Mężczyzna ofiarą. przemocy psychicznej. Konkursy z nagrodami!!! CZERWIEC 2012 (36) str. 4. str. 18. str. 22. str. 27. str cz.

Transkrypt

1 ISSN MIESIĘCZNIK CZERWIEC 2012 (36) str. 4 Mężczyzna ofiarą przemocy psychicznej cz. Ii str. 18 str. 22 str. 27 Konkursy z nagrodami!!! str

2 2 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

3 Joga dla Pań w ciąży Swastikasana Trzecia z prezentowanych tu asan to Swastikasana, inaczej znana jako popularny siad skrzyżny - tutaj połączona z pracą ramion w Parvatasanie. W całości asana ta oddziałuje zarówno na pas biodrowy, jak i pas barkowy. Uelastycznia się okolica stawów krzyżowo-biodrowych i samych bioder. Dzięki prawidłowemu ułożeniu nóg, pomimo zgięcia w kolanie i ścisłego splotu, kolana pozostają bezpieczne, pachwiny się rozluźniają, ułatwiając przepływ krwi do kończyn i okolic miednicy mniejszej, odżywiając znajdujące się tam organy rozrodcze. Z kolei uniesienie ramion nie tylko uelastycznia barki, łopatki i nadgarstki, ale przede wszystkim pomaga wydłużyć talię i oddalić klatkę piersiową od miednicy. Na skutek tego mięśnie międzyżebrowe się wydłużają, a przepona, naturalnie oddzielająca organy klatki piersiowej od wnętrz jamy brzusznej, jest podnoszona, co zwiększa przestrzeń dla powiększającej się wraz z rozwojem dziecka macicy. Usiądź w Dandasanie, czyli z wyprostowanymi nogami. Kręgosłup powinien być ustawiony pionowo, zaczynając od kości krzyżowej. Jeśli masz z tym problem podłóż pod pośladki dwa złożone w równą kostkę ręczniki kąpielowe lub twarde koce. Przejdź do Swastikasany, uginając kolejno prawą i lewą nogę. Skrzyżuj je tak, aby golenie przecinały się w połowie długości, a stopy znalazły się dokładnie pod kolanami. Jeśli kolana nie opierają się na stopach, podeprzyj równo oba kolana zrolowanymi ręcznikami. Wydłuż kręgosłup. Przygotuj nadgarstki wyciągnij ramię na wysokości barku, odginając przez minutę nadgarstek w kierunku Zdrowie w Krakowie Czerwiec 2012 Dziękujemy modelce Marcie uczestniczce zajęć ciążowych. Katarzyna Pilorz podłogi. Powtórz to samo na drugą stronę. Zrób Parvatasanę spleć dłonie, wyprostuj ramiona przed sobą, utrzymując dłonie na wysokości mostka, a następnie odkręć nadgarstki, kierując kciuki do podłogi. Proste ręce w łokciach unieś tak, aby dłonie znalazły się nad czubkiem głowy. Wydłuż łopatki, intensywnie prostując ramiona nad głową. Pozostań w pozycji około minuty. Opuść ramiona, zmień splot nóg na odwrotny i zapleć palce, przesuwając je o jeden. Powtórz ćwiczenie, a potem przejdź do Dandasany. dyplomowany nauczyciel jogi wg. metody BKS IYENGARA (R) stopnia Senior Intermediate I uprawniającego do prowadzenia zajęć dla pań w ciąży kursy jogi dla początkujących grupy dla średniozaawansowanych zajęcia dla pań w ciąży klasy terapeutyczne Gwarantujemy najwyższe kompetencje!!! Studio Jogi Katarzyny Pilorz ul. Św. Gertrudy 4, Kraków tel

4 Z okazji naszej 1-szej rocznicy na czerwiec 20% rabatu dla wszystkich czytelników miesięcznika Zdrowie w Krakowie Pozbądź się bólu, pokonaj lęk Rozmowa z Wojciechem Szlachetką, dyplomowanym bioenergoterapeutą i hipnotyzerem Co to jest biomasaż? Jest to połączenie masażu konwencjonalnego z bioenergoterapią. Wykorzystuje się w nim zatem elementy klasycznego masażu leczniczego z jednoczesnym oddziaływaniem na punkty biologicznie aktywne, w celu uzyskania efektu profilaktycznego lub terapeutycznego. Biomasaż polega na stymulowaniu okolic przykręgosłupowych i kości krzyżowej, z jednoczesnym stosowaniem akupresury na wybrane punkty akupunkturowe oraz stymulowaniu punktów biologicznie aktywnych. Taka odpowiednia stymulacja punktu lub fragmentu ciała staje się z kolei źródłem impulsów nerwowych, które następnie przez nerw rdzeniowy, po odpowiedniej transformacji, docierają do związanego z nim narządu, przywracając w nim równowagę biologiczną. Podczas biomasażu wykorzystuje się zatem związek między skórą, układem nerwowym, a narządami wewnętrznymi. Jak to wpływa na nasze samopoczucie? Biomasaż leczy, albo bezpośrednio wspomaga leczenie wielu schorzeń i przyspiesza procesy regeneracji psychofizycznej organizmu. Dobroczynnie wpływa na wszystkie narządy i układy, na ich czynności. Przede wszystkim wspomaga system odpornościowy i warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu, dlatego zalecany jest szczególnie osobom cierpiącym na choroby przewlekłe. Przynosi również ulgę w dolegliwościach bólowych kręgosłupa i stawów, rozluźnia napięcia mięśniowe, a także niweluje poziom stresu, działa relaksująco i przeciwdepresyjnie. Ponadto wspomaga przemianę materii i poprawia wentylację płuc. Wpływ biomasażu na organizm człowieka jest zatem ogromny. Poza biomasażem, zajmuje się Pan także hipnozą. W jakim celu się ją stosuje? Hipnoza jest techniką, służącą do osiągania zmienionych stanów świadomości i umożliwiającą dostęp do ukrytych zasobów umysłu. Tym samym jest jednym z najstarszych i najskuteczniejszych sposobów, pozwalających kontrolować stany emocjonalne i zachowania. Dzięki hipnozie wiele osób pozbywa się lęków, fobii, nałogów, własnych destrukcyjnych zachowań. To jest główna zaleta. Niektórym pomaga też w podjęciu ważnej decyzji jedna z technik polega na tym, że po seansie, w czasie najbliższego snu, klient dokładnie widzi wszystkie za i przeciw, co jest dla niego dużym ułatwieniem. Poza tym w wielu przypadkach hipnoza wpływa na zmniejszenie stresu, wzmocnienie układu odpornościowego, wspomaga procesy ozdrowieńcze, a nawet pobudza krążenie krwi. Z kolei od strony psychologicznej pogłębia jasność umysłu i zdolność koncentracji. Czy osoba zahipnotyzowana podczas seansu jest świadoma tego, co się z nią dzieje? Oczywiście. Osoba będąca w stanie hipnozy zdaje sobie sprawę, gdzie jest i co się z nią dzieje. Można powiedzieć, że hipnoza podobna jest do snu na jawie, z tą różnicą, że jej uwaga świadomie zostaje skierowana na jeden wybrany cel, z zamiarem jego osiągnięcia. Zdolność koncentracji jest powiększona, a świadomość celowo pomniejszona po to, żeby pominąć krytycyzm świadomego umysłu, który w większości wypadków mówi: nie da się, nie zrobisz tego, nie potrafisz. Gdy uśpimy ten świadomy aspekt, można umysł podświadomy lekko przeprogramować, by uwierzył w siebie. Rozmawiała Anna Piątkowska-Borek Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

