Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2015 roku. Inspekcja Ochrony Œrodowiska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2015 roku. Inspekcja Ochrony Œrodowiska"

Transkrypt

1 Inspekcja Ochrony Œrodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 20 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŒRODOWISKA Olsztyn 206

2 Inspekcja Ochrony Œrodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 20 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŒRODOWISKA OLSZTYN 206

3 Praca zbiorowa pod kierunkiem Joanny Kazanowskiej Redaktor prowadz¹cy Tomasz Zalewski Zdjêcie na ok³adce Kamilla Smoter W publikacji zamieszczono opracowania przygotowane przez: Departament Ochrony Œrodowiska Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Warmiñsko-Mazurskiego, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Pañstwowy Instytut Badawczy, Oddzia³ we Wroc³awiu, Okrêgow¹ Stacjê Chemiczno-Rolnicz¹ w Olsztynie, Regionaln¹ Dyrekcjê Lasów Pañstwowych w Olsztynie i Bia³ymstoku, Regionaln¹ Dyrekcjê Ochrony Œrodowiska w Olsztynie, Wojewódzki Fundusz Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie oraz Delegatury w Elbl¹gu i Gi ycku. Badania wód powierzchniowych sfinansowano ze œrodków: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie -7 Olsztyn, ul. Maja 3b, tel. (89) sekretariat@wios.olsztyn.pl Delegatura WIOŒ w Elbl¹gu Elbl¹g, ul. Powstañców Warszawskich, tel. () elblag@wios.olsztyn.pl Delegatura WIOŒ w Gi ycku -00 Gi ycko, ul. uczañska, tel. (87) gizycko@wios.olsztyn.pl Copyright by Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie Olsztyn 206 Przygotowanie publikacji: Studio Wydawnicze EDYCJA, Olsztyn

4 Spis treœci WSTÊP... I.WODY POWIERZCHNIOWE...7. GOSPODARKA WODNO-ŒCIEKOWA (Halina Andrzejewska) MONITORING RZEK (Ma³gorzata Libecka, Hanna Koniecka, Rafa³ Górynowicz) Wstêp Charakterystyka wybranych jednolitych czêœci wód badanych w 20 roku Podsumowanie MONITORING JEZIOR (Kamilla Smoter, Waldemar Gêbka, Hanna Koniecka, Helena Wróblewska, Krzysztof Zachwieja) Wstêp Charakterystyka badanych jezior Podsumowanie MONITORING WÓD PRZEJŒCIOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIÑSKO-MAZURSKIEGO (Justyna Kopiec) ród³a zanieczyszczeñ Zalewu Wiœlanego Badania wód Zalewu Wiœlanego w 20 r Ocena stanu ekologicznego Elementy hydromorfologiczne Elementy fizykochemiczne Stan chemiczny Ocena obszarów chronionych Podsumowanie...7 II. GLEBY WOJEWÓDZTWA W ŒWIETLE BADAÑ OKRÊGOWEJ STACJI CHEMICZNO-ROLNICZEJ (Mariusz Brzeziñski)...9. WPROWADZENIE ORGANIZACJA I METODYKA BADAÑ OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAÑ Odczyn gleb uprawnych Zasobnoœæ gleb uprawnych w makroelementy PODSUMOWANIE...60 III. METODY REKULTYWACJI TERENÓW ZDEGRADOWANYCH I ZDEWASTOWANYCH GRUNTY PO EKSPLOATACJI KRUSZYW (Andrzej Sobania) WPROWADZENIE ZA O ENIA OGÓLNE PRZEGL D TECHNIK REKULTYWACJI Zabiegi stabilizuj¹ce powierzchniê gruntu Zabiegi reguluj¹ce stosunki wodne w gruncie Dzia³ania dotycz¹ce poprawy cech przyrodniczych œrodowiska glebowego EFEKTY REKULTYWACJI...69 IV. CHEMIZM OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH (Ewa Liana, Ewa Terlecka, Micha³ Pobudejski, Wies³aw Rawa)...7. WPROWADZENIE ZANIECZYSZCZENIE OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE WARMIÑSKO-MAZURSKIM I DEPOZYCJA ZANIECZYSZCZEÑ Z OPADÓW DO POD O A W 20 ROKU...72 V. MONITORING ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO (Tomasz Zalewski) WPROWADZENIE OCENA STANU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W 20 ROKU Ochrona zdrowia Ochrona roœlin PODSUMOWANIE...92 VI. WYBRANE DZIA ANIA NA RZECZ OCHRONY PRZYRODY PODEJMOWANE W 20 R. PRZEZ REGIONALN DYREKCJÊ OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE (Ma³gorzata Krupa, Elwira Ba³dyga)...9. WPROWADZENIE FORMY OCHRONY PRZYRODY W WOJEWÓDZTWIE WARMIÑSKO-MAZURSKIM WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU OCHRONY PRZYRODY Rezerwaty przyrody Znakowanie tablicami rezerwatów przyrody i obszarów natura Przeciwdzia³anie szkodom powodowanym przez bobry Dofinansowanie oœrodków rehabilitacji zwierz¹t Ochrona populacji bociana bia³ego na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego Ochrona populacji bociana bia³ego na terenie obszaru Natura 2000 Ostoja Warmiñska Opracowanie planów zadañ ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Ochrona strefowa ostoi i stanowisk roœlin lub grzybów oraz ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierz¹t objêtych ochron¹ gatunkow¹ Rezerwat biosfery Jeziora Mazurskie REGIONALNA RADA OCHRONY PRZYRODY W OLSZTYNIE.... PODSUMOWANIE... 3

5 VII. MONITORING HA ASU (Tomasz Zalewski)...3. WPROWADZENIE HA AS KOMUNIKACYJNY HA AS INSTALACYJNY PODSUMOWANIE I WNIOSKI... VIII. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE NIEJONIZUJ CE (Dorota Jakimuszko-Bryœ)...7. WPROWADZENIE METODYKA WYNIKI BADAÑ I WNIOSKI... IX. DZIA ALNOŒÆ LABORATORIUM WIOŒ W OLSZTYNIE (Dorota Sikorska)... X. GOSPODAROWANIE ODPADAMI WG INFORMACJI URZÊDU MARSZA KOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA WARMIÑSKO-MAZURSKIEGO (Justyna Staniszewska)...7 XI. DZIA ALNOŒÆ KONTROLNA WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE (Wies³aw Aftanas, Krystyna Pstr¹gowska)...9. OGÓLNOPOLSKIE CELE KONTROLI PRZEPROWADZONE KONTROLE WYBRANE ZAGADNIENIA ZWI ZANE Z DZIA ANIAMI POKONTROLNYMI IOŒ...20 XII. DZIA ALNOŒÆ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŒRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE (Adam Krzyœków)...2. ROCZNY PLAN FINANSOWY NA ROK 20 I JEGO REALIZACJA Pozyskiwanie œrodków pieniê nych DZIA ALNOŒÆ FINANSOWA WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU Fundusze w³asne WFOŒiGW w Olsztynie Fundusze europejskie Efekty ekologiczne Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata stan wdra ania na r Dzia³ania informacyjno-promocyjne...2 SPIS TABEL...27 SPIS RYCIN...28 SPIS MAP

6 WSTÊP Szanowni Pañstwo, z przyjemnoœci¹ przekazujê do Pañstwa dyspozycji Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 20 roku, który stanowi ocenê stanu œrodowiska na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego, prezentuje wyniki badañ monitoringowych realizowanych w ramach Programu Pañstwowego Monitoringu Œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego na lata oraz zawiera bie ¹c¹ klasyfikacjê jakoœci poszczególnych elementów œrodowiska wraz z okreœleniem zmian zachodz¹cych w trakcie ca³ego okresu badawczego. Opracowanie podsumowuje równie dzia³alnoœæ kontroln¹ i laboratoryjn¹ prowadzon¹ przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie oraz jego delegatury w Elbl¹gu i Gi ycku. Publikacja, dziêki uprzejmoœci instytucji wspó³pracuj¹cych, zosta³a poszerzona o informacje dotycz¹ce: badañ chemizmu opadów atmosferycznych, dzia³añ zwi¹zanych z ochron¹ przyrody prowadzonych przez Regionaln¹ Dyrekcjê Ochrony Œrodowiska oraz Regionaln¹ Dyrekcjê Lasów Pañstwowych, monitoringu jakoœci gleb prowadzonych przez Okrêgow¹ Stacjê Chemiczno-Rolnicz¹, realizacji planu gospodarowania odpadami przygotowane przez Warmiñsko-Mazurski Urz¹d Marsza³kowski w Olsztynie oraz dzia³alnoœci Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Serdecznie dziêkujê wszystkim pracownikom Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Œrodowiska w Olsztynie, delegaturom w Elbl¹gu i Gi ycku uczestnicz¹cych w kontrolach, badaniach oraz w przygotowaniu rozdzia³ów Raportu o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 20 roku. Chcia³abym tak e podziêkowaæ za wspó³pracê wszystkim instytucjom samorz¹dowym i rz¹dowym wspó³pracuj¹cym z nami w ca³ym procesie zbierania i opracowywania danych, a w szczególnoœci Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie oraz Narodowemu Funduszowi Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej bez wsparcia których nie by³oby mo liwe przeprowadzenie badañ monitoringowych w zakresie zapisanym w Programie Pañstwowego Monitoringu Œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego na lata i wydanie niniejszej publikacji. Mam nadziejê, e opracowany raport bêdzie podstaw¹ do wyci¹gniêcia wniosków i podejmowania dzia³añ, które pozwol¹ na dalsz¹ poprawê ochrony œrodowiska w naszym województwie. Joanna Kazanowska Warmiñsko-Mazurski Wojewódzki Inspektor Ochrony Œrodowiska

