Przegląd Piosenki Aktorskiej. ktorstwo to trudny zawód, piosenkarz to również fach niełatwy. Ale

Transkrypt

1 WYDARZENIE Co słychać (i widać) we Wrocławiu Piotr Sadłoń Przegląd Piosenki Aktorskiej A ktorstwo to trudny zawód, piosenkarz to również fach niełatwy. Ale prawdziwą sztuką jest połączenie ich obu. Dla tych właśnie, którzy dobrze czują się zarówno w muzyce jak i w aktorstwie, skierowany jest, odbywający się co roku już od 28 lat, Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Oczywiście Przegląd to nie tylko zmagania młodych (ciałem lub duchem) adeptów sztuki muzyczno-aktorskiej, ale również szereg imprez towarzyszących spektakli, koncertów, małych form. Nowością jest, wprowadzony w ubiegłym roku Nurt OFF, którego występy odbywają się nie w stałych przeglądowych miejscach, jak Impart, Capitol czy Teatr Kameralny, ale w różnych dziwnych miejscach (np. w zwykłym mieszkaniu, w starej fabryce, na małych scenach, itp.). Logistycznie PPA jest 34 Live Sound Polska maj/czerwiec 2007 potężną imprezą. Świadczy o tym sam fakt, że trwa ponad tydzień, a w każdym dniu odbywają się minimum dwie imprezy. Gdybyśmy chcieli szczegółowo opisywać każdy dzień i każdy występ, skupiając się tylko na świetle i dźwięku, musielibyśmy poświęcić na to cały numer, a może nawet jeszcze i jakiś dodatek. Imprezami, najbardziej prestiżowymi, ściągającymi sporą grupę widzów (również przed telewizory), oprócz koncertu grupy The Stranglers w Hali Orbita, były w tym roku: Koncert Finałowy i Koncert Galowy, na których skupimy się w tym artykule. WŚRÓD NOCNEJ CISZY Był prawie środek nocy, gdzieś koło godziny 23, we wtorek trzynastego marca 2007, gdy do Wrocławia, konkretnie pod Teatr Muzyczny Capitol, zajechała ekipa

2 Transcoloru wraz z całym sprzętem, który przez trzy weekendowe dni miał za zadanie uatrakcyjnić występy artystów. Do godziny 8 rano trwało zamontowanie wszystkiego, co miało pracować podczas piątkowego Koncertu Finałowego. Już w środę rano, ok. godziny 8, ekipa przeniosła się do Centrum Sztuki Impart, aby zainstalować tam sprzęt potrzebny do sobotnich i niedzielnych Koncertów Galowych. Cały czas pokutuje w Polsce system montażu typu wszyscy na raz powiedział Rafał Żołek, szef ekipy Transcoloru. Wchodzimy często w kilka ekip jednocześnie, co jest bezsensem. Logika jest taka, że jeśli używane będzie oświetlenie podwieszane, najpierw musi wejść światło, potem dekor, który montuje ziemię i potem my dostawiamy urządzenia. U nas niestety jeszcze to nie funkcjonuje. Obydwie imprezy obsługiwane były łączenie przez 5 osób z firmy, zaś do pomocy przy instalowaniu i demontażu sprzętu, zatrudniono cztery osoby z zewnątrz. Choć same imprezy, które obsługiwała firma Transcolor odbywały się w bezpiecznym, jednodniowym interwale czasowym, to jednak przygotowania do obu szły równolegle. Już w czwartek zaczęły się próby zarówno w Capitolu jak i w Imparcie. W Teatrze Muzycznym Capitol, będącym jednocześnie punktem dowodzenia całym festiwalem, zespół w piątkowy wieczór świecił podczas dwóch koncertów finałowych (pierwszy o 17, a potem powtórka o 21). Te dwa stoły Yamaha DM2000, stanowiące wyposażenie Teatru Muzycznego Capitol, są w stanie obsłużyć prawie każdą imprezę w tego typu sali. Za realizację światła odpowiadał Armand Urbaniak. Zasadniczo zarówno w Koncercie Finałowym jak i Galowym nie było zbyt dużo świateł efektowych stwierdził Żołek. W Capitolu pracowały głównie urządzenia Clay&Paky: Stage Zoom 1200 sztuk 9 i Stage Color 1200 ok. 24 oraz 12 sztuk VL200 Spot