5 Gabinet Terapii Naturalnych ul. Długa 17/204, Katarzyna Nowicka, tel: Wojciech Szlachetka, tel: Shiatsu dla każdego Rozmowa z Katarzyną Nowicką, specjalistką od masażu shiatsu Dlaczego zajęła się Pani akurat shiatsu? Zainteresowałam się shiatsu, kiedy mieszkałam we Włoszech. Tam rozpoczęłam naukę w trzyletniej specjalistycznej szkole masażu i uzyskałam stopień eksperta w tej dziedzinie. To był początek tej wspaniałej przygody. Shiatsu to sztuka, która ludziom pomaga utrzymać zdrowie lub wrócić do doskonałej formy. I tą swoją pasją chcę się dziś, gdy już wróciłam do Polski, dzielić z innymi. Według mnie jest to terapia najbardziej skuteczna. Zostało to też docenione. W ubiegłym roku we wrześniu zostałam zaproszona przez Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha do poprowadzenia warsztatów shiatsu z okazji Dnia Szacunku dla Osób Starszych. Dodatkowo poprowadziłam wykład na konferencji Body Work w Krakowskiej Szkole Masażu. Na czym polega terapia shiatsu? Jest to terapia, która narodziła się w Japonii w XX wieku, a która czerpie z doświadczenia i mądrości medycyny chińskiej. Podczas masażu wykorzystuje się te same punkty na ciele, na których pracuje akupunktura i akupresura. Shiatsu regeneruje wewnętrzne procesy samouzdrawiania. Według medycyny Dalekiego Wschodu, my sami, często poprzez różne blokady i zakłócenia w kanałach energetycznych, wywołane stresem, czy nieodpowiednim stylem życia, doprowadzamy się do złego samopoczucia i zaczynamy chorować. Na szczęcie mamy w organizmie taki mechanizm, który pomaga nam się regenerować. Jeśli zatem usuniemy blokady, zacznie się proces samoleczenia. W tym właśnie pomaga nam shiatsu. Dla klientów dużym komfortem jest to, że masaż ten wykonywany jest przez ubranie. Podczas terapii klient ma na sobie wygodny dres. Komu przede wszystkim polecany jest taki masaż? Właściwie wszystkim. Masaż ten wykorzystuje się w różnych dolegliwościach. Pracuję z osobami młodymi i starszymi, a także z obłożnie chorymi, którym taki masaż przynosi ogromną ulgę. Wskazany jest także osobom przemęczonym, zestresowanym, cierpiącym na bezsenność. Pozwala im się zrelaksować, wspomaga koncentrację i odblokowuje stłumione emocje. Pomaga również w stanach depresyjnych, gdy ktoś nie ma chęci do życia, czuje się bezsilny. Poza tym shiatsu poprawia przemianę materii, wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn. Jest także skuteczny w walce z dolegliwościami układu krążenia, z zaburzeniami hormonalnymi, a nawet daje doskonałe rezultaty przy likwidowaniu bólu głowy, krzyża, szyi, stawu barkowego i rwy kulszowej. Mogą z niego korzystać również kobiety w ciąży. Jakie korzyści czerpią z niego panie spodziewające się dziecka? Jest on doskonałą formą relaksu dla kobiet w ciąży, pomaga rozluźnić napięte miejsca, ulżyć w różnych dolegliwościach ciążowych, utrzymać równowagę emocjonalną, wzmocnić system odpornościowy całego organizmu. Kobiety, które regularnie przychodzą na masaż, nie mają problemów z kręgosłupem, nie skarżą się na ociężałość nóg, nie mają też huśtawki nastrojów. Po porodzie natomiast ich organizm szybciej się regeneruje. Shiatsu bardzo dobrze wpływa też na dziecko wzmacnia jego poczucie bezpieczeństwa i uspokaja. Jako ciekawostkę podam, że 5 miesięcy temu w Krakowie narodziło się pierwsze shiatsu baby. Prawie w ogóle nie płacze, jest bardzo spokojne. Rozmawiała Anna Piątkowska-Borek Katarzyna Nowicka zajmuje się głównie masażem shiatsu. Dodatkowo wykonuje też masaż chiński, orientalny, terapeutyczny masaż brzucha, drenaż limfatyczny oraz miękkie, bezbolesne nastawianie stawów. Zdrowie w Krakowie Czerwiec 2012

6 Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo - Bromowa Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa zalecana jest do przygotowania regenerującej, leczniczej kąpieli solankowej, stosowanej w stanach zmęczenia, dla poprawy ogólnej kondycji organizmu. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa jest naturalnym produktem leczniczym, powstającym poprzez odparowanie mioceńskiej solanki jodowobromowej. Wydobywamy ją z jedynych w Polsce złóż solankowych, położonych pomiędzy Wieliczką i Bochnią. Unikalny skład pierwiastkowy surowca oraz produkcja w tradycyjnej warzelni panwiowej, dają gwarancję zachowania w soli kompleksu, cennych terapeutycznie, związków: wapnia, magnezu, potasu, jodu, bromu, żelaza oraz wielu innych biopierwiastków. Naturalne proporcje składników i kompleksowe oddziaływanie lecznicze soli bocheńskiej uczyniły ją jednym ze sprawdzonych polskich sposobów na zdrowie. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa to produkt o prawie 40-letniej tradycji uzdrowiskowej, używany zarówno w kompleksowym leczeniu licznych schorzeń jak i w stanach zmęczenia organizmu dla poprawy ogólnej kondycji fizycznej. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa, w przeciwieństwie do dostępnych na rynku soli kosmetycznych posiada pozwolenie Ministra Zdrowia gwarantujące otrzymanie produktu o potwierdzonym składzie i sprawdzonym, terapeutycznym oddziaływaniu na organizm. Zmęczenie organizmu jest stanem, z którym stykamy się codziennie. U jednych wywołane jest ono wzmożoną aktywnością, wysiłkiem fizycznym lub czynnym uprawianiem sportu u innych zaś stresem czy pracą umysłową. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa zalecana jest do przygotowania regenerującej, leczniczej kąpieli solankowej, stosowanej w stanach zmęczenia, dla poprawy ogólnej kondycji organizmu. Po wysiłku fizycznym jej kompleksowe oddziaływanie zapewnia uzupełnienie części, utraconych składników mineralnych oraz pobudzenie biochemicznych procesów regeneracji. Przy zmęczeniu umysłowym kąpiel w roztworze soli jodowo-bromowej uspokaja, wpływając na zmniejszenie nerwowości i pobudzenia. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa stosowana jest szeroko w medycynie sportowej. Kąpiel Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

7 solankowa jest stałym punktem codziennych zabiegów odnowy biologicznej zawodników, będąc najlepszym połączeniem odbudowy organizmu i relaksu po intensywnym treningu. Dodatkowo pomocna staje się w leczeniu kontuzji, przy rekonwalescencji schorzeń pourazowych narządów ruchu, przyspieszając znacznie dochodzenie do pełnej sprawności fizycznej. Zgodnie z obserwacjami klinicznymi Bochańska Lecznicza Sól Jodowo- Bromowa wywiera działanie ogólne i miejscowe, którego efektem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawa czynności ruchowych i wzrost odporności organizmu. W przypadku stosowania inhalacji następuje przyspieszenie oczyszczania dróg oddechowych i hamowanie istniejących procesów zapalnych. Bocheńską Leczniczą Sól Jodowo-Bromową stosujemy: W leczeniu schorzeń reumatycznych, w leczeniu schorzeń pourazowych narządu ruchu, przy rekonwalescencji, w chorobach przemiany materii, w ginekologii, w dermatologii jako środek pomocniczy, w chorobach układu naczyniowego, w chorobach układu oddechowego. Kąpieli nie należy stosować (podobnie jak ciepłych kąpieli wodnych) we wszystkich przypadkach, gdy ze względu na stan organizmu niewskazane jest jego narażenie na działanie silnych bodźców. Dotyczy to zwłaszcza ostrych stanów: zapalnych, niewydolności krążenia, chorób naczyń wieńcowych i wad serca, chorób nowotworowych, czynnych procesów gruźliczych, nadciśnienia i psychopatii. Nie zaleca się inhalacji roztworami soli we wszystkich ostrych stanach chorobowych dróg oddechowych oraz przy nadczynności tarczycy. Przed użyciem zapoznaj się z informacją na opakowaniu, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie, oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Ponadto unikalną zaletą naszej soli jest jej sprawdzone pozytywne oddziaływanie na organizm w stanach codziennego zmęczenia, w celu poprawy ogólnej kondycji fizycznej. Zdrowie w Krakowie Czerwiec 2012