7 I.WODY POWIERZCHNIOWE. GOSPODARKA WODNO-ŒCIEKOWA Istotnym zagro eniem jakoœci wód powierzchniowych województwa warmiñsko-mazurskiego jest dzia³alnoœæ cz³owieka i zwi¹zane z ni¹ ró nego rodzaju presje na œrodowisko wodne. Najwa niejsze z nich to: pobór wody, wprowadzanie œcieków ze Ÿróde³ punktowych, o ró nym stopniu oczyszczenia, a tak e sp³ywy zanieczyszczeñ z wodami opadowymi, szczególnie z terenów rolniczych oraz dróg. Z dostêpnych danych GUS wynika, e ca³kowity pobór wody w województwie warmiñsko-mazurskim w 204 roku wynosi³ oko³o 39,3 hm 3 i by³ niski w porównaniu do poboru wody w Polsce (,3% poboru krajowego, wynosz¹cego 689,8 hm 3 ). Ten niedu y na tle innych województw pobór wody uplasowa³ nasze województwo na trzynastym miejscu w kraju. Najwiêksze iloœci wody pobrano na cele zaopatrzenia sieci wodoci¹gowej 70, hm 3, tj. ponad 0% ca³kowitego poboru wody w województwie. Na cele produkcyjne (poza rolnictwem, ³owiectwem, leœnictwem i rybactwem) z ujêæ w³asnych pobrano 33, hm 3 wody (ok. 24% ogó³u pobranej wody), a do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie 3,7 hm 3 (ok. 26% ca³kowitej iloœci pobranej wody). G³ównym Ÿród³em zaopatrzenia gospodarki narodowej i ludnoœci w wodê w naszym regionie by³y wody podziemne, których zasoby eksploatacyjne w 204 roku wynosi³y 44,6 hm 3, co stanowi³o ponad 6,% zasobów wód podziemnych Polski, wynosz¹cych 7 98,7 hm 3. Blisko 9% zasobów wód podziemnych naszego województwa czerpano z utworów geologicznych czwartorzêdowych, oko³o % z utworów trzeciorzêdowych i 0,% z utworów kredowych. Ogó³em w województwie warmiñsko-mazurskim w 204 roku pobrano oko³o 80,7 hm 3 wód podziemnych, w tym 70,4 hm 3 na potrzeby komunalne (87% wszystkich pobranych wód podziemnych, a 99,8% ca³kowitego poboru wody na cele zaopatrzenia sieci wodoci¹gowej). Pobór wód powierzchniowych wynosi³ ogó³em oko³o 8,7 hm 3, z czego wiêkszoœæ 3,7 hm 3 przeznaczona by³a do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie oraz do nape³niania i uzupe³niania stawów rybnych (6% ca³kowitego poboru wód powierzchniowych, a 0% poboru do nawodnieñ). Na cele produkcyjne pobrano 22,8 hm 3 wód powierzchniowych (ok. 39% ogólnego poboru wód powierzchniowych, a 69% ca³kowitej iloœci wody pobranej na te cele). Pobór wody w 204 roku w poszczególnych powiatach województwa warmiñsko-mazurskiego by³ zró nicowany (ryc. ). Najwiêksze iloœci wody pobrano w Elbl¹gu 2,4 hm 3, z czego oko³o 3% na cele komunalne i ponad 69% na cele produkcyjne. Du o mniej wody pobrano w Olsztynie 4,9 hm 3, z tego 68% na eksploatacjê sieci wodoci¹gowej i 32% na cele produkcyjne) oraz w powiatach: ostródzkim (2,7 hm 3, w tym ok. 39% na eksploatacjê sieci wodoci¹gowej, nieca³e 7% na cele produkcyjne i 44% do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie), i³awskim (,9 hm 3, z tego 42% na zaopatrzenie sieci wodoci¹gowej, nieca³e 7% na cele produkcyjne i ponad % do nawodnieñ), olsztyñskim ziemskim (, hm 3, w tym ok. 44% na cele komunalne, % na cele produkcyjne, 4% do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie). W pozosta³ych powiatach iloœæ pobranej wody by³a jeszcze mniejsza hm bartoszycki braniewski dzia³dowski elbl¹ski e³cki gi ycki go³dapski i³awski kêtrzyñski lidzbarski Ryc.. Pobór wody ogó³em w powiatach województwa warmiñsko-mazurskiego w 204 roku (Ÿród³o GUS) i wynosi³a od,2 hm 3 (powiat go³dapski) do 8, hm 3 (powiat bartoszycki). Najwiêkszy pobór wody na cele eksploatacji sieci wodoci¹gowej odnotowano w miastach na prawach powiatu: Olsztynie, hm 3 i Elbl¹gu 7,8 hm 3. W innych powiatach naszego województwa pobór wody na te cele wynosi³ od oko³o,2 hm 3 (go³dapski, nidzicki, wêgorzewski) do oko³o hm 3 (i³awski, olsztyñski, ostródzki). Na cele produkcyjne najwiêcej wody pobrano w Elbl¹gu (powiat grodzki) 7,6 hm 3, znacznie mniej w Olsztynie (powiat grodzki) 4,8 hm 3 oraz w powiecie ostródzkim 2, hm 3. W pozosta³ych powiatach pobór wody kszta³towa³ siê w granicach od 0,02 hm 3 (nowomiejski) do,4 hm 3 (mr¹gowski). Najwiêcej wody do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie pobrano w powiatach: i³awskim (6, hm 3 ), ostródzkim (,6 hm 3 ), bartoszyckim (, hm 3 ) oraz olsztyñskim (,2 hm 3 ). W oœmiu powiatach naszego województwa (braniewski, e³cki, gi ycki, go³dapski, lidzbarski, piski oraz miasta na prawach powiatu Olsztyn i Elbl¹g) nie zarejestrowano poboru wody na ten cel. W pozosta³ych powiatach pobór wody wynosi³ od 0, hm 3 (kêtrzyñski) do 4,3 hm 3 (mr¹gowski). Zu ycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludnoœci w województwie warmiñsko-mazurskim w 204 roku by³o niskie i kszta³towa³o siê na poziomie 2,2 hm 3 (,2% zu ycia krajowego, wynosz¹cego 243,7 hm 3 ), w tym na potrzeby przemys³owe 33,6 hm 3, do nawodnieñ w rolnictwie i leœnictwie 3,7 hm 3,ana cele komunalne,8 hm 3. Pod wzglêdem zu ycia wody nasze województwo zajmowa³o 3 pozycjê w kraju. Szacunkowe zu ycie wody w gospodarstwach domowych naszego regionu wynosi³o ogó³em 44,6 hm 3 (3% ca³kowitego zu ycia wody). Znacz¹cy wp³yw na stan czystoœci wód naszego regionu wywiera³y œcieki komunalne i przemys³owe kierowane do œrodowiska. Z dostêpnych danych GUS wynika, e w 204 roku w województwie warmiñsko-mazurskim odprowadzano do wód powierzchniowych lub do ziemi ³¹cznie oko³o 69,3 hm 3 œcieków, z czego 64,% stanowi³y œcieki komunalne (44,7 hm 3 ), a 3,% mr¹gowski nidzicki nowomiejski olecki olsztyñski ostródzki piski szczycieñski wêgorzewski m. Elbl¹g m. Olsztyn 7

8 œcieki przemys³owe, odprowadzane bezpoœrednio z zak³adów do wód lub do ziemi (24,6 hm 3 ). Znaczn¹ wiêkszoœæ œcieków przemys³owych (ok. 8%) stanowi³y wody ch³odnicze umownie czyste. Z ogólnej iloœci 69,3 hm 3 odprowadzanych œcieków oczyszczania wymaga³o oko³o 48,4 hm 3 œcieków, co stanowi³o nieca³e 2,3% ca³kowitej iloœci œcieków wymagaj¹cych oczyszczania odprowadzanych w Polsce (wynosz¹cej 224,0 hm 3 ) i plasowa³o nasze województwo na 4 miejscu w skali ca³ego kraju. Oczyszczano 47,7 hm 3 œcieków, tj. ponad 98,% wszystkich œcieków wymagaj¹cych oczyszczania w naszym regionie. Œcieki komunalne kierowane do œrodowiska w iloœci 44,7 hm 3, stanowi¹ce ponad 92% wszystkich œcieków wymagaj¹cych oczyszczania, w ca³oœci by³y oczyszczane. Z ogólnej iloœci 24,6 hm 3 œcieków przemys³owych, odprowadzanych bezpoœrednio do wód lub do ziemi, oczyszczania wymaga³o oko³o 3,6 hm 3 œcieków, z czego oczyszczano 3,0 hm 3 (83%). Struktura oczyszczania œcieków w 204 roku kszta³towa³a siê podobnie, jak w roku poprzednim. Najwiêcej œcieków oczyszczano w wy szym stopniu, tj. z podwy szonym usuwaniem biogenów ogó³em 37, hm 3 (tj. ponad 77% wszystkich œcieków wymagaj¹cych oczyszczania). Biologicznie oczyszczano,0 hm 3 œcieków (blisko 2%), a mechanicznie i chemicznie znikome iloœci (ryc. 2). Œcieki nieoczyszczane, odprowadzane do wód powierzchniowych lub do ziemi w iloœci 0,6 hm 3, stanowi³y,2% œcieków wymagaj¹cych oczyszczania i pochodzi³y z zak³adów przemys³owych. Zdecydowan¹ wiêkszoœæ œcieków komunalnych (ponad 8%) oczyszczano z podwy szonym usuwaniem biogenów. Œcieki przemys³owe natomiast w wiêkszoœci oczyszczano biologicznie (blisko 44% ogólnej 77%,20% 0,40% 0,20% iloœci œcieków przemys³owych wymagaj¹cych oczyszczania). W 204 roku ogó³em najwiêksze iloœci œcieków komunalnych i przemys³owych wymagaj¹cych oczyszczania odprowadzano z miast na prawach powiatu, tj. Olsztyna 9,07 hm 3 (z tego oczyszczano 8,68 hm 3 w ca³oœci z podwy szonym usuwaniem biogenów) oraz Elbl¹ga oko³o, hm 3 (z tego oczyszczano,0 hm 3 w tym 96,2% z podwy szonym usuwaniem biogenów). Z powiatów: e³ckiego, gi yckiego, i³awskiego, mr¹gowskiego, olsztyñskiego ziemskiego i ostródzkiego odprowadzano œcieki w iloœciach od ponad 2 hm 3 do blisko 3, hm 3. Z oœmiu powiatów: braniewskiego, dzia³dowskiego, elbl¹skiego ziemskiego, piskiego, bartoszyckiego, kêtrzyñskiego, lidzbarskiego i szczycieñskiego do œrodowiska kierowano œcieki w iloœciach od hm 3 do blisko 2 hm 3, a poni ej hm 3 z powiatów: go³dapskiego, nidzickiego, nowowiejskiego, oleckiego oraz wêgorzewskiego (ryc. 3). Intensywnoœæ produkcji rolnej na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego jest niewielka. Z danych GUS wynika, e zu ycie nawozów mineralnych (NPK) w przeliczeniu na czysty sk³adnik w roku gospodarczym 203/204 wynosi³o 0,2 kg na ha u ytków rolnych, w tym zu ycie nawozów azotowych 2% mechanicznie chemicznie biologicznie zpodwy szonym usuwaniem biogenów nieoczyszczone Ryc. 2. Struktura oczyszczania œcieków wymagaj¹cych oczyszczania, odprowadzanych do wód lub do ziemi w województwie warmiñsko-mazurskim w 204 roku (Ÿród³o GUS) hm bartoszycki braniewski dzia³dowski elbl¹ski e³cki oczyszczone gi ycki go³dapski i³awski kêtrzyñski lidzbarski 6,2 kg/ha, fosforowych 4,6 kg/ha, potasowych 20, kg/ha. Zu ycie nawozów wapniowych by³o niskie i kszta³towa³o siê na poziomie 43,8 kg/ha. Intensywnoœæ nawo enia obornikiem równie by³a ma³a 26,7 kg/ha. Wed³ug danych statystycznych w 204 roku na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego funkcjonowa³y 24 oczyszczalnie œcieków, w tym 234 komunalne, o ³¹cznej przepustowoœci 324,9 dam 3 /d oraz 20 przemys³owych, o ³¹cznej przepustowoœci 2,6 dam 3 /d. Zewidencjonowano najwiêcej oczyszczalni biologicznych ³¹cznie 84 obiekty (70 komunalnych, 4 przemys³owych), równie du o by³o oczyszczalni z podwy szonym usuwaniem biogenów 67 obiektów (64 komunalne, 3 przemys³owe). W oczyszczalnie œcieków wyposa one s¹ wszystkie miasta naszego regionu, a tak e wiele mniejszych miejscowoœci. Oczyszczalnie œcieków zlokalizowane na terenie województwa warmiñsko-mazurskiego obs³ugiwa³y w 204 roku ponad 83,2 tys. osób, tj. oko³o 7% ogó³u mieszkañców województwa, w tym w miastach 827, tys. (96,8% ogólnej liczby ludnoœci miast) oraz na wsi 26, tys. (43,4% ogólnej liczby ludnoœci wsi). W stosunku do roku poprzedniego, w 204 roku liczba osób obs³ugiwanych przez oczyszczalnie nieznacznie wzros³a. Najwiêcej osób korzysta³o z oczyszczalni z podwy szonym usuwaniem biogenów 7,9% ca³kowitej liczby mieszkañców województwa korzystaj¹cych z oczyszczalni. Odsetek korzystaj¹cych z tego typu oczyszczalni w miastach by³ zdecydowanie wy szy i wynosi³ 83,%. Liczba mieszkañców obs³ugiwanych przez oczyszczalnie w poszczególnych powiatach naszego regionu w 204 roku by³a zró nicowana: najwiêksza w miastach na prawach powiatu Elbl¹gu (97% mieszkañców), Olsztynie (93,6%), a najmniejsza w powiatach: nowomiejskim (ok. 43%) i elbl¹skim (ok. 48%). W pozosta³ych powiatach z oczyszczalni korzysta³o od 9%, do blisko 80% ogó³u ludnoœci danego powiatu (ryc. 4). mr¹gowski nidzicki nieoczyszczone Ryc. 3. Œcieki wymagaj¹ce oczyszczania, odprowadzane do wód powierzchniowych lub do ziemi w województwie warmiñsko-mazurskim w 204 roku wed³ug powiatów (Ÿród³o: GUS) 0% 80% 60% 40% 20% 0% bartoszycki braniewski dzia³dowski elbl¹ski e³cki gi ycki go³dapski i³awski kêtrzyñski lidzbarski Ryc. 4. Ludnoœæ korzystaj¹ca z oczyszczalni œcieków w powiatach województwa warmiñsko-mazurskiego w 204 roku, w % ludnoœci powiatu ogó³em (Ÿród³o GUS) mr¹gowski nidzicki nowomiejski nowomiejski olecki olecki olsztyñski olsztyñski ostródzki ostródzki piski piski szczycieñski szczycieñski wêgorzewski wêgorzewski m. Elbl¹g m.elbl¹g m. Olsztyn m. Olsztyn 8

