaz usług 1. Usługi doradcze świadczone na rzecz MŚP Nazwa usługi 1.1. Doradztwo w zakresie strategii: 1.1.1. Opracowanie analizy sytuacji przedsiębiorstwa 1.1.2. Opracowanie

Bardziej szczegółowo

Opis: Te i wiele innych pytań oraz odpowiedzi odnajdą Państwo w oferowanym przedwodniku. Życzymy udanego korzystania. Spis treści:

Opis: Te i wiele innych pytań oraz odpowiedzi odnajdą Państwo w oferowanym przedwodniku. Życzymy udanego korzystania. Spis treści: Tytuł: Jak założyć i prowadzić działalność gospodarczą w Polsce i wybranych krajach europejskich. Vademecum małego i średniego przedsiębiorcy (wyd. V poprawione) Autorzy: Przemysław Mućko, Aneta Sokół

Bardziej szczegółowo

Zestaw 19. Zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą.

Zestaw 19. Zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą. Zestaw 19. Zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą. Zadanie 1 Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej są uregulowane w ustawie: a) O

Bardziej szczegółowo

EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM PORTOWYM wykład 3.

EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM PORTOWYM wykład 3. EKONOMIKA I ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM PORTOWYM wykład 3 www.salo.pl Działalność gospodarcza w portach morskich Działalność gospodarcza przedsiębiorstwa portowego opiera się na dwóch podstawowych elementach:

Bardziej szczegółowo

Własność intelektualna w zarządzaniu projektami

Własność intelektualna w zarządzaniu projektami Własność intelektualna w zarządzaniu projektami Prof. dr hab. inż. K. Santarek Mgr inż. Małgorzata Zalewska Traczyk Politechnika Warszawska Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych 1 Wstęp Własność

Bardziej szczegółowo

Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw 2012 Fundacja Małych i Średnich Przedsiębiorstw Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości Punkt Konsultacyjny KSU- usługi informacyjne i doradcze dla przedsiębiorców i osób zamierzających założyć działalność

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Uniwersytet Szczeciński 24. listopada 2016 r. Finansowanie działalności przedsiębiorstwa Sposoby finansowania działalności przedsiębiorstwa dr Maciej Pawłowski PLAN WYKŁADU 1. Podstawowe pojęcia 2. Źródła

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU ZARZĄDZANIE I STOPNIA STUDIA STACJONARNE

PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU ZARZĄDZANIE I STOPNIA STUDIA STACJONARNE PRZEDMIOTY REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKU ZARZĄDZANIE I STOPNIA STUDIA STACJONARNE Podstawy zarządzania Nauki o organizacji Mikroekonomia Finanse Prawo Matematyka Statystyka Zachowania organizacyjne Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej / Wg. USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności

Definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej / Wg. USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności Opracowanie: dr inż. Zofia Kmiecik-Kiszka Formy prowadzenia działalności gospodarczej Definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej / Wg. USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

ZAKŁADANIE I PROWADZENIE BIURA RACHUNKOWEGO

ZAKŁADANIE I PROWADZENIE BIURA RACHUNKOWEGO WARSZTATY ZAKŁADANIE I PROWADZENIE BIURA RACHUNKOWEGO DR MARIOLA SZEWCZYK - JAROCKA DZIEKAN WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I INFORMATYKI MGR MONIKA SZYMAŃSKA WŁAŚCICIEL BIURA RACHUNKOWEGO, UL. REMBIELIŃSKIEGO

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO

FORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO F7/8.2.1/8.5.10806 1/5 Załącznik nr 19b do SIWZ FORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO Auditorzy: Data auditu: Osoby zaangażowane w audit ze strony firmy: F7/8.2.1/8.5.10806 2/5 A. INFORMACJE OGÓLNE Firma:

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PUNKT KONSULTACYJNY KSU kompleksowe usługi informacyjne oraz doradcze

REGIONALNY PUNKT KONSULTACYJNY KSU kompleksowe usługi informacyjne oraz doradcze REGIONALNY PUNKT KONSULTACYJNY KSU kompleksowe usługi informacyjne oraz doradcze Potrzebujesz wsparcia eksperckiego w pierwszym okresie funkcjonowania firmy? Chciałbyś rozwiać wątpliwości dotyczące prawa,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wstęp 13

SPIS TREŚCI. Wstęp 13 SPIS TREŚCI Wstęp 13 Rozdział 1 Wybór formy prawnej dla prowadzenia działalności gospodarczej 15 (Henryk Nowicki) Wprowadzenie 15 1.1. Przedsiębiorca, czyli kto może prowadzić działalność gospodarczą?

