Elementarz echokardiograficzny standardów: zatorowość płucna w świetle nowych wytycznych ESC
|
|
- Edyta Antonina Nowicka
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 echokardiografia od podstaw Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy! W lipcowym, wakacyjnym numerze Kardiologii po Dyplomie przedstawiamy kolejny artykuł z cyklu Elementarz standardów ESC widzianych okiem echokardiografisty. Przedstawiamy tym razem zagadnienia związane z zatorowością płucną. Pojawia się też tradycyjna zagadka echokardiograficzna. Dotyczy młodego, 19-letniego pacjenta z przebytym w pierwszym miesiącu życia zabiegiem korekcji przedsionkowej Senninga. Wszystkim echokardiografistom życzę spokojnego i słonecznego urlopu przed kolejnymi lekturami tego działu i dobrymi szkoleniami. REDKTOR DZIŁU prof. dr hab. n. med. Edyta Płońska- -Gościniak Pracownia Echokardiografii Kliniki Kardiologii PM w Szczecinie Edyta Płońska-Gościniak Elementarz echokardiograficzny standardów: zatorowość płucna w świetle nowych wytycznych ESC arbara Lichodziejewska, Maciej Kostrubiec, Piotr Pruszczyk Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii IS WUM dres do korespondencji Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii IS WUM ul. Lindleya 4, Warszawa Kardiologia po Dyplomie 2010; 9 (7): Wprowadzenie Do rozpoznania zatorowości płucnej (ZP) niezbędne jest uwidocznienie skrzeplin w tętnicach płucnych w obrazie tomografii komputerowej (TK) lub arteriografii, albo stwierdzenie typowych zmian w scyntygrafii perfuzyjnej płuc. W badaniu echokardiograficznym zwykle nie udaje się uwidocznić skrzeplin, a jedynie cechy dysfunkcji prawej komory. Natomiast u około połowy chorych z ostrą zatorowością płucną (OZP) przezklatkowe badanie echokardiograficzne (transthoracic echocardiography, TTE) nie wykazuje zaburzeń w obrębie prawej połowy serca. Dlatego badanie to nie jest uważane za wystarczające do rozpoznania, a zwłaszcza do wykluczenia ZP. Jednak echokardiografia ma istotne znaczenie diagnostyczne w szczególnych przypadkach OZP przebiegających z niestabilnością hemodynamiczną. Jest również pomocna w ocenie rokowania u chorych z już rozpoznaną ZP, a także pozwala na identyfikację pacjentów zagrożonych rozwojem nadciśnienia płucnego o etiologii zakrzepowo-zatorowej, po kilkumiesięcznej terapii przeciwzakrzepowej. Lipiec 2010 Tom 9 Nr 7 49
2 Możliwości echokardiografii w ocenie zmian związanych z zatorowością płucną Wzrost naczyniowego oporu płucnego w przebiegu zatorowości płucnej powoduje zwiększenie ciśnienia w tętnicach płucnych i prawej komorze (right ventricle, ), a następnie w prawym przedsionku i żyłach systemowych. W badaniu echokardiograficznym można zarejestrować skutki utrudnienia przepływu w łożysku płucnym i wzrostu ciśnienia w prawej połowie serca. Zmiany dotyczą wielkości jam i naczyń, kurczliwości i grubości ścian, a także charakteru przepływu krwi przez zastawki. W tabeli 1 przedstawiono parametry przydatne w ocenie prawej połowy serca oraz ich prawidłowe wartości. Rycina 1 przedstawia sposób dokonywania niektórych pomiarów. Echokardiografia jest pomocna w ocenie: cech charakterystycznych dla ostrej zatorowości płucnej, przeciążenia prawej komory, ciśnienia w łożysku płucnym. Do objawów echokardiograficznych charakterystycznych dla OZP należą: zmniejszenie maksymalnej prędkości przepływu przez zastawkę tętnicy płucnej (pulmonary valve, PV), śródskurczowe zmniejszenie prędkości (zazębienie spektrum) przepływu przez PV, objaw 60/60: skrócenie ct przepływu przez PV <60 ms i podwyższony maksymalny gradient fali zwrotnej przez zastawkę trójdzielną (tricuspid regurgitation peak gradient, TRPG), ale <60 mm Hg, objaw McConnella: hiperkineza części odpływowej (czyli tzw. części koniuszkowej, w projekcji koniuszkowej czterojamowej [4C]) i hipokineza lub normokineza części napływowej (segmentu środkowego i podstawnego ściany bocznej, w projekcji 4C). Stwierdzenie takich zmian, zwłaszcza u chorego w ciężkim stanie klinicznym, może ułatwić postępowanie. Powyższe objawy nie pozwalają jednak na jednoznaczne rozpoznanie ostrej zatorowości płucnej, ponieważ niektóre z nich mogą też występować w innych stanach patologicznych, takich jak zawał prawej komory lub niewydolność oddechowa typu dorosłych (RDS). Czas akceleracji (ct) M-mode TPSE TE 1 Parametr Prawidłowe wartości podstawowych pomiarów służących do oceny struktur prawej części serca Szerokość pnia płucnego Prędkość przepływu przez PV ct spektrum przepływu przez PV Szerokość w X Szerokość poniżej pierścienia PV w SX Szerokość poniżej pierścienia TV w 4C TPSE Grubość ściany TR V (TRPG) Szerokość IVC Podatność oddechowa IVC Norma 1,5-2,1 cm 0,6-0,9 m/s > 80 ms* 0,9-2,6 cm 2,5-2,9 cm 2,7-3,3 cm 1,5-2 cm <0,5 cm 2,8 m/s ( 31 mm Hg) <1,7 cm >50% (podczas wdechu) *Wartość 80 ms nie jest granicą normy, ale ct <80 ms wskazuje na prawdopodobieństwo podwyższonego ciśnienia w łożysku płucnym. X (long axis) projekcja przymostkowa w osi długiej, SX (short axis) projekcja przymostkowa w osi krótkiej, 4C (4 chamber) projekcja koniuszkowa czterojamowa, IVC (inferior vena cava) żyła główna dolna. C RYCIN 1 V 4V 2 = TRPG Niektóre echokardiograficzne pomiary oceny prawej połowy serca.. Pomiar czasu akceleracji (ct) spektrum doplerowskiego przepływu przez zastawkę tętnicy płucnej.. Pomiar przemieszczenia skurczowego pierścienia zastawki trójdzielnej (TPSE) w trybie M-mode, w projekcji 4C. C. Pomiar maksymalnej prędkości spektrum doplerowskiego wiązki ciągłej fali zwrotnej trójdzielnej i obliczenie TRPG według uproszczonego równania ernoulliego. 50 Tom 9 Nr 7 Lipiec 2010
