ROZUMIENIE MOWY POUFNOŚĆ ROZMÓW KONCENTRACJA. Przewodnik po akustyce. Rola sufitów podwiesznych w akustyce aktywnej

Transkrypt

1 ROZUMIENIE MOWY POUFNOŚĆ ROZMÓW KONCENTRACJA Przewodnik po akustyce Rola sufitów podwiesznych w akustyce aktywnej

2 Dlaczego zalecamy korzystanie z rozwiązań akustyki aktywnej W środowisku charakteryzującym się pełnym pochłanianiem dźwięku (brak odbicia dźwięku/tak jak w przestrzeni otwartej), przy braku przeszkód na jego drodze, poziom dźwięku ulega redukcji o 6 db wraz z każdym podwojeniem się odległości (zasada odwrotności kwadratu odległości). Zmniejszenie poziomu dźwięku pomiędzy źródłem a słuchaczem jest, w tym przypadku, jedynie funkcją odległości (bezpośrednie rozchodzenie się dźwięku pomiędzy źródłem a odbiorcą). W pomieszczeniach zamkniętych dźwięk ulega odbiciom, pochłanianiu i/lub przenoszeniu, dlatego też zmniejszenie się poziomu dźwięku nie jest jedynie funkcją odległości, lecz także funkcją otoczenia. Poziom ciśnienia akustycznego Średni poziom mowy wewnątrz pomieszczeń Średni poziom hałasu związanego ze środowiskiem pracy (tła akustycznego) Współczynnik sygnał - szum Odległość Spadek poziomu dźwięku oraz współczynnika sygnał - szum w pomieszczeniach zamkniętych Akustyka pasywna jest odpowiedzią na potrzebę ograniczenia ilości dźwięków odbitych i przenoszonych wynikającą z uregulowań danego kraju, segmentu rynku oraz specyficznych norm. Dla dowolnej pozycji odbiorcy, składowe dźwięku można określić następująco: Poziom dźwięku Sygnał: To, co chcemy zrozumieć Tło akustyczne: To, czego nie chcemy słyszeć Naturalny głos (bezpośrednia rozmowa) Głos wzmocniony Muzyka Hałas niepożądany - Hałas inwazyjny, taki jak np. ruch uliczny/ przelatujące samoloty - Hałas mechaniczny (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja) Hałas związany ze środowiskiem pracy - Wentylatory komputerów - Dzwoniące telefony - Kopiarki - Głosy innych osób - Zachowanie się użytkowników wnętrza (otwieranie okien dla zachowania właściwej temperatury powietrza) Składowe dźwięku w pomieszczeniach zamkniętych Przepisy budowlane mają na celu poprawę słyszalności sygnału, a jednocześnie zmniejszenie efektu oddziaływania hałasu dochodzącego z otoczenia, nie stanowią one jednakże wytycznych jeśli chodzi o charakterystykę akustyczną w pomieszczeniach użytkowanych (czyli w pełni wykorzystanych, przy wzięciu pod uwagę wszystkich źródeł hałasu). Nie określają one także łącznych potrzeb użytkowników wnętrza jeśli chodzi o rozumienie mowy, poufność rozmów i konieczność koncentracji.