8 GMO, czyli Genetically Modified Organisms to organizmy, do których sztucznie wprowadza się obce geny, pobrane z innego organizmu. Modyfikacje genetyczne dotyczą nie tylko warzyw i owoców, ale także zwierząt, czy leków, jednak to właśnie zmiany w genotypie żywności budzą zdecydowanie najwięcej kontrowersji. Pierwszą rośliną, która poddana została modyfikacji genetycznej, był tytoń. Pomidor natomiast był pierwszym zmodyfikowanym organizmem, który trafił do sprzedaży. W obu przypadkach ingerencja w genotyp miała za zadanie zwiększyć wytrzymałość organizmu podczas transportu, a także przyspieszyć jego wzrost. Do dzisiaj zwolennicy GMO wskazują na większą odporność modyfikowanej rośliny na czynniki klimatyczne, jej lepszą możliwość dostosowania się do słabszej jakościowo gleby oraz szybszy wzrost. Dodatkowo, takie organizmy prezentują się korzystniej: są dorodniejsze i bardziej kolorowe, a podczas przechowywania dłużej zachowują świeżość. Argument zwiększonej odporności GMO na szkodniki podnoszony jest także przez część naukowców, próbujących rozwiązać problem głodu na świecie. Żywność modyfikowana genetycznie ma też zagorzałych przeciwników, których grono zdaje się powiększać. Ich koronnym argumentem są wyniki badań wskazujące, że długotrwałe spożywanie żywności transgenicznej może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie nasze i naszych potomków. Badania na myszach wykazały, że te karmione modyfikowaną kukurydzą, w 3-4 pokoleniu zaczynają wykazywać obniżoną płodność - a w 90% przypadków to, co jest prawdą u myszy, sprawdza się także u człowieka. Dodatkowo GMO wykazuje się większym potencjałem alergennym, natomiast zmniejszoną zawartością cennych składników odżywczych. Przeciwnicy zmutowanej żywności zbijają w końcu argument, jakoby była ona rozwiązaniem problemu głodu w krajach Trzeciego Świata, których nie będzie stać zarówno na pestycydy, jak i sadzonki transgenicznych roślin. Co więcej, badania Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa dowodzą, że głód na świecie spowodowany jest niewłaściwą dystrybucją żywności, a nie jej brakiem. Największą jednak wątpliwością, zarówno naukowców, rolników, jak i konsumentów jest faktyczny, długodystansowy wpływ żywności modyfikowanej genetycznie na organizm człowieka oraz na ekosystem. Istnieje bowiem niewiele zweryfikowanych badań dotyczących oddziaływania GMO na człowieka, wciąż wiele jest kwestii niewyjaśnionych. Eksperymenty żywieniowe prowadzone do tej pory trwały zbyt krótko, aby móc realnie ocenić wpływ GMO na zdrowie zarówno pokoleń żyjących obecnie, jak i tych z przyszłości, dlatego racjonalne wydaje się kierowanie zasadą przezorności. Wątpliwości jest tak wiele, że sporo firm całkowicie rezygnuje ze stosowania zmutowanych półproduktów w produkcji swoich wyrobów - tak jak na przykład wielkopolska marka Primavika, która do wyrobu swoich produktów używa tylko naturalnych składników, wolnych od GMO. - Od samego początku marka Primavika stawiała wyłącznie na produkty naturalne, często pochodzące z upraw ekologicznych, a te ustawowo wolne są od GMO - mówi Paweł Skrzypczak, prezes firmy Primavika, specjalizującej się w produkcji zdrowej żywności oraz produktów dla wegetarian i wegan. - Zdrowie jest zbyt cenne, by na nim eksperymentować, a właśnie jako eksperyment marka postrzega żywność genetycznie modyfikowaną i jej zastosowanie w produkcji przetworów. Nasze pasty z dodatkiem pieczarek, pomidorów i cieciorki, czy też proponowane przez nas dania obiadowe zawierają tylko naturalne komponenty, których smak nie jest ulepszany przez dodatkowe, sztuczne aromaty. Jesteśmy dumni, że możemy zaoferować innym takie wyroby, które z czystym sercem i radością sami codziennie spożywamy. Dopóki nie powstaną badania, które z niezbitą pewnością dowodzić będą, że zmiany w genotypie warzyw i owoców nie są szkodliwe, rozsądniej jest wybierać żywność naturalną. Aby mieć pewność, że wybierane przez nas produkty są wolne od GMO, należy przede wszystkim przestrzegać kilku zasad podczas codziennych zakupów: wybierać żywność ekologiczną, unikać sztucznych dodatków i substancji słodzących (słodziki, aspartam) oraz zawsze szukać na wybieranym produkcie informacji od producenta, czy produkt jest wolny od GMO. Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

9 Zadbaj o zdrowie jelit Suplement diety Floradix OCHRONA JELIT pomaga w utrzymaniu zdrowych jelit i prawidłowego trawienia Floradix OCHRONA JELIT jest ziołowo-owocowym tonikiem, zawierającym naturalne wyciągi i ekstrakty roślinne, magnez i ekstrakt kurkumy, które wspomagają codzienną pracę naszych jelit. Prawidłowe funkcjonowanie jelit ma z kolei kluczowe znaczenie dla dobrej kondycji całego organizmu. Zawarte w wyciągach ziołowych składniki posiadają właściwości żółciopędne i żółciotwórcze. Wspomagają wydzielanie soków trawiennych, przez co wpływają na prawidłowy przebieg procesów metabolicznych w organizmie. Kompozycja ziół jest tak dobrana, że wpływa na prawidłowe działanie układu pokarmowego, pobudza perystaltykę jelit, a także zmniejsza obciążenie wątroby po zjedzeniu ciężkostrawnych pokarmów. Rozmaryn, kurkuma i karczoch - zawierają składniki ułatwiające wydzielanie i przepływ żółci. Mięta, imbir i rozmaryn - pobudzają wydzielanie soków trawiennych. Ekstrakt jabłkowo-śliwkowy i przecier śliwkowy - wspomagają perystaltykę jelit. Magnez - wiąże wodę w stolcu, co wspomaga wydalanie zbędnych produktów przemiany materii. Floradix OCHRONA JELIT jest produktem naturalnym. Nie zawiera alkoholu, substancji dodatkowych i konserwujących. Występuje w postaci gęstego płynu. Jest to najlepsza forma dla tego typu preparatów. Składniki płynu wchłaniają się znacznie szybciej niż dzieje się to w przypadku pastylek, czy tabletek. Co ważne, Floradix OCHRONA JELIT jest bardzo smaczny. Producent: Niemiecka Firma Salus - naturalnie dba o nasze zdrowie od 1916 roku. W swojej ojczyźnie od wielu lat cieszy się uznaniem i zaufaniem. Obecnie firma zatrudnia 250 pracowników, ma własne plantacje roślin (m.in. na czystych ekologicznie obszarach w Chile) oraz własne laboratoria. Zdrowie w Krakowie Czerwiec 2012