Bardziej szczegółowo

JAK ZAŁOŻYĆ FIRMĘ? Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej w krajach EU

JAK ZAŁOŻYĆ FIRMĘ? Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej w krajach EU JAK ZAŁOŻYĆ FIRMĘ? Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej w krajach EU WPROWADZENIE DO PRZEDSIĘBIORCZOŚCI PODSTAWOWE POJĘCIA PRAWNE POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

Bardziej szczegółowo

Twoja działalność gospodarcza

Twoja działalność gospodarcza Twoja działalność gospodarcza 6 kroków do sukcesu Własna działalność gospodarcza Aby rozpocząć działalność gospodarczą ważny jest nie tylko dobry pomysł, bardzo istotny jest również kapitał finansowy.

Bardziej szczegółowo

OPIEKA EKSPERCKA DLA FIRM ORAZ OSÓB PLANUJĄCYCH ZAŁOŻENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

OPIEKA EKSPERCKA DLA FIRM ORAZ OSÓB PLANUJĄCYCH ZAŁOŻENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ usługa informacyjna (bezpłatna) OPIEKA EKSPERCKA DLA FIRM ORAZ OSÓB PLANUJĄCYCH ZAŁOŻENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ na czym polega? konsultanci informują jak założyć i prowadzić działalność gospodarczą.

Bardziej szczegółowo

Finansowanie innowacji. Adrian Lis

Finansowanie innowacji. Adrian Lis 2011 Finansowanie innowacji Adrian Lis Plan prezentacji Część teoretyczna Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania innowacji Programy wspierające innowacyjność Część praktyczna Główne problemy i najlepsze

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE POMYSŁU do Konkursu INNOWACYJNY POMYSŁ 2008

ZGŁOSZENIE POMYSŁU do Konkursu INNOWACYJNY POMYSŁ 2008 ZGŁOSZENIE POMYSŁU do Konkursu INNOWACYJNY POMYSŁ 2008 KONKURS Zgłoszenie pomysłu do Konkursu należy przysłać do 17 listopada, e-mailem na adres konkurs@uni.lodz.pl Rozstrzygnięcie Konkursu do 12 grudnia

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZ POŻYCZKOWY DLA KOBIET. Ministerstwo Gospodarki Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Jelenia Góra, grudzień 2014 r.

FUNDUSZ POŻYCZKOWY DLA KOBIET. Ministerstwo Gospodarki Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Jelenia Góra, grudzień 2014 r. FUNDUSZ POŻYCZKOWY DLA KOBIET Ministerstwo Gospodarki Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Jelenia Góra, grudzień 2014 r. I. Fundusz pożyczkowy dla kobiet... 3 1. Termin przyjmowania wniosków... 3 2. Limity

Bardziej szczegółowo

1 Przygotowanie wniosku do PUP doposażenie stanowiska pracy, bony

1 Przygotowanie wniosku do PUP doposażenie stanowiska pracy, bony Oferta dla firm Oferta skierowana do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz innych podmiotów gospodarczych. Świadczymy usługi doradcze w zakresie finansów, pozwalające skutecznie zaplanować i zrealizować

Bardziej szczegółowo

DR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi

DR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi DR GRAŻYNA KUŚ specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi 1. Motywacja pracowników jako element zarządzania przedsiębiorstwem 2. Pozapłacowe formy motywowania pracowników na przykładzie wybranej organizacji

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy Załącznik nr 1 do umowy DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy Nazwa przedsiębiorstwa Adres przedsiębiorstwa Imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP

FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP FUNDUSZE UE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA Działania realizowane przez PARP Iwona Szendel Dyrektor Zespołu Instrumentów Inwestycyjnych Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

adanie własnej asnej firmy multimedialne materiały y pomocnicze Zakładanie ponadgimnazjalnych Plan prezentacji 1

adanie własnej asnej firmy multimedialne materiały y pomocnicze Zakładanie ponadgimnazjalnych Plan prezentacji 1 Zakładanie adanie własnej asnej firmy multimedialne materiały y pomocnicze dla uczniów w szkół ponadgimnazjalnych 1 Wstęp Podstawy prawne podejmowania działalności gospodarczej Rodzaje działalności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy Załącznik nr 1 do umowy DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH w ramach Projektu Doradca Małopolskiego Przedsiębiorcy Nazwa przedsiębiorstwa Adres przedsiębiorstwa Imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BIZNESPLAN

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BIZNESPLAN BIZNESPLAN Dokument wypełniają osoby, które uczestniczyły w module szkoleniowym, ubiegające się o udział w doradztwie indywidualnym w ramach projektu SPINAKER WIEDZY II Regionalny program wsparcia przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Ekonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe

Ekonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe Ekonomika Transportu każda zorganizowana postać podażowej strony rynku usług przemieszczania, mająca swoją nazwę i oferującą specyficzny produkt - usługę transportową Cechy: odrębność ekonomiczna odrębność

Bardziej szczegółowo

Aktywne formy kreowania współpracy

Aktywne formy kreowania współpracy Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI INNOWACYJNY MODUŁ PROGRAMOWY DLA PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Nazwa innowacji: Ekonomia i finanse - innowacyjny moduł programowy dla przedmiotu Podstawy przedsiębiorczości Rodzaj innowacji: programowa

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13

Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13 SPIS TREŚCI Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13 1.1. Istota i zakres systemu informacji ekonomicznej... 13 1.2. Rachunkowość jako podstawowy moduł w systemie informacji

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do komercjalizacji technologii i innowacyjnych rozwiązań

Wprowadzenie do komercjalizacji technologii i innowacyjnych rozwiązań Unię uropejską w ramach uropejskiego Funduszu połecznego Wprowadzenie do komercjalizacji technologii i innowacyjnych rozwiązań Maciej Psarski Uniwersytet Łódzki Centrum Transferu Technologii Komercjalizacja

Bardziej szczegółowo

TEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4

TEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4 TEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4 TEST WYBORU (1 pkt za prawidłową odpowiedź) Przeczytaj uważnie pytania, wybierz jedną poprawną odpowiedź spośród podanych i zakreśl ją znakiem X. Czas pracy 30 minut. 1. Bankiem

Bardziej szczegółowo

Jak zaprezentować pomysł przed inwestorem

Jak zaprezentować pomysł przed inwestorem Jak zaprezentować pomysł przed inwestorem Katarzyna Duda Pomorskie Forum Przedsiębiorczości Gdynia 2012 Dotacje na innowacje Spis treści: Czego oczekuje inwestor i jakich pomysłów szuka Biznesplan jak

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Sposoby finansowania działalności przedsiębiorstwa dr Maciej Pawłowski Uniwersytet Szczeciński 13. kwietnia 2017 r. PLAN WYKŁADU 1. Podstawowe pojęcia 2. Źródła finansowania 3. Kapitał własny a kapitał

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00

PROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00 PROGRAMY SEMINARIÓW TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk 1. Pojęcia podstawowe z obszaru innowacyjnej przedsiębiorczości 2. Proces poszukiwania innowacyjności 3. Proces wprowadzania innowacji

Bardziej szczegółowo

Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia

Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia 1 Co to jest biznesplan? Biznes plan można zdefiniować jako długofalowy i kompleksowy plan działalności organizacji gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia

Bardziej szczegółowo

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Fundusze Europejskie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Projekt Rozwój Mazowieckiego Klastra Efektywności Energetycznej i Odnawialnych

Bardziej szczegółowo

Krótki opis zakresu i wyników biznes planu. Informacja dla kogo i w jakim celu sporządzony został biznes plan 1 strona.