3 Objawy przeciążenia to przede wszystkim jej powiększenie, upośledzenie kurczliwości ściany wolnej najczęściej oceniane za pomocą pomiaru TPSE (tricuspid annulus plane systolic excursion skurczowe przemieszczenie pierścienia trójdzielnego w M-mode), spłaszczenie i przesunięcie przegrody międzykomorowej (interventricular septum, IVS) w kierunku lewej komory oraz paradoksalny ruch IVS. Stwierdzenie przeciążenia wskazuje na umiarkowane lub duże ryzyko wczesnego zgonu u chorych z rozpoznaną OZP (tab. 2). adanie echokardiograficzne umożliwia też orientacyjną ocenę ciśnienia w prawych jamach serca. Dodanie do gradientu ciśnień między prawą komorą i prawym przedsionkiem, obliczonego według uproszczonego równania ernoulliego z maksymalnej prędkości fali zwrotnej trójdzielnej, ciśnienia w prawym przedsionku pozwala na oszacowanie ciśnienia skurczowego w prawej komorze, jednoznacznego (przy braku stenozy zastawki tętnicy płucnej) z ciśnieniem skurczowym w tętnicy płucnej. Ciśnienie w prawym przedsionku ocenia się na podstawie obrazu żyły głównej dolnej jej szerokości i po- TE 2 Objawy kliniczne Stratyfikacja ryzyka wczesnego zgonu związanego z OZP (wg standardów ESC z 2008 roku dotyczących ostrej zatorowości płucnej) Dysfunkcja (echo, TK lub NP) iochemiczne wskaźniki uszkodzenia mięśnia serca (troponina) Postępowanie Małe ryzyko (<1%) Umiarkowane ryzyko (1-15%) Duże ryzyko (>15%) Heparyna drobnocząsteczkowa (może być ambulatoryjnie) adanie echo przeciążenie Podwyższone Heparyna Oba lub jedno Wstrząs, hipotonia adanie echo przeciążenie Podwyższone Tromboliza, embolektomia TE 3 Szacowanie ciśnienia w tętnicy płucnej 4 T 2 = TRPG P = 5 20 mm Hg (wg IVC szerokość, podatność oddechowa) TRPG + P = SP = PSP T maksymalna prędkość fali zwrotnej trójdzielnej, TRPG maksymalny gradient fali zwrotnej przez zastawkę trójdzielną, PSP skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej, SP ciśnienie skurczowe w prawej komorze, prawy przedsionek, P ciśnienie w prawym przedsionku, IVC żyła główna dolna. TE 4 Szacunkowa ocena ciśnienia w prawym przedsionku na podstawie szerokości i podatności oddechowej żyły głównej dolnej Szerokość IVC Zapadanie IVC podczas wdechu P <1,5 cm >50% 0-5 mm Hg 1,5-2,5 cm >50% 5-10 mm Hg >2,5 cm >50% 5-10 mm Hg 1,5-2,5 cm <50% mm Hg >2,5 cm <50% mm Hg >2,5 cm <0 >20 mm Hg TE 5 Ocena prawdopodobieństwa nadciśnienia płucnego (PH) na podstawie badania echokardiograficznego (wg standardów ESC z 2009 roku dotyczących nadciśnienia płucnego) Prawdopodobieństwo PH Parametr Małe Umiarkowane Duże T 2,8 m/s 2,8m/s 2,9-3,4 m/s >3,4 m/s (TRPG) ( 31,4 mm Hg) ( 31,4 mm Hg) (33,6-46 mm Hg) (>46 mm Hg) PSP = SP 36 mm Hg 36 mm Hg mm Hg >50 mm Hg Inne echokardiograficzne objawy PH Nieobecne Obecne Obecne lub nie Obecne lub nie T maksymalna prędkość fali zwrotnej trójdzielnej, TRPG maksymalny gradient fali zwrotnej przez zastawkę trójdzielną, PSP skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej, SP skurczowe ciśnienie w prawej komorze obliczone według wzoru: TRPG + ciśnienie w prawym przedsionku, tu w warunkach prawidłowych wynoszące 5 mm Hg. Lipiec 2010 Tom 9 Nr 7 51
4 datności oddechowej. Szacowanie ciśnienia w tętnicy płucnej i prawym przedsionku przedstawiają tabele 3 i 4. Dodatkowych informacji dostarcza ocena czasu przyspieszenia (acceleration time, ct) wyrzutu krwi z prawej komory do pnia płucnego. ct poniżej 80 ms sugeruje istotne zaburzenie przepływu w krążeniu płucnym. Obraz przeciążenia również wskazuje na podwyższenie ciśnienia w łożysku płucnym. Echokardiograficzne szacowanie ciśnienia w prawej komorze nie jest dokładnym pomiarem. Według standardów ESC z 2009 dotyczących nadciśnienia płucnego TTE może jedynie określić prawdopodobieństwo występowania nadciśnienia płucnego (pulmonary hypertension, PH), a nie jego rzeczywiste nasilenie. Parametry określające małe, umiarkowane i duże prawdopodobieństwo nadciśnienia płucnego przedstawiono w tabeli 5. Obraz echokardiograficzny w zatorowości płucnej może być bardzo różny, ponieważ poszczególne objawy zależą od nasilenia i czasu trwania nadciśnienia płucnego oraz od gwałtowności jego wystąpienia. Echokardiografia w podejmowaniu decyzji w różnych sytuacjach klinicznych U chorego