10 USG podstawowe badanie przy dolegliwościach bólowych brzucha Na temat badania ultrasonograficznego jamy brzusznej rozmawiamy z dr med. Marią Krystyną Walas. Jakie są wskazania do przeprowadzenia badania ultrasonograficznego jamy brzusznej? Wskazaniem do badania usg są wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe brzucha. Każda diagnostyka dolegliwości brzusznych rozpoczyna się od tego badania ze względu na powszechną dostępność, całkowitą nieszkodliwość i możliwość uwidocznienia wielu narządów. Do usg kierowani są pacjenci z podejrzeniem kamicy pęcherzyka żółciowego, chorób wątroby, dróg żółciowych, trzustki, śledziony, nerek, nadnerczy, dużych naczyń jamy brzusznej, narządów miednicy mniejszej, czyli pęcherza moczowego u obu płci, u kobiet narządu rodnego, a u mężczyzn prostaty. Niestety w przypadku wielu chorób możliwych do uwidocznienia w usg, obraz nie zawsze jest jednoznaczny. Zdarza się bowiem, że kilka chorób ma bardzo podobne obrazy usg i odwrotnie, jedna choroba prezentuje kilka różnych obrazów. W takich sytuacjach kierujemy pacjentów do weryfikacji wyniku usg innymi metodami obrazowymi, które, przy użyciu kontrastów, bardziej szczegółowo oceniają wykryte w usg zmiany i w większości dają jednoznaczne rozpoznanie. Metodami weryfikującymi usg są tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, i wykorzystujemy obie te metody w diagnostyce tzw. zmian ogniskowych, czyli wszelkiego rodzaju guzach, zlokalizowanych w trzustce, wątrobie, śledzionie, albo w nerkach. Warto w tym miejscu wspomnieć, że ultrasonografia również daje możliwość wykonywania badania z kontrastem (CEUS), które pozwala na dokładniejsze poznanie struktury guza i pełniejszą diagnozę, podobnie jak tomografia i rezonans, niestety nie jest to powszechnie przyjęta metoda. Zbyt mało jest aparatów usg pozwalających na zastosowanie kontrastów, ponadto koszty takiego badania są relatywnie duże. Wskazaniem do wykonania usg jamy brzusznej są też badania profilaktyczne. Lekarze wielu specjalności zalecają, aby tego typu badanie wykonywać raz w roku. W szczególności dotyczy to grupy osób powyżej 50 roku życia, które są w okresie największego ryzyka zachorowalności na nowotwory złośliwe, m.in. narządów jamy brzusznej. A żołądek i jelita? Czy podczas USG można też wykryć choroby tych narządów? Jeśli chodzi o choroby żołądka i jelit, rozstrzygającymi badaniami są badania endoskopowe. Możliwe do wykrycia podczas badania usg są niektóre stany zapalne jelit, w tym uchyłków, wyrostka robaczkowego, a także nowotwory przewodu pokarmowego, które nie są rakami (nie wywodzą się z nabłonka). W przypadku jakich chorób badanie ultrasonograficzne daje najlepszą wykrywalność? Najlepszą wykrywalność usg daje w przypadkach kamicy i innych chorób pęcherzyka żółcio- 10 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

11 wego. Pierwsze badania usg opublikowane w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, poświęcone były problemowi kamicy. W tej chwili, przy możliwościach aparaturowych i dzięki doświadczeniu ultrasonografistów, w przypadku kamicy prawidłowy wynik możemy uzyskać w blisko 100%. Gorzej jest już w sytuacji, gdy mamy do czynienia z kamicą w drogach żółciowych. Tu wykrywalność jest zdecydowanie mniejsza i waha się w granicach 12-80%. Dlaczego? Przewód żółciowy wspólny, wyprowadzający żółć z wątroby jest wielokrotnie trudny do uwidocznienia, między innymi w odcinku za dwunastnicą, gdzie najczęściej lokalizują się złogi. Poza tym kamienie w przewodach żółciowych nie mają takich wyrazistych cech, jak w pęcherzyku żółciowym. Dodatkową przeszkodą w poszukiwaniu złogów jest często obecny gaz w drogach żółciowych, który potrafi imitować kamienie. Jak pacjent powinien przygotować się do badania ultrasonograficznego jamy brzusznej? Pacjent do badania usg musi być dobrze przygotowany, muszą bowiem być spełnione pewne warunki, by obraz uzyskiwanych na ekranie monitora narządów był czytelny. Jeśli w przewodzie pokarmowym zalega jedzenie, płyn i gaz, to część narządów z reguły jest niemożliwa do obejrzenia. Wobec tego ważnym jest, by przed badaniem pacjent pozostawał 5-6 godzin bez jedzenia. Z kolei co do picia płynów, to jeśli konieczne jest, by w czasie badania był wypełniony pęcherz moczowy, należy 1-1,5 godziny przed badaniem wypić 2-3 szklanki niegazowanego napoju, najlepiej wody. Tyle czasu potrzeba, by płyn wchłonął się z jelit, przefiltrował przez nerki reklama i wpłynął do pęcherza. Picie płynów potrzebne jest tylko po to, żeby wypełniony był pęcherz. Wykorzystywanie płynu w żołądku jako okna akustycznego jest rzadkie. Należy również pamiętać, że pić musimy powoli, by nie połknąć za dużo powietrza. Pijąc, zawsze połykamy bowiem cząstki powietrza, a one z kolei utrudniają odczytanie obrazu. Nieczytelny jest wtedy Zdrowie w Krakowie Czerwiec