9 2. MONITORING RZEK 2.. Wstêp Podstawowym celem monitoringu wód powierzchniowych, stosownie do zapisów art. a ustawy Prawo wodne, jest pozyskiwanie informacji o stanie wód w dorzeczach dla potrzeb planowania w gospodarowaniu wodami oraz oceny osi¹gania celów œrodowiskowych. Przeprowadzone badania by³y dostosowane do wymagañ Ramowej Dyrektywy Wodnej (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 paÿdziernika 2000 roku, ustanawiaj¹cej ramy wspólnotowego dzia³ania w dziedzinie polityki wodnej), której zadaniem jest zapewnienie obecnym i przysz³ym pokoleniom dostêpu do wody dobrej jakoœci oraz umo liwienie korzystania z wody na potrzeby, m.in. przemys³u i rolnictwa, przy jednoczesnym zachowaniu i ochronie œrodowiska naturalnego. Ramowa Dyrektywa Wodna ustala ramy prawne s³u ¹ce ochronie wszystkich wód powierzchniowych i podziemnych, polegaj¹ce na: zapobieganiu pogarszania siê stanu ekosystemów wodnych i l¹dowych oraz terenów podmok³ych zale nych od wód; promowaniu zrównowa onego korzystania z wód; ochronie wód przed zanieczyszczeniami, w szczególnoœci ograniczanie zrzutów do wód substancji priorytetowych i szczególnie niebezpiecznych; zapewnieniu odpowiedniego zaopatrzenia w dobrej jakoœci wodê; zmniejszaniu skutków powodzi i suszy. RDW nak³ada³a obowi¹zek osi¹gniêcia dobrego stanu wód do 20 roku w odniesieniu do wszystkich czêœci wód powierzchniowych i podziemnych. W sytuacji, gdy osi¹gniêcie celów œrodowiskowych dla poszczególnych jednolitych czêœci wód jest niemo liwe, dopuszczalne jest przed³u enie terminu (tzw. odstêpstwa czasowe). Dobry stan musi byæ jednak osi¹gniêty najpóÿniej do 202 lub 2027 roku (art. 4 ust. 4 RDW), albo w najkrótszym terminie, na jaki pozwalaj¹ warunki naturalne, po 2027 roku. Odstêpstwa czasowe mo na wyznaczyæ ze wzglêdu na: brak mo liwoœci technicznych wdro enia dzia³añ; zbyt du e koszty wdro enia dzia³añ; warunki naturalne nie pozwalaj¹ce na poprawê stanu czêœci wód w sytuacji, gdy spe³nione s¹ nastêpuj¹ce warunki: nie zachodzi pogarszanie stanu wód; przesuniêcie terminu i jego przyczyny s¹ wyjaœnione w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza; dzia³ania maj¹ce doprowadziæ okreœlone czêœci wód do dobrego stanu w proponowanym (przesuniêtym) terminie, wraz harmonogramem ich realizacji, s¹ podane w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza. Rok 20, w zakresie badañ i oceny stanu jednolitych czêœci wód rzecznych, by³ ostatnim z szeœcioletniego cyklu gospodarowania wodami (20 20). G³ównym celem badania wód by³o dostarczenie wiedzy o stanie ekologicznym i chemicznym rzek Polski, niezbêdnej do gospodarowania wodami w dorzeczach, w tym do ich ochrony przed eutrofizacj¹ i zanieczyszczeniami antropogenicznymi. W latach Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie wraz z Delegaturami w Elbl¹gu i Gi ycku, realizuj¹c za³o enia Programu Pañstwowego Monitoringu Œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego, przeprowadzi³ badania 27 jednolitych czêœci wód rzecznych. W 20 roku przebadano 37 jcw rzecznych. Badania prowadzono zgodnie z rozporz¹dzeniem Ministra Œrodowiska z dnia 3 maja 2009 roku w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych czêœci wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 8, poz. 68). W dniu listopada 20 roku wesz³o nowe rozporz¹dzenie, obecnie obowi¹zuj¹ce, o takim samym tytule (Dz. U. Nr 28, poz. ). Dnia 2 listopada 203 roku zosta³y wprowadzone zmiany do tego rozporz¹dzenia og³oszone w Dzienniku Ustaw z dnia 6 grudnia 203 roku (poz. 8). Dodatkowo w jcw: Sajna od starego koryta Sajny do ujœcia, Pisa od Po³apiñskiej Strugi do ujœcia, yna od Pisy do granicy pañstwa, Elbl¹g od M³ynówki do ujœcia wraz z jez. Dru no, W¹ska od Sa³y do wp³ywu do jez. Dru no wykonywano badania sumy dwóch substancji priorytetowych benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu, których wartoœci zosta³y przekroczone w latach ubieg³ych. W latach jednolite czêœci wód rzecznych badano w ramach monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego i obszarów chronionych. Poszczególne rodzaje monitoringu ró - ni¹ siê celem, dla którego s¹ przeprowadzane, czêstotliwoœci¹ badañ oraz zakresem badanych wskaÿników. Monitoring diagnostyczny jednolitych czêœci wód powierzchniowych ustanawia siê w celu: ustalenia stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych, zaprojektowania przysz³ych programów monitoringu, dokonania oceny d³ugoterminowych zmian stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych w warunkach naturalnych, dokonania oceny d³ugoterminowych zmian stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych z powodu szeroko rozumianych oddzia³ywañ antropogenicznych, okreœlenia d³ugoterminowych trendów zmian stê eñ substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeñ ulegaj¹cych bioakumulacji w osadach lub faunie i florze. W roku 20 w ramach monitoringu diagnostycznego badano dziesiêæ jednolitych czêœci wód (jcw): Elma od Ÿróde³ do Powarszynki; Bezleda od Ÿróde³ do granicy pañstwa; Guber od Rawy do ujœcia; Mar¹g; Mi³akówka z jez. Narie, Mildzie; Pas³êka od Mar¹ga do Drwêcy Warmiñskiej bez Drwêcy Warmiñskiej; Pas³êka do wyp³ywu z jeziora Sar¹g; Drwêca Warmiñska od dop³ywu z Mingajn do ujœcia; Wa³sza od Warny do ujœcia; Pisa od wyp³ywu z jez. Kisajno do wyp³ywu z jez. Ta³ty (EW. + z jez. Niegocin, Ryñskie). Z rzek objêtych monitoringiem diagnostycznym pobierano próbki wody, aby oznaczyæ wskaÿniki fizykochemiczne charakteryzuj¹ce stan fizyczny, warunki tlenowe, zanieczyszczenia organiczne, zasolenie, zakwaszenie i warunki biogenne. W celu oznaczenia stanu chemicznego badano wskaÿniki chemiczne charakteryzuj¹ce wystêpowanie substancji szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (substancje priorytetowe oraz inne substancje zanieczyszczaj¹ce ponad 30 wskaÿników). Czêstotliwoœæ badañ poszczególnych wska- Ÿników by³a zgodna z rozporz¹dzeniem z dnia listopada 20 roku w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych czêœci wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 28, poz. z póÿn. zm.). Do 202 roku badania by³y prowadzone wed³ug wczeœniejszego rozporz¹dzenia z 3 maja 2009 roku (Dz. U. Nr 8, poz. 68) o takim samym tytule. Czterokrotnie w roku badano wodê na obecnoœæ 22 substancji zaliczanych do szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne). Nale a³y do nich: aldehyd mrówkowy, arsen, bar, bor, chrom szeœciowartoœciowy i ogólny, cynk, miedÿ, fenole lotne, wêglowodory ropopochodne, glin, cyjanki wolne, antymon, fluorki, molibden, selen, srebro, tal, tytan, wanad, beryl i kobalt. 9