przyjętego do szpitala z powodu bólu w klatce piersiowej i duszności, którym towarzyszy hipotonia lub wstrząs, często ciężki stan pacjenta nie pozwala na wykonanie TK. Przyłóżkowe badanie echokardiograficzne umożliwia wtedy postawienie najbardziej prawdopodobnego rozpoznania. Zespół objawów typowych dla OZP, z towarzyszącym przeciążeniem (ryc. 2) i hipotonią, wskazuje na OZP o dużym ryzyku wczesnego zgonu i nakazuje rozważenie leczenia trombolitycznego. Chorzy z dużym ryzykiem zgonu wymagają jak najszybszego rozpoczęcia dożylnego podawania heparyny niefrakcjonowanej (UHF). Po wykluczeniu przeciwwskazań i jeśli to możliwe potwierdzeniu rozpoznania OZP w TK należy zastosować leczenie trombolityczne, które jest najskuteczniejsze w ciągu pierwszych 48 godzin od pojawienia się objawów OZP. Po zastosowaniu takiego leczenia poprawę stanu klinicznego i parametrów echokardiograficznych udaje się uzyskać u ponad 90% pacjentów dużego ryzyka. Do zalecanych preparatów zalicza się streptokinazę, urokinazę oraz alteplazę. lteplazę podaje się w 2-godzinnym wlewie dożylnym w dawce 100 mg rt-p lub w schemacie skróconym w dawce 0,6 mg/kg mc. w ciągu 15 minut. Natomiast urokinaza podawana jest najpierw w bolusie 4400 jm./kg, a następnie w dawce 4400 jm./h/kg mc. w godzinnym wlewie, można też podać 3 mln jm. w ciągu 2 godzin. Streptokinazę podaje się najpierw w bolusie w dawce IU przez 30 minut, a następnie we wlewie IU/h przez h, alternatywny schemat to dawka 1,5 mln IU podawana w czasie 2 godzin. Nie stwierdzano istotnych różnic w częstości występowania ct 52 ms C V=50 cm/s D 52 Tom 9 Nr 7 Lipiec 2010
5 E F TPSE 13 mm IVC 22 mm G H RYCIN 2 I IVC Wdech Wydech Echokardiograficzny obraz ostrej zatorowości płucnej o umiarkowanym/dużym ryzyku.. Projekcja X. Powiększenie prawej komory.. Projekcja SX. Powiększenie prawej komory z przesunięciem przegrody międzykomorowej w stronę lewą i jej spłaszczeniem (strzałka). C. Rejestracja przepływu przez zastawkę tętnicy płucnej, dopler wiązki pulsacyjnej. Strzałką zaznaczono zazębienie skurczowe. ct skrócone do <60 ms. Maksymalna prędkość przepływu mała 0,5 m/s (oznaczona krzyżykiem). D. Projekcja 4C. Powiększenie prawej komory z paradoksalnym ruchem przegrody międzykomorowej (strzałka). E. Projekcja 4C. Objaw McConnella. Strzałkami oznaczono obszar kurczliwości hiperkinetycznej obejmujący część odpływową prawej komory, czyli widoczny w projekcji 4C segment koniuszkowy. F. Pomiar TPSE. Zmniejszona wartość (1,3 cm) wskazuje na upośledzenie funkcji skurczowej prawej komory. G. Rejestracja niedomykalności trójdzielnej metodą doplera wiązki ciągłej. Pomiar maksymalnej prędkości fali zwrotnej trójdzielnej i maksymalnego gradientu (PG). TRPG 35 mm Hg podwyższone, ale <60 mm Hg. Przyczyną niezbyt dużej prędkości fali zwrotnej trójdzielnej w OZP jest niezdolność do generowania wysokiego ciśnienia przez nagle przeciążoną prawą komorę. H. Projekcja podmostkowa. Poszerzona żyła główna dolna (szerokość 2,2 cm). I. Rejestracja w trybie M-mode z projekcji podmostkowej. Poszerzona, umiarkowanie zapadająca się podczas wdechu żyła główna dolna. Taki obraz pozwala na oszacowanie ciśnienia w prawym przedsionku na około 15 mm Hg (w warunkach prawidłowych IVC powinna zapadać się w czasie wdechu o około 50 % swej szerokości wydechowej). powikłań krwotocznych między grupami pacjentów leczonych poszczególnymi preparatami. Po leczeniu trombolitycznym, gdy wydłużenie czasu PTT ulegnie skróceniu do dwukrotności normy, należy rozpocząć dożylny wlew z heparyny niefrakcjonowanej. Chorzy leczeni alteplazą mogą jednocześnie otrzymywać UHF. Opisany powyżej obraz kliniczny obejmujący ból w klatce piersiowej, duszność i hipotonię może być także spowodowany ostrą niewydolnością wieńcową. Różnicowanie z OZP jest trudne, ponieważ w obu sytuacjach stężenie troponiny bywa podwyższone, a obraz EKG może sugerować niedokrwienie. Echokardiografia pomaga w różnicowaniu tych dwóch stanów, co jest ważne, ponieważ wykonanie koronarografii u chorego z OZP jest dodatkowym niepotrzebnym ryzykiem oraz opóźnia rozpoczęcie odpowiedniej terapii. Lipiec 2010 Tom 9 Nr 7 53
6 skrzeplina MP MT RYCIN 3 Projekcja SX. Echokardiograficzny obraz pnia płucnego. Strzałką zaznaczona skrzeplina widoczna w rozwidleniu pnia płucnego. MP pień płucny. o LP MT RYCIN 4 adanie echokardiograficzne przezprzełykowe. Strzałką zaznaczona skrzeplina widoczna w lewej tętnicy płucnej. LP lewa tętnica płucna, o aorta. RYCIN 5 Projekcja 4C. Ruchoma skrzeplina w prawym przedsionku (MT) w przebiegu ostrej zatorowości płucnej (strzałka). Skrzeplina pochodząca z układu żylnego dolnej połowy ciała balotuje w prawym przedsionku. Na rycinach i widoczny w prawym przedsionku podłużny twór wykazujący chaotyczny ruch. W rzadkich przypadkach w TTE stwierdza się obecność skrzeplin w rozwidleniu pnia płucnego (ryc. 3), a czasem możliwe jest także uwidocznienie skrzeplin w prawej tętnicy