12 zwłaszcza obraz trzustki, która położona jest za żołądkiem. Z reguły w większości przypadków wystarcza na badanie przyjść na czczo. Jedynie w przypadku osób, które mają wzdęcia, są otyłe, wskazane jest, by przez trzy dni przed badaniem, zażywały trzy razy dziennie po dwie tabletki leku przeciw wzdęciom. Na czym polega badanie USG? Najpowszechniej stosowana jest ultrasonografia w obrazie 2D w czasie rzeczywistym. W przypadku usg jamy brzusznej lekarz przykłada głowicę ultrasonografu do brzucha pacjenta, przez skórę przedostają się ultradźwięki do wnętrza brzucha, po czym odbijają się od narządów o różnej strukturze, a następnie wracają i na ekranie monitora prezentowane są jako obrazy. W związku z tym, że są to odbicia (echa) ultradźwięków, to mówimy o echogeniczności narządów. Co powinien zawierać wynik badania? Opis każdego badania powinien być wykonywany według standardów Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego. Musi zawierać: datę, imię i nazwisko oraz wiek pacjenta, nazwę aparatury użytej do badania (aparat i typ głowicy), a następnie wynik badania i wnioski. W opisie wyniku badania podaje się informacje o wszystkich narządach jamy brzusznej (wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe, trzustka, śledziona, nerki, układ kielichowo-miedniczkowy, duże naczynia, pęcherz moczowy). Podczas badania usg zawsze ocenia się każdy narząd - ma to być całościowa, kompleksowa ocena narządów jamy brzusznej. Lekarz wykonujący badanie ocenia wielkość i echogeniczność narządów (sprawdza, jaki odcień szarości mają one na ekranie monitora). Porównuje to następnie z normami i informuje, czy dany narząd jest prawidłowej wielkości, czy może jest powiększony lub zbyt mały. Ocenie podlega także jego echogeniczność czy występuje jednorodna, prawidłowa echogeniczność, czy narząd na ekranie monitora wydaje się jaśniejszy niż podają normy (hiperechogeniczność), czy ciemniejszy (hipoechogeniczność). Opis wątroby o wzmożonej echogeniczności oznacza jej stłuszczenie, bardzo częstą przebudowę miąższu występującą w naszej populacji. Jeśli lekarz zauważy zmiany ogniskowe, także ocenia ich wielkość i odcień szarości w stosunku do narządu, ukrwienie, dokładne położenie. W przypadku pęcherzyka żółciowego może pojawić się opis, że jest on echoujemny, co oznacza, że nie ma w nim kamieni. Pod opisem badania lekarz, który je wykonał, zawsze powinien napisać wnioski końcowe. Zawarta jest w nich informacja, czy obraz narządów jamy brzusznej jest prawidłowy czy nie. Jeśli obraz usg nie jest prawidłowy, to lekarz we wnioskach powinien zasugerować, co dalej należy zrobić, czy skierować pacjenta do dalszej diagnostyki, czy poddawać okresowej kontroli. Pacjent z opisem badania usg trafia następnie do lekarza prowadzącego, a ten decyduje o podjęciu dalszej diagnostyki lub/i leczenia. Często się zdarza, że pacjenci w domu czytają opis badania, a później przerażeni szukają w Internecie, co oznaczają poszczególne sformułowania. Zanim pójdą na wizytę do lekarza prowadzącego, sporo się podenerwują. Czy można tego uniknąć? Pacjenci muszą pamiętać, że mają prawo pytać lekarza wykonującego badanie, co oznacza wynik. Tymczasem chorzy z reguły spieszą się, szybko biorą wynik i biegną do pracy, na spotkanie itd. Później w domu sami go odczytują i nieraz rzeczywiście są przerażeni, ponieważ większości użytych sformułowań nie rozumieją. Dlatego, by uniknąć niepotrzebnych nerwów, w razie jakichkolwiek wątpliwości, warto o wyjaśnienie wyników badania zapytać lekarza, który je wykonał. Czy można ogólnie powiedzieć, jakich wyników się obawiać? Różnego rodzaju zmian ogniskowych, opisywanych w narządach jamy brzusznej, określanych jako podejrzane, przede wszystkim hipoechogenicznych (ciemniejszych w stosunku do otaczającego je miąższu), ale i innej echogeniczności też. 12 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

13 Nigdy nie należy obawiać się torbieli tzw. torbieli prostych, nie niosą one w sobie ryzyka raka. Podejrzenie dotyczy z reguły procesów nowotworowych. Osobiście jestem zdania, że pacjenta nigdy nie należy od razu straszyć, że wykryta zmiana jest nowotworem złośliwym, bo samo usg nigdy nie pozwala na postawienie takiego rozpoznania. Trzeba natomiast wyjaśnić, jakie jest ryzyko wystąpienia raka w wykrytej zmianie i jakie konieczne są szybkie dalsze badania diagnostyczne. Jakie jeszcze możliwości daje ultrasonografia? Bardzo wiele. Poza wspomnianą techniką 2D (obraz dwuwymiarowy), wykorzystywaną najpowszechniej, możliwe jest obrazowanie przestrzenne w technice 3D i 4D, panoramiczne, mierzenie przepływów w naczyniach, badanie ściśliwości zmian ogniskowych i narządów (elastografia) i na tej podstawie rozpoznawanie charakteru zmian (miękka łagodna, twarda - złośliwa). O badaniach usg z kontrastami wspominałam. Ogromne znaczenie i przydatność ma biopsja aspiracyjna cienkoigłowa monitorowana ultrasonograficznie. Lekarz przykłada głowicę, a gdy widzi na ekranie nieprawidłową zmianę, dzięki specjalnemu adapterowi wprowadza igłę bezpośrednio do zmiany i precyzyjnie pod kontrolą wzroku pobiera materiał, drobny aspirat komórkowy, wystarczający do postawienia jednoznacznego rozpoznania. Jest to wielka zaleta ultrasonografii. Rozmawiała Anna Piątkowska-Borek Dr med. Maria Krystyna Walas Specjalista chirurgii ogólnej Certyfikat PTU 26-letnie doświadczenie w wykonywaniu badań USG reklama Zdrowie w Krakowie Czerwiec

14 14 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

15 Dieta warzywno-owocowa wg dr E. Dąbrowskiej sposób na zdrowie i długą młodość Prawidłowe odżywianie to podstawa! W żywności zawarte są wszystkie składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wówczas wszystko funkcjonuje poprawnie, a my nie potrzebujemy lekarzy. Faktem jest jednak, że w dzisiejszych czasach większość społeczeństwa cierpi na tzw. choroby cywilizacyjne, zatrucie organizmu toksynami to przyczyna większości z nich. Szczerze mówiąc takie informacje plus rozmowy z lekarzem balneologii zasiały pomysł na organizację turnusów z dietą warzywno-owocową według dr med. Ewy Dąbrowskiej. Dlaczego właśnie ta dieta? Odpowiedź jest prosta - to nie jest zwykła dieta nastawiona na utratę kilogramów, tutaj głównym założeniem jest leczenie poprzez spożywanie dobrej jakości warzyw i owoców w postaci surowej, gotowanej oraz pieczonej. Dzięki diecie warzywno-owocowej uruchamiają się procesy odtruwające organizm z toksyn oraz wspomagające samoleczące mechanizmy organizmu. Dietę powinno uzupełniać się w codzienną dawkę bakterii kwasu mlekowego, które znajdują się m.in. w kiszonych ogórkach, kiszonej kapuście, sokach z kiszonych ogórków, buraków, koperku, sałacie itp. KORZYŚCI STOSOWANIA DIETY: - reguluje pracę przewodu pokarmowego - stabilizuje ciśnienie krwi - rozpuszcza zakrzepy - normalizuje poziom cukru - likwiduje zapasy tłuszczu - usuwa kwas moczowy odłożony w stawach - przywraca równowagę kwasowo zasadową organizmu - reguluje pracę przewodu pokarmowego - oczyszcza skórę, wygładza zmarszczki - przywraca harmonię na płaszczyźnie ciała i ducha - hamuje wytwarzanie wolnych rodników - usprawnia wydalanie wszelkich toksyn Podsumowując: odpowiednie zestawienie produktów wysokiej jakości plus duża porcja ruchu dziennie (gimnastyka, nordic, wycieczki), wsparcie lekarza oraz pielęgniarki, duża świadomość personelu, to gwarancja skutecznie oczyszczonego organizmu, a co za tym idzie poprawa zdrowia oraz wspaniały, młody wygląd. Zdrowie w Krakowie Czerwiec