10 Z grupy elementów biologicznych wykonano badania fitoplanktonu, fitobentosu, makrofitów i makrobezkrêgowców bentosowych. Dodatkowo w niektórych jcw rzecznych na zlecenie GlOŒ zosta³y wykonane badania ichtiofauny przez Instytut Rybactwa Œródl¹dowego im. Stanis³awa Sakowicza w Olsztynie. Wyniki wskaÿników fizykochemicznych, biologicznych i substancji zaliczanych do szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) s³u ¹ do oceny stanu ekologicznego w przypadku wód naturalnych lub potencja³u ekologicznego dla wód sztucznych lub silnie zmienionych. Badania wskaÿników chemicznych charakteryzuj¹cych wystêpowanie substancji szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (substancje priorytetowe oraz inne substancje zanieczyszczaj¹ce) s³u ¹ do oceny stanu chemicznego. Badania wskaÿników chemicznych by³y wykonywane przez Laboratorium WIOŒ w Olsztynie oraz Delegatury w Elbl¹gu i Gi ycku. Monitoring operacyjny jednolitych czêœci wód powierzchniowych ustanawia siê w celu: ustalenia stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych, które uznano za zagro one niespe³nieniem okreœlonych dla nich celów œrodowiskowych; dokonania oceny wszelkich zmian stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych wynikaj¹cych z programów dzia³añ, które zosta³y przyjête dla poprawy jakoœci jednolitych czêœci wód powierzchniowych uznanych za zagro one niespe³nieniem okreœlonych dla nich celów œrodowiskowych; obserwacji zmian objêtoœci i natê enia przep³ywu w zakresie stosownym dla stanu ekologicznego i chemicznego oraz potencja³u ekologicznego. W latach monitoring operacyjny prowadzono we wszystkich badanych jednolitych czêœciach wód. Monitoring badawczy jednolitych czêœci wód powierzchniowych ustanawia siê w celu: wyjaœnienia przyczyn jakichkolwiek przekroczeñ i nieosi¹gniêcia celów œrodowiskowych okreœlonych dla danej jednolitej czêœci wód powierzchniowych, je eli wyjaœnienie tych przyczyn jest niemo liwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów i badañ prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego; wyjaœnienia przyczyn niespe³nienia celów œrodowiskowych przez dan¹ jednolit¹ czêœæ wód powierzchniowych, je eli z monitoringu diagnostycznego wynika, e cele œrodowiskowe wyznaczone dla danej jednolitej czêœci wód powierzchniowych nie zostan¹ osi¹gniête, i gdy nie rozpoczêto realizacji monitoringu operacyjnego dla tej jednolitej czêœci wód powierzchniowych; okreœlenia wielkoœci i wp³ywów przypadkowego zanieczyszczenia; ustalenia przyczyn wyraÿnych rozbie noœci miêdzy wynikami oceny stanu ekologicznego na podstawie biologicznych i fizykochemicznych elementów jakoœci; zebrania dodatkowych informacji o stanie wód w zwi¹zku z uwarunkowaniami lokalnymi lub umowami miêdzynarodowymi. W ramach monitoringu badawczego w latach roku przeprowadzono badania na trzech rzekach yna w Stopkach (jcw yna od Pisy do granicy pañstwa ), Wêgorapa w Mieduniszkach (jcw Wêgorapa od wyp³ywu z jeziora Mamry do granicy pañstwa ) i Pas³êka w Nowej Pas³êce (jcw Pas³êka od wyp³ywu ze zb. Pierzcha³y do ujœcia ). Rzeka Pas³êka by³a badana w ramach monitoringu badawczego intensywnego. Ponadto na rzece Sajnie w jcw Sajna od starego koryta Sajny do ujœcia, na Pisie w jcw Pisa od Po³apiñskiej Strugi do ujœcia oraz na ynie w jcw yna od Pisy do granicy pañstwa, na rzece Elbl¹g w jcw Elbl¹g od M³ynówki do ujœcia wraz z jez. Dru no, na W¹skiej w jcw W¹ska od Sa³y do wp³ywu do jez. Dru no wykonano badania sumy dwóch substancji priorytetowych benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu, których wartoœci zosta³y przekroczone we wczeœniejszych latach. Dodatkowo w szeœciu jcw by³y wykonywane badania rzek (Wêgorapa Mieduniszki, Guber Prosna, yna Sêpopol, Pas³êka Pierzcha³y, Elbl¹g B¹gart, Liwa Kwidzyn) na potrzeby bilansu ³adunków zanieczyszczeñ odprowadzanych do Morza Ba³tyckiego. Badania te trwaæ bêd¹ od 20 roku do 207 roku. Program rocznych badañ obejmuje 8 wskaÿników fizykochemicznych i chemicznych badanych 2 razy w roku, takich jak: zawiesina ogólna, BZT, ChZT-Cr, zwi¹zki azotu i fosforu, dwie formy chromu, cynk, miedÿ, wêglowodory ropopochodne, kadm, o³ów, rtêæ, nikiel. Monitoring obszarów chronionych ustanawia siê w celu: ustalenia stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych wystêpuj¹cych na obszarach chronionych; ustalenia stopnia spe³niania dodatkowych wymagañ okreœlonych dla tych obszarów w odrêbnych przepisach; oceny wielkoœci i wp³ywu odpowiednich znacz¹cych oddzia³ywañ na jednolite czêœci wód powierzchniowych nale ¹ce do obszarów chronionych b¹dÿ z nimi powi¹zane; oceny zmian stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych wystêpuj¹cych na obszarach chronionych wynikaj¹cych z podjêtych programów dzia³añ, które zosta³y przyjête dla poprawy jakoœci jednolitych czêœci wód powierzchniowych uznanych za zagro one niespe³nieniem okreœlonych dla nich celów œrodowiskowych. W latach jcw (z tego 29 jcw w 20 r.) by³o ocenianych pod k¹tem spe³nienia wymagañ dla obszarów chronionych, przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest wa nym czynnikiem w ich ochronie, o których mowa w art.3 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 8 lipca 200 r. Prawo Wodne oraz wra liwych na eutrofizacjê wywo³an¹ zanieczyszczeniami pochodz¹cymi ze Ÿróde³ komunalnych, a tak e nara onych na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych czy przeznaczonych do celów rekreacyjnych. Ocena jakoœci wód Ocenê jakoœci wód przeprowadzono w oparciu o rozporz¹dzenie Ministra Œrodowiska z dnia 22 paÿdziernika 204 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych oraz œrodowiskowych norm jakoœci dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 204 r. poz. 482). Sposób klasyfikacji zak³ada, e je eli w jednolitej czêœci wód powierzchniowych ustanowiono jeden punkt pomiarowo-kontrolny, klasyfikacja stanu ekologicznego jednolitej czêœci wód powierzchniowych jest wynikiem klasyfikacji sporz¹dzonej dla tego punktu. Natomiast je eli w jednolitej czêœci wód powierzchniowych ustanowiono wiêcej ni jeden punkt, w klasyfikacji stanu ekologicznego wykorzystuje siê: w przypadku elementów fizykochemicznych, wynik uzyskany dla poszczególnych wskaÿników na podstawie ca³oœciowego zbioru danych pochodz¹cych ze wszystkich punktów pomiarowo-kontrolnych (le ¹cych w obrêbie tej jednolitej czêœci wód), dla elementów biologicznych, wynik uzyskany dla poszczególnych elementów bêd¹cy uœrednion¹ wartoœci¹ liczbowych wartoœci indeksów obliczonych dla ka dego z punktów. Dla wskaÿników jakoœci wód wchodz¹cych w sk³ad elementów fizykochemicznych, ocenê oparto o wartoœæ œredni¹ roczn¹ ze zbioru danych. Wartoœci te porównano z wartoœciami granicznymi klas jakoœci wód powierzchniowych, uzyskuj¹c klasê dla ka dego badanego wskaÿnika. Zgodnie z rozporz¹dzeniem w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych oraz œrodowiskowych norm jakoœci dla substancji priorytetowych do

11 obliczeñ œredniej rocznej iloœæ wyników pomiarów nie mo e byæ mniejsza ni 4. Dodatkowo przy przeprowadzaniu oceny jakoœci jcw wyniki badañ mog¹ byæ dziedziczone z poprzednich lat. Elementy biologiczne mog¹ byæ dziedziczone przez szeœæ lat w monitoringu diagnostycznym, a przez trzy lata w monitoringu operacyjnym. W przypadku elementów fizykochemicznych wyniki s¹ wa ne przez trzy lata, natomiast dla substancji priorytetowych z grupy 4. i 4.2 szeœæ lat. Pierwszym etapem klasyfikacji wód jest ocena elementów biologicznych. Klasyfikacjê elementów biologicznych mo na przeprowadziæ na podstawie wartoœci wskaÿnika fitoplanktonowego (IFPL), multimetrycznego indeksu okrzemkowego (IO), makrofitowego indeksu rzecznego (MIR), wskaÿnika wielometrycznego dla makrobezkrêgowców bentosowych (MMI_PL) i wskaÿnika ichtiofauny. Drugim etapem jest ocena elementów fizykochemicznych (z grupy ), wspieraj¹cych elementy biologiczne, w tym równie ocena substancji szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (specyficznych zanieczyszczeñ syntetycznych i niesyntetycznych grupa 3.6). W ocenie stanu ekologicznego specyficzn¹ rolê maj¹ hydromorfologiczne elementy jakoœci wód (trzeci etap oceny), które wraz z elementami fizykochemicznymi s¹ elementami wspieraj¹cymi ocenê elementów biologicznych. Badania wód powierzchniowych w zakresie elementów hydrologicznych i morfologicznych wykonuje pañstwowa s³u ba hydrologiczno-meteorologiczna, przekazuj¹c wyniki tych badañ w³aœciwym wojewódzkim inspektorom ochrony œrodowiska na potrzeby oceny stanu wód powierzchniowych, oceny stanu wód podziemnych oraz oceny obszarów chronionych. Natomiast wojewódzki inspektor ochrony œrodowiska prowadzi obserwacje elementów hydromorfologicznych na potrzeby oceny stanu ekologicznego. Te trzy etapy klasyfikacji pozwalaj¹ oceniæ stan ekologiczny wód naturalnych i przyporz¹dkowaæ mu jedn¹ z piêciu klas jakoœci wód: I (stan bardzo dobry), II (stan dobry), III (stan umiarkowany), IV (stan s³aby) lub V (stan z³y). W przypadku wód silnie zmienionych i sztucznych ocenia siê ich potencja³ ekologiczny. Zasady klasyfikacji wód s¹ identyczne jak dla wód naturalnych, przy czym I klasa oznacza maksymalny potencja³ ekologiczny, II klasa dobry, III klasa umiarkowany, IV klasa s³aby iv z³y. Kolejnym etapem procesu oceny wód jest okreœlenie stanu chemicznego wód, tj. ustalenie poziomów stê eñ wystêpowania substancji chemicznych zaliczanych do grupy substancji szczególnie szkodliwych dla œrodowiska wodnego (substancje priorytetowe oraz inne substancje zanieczyszczaj¹ce). W przypadku, gdy wskaÿniki chemiczne wystêpuj¹ poni ej wartoœci granicznych mówi siê o stanie chemicznym dobrym, a gdy wystêpuj¹ powy ej wartoœci granicznych o stanie chemicznym poni ej dobrego. Substancje priorytetowe nale ¹ce do grupy 4. oraz inne substancje zanieczyszczaj¹ce z grupy 4.2 s¹ wymienione w za³¹czniku 9 rozporz¹dzenia MŒ z dnia 22 paÿdziernika 204 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych czêœci wód powierzchniowych (Dz. U. z 204 r. poz. 482). Dodatkowo przeprowadza siê ocenê spe³nienia wymagañ dla obszaru chronionego. Wyró nia siê: obszary chronione przeznaczone do ochrony gatunków zwierz¹t wodnych o znaczeniu gospodarczym (wody przeznaczone do bytowania ryb) i obszary chronione przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest wa nym czynnikiem w ich ochronie, o których mowa w art.3 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 8 lipca 200 r. Prawo Wodne; obszary chronione, bêd¹ce jednolitymi czêœciami wód przeznaczonymi do celów rekreacyjnych, w tym k¹pieliskowych; obszary chronione wra liwe na eutrofizacjê wywo³an¹ zanieczyszczeniami pochodz¹cymi ze Ÿróde³ komunalnych; obszary chronione nara one na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych. Po przeprowadzeniu ³¹cznej oceny spe³nienia wymagañ dla obszarów chronionych, okreœla siê stan w obszarach chronionych. Ocena ogólna stanu jednolitej czêœci wód powierzchniowych opiera siê na ocenie stanu lub potencja³u ekologicznego, stanu chemicznego wód oraz na ocenie spe³nienia wymagañ dla obszarów chronionych. Przyjmuje siê stan dobry dla wód o bardzo dobrym (maksymalnym) i dobrym stanie (potencjale) ekologicznym, dobrym stanie chemicznym oraz spe³niaj¹cych wymagania dla obszarów chronionych. W pozosta³ych przypadkach stan jednolitej czêœci wód okreœla siê jako z³y. W procedurze oceny stanu jednolitych czêœci wód stosuje siê równie, tzw. zasadê dziedziczenia. Regu³a ta umo liwia zestawienie na koniec okresu badawczego wyników klasyfikacji wszystkich wskaÿników monitorowanych w danym okresie, z zastrze eniem, i do koñcowej oceny s¹ wykorzystane najnowsze dostêpne i kompletne roczne wyniki badañ. Zastosowanie dziedziczenia jest mo liwe przy jednoczesnym zachowaniu wynikaj¹cych z ramowej dyrektywy wodnej terminów wa noœci wyniku. Przyjmuje siê, e dziedziczone mog¹ byæ wyniki nie starsze ni 6 lat, przy czym w przypadku uznania jednolitej czêœci wód za zagro on¹ niespe³nieniem celów œrodowiskowych lub objêcia jej z innych przyczyn monitoringiem operacyjnym, okres wa noœci danych biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych (w ka dym przypadku w zakresie wskaÿników wybranych do monitoringu operacyjnego) skraca siê do 3 lat, zaœ dane wskaÿników chemicznych wybranych do tego monitorowania w ogóle nie mog¹ byæ dziedziczone. Dotyczy to rzek, w których wyst¹pi³y przekroczenia wskaÿników chemicznych (benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu) w monitoringu diagnostycznym (np. yna w Stopkach, Pisa w Rygarbach czy Sajna przy ujœciu do Gubra) i które s¹ badane co roku. W monitoringu diagnostycznym wyniki wskaÿników chemicznych z grupy 4. i 4.2 oraz elementów biologicznych s¹ wa ne 6 lat. Ze wzglêdu na du ¹ liczbê jednolitych czêœci wód w Polsce objêcie ich wszystkich monitoringiem jest niemo liwe. Z tego powodu przy prezentowaniu oceny stanu lub potencja³u ekologicznego rozró nia siê wyniki dla jednolitych czêœci wód monitorowanych i dla jednolitych czêœci wód niemonitorowanych, które klasyfikowane s¹ poprzez ekstrapolacjê, na podstawie wyników uzyskanych dla czêœci wód monitorowanych lub w wyniku oceny eksperckiej. Wyniki klasyfikacji stanu/potencja³u ekologicznego niemonitorowanych jcw, ze wzglêdu na stosunkowo niski poziom ufnoœci, prezentuje siê poprzez nadanie tak ocenianym jednolitym czêœciom wód dwóch klas stan lub potencja³ ekologiczny co najmniej dobry oraz poni ej dobrego. Ostatni¹ ocenê niemonitorowanych jcw, za lata , wykona³ Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Katowicach na podstawie autorskiej metodyki. W rozdziale tym przedstawiono jednolite czêœci wód badane w 20 roku w ramach monitoringu diagnostycznego oraz wa niejsze jcw objête zakresem monitoringu operacyjnego. Tabela zawiera ocenê jakoœci wszystkich jednolitych czêœci wód rzecznych badanych w latach 20 20, a mapy i 2 prezentuj¹ ocenê w uk³adzie przestrzennym Charakterystyka wybranych jednolitych czêœci wód badanych w 20 roku PLRW GIZELA Gizela jest jednolit¹ czêœci¹ wód o ³¹cznej d³ugoœci cieków 27,7 km. Zlewnia jcw zajmuje powierzchniê 70,7 km 2. Jest to obszar dorzecza Wis³y, region wodny Dolnej Wis³y. Jcw Gizela, obejmuj¹ca rzekê Gizelê oraz Ba³cynê i Dop³yw spod Lipowa, jest silnie zmienion¹ jednolit¹ czêœci¹ wód z powodu dwóch wystêpuj¹cych na niej jazów. Gizela jest jednym z dop³ywów Drwêcy. Przep³ywa przez obszar ochrony siedliskowej Natura 2000 Dolina Drwêcy o kodzie PLH28000.