3 Kluczowe kryteria dla systemów aktywnych akustycznie Charakterystyka częstotliwościowa głośnika Efektywność Kierunkowość Opisuje jak dużą część oryginalnego pasma dźwięku pochodzącego ze źródła jest w stanie odtworzyć głośnik. Efektywność wskazuje jakie ciśnienie akustyczne uzyskamy w odległości 1 m od głośnika, do którego dostarczono 1 W mocy. Kryterium to pozwala na wybór typu głośnika pod kątem danego miejsca zastosowania. Miara kierunkowości rozchodzenia się dźwięku emitowanego z głośnika. Najbardziej pożądana jest niska kierunkowość we wszystkich częstotliwościach. W pełnej skali słyszalnych częstotliwości (20 Hz do Hz) można wyróżnić 3 grupy: Wysokie częstotliwości (powyżej 5000 Hz) Średnie częstotliwości (od 300 Hz do 5000 Hz) Niskie częstotliwości (poniżej 300 Hz) W tradycyjnych systemach głośnikowych (głośniki kopułkowe), kierunkowość wzrasta wraz ze wzrostem częstotliwości. (1) Przekrój pomieszczenia z głośnikami o wysokiej kierunkowości tworzącymi gorące i zimne punkty (2) Rzut pomieszczenia z głośnikami o wysokiej kierunkowości (3) Przekrój pomieszczenia z głośnikami o niskiej kierunkowości, co pozwala uzyskać równomierne pokrycie dźwiękiem pomieszczenia (4) Rzut pomieszczenia z głośnikami o niskiej kierunkowości Technologia NXT, oparta na głośnikach o płaskich membranach, pozwala na osiągnięcie równomiernej kierunkowości w całym paśmie częstotliwości. Niska kierunkowość dźwięku we wnętrzach związanych z handlem, szkolnictwem oraz w środowisku biurowym jest kluczem do osiągnięcia dobrego poziomu rozumienia mowy, poufności rozmów i koncentracji. Pokrycie dźwiękiem Osiągnięcie równomiernego pokrycia dźwiękiem całego pomieszczenia pozwala na uzyskanie stałego współczynnika sygnał - szum dla wszystkich miejsc, w których znajdują się odbiorcy. Ucho ludzkie jest bardzo wrażliwe na zmiany w poziomie ciśnienia akustycznego, a nierówne pokrycie dźwiękiem tworzy gorące punkty (małe obszary o wysokim poziomie ciśnienia akustycznego) i zimne punkty (obszary o niskim poziomie tego ciśnienia), co przeszkadza użytkownikom wnętrza oraz ogranicza wydajność pod względem zapewnienia poufności rozmów w pomieszczeniach o charakterze biurowym. Pokrycie dźwiękiem jest funkcją zarówno kierunkowości głośników jak i też ich rozmieszczenia. Wskazówki odnośnie pokrycia dźwiękiem przez systemy nagłośnieniowe są następujące: +/- 3dB dobre (odtwarzanie muzyki w pomieszczeniach handlowych oraz informacje dla klientów) +/- 2dB lepsze (wzmocnienie mowy - klasy szkolne/sale wykładowe) +/- 1dB najlepsze (instalacja do maskowania niepożądanych dźwięków) Korzyści Faktyczne efekty działania w użytkowanym wnętrzu: systemy akustyki aktywnej biorą pod uwagę wszystkie źródła dźwięku i hałasu w danym pomieszczeniu dla zapewnienia odpowiednich poziomów rozumienia mowy, poufności rozmów i koncentracji. W połączeniu z elementami akustyki pasywnej tworzą one elastyczne otoczenie dla zaspokojenia zarówno bieżących jak i przyszłych potrzeb akustycznych użytkowników wnętrza. Systemy aktywne akustycznie tworzą przestrzenie o charakterze bardziej komunikatywnym (zrozumiały przekaz o charakterze handlowym dla zwiększenia poziomu sprzedaży), bardziej efektywnym (mniej rozpraszającego hałasu) i bardziej dyskretnym (ochrona danych w sektorze bankowym, opieki zdrowotnej lub pomieszczenia biurowe).

4 Pomieszczenia, które są użytkowane wprowadzają: hałas związany ze środowiskiem pracy, zwiększający całkowity poziom hałasu pochodzącego z otoczenia pochłanianie dźwięku (każda z osób obecnych na danej przestrzeni pochłania w jakimś stopniu dźwięk). Trudno oszacować z wyprzedzeniem zarówno hałas związany ze środowiskiem pracy jak i hałas inwazyjny, zaś ich wpływ na tło akustyczne może ulegać znaczym wahaniom nawet wewnątrz tego samego pomieszczenia. Oba rodzaje hałasu zwiększają poziom hałasu otoczenia i tym samym zmieniają współczynnik sygnał - szum, co może wpłynąć na założone poziomy rozumienia mowy, dyskrecji rozmów i koncentracji. Rozwiązania akustyczne o charakterze wyłącznie pasywnym (podłogi, ścianki działowe, sufity) nie pozwalają na pełne zaspokojenie potrzeb akustycznych użytkowników wnętrza, ani też na dostosowanie ich przyszłych potrzeb do zmian w wykonywanej pracy, zmian ilości pracujących osób; nie dają też możliwości wprowadzenia elastycznych zmian w konfiguracji przestrzeni roboczej. Całościowe funkcjonowanie systemów pasywnych akustycznie (podłogi, sufity, ściany i meble) nie zawsze jest łatwe do przewidzenia. Zależy ono nie tylko od sposobu funkcjonowania każdego z elementów z osobna, lecz także od właściwej jakości ich montażu. Dlatego też zalecamy korzystanie z aktywnych akustycznie sposobów pokonania ograniczeń cechujących systemy pasywne akustycznie. Aktywne korygowanie współczynnika sygnał - szum Sufity aktywne akustycznie posiadają wbudowane systemy głośnikowe, aktywnie wpływające na poziom współczynnika sygnał - szum przez wprowadzanie wzmocnionego sygnału audio, za pomocą sieci głośników, do przestrzeni leżącej pod nimi (akustyka aktywna). Akustyka aktywna stanowi dopełnienie elementów pasywnych akustycznie, tak by możliwe było zaspokojenie najistotniejszych potrzeb akustycznych użytkowników pomieszczeń (przy wzięciu pod uwagę wszystkich źródeł dźwięku) poprzez wprowadzenie następujących czynników: 1 - Maskowanie dźwiękiem dla minimalizacji wpływu czynników związanych ze środowiskiem pracy Zmniejsza współczynnik sygnał - szum, tak aby poprawie uległy poufność rozmów i koncentracja (zmniejsza irytujący hałas i maskuje rozpraszające rozmowy dochodzące z otoczenia). WSPÓŁCZYNNIK SYGNAŁ - SZUM Przynajmniej - 10 db POZIOM POUFNOŚCI ROZMÓW Zapewniona poufność - 5 db Dobry 5 db - 10 db Niewielki / Słaby Ponad 10 db Brak poufności rozmów Poziom ciśnienia akustycznego Średni poziom mowy, związany z wykonywaniem pracy, wewnątrz pomieszczeń Średni poziom hałasu (tła akustycznego) Skorygowany poziom tła akustycznego Współczynnik sygnał - szum Odległość Zmniejszanie współczynnika sygnał-szum za pomocą maskowania dźwiękiem