Vari*Lighta. Do tego 3 follow spoty do prowadzenia na scenie. Trochę światła żarowego z naszej strony było tylko 6 dwójek (2kW przyp. red.) światła konwencjonalnego, Natomiast resztę robiła regionalna telewizja TVP. Podczas finału PPA wykorzystano także 20 sztuk Pixelline ów. Całe oświetlenie sterowane było z poziomu konsolety Martin Case. Nie jest to już najnowsze urządzenie, ale sprawdzone w boju. Konsoletę obsługiwał Zbigniew Skiba dodał Żołek. FINAL COUNTDOWN Główny ciężar obsługi mikroportów w Capitolu spoczywał na dużym systemie firmy Audio-Technica, wspomaganym przez 8 urządzeń firmy Shure. Zanim jednak będzie można uczestniczyć w Koncercie Finałowym czy Galowym, zanim w ogóle Przegląd będzie można uważać za rozpoczęty, na długo, długo wcześniej zaczynają się działania, bez których cała ta ogromna machina nie ruszyłaby w ogóle z miejsca. Doskonale wie o tym człowiek, który w tym roku (i nie tylko w tym) odpowiedzialny był za całą stronę sprzętowo-nagłośnioniową Przeglądu, czyli Paweł Zachanowicz, bardziej znany jako Zachan. Proces przygotowań trwa około trzech miesięcy pracy mówi Zachan. Moim zada- niem było nadzorowanie przygotowań i zorganizowanie wymaganego nagłośnienia, czyli najpierw zapotrzebowania techniczne, które jak się w końcu okazuje i tak się nie zgadzają. Jednym z największych problemów jest przepływ informacji i źle pisane ridery (pisaliśmy o tym w pierwszym numerze Live Sound Polska styczeń/luty 2007 przyp. red.). Albo nie można nic wyczytać albo są nieaktualne. Przyjeżdża zespół albo spektakl i okazuje się, że nie potrzeba tego, czy tamtego, ale za to konieczne jest parę innych rzeczy, nie uwzględnionych w riderze. I wtedy w trakcie takiego festiwalu trzeba się nieźle nagimnastykować, żeby to wszystko znaleźć. Przegląd z reguły oparty jest na miejscach teatralnych. Przy prostych produkcjach, gdzie nie wymagane jest zbyt skomplikowane oświetlenie, korzysta się ze sprzętu będącego na wyposażeniu danego teatru lub ośrodka. Podobnie jest z nagłośnieniem tam gdzie jest taka możliwość, nagłaśnianie obsługiwane jest z użyciem teatralnego sprzętu elektroakustycznego. Oczywiście nie wszystkie sale są dobrze wyposażone zaznaczył Zachan. Ale w tej chwili są dwa miejsca we Wrocławiu, Impart i Capitol, które wyposażone są tak, że właściwie wymagają tylko niewielkiego doposażenia, żeby zrobić nawet bardzo skomplikowane koncerty. CENTRUM DOWODZENIA Centrum festiwalu, w którym mieściło się biuro festiwalowe Teatr Muzyczny Capitol, maj/czerwiec 2007 Live Sound Polska 35

3 WYDARZENIE Nowy nabytek Impartu, Midas Verona, pracowała jako konsoleta FOH. dawniej Operetka Wrocławska, rzeczywiście przeszedł gruntowną modernizację w kwestii nagłośnieniowej. Podjęła się tego wrocławska firma Ostrowski, która najpierw wykonała profesjonalne pomiary a później, korzystając w wyników, zaproponowała optymalne rozwiązanie sprzętowe. Nad całością prac czuwał Piotr Kozłowski (Pracowania Akustyczna przyp. red.), którego dziełem jest również system akustyczny w Operze Wrocławskiej. Uważam, że tak powinno być wszędzie, gdzie planowane są jakieś stałe instalacje, oczywiście w zależności od budżetu, ale warto. To zawsze się sprawdza dodał Zachan. Teatr Muzyczny Capitol został wyposażony w duży zestaw d&b Audiotechnik z serii C. Jest to zwykły system, nie wyrównany liniowo, z uwagi na to, że wykończenie wnętrza sali wykonane jest z gipsu. Aby więc unikać odbić dźwięku od ścian zastosowano system klasyczny, składający się z 2 zestawów szerokopasmowych C7-TOP