12 Zlewnia Gizeli zbudowana jest z glin zwa³owych oraz z piasków, miejscami z domieszk¹ wirów. Powsta³y tu g³ównie gleby p³owe i brunatne, charakteryzuj¹ce siê zró nicowan¹ przepuszczalnoœci¹. W strukturze u ytkowania zlewni wyraÿnie dominuj¹ grunty orne, w zachodniej czêœci obszaru jcw wystêpuje w¹ski pas lasów. Do Gizeli wczeœniej dop³ywa³y niewielkie iloœci œcieków z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni w Zaj¹czkach, która zosta³a wy³¹czona z eksploatacji w listopadzie 204 roku, a œcieki skierowano do kanalizacji gminnej Zak³adu Obs³ugi Komunalnej w Ostródzie. W 20 roku prowadzono badania jakoœci jcw Gizela w jednym przekroju pomiarowo-kontrolnym, zlokalizowanym w Gier³o y. Badania wykonano w ramach monitoringu operacyjnego i obszarów chronionych. Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Potencja³ ekologiczny i stan chemiczny jcw Gizela okreœlono jako dobry. Wszystkie elementy biologiczne odpowiada³y II klasie jakoœci wód. Z elementów fizykochemicznych tylko fosforany (0,27 mg PO 4 /l) odpowiada³y II klasie, a pozosta³e wskaÿniki I. Elementy fizykochemiczne z grupy 3.6 nie by³y badane w 20 roku. Zosta³y równie spe³nione wymagania dla obszarów chronionych. Stan chemiczny jcw by³ dziedziczony z 202 roku i wówczas okreœlono go jako dobry. Stan jednolitej czêœci wód Gizela oceniono jako dobry. PLRW YNA OD PISY DO GRANICY PAÑSTWA Zlewnia jednolitej czêœci wód o nazwie yna od Pisy do granicy pañstwa zajmuje powierzchniê oko³o 42,4 km 2. D³ugoœæ jcw, która jest jednoczeœnie odcinkiem rzeki yny wynosi ponad 9,8 km. Jest to obszar dorzecza Prego³y, region wodny yny i Wêgorapy. Badana jcw znajduje siê na granicy Polski z Rosj¹. Poni ej punktu pomiarowo-kontrolnego w Stopkach po stronie rosyjskiej znajduje siê zbiornik zaporowy. W zwi¹zku z tym typowe dla tej jcw s¹ wahania stanu wód oraz zmniejszenie natê enia przep³ywu zwi¹zane z regulacj¹ stosunków wodnych w zbiorniku zaporowym poni ej ppk, co powoduje zamarzanie koryta rzeki w okresie zimowym. Badana jcw przep³ywa przez obszar Natura 2000 o nazwie Ostoja Warmiñska (PLB2800). W zlewni yny wykszta³ci³y siê gleby brunatne w³aœciwe i wy³ugowane oraz bielicowe, charakteryzuj¹ce siê œredni¹ lub bardzo ma³¹ przepuszczalnoœci¹. W ocenianej jcw wystêpuje przewaga gruntów ornych, na przygranicznym odcinku po obu stronach rzeki znajduje siê pas lasów. W badanej jcw wystêpuj¹ punktowe Ÿród³a zanieczyszczeñ. Z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni w Sêpopolu odprowadzane s¹, bezpoœrednio do yny, œcieki w iloœci ponad m 3 /d (wed³ug informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Ma³e iloœci œcieków dop³ywaj¹, poprzez rów melioracyjny, z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni w Langankach (8, m 3 /d wed³ug informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Na terenie jcw wystêpuje równie nieeksploatowane wysypisko odpadów w miejscowoœci D³uga. W 2002 roku zosta³o zamkniête i przeznaczone jest do rekultywacji. W 20 roku badania jednolitej czêœci wód o nazwie yna od Pisy do granicy pañstwa prowadzono w dwóch punktach pomiarowych yna Stopki i yna Sêpopol. W Stopkach badania by³y wykonywane w ramach monitoringu operacyjnego i badawczego. W 20 roku badania wykonywano w ramach monitoringu diagnostycznego, w którym zrealizowano komplet badañ biologicznych i chemicznych. Ich wyniki zosta³y przeniesione na rok 20, poniewa s¹ aktualne zgodnie z obowi¹zuj¹cym prawem. W 203 roku prowadzono badania w monitoringu obszarów chronionych. Natomiast w Sêpopolu by³ wykonywany monitoring badawczy na potrzeby bilansu ³adunków zanieczyszczeñ odprowadzanych do Morza Ba³tyckiego w latach W ramach tego programu zosta³o zbadanych 8 wskaÿników fizykochemicznych i chemicznych (zawiesina ogólna, BZT, ChZT-Cr, zwi¹zki azotu i fosforu, dwie formy chromu, cynk, miedÿ, wêglowodory ropopochodne, kadm, o³ów, rtêæ, nikiel). Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Stan jcw yna od Pisy do granicy pañstwa oceniono jako z³y. Stan ekologiczny okreœlono jako umiarkowany z uwagi na elementy biologiczne makrofity i makrobezkrêgowce bentosowe. Badania fitoplanktonu i ichtiofauny spe³nia³y normy II klasy. WskaŸniki fizykochemiczne oceniono na II klasê jakoœci wód. Stan chemiczny oceniono jako poni ej stanu dobrego ze wzglêdu na przekroczenie stê eñ œredniorocznych sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu. Nie by³y spe³nione wymagania dla obszarów chronionych. PLRW ELMA OD RÓDE DO POWARSZYNKI D³ugoœæ jednolitej czêœci wód Elma od Ÿróde³ do Powarszynki wynosi 88,9 km, a jej zlewnia zajmuje powierzchniê 223,8 km 2. Po³o ona jest na obszarze dorzecza Prego³y, w regionie wodnym yny i Wêgorapy. Przep³ywa przez obszar Natura 2000 o nazwie Ostoja Warmiñska (PLB2800). Do jcw o nazwie Elma od Ÿróde³ do Powarszynki nale ¹ nastêpuj¹ce cieki: Elma, Powarszynka, Górowska M³ynówka, Goska, Dop³yw spod Solna, Dop³yw z Kol. Wojciechy, Dop³yw z Kumkiejn. Zlewnia jednolitej czêœci wód zbudowana jest z glin zwa- ³owych, piasków i wirów lodowcowych, miejscami wystêpuj¹ tu i³y i mu³ki zastoiskowe. Na takim pod³o u wykszta³ci³y siê przede wszystkim gleby brunatne w³aœciwe i wy³ugowane oraz p³owe, charakteryzuj¹ce siê bardzo ma³¹ przepuszczalnoœci¹. Wystêpuj¹ tu równie kompleksy gleb glejowych, a odcinek ujœciowy rzeki pokryty jest madami. W strukturze u ytkowania terenu zlewni jcw dominuj¹ grunty orne, a miejscami wystêpuj¹ lasy i ³¹ki. Jcw p³ynie przez obszary podmok³e. Jcw Elma od Ÿróde³ do Powarszynki przep³ywa przez tereny gmin Górowo I³aweckie i Bartoszyce. Najwiêksz¹ miejscowoœci¹ po³o on¹ w jej zlewni jest Górowo I³aweckie. G³ównym punktowym Ÿród³em zanieczyszczeñ badanej jcw s¹ œcieki odprowadzane bezpoœrednio z oczyszczalni w Górowie I³aweckim, w iloœci ponad 40 m 3 /d, oczyszczone mechaniczno-biologicznie z mo liwoœci¹ chemicznego str¹cania fosforu (wed³ug informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Mniejsze iloœci œcieków kierowane s¹, poprzez rowy melioracyjne, z mechaniczno-biologicznych oczyszczalni w Piastach Wielkich i B¹dlach (odpowiednio 9 i 2 m 3 /d dane za 20 r.). Badania stanu jcw Elma od Ÿróde³ do Powarszynki, w 20 roku, prowadzono w ppk Elma Piaseczno. Badania wykonano w ramach monitoringu diagnostycznego, operacyjnego i obszarów chronionych. Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Stan jednolitej czêœci wód o nazwie Elma od Ÿróde³ do Powarszynki oceniono jako z³y. Stan ekologiczny jcw okreœlono jako umiarkowany. Z elementów biologicznych w 20 roku wykonano badania fitobentosu, makrofitów i makrobezkrêgowców bentosowych. Ka dy badany element biologiczny odpowiada³ innej klasie jakoœci wód: fitobentos III klasie, makrofity II, a makrobezkrêgowce bentosowe I. O ocenie decydowa³ najgorszy element biologiczny, czyli fitobentos wskazuj¹cy na III klasê. Elementy fizykochemiczne z grupy oraz 3.6 odpowiada³y I II klasie. Spoœród wskaÿników chemicznych z grupy tylko suma stê eñ œredniorocznych benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu nie spe³nia³a dopuszczalnych norm. Pozosta³e wskaÿniki nie przekracza³y norm. Stan chemiczny okreœlono jako poni ej stanu dobrego. Nie by³y równie spe³nione wymagania dla obszarów chronionych 2