płucnej z wcięcia jarzmowego. Pozwala to na potwierdzenie OZP. W razie niemożności wykonania tomografii komputerowej w szczególnych sytuacjach próbuje się potwierdzić obecność materiału zatorowego w tętnicach płucnych za pomocą echokardiografii przezprzełykowej (transesophageal echocardiography, TEE) (ryc. 4). Wykazano, że TEE pozwala uwidocznić skrzepliny w tętnicach płucnych u około 70% chorych z OZP i przeciążeniem prawej komory. Echokardiografia przezprzełykowa może mieć zastosowanie w diagnostyce przyłóżkowej chorych niestabilnych hemodynamicznie lub wymagających respiratoroterapii, których transport do pracowni tomograficznej obarczony jest dużym ryzykiem. Uwidocznienie materiału zatorowego może ułatwić decyzję o trombolizie, zwłaszcza u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem krwawień, np. wkrótce po zabiegach operacyjnych. Może się zdarzyć, że u chorego z nagłą dusznością, tachykardią i wstrząsem w badaniu echokardiograficznym oprócz przedstawionych na rycinie 2 objawów typowych dla OZP i przeciążenia prawej komory, uwidoczni się ruchomą skrzeplinę w prawym przedsionku (right atrial mobile thrombus, MT) (ryc. 5). Ruchome skrzepliny w prawej części serca występują u około 5% chorych z OZP. Im wcześniej TTE jest wykonywane, tym większe prawdopodobieństwo uwidocznienia takich skrzeplin. Jest to jednocześnie potwierdzenie OZP, określenie bardzo dużego ryzyka zgonu (>90%) oraz wskazanie do leczenia trombolitycznego lub embolektomii chirurgicznej. Embolektomię należy wykonać, jeśli jest możliwe szybkie przetransportowanie chorego na oddział kardiochirurgiczny. W przeciwnym wypadku powinno się zastosować leczenie trombolityczne (według schematu przedstawionego powyżej), pamiętając jednak, że może ono doprowadzić do rozfragmentowania skrzepliny, przedostania się jej części do tętnic płucnych i zwiększenia zatoru z możliwością dramatycznego pogorszenia stanu chorego, a nawet zgonu. 54 Tom 9 Nr 7 Lipiec 2010
7 MT MT RYCIN 6 Ostra zatorowość płucna. Ruchoma skrzeplina w prawym przedsionku (MT) wklinowana w otwór owalny.. Projekcja 4C. Widoczne powiązanie skrzepliny z przegrodą międzyprzedsionkową.. Projekcja podmostkowa. Widoczne przechodzenie skrzepliny przez otwór owalny do lewego przedsionka. Strzałka przerywana wskazuje fragment skrzepliny, który przedostał się do lewego przedsionka. C RYCIN 7 Echokardiograficzny obraz ostrej zatorowości płucnej o niedużym ryzyku.. Projekcja X. ez powiększenia prawej komory. Projekcja SX. ez powiększenia prawej komory. C. Rejestracja przepływu przez zastawkę tętnicy płucnej, dopler wiązki pulsacyjnej. Strzałką zaznaczono zazębienie skurczowe. ct skrócone do <60 ms. D. Projekcja 4C. ez powiększenia prawej komory. Objaw McConnella. Strzałkami oznaczono obszar kurczliwości hiperkinetycznej obejmujący część odpływową prawej komory, czyli widoczny w projekcji 4C segment koniuszkowy. D Lipiec 2010 Tom 9 Nr 7 55
8 W przypadku stwierdzenia MT badanie echokardiograficzne należy wykonać z dużą starannością, uzyskując odpowiednie projekcje dla zobrazowania przegrody międzyprzedsionkowej. Podwyższenie ciśnienia w prawym przedsionku w przebiegu OZP może bowiem doprowadzić do udrożnienia otworu owalnego z przeciekiem prawo-lewym i wklinowania się skrzepliny w otwór, czego następstwem jest przejście skrzepliny do lewego przedsionka (ryc. 6), co grozi zatorowością obwodową, w tym udarem niedokrwiennym mózgu. Stwierdzenie w TTE skrzepliny uwięźniętej w otworze owalnym jest uznanym wskazaniem do leczenia chirurgicznego. adanie echokardiograficzne jest przydatne nie tylko u chorych niestabilnych hemodynamicznie. Gdy objawy nie sugerują OZP u osoby w dobrym stanie klinicznym, tomografia komputerowa może nie być wykonana w trybie pilnym, na przykład u pacjenta przyjętego do szpitala z powodu zasłabnięcia. Obraz echokardiograficzny ze skróceniem ct, zazębieniem spektrum przepływu przez PV i objawem McConnella, choć bez powiększenia, powinien nasunąć podejrzenie OZP (ryc. 7). Stwierdzenie skrzeplin w tętnicach płucnych w obrazie TK potwierdzi rozpoznanie. Z kolei brak cech przeciążenia wskazuje na OZP niedużego ryzyka. ct 72 ms C D + + E TPSE 7,5 mm F + 56 Tom 9 Nr 7 Lipiec 2010