16 16 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

17 Zdrowie w Krakowie Czerwiec

18 Mężczyzna ofiarą przemocy psychicznej Część II dr n. hum. Lidia Godzwon - specjalista psychoterapii uzależnień i specjalista II stopnia ds. przeciwdziałania przemocy, wykładowca akademicki, Zastępca Dyrektora Pro Vita Centrum Zdrowia Psychicznego i Psychoterapii Uzależnień NZOZ Kraków - Śródmieście, Kierownik Poradni Psychoterapii Uzależnień i Współuzależnień Pro Vita (Kraków, ul. Estery 6) mgr Elżbieta Krawczyk-Pasławska - psycholog, psychoterapeuta w Poradni Psychoterapii Uzależnień i Współuzależnień Pro Vita, doktorantka w Collegium Medicum UJ Mężczyźni też padają ofiarą przemocy w rodzinie. Głównie jest to przemoc psychiczna. Niestety ciągle jeszcze mało który z nich szuka pomocy. Zwykle wstydzą się tego, że są źle przez żonę traktowani. O przemocy psychicznej wobec mężczyzn rozmawiamy z dr Lidią Godzwon i mgr Elżbietą Krawczyk-Pasławską. Czy mężczyzna zdaje sobie sprawę, że pada ofiarą przemocy psychicznej? Przez stereotyp ofiary jako kobiety, trudno jest uosobić ofiarę w roli męskiej. Mówi się ten to ma żonę heterę trudno jest zobaczyć ofiarę w mężczyźnie. Ta trudność dotyczy nie tylko obserwatora z zewnątrz, ale również samego zainteresowanego. W przypadku, gdy mamy do czynienia z przemocą gorącą, mężczyzna nie jest pewien, czy ten typ zachowania mieści się jeszcze w normie, czy już nie. Są temperamentne kobiety i burzliwe związki. Granica pomiędzy burzliwą relacją, a przemocą nie jest taka oczywista dla osób tkwiących w takim związku. Późniejsze żałowanie, przeprosiny i obietnice poprawy oraz starania naprawy relacji dodatkowo potęgują owe wątpliwości. W przypadku przemocy chłodnej często następuje takie zmanipulowanie ofiary, że jest ona wręcz gotowa przyjąć na siebie winę za to, co dzieje się w związku. Oczywiście przemoc gorąca nie wyklucza przyjmowania na siebie winy, ale w przypadku chłodnej, trzeźwe, realne spojrzenie jest znacząco utrudnione. Sprawca przemocy używa często (nie nazywając tego) technikę prania mózgu, czyli szereg zabiegów zmierzających do zmiany osobowości, poglądów, uczuć po to, by ofiara działała zgodnie z oczekiwaniem sprawcy. Trudno jest w takiej sytuacji znaleźć obiektywizm. Jak u mężczyzny, w miarę upływu czasu, zmienia się poczucie jego własnej wartości? Jednym z celów przemocy psychicznej jest obniżenie poczucia własnej wartości ofiary po to, by móc nią łatwiej manipulować by wzmocnić jej bezsilność i zależność. Człowiek, który ma obniżone poczucie własnej wartości, wierzy bardziej w to, co słyszy na zewnątrz niż wewnątrz siebie. Każdy gest akceptacji jest dla niego na wagę złota. Nie lubi siebie i uważa, że nie zasługuje na sympatię również innych osób. Przestaje więc dziwić się temu, jak jest traktowany przez własną żonę. Żonę, która i tak jest dobra, bo przecież ciągle z nim jest Jak odbija się to na jego pracy zawodowej? W dwojaki sposób. Może być depresyjny, przybity, mało wydajny. Mieć trudność w osiąganiu sukcesów, udowadnia sobie własną beznadziejność, dąży do akceptacji innym za wszelką cenę. Nierzadko, nie wiem nawet czy nie częściej, zdarza się jednak, że osoba z niskim poczuciem wartości staje do rywalizacji. Na gruncie zawodowym próbuje udowodnić sobie (i innym) własną wartość. Robi karierę za wszelką cenę, czerpie satysfakcję z cudzych potknięć. Wymaga szacunku ponad normalność (jest nadwrażliwy). Buduje fasadowe zewnętrzne poczucie własnej wartości. Jednak wewnątrz zdaje sobie sprawę, że tak naprawdę jest nikim i codziennie musi na nowo udowadniać, kim jest i ile potrafi. Jest niespokojny, kiepsko funkcjonuje w relacjach społecznych. Sam może używać technik przemocowych wobec innych, uznanych przez siebie za słabszych. Jak taką atmosferę panującą wśród małżonków odbierają ich dzieci? To jest chyba najtrudniejszy element tematu i bardzo szeroki Dzieci nie mają wyboru. Tkwią w takim 18 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

19 domu i chcąc nie chcąc, uczą się życia Cierpią, bo ojciec cierpi, nie szanują, bo matka nie szanuje. Trudno się połapać, ale z czasem trzeba jakiś wzór relacji małżeńskiej wynieść z domu. Rzadko przemocowe zachowania odnoszą się tylko do mężczyzny. Żona i matka dzieciom po prostu zachowuje się przemocowo. Dzieci wychowują się w atmosferze nerwów, upokorzenia, strachu, wstydu Żadnej stabilności, żadnego poczucia bezpieczeństwa. Jedna osoba, którą kocham, krzywdzi drugą osobę, którą kocham to bardzo trudne. Dzieci identyfikują się z rodzicami. W tej sytuacji z którymkolwiek by się nie zidentyfikowały będą cierpieć. Czy mężczyzna może liczyć, że żona się zmieni? Nie tylko, że może, ale zawsze liczy. Ta nadzieja w znacznej mierze trzyma go w tym związku. Jest coś, co się nazywa cyklem przemocy. Chodzi o to, że przemoc ma swoje trzy fazy: faza narastania napięcia, faza gwałtownej przemocy i faza miesiąca miodowego. W ostatniej fazie łatwo jest zapomnieć o poprzednich i łatwo nabrać nadziei na zmianę sytuacji. Niestety po miesiącu miodowym, w następnym cyklu, często przemoc przybiera na sile. Jak mężczyzna ma uświadomić żonie, że jego pozycja w rodzinie, jego szczęście i potrzeby są tak samo ważne, jak jej? Pierwszy krok to uświadomić sobie, że moje szczęście i moje potrzeby są ważne. Co najmniej tak samo ważne jak jej. A to jest trudne. W wyniku przemocy (najczęściej tej gorącej) powstaje syndrom tzw. wyuczonej bezradności. Mężczyzna na początku próbował prośbą i groźbą wpłynąć na zmianę swojej sytuacji, jednak przy braku efektów swoich działań uznał, że jakiekolwiek próby wyzwolenia się nie mają sensu. Zawsze znajdzie się powód do kolejnych aktów przemocy. Wynikiem działania tego syndromu jest pojawienie się zmian w trzech sferach: poznawczej (przekonanie, że reklama cokolwiek zrobię nie ma sensu, nic i nikt nie jest w stanie mi pomóc), motywacyjnej (bierność w zachowaniu) oraz emocjonalnej (apatia, lęk, zmęczenie, wrogość, poczucie niekompetencji). W takiej sytuacji trudno zawalczyć o swoje prawa. W przypadku przemocy chłodnej często, np. poprzez wspomnianą wcześniej technikę prania mózgu, dochodzi do zaniku krytycznego myślenia, przyjęcia rzeczywistości (w tym poglądów, Zdrowie w Krakowie Czerwiec