13 wra liwych na eutrofizacjê wywo³an¹ zanieczyszczeniami pochodz¹cymi ze Ÿróde³ komunalnych. PLRW GUBER DO DOP YWU Z JEZIORA SIERCZ Z JEZ. GUBER, SIERCZ Zlewnia jednolitej czêœci wód o nazwie Guber do dop³ywu z jeziora Siercz z jez. Guber, Siercz zajmuje powierzchniê oko³o 2,4 km 2. D³ugoœæ cieków w jcw wynosi oko³o 4 km. Jest to obszar dorzecza Prego³y, region wodny yny i Wêgorapy. Jednolita czêœæ wód przep³ywa przez jeziora Guber i Siercz. Do jcw Guber do dop³ywu z jeziora Siercz z jez. Guber, Siercz dop³ywaj¹, poprzez rów melioracyjny, œcieki z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni w Nakomiadach (z podwy szonym usuwaniem biogenów i mo liwoœci¹ chemicznego str¹cania fosforu) w iloœci oko³o 32 m 3 /d (wg informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). W 20 roku badania prowadzono w ppk Guber Wilamowo w ramach monitoringu operacyjnego. Nie prowadzono badañ w monitoringu obszarów chronionych. Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Ocena jcw Guber do dop³ywu z jeziora Siercz z jez. Guber, Siercz wskazuje na stan ekologiczny umiarkowany, o czym zadecydowa³ jeden wskaÿnik fizykochemiczny ogólny wêgiel organiczny. Spoœród elementów biologicznych zosta³y wykonane badania fitobentosu, który odpowiada³ II klasie jakoœci wód. Stan jcw oceniono jako z³y. PLRW GUBER OD DOP YWU Z JEZIORA SIERCZ DO RAWY Z DEJN OD WYP YWU Z JEZ. DEJNOWA Zlewnia jednolitej czêœci wód o nazwie Guber od dop³ywu z jeziora Siercz do Rawy z Dejn¹ od wyp³ywu z jez. Dejnowa zajmuje powierzchniê oko³o 82, km 2. D³ugoœæ cieków w jcw, która jest jednoczeœnie odcinkiem rzeki Guber i Dejny (Dajny) wynosi ponad 37,3 km. Jest to obszar dorzecza Prego³y, region wodny yny i Wêgorapy. Na Gubrze znajduj¹ siê 4 budowle poprzeczne. Kaskada jazów wystêpuje poni ej Kêtrzyna w dolnym biegu jcw, regulacja koryta rzecznego jest na wysokoœci miasta Kêtrzyn. Po po³¹czeniu z Dejn¹ koryto zosta³o czêœciowo wyprostowane i jest silnie wciête w zmeliorowany obszar doliny. Na powierzchni zlewni Gubra przewa aj¹ gliny morenowe z p³atami piasków fluwioglacjalnych i wirów moreny czo³owej. W dolinie rzeki nagromadzi³y siê aluwia i torfy. W strukturze u ytkowania terenu dominuj¹ u ytki rolne, g³ównie pola uprawne. ¹ki i pastwiska wystêpuj¹ przede wszystkim w dolinach rzek. W badanej jcw wystêpuj¹ punktowe Ÿród³a zanieczyszczeñ. Z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni dla Kêtrzyna (z pog³êbionym usuwaniem biogenów i z chemicznym str¹caniem fosforu), zlokalizowanej w Trzech Lipach, odprowadzane s¹ bezpoœrednio do Gubra œcieki w iloœci oko³o 4730 m 3 /d (wed³ug informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Z oczyszczalni w Karolewie, poprzez rów melioracyjny, dostaje siê do rzeki oko³o 20 m 3 /d (wed³ug informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Na terenie jcw wystêpuje równie wy³¹czone z eksploatacji sk³adowisko odpadów w miejscowoœci Pudw¹gi, w gminie Reszel. W 2007 roku zosta³o zamkniête i jest w trakcie rekultywacji, ma powstaæ tam teren leœny. Ze wzglêdu na presjê ze strony rolnictwa na jcw Guber od dop³ywu z jeziora Siercz do Rawy z Dejn¹ od wyp³ywu z jez. Dejnowa zosta³ ustalony OSN (Obszar Szczególnie Nara ony) wra liwy na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych (na mocy rozporz¹dzenia nr 2/202 Dyrektora RZGW w Warszawie z dnia r., opublikowanego w Dzienniku Urzêdowym województwa warmiñsko-mazurskiego z dnia r., poz. 2634). W 20 roku badania jcw o nazwie Guber od dop³ywu z jeziora Siercz do Rawy z Dejn¹ od wyp³ywu z jez. Dejnowa wykonano w jednym ppk Guber Garbno w ramach monitoringu operacyjnego i obszarów chronionych. Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Stan jcw Guber od dop³ywu z jeziora Siercz do Rawy z Dejn¹ od wyp³ywu z jez. Dejnowa oceniono jako z³y, poniewa stan ekologiczny by³ umiarkowany ze wzglêdu na makrofity. Elementy fizykochemiczne z grupy mieœci³y siê w granicach I II klasy. Nie by³y spe³nione wymagania dla obszarów chronionych wra liwych na eutrofizacjê wywo³an¹ zanieczyszczeniami pochodz¹cymi ze Ÿróde³ komunalnych i obszarów chronionych nara onych na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych. Stan chemiczny nie by³ badany. PLRW GUBER OD RAWY DO UJŒCIA Zlewnia jednolitej czêœci wód o nazwie Guber od Rawy do ujœcia zajmuje powierzchniê oko³o 89,3 km 2. D³ugoœæ jcw wynosi ponad 40,7 km. Jest to obszar dorzecza Prego³y, region wodny yny i Wêgorapy. Badana jcw znajduje siê na obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Ostoja Warmiñska (kod PLB2800). Na jcw zlokalizowano kilka jazów. Koryto w górnym biegu na niewielkim odcinku jest sztucznie wyprostowane, przy ujœciu znajduje siê stopieñ wodny przelewowy. W pó³nocnej czêœci zlewni Gubra wystêpuj¹ pojedyncze p³aty i³ów zastoiskowych, stanowi¹cych pozosta³oœci jezior. W strukturze u ytkowania terenu zlewni jcw przewa aj¹ grunty orne, w œrodkowej i dolnej czêœci miejscami wystêpuj¹ lasy, a w dolinie rzeki ³¹ki. W badanej jcw do rzeki Guber odprowadzane s¹ niewielkie iloœci oczyszczonych œcieków z miejscowoœci Prosna i Równina Górna (odpowiednio 3 i 7,3 m 3 /d œcieków wg informacji o korzystaniu ze œrodowiska za 20 r.). Ze wzglêdu na presjê ze strony rolnictwa na jcw Guber od Rawy do ujœcia zosta³ ustalony OSN (Obszar Szczególnie Nara ony) wra liwy na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych (na mocy rozporz¹dzenia nr 2/202 Dyrektora RZGW w Warszawie z dnia r., opublikowanego w Dzienniku Urzêdowym województwa warmiñsko-mazurskiego z dnia r., poz. 2634). Badania jcw Guber od Rawy do ujœcia w 20 roku prowadzono w jednym punkcie Guber Prosna w ramach monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego i obszarów chronionych. Klasyfikacja jednolitej czêœci wód Stan ekologiczny jcw o nazwie Guber od Rawy do ujœcia okreœlono jako umiarkowany ze wzglêdu na elementy biologiczne makrofity i makrobezkrêgowce bentosowe oraz wskaÿnik fizykochemiczny zasadowoœæ ogóln¹. Pozosta³e wskaÿniki fizykochemiczne z grupy spe³nia³y normy I II klasy jakoœci wód. Stan chemiczny okreœlono jako poni ej stanu dobrego. Przekroczona by³a suma stê eñ œredniorocznych benzo(g,h,i)perylenu i indeno(,2,3-cd)pirenu. W zwi¹zku z tym stan jcw oceniono jako z³y. Nie by³y spe³nione wymagania dla obszarów chronionych nara- onych na zanieczyszczenia zwi¹zkami azotu ze Ÿróde³ rolniczych. PLRW BEZLEDA OD RÓDE DO GRANICY PAÑSTWA Jednolita czêœæ wód Bezleda od Ÿróde³ do granicy pañstwa ma d³ugoœæ 7,8 km. Powierzchnia zlewni wynosi 6, km 2. Jcw po³o ona jest w dorzeczu Œwie ej, w regionie wodnym Œwie ej, w granicach obszaru chronionego Natura 2000 Ostoja Warmiñska (PLB2800). Badana jcw obejmuje rzekê Bezledê oraz Dop³yw spod Piersel. P³ynie przez teren gminy Bartoszyce, a tak e na niewielkim odcinku przez gminê Górowo I³aweckie. Jest jednolit¹ czêœci¹ wód granicz¹c¹ od pó³nocy z Rosj¹. Zlewnia jcw zbudowana jest g³ównie z gliny zwa³owej, miejscami wystêpuj¹ utwory piaszczyste i wirowe. W górnym biegu jcw 3

Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2016 roku

Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2016 roku Inspekcja Ochrony Œrodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 6 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŒRODOWISKA OLSZTYN 7 Praca

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2013 roku

Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2013 roku Inspekcja Ochrony Œrodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 3 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŒRODOWISKA OLSZTYN 4 Praca

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2014roku. Inspekcja Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2014roku. Inspekcja Ochrony Środowiska Inspekcja Ochrony Środowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w204roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA Olsztyn 20 Inspekcja

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2011roku. Inspekcja Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2011roku. Inspekcja Ochrony Środowiska Inspekcja Ochrony Środowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w20roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA Olsztyn 202 Inspekcja

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2012 roku. Inspekcja Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2012 roku. Inspekcja Ochrony Środowiska Inspekcja Ochrony Środowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA Olsztyn 3 Inspekcja

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2017roku. Inspekcja Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w2017roku. Inspekcja Ochrony Środowiska Inspekcja Ochrony Środowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w7roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA Olsztyn 8 Inspekcja

Bardziej szczegółowo

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych

Bardziej szczegółowo

Ochrona powierzchni ziemi polega na: 1. zapewnieniu jak najlepszej jej jakoœci, w szczególnoœci

Ochrona powierzchni ziemi polega na: 1. zapewnieniu jak najlepszej jej jakoœci, w szczególnoœci ochrona powierzchni ziemi Powierzchnia ziemi - rozumie siê przez to naturalne ukszta³towanie terenu, glebê oraz znajduj¹c¹ siê pod ni¹ ziemiê do g³êbokoœci oddzia³ywania cz³owieka, z tym e pojêcie "gleba"

Bardziej szczegółowo

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w

Bardziej szczegółowo

3.2 Warunki meteorologiczne

3.2 Warunki meteorologiczne Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, Łaby i Dunaju. 12 czerwca 2015 r. Kłodzko

Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, Łaby i Dunaju. 12 czerwca 2015 r. Kłodzko Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, Łaby i Dunaju 12 czerwca 2015 r. Kłodzko PLAN PREZENTACJI 1. Plany gospodarowania wodami (PGW) cel, charakterystyka, podstawa prawna,

Bardziej szczegółowo

Badania elementów biologicznych i fizykochemicznych zostały wykonane w okresie IX.2014 VIII.2015 w pobliżu ujścia JCWP do odbiornika.

Badania elementów biologicznych i fizykochemicznych zostały wykonane w okresie IX.2014 VIII.2015 w pobliżu ujścia JCWP do odbiornika. Wyniki badań elementów biologicznych i fizykochemicznych jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) nie objętych Państwowym Monitoringiem Środowiska w zlewni rzeki Bobrzy: 1. JCWP Bobrza do Ciemnicy

Bardziej szczegółowo

4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ

4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ 4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA 4.1. Ocena jakoœci powietrza w odniesieniu do norm dyspozycyjnych O jakoœci powietrza na danym obszarze decyduje œredni poziom stê eñ zanieczyszczeñ w okresie doby, sezonu, roku.