Krótki opis zakresu i wyników biznes planu. Informacja dla kogo i w jakim celu sporządzony został biznes plan 1 strona. BIZNES PLAN/ BIZNES CASE Czas wykonania: 2-4 tygodnie Koszt szacunkowy: w zależności od zakresu, skali projektu, informacji dostarczonych przez zamawiającego Zakres prac: 1. Streszczenie 2. Informacje

Bardziej szczegółowo

Program nauczania a podstawa programowa

Program nauczania a podstawa programowa Program nauczania a podstawa programowa Program nauczania Młodzieżowe miniprzedsiębiorstwo a podstawa programowa przedmiotu uzupełniającego ekonomia w praktyce Temat lekcji Treści z programu nauczania

Bardziej szczegółowo

Bartosz Pilitowski Gdański Park Naukowo-Technologiczny Instytut Socjologii UMK

Bartosz Pilitowski Gdański Park Naukowo-Technologiczny Instytut Socjologii UMK Bartosz Pilitowski Gdański Park Naukowo-Technologiczny Instytut Socjologii UMK Uniwersytet w Białymstoku, 2 XII 2010 Plan prezentacji: 1. Wizje komercjalizacji nauki 2. Wizje innowacji 3. Komercjalizacja

Bardziej szczegółowo

Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji. Optymalizacja podatkowa

Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji. Optymalizacja podatkowa Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji Optymalizacja podatkowa Ryzyka związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorców (na podstawie

Bardziej szczegółowo

TWORZYMY DROGĘ OD POMYSŁU DO EFEKTYWNEGO BIZNESU

TWORZYMY DROGĘ OD POMYSŁU DO EFEKTYWNEGO BIZNESU TWORZYMY DROGĘ OD POMYSŁU DO EFEKTYWNEGO BIZNESU BTM Innovations wspiera przedsiębiorców, jednostki naukowe, grupy badawcze i wynalazców w tworzeniu innowacji. PRZYGOTOWUJEMY STRATEGIĘ ZABEZPIECZAMY WŁASNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości

Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości DEFINICJE KLASTRA: Klastry to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących

Bardziej szczegółowo

MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH

MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH Beata Nowotarska-Romaniak wydanie 3. zmienione Warszawa 2013 SPIS TREŚCI Wstęp... 7 Rozdział 1. Istota marketingu usług zdrowotnych... 11 1.1. System marketingu usług... 11

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia WCTT w transferze technologii. Dr Jacek Firlej Wrocław, r.

Doświadczenia WCTT w transferze technologii. Dr Jacek Firlej Wrocław, r. Doświadczenia WCTT w transferze technologii Dr Jacek Firlej Wrocław, 16.10.2014 r. WCTT o nas Wrocławskie Centrum Transferu Technologii jednostka PWr, najstarsze centrum w Polsce (od 1995). 1. Wsparcie

Bardziej szczegółowo

Możliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków

Możliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków Możliwości wsparcia lubuskich przedsiębiorstw w Krajowych Programach Operacyjnych - aktualne nabory wniosków Główny Punkt Informacyjnych Funduszy Europejskich w Zielonej Górze Lubuska Akademia Rozwoju,

Bardziej szczegółowo

TREŚCI PROGRAMOWE MODUŁU INNOWACYJNEGO PROGRAM SZKOLENIA NAUCZYCIELI. Lp. Treści programowe Temat i zarys treści wykładów Liczba godzin Wykładowcy

TREŚCI PROGRAMOWE MODUŁU INNOWACYJNEGO PROGRAM SZKOLENIA NAUCZYCIELI. Lp. Treści programowe Temat i zarys treści wykładów Liczba godzin Wykładowcy TREŚCI PROGRAMOWE MODUŁU INNOWACYJNEGO PROGRAM SZKOLENIA NAUCZYCIELI Lp. Treści programowe Temat i zarys treści wykładów Liczba godzin Wykładowcy 1 Wykład metodyczny Platforma internetowa osią projektu

Bardziej szczegółowo

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Zarządzanie Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: dr Robert Nowacki Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Planowanie w przedsiębiorstwie handlowym

Planowanie w przedsiębiorstwie handlowym Planowanie strategiczne Etapy planowania Planowanie w przedsiębiorstwie handlowym Planowanie jest procesem podejmowania decyzji co do pożądanego przyszłego stanu przedsiębiorstwa i dzieli się na dwa podstawowe

Bardziej szczegółowo

PLAN PRZEDSIEWZIĘCIA

PLAN PRZEDSIEWZIĘCIA PLAN PRZEDSIEWZIĘCIA METRYCZKA PLANOWANEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ: Imię i nazwisko osoby zakładającej firmę, nazwa firmy Adres siedziby i miejsc wykonywania działalności Telefony e-mail CHARAKTERYSTYKA