9 Szerokość 25 mm + + IVC IVC Wdech G H RYCIN 8 Grubość ściany 7 mm I Echokardiograficzny obraz przewlekłego zatorowo-zakrzepowego nadciśnienia płucnego (CTEPH).. Projekcja X. Powiększenie prawej komory.. Projekcja SX. Powiększenie prawej komory. C. Rejestracja przepływu przez zastawkę tętnicy płucnej, dopler wiązki pulsacyjnej. ct skrócone 72 ms sugerujące podwyższenie ciśnienia w łożysku płucnym. ez zazębienia spektrum przepływu. D. Projekcja 4C. Powiększenie prawej komory z przesunięciem przegrody międzykomorowej w stronę lewą. E. Pomiar TPSE. Zmniejszona wartość (7,5 mm) wskazuje na upośledzenie funkcji skurczowej prawej komory. F. Rejestracja niedomykalności trójdzielnej metodą doplera wiązki ciągłej. Pomiar maksymalnej prędkości fali zwrotnej trójdzielnej i maksymalnego gradientu (PG). TRPG 99 mm Hg wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo istotnego nadciśnienia płucnego. G. Projekcja podmostkowa. Poszerzona żyła główna dolna (szerokość 2,5 cm). H. Rejestracja w trybie M-mode z projekcji podmostkowej. Poszerzona, bardzo słabo zapadająca się podczas wdechu żyła główna dolna. Taki obraz pozwala na oszacowanie ciśnienia w prawym przedsionku na około 20 mm Hg. I. Projekcja podmostkowa czterojamowa. Pomiar grubości ściany prawej komory (podwójna strzałka). Zwiększona grubość ściany (7 mm) wskazuje na przerost mięśnia prawej komory w przebiegu nadciśnienia płucnego. U każdego pacjenta z umiarkowanym lub dużym prawdopodobieństwem rozpoznania OZP należy niezwłocznie wdrożyć leczenie przeciwzakrzepowe i kontynuować diagnostykę w celu potwierdzenia rozpoznania. W zależności od stanu pacjenta można zastosować heparynę niefrakcjonowaną (UHF), drobnocząsteczkową (LMWH) lub fondaparinuks. Dożylny wlew UHF jest stosowany w początkowym okresie leczenia ostrej zatorowości płucnej oraz jako kontynuacja po leczeniu trombolitycznym. Leczenie powinno być rozpoczęte bezpośrednio po wysunięciu podejrzenia zatorowości płucnej za pomocą dożylnego bolusa UHF w dawce 80 jm./kg mc. Następnie rozpoczyna się dożylny wlew około 1250 jm./h, tak dostosowując dawkę, by PTT uległ 2-3-krotnemu wydłużeniu powyżej wartości wyjściowych. We wczesnym okresie leczenia, przez pierwsze 48 godzin, PTT powinno być oznaczane przynajmniej co 6 godzin, do czasu ustabilizowania 2-3-krotnego wydłużenia PTT. Następnie częstość oznaczeń można zmniejszyć do 2 razy na dobę. W razie trudności w uzyskaniu odpowiedniego wydłużenia PTT, mimo stosowania dużych dawek heparyny (ponad 3000 jm./h), należy podejrzewać niedobór antytrombiny. Po ustabilizowaniu stanu pacjenta można rozpocząć podawanie doustnych antykoagulantów razem z heparyną. W związku z ryzykiem tromobcytopenii indukowanej heparyną (HIT) w czasie leczenia co dwa dni należy oznaczać liczbę płytek krwi. Heparyny drobnocząsteczkowe i fondaparinuks są co najmniej tak samo skuteczne jak heparyna niefrakcjonowana. Ponadto do zalet tych preparatów należą: dawka zależna jedynie od masy ciała, brak konieczności oznaczania PTT oraz rzadsze występowanie HIT. Dlatego LMWH i fondaparinuks są w zasadzie lekami z wyboru w terapii zatorowości płucnej małego ryzyka. Co więcej, mogą być stosowane w leczeniu przewlekłym i we wtórnej profilaktyce choroby zatorowo-zakrzepowej, np. jeśli nie ma możliwości odpowiedniego kontrolowania INR. Każdy przypadek żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wymaga długotrwałego stosowania wtórnej profilaktyki przeciwzakrzepowej. W tym celu u większości pacjentów są używane doustne antykoagulanty acenokumarol lub warfaryna. Leczenie doustne należy w ZP rozpoczynać jeszcze w czasie podawania heparyny, zaraz po ustabilizowaniu stanu pacjenta. Konieczność początkowego podawania doustnych antykoagulantów razem z heparyną wynika z ich opóźnionego działania. Zaleca się równoczesne podawanie heparyn przez przynajmniej 5 dni, aż do uzyskania terapeutycznego poziomu INR 2-3 w co najmniej dwóch kolejnych oznaczeniach. Lipiec 2010 Tom 9 Nr 7 57
10 U chorych z potwierdzoną przebytą zatorowością płucną echokardiografia w różnych sytuacjach może mieć duże znaczenie. Jako łatwe do wykonania badanie nieinwazyjne może służyć do monitorowana stanu chorego. Jeśli mimo kilkumiesięcznego leczenia przeciwzakrzepowego utrzymują się objawy przeciążenia i podwyższonego ciśnienia w łożysku płucnym, wskazuje to na niepełne ustąpienie obliteracji łożyska naczyniowego przez skrzepliny i nakazuje przedłużenie leczenia oraz rozważenie diagnostyki w kierunku przewlekłego zatorowo-zakrzepowego nadciśnienia płucnego (chronic thromboembolic pulmonary hypertension, CTEPH). W przypadku utrzymywania się w obrazie TTE cech wysokiego nadciśnienia płucnego (ryc. 8) wskazane może być wykonanie tromboendarterektomii. Piśmiennictwo 1. Guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism. The Task Force for the Diagnosis and Management of cute Pulmonary Embolism of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2008; 29: Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension. The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Pulmonary Hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Respiratory Society (ERS) endorsed by the International Society of Heart and Lung Transplantation (ISHLT). Eur Heart J 2009; 30: The Echo Manual. Oh JK, Seward J, Tajik J (red.). III wydanie. Lippincott, Williams, Wilkins, Philadelphia Lang RM, ierig M, Devereux R, et al. Recommendations for chamber quantification. Eur J Echocardiography 2006; 7: Roelandt J, Erbel R. Cardiac ultrasound. W: The ESC textbook of cardiovascular medicine. Tom I. Camm J, Luscher TF, Serruys PW (red.). I wydanie. lackwell