Bardziej szczegółowo

Wody zawarte w morzach i oceanach pokrywają ok.71 % powierzchni Ziemi i stanowią 97,5 % hydrosfery. Woda słodka to ok.2,5% całkowitej ilości wody z

Wody zawarte w morzach i oceanach pokrywają ok.71 % powierzchni Ziemi i stanowią 97,5 % hydrosfery. Woda słodka to ok.2,5% całkowitej ilości wody z Wody zawarte w morzach i oceanach pokrywają ok.71 % powierzchni Ziemi i stanowią 97,5 % hydrosfery. Woda słodka to ok.2,5% całkowitej ilości wody z czego ok. 1 / 3 zawarta jest wodach podziemnych, rzekach,

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej potencjału dobrego Ocena hydromorfologiczna. Stan Chemiczny

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej potencjału dobrego Ocena hydromorfologiczna. Stan Chemiczny Nazwa cieku: Prusina Dorzecze: Wisła Region wodny: Dolna Wisła RZGW: Gdańsk Powiat: świecki Gmina: Świecie nad Wisłą Długość cieku: 28,9 km Powierzchnia zlewni: 191,2 km 2 Typ cieku: 20 rzeka nizinna żwirowa

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. przestrzennego wsi Damas³awek. 1) lokalizacjê tylko przedsiêwziêæ okreœlonych w niniejszej. nastêpuje:

Dziennik Urzêdowy. przestrzennego wsi Damas³awek. 1) lokalizacjê tylko przedsiêwziêæ okreœlonych w niniejszej. nastêpuje: 16875 3406 UCHWA A Nr IX/49/07 RADY GMINY DAMAS AWEK w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Damas³awek Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz¹dzie

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena hydromorfologiczna. Stan chemiczny. Średnioroczne stężenia podstawowych wskaźników w latach 1998, 2011 i 2013

Rok Ocena hydromorfologiczna. Stan chemiczny. Średnioroczne stężenia podstawowych wskaźników w latach 1998, 2011 i 2013 Nazwa cieku: BIELSKA STRUGA Dorzecze: Wisła Region wodny: Dolna Wisła Powiat: tucholski Gmina: Tuchola Długość cieku: 29,4 km Powierzchnia zlewni: 59.48 km 2 Typ cieku: 25 rzeka łącząca jeziora Nazwa jednolitej

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r.

Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r. dotycząca przyjęcia planu aglomeracji Orzysz. Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r. Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena hydromorfologiczna. Stan chemiczny. Średnioroczne stężenia podstawowych wskaźników w latach

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena hydromorfologiczna. Stan chemiczny. Średnioroczne stężenia podstawowych wskaźników w latach Nazwa cieku: BRDA Dorzecze: Wisła Region wodny: Dolna Wisła Powiat: tucholski Gmina: Gostycyn Długość cieku: 245,5 km Powierzchnia zlewni: 4.661 km 2 Typ cieku: 20 rzeka nizinna żwirowa Nazwa jednolitej

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena fizyko-chemiczna Ocena hydromorfologiczna Potencjał ekologiczny Stan Chemiczny

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena fizyko-chemiczna Ocena hydromorfologiczna Potencjał ekologiczny Stan Chemiczny Nazwa cieku: Wda Dorzecze: Wisła Region wodny: Dolna Wisła RZGW: Gdańsk Powiat: świecki Gmina: Świecie nad Wisłą Długość cieku: 198,0 km Powierzchnia zlewni: 2322,3 km 2 Typ cieku: 19 rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta

Bardziej szczegółowo

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena fizyko-chemiczna Poniżej potencjału dobrego Ocena hydromorfologiczna. Stan Chemiczny

Rok Ocena bakteriologiczna* Ocena fizyko-chemiczna Poniżej potencjału dobrego Ocena hydromorfologiczna. Stan Chemiczny Nazwa cieku: Ryszka Dorzecze: Wisła Region wodny: Dolna Wisła RZGW: Gdańsk Powiat: świecki Gmina: Świecie nad Wisłą Długość cieku: 20,3 km Powierzchnia zlewni: 120,6 km 2 Typ cieku: 17 potok nizinny piaszcz.

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA

STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA Rzeszów, maj 2016 r. CO TO JEST PAŃSTWOWY

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych.

Ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych. Ocena stanu jednolitych części powierzchniowych wód płynących (w tym zbiorników zaporowych) w 2013 roku, z uwzględnieniem monitoringu w latach 2011 i 2012. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej podstawowym

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Dlaczego? Jak? Finansowanie 2014-2020. Eutrofizacja. Aglomeracja Oczyszczanie cieków Systemy zbierania

Dlaczego? Jak? Finansowanie 2014-2020. Eutrofizacja. Aglomeracja Oczyszczanie cieków Systemy zbierania Pozna, maj 2014 Dlaczego? Eutrofizacja Jak? KPO K Aglomeracja Oczyszczanie cieków Systemy zbierania Finansowanie 2014-2020 Eutrofizacja oznacza wzbogacenie wody sk adnikami od ywczymi, szczególnie zwi

Bardziej szczegółowo

Aneks nr 1 do PROGRAMU PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO na lata

Aneks nr 1 do PROGRAMU PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO na lata Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi Aneks nr 1 do PROGRAMU PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO na lata 2013 2015 Przedkładam Zatwierdzam Piotr Maks Wojewódzki Inspektor

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku

UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie ulg w podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców na terenie Gminy Lubomierz Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu za rok 2009 Stan w dniu 31 XII

Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu za rok 2009 Stan w dniu 31 XII G ÓWNY URZ D STATYSTYCZNY, al. Niepodleg³oœci 208, 00-925 Warszawa www.stat.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Portal sprawozdawczy GUS www.stat.gov.pl Numer identyfikacyjny REGON OS-7 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry (RW Środkowej Odry) i dorzecza Łaby wyniki prac

Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry (RW Środkowej Odry) i dorzecza Łaby wyniki prac Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry (RW Środkowej Odry) i dorzecza Łaby

Bardziej szczegółowo

Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I

Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I Jaworzno, 2010 Przedsięwzi wzięcie zlokalizowane jest w gminie Jaworzno

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA

REGULAMIN WYNAGRADZANIA Za³¹cznik do Zarz¹dzenia Nr 01/2009 Przewodnicz¹cego Zarz¹du KZG z dnia 2 kwietnia 2009 r. REGULAMIN WYNAGRADZANIA pracowników samorz¹dowych zatrudnionych w Komunalnym Zwi¹zku Gmin we W³adys³awowie Regulamin

Bardziej szczegółowo

STAN ŚRODOWISKA W POWIECIE LUBACZOWSKIM W 2013 ROKU

STAN ŚRODOWISKA W POWIECIE LUBACZOWSKIM W 2013 ROKU WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU STAN ŚRODOWISKA W POWIECIE LUBACZOWSKIM W 2013 ROKU Przemyśl, grudzień 2014 PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA W ramach realizacji

Bardziej szczegółowo

Kielce, dnia 14 kwietnia 2016 r. Poz. 1289 ROZPORZĄDZENIE NR 9/2016 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE

Kielce, dnia 14 kwietnia 2016 r. Poz. 1289 ROZPORZĄDZENIE NR 9/2016 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, dnia 14 kwietnia 2016 r. Poz. 1289 ROZPORZĄDZENIE NR 9/2016 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W KRAKOWIE w sprawie ustanowienia strefy

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

5. Sytuacja na rynku pracy

5. Sytuacja na rynku pracy 5. Sytuacja na rynku pracy Obserwuje siê systematyczn¹ poprawê na rynku pracy. W roku 2006 w regionie, podobnie jak w ca³ym kraju, notowano dalszy wzrost liczby pracuj¹cych. Jednoczeœnie zwiêkszy³o siê

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA MA OPOLSKIEGO Kraków, dnia 9 czerwca 2008 r. Nr 389 TREŒÆ: Poz.: Str. UCHWA A BUD ETOWA NA 2008 ROK: 2463 Rady Gminy w Brzeszczach z dnia 24 stycznia 2008 r.................

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej Potencjału Dobrego. Stan chemiczny. Ocena eutrofizacji Stwierdzono (MIR, PO 4 )

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej Potencjału Dobrego. Stan chemiczny. Ocena eutrofizacji Stwierdzono (MIR, PO 4 ) Nazwa cieku: Gąsawka Dorzecze: Odry Region wodny: Warty Powiat: nakielski Gmina: Szubin Długość cieku: 56,9 km Powierzchnia zlewni: 584,8 km 2 Typ cieku: 24 rzeka w dolinie zatorfionej Nazwa jednolitej

Bardziej szczegółowo

Stan czystości wód w województwie lubuskim na podstawie badań WIOŚ

Stan czystości wód w województwie lubuskim na podstawie badań WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Stan czystości wód w województwie lubuskim na podstawie badań WIOŚ Sława, 9 czerwca 2015 r. Ogółem na terenie województwa znajduje się 418 cieków

Bardziej szczegółowo

SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ

SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ I) INFORMACJE OGÓLNE W ostatnich latach stosowanie licznych, szeroko rozpowszechnionych substancji syntetycznych napotkało na nowe ograniczenie, którym jest ochrona

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania:

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania: MONITORING JEZIOR W LATACH 2010-2015 Program badań realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w latach 2010-2015 był zgodny z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska województwa

Bardziej szczegółowo

Stan prawny na dzieñ 1 paÿdziernika 2015 r. Oficyna Wydawnicza

Stan prawny na dzieñ 1 paÿdziernika 2015 r. Oficyna Wydawnicza Stan prawny na dzieñ 1 paÿdziernika 2015 r. Oficyna Wydawnicza Warszawa 2015 Copyright by Oficyna Wydawnicza POLCEN Sp. z o.o. Warszawa 2015 Autor Gra yna widerska Redaktor naczelny Ryszard Sobolewski

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych

Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych na podstawie badań

Bardziej szczegółowo

Monitoring jakości wód i jakość wód w województwie mazowieckim

Monitoring jakości wód i jakość wód w województwie mazowieckim Monitoring jakości wód i jakość wód w województwie mazowieckim Dariusz Lasota Projekt Zostań przyjacielem wody współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, w ramach Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Aktualizacja planów gospodarowania wodami

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Aktualizacja planów gospodarowania wodami Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja planów gospodarowania wodami Aktualizacja planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych

ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych Dz.U.08.234.1577 ROZPORZ DZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2008 r.) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania:

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania: Monitoring jezior w latach 2010-2012 Program badań realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie był zgodny z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska województwa mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja planów gospodarowania wodami. Cele rodowiskowe a akwakultura. Dr in. Anna M. Wi niewska Katedra Ichtiologii UWM w Olsztynie

Aktualizacja planów gospodarowania wodami. Cele rodowiskowe a akwakultura. Dr in. Anna M. Wi niewska Katedra Ichtiologii UWM w Olsztynie Aktualizacja planów gospodarowania wodami. Cele rodowiskowe a akwakultura. { Dr in. Anna M. Wi niewska Katedra Ichtiologii UWM w Olsztynie dzia ania ukierunkowane na utrzymanie dobrego stanu wód i zwi

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej Województwa Wielkopolskiego Nr 81 6898 1140 UCHWA A Nr LI/687/V/2009 RADY MIASTA POZNANIA z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie ustalenia zasad i trybu przyznawania stypendiów dla studentów uczelni wy szych,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR III/64/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Miedziana Góra

UCHWAŁA NR III/64/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Miedziana Góra UCHWAŁA NR III/64/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Miedziana Góra Na podstawie art. 18 pkt 20, art. 89 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998

Bardziej szczegółowo

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.infish.com.pl/przetargi Olsztyn-Kortowo: Dostawa i montaż pompy ciepła wraz z wyposażeniem i

Bardziej szczegółowo

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania:

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania: MONITORING JEZIOR W LATACH 2010-2014 Program badań realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w latach 2010-2014 był zgodny z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska województwa

Bardziej szczegółowo

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja elementów stanu/ potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wód powierzchniowych płynących województwa

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr 217 RADY MINISTRÓW. z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2014

UCHWAŁA Nr 217 RADY MINISTRÓW. z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2014 Monitor Polski Nr 101 Elektronicznie podpisany przez Grzegorz Paczowski Data: 2010.12.31 16:08:22 +01'00' 5270 Poz. 1183 1183 v.p l UCHWAŁA Nr 217 RADY MINISTRÓW z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie Krajowego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku

UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku i Strona znajduje się w archiwum. Data publikacji : 30.06.2005 Uchwała nr 660 Druk Nr 687 UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 27.06.2005roku w sprawie: przyjęcia Regulaminu przyznawania

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. PROJEKT w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji

Bardziej szczegółowo

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu 1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej Potencjału Dobrego Potencjał ekologiczny Stan chemiczny. Ocena eutrofizacji Stwierdzono (MIR, PO 4 )

Rok Ocena fizyko-chemiczna Poniżej Potencjału Dobrego Potencjał ekologiczny Stan chemiczny. Ocena eutrofizacji Stwierdzono (MIR, PO 4 ) Nazwa cieku: Górny Kanał Notecki Dorzecze: Odry Region wodny: Warty Powiat: bydgoski Gmina: Białe Błota Długość cieku: 25,8 km Typ cieku: 0 ciek sztuczny Nazwa jednolitej części wód: Górny Kanał Notecki

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR VIII/43/2015 r. RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 26 marca 2015 r.