i 2 subwooferów C7-SUB na stronę. Ponadto dochodzą downfile (szerokopasmowy+subwoofer), 4 fronfile, cztery linie opóźniające pod balkonem likwidujące cień akustyczny rzucany przez balkon, na piętrze linia opóźniająca dla całego balkonu i głośnik centralny. Wszystkie te zestawy zasilane są za pomocą wzmacniaczy d&b D12, które mają wejścia cyfrowe oraz wbudowany procesor DSP. Cały system strojony był przez inżynierów z firmy d&b. Na koncertach, które trzeba zagrać cicho, można zagrać naprawdę cicho i wszystko fajnie słychać. Przy koncertach, które trzeba zagrać głośno, zapasu mocy jest na tyle, że dosłownie można zwalić z nóg, twierdzi Zachanowicz. Na stanowisku FOH zainstalowane są dwie spięte kaskadowo konsolety Yamaha DM2000, na scenie zaś są przetworniki AD8HR, sterowane z pozycji konsolety (nie wymagają obsługi na scenie), zatem połączenie od sceny do konsolety jest całkowicie w domenie cyfrowej. Na scenie sygnał wejściowy zamieniany jest na cyfrowy i taki wchodzi do konsolety. Sygnał wysyłany jest do wzmacniaczy również w formacie cyfrowym, zatem na tej drodze nie ma wielokrotnego przetwarzania sygnały A/C i C/A, a więc nie ma dodatkowych, niepotrzebnych strat. Sprawą, która nie została jeszcze wykonana podczas poprzedniego remontu Capitolu jest system monitorowy, choć przygotowano wszystko do jego instalacji. Pracuje już spliter posiadający trzy odejścia, a więc można jednocześnie wysłać sygnał na front, do konsolety odsłuchowej oraz do wozu transmisyjnego lub systemu nagraniowego. W sumie ze sceny można wysłać 96 kanałów, co jest wystarczającą liczbą dla większości koncertów w tego typu sali. Systemy bezprzewodowe to Audio-Technica z mikrofonami nagłownymi Countryman, z możliwością zamiany części z nich na mikrofony do ręki. Trzeba zaznaczyć, że Capitol pracuje obecnie faktycznie jako teatr muzyczny, czyli odbywają się tu spektakle, podczas których jest ponad 40 wejść z orkiestronu i ponad 30 nagłownych mikroportów. Między innymi z tego powodu zainstalowane są dwie konsolety, gdyż nie da się tego zrobić w jedną osobę, muszą być dwie dodał Zachanowicz. CAPITALNY FINAŁ Wróćmy jednak do naszego wydarzenia. Przegląd Piosenki Aktorskiej jest bardzo skomplikowanym festiwalem, dlatego że nie są to tylko zwykłe koncerty, które oczywiście też się zdarzają, ale w większości są to produkcje teatralno-muzyczne. Wymagają one wielu dni prób i stopniem swojej złożoności znacznie przewyższają zwykłe koncerty. Dla przykładu na koncercie finałowym trzeba było nagłośnić odbijanie piłek od ściany, ponieważ nadawały one rytm piosence, więc musiały być dobrze słyszalne. Trzeba było nagłośnić kawałek ściany i to tak, żeby było to ciekawie słychać w głośnikach. Takich nietypowych rzeczy zdarza się podczas PPA mnóstwo. Taką właśnie produkcją był koncert finałowy, reżyserowany przez Konrada Imielę. Składał się on z dwóch części: w pierwszej wystąpiło siedmiu finalistów 28. Przeglądu Piosenki Aktorskiej każdy z nich miał inne Koncert Galowy opierał się na solistach śpiewających piosenki Marka Grechuty, toteż dwa follow spoty Ivanhoe firmy Robert Juliat wystarczały w zupełności. 36 Live Sound Polska maj/czerwiec 2007