Publishing LTD Torbicki, Galie N, Covezzoli, Rossi E, De Rosa M, Goldhaber SZ. ICOPER Study Group. Right heart thrombi in pulmonary embolism: results from the International Cooperative Pulmonary Embolism Registry. J m Coll Cardiol 2003; 41 (12): Rose PS, Punjabi NM, Pearse D. Treatment of right heart thromboemboli. Chest 2002; 121: Pruszczyk P, Torbicki, Kuch-Wocial, Szulc M, Pacho R. Diagnostic value of ransoesophageal echocardiography in suspected haemodynamically significant pulmonary embolism. Heart 2001; 85 (6): Kurzyna M, Torbicki, Pruszczyk P, urakowska, Fijałkowska, i wsp. Disturbed right ventricular ejection pattern as a new Doppler echocardiographic sign of acute pulmonary embolism. m J Cardiol 2002; 90 (5): Lichodziejewska, Jankowski K, Kurnicka K, Ciurzyński M, Liszewska-Pfejfer D. positive outcome in patient with massive acute pulmonary embolism and right atrial mobile thrombus fragmented during thrombolysis. serial echocardiographic examination. Case report. J Intern Med 2005; 258:
Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym
162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń
Bardziej szczegółowoZatorowość płucna. patofizjologia, diagnostyka i leczenie
Zatorowość płucna patofizjologia, diagnostyka i leczenie Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM w Warszawie Epidemiologia Patofizjologia Typowy obraz kliniczny
Bardziej szczegółowoECHOKARDIOGRAFIA W INTENSYWNEJ TERAPII
ECHOKARDIOGRAFIA W INTENSYWNEJ TERAPII 03.10.2015 Dr n. med. KATARZYNA KURNICKA PRACOWNIA ECHOKARDIOGRAFII, KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCHI KARDIOLOGII WUM Journal of the American Society of Echocardiography
Bardziej szczegółowoTypy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko
Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,
Bardziej szczegółowoCiśnienie w tętnicy płucnej
10 Ciśnienie w tętnicy płucnej Echokardiografia w połączeniu z badaniem doplerowskim stanowi metodę wiarygodną, nieinwazyjną i łatwą w zastosowaniu przy określaniu ciśnienia w tętnicy płucnej (PAP). Pułapki
Bardziej szczegółowoCHRONIC THROMBOEMBOLIC PULMONARY HYPERTENSION. (Hypertension)
Przewlekłe zakrzepowo- zatorowe nadciśnienie płucne - CTEPH Skrót angielski: CTEPH CHRONIC THROMBOEMBOLIC PULMONARY HYPERTENSION przewlekłe zakrzepowo- zatorowe nadciśnienie płucne (Chronic) (Thromboembolic)
Bardziej szczegółowoTesty wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoukładu krążenia Paweł Piwowarczyk
Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia
Bardziej szczegółowoKtórzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej
Którzy pacjenci OIT mogą odnieść korzyści z wprowadzenia cewnika do tętnicy płucnej D. Payen i E. Gayat Critical Care, listopad 2006r. Opracowała: lek. Paulina Kołat Cewnik do tętnicy płucnej PAC, Pulmonary
Bardziej szczegółowoTETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński
TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii
Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia
Bardziej szczegółowoSkrzepliny w jamach prawej części serca nadal duże wyzwanie kliniczne. Przegląd obecnego stanu wiedzy
Artykuł poglądowy/review article Kardiologia Polska 2012; 70, 2: 181 186 ISSN 0022 9032 Skrzepliny w jamach prawej części serca nadal duże wyzwanie kliniczne. Przegląd obecnego stanu wiedzy Right heart
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI
DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Echokardiografia podstawy Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoPodstawy echokardiografii
Podstawy echokardiografii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Echokardiografia podstawy - badanie echokardiograficzne jest metodą oceny serca wykorzystującą ultradźwięki - głowica echokardiografu emituje
Bardziej szczegółowoII KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie
Bardziej szczegółowoZator tętnicy płucnej zarys patofizjologii, diagnostyki i leczenia
Zator tętnicy płucnej zarys patofizjologii, diagnostyki i leczenia Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii AM w Warszawie Żylna choroba zakrzepowo - zatorowa zatorowość
Bardziej szczegółowoChory po ostrej zatorowości płucnej i co dalej (wytyczne ESC 2014)
Chory po ostrej zatorowości płucnej i co dalej (wytyczne ESC 2014) Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej PP_1 PP_2
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie
Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu
Bardziej szczegółowoŻylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Bardziej szczegółowoWrodzone wady serca u dorosłych. Część 1.
Wrodzone wady serca u dorosłych. Część 1. W ostatnim czasie liczba osób młodych i dorosłych po leczeniu zabiegowym wrodzonych wad serca stale się zwiększa, co wymaga przygotowania odpowiednio przeszkolonej
Bardziej szczegółowoKardiomiopatia takotsubo. Jak duży problem u pacjenta z cukrzycą? Prezentacja przypadku.