5 2 - Wzmocnienie mowy dla minimalizacji wpływu odległości oraz/lub dla dotarcia do dużych grup słuchaczy Zwiększa to poziom współczynnika sygnał - szum, tak aby poprawie uległo rozumienie mowy. Dla zapewnienia jak najlepszego rozumienia mowy, zaleca się uzyskanie wpółczynnika sygnał - szum na poziomie co najmniej db dla ludzi obdarzonych dobrym słuchem, oraz db dla ludzi o upośledzonym słuchu lub dla użytkowników aparatów słuchowych (wartość mierzona w miejscu, którym znajduje się odbiorca) OSOBY OBDARZONE DOBRYM SŁUCHEM WSPÓŁCZYNNIK SYGNAŁ - SZUM OSOBY O UPOŚLEDZONYM SŁUCHU ORAZ UŻYTKOWNICY APARATÓW SŁUCHOWYCH - 30 db Znakomity - 20 db Dobry Znakomity 15 db Zadowalający Dobry 10 db Niewielki Zadowalający 5 db Słaby Niewielki 0 db Brak rozumienia mowy Słaby - 5 db - Brak rozumienia mowy - 10 db - Przybliżone poziomy rozumienia mowy związane ze współczynnikem sygnał - szum Poziom ciśnienia akustycznego Średni poziom mowy wewnątrz pomieszczeń Średni poziom hałasu związanego ze środowiskiem pracy (tła akustycznego) Mowa wzmocniona Współczynnik sygnał - szum +20dB Odległość Zwiększenie się współczynnika sygnał - szum przy wzmocnieniu mowy Powyższy wykres ilustruje spadek dźwięku wraz z odległością. Gdy wnętrze jest użytkowane, hałas związany ze środowiskiem pracy (tło akustyczne) istniejący we wnętrzu może drastycznie zmienić optymalną wartość współczynnika sygnał - szum, konieczną dla właściwego rozumienia mowy z pewnej odległości (zobacz dokument poświęcony akustyce ogólnej). Wprowadzenie systemu wzmocnienia mowy podnosi sygnał (głos) ponad hałas otoczenia na tyle by w całym pomieszczeniu można było bez problemu zrozumieć przekazywane informacje. 3 - Wywoływanie osób na odległość Systemy akustyki aktywnej mogą być użyte by przekazać głos osoby znajdującej się w pewnej odległości do wnętrza konkretnego pomieszczenia. Poziom wzmocnionej mowy podlega monitorowaniu dla zapewnienia wystarczająco wysokiej wartości współczynnika sygnał - szum w określonym, docelowym pomieszczeniu, a jednocześnie dla uniknięcia zakłócenia akustyki w przylegających pomieszczeniach. Dobry system aktywny akustycznie pozwoli zarówno na indywidualne jak i łączne spełnienie trzech powyższych kryteriów.

6 Więcej informacji znajduje się w broszurze: Przewodnik po akustyce pasywnej Więcej informacji znajduje się w broszurze: Przewodnik po akustyce - definicje ogólne ARMSTRONG: bez wątpienia najlepszy dostawca aktywnych i pasywnych rozwiązań akustycznych spełniających wszelkie wymagania. Tel: , -11, -13 Faks: PC1103/1 Printed in E.C. on chlorine free paper from sustainable resources. Armstrong. Design :