Bardziej szczegółowo

3. Od zdarzenia gospodarczego do sprawozdania finansowego

3. Od zdarzenia gospodarczego do sprawozdania finansowego Nowe zmienione i uzupełnione wydanie podręcznika składa się z dwóch części: teoretycznej, (przewodnika po sprawozdaniu finansowym) i części drugiej - zbioru zadań, który ułatwi sprawdzenie przyswojonej

Bardziej szczegółowo

Od Wydawcy. Zasady przeprowadzania egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie... 8 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie...

Od Wydawcy. Zasady przeprowadzania egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie... 8 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie... SPIS TREŚCI 3 SPIS TREŚCI Od Wydawcy. Zasady przeprowadzania egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie... 8 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie.... 15 I. Repetytorium. Kwalifikacja A.35.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH DZIAŁ PROGRAMU NAUCZANIA Zarządzanie w przedsiębiorstwie Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa handlowego Proces kierowania (zarządzania)

Bardziej szczegółowo

Od wstępnej koncepcji do biznesplanu. Blok 3

Od wstępnej koncepcji do biznesplanu. Blok 3 Od wstępnej koncepcji do biznesplanu Blok 3 1 Od wstępnej koncepcji do biznes planu Agenda - zakres pojęcia biznes plan Definicje - co to jest biznes plan Funkcje - zastosowania i odbiorcy biznes planu

Bardziej szczegółowo

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Terenów Wiejskich GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Terenów Wiejskich GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Terenów Wiejskich GRUPY PRODUCENTÓW ROLNYCH Podstawę prawną tworzenia grup stanowi ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich

Bardziej szczegółowo

BIZNES PLAN PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI

BIZNES PLAN PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Załącznik nr 1 do Wniosku o udzielenie wsparcia finansowego w ramach projektu Nowe perspektywy! BIZNES PLAN Projekt Nowe perspektywy! Priorytet VIII PO KL Regionalne kadry gospodarki, Działanie 8.1 Rozwój

Bardziej szczegółowo

Innovation Box (IP Box)

Innovation Box (IP Box) Innovation Box (IP Box) Od stycznia 2019 roku w Polsce! Anna Zaleska preferencyjna stawka podatku 5% kwalifikowanego dochodu uprzywilejowane nabycie wyników B+R od podmiotów niepowiązanych analogiczne

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH. Etap I - Diagnoza potrzeb przedsiębiorstwa

DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH. Etap I - Diagnoza potrzeb przedsiębiorstwa Załącznik 6. Wzór Indywidualnego plan potrzeb w zakresie specjalistycznego wsparcia towarzyszącego DIAGNOZA POTRZEB BIZNESOWYCH Nazwa przedsiębiorstwa Adres przedsiębiorstwa Imię i nazwisko przedsiębiorcy

Bardziej szczegółowo

Wrocławska Akademia Transferu Technologii

Wrocławska Akademia Transferu Technologii Wrocławska Akademia Transferu Technologii Geneza, przebieg, rezultaty prof. Jan Koch, dr Jacek Firlej, mgr Jakub Tarasiuk 15 maja 2012 r. Podstawowe dane o projekcie WATT Realizowany na zlecenie NCBiR

Bardziej szczegółowo

ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (1)

ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (1) ISTOTA MARKETINGU ISTOTA MARKETINGU - DEFINICJE (1) MARKETING - to proces kreowania wartości na rynku Klient kupuje to co stanowi dla niego wartość. Marketing ma stworzyć takie wartości (np. renomę marki,

Bardziej szczegółowo

Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej

Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności gospodarczej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik nr 3c do umowy o udzielenie wsparcia Standard usługi doradczej - asysta w rozpoczynaniu działalności

Bardziej szczegółowo

Finanse i Rachunkowość

Finanse i Rachunkowość Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu licencjackiego na kierunku Finanse i Rachunkowość 1 Zestaw pytań

Bardziej szczegółowo

Á Á JAKIE SPECJALNOŚCI

Á Á JAKIE SPECJALNOŚCI KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA Marketing i komunikacja rynkowa to kierunek przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu. Zajęcia pozwalają zdobyć wiedzę