Małgorzata Zalewska-Adamiec Kardiomiopatia takotsubo. Jak duży problem u pacjenta z cukrzycą? Prezentacja przypadku. Klinika Kardiologii Inwazyjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Kierownik Kliniki:
Bardziej szczegółowoFrakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz
Bardziej szczegółowoWrodzone wady serca u dorosłych
Wrodzone wady serca u dorosłych - rozpoznane po raz pierwszy w wieku dorosłym - wada mało zaawansowana w dzieciństwie - nie korygowana - wada po korekcji lub zabiegu paliatywnym w dzieciństwie - niewydolność
Bardziej szczegółowoDziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii
Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Serce jednokomorowe Wiele synonimów - pojedyńcza komora (single ventricle),
Bardziej szczegółowoZdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne
Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital
Bardziej szczegółowozakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej
Rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej Objawy zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych są bardzo mało charakterystyczne. Najczęściej występują ból i obrzęk, znacznie rzadziej zaczerwienienie
Bardziej szczegółowoOcena lewej komory w badaniu echokardiograficznym
Kardiologia Polska 2014; 72, supl. II: XX XX; DOI: 10.5603/KP.2014.XXXX ISSN 0022 9032 ArtykuŁ poglądowy / Review article Ocena lewej komory w badaniu echokardiograficznym Left ventricular function assessment
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoOstra zatorowość płucna przebiegająca pod maską ostrego zespołu wieńcowego opis przypadku
Choroby Serca i Naczyń 2005, tom 2, nr 1, 57 62 P R Z Y P A D K I K L I N I C Z N E Ostra zatorowość płucna przebiegająca pod maską ostrego zespołu wieńcowego opis przypadku Magdalena Kłosińska, Michał
Bardziej szczegółowoSubmasywna zatorowość płucna przebiegająca pod postacią ostrego zespołu wieńcowego
PRACA KAZUISTYCZNA PRZEDRUK Folia Cardiologica Excerpta 2007, tom 2, nr 11, 560 564 Copyright 2007 Via Medica ISSN 1896 2475 Submasywna zatorowość płucna przebiegająca pod postacią ostrego zespołu wieńcowego
Bardziej szczegółowoKardiologia. Aspekty kliniczne. Wskazania kliniczne
3 Kardiologia Aspekty kliniczne Wycinkowa echokardiografia jest idealnym narzędziem diagnostycznym do oceny zaburzeń kardiologicznych w stanach zagrożenia życia. Opierając się jedynie na wynikach badania
Bardziej szczegółowoPacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej
Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 4, nr 2, 106 110 P R Z Y P A D K I K L I N I C Z N E Pacjent ze złożoną wadą aortalną i dysfunkcją lewej komory diagnostyka i zasady kwalifikacji zabiegowej Piotr Lipiec,
Bardziej szczegółowoUdary mózgu w przebiegu migotania przedsionków
Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoStandardy leczenia powikłań zakrzepowo - zatorowych w chirurgii
Standardy leczenia powikłań zakrzepowo - zatorowych w chirurgii Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa jest jednym z najczęstszych powikłań w chirurgii. Jej wystąpienie wiąże się najczęściej z unieruchomieniem,
Bardziej szczegółowoASD. 3-14% wad serca. jedna z częstszych wrodzona anomalia. ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana;
ASD ASD 3-14% wad serca jedna z częstszych wrodzona anomalia ubytek tkanki przegrody IAS; może być w każdym miejscu; wada izolowana; (+) PS, TAPVD, VSD, PDA, MS, z.barlowe a. Rozwój przegrody międzyprzedsionkowej
Bardziej szczegółowoOCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM
OCENA PRZYCZYN I KONSEKWENCJI WYSTĘPOWANIA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ U PACJENTÓW Z NADCIŚNIENIEM PŁUCNYM Marcin Kurzyna, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Grzegorz Harańczyk, StatSoft Polska Choroby
Bardziej szczegółowoZatorowość płucna. Definicja
Zatorowość płucna II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Zator tętnicy płucnej (ZP) jest to gwałtowne zamknięcie lub zwężenie tętnicy płucnej lub jej odgałęzień przez materiał zatorowy. ZP jest kliniczną
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii
Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia,
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoCo możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.
Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoBadanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych w odcinku zewnątrzczaszkowym
5 Badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych w odcinku zewnątrzczaszkowym Radosław Kaźmierski W niniejszym rozdziale omówiono jeden z najważniejszych elementów badania ultrasonograficznego w neurologii
Bardziej szczegółowoPostępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi
Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi Dr hab.n.med.barbara Małecka Krakowski Szpital Specjalistyczny im.jana Pawła II 1 1. Leczenie przeciwzakrzepowe wiąże
Bardziej szczegółowoProfilaktyka udaru mózgu i innych powikłań zatorowych
Profilaktyka udaru mózgu i innych powikłań zatorowych Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo
Bardziej szczegółowoWady serca z przeciekiem lewo-prawym
Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B Folia Cardiol. 2001, tom 8, supl. B, B6 B11 Copyright 2001 Via Medica ISSN 1507 4145 Wady serca z przeciekiem lewo-prawym Definicja. Wady, w których dochodzi do przecieku
Bardziej szczegółowoTwoja. Katalog kursów. Zapisy oraz informacje o szkoleniach. Kontakt: tel wew. 205
Twoja Katalog kursów Kontakt: tel. 32 730 32 23 wew. 205 biuro@ Zapisy oraz informacje o szkoleniach www. Wykładowca: dr P. Życiński Podstawy diagnostyki USG narządów jamy brzusznej 09:00-19:00 (dzień
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE. Dr n. med. Karolina Supeł
LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE Dr n. med. Karolina Supeł Skale oceny ryzyka stosowane do określenia optymalnego czasu prowadzenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej PRECISE-DAPT DAPT OCENIANE
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoPrzy przyjęciu w EKG AFL z czynnością komór 120/min. Bezpośrednio przed zabiegiem, na sali elektrofizjologicznej,
Opis przypadku Częstoskurcz z szerokimi zespołami QRS u pacjenta po zawale serca czy zawsze VT? Wide QRS complex tachycardia in a patient after myocardial infarction: is it always ventricular tachycardia?
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoBadania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej
Badania dodatkowe w celu potwierdzenia rozpoznania stabilnej choroby wieńcowej Nieinwazyjne badanie diagnostyczne układu krążenia stanowią podstawową metodę, wykorzystywaną w rozpoznawaniu jak i monitorowaniu
Bardziej szczegółowoTerapia hybrydowa - przyszłość w leczeniu CTEPH?