UCHWAŁA NR VIII/43/2015 r. RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 26 marca 2015 r. UCHWAŁA NR VIII/43/2015 r. RADY MIASTA SULEJÓWEK z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie określenia regulaminu otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego oraz

Bardziej szczegółowo

Regionalna Karta Du ej Rodziny

Regionalna Karta Du ej Rodziny Szanowni Pañstwo! Wspieranie rodziny jest jednym z priorytetów polityki spo³ecznej zarówno kraju, jak i województwa lubelskiego. To zadanie szczególnie istotne w obliczu zachodz¹cych procesów demograficznych

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r.

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Tczew. w sprawie wprowadzenia zasad utrzymania placów zabaw stanowiących własność Gminy Na podstawie art.30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania:

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania: Monitoring jezior w latach 2010-2013 Program badań realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w latach 2010-2013 był zgodny z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska województwa

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH Załącznik do zarządzenia nr 36/14/15 Dyrektora ZSM-E w Olsztynie z dnia 8 stycznia 2015r. REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH Zespołu Szkół Mechaniczno Energetycznych im. Tadeusza Kościuszki

Bardziej szczegółowo

Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla

Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi przetwarzanie pojazdów wycofanych

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. zamieszkuj¹cych na sta³e na terenie Województwa Wielkopolskiego. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego.

Dziennik Urzêdowy. zamieszkuj¹cych na sta³e na terenie Województwa Wielkopolskiego. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Województwa Wielkopolskiego Nr 155 16966 3416 UCHWA A Nr XII/178/2007 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 24 wrzeœnia 2007 r. w sprawie: zasad udzielania stypendiów dla uczniów, s³uchaczy i studentów

Bardziej szczegółowo

Ha³as. Ha³as. Betonowy ekran akustyczny w rejonie ar (fot. Pawe³ Popko) V. HA AS

Ha³as. Ha³as. Betonowy ekran akustyczny w rejonie ar (fot. Pawe³ Popko) V. HA AS Betonowy ekran akustyczny w rejonie ar (fot. Pawe³ Popko) V. HA AS 75 Stan œrodowiska w województwie lubuskim w 2006 roku 1. Stan zagro enia ha³asem œrodowiskowym Dopuszczalne poziomy ha³asu w œrodowisku

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.

Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r. Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 12 grudnia 2002 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i us ug oraz

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. zawodników amatorów osi¹gaj¹cych wysokie wyniki sportowe we wspó³zawodnictwie miêdzynarodowym lub krajowym

Dziennik Urzêdowy. zawodników amatorów osi¹gaj¹cych wysokie wyniki sportowe we wspó³zawodnictwie miêdzynarodowym lub krajowym Województwa Wielkopolskiego Nr 127 13535 2351 UCHWA A Nr XVIII/152/08 RADY POWIATU GOSTYÑSKIEGO z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie: zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokoœci stypendiów

Bardziej szczegółowo

Nazwa: Zbiornik Włocławek

Nazwa: Zbiornik Włocławek Nazwa: Zbiornik Włocławek Dorzecze: Wisła Region wodny: Środkowa Wisła Typ zbiornika: reolimniczny Czas zatrzymania wody: ok. 5 dni Długość zbiornika: 41 km Powierzchnia zbiornika: 59,2 km² Powierzchnia

Bardziej szczegółowo

Informacja o stanie środowiska wody powierzchniowe

Informacja o stanie środowiska wody powierzchniowe W przypadku wykorzystania informacji zawartych w niniejszym opracowaniu prosimy o podanie źródła. Opracowano w Dziale Monitoringu Środowiska Delegatury WIOŚ w Tarnowie 2 I. Nowe uwarunkowania formalno-prawne

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) Dziennik Ustaw rok 2011 nr 221 poz. 1317 wersja obowiązująca od 2015-03-12 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 7 października 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki

Bardziej szczegółowo

Karta informacyjna przedsięwzięcia Przebudowa budynku warsztatu

Karta informacyjna przedsięwzięcia Przebudowa budynku warsztatu Karta informacyjna przedsięwzięcia Przebudowa budynku warsztatu Realizowanego na działce numer 33/4, k.m. 4, obręb Wojnowice ul. Ogrodowa 1, 47 470 Wojnowice gmina Krzanowice powiat raciborski województwo

Bardziej szczegółowo

Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I.

Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I. Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I 1. 2. 3. 1. 1 Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I, zwane dalej OWU, stosuje siê w umowach ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I zawieranych przez

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Lewkiewicz-Ma³ysa*, Jan Macuda* OCENA JAKOŒCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH DOP YWAJ CYCH DO ZBIORNIKA SOLINA**

Aleksandra Lewkiewicz-Ma³ysa*, Jan Macuda* OCENA JAKOŒCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH DOP YWAJ CYCH DO ZBIORNIKA SOLINA** WIERTNICTWO NAFTA GAZ TOM 25 ZESZYT 2 2008 Aleksandra Lewkiewicz-Ma³ysa*, Jan Macuda* OCENA JAKOŒCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH DOP YWAJ CYCH DO ZBIORNIKA SOLINA** 1. WPROWADZENIE Jakoœæ wód powierzchniowych

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzêdowy. remontem lub napraw¹ urz¹dzeñ wodnych; powiecie koniñskim. gruntów rolnych;

Dziennik Urzêdowy. remontem lub napraw¹ urz¹dzeñ wodnych; powiecie koniñskim. gruntów rolnych; Województwa Wielkopolskiego Nr 112 10265 1798 ROZPORZ DZENIE Nr 2/09 WOJEWODY WIELKOPOLSKIEGO z dnia 8 maja 2009 r. w sprawie utworzenia parku krajobrazowego,,nadgoplañski Park Tysi¹clecia w województwie

Bardziej szczegółowo

VRRK. Regulatory przep³ywu CAV

VRRK. Regulatory przep³ywu CAV Regulatory przep³ywu CAV VRRK SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator sta³ego przep³ywu powietrza

Bardziej szczegółowo

Olsztyn, dnia 19 czerwca 2015 r. Poz. 2214 UCHWAŁA NR VIII/44/15 RADY GMINY KALINOWO. z dnia 12 czerwca 2015 r.

Olsztyn, dnia 19 czerwca 2015 r. Poz. 2214 UCHWAŁA NR VIII/44/15 RADY GMINY KALINOWO. z dnia 12 czerwca 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 19 czerwca 2015 r. Poz. 2214 UCHWAŁA NR VIII/44/15 RADY GMINY KALINOWO z dnia 12 czerwca 2015 r. w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne.

ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne. ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne. (Dz. U. Nr 75, poz. 866, z dnia 15 wrzeœnia 2000 r.) Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI

ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI ZASOBY WODNE I PRZYRODNICZE MONOGRAFIA pod redakcją Jana Dojlido i Bohdana Wieprzkowicza WARSZAWA 2007 SPIS TREŚCI WSTĘP 7 1. ZASOBY WODNE 9 1.1. EWOLUCJA POGLĄDÓW NA GOSPODARKĘ

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXXVI/387/09 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 listopada 2009r.

Uchwała Nr XXXVI/387/09 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 listopada 2009r. Uchwała Nr XXXVI/387/09 Rady Miejskiej w Stargardzie Szczecińskim z dnia 24 listopada 2009r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla szkół i placówek niepublicznych oraz trybu i

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH. z dnia 23 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH. z dnia 23 stycznia 2015 r. UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH z dnia 23 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia regulaminu dofinansowania zadań z zakresu usuwania, transportu i utylizacji wyrobów zawierających azbest z terenu

Bardziej szczegółowo

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Wieloletniego programu

Bardziej szczegółowo

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW)

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) JAK WYGLĄDA IDEALNY ŚWIAT OCHRONY WÓD W POLSCE? I DO CZEGO POTRZEBNE MU PLANOWANIE PRZESTRZENNE? dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) 14 STYCZNIA 2013 STAN PRAWNY STUDIUM

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 20 kwietnia 2012 r. Poz. 911 ROZPORZĄDZENIE NR 1/2012 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku Projekt Uchwała Nr / / Rady Miasta Nowego Sącza z dnia listopada 2011 roku w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych Na podstawie art 18 ust 2 pkt 8 i art 40 ust 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 22 marca 2016 r. Poz. 619 UCHWAŁA NR 0007.197.2016 RADY MIEJSKIEJ W SULECHOWIE. z dnia 15 marca 2016 r.

Gorzów Wielkopolski, dnia 22 marca 2016 r. Poz. 619 UCHWAŁA NR 0007.197.2016 RADY MIEJSKIEJ W SULECHOWIE. z dnia 15 marca 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 22 marca 2016 r. Poz. 619 UCHWAŁA NR 0007.197.2016 RADY MIEJSKIEJ W SULECHOWIE z dnia 15 marca 2016 r. w sprawie zasad udzielania dotacji

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW. z dnia 9 marca 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW. z dnia 9 marca 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW w sprawie zwolnień przedsiębiorców od podatku od nieruchomości na terenie gminy Lubaczów w ramach pomocy de minimis Na podstawie art. 7 ust. 3 i art. 20b ustawy

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 kwietnia 2016 r. Poz. 472 OBWIESZCZENIE MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/117/2012 RADY MIEJSKIEJ W KSIĄŻU WLKP. z dnia 27 lutego 2012 r.

UCHWAŁA NR XVII/117/2012 RADY MIEJSKIEJ W KSIĄŻU WLKP. z dnia 27 lutego 2012 r. UCHWAŁA NR XVII/117/2012 RADY MIEJSKIEJ W KSIĄŻU WLKP. z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie zasad dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla nieruchomości na terenie gminy Książ Wlkp. w

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA RYBNIKA. z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie wzorów formularzy na podatek rolny

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA RYBNIKA. z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie wzorów formularzy na podatek rolny Projekt z dnia 29 października 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MASTA RYBNKA w sprawie wzorów formularzy na podatek rolny Na podstawie: - art. 18 ust. 2 pkt 8, art. 40 ust. 1, art. 41 ust.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE z dnia 4 kwietnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Miechów

Bardziej szczegółowo

5. Źródła i sposoby finansowania

5. Źródła i sposoby finansowania Załącznik nr 1 do uchwały Nr..../.. /09 Rady Miejskiej w Cedyni z dnia. 2009 r. 5. Źródła i sposoby finansowania Źródłem finansowania na 2009 rok będzie Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Bardziej szczegółowo

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r.

Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Kraków, 27 września 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA OCENA STANU I POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO I CHEMICZNEGO JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PŁYNĄCYCH ZAGROŻONYCH NIEOSIĄGNIĘCIEM CELÓW ŚRODOWISKOWYCH (BADANYCH W

Bardziej szczegółowo