Bardziej szczegółowo

Branża ekonomiczno- administracyjnobiurowa

Branża ekonomiczno- administracyjnobiurowa Branża ekonomiczno- administracyjnobiurowa (2A) Handel Reklama Rachunkowość Administracja i prace biurowe Archiwistyka Handel Działalność gospodarcza - od czego zacząć E zasób przeznaczony dla uczniów

Bardziej szczegółowo

Opracowanie produktów spoŝywczych. Podejście marketingowe - Earle Mary, Earle Richard, Anderson Allan. Spis treści. Przedmowa

Opracowanie produktów spoŝywczych. Podejście marketingowe - Earle Mary, Earle Richard, Anderson Allan. Spis treści. Przedmowa Opracowanie produktów spoŝywczych. Podejście marketingowe - Earle Mary, Earle Richard, Anderson Allan Spis treści Przedmowa Część I. Wprowadzenie 1. Kluczowe czynniki sukcesu lub niepowodzenia nowych produktów

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO

REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO Załącznik do uchwały nr 463 Senatu UZ z 29.04.2015r. REGULAMIN CENTRUM PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TRANSFERU TECHNOLOGII UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO 1. Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach 2014-2020 Mariusz Frankowski p.o. Dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych O MJWPU RPO WM PO KL

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW JK-WZ-UW 1 LITERATURA ZALECANA Grzenkowicz N., Kowalczyk J., Kusak A., Podgórski Z., Ambroziak M. PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW JK-WZ-UW 4 Sekwencje zagadnień

Bardziej szczegółowo

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny 1) osoba fizyczna prowadząca działalność jednoosobowo: a) kopie dokumentu stwierdzającego tożsamość Klienta (dowód osobisty/paszport

Bardziej szczegółowo

Niniejszy ebook jest własnością prywatną.

Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘWZIĘCIA (BIZNESPLAN) E-mail

FORMULARZ ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘWZIĘCIA (BIZNESPLAN) E-mail 1 z 10 Nazwa i adres Wnioskodawcy (wraz z kodem pocztowym) REGON Telefon Strona internetowa NIP Fax E-mail Rok założenia Forma prawna działalności Wielkość firmy (zaznaczyć) mikroprzedsiębiorstwo Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Branża ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia (10Z) Działalność gospodarcza - od czego zacząć

Branża ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia (10Z) Działalność gospodarcza - od czego zacząć Branża ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia (10Z) BHP Ochrona osób i mienia Pożarnictwo BHP Działalność gospodarcza - od czego zacząć E zasób przeznaczony dla uczniów kształcących się w zawodzie technik

Bardziej szczegółowo

Rynkowa Analiza Technologii. 2011 INVESTIN Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone.

Rynkowa Analiza Technologii. 2011 INVESTIN Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. Paweł Przybyszewski Rynkowa Analiza Technologii PLAN PREZENTACJI 1. RAT PODSTAWOWE INFORMACJE 2. INVENTOR 3. STATUS PROJEKTU 4. TECHNOLOGIA 5. PRODUKT 6. RYNEK 7. REKOMENDACJA PROCES umowa development

Bardziej szczegółowo

Fiszka oferty usług proinnowacyjnych

Fiszka oferty usług proinnowacyjnych Fiszka oferty usług proinnowacyjnych I. Akredytowany wykonawca 1. Nazwa wykonawcy "MERITUM" LUBELSKA GRUPA DORADCZA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ 2. Forma prawna prowadzonej działalności Spółka

Bardziej szczegółowo

Regulamin Naboru, Analizy i Selekcji oraz Preinkubacji Projektów Inwestycyjnych w ramach Projektu Kapitał na Innowacje

Regulamin Naboru, Analizy i Selekcji oraz Preinkubacji Projektów Inwestycyjnych w ramach Projektu Kapitał na Innowacje Załącznik do Uchwały Nr 216/09 Zarządu MARR S.A. z dnia 16.04.2009 Regulamin Naboru, Analizy i Selekcji oraz Preinkubacji Projektów Inwestycyjnych w ramach Projektu Kapitał na Innowacje realizowanego w

Bardziej szczegółowo