20 przekonań, a nawet potrzeb) wykreowanej przez sprawcę. To, co powiedziałam, to właściwie skrajne postawy, tzn. postawy będące wynikiem długotrwałego bycia ofiarą. Oczywiście zanim to się stanie, mężczyzna podejmuje próby zmiany sytuacji. Ważne by w tych próbach być autentycznym, mieć opracowany plan na wypadek niedogadania się oraz być konsekwentnym. I jeszcze jed- reklama reklama no trzeba zawsze być gotowym na to, że żona nie zmieni się. I co dalej? Czy w zażegnaniu kryzysu konieczna jest interwencja specjalisty? Najczęściej tak. Mężczyźni są silniejsi i statystycznie częściej są sprawcami przemocy niż kobiety, stąd stereotyp przemocy w rodzinie funkcjonujący nie tylko w wymiarze społecznym, ale również wśród policjantów, sędziów, czy kuratorów. Policja częściej i chętniej reaguje na sygnały przemocy wobec kobiet, a sądy chętniej i surowiej karzą mężczyzn. Mężczyźni będący ofiarami przemocy często milczą, nie zgłaszają tego żadnym instytucjom. Wynika to głównie ze wstydu, ale i wspomnianej nieświadomości (lub wyparcia) bycia poddawanym przemocy. Kobieta stosująca przemoc też nie zawsze jest tego świadoma. Często uważa, że ma rację, że robi to dla dobra relacji, albo robi tak, bo w jej domu też tak było Celem terapii jest pomoc małżeństwu w przetrwaniu lub pomoc ofierze w ochronieniu się (a nawet odejściu). Najważniejsze jest bezpieczeństwo mężczyzny i dzieci oczywiście. W przypadku przemocy gorącej, pomoc musi być natychmiastowa. Praca z ofiarami, ale i sprawcami, jest bardzo ciężka. Do przepracowania są elementy sprzed przemocy, okresu przemocy i przyszłości. Najczęściej są to lata patologicznego funkcjonowania z patologiczną komunikacją, patologicznymi przekonaniami i trudnymi emocjami. Jak zwykle kończą się takie sytuacje? Czy kobieta przestaje znęcać się psychicznie nad mężem? Niestety nie zawsze psychoterapia przynosi oczekiwane rezultaty Jednak bez interwencji specjalisty rzadko udaje się zażegnać przemoc. Warunkiem terapii jest gotowość nie tylko do pracy, ale i do zmian obu stron. Jeśli sprawczyni nie ma tej gotowości to jedyną pomocą jest przejście z mężczyzną drogą ku bezpieczeństwu. Robi się to poprzez wzmacnianie go i naukę reagowania. Jednak czasem rozstanie okazuje się jedynym rozwiązaniem. Rezultat braku działań może być różny. Mam w pamięci taką sytuację: skończyła się ona tym, że to mężczyzna dostał wyrok w zawieszeniu i stracił pracę. Niejednokrotnie spotkać się można z sytuacją, gdy to przemocowa żona wchodzi (w oczach instytucji) w rolę ofiary po pierwsze zgłasza się na policję, a po drugie łatwiej w tę wersję uwierzyć. Męska duma nie pozwala bronić się skutecznie. Czy kobieta może sama od siebie przestać się znęcać? Nie wiem, ale czy warto ryzykować? Rozmawiała Anna Piątkowska-Borek PRO VITA Centrum Zdrowia Psychicznego i Terapii Uzależnień /NZOZ Kraków Śródmieście/ Kraków, ul. Majora 5/1, tel.: (12) Kraków, ul. Estery 6. tel.: (12) Kraków, ul. Basztowa 5, tel.: (12) Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

21 Gdy kości stają się kruche Osteoporoza jest chorobą cywilizacyjną, która polega na postępującym ubytku masy kostnej, przez co zwiększa się łamliwość kości. Zapadają na nią głównie kobiety po menopauzie, jednak coraz częściej choroba ta dotyka również mężczyzn po sześćdziesiątce, a nawet osoby młode. Osteoporoza przez wiele lat rozwija się, nie dając żadnych objawów. Stąd też rzadko kiedy wykrywana jest w początkowych stadiach. Pierwszym jej widocznym sygnałem może być dopiero złamanie niestety wtedy jest to znak, że choroba jest już dość zaawansowana. Najczęściej są to złamania nadgarstka, kręgów kręgosłupa, czy kości udowej, do których może dojść nawet na skutek niewielkiego upadku, głównie w domu. Czynniki ryzyka i przyczyny osteoporozy Menopauza gdy spada poziom estrogenów, których zadaniem jest ochrona masy mineralnej kości, gwałtownie spada masa kostna. Wiek po 25 roku życia, czyli momencie, gdy masa kostna osiąga wartość szczytową, stopniowo zaczyna się ona zmniejszać. Rasa najbardziej zagrożeni na zachorowanie są przedstawiciele rasy białej i żółtej. Budowa ciała bardziej narażone na osteoporozę są osoby wątłe, o drobnych kościach. Czynniki genetyczne. Styl życia stosowanie używek (papierosy, kawa, alkohol), niedobór wapnia i witaminy D3 w diecie, siedzący tryb życia. Stosowanie niektórych leków zwiększa ryzyko osteoporozy. Osteoporoza może być też skutkiem innych chorób, np. nadczynności tarczycy, reumatoidalnego zapalenia stawów, czy wrzodziejącego zapalenia jelita i choroby Leśniowskiego-Crohna. Profilaktyka Dieta bogata w wapń odpowiedniej dawki wapnia można dostarczyć w pokarmie lub w postaci suplementu. Dzienne zapotrzebowanie na wapń w okresie menopauzy i u osób starszych wynosi około 1500 mg. Należy też pamiętać, że wchłanianie wapnia w jelicie zależne jest od witaminy D3, stąd też jej dostarczenie jest również ogromnie ważne - tu pomocne będzie zwłaszcza codzienne przebywanie w słoneczne dni na świeżym powietrzu. Aktywność fizyczna nawet codzienny zwykły spacer może ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby. Wskazane są też ćwiczenia fizyczne wykonywane przez około 20 minut dziennie oraz jazda na rowerze i pływanie. Unikanie czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, picie dużej ilości kawy i alkoholu. Leczenie chorób, które mogą być przyczyną osteoporozy (np. nadczynność tarczycy). Eliminowanie upadków. Czy wiesz, że 24 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Chorych na Osteoporozę. Jest on okazją do poszerzenia wiedzy o tej chorobie, a szczególnie do zwrócenia uwagi na działania profilaktyczne (zdrową dietę, aktywność fizyczną i pożegnanie szkodliwych dla zdrowia używek). Zdrowie w Krakowie Czerwiec

22 Od dawna cierpisz na różnego rodzaju dolegliwości, ale masz kłopoty z wyjaśnieniem ich przyczyn. Czujesz, że jesteś inny od otoczenia, ale nie masz pojęcia, jakie schorzenie jest tego powodem. Chodzisz więc od jednego lekarza do drugiego z nadzieją, że któryś w końcu postawi właściwą diagnozę. Teraz możesz zgłosić się do działającego od początku marca w ramach Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Ośrodka Chorób Rzadkich. Tam nad Twoim problemem zdrowotnym pochyli się grupa lekarzy specjalistów różnych dziedzin, którzy postawią wstępną diagnozę. Choroby rzadkie to poważne schorzenia o przewlekłym i ciężkim przebiegu, najczęściej uwarunkowane genetycznie, które zazwyczaj ujawniają się w wieku dziecięcym. Występują bardzo rzadko notuje się mniej niż 5 przypadków na 10 tysięcy mieszkańców. Szacuje się, że na świecie cierpi na nie około 350 milionów ludzi. Przykładami chorób rzadkich są: rodzinny napadowy obrzęk naczynioruchowy na tle niedoboru C1 inhibitora, mastocytoza, cukrzyca typu MODY, mukopolisacharydoza typu II, choroba Gauchera, zespół Pradera-Willi ego, hipercholesterolemia rodzinna, mukowiscydoza, reklama stwardnienie boczne zanikowe, zespół Guillaina-Barre go. To oczywiście tylko kilka z nich, do tej pory bowiem zdiagnozowanych zostało od 5 do 8 tysięcy różnych jednostek chorobowych. Niestety wiedza na temat chorób rzadkich wciąż jest znikoma, stąd też chorzy mają ogromne trudności z uzyskaniem właściwej diagnozy. Czują się izolowani, wiedzą, że różnią się od otoczenia, jednak nie wiedzą, dlaczego. Niejednokrotnie mija bardzo dużo czasu, nim trafią do odpowiedniego specjalisty i rozpoczną leczenie. Dla takich właśnie osób, które mają nietypowe objawy i do tej pory nie zdiagnozowano ich choroby, od początku marca 2012 roku w ramach Szpitala Uniwersyteckiego działa Ośrodek Chorób Rzadkich. Jego działalność zainaugurowano 29 lutego, czyli w najrzadziej występującym dniu roku. Data nie była przypadkowa w tym dniu obchodzony jest bowiem Światowy Dzień Chorób Rzadkich. Do Ośrodka Chorób Rzadkich mogą się zgłaszać pacjenci ze skierowaniem od lekarza specjalisty lub lekarza pierwszego kontaktu. Ich proces chorobowy przeanalizują tam wspólnie najwyższej klasy specjaliści różnych dziedzin i następnie, po postawieniu diagnozy, skierują chorego do konkretnego ośrodka specjalistycznego. Można powiedzieć, że Ośrodek Chorób Rzadkich, to jakby powrót do korzeni medycyny odbywają się tam będą bowiem konsylia, podczas których lekarze wspólnie zastanawiają się nad sytuacją zdrowotną pacjenta. Ośrodek służy zatem wstępnemu rozpoznaniu problemów chorych z podejrzewanymi chorobami rzadkimi, postawieniu wstępnej diagnozy i skierowaniu ich do wysokospecjalistycznych poradni. W Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie chorobami rzadkimi zajmują się m.in.: Poradnia Alergologiczna, Klinika Chorób Metabolicznych, Klinika Gastroenterologii i Hepatologii oraz Chorób Zakaźnych, Klinika Chorób Wewnętrznych i Gerontologii, Klinika Neurologii. Należy podkreślić, że właściwe rozpoznanie choroby rzadkiej, to już pierwszy krok do sukcesu. Pozwala bowiem wprowadzić odpowiednie leczenie, które, mimo że choroby rzadkie są w większości nieuleczalne, znacznie poprawia komfort życia pacjenta. Potrzeba jednak większej świadomości w środowisku medycznym. Jeśli więc lekarze pierwszego kontaktu lub lekarze specjaliści podejrzewają, że dolegliwości pacjenta są nietypowe, powinni skierować go do Ośrodka Chorób Rzadkich. Anna Piątkowska-Borek Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie

23 GRANAT - owoc życia, chroni serce poprzez działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i chemoprewencyjne (przeciwrakowe). Granat znany był i uprawiany od ponad 5000 lat. Według greckich wierzeń bogini Afrodyta zasadziła tę roślinę na Cyprze jako drzewo życia. Współczesne badania potwierdzają wyjątkowość tej rośliny. Sok, a zwłaszcza wino z granatu mogą być zaliczone do najzdrowszych istniejących napojów. Bogactwo antyutleniających substancji (polifenoli, jak tanina, flawonoidów, hormonów roślinnych) daje wyjątkowy smak owocom i wywiera pozytywny wpływ na prostatę, serce, naczynia krwionośne. Polifenole, związki pochodzenia roślinnego, działają przeciwutleniająco, przeciwzapalnie i hamują rozwój raka. Istnieją bardzo szczegółowe badania, potwierdzające pozytywny wpływ granatu na układ krążenia, nadciśnienie, chorobę wieńcową. Okazuje się, że sok owocu granatu, jako przeciwutleniacz znacznie przewyższa czerwone wino, sok z jagód i sok z żurawiny - do tej pory uznawane za najsilniejsze przeciwutleniacze. Sok z granatu ma 3-4 razy większą moc przeciwutleniającą od czerwonego wina czy zielonej herbaty, a wino zawierające przefermentowane polifenole z granatu nawet razy większą moc przeciwutleniającą niż najsilniejsze znane do tej pory antyutleniacze.przydatne jest więc spożywanie profilaktyczne granatów w różnej formie: owoców, soków czy tez wina, które zawiera 23 razy więcej polifenoli niż wysokiej jakości, czysty sok z owoców granatu. Dla zdrowotnego działania ważne jest to, że wino z granatu jest produktem przefermentowanym ponieważ zwiększa to przyswajalność polifenoli. Należy pamiętać, że kuracja przefermentowanymi esencjami granatu nie zastępuje medycznych środków leczniczych ani nie należy odczytywać jej jako gwarancji działania leczniczego. Niestety nie każdy człowiek może odnieść korzyści z picia soku z granatu. Ma to związek z dostępnością biologiczną związków w soku i indywidualnie zróżnicowaną florą bakteryjną jelit powodującą różnice we wchłanianiu polifenoli. Zdrowie w Krakowie Czerwiec

24 Czy warto? Paląc papierosy, owszem, niszczysz własne zdrowie, ale także narażasz na jego utratę osoby z Twojego najbliższego otoczenia (tzw. biernych palaczy). Nie dajesz im wyboru Z przeprowadzonych w ostatnich latach badań wynika bowiem, że bierne palenie wiąże się z olbrzymim ryzykiem zdrowotnym, przy czym szczególnie narażone są dzieci - dym tytoniowy ma niekorzystny wpływ zwłaszcza na ich układ krążenia. Osoby palące w trakcie palenie zwykle nie zdają sobie sprawy, że między zaciąganiem się ich papieros kopci najintensywniej, a dym, który w ten sposób jest wydzielany, jest o wiele bardziej szkodliwy niż ten wydychany przez palącego. Udowodniono, że boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy. A pozostałe substancje? Dym tytoniowy składa się bowiem z prawie 4000 związków chemicznych, z tego ponad 40 to substancje rakotwórcze. Wśród nich są m.in. aceton, amoniak, benzopiren, butan, chlorek winylu, cyjanowodór (kwas pruski, gaz używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa), fenole, formaldehyd, kadm, metanol, naftyloamina, piren, polon, uretan. Ich szkodliwe działanie dotyczy nie tylko palaczy, ale wszystkich osób przebywających w pomieszczeniach, w których znajduje się dym tytoniowy. Nie trzeba więc palić, by zachorować na choroby odtytoniowe. Bierne palenie niesie bowiem za sobą identyczne skutki zdrowotne, co aktywne palenie papierosów. Może m.in. wywołać łzawienie oczu, kaszel, uczulenia, astmę. Ale to nie wszystko. Dym tytoniowy wywiera szkodliwy wpływ prawie na każdy układ w organizmie. Palenie papierosów jest jedną z najpoważniejszych przyczyn wielu chorób i przedwczesnych zgonów. Ale można jej przecież uniknąć Oto kilka przykładów destrukcyjnych skutków palenia: - rak płuc najczęstszy nowotwór złośliwy na świecie - utrata włosów osłabiony paleniem system immunologiczny staje się bardziej podatny na infekcje i choroby, m.in. może prowadzić do utraty włosów - katarakta (zaćma) oraz zwyrodnienie plamki żółtej, co w konsekwencji prowadzi do ślepoty - szybkie starzenie się skóry traci ona elastyczność, staje się sucha, szorstka, z licznymi zmarszczkami - problemy ze słuchem utrata słuchu, częste infekcje ucha środkowego, mniejsza tolerancja na hałas - przewlekła obturacyjna choroba płuc utrudniająca oddychanie, powodująca duszność, brak tchu podczas wysiłku fizycznego, przewlekły kaszel - rak skóry palenie tytoniu przyczynia się do powikłań w trakcie leczenia czerniaka - osteoporoza tlenek węgla z dymu papierosowego, przedostający się do krwi negatywnie wpływa na tkankę kostną, kości tracą gęstość, są bardziej podatne na złamania - choroby układu sercowo-naczyniowego zwiększone ryzyko miażdżycy, przyspieszony rytm serca, podniesione ciśnienie tętnicze - owrzodzenie żołądka - choroba Bürgera zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic, które powoduje stan zapalny żył, tętnic, nerwów obwodowych, zwłaszcza w kończynach dolnych 24 Czerwiec 2012 Zdrowie w Krakowie