Terapia hybrydowa - przyszłość w leczeniu CTEPH? Grzegorz Kopeć Klinika Chorób Serca i Naczyń UJ CM Centrum Chorób Rzadkich Układu Krążenia W Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II Disclaimer
Bardziej szczegółowoMigotanie przedsionków Aleksandra Jarecka Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Kierownik Kliniki - prof. dr hab. Piotr
Bardziej szczegółowoDefinicja. Zatorowość płucna. Patofizjologia ZP. Epidemiologia ZP 2015-04-23
Definicja Zatorowość płucna Zator tętnicy płucnej (ZP) jest to gwałtowne zamknięcie lub zwężenie tętnicy płucnej lub jej odgałęzień przez materiał zatorowy. II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK ZP jest kliniczną
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoThis is a provisional PDF only. Copyedited and fully formatted version will be made available soon.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) This is a provisional PDF only. Copyedited and fully formatted version will be made available soon. ONLINE FIRST ISSN: 2353-7752 e-issn: 2353-7760 Zakrzepowe zapalenie
Bardziej szczegółowoZatorowość paradoksalna ośrodkowego układu nerwowego u pacjenta z ostrą zatorowością płucną wysokiego ryzyka
praca kazuistyczna Folia Cardiologica 2015 tom 10, nr 4, strony 302 305 DOI: 10.5603/FC.2015.0053 Copyright 2015 Via Medica ISSN 2353 7752 Zatorowość paradoksalna ośrodkowego układu nerwowego u pacjenta
Bardziej szczegółowoPatofizjologia krążenia płodowego
Patofizjologia krążenia płodowego Krążenie płodowe w warunkach prawidłowych W łożysku dochodzi do wymiany gazów i składników odżywczych pomiędzy oboma krążeniami Nie dochodzi do mieszania się krwi w obrębie
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ECHOKARDIOGRAFII MOŻLIWOŚCI DIAGNOSTYCZNE
PODSTAWY ECHOKARDIOGRAFII MOŻLIWOŚCI DIAGNOSTYCZNE M. Ciurzyński, B. Lichodziejewska, K. Kurnicka Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Spotkanie Studenckiego Koła Naukowego 22.11.11. Ruch struktur
Bardziej szczegółowoI KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM
I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CHORÓB SERCA U CIĘŻARNYCH OKOŁO 0,5-1% PRZYCZYNA OKOŁO 10-15% ŚMIERTELNOŚCI MATEK WZROST OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ O 50% WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoznieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych i
Leki przeciwkrzepliwe a anestezja regionalna Anestezja regionalna znieczulenie zewnątrzoponowe znieczulenie podpajęczynówkowe połączone znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe blokady nerwów obwodowych
Bardziej szczegółowoWytyczne ACC/AHA dla STEMI
Wytyczne ACC/AHA dla STEMI Podsumowanie wytyczne ACC/AHA postępowania z pacjentami z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI). Podsumowanie wytyczne ACC/AHA postępowania z pacjentami z zawałem serca
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoStany nadkrzepliwości (trombofilie)
Stany nadkrzepliwości (trombofilie) DEFINICJA I ETIOPATOGENEZA Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do zakrzepicy żylnej lub (rzadko) tętniczej, związana z nieprawidłowościami hematologicznymi.
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy Kryterium Dane (jakie) Dane (źródło) Reguła Moduł wiek wiek pacjent/osoba > 18 lat (włączająca) kliniczne
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23
Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji. lek. Janusz Śledź
Przygotowanie i opieka nad chorym kierowanym do ablacji lek. Janusz Śledź Kwalifikacja do EPS i ablacji Wnikliwa ocena EKG w czasie arytmii i w czasie rytmu zatokowego Badanie echokardiograficzne EKG m.
Bardziej szczegółowoPrzezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok
Przezskórne wszczepienie zastawki aortalnej TAVI. Nowe wyzwanie w Kardiochirurgii Paulina Falkowska Klinika Kardiochirurgii USK Białystok TAVI Od początku XXI wieku rozwija się metoda przezskórnego wszczepienia
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoOstre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia
Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów
Bardziej szczegółowoLek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Bardziej szczegółowoŻylna choroba zakrzepowo zatorowa zatorowość płucna, zakrzepica żylna
Żylna choroba zakrzepowo zatorowa zatorowość płucna, zakrzepica żylna Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA OPERACYJNEGO U CHORYCH KARDIOLOGICZNYCH Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Kardiologicznej I Katedry Kardiologii i Kardiochirurgii UM w Łodzi Jak ocenić ryzyko i zakwalifikować chorego
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoAnestezjologia Ratownictwo Nauka Praktyka / Anaesthesiology Rescue Medicine Science Practice
347 Anestezjologia i Ratownictwo 2013; 7: 347-353 ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Otrzymano/Submitted: 30.04.2013. Poprawiono/Corrected: 07.06.2013 Zaakceptowano/Accepted: 14.07.2013 Akademia Medycyny Podstawowe
Bardziej szczegółowoChoroby osierdzia. Płyn w worku osierdziowym. Rola badania M-mode
8 Choroby osierdzia Płyn w worku osierdziowym Echokardiograficznie płyn w worku osierdziowym przedstawia się jako przestrzeń wolna od ech między warstwą nasierdzia i osierdzia. Minimalna separacja tych
Bardziej szczegółowoChoroba wieńcowa i zawał serca.
Choroba wieńcowa i zawał serca. Dr Dariusz Andrzej Tomczak Specjalista II stopnia chorób wewnętrznych Choroby serca i naczyń 1 O czym będziemy mówić? Budowa układu wieńcowego Funkcje układu wieńcowego.
Bardziej szczegółowoDział programu: Funkcjonowanie człowieka Hasło programowe: Krążenie
Konspekt lekcji I klasa gimnazjum Autorka: Bogumiła Bąk Dział programu: Funkcjonowanie człowieka Hasło programowe: Krążenie Temat: Na czym polega współpraca małego i dużego obiegu krwi? Dział programu:
Bardziej szczegółowoBadania obrazowe w diagnostyce chorób serca. II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK
Badania obrazowe w diagnostyce chorób serca II Katedra i klinika Kardiologii CM UMK RTG klatki piersiowej Ocenia zarys i wielkość serca, aorty, naczyń krążenia płucnego, wykrywa w ich rzucie zwapnienia
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoWarsztat nr 1. Niewydolność serca analiza problemu
Warsztat nr 1 Niewydolność serca analiza problemu Przewlekła niewydolność serca (PNS) Przewlekła niewydolność serca jest to stan, w którym uszkodzone serce nie może zapewnić przepływu krwi odpowiedniego
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoUkład krzepnięcia a znieczulenia przewodowe
Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe We wszystkich obecnie dyscyplinach zabiegowych obowiązuje standard profilaktyki przeciwzakrzepowej z zastosowaniem heparyn (zwłaszcza drobnocząsteczkowych).
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 738 Poz. 42 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów
Bardziej szczegółowoPułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze
Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia
Bardziej szczegółowoInwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ążeniowych
Marcin Pachucki Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ryzykiem powikłań krąż ążeniowych Opiekun ITS: drr n. med. Waldemar Machała Studenckie Koło
Bardziej szczegółowoUkład krążenia część 2. Osłuchiwanie serca.
Układ krążenia część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca miejsce osłuchiwania Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo-
Bardziej szczegółowoLECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2
załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Bardziej szczegółowo