4 WYDARZENIE odbył się w Centrum Sztuki Impart, który do niedawna jeszcze był głównym organizatorem Przeglądów Piosenki Aktorskiej. Do tego dochodzą miejsca gdzie odbywały się imprezy Nurtu OFF, o którym już wspominaliśmy. W większości tych miejsc, oprócz Impartu i Capitolu, pracował dostarczony przez firmę PogoArt system nagłośnieniowy Nexo GeoS. Jak twierdzi Paweł Zachanowicz, system ten na mniejszych scenach, jak i na większych koncertach, sprawdzał się znakomicie. Jest niewielki, można go łatwo schować za scenografią, a przy tym zapewnia wysoką jakość dźwięku. Z systemem Nexo współpracowały konsolety DM2000 albo M7CL Yamahy, lub niewielkie konsolety analogowe, jeśli teatralni akustycy takowe sobie zażyczyli. ORBITOWANIE ZE STRANGLERSAMI Konsoleta światła Wholehog III podczas Koncertu Galowego. instrumentarium lub występował z towarzyszeniem fortepianu. W drugiej części, po 20-minutowej przerwie, wchodził duży spektakl. Jak powiedział Paweł Zachanowicz, który był jednym z realizatorów dźwięku na przodach podczas Finału (zajmował się nagłaśnianiem instrumentów, za mikroporty odpowiadał Artur Popławski, natomiast monitory obsługiwał Wojciech Igielski), zrealizowanie tego bez konsolety cyfrowej byłoby, tu cytat totalnym szaleństwem. Okazało się bowiem, że podpiętych było ponad 70 wejść. Gdyby ktoś chciał skorzystać z jakichkolwiek konsolet analogowych 48-wejściowych, należałby ustawić ich po dwie na stanowisku FOH i na monitorach. Można sobie wyobrazić ile miejsca na widowni czy obok sceny zajęłyby dwie takie konsolety, nie wspominając o potrzebnych peryferiach. Dlatego koncert finałowy opierał się na dwóch konsoletach cyfrowych DM2000 i jednej na monitorach. Ponieważ system monitorowy jeszcze nie jest zainstalowany w teatrze, konsoleta ta została udostępniona przez wrocławską firmę PogoArt, współpracującą przy dostarczaniu sprzętu i nagłaśnianiu całego PPA. na i równie często niedoceniana, praktycznie nie odbyłby się żaden koncert, żadna impreza. Dobry realizator bez dobrego technika na scenie nie zrobi nic. Wystarczy jedna zmiana kanałów i zamiast wokalu mamy w kanale stopę. To są genialni ludzie, którzy potrafią tak pracę zorganizować, że wszystko gra. Ich nigdy nie widać, nie wymienia się ich z nazwiska w telewizji na zakończenie transmisji z koncertów, ale to właśnie dzięki nim te koncerty się odbywają. Większość imprez przeglądowych odbywała się w Teatrze Muzycznym Capitol, w Teatrze Współczesnym, Teatrze Kameralnym a także w Teatrze Lalek i na Scenie na Świebodzkim zaś Koncert Galowy Jedną z gwiazd Przeglądu była grupa The Stranglers, która wystąpiła w środę 14 marca w Hali Orbita we Wrocławiu. Nagłośnienie tego koncertu zapewniła firma Gigant Sound Jerzego Taborowskiego. System głośników użyty w Orbicie to JBL Vertec a konsolety Soundcraft Five W teatrze można skorzystać ze sprzętu, który jest tam na wyposażeniu powiedział szef od spraw nagłośnienia Przeglądu. Hala sportowa natomiast jest pusta, a więc trzeba przywieźć wszystko: od sceny, poprzez konstrukcje do zawieszenia, po oświetlenie i nagłośnienie, jednym słowem wszystko. Artyści typu The Stranglers maja bardzo konkretne wymagania i trzeba konkretnie spełnić przysłane wymagania techniczne. Tutaj nie ma się co zastanawiać nad jakimś kombinacjami. Natomiast rzeczywiście coraz więcej teatrów MASA LUDZI, MASA SPRZĘTU Przy festiwalu pracowało ośmiu realizatorów oraz kilkunastu techników sceny. To jest armia ludzi, która jest cały czas na nogach, cały czas w ruchu, przygotowując poszczególne spektakle. To już duże, bardzo duże przedsięwzięcie zaznacza Zachan. Przy okazji trzeba powiedzieć, że bez techników scenicznych, których praca często jest niezauważa- 38 Live Sound Polska maj/czerwiec 2007 Przykład przesadnie napisanego ridera podczas koncertu Antony ego ten cały ekwipunek obsługiwał 10 (słownie: dziesięć) kanałów...

5 się remontuje i wyposaża w sprzęt wysokiej klasy, więc firmy nagłośnieniowe, nie ma co ukrywać, powoli tracą tu możliwość pracy i zarobku. Żaden organizator, mając dobrze wyposażony teatr, nie będzie chciał wynająć firmy nagłośnieniowej, bo to byłaby strata pieniędzy. Ewentualnie wynajmie realizatorów, jeśli ci, którzy pracują w teatrze nie spełniają wymagań koncertowych. Trzeba mieć bowiem świadomość, że realizacja koncertów różni się od realizacja spektakli. Często ludzie, którzy są znakomici na spektaklach, przy koncertach nazwijmy to, rozrywkowych, nie za bardzo dają sobie radę. I na odwrót. Chociaż realizatorzy koncertowy bardzo szybko potrafią sobie poradzić z kwestią zrealizowania dźwięku, natomiast bardzo często nie dają sobie rady z właściwym odtwarzaniem efektów, podkładów, itp., czyli pracą związaną typowo z teatrem. CYFRA GÓRĄ Przy realizacji większości spektakli i koncertów Przeglądu Piosenki Aktorskiej korzystamy z konsolet cyfrowych powiedział Zachan. To jest wielkie błogosławieństwo przy tej ogromniej ilości zmian, które trzeba wykonać podczas imprez festiwalowych. Jednakże podczas sobotniej i niedzielnej Gali na stanowisku realizatora nagłośnienia w Imparcie pracował stół Midas Verona. Jest to cześć wyposażenia, które również niedawno zostało zakupione przez Centrum. Nowy system nagłośnieniowy Impartu to system L-Acoustic 12 zestawów szerokopasmowych ARCS oraz 4 subwoofery SB-218 pochodzące z systemu V-DOSC. Wzmacniacze napędzające cały system pochodzą od szwedzkiego producenta Lab.Gruppen, zaś systemem zarządza procesor Dolby Lake. Szef od spraw nagosnienia Przegladu, Paweł Zachan Zachanowicz (z prawej) nawet w wolnym czasie żył Przeglądem. Podczas Koncertu Galowego światła efektowego nie było dużo, ale w połączeniu ze scenografią i choreografią tworzyło efektowne widowisko. CAŁA GALA ŚPIEWA GRECHUTĘ Na Koncercie Galowym, reżyserowanym przez Wojciecha Kościelniaka, występował duży ale stały zespół muzyczny, który akompaniował pojedynczym wykonawcom, śpiewającym piosenki Marka Grechuty. Realizacja Gali nie była więc tak kłopotliwa jak opisany wcześniej Koncert Finałowy. Koncert oparty był na wyposażeniu zainstalowanym w Centrum, do tego (w Imparcie również jeszcze nie ma systemu monitorowego) doszła konsoleta M7CL Yamahy na odsłuchy. Realizatorem FOH był Sławomir Pogorzała, zaś za monitory odpowiadał jeden z realizatorów z firmy PogoArt, Jarosław Długosz. We Wrocławiu mamy to szczęście, że realizatorów dźwięku mamy sporo przyznaje Zachan. Jest trochę ludzi, którzy chcą się uczyć, aczkolwiek cały czas brakuje ludzi, którzy chcieliby to robić. W zasadzie każda firma nagłośnieniowa potrzebuje realizatorów. Ale nie ludzi do przyuczenia, tylko takich z doświadczeniem, którzy potrafią obsłużyć każdą imprezę i robią to w pełni świadomie. W Imparcie firma Transcolor zamontowała dwie bramki, które ustawione były mniej więcej pośrodku sceny. Na nich zamontowane było 12 Spot ów i 8 Wash y VL3000 Vari*Lighta, zaś na ziemi ustawione było 8 Spotów2500 i 2 Wash2000. Do tego dwa follow spoty Ivanhoe 2500 HMI firmy Robert Juliat. Natomiast wszelkie światło żarowe pochodziło od TVP. Konsoleta WholeHog III, sterująca oświetleniem efektowym, obsługiwana była przez Krzysztofa Wnuka, a realizacją światła zajął się Andrzej Czeranowski. KU PRZESTRODZE Na koniec słów kilka o sobotnim koncercie Antony & The Johnsons w Capitolu, który może posłużyć jako przykład niepotrzebnego zamieszania, jakie wywołuje źle napisany rider. Ponieważ trudno się było porozumieć z Włochami, a w riderze było wyraźnie zaznaczone, że nie może być żadnych konsolet cyfrowych, pożyczyliśmy dwa duże stoły analogowe, po to, żeby nagłośnić... dziesięć sygnałów ze sceny! Później okazało się dodatkowo, że realizatora monitorów, który miał przyjechać z Antonym jednak nie było (a więc można było spokojnie zrobić monitory na stole cyfrowym), natomiast realizator przodowy stwierdził, że nie widzi żadnego problemu, żeby zrealizować owe 10 wejść na DM2000 wspominał Zachan. Ten przykład ilustruje skalę problemów komunikacyjnych, w sensie komunikacji między artystą albo jego przedstawicielem, a organizatorem. Na szczęście ominęła ekipę techniczną przyjemność taszczenia kilkusetkilogramowej konsolety na balkon, ale na monitorach została już duża analogowa konsoleta Soundcraft Five Monitor, użyczona przez firmę Gigant Sound. Więcej o tym co działo się podczas 28. Przeglądu Piosenki Aktorskiej Wrocław 2007 na stronie Informacje o firmach pracujących przy PPA: maj/czerwiec 2007 